Socialistische opstand in Oostenrijk neergeslagen
Het Weensche raadhuis bezet
Ontbinding van de
Soc.-partij
De Nazi's zijn verontwaardigd
Heimatschutz op
geroepen
Innsbruck bezet
m
Het nieuws van heden
WEENEN IN HET DONKER
NOTA UIT MUENCHEN
DE BAROMETER
Politie en militairen loopen storm tegen de met
machinegeweren bewapende
roode arbeiders
Starhemberg snelt Dollfuss te hulp
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 13 FEBRUARI 1934
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
minimumimimmmmimmmmmnutimimmimimmmmiimmmmmimmmmimimimimmmmimmmmmmmiimmmimmmmmimimmmmimmmmmmimmimmmmmmmmmi
Draadversperringen, machine-
geweren en soldaten in de
straten der hoofdstad
Het doodencijfer stijgt
WEENEN, 12 Febr. (D.N.B.)
Onder voorzitterschap van vice-
kanselier Fey had heden een ver
gadering plaats van hooge politie
autoriteiten ter bespreking van den
algemeenen toestand. Door de af
kondiging van het standrecht in
Weenen en Linz heeft de politie de
bevoegdheid, om bij den minsten
tegenstand van de wapenen gebruik
te maken.
Bondskanselier Dollfuss
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiuiiim^
Seitz in de gevangenis
Starhemberg naar Linz
Het Weensche stadhuis
„De onmiddellijke veroorzakers
der actie zijn de terroristische
benden der Heimwehr"
„Waanzin der politiek"
Prins Starhemberg
Na den grooten slag
Ruim honderd dooden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Er wordt nog fel gevochtei
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18604
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Nadat Maandagmorgen te Linz de uitstekend bewapende en op alle eventua
liteiten voorbereide sociaal-democratische Schutzbund bij een huiszoeking in het
partijgebouw, waar een groote hoeveelheid wapens moest zijn verborgen, het
eerste schot had afgevuurd op de politie, ontbrandde in heel Oostenrijk een
woedende strijd tusschen de roode massa en de regeering-Dollfuss.
Gendarmerie en troepen moesten de politie, die door de rebellen met mitrail
leurs, handgranaten en geweervuur bestookt werd, te hulp komen. Op het aller
laatste moment mobiliseerde Prins Starhemberg zijn Heimatschutz en stelde zich
aan de zijde der regeering.
Toen de gewapende macht den opstand in heel Oostenrijk spoedig meester
bleek, waagde de regeering haar grooten slag dien de socialisten klaarblijkelijk
reeds vreesden: de bezetting van het Weensch stadhuis, de arrestatie der roode
kopstukken en de ontbinding van de soc.-dem. partij.
In den loop van den dag en vooral in de avonduren hadden woedende straat
gevechten plaats, die een tot nog toe onbekend aantal dooden en gewonden
eischten. Geleidelijk schijnt de regeering echter ook in Weenen den toestand
meester te worden.
WEENEN, 12 Febr. (D. N. B.)
Hedenavond werd het Weensche
stadhuis door soldaten, politie en
gendarmes bezet zonder dat er van
socialistische zijde eenige weerstand
van beteekenis geboden werd. Een
groot aantal soc.-democratische
ambtenaren, wier schuld, volgens
een officieele mededeeling, aan de
gebeurtenissen van heden absoluut
vaststaat, werd gearresteerd.
Ook de onder-burgemeester van
Weenen, Emmerling, die de hoogste
leiding heeft bij de gemeentebedrij
ven, is in arrest gesteld.
Meer en meer wijst er de toestand op, dat
de regeering de leiding der soc.-dem. partij den
genadeslag zal toebrengen. Door de bezetting
van het Weensche stadhuis heeft de Oosten-
rijksche regeering de centrale der Oostenryk-
sche sociaal-democratie in handen.
Naar verluidt zal de regeering den roo-
den burgemeester van Weenen Seitz een
ultimatum stellen om of wel vrijwillig af
te treden en de macht over te dragen aan
de regeering, dan wel met geweld verdre
ven te worden. Men verwacht, dat een re-
geeringscommissaris voor Weenen benoemd
zal worden.
In heel Weenen zijn uiterst strenge
maatregelen genomen. Er is veel politie op
de been, overal staan soldaten en de stra
ten zijn afgezet met prikkeldraadversper
ringen en machine-geweren.
In het ministerie van Oorlog is Maandag
een buitengewone Ministerraad gehouden on
der voorzitterschap van den Bondskanselier.
Van deze bijeenkomst worden belangrijke be
sluiten verwacht.
De regeering zou een grootsch opgezette ac
tie tegen het Weensche stadhuis voorbereiden.
Men verwacht algemeen dat de regeering de
sociaal-democratische partij zal verbieden of
ontbinden.
Overal in de stad patrouilleeren militairen
en politie met de bajonetten op het geweer.
De kranten zijn Maandagavond niet versche-
nen. Uit de provincie zijn geen berichten bin
nengekomen, aangezien het telefoonverkeer
geheel is gestagneerd. Op het hoofdbureau van
politie zijn tegen vijf uur vanmiddag machi
negeweren opgesteld.
De wacht van het sedert den middag bezet
te partijgebouw der sociaal-democraten, dat
tegelijkertijd de zetel is van het secretariaat
van den Republikeinschen Schutzbund, werd
verder verstrekt en zij is eveneens met machi
negeweren uitgerust. Daarentegen zijn de ar
beiderstehuizen in de verschillende stadsdeelen
tot nu toe nog niet bezet. De arbeiders hebben
zich in deze tehuizen verschanst. Het verluidt,
dat bedrijfsraden van groote fabrieken zijn ge
arresteerd. Eenige sociaal-democratische leden
van den nationalen raad worden gezocht.
De electriciteitsvoorziening is in eenige
deelen der stad hersteld. Wat het telefoonver
keer betreft, zijn slechts verbindingen met het
buitenland nog mogelijk. Het tramverkeer ligt
geheel stil. Vanmiddag is ook het verkeer der
stedelijke autobussen gestaakt.
Het is tot nu toe nog niet tot ernstige bot
singen gekomen. Uit een vereenigingsgebouw
werden schoten gelost op de politie. De daders
werden gearresteerd.
De op de rails staande en door het personeel
verlaten tramwagens werden in den vooravond
door de politie met vrachtauto's naar de remi
ses gesleept. Op straat is de politie-contróle
uiterst scherp. Alle verdachte voorbijgangers
worden gefouilleerd. In de hoofdstraten is het
verkeer volkomen gestremd. Alle theater- en
bioscoopvoorstellingen zijn afgelast. Restaurants
en café's moeten om 8 uur gesloten zijn. In heel
Weenen heerscht volmaakte rust.
In eenige afgelegen arbeiderswijken kwam
het tot botsingen en schietpartijen tusschen
politie en arbeiders. De arbeiders maakten ge
bruik van machinegeweren. De politie-actie in
deze stadswijken is voorloopig nog niet ten
einde.
In den vooravond namen de onlusten in
de arbeiderswijken in hevigheid toe. Schiet
partijen vonden plaats in de wijken Otta-
kring, Zimmering en Dornback. Tot heden
toe zijn er aan de zijde der politie 2 doo
den en 18 gewonden gemeld. Deze cijfers
zijn intusschen al weer verouderd en ver
moedelijk belangrijk gestegen.
Het schijnt dat politie en troepen niet
opgewassen zijn tegen den toenemenden
weerstand der gewapende socialisten.
In alle haast worden er versterkingen naar
de voorsteden gezonden. Alle officieele inlich
tingen over wat er in de voorsteden precies
plaats heeft worden geweigerd. Het centrum
der stad is in duisternis gehuld. Straatverlich
ting is er niet. Brood en gebak zijn er niet te
krijgen, daar de bakkers bij gebrek aan stroom
niet kunnen bakken.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen, 1
Oostelijke tot Zuidelijken wind, helder
tot licht bewolkt. Droog weer. Lichte 5
=j vorst des nachts. Overdag lichte dooi.
2 Hoogste stand 185,3 te Berlijn.
3 Laagste stand 743.te Jan Mayen.
Zon op 7.25, onder 5.05. Licht op 5.35 S
Maan op v.m. 6.50, onder n.m. 2.57.
ïïilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllr
De Landeshauptmann en burgemeester van
Weenen, lid van den nationalen raad, Seitz.
is naar de politiegevangenis overgebracht.
Bij het Oostelijk station is het verkeer vol
komen normaal. Alleen aan de derwaarts lei
dende spoorlijn, waar deze door de arbeiders
wijk Simmering leidt, en in het district zeix
zijn nog weerstandskernen van den republi
keinschen Schutzbund. Ook een aantal post
huizen zijn nog door leden van den Schutz
bund bezet. Hier gaat de zuiveringsactie ech
ter programmatisch haar gang.
In Ottakring, zestiende district, is het
Arbeitersheim na met houwitsers te zijn
gebombardeerd „stormrijp" gemaakt. Bij
het groote gemeentelijk woningcomplex
Sandleiten in hetzelfde district waren ln
een toren machinegeweren opgesteld. Dit
geïmproviseerde mitrailleumest is door een
artillerie-treffer vernietigd. Voor het hui
zencomplex staat front nog tegenover
front. De tegenstand der socialisten wordt
echter ook hier klaarblijkelijk minder.
WEENEN, 12 Febr. (D. N. B.)
De Bondsleider van de Heimat
schutz Prins Starhemberg heeft, in
verband met de gebeurtenissen van
Maandag de geheele Oostenrijksche
Heimatschutz opgeroepen. De
Heimatschutz zal, naar de pers
dienst der Bondsleiding meedeelt,
zich aan de zijde stellen van het
Bondsleger, de gendarmerie en de
politie om de rust en de orde te
verzekeren. Starhemberg is naar
Linz vertrokken om de noodige
maatregelen te treffen. Een afdee-
ling van het weercorps vergezelt
hem.
INNSBRUCK, 12 Febr. Politie en
Heimwehr hebben Maandagmid
dag tusschen 3 en 4 uur alle sociaal
democratische gebouwen te Inns
bruck bezet, o.m. het partijlokaal
Sonne, het Vakvereenigingshuis, de
„Arbeiterkammer" en het gebouw
van de Volkszeitung. De bezetting
geschiedde overal rustig. Het cen
traalstation en andere openbare ge
bouwen werden eveneens door af-
deelingen van de Heimwehr bezet.
Voor het partijgebouw zongen so
ciaal-democraten de internationale.
Ook in Beneden Oostenrijk is thans het
standrecht afgekondigd evenals in Karinthië
en Stiermarken.
Volgens berichten uit Graz is ook deze stad
geheel in het donker gehuld. In een arbeiders
wijk hebben leden van den Schutzbund een
wachtlokaal bestormd en genomen en zich er
vervolgens zelf in verschanst. Het gebouw
wordt thans door politie en militairen bele
gerd. Op bevele van de politie werd in den
loop van Maandagmiddag het tramverkeer
stilgelegd. De avondvoorstelling in den stads
schouwburg werd afgelast.
De gemeenteraad, welke Maandag bijeen
moest komen heeft de zitting uitgesteld.
In Stiermarken is het tot ernstige botsingen
gekomen tusschen leden van den Schutzbund
en de politie. De gerequireerde versterking der
militairen is thans in actie om te trachten de
orde te herstellen. Ook te Bruck a. d. Mur en
Eggenberg moesten militairen optreden.
Bij de gevechten te Eggenberg zijn drie
personen gedood en 14 ernstig gewond. Ook
de strijd te Bruck a. d. Mur heeft een zeer
bloedig verloop en duurt voort. Bijzonder
heden ontbreken, aangezien het telefoon
verkeer is onderbroken. Ook uit Leoben en
het geheele industriegebied in Boven
Stiermarken hebben botsingen plaats ge
had, waarbij militairen moesten optreden.
De directeur voor den Veiligheidsdienst van
Opper-Oostenrijk vaardigt een officieele mede
deeling uit volgens welke bij de bestorming van
het partijgebouw te Linz 40 personen zijn gear
resteerd en machinegeweren, zoomede ontplof
bare stoffen in beslag zijn genomen. De sociaal
democratische bezetting van het Parkbad heeft
zich overgegeven na de bedreiging dat artillerie
in stelling zou worden gezet. Met kracht werd
de tegenstand onderdrukt.
Ook is artillerie opgesteld tegen een school
gebouw, dat door sociaal-democraten is bezet.
Om zes uur vanavond was de rust te Linz
over het algemeen hersteld. Op enkele punten
hebben nog samenscholingen plaats.
Ondanks de sterke uitbreiding der beweging
zijn de troepen en de politie den toestand mees
ter. Zij konden tot nu toe den tegenstand bre
ken.
Volgens een ander officieel bericht uit Linz
moet de tegenstand der sociaal-democraten over
het algemeen als onderdrukt worden beschouwd,
evenwel wordt uit Linz gemeld, dat gewapende
sociaal-democraten zich nog steeds op verschil-
L
WEENEN, 12 Febr. Naar van goedinge-
lichte zijde wordt vernomen, heeft de re
geering reeds besloten de sociaal-democra
tische partij te ontbinden, zoomede tot de
ontbinding van den Weenschen landdag en
van den gemeenteraad. Tot regeeringscom-
missaris voor Weenen is benoemd minister
Schmitz. Op het stadhuis te Weenen wap
pert naast de bondskleuren de groen-witte
vlag der Heimwehren.
De heden door den ministerraad aange
nomen verordening der bondsregeering
welke het verbod tot actie inhoudt van de
soc. dem. partij, is gegrond op de machti
gingswet voor oorlogstoestanden van Juli
1917. Op grond van deze wet wordt iedere
actie aan de soc. dem. party verboden. De
bestaande organisaties van de party zyn
ontbonden. Het vormen van nieuwe organi
saties is verboden. Ook het dragen van de
insignes van deze party is verboden. Uit
oefening van een mandaat in den zin van
de soc. dem. party wordt gelijk geacht aan
actie voor de soc. dem. party en is dus
verboden. De verordening wordt onmiddel-
lyk van kracht.
MUENCHEN, 12 Febr. De leiding der
N. S. D. A. P. voor Oostenryk publiceert
het volgende officieele bericht over de ge
beurtenissen in Oostenryk.
De poging van prins Starhemberg en zekere
Christelyk sociale kringen om met de hulp van
gewapende benden de formeel nog bestaande
grondwet van Oostenryk geheel ter zyde te
stellen en in haar plaats de naakte Heimwehr-
dictatuur in te stellen, heeft te Weenen, Linz
en op andere plaatsen geleid tot het uitbre
ken van bloedige gevechten, welke reeds tal
van dooden hebben geëischt.
Tegelykertijd werd in geheel Oostenryk de
algemeene staking geproclameerd.
In dit resultaat openbaart zich de geheele
waanzin van een regeeringspolitiek, welke
zonder eenigen aanhang in het volk en alleen
gesteund door de gewapende macht en door
betaalde benden sedert maanden het natio-
naal-socialisme, de grootste en geweldigste
volksbeweging van Oostenryk, vervolgde en on
derdrukte, doch daarby volkomen over het
hoofd zag of niet wilde zien, dat tegelykertijd
het bolsjewisme en zijn organisatie achter haar
rug, ja onder haar bescherming met alle
macht bewapenden.
De gevolgen dezer politiek konden niet uit-
blyven en thans moeten brave politie-beamb-
ten en in het verdere verloop ook leden der
weermacht hun leven op het spel zetten en ten
offer brengen, terwyl de onmiddellyke veroor
zakers der actie, de laffe terroristische benden
van de Heimwehr van het tooneel zyn ver
dwenen.
De stryd der nationaal-socialistische bewe
ging was van het begin af tegen dit even
waanzinnige als misdadige systeem gericht.
De nationaal-socialistische beweging weigert
zich solidair te verklaren met de sociaal-demo
cratie of zich met haar te verbinden, doch deze
uit haar principieel standpunt resulteerende
houding verhindert haar niet evenals tot nu
toe ook verder de regeering Dollfuss met alle
macht te bestryden om door de omverwerping
van dit voor volk en staat verderfelyke systeem
de voorwaarden te scheppen voor een reorga
nisatie van Oostenrijk welke in overeenstem
ming is met den waren volkswil.
lende plaatsen der stad, bij de gasfabriek en
op de Nieuwe Brug ophouden en dat het vuur
ook op de plaatsen waar de politie de orde heeft
hersteld, voortdurend aanhoudt. Daarom wordt
de toestand te Linz nog niet als definitief opge
helderd beschouwd. Nadere gegevens omtrent
verliezen aan dooden en gewonden zijn nog niet
ontvangen.
De regeering verklaart, dat het trein- en te
lefoon-verkeer normaal functionneert en dat de
regeering in het geheele bondsgebied meester
van den toestand is en vastbesloten is alle mis
dadige aanslagen op de orde en rust met de
krachtigste middelen tegen te gaan.
WEENEN, 13 Febr. (Reuter) De Weensche
bladen zijn vanmorgen in aanzieniyk kleinere
uitgave verschenen en de beide sociaal-demo
cratische bladen in het geheel niet.
In de ochtenduren biedt de omgeving van
het hoofdbureau van politie het beeld van
strenge afzetting en bewaking. De trams en
autobussen hebben het verkeer nog niet hervat
en uit de verte hoort men kanongebulder.
Het ryderscorps van het Vaderlandsche Front
is opgeroepen om een verkeersdienst te onder
houden. Op deze wyze is men er in geslaagd
verbinding te houden met de autoriteiten in
de provincie. Het Vaderlandsche Front heeft
werkwilligen gereed staan en heeft zich in ver
binding gesteld met de leiding van den arbeids
dienst, teneinde te zorgen voor voldoende
technische noodhulp. Met de hulp van deze
werkwilligen heeft men in alle staatsbedrijven,
zooals de post, de telegrafie, de spoorwegen e.d.
een beperkten dienst kunnen waarborgen.
De Heimwehr heeft al haar beschikbare
krachten opgeroepen. De vergadering van
bondsleiders, die vandaag zou plaats hebben,
is voor onbepaalden tyd uitgesteld.
Het totaal aantal dooden is nog niet bekend.
Het Weensche hoofdbureau van politie maakt
bekend, dat aan de zijde der troepen en politie
een-en-twintig (21) dooden zyn gevallen. Hoe
veel dooden de socialisten hebben, staat nog
niet vast. Men kan echter aannemen, dat het
aantal dooden en gewonden aan hun zyde vry
aanzieniyk zal zyn.
WEENEN, 13 Febr. (Reuter.) By de onlusten
in Oostenryk zyn in totaal minstens 100 men-
schen gedood. Te Graz, waar het aantal dooden
50 en het aantal gewonden honderden be
draagt, zou de orde hersteld zyn.
De socialistische leiders Otto Bauer en oud
minister Deutsch zouden naar Tsjecho-Slowa-
kye gevlucht zyn.
De ongeregeldheden in de arbeiderswyken
duurden tot 5 uur in den nacht, op welk uur
de socialistische „stellingen" met springstoffen
vernield werden.
POLITIE BEZET HET RAADHUIS TE WEE
NEN. BURGEMEESTER SEITZ GEARRES
TEERD.
STARHEMBERG STELT ZICH MET ZIJN
HEIMATSCHUTZ AAN DE ZIJDE DER RE
GEERING.
Ontbinding der Oostenrijksche soc.-dem party.
De rebellie in Linz onderdrukt. Over vrywei
heel Oostenrijk is het standrecht afgekondigd.
Weenen en Graz in duisternis gehuld.
Staking in Frankrijk vrij kalm verloopen. Bot
singen tusschen politie en demonstranten zon
der ernstige gevolgen.
Het verkeer te Parijs ernstig ontwricht. Com
munistische leider bij Versailles vermoord.
Zal de Tsjechische regeering aftreden?
Dr. Benesj te Londen aangekomen.
Schandaal bij den Amerikaanschen luchtpost
dienst.
Verjaardag der Lateraansche verdragen plech
tig herdacht.
Friedrich Ebert uit het concentratiekamp ont
slagen.
Minister van Justitie acht krachtiger optreden
tegen gezagsaantasting noodzakelijk.
Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer
inzake de Zuiderzcefondsbegrooting voor 1934.
Plan tot saneering in de steenindustrie.
Receptie bij Z. Exc. Mgr. dr. L. Schioppa
bij gelegenheid van den verjaardag der Paus
kroning.
Een nieuwe Nederlandsche bisschop; Mgr.
W. Panis eerste Ap. Vicaris van Celebes.
Vloot-aalmoezenier H. Alink eervol ontslagen.
Mr. dr. J. J. Boasson gekozen tot gemeente
secretaris van Den Haag.
De verdwenen militaire documenten
Revolveraanslag te Oss.
De zaak-Nijenrode voor de Amsterdamsche
rechtbank.
Zesdaagsche te Antwerpen.
Uit Linz wordt gemeld, dat de stryd op den
Freienberg opnieuw is opgelaaid.
In het land Tirol is het standrecht afgekon
digd.
WEENEN, 13 Febr. (Reuter).
Politie en militairen zijn er in ge
slaagd, het arbeidersgebouw in het
Weensche district Ottakring te be
zetten. De tegenstand op andere
plaatsen leeft echter weer op. Een
gevecht is weer begonnen bij het
huizenblok-Sandleiten, dat in het
zelfde district is gelegen. Bij een
charge in Florisdorf werden 10
politieagenten en 1 inspecteur ge
dood. In hetzelfde district opereeren
thans gepantserde wagens.
In een der groote gemeentelijke huizenblokken
Schlingerhof geheeten, hebben de socialisten
zich verschanst. Ook in Meidling moeten weer
drie door de socialisten bezette gemeentehuizen
bestormd worden.
Behalve in het district Ottak-ring wordt ook
nog gestreden in Simmering en Doebling. Er
wordt nog voortdurend gevochten om het Karl
Marx-hof. Ook hier spelen artillerie, mynwer-
pers en mitrailleurs een hoofdrol.
In de andere deelen der stad worden overal
de strenge militaire afzettingen en controles
gehandhaafd. Het tramverkeer is volkomen ge
stremd. Daarentegen functioneeren weer tele
foon, water en gas, en ten deele ook electrici-
teit. De winkels zyn, met uitzondering der le
vensmiddelenzaken, gesloten. De bevolking
houdt zich zeer rustig. Het vuur der artillerie
en machinegeweren is voortdurend te hooren.
De regeering treedt thans met niets ontziende
kracht en met alle ten dienste staande mili
taire middelen, vooral met artillerie, overal op.
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 774
Vorige stand: 773