BIJ DEN TWAALFDEN JAARDAG
VAN PIUS' KRONING
pari- 9B
Katholiek protest
CHIAPPE WIL WEER PREFECT
VAN POLITIE WORDEN
Rust in Parijs
Het nieuws van heden
1922 - 12 FEBR.- 1934
V eiligheidsdienst
te Weenen
Praag overweegt
devaluatie
DE BAROMETER
0ÊKKÊÈÈ
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 12 FEBRUARI 1934
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Paus der verzoening
TIEN TWEELINGEN
Z. H. Paus Pius XI
Japans vlootmanoeu-
vres voortaan elk jaar
Het Weer
Prins als soldaat
Buiten de bevoegdheid van de soc-
dem. landsregeering
geplaatst
Dollfuss' besprekingen
Bekend socialist in arrest
40 KOU DE-SLACHTOFFERS
GEWELDIGE BRAND IN EEN WARENHUIS
Tegen het verbod der godsdien
stige conferenties van het
station Radio-Paris
Een vergadering en een
motie
Zal het uitgetreden kabinet-Dala-
dier in staat van beschuldi
ging worden gesteld
Frot verdedigt zich
Oostenrijks beroep op
den Volkenbond
Engeland neemt een afwachtende
houding aan
Stoffelijk overschot van
Stavisky
Voorloopig niet naar Parijs
Sjanhaikwan terug aan
China
Met de noodige beperkingen!
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
Wegens de vermindering van
's lands concurrentie-
capaciteit
Gratieverleeningsrecht
aan Goering
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18603
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez,
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Het was den 5 Februari 1922
dat Achille Ratti, Kardinaal-
Aartsbisschop van Milaan,
door het H. College dat zich na den
dood van Benedictus XV r.n. in Con
claaf vereenigd had, tot Paus geko
zen werd. Den 12 Februari 1922
werd Z. H. Pius XI in de Basiliek
van Sint Pieter gekroond. Heden
herdenken dus drie-honderd-vijftig
millioen Katholieken den twaalfden
verjaardag der troonbestijging van
onzen roemrijk regeerenden Paus,
den twee-honderd-zestigsten Op
volger van Sint Petrus.
Drie dagen lang was het Conclaaf vereenigd
geweest en twaalf malen had het gestemd,
zonder dat een der Kardinalen de vereischte
meerderheid van stemmen op zijn naam had
kunnen vereenigen.
Eindelijk, in den morgen van 5 Februari 1922
leek de beslissing nabij. Bij de eerste stemming
ontbraken Kard. Achille Ratti nog slechts
enkele stemmen. Kort na elf uur klom een
dun, wit rookwolkje uit het bekende, zinken
schoorsteentje boven de Sixtijnsche Kapel ten
hemel op, en de tien-duizenden op het Sint
Pietersplein wisten dat nu spoedig de Kardi-
naal-Camerlengo op het groote balcon der Ba
siliek van Sint Pieter verschijnen zou met de
blijde boodschap:
„Ik verkondig u een groote vreugde. Wij
hebben een nieuwen Paus!"
Intusschen waren de kleine baldakijnen
boven de hoofden der Kardinalen in de
Sixtijnsche Kapel omlaag geklapt, behalve
boven het hoofd van den Milaneeschen
Kardinaal-Aartsbisschop, die bij de veer
tiende stemming de vereischte meerderheid
van stemmen had verkregen. „Wij hebben
gezamenlijk de staties afgelegd van den
Kruisweg", merkte wijlen Kard. Czernoch
op: „Nu laten we hem alleen.... op Cal-
varië." Achille Ratti had het hoofd op zijn
borst laten zinken en scheen te bidden.
„Neemt u uw keuze aan?"
„Ik voel mij onwaardig. God heeft het echter
zoo gewild. Ik zal gehoorzamen."
„Welken naam wilt u dragen?"
„Ik werd onder een Pius geboren. Het was
onder een Pius dat ik naar Rome kwam. Ik
kies den naam Pius."
Een minuut van diepe stilte.
Dan was Achille Ratti zijn aandoening plots
te boven.
„Ik eerbiedig en handhaaf al de
rechten der Kerk. Ik zal in de toe
komst die rechten ook blijven eer
biedigen en ook blijven handhaven,
zoo waar helpe mij de Almachtige
God. Maar ik wil tevens den Vrede
en de Verzoening. Vanaf het groote
balcon der Basiliek van Sint Pieter
zal ik de menigte en Italië zegenen.
De nieuwe Paus had den naam aangenomen
van Pius, den Vromen. Maar hij vergat niet dat
hij op Petrus' Stoel pas de elfde Pius was en
dat hem in het bestuur der Kerk dertien Leones,
dertien Leeuwen waren voorgegaan. Zijn eerste
daad was het Italië te zegenen: het Italië
waarop sedert de verre dagen van Pius IX geen
Pauselijke Zegen meer was neergedaald. Hij
wijdde zijn Pontificaat aan den innerlijken op
bouw.
Pius XI neeg niet moedeloos het hoofd bij wat
in 1870 onherroepelijk verloren was gegaan.
Hij vatte het werk weer op dat Leo XIII en
Pius X niet had kunnen voltooien, en waar
aan Benedictus XV in de woelige dagen van
den Wereldoorlog niet had kunnen denken. Hij
maakte de balans op van wat een eeuw libe
ralisme, ongeloof en anti-clericalisme ont
wrichtte, van wat de oorlog vernielde, van wat
de nieuwe tijd eischte.
Hij mobiliseerde het leger der Katholieke
Actie, de hulp der leeken bij het Hiërarchisch
Apostolaat van de Kerk. Hij bouwde seminaries
en reorganiseerde de opleiding der geestelijk
heid. Hij ijverde voor de Oostersche Kerk. Hij
richtte nieuwe Missies op. Op de plechtigste
wijze stelde Hij de Leer der Kerk tegenover de
moderne dwalingen. Wij noemen slechts de
Encyclieken „Divini illius Magistri" over de Ka
tholieke jeugdopvoeding, „Casti Connubii"
over het christelijk huwelijk, „Quadragesimo
Anno" over het sociale vraagstuk.
Hij bevestigde de rechten der Kerk, vooral
door na moeilijke onderhandelingen, te komen
tot Concordaten met de staten-opvolgers der
Habsburger-dynastie. Hij leidde het wereldwijd
verzet tegen de Kerkvervolging in Sovjet-Rus
land. Hij verhief Zijn stem tegen Calles in
Mexico, tegen Azana in Spanje.
En toen het Italiaansche fascisme de Katho
lieke Actie dreigde uit te roeien en de stem
van den Paus trachtte te verstikken, aarzelde
Hij niet om Zijn protest tegen het geweld te
verheffen. Zijn Encycliek „Non abbiamo bi-
sogno" het was een der zeldzame gelegenhe
den dat de officieele uitgave eener Encycliek
niet in het Latijn, doch in het Italiaansch ge
schiedde werd in geheel Italië verspreid.
En het had geen zin om dit te belemmeren,
want terwijl de eerste exemplaren der „Osser-
vatore Romano" in de straten van Rome ver
kocht werden, verscheen de zelfde Encycliek
in München, in Parijs en in Londen, terwijl zij
tevens naar New-York werd getelefoneerd. Een
aantal Monsignori waren een dag te voren met
den verzegelden tekst van „Non abbiamo bi-
sogno" per vliegtuig uit de Eeuwige Stad ver
trokken.
Maar een feit vooral zal den naam van
Pius XI doen voortleven in de geschiedenis:
Het Verdrag van Lateranen, de Verzoening tus-
schen Vaticaan en Quirinaal.
We herinneren ons nog de blijde gebeurtenis
van Maandag 11 Februari 1929, toen de Kar
dinaal-Secretaris van Staat, Z. Em. Kardinaal
Pietro Gasparri en het Hoofd der Italiaansche
Regeering Benito Mussolini in de Zaal der
Pausen van het Lateraansch Paleis het Poli
tiek Verdrag en het Concordaat onderteekenden.
En wij herinneren ons vooral nog de plech
tigheid van Dinsdag 12 Februari 1929, toen
Fius XI op bijzonder plechtige wijze den ze
venden verjaardag van Zijn Kroning vierde. Er
was één gejuich: „Evviva il Papa-Rè!" Leve
de Paus-Koning! En voor het eerst sinds Zijn
Kroning droeg de H. Vader ook weer de tiara.
Tachtig-duizend menschen verdrongen zich
in Sint Pieter. Drie-honderd-duizend menschen
stonden van negen-uur 's morgens tot één uur
s middags in den stroomenden regen er op het
Sint Pietersplein te wachten totdat de Paus hen
zegenen zou.
Terecht mocht Hij zeggen:
„Wij hebben Italië aan God terug gegeven
en God aan Italië".
En moge Hij, de IJveraar voor Christus-
Koning, eenmaal kunnen zeggen:
„Wij hebben de wereld aan God terug gege
ven en God aan de wereld."
Een school in Atlanta (Ver. Staten)
wordt door tien tweelingen bezocht.
Een aardiae. rebus voor den nnderwiizerl
1 VERWACHTING: Zwakke
tot matigen wind uit Noordelijke, later
Oostelijke richtingen, nevelig tot half-
bewolkt, weinig of geen neerslag, tempe-
ratuur om het vriespunt des nachts,
overdag iets kouder.
Hoogste stand: 780.0 te Croydon.
Laagste stand: 749.7 te Accuryri.
Zon op 7.23, onder 5.07. Licht op 5.37.
Maan op v.m. 7.13, onder n.m. 4.31.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuniiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiHuiiiiiiiiiiiii»!
TOKIO, 10 Febr. (V. D.) De Minister voor de
Marine Osumi deelde gisteren in de Begroo-
tingscommissie van de Japansche Kamer mede,
dat de marine-autoriteiten het gewenscht ach
ten de groote vlootmanoeuvres jaarlijks te hou
den inplaats van eens per drie jaar, zooals de
groote legermanoeuvres. Voor dit doel vroeg
hij een extra post op de marinebegrooting van
5 millioen yen.
De groote manoeuvres zullen dit jaar in den
loop van den zomer in het midden van den Stil
len Oceaan worden gehouden.
TOKIO, 10 Febr. (Reuter) De 18-jarige prins
Sumi, de jongste broeder van den keizer van
Japan, verlaat de volgende maand de militaire
academie en wordt dan als gewoon soldaat in
gedeeld bij het 15de regiment cavalerie te Na-
rashimo. lederen morgen om half zes zal hij
moeten opstaan en den gewonen dienst te ver
richten hebben. Alleen zal hij in een eigen ka
mer in het hoofdkwartier van het regiment
slapen.
WEENEN, 10 Febr. De politiepresident
van Weenen, Seidl, is door de regeering be
noemd tot bondscommissaris voor het land
Weenen. De Weensche landsregeering heeft
thans niet meer te maken met de leiding
van den veiligheidsdienst.
In dezen maatregel ziet men algemeen
een eersten stap der regeering op den weg
naar uitschakeling der socialistische lands
regeering van Weenen.
WEENEN, 10 Febr. (V.D.) De besprekingen
tusschen Dollfuss en de Tiroler Heimwehren,
waaraan ook de vertegenwoordigers van alle
Tiroolsche organisaties deelnemen, zijn heden
voortgezet. Naar verluidt zijn echter nog geen
practische resultaten bereikt. Binnenkort zullen
de besprekingen van Dollfuss met de vertegen
woordigers van andere heimwehren beginnen.
Ter bevoegder plaatse wordt verklaard, dat de
besprekingen tot dusverre slechts van zuiver in-
formatoir karakter waren.
In christelijk-sociale kringen heerscht eenige
ontstemming over het feit, dat de conferentie
met de landscommandanten is uitgesteld. Naar
in welingelichte kringen verluidt, is in de on
derhandelingen van de laatste dagen een nau
wer samengaan van Heimwehren, Vaderland-
sche Front en stormscharen tegen de christe
lijk-sociale partij gebleken.
WEENEN, 10 Febr. (V.D.) Een der bekend
ste soc.-dem. leiders, de burgemeester van Wie
ner Neustadt Puechler, districtsleider van den
republikeinschen Schutzbund in het Suedbahn-
gebied, is heden gearresteerd in verband met
de politierazzia naar wapenbergplaatsen. Puech
ler, wiens arrestatie wordt gemotiveerd met
openlijk verzet tegen een politieagent, is aan
de justitie overgeleverd.
NEW-YORK, 10 Febr. De koude-golf die over
geheel Noord-Amerika trekt, heeft reeds 40
menschenlevens geëischt, van wie 17 in den staat
New-York.
Te Fall River in den staat Massachusetts brak in een groot warenhuis een reus
achtige brand uit, waardoor het geheele gebouw verwoest werd. Bij het blusschen
werden een brandweerman gedood en 30 personen zwaar gewond
In de Salie Wagram te Parijs werd dezer da
gen een vergadering gehouden van vijfduizend
katholieken, protestanten en joden om te pro
testeeren tegen het feit dat de wekelijksche
godsdienstige conferenties van Radio-Paris ver
boden zijn sinds de Fransche staat per 1 Januari
eigenaar van dezen zender werd.
De voorzitter der Fédération Nationale Catho-
lique, Generaal de Castelnau, hield de openings
rede, waarin hij zijn leedwezen uitsprak over de
recente relletjes en zeide te hopen dat de re
geering toch eindelijk den moed moge vinden
om openlijk de oorzaak van alle kwaad te con-
stateeren en dit kwaad te bestrijden „door de
hervorming van die onheilzame instellingen
welke uit het nationale leven den Goddelijken
Schepper uitsluiten van alle orde."
Voor de katholieken sprak de bekende re
denaar pater Lhande, die ook de godsdienstige
conferenties van Radio-Paris hield.
Hij begon met te zeggen dat hij, door middel
van het radio-station Luxemburg, kans had ge
zien datgene wat de autoriteiten uit Frankrijk
verbannen hadden toch over de grens te
smokkelen. Hij zal deze tactiek volhouden,
zoolang ze noodzakelijk blijkt.
PARIJS, 10 Febr. (Reuter) Het
Kamerlid Henriot bekend door
zijn meedoogenlooze actie tegen de
regeering-Daladier in verband met
het schandaal-Staviskyheeft
een ontwerp-resolutie ingediend
waarin hij de instelling vraagt eener
commissie van twee-en-twintig le
den, wier taak het zal zijn, te on
derzoeken of Daladier, Frot en de
andere leden van het afgetreden
kabinet in staat van beschuldiging
moeten worden gesteld wegens
„het plegen van een misdaad in de
uitoefening hunner functie."
De afgetreden minister Frot die in het kabi-
net-Daladier de portefeuille van Binnenlandsche
Zaken had, heeft een lange nota gepubliceerd
waarin hij zijn houding tijdens de relletjes in
het begin dezer week rechtvaardigt.
Hij ontkent dat er gebruik gemaakt zou
zijn van mitrailleuses. Een dergelijk wapen
werd niet alleen geen enkelen keer op de
demonstranten gericht, doch zelfs heeft geen
mitrailleuse ook maar een oogenblik de
kazerne verlaten.
Eerst na drie uren van hardnekkigen
tegenstand is er gebruik gemaakt van de
wapenen, op een oogenblik dat er geen an
der middel meer was om weerstand te bie
den aan de betoogingen welke ontaardden
in een formeelen opstand, toen een vernie
lingswoede zich begon meester te maken
van de menigte.
Frot verklaarde bedroefd het hoofd te buigen
voor de dooden. Hij vraagt echter de Franschen
om eens te overwegen wat er gebeurd zou
zijn wanneer men de woedende menigte het
parlementsgebouw had laten bestormen. Hij
zegt tenslotte er zien van bewust te zijn dat
hij zijn plicht en heel zijn plicht heeft gedaan.
Hij onderwerpt zich aan het oordeel van het
Fransche volk.
De afgezette prefect der Parijsche politie,
Chiappe, heeft medegedeeld dat hij tot heden
niets heeft gedaan om eenig ambt te verkrijgen
of af te wijzen. Hij !s niet bereid om een an
deren post te aanvaarden dan dien van prefect
der politie.
Volgens de „Paris Midi" zijn bij de betoogin
gen van Vrijdagavond 40 politie-agenten gewond.
De meeste verwondingen zijn door revolver
schoten veroorzaakt. Het aantal arrestaties be
draagt ongeveer 1200. Onder de arrestanten be
vinden zich 50 vreemdelingen, die onverwijld
worden uitgewezen. Bet „Journal" weet te mel
den dat ongeveer de helft der gearresteerde
vreemdelingen uit Duitsche communisten be
staat.
Zaterdag had de begrafenis plaats van den
oud-strijder Rossignol die bij de relletjes van
Dinsdag gedood werd. Een groote menigte nam
aan de plechtigheid ceel, waaronder de prefect
van het Seine-departement, verschillende Ka
merleden, gemeenteraadsleden, oud-strijders en
aanhangers der „Jeunesse Patriottique." De
genen die bij de troebelen verwondingen op
liepen, gingen vooraan in den stoet.
Hij dacht bij zijn protest niet aan zich zeiven,
doch aan de zieken, de invaliden, de blinden,
de gevangenen, aan al degenen die naar ziel of
lichaam lijdend zijn en wien de godsdienstige
radio-praatjes eenigen troost, eenige opbeuring
brachten. En hij dacht ook aan Frankrijk, aan
Frankrijks goeden naam, aan Frankrjjks pres
tige, aan Frankrijks luister. Nog een dag te vo
ren ontving hij een schrijven van zes-en-dertig
professoren van Oxford, die hem kennis gaven
van hun leedwezen en hun verontwaardiging.
Wij moeten aldus pater Lhande de vrij
heid van den vrijen aether heroveren, de vrij
heid voor het woord Gods van het vrije firma
ment, opdat de wereld opnieuw de stem hoore
van Frankrijk, de stem van het ware Frankrijk.
Namens de protestanten sprak vervolgens do
minee Durlemann en namens de joden rabbijn
Kaplan.
Onder daverende toejuichingen werd tenslotte
een motie aangenomen, waarin „5000 Fransche
burgers, vergaderd zonder onderscheid van mee
ning of belijdenis", van de verantwoordelijke re-
regeering eischen „het integraal herstel der uit
zending via Radio-Paris van de zedelijke en
godsdienstige conferenties zooals die vroeger uit
gezonden werden."
LONDEN, 10 Febr. Van het door Oostenrijk
aan de Britsche regeering voorgelegde dossier
betreffende een Duitsche inmenging in Oosten-
rijksche aangelegenheden zijn copieën verstrekt
aan de Fransche en Italiaansche regeering,
met wie de Engelsche regeering overleg pleegt.
Momenteel wordt het dossier nog onderzocht
op het Londensche ministerie van Buitenland-
sche Zaken. Reuter meent echter te weten dat
de officieele Engelsche opvatting is dat, waar
Oostenrijk het voornemen te kennen heeft ge
geven om de kwestie voor den Volkenbond te
brengen, men geen enkel commentaar van de
Engelsche regeering moet verwachten zoolang
het beroep op Genève niet is gedaan.
PARIJS, 10 Febr. (Reuter.) Het stoffelijk
overschot van Stavisky, dat voorloopig te Cha-
menix begraven is, zal thans niet worden ver
voerd.
Mevrouw Stavisky had gehoopt maatregelen
te mogen treffen om een blijvende rustplaats
te verkrijgen voor haar echtgenoot, doch op last
van Parijs is tot dusver geen machtiging ver
leend voor vervoer van het lijk, daar de regee
ring onder de huidige omstandigheden elke
aanleiding tot demonstraties wenscht te ver
mijden.
De burgemeester van Chamonix is van dit be
richt in kennis gesteld.
TIENTSIN, 10 Febr. (Reuter) Uit geloof
waardige bron wordt vernomen, dat de bin
nen de Chineesche muur gelegen stad Sjanhai
kwan, welke sedert begin 1933 onder Japan
sche bezetting stond, vanmorgen formeel aan
China is teruggegeven. China neemt bezit van
alle bestuursfuncties, met uitzondering van de
post- en telegraafkantoren, de douane- en pas-
poortbureaux en de grenspolitiepost.
Een commissie van onderzoek gevraagd tegen
het afgetreden kabinet-Daladicr.
Oud-Minister Frot verdedigt zijn houding.
Het stoffelijk overschot van Stavisky voorloopig
niet naar Parijs.
Fransche Katholieken protesteeren tegen het
verbod van godsdienstige radio-conferenties.
Nieuwe oplichtingsaffaire in Frankrijk. Thans
te Beziers.
Engeland zou een afwachtende houding aan
nemen inzake Oostenrijks beroep op den Vol
kenbond.
Sjanhaikwan „formeel" aan China terugge
geven.
Tsjecho-Slowakije overweegt devaluatie van
de kroon.
De Weensche veiligheidsdienst los van de socia
listische landsregeering.
Minister Coljjn naar Indië.
De loonsverlaging bij „De Sphinx" te Maastricht
door de werknemers aanvaard.
Extra-vergunningen voor den invoer uit Duitsch-
land.
Waarvoor de gelden van het Nationaal Lucht
vaartfonds zullen worden besteed.
De salarisdebatten in den Indischen Volksraad.
Nieuwe ontslagen bij de mijnen.
Vastenbrief van het Doorluchtig Episcopaat.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
Dreigende staking in het maatkleedingbedrijf.
Rond de staking aan de Kalkfabriek te
Dordrecht.
In de Heerlerheide zal een automobielrenbaan
aangelegd worden.
PRAAG, 10 Febr. Minister-President Malipetr
verklaarde heden in een radiorede, dat de
Tsjecho-Slowaaksche regeering overweegt, om
de gouddekking van de papieren kroon Iets te
verminderen, teneinde 's lands concurrentie-
capaciteit, welke door de valuta-verhoudingen
van andere staten belangrijk is verminderd,
weer op te voeren. Wij kunnen niet werkloos
blijven neerzitten, wanneer meer dan drie
kwart van den internationalen handel wordt
beheerscht door deze valutaveranderingen.
Opdat onze valuta echter ni?t een speelbal
wordt in de handen van financieele speculatie,
kunnen wij deze aangelegenheden slechts re
gelen door middel van de wetgevende licha
men en zoo de stabiliteit van onze valuta ver
zekeren. Onze valuta blijft een goudvaluta..
Inflatie zal in Tsjecho-Slowakije niet plaats
hebben. Immers, in alle staten, die verande
ringen in de valuta hebben aangebracht, is
onbetwistbaar bewezen, dat in het binnen
landsche economische leven geen verandering
is ingetreden. Daar, waar die toch is ingetre
den, was de verandering of zeer onbeduidend,
of van geheel voorbijgaanden aard. Wij zullen
niemand noch in het binnenland, hoch in het
buitenland schade doen.
BERLIJN, 10 Febr. (V. D.) In het Reichsge-
setzblatt wordt de volgende beschikking van den
rijkskanselier gepubliceerd:
„Op grond van de mij door de decreten van
den rijkspresident over de benoeming en het
ontslaan der onmiddellijke landsambtenaren
en over de uitoefening van het op den rijkspre
sident overgedragen gratierecht der landen van
3 Febr. 1934 gegeven machtiging draag ik deze
rechten over op den Pruisischen minister-pre
sident, die gemachtigd is, de rechten verder
over te dragen."
I VMuunuiiiiimii TT TT7 r 7 r~ê/yO
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 770
Vorige stand: 762
