DOODELIJKE VAL IN DE
ARDENNEN
Een uitstekende rotspunt, waaraan de
Koning zich vasthield, is ver
moedelijk afgebroken
Het lijk na lang zoeken gevonden
Vreeselijk einde
Leopold III
Rouwbeklag
De Koning-Soldaat
ALBERTt
Prins Hendrik bij
de begrafenis
VEREEN IGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
MAANDAG 19 FEBRUARI 1934
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
BRUSSEL, 18 Febr. Koning Albert van België is door een
noodlottig ongeval om het leven gekomen. Zaterdagmiddag
is de Koning, alleen vergezeld door zijn Kamerheer, per auto
yan het kasteel Laeken nabij Brussel vertrokken om een
tocht te maken naar het gebergte Marche les Dames, op eenige
kilometers afstand van Namen. Zooals gewoonlijk op derge
lijke uitstapjes, liet Koning Albert zijn kamerheer in den
auto en ging alleen het gebergte in.
De kamerheer wachtte een uur. Toen de Koning daarna
nog niet teruggekeerd was, ging hij op onderzoek uit. Be
halve de autoriteiten namen tal van burgers aan het zoeken
naar den Koning deel. Den geheelen Zaterdagavond duurde
het zoeken voort, zonder dat men een spoor van den Koning
Jrond. Te twee uur vannacht vond men het lijk van Koning
Albert aan den voet der rotsen. Het lichaam was zwaar ver
minkt en er bestaat geen twijfel aan, of de Koning is op
slag gedood.
Koning Albert, over wiens plotseling en tragisch
verscheiden thans geheel België rouwt
groot huiselijk geluk*
Wordt Vrijdag a.s. ingehuldigd
Nederland betuigt zijn
deelneming
Rouw in Frankrijk
Koning Albert tijdens een van
bergtochten*
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18609
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; inges.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cewt
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" iie de rubriek
KONING ALBERT VERONGELUKT
Het bericht van de vermissing van Koning
Albert en later van zijn noodlottig einde is
gedurende den avond van gisteren en ook in
den nacht geheim gehouden. Eerst Zondag
ochtend werd Brussel en geheel België opge
schrikt door het rampbericht, dat per radio
werd medegedeeld en in de kerken werd af
gekondigd. Over het geheele land luidden de
klokken ten teeken van rouw.
De Koningin werd op voorzichtige wijze In
kennis gesteld van het fatale nieuws. Eerst
werd haar medegedeeld dat den Koning een
ongeval was overkomen. Hedenochtend te zes
uur was zij echter op de hoogte van het ge
beurde.
Koning Albert was Zaterdagmiddag incog
nito onder den naam van Graaf van Rhéty
Bit Brussel vertrokken.
Tusschen Namen en Marche-les-Dames
Verliet Koning Albert den auto en begaf zich
alleen in het gebergte, iets dat hij als lief
hebber van de bergsport zeer veel deed. Wan
neer de Koning in verband met den politieken
toestand geheel geen gelegenheid had naar
zijn geliefkoosd Zwitserland te gaan, dan
trok hij naar het gebergte van Marche-les-
Dames, om daar ontspanning te zoeken.
Toen de Koning na een uur van zijn wande
ling niet terugkeerde, werd allerwegen een on
derzoek ingesteld. Gedurende den geheelen
avond en het eerste gedeelte van den nacht,
totdat bekend was dat het lijk was gevonden,
reden tallooze auto's langs alle wegen in net
gebergte, om den Koning te zoeken. Vooral
in de omstreken van het kasteel van Prins
van Aremberg, waar de Koning veel wandelde,
werd gezocht.
Te twee uur in den nacht werd het Hjk
gevonden. Toen baron Jacques de Dix-
mude aan het hoofd van een patrouille
gendarmen onderaan de .rots de lugubere
ontdekking deed, bleek dat de Koning een
zware schedelbreuk had, ten gevolge
waarvan de hersenen bloot lagen. Op een
afstand van het lijk vond men de lorgnet
van den omgekomen vorst. Een rugzak en
een bergstok lagen in de onmiddellijke na
bijheid.
Aan den voet der rotsen, die zich daar ter
plaatse ongeveer 200 meter hoog in de lucht
verheffen, tusschen Namen en Marche-les-
Dames, dicht bij den oever van de Maas, werd
het lijk van den Belgischen vorst gevon
den. Van vrij groote hoogte moet de Koning
van de rotsen zijn gevallen. Op tal van plaat
sen werden bloedsporen gevonden. Het hoofd
Le roi est mort! Vive le roi! Het nieuwe Belgische Koningspaar: Kroonprins Leopold
en Kroonprinses Astrid met hun twee kinderen gefotografeerd in de intimiteit van hun
van den Koning was nagenoeg geheel ver
splinterd. Zijn neus werd op een uitstekende
punt van een rots gevonden.
Onmiddellijk werd het lijk door een bosch
wachter en een burger, die bij de vondst aan
wezig waren, in een auto neergelegd. Het ge
deelte van den weg NamenMarche les Da
mes tusschen den spoorwegovergang en laatst
genoemd dorp werd afgezet.
Zondagochtend hebben het Par
ket en de burgemeester van Mar
che-les-Dames zich naar de plaats
van de ramp begeven om een on
derzoek in te stellen.
Het Parket heeft het drama gere
construeerd. Uit het onderzoek is
komen vast te staan, dat de Koning
getracht zou hebben een ronde
rots te beklimmen. Hij zou toen ge
struikeld zijn over een vastgevroren
steen, welke weggerold zou zijn en
op het hoofd van den Koning zou
zijn terecht gekomen. Het lijk van
den Koning werd in een spleet tus
schen twee rotsen gevonden des
nachts om twee minuten over twee.
De rots was niet zeer hoog, doch
moeilijk te bestijgen.
De Journalisten waren er bij aanwezig toen
de eerste reconstructie van het drama verricht
werd. Ter plaatse is het vrij goed te zien, hoe
het ongeluk vermoedelijk geschied is.
De weg van Namen naar Marche-les-Dames
wordt aan den eenen kant begrensd door de
Maas en aan den anderen kant door rotsfor
maties, die er zeer brokkelig uitzien en aan
de Dolomieten herinneren. Hier en daar zeer
loodrechte wanden, elders glooiingen, steile
sleuven, zoogenaamde „Kaminen", en dicht
kreupelgewas wisselen elkaar af.
Op ongeveer 50 M. boven den weg, op een
plaats, die in den volksmond bekend is als
„Vieux Bondieu" schijnt de Koning zich te
hebben vastgehouden aan een uitstekend stuk
rots, waarin barsten gevroren waren en dat
daardoor afbrak. Koning Albert moet tus
schen twee hellingen door omlaag gestort en
op den weg gevallen zijn.
Het moet omstreeks vijf uur gisterenmiddag
zijn geweest, dat het fatale ongeluk plaats
greep, want het was op dat uur dat de Ko
ning aan zijn kamerdienaar had gezegd, dat
hij te Chemin les Sites zou terug zijn.
Personen die hebben deelgenomen aan het
zoeken bij de rotsen van Marche les Dames
hebben als relikwieën medegenomen blaadjes
en takjes waaraan bloedvlekjes zitten.
Koning Albert was, zooals men weet, een vu
rig beoefenaar van het alpinisme. Men zag hem
op de toppen van den Mont Blanc, op de Dolo
mieten, op de Apennijnen, in één woord, overal
v/aar men aan bergsport doet.
In den laatsten tijd had hij zich vooral toe
gelegd op het beklimmen der Belgische rotsen
In den Ministerraad werd vast
gesteld, dat de inhuldiging van den
nieuwen vorst, Koning Leopold III
Vrijdag a.s. zal plaats vinden.
Kroonprins Leopold is geboren op
3 November 1901.
Tot zijn eedsaflegging zal het uit
voerend bewind worden waargeno
men door de ministers.
Volgens artikel 79 en 80 van de
Belgische Grondwet komen in ge
val van overlijden van den Koning
de Kamers zonder bijeenroeping
bijeen. Binnen maximum tien dagen
na het overlijden van den Koning zal
de troonopvolger den eed moeten
afleggen.
in de Ardennen. Men weet, dat Alpinisten soms
heel gevaarlijke kunsttoeren uitvoeren, zich
vastklemmende aan de kleinste uitspringende
rotsgedeelten van hooge duizelingwekkende lood
rechte bergwanden.
Door des Konings voorbeeld had deze sport
bij de Belgische jeugd veel aanhangers gevon
den. Hiervan getuigde onlangs nog de prachtige
beklimming van de Ruensori in Belgisch Congo.
Het is in den loop van een der oefeningen op
de steile rotsen van Marche-les Dames, dat de
Koning den dood heeft gevonden. In de kalk
rotsen gebeurt het, dat tengevolge van tempe
ratuursverandering zekere der uitstekende rots-
deelen, waarop men drukt, bezwijken. Indien
de bergbeklimmer er niet in slaagt zich blik
semsnel aan een ander uitspringend gedeelte
vast te klampen, moet het onvermijdelijk, tot
een noodlottigen val komen en het is vermoe
delijk in dergelijke omstandigheden geweest,
dat Koning Albert in de diepte is gestort.
Hij is het voornaamste slachtoffer, dat de
bergsport ooit heeft geeischt.
De plaats van het ongeluk is een steile rots
van het Maasdal, op 10 K.M. afstand van Na
men, langs den weg van die stad naar Namè-
che, bij het gehucht Le bon vieu Dieu. Rechts
van den weg stroomt de Maas, links verheft
zich een woeste rotsketen, vanwaar men in een
diepen afgrond neerblikt. De rotsen zijn 500
M. hoog en reiken van Beez tot Marche les
Dames. Boven, langs den rotswand, loopt even
eens een weg, de chemin des Points-de-vue,
aan touristen wel bekend. Vandaar heeft men
een schitterend uitzicht over de Maas.
Thans heerscht daar nu een pijnlijke atmos
feer. Het verkeer is stopgezet. De Namensche
gendarmerie bewaakt den weg.
Het ongeluk heeft plaats gehad een paar
honderd meter voor den eersten overweg, recht
over het kasteel van baron Chanton de Wiart,
dat op den anderen oever gelegen is.
De Procureur des Konings, vergezeld van
onderzoekingsrechtere is gekomen en onder
zoekt de plaats van het ongeluk.
De dood ontziet geen sterveling,
Hij komt hij arm en rijk.
Hij komt ook als men koning is.
Voor hem is ieder gelijk.
Een koningen wij huigen voor
Den glans der majesteit,
Ofschoon de macht den mensch toch
niet
Van 't sterflijke bevrijdt.
Het treft ons door het tragische
En het ontroert je ziel,
Dat door een simpel ongeval
Een groote koning viel.
Want Albert was een groot figuur,
Als koning en soldaat,
Hij toonde dat niet met het woord.
Doch liever met de daad.
Als koning heeft hij voor zijn volk
Het goede slechts gedaan.
En in den ure van 't gevaar
Was ook zijn plaats vóóraan!
Want dapper was hij! moedig hield
Hij aan de Uzer stand.
Maar 't veld van eer verlangde niet
Zijn leven voor het land.
De Belgen.... dwéépten met hun
vorst,
Beminden Albert I.
Hij stierf te midden van zijn volk,
Maar, tragisch, toch.... alléén....
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden).
Reeds in den loop van Zondagochtend
werden uit alle deelen van de wereld deel
nemingsbetuigingen ontvangen. Koningin
Wilhelmina en de Nederlandsche re
geering behoorden tot de eersten, die van
hun deelneming getuigden. De President der
Pransche Republiek, de Koning van Euge-
land, de Duitsche regeering, de President
der Vereenigde Staten en vele andere
staatshoofden en regeeringen hebben reeds
Zondagmorgen hun condoléance betuigd.
De Fransche minister-president Gaston Dou-
mergue zal, vergezeld van de ministers van
Staat Tardieu en Herriot, een bezoek brengen
aan het slot te Laeken, terwijl de president der
Fransche Republiek, Lebrun, met de ministers
Piétri en Barthou de begrafenisplechtigheid zal
bijwonen.
Staatssecretaris Dr. Meissner en Rijkskanse
lier Hitier hebben in den loop van Zondag een
bezoek van rouwbeklag afgelegd bij den Belgi
schen gezant te Berlijn.
H.M. de Koningin zal zich bij de ter
aardebestelling van koning Albert van Bel
gië, laten vertegenwoordigen door Z. K. H.
Prins Hendrik der Nederlanden met gevolg.
Ter nagedachtenis van koning Albert van
België, opent de beiaardier van het Koninklijk
Paleis te Amsterdam, Maandag 19 Februari om
12 uur de carillonbespeling met den treur-
marsch van Chopin, terwijl de bespeling om
1 uur gesloten wordt met een treurmarsch van
den beiaardier J. Vincent.
PARIJS, 18 Febr. (V. D.) In verband met het
overlijden van koning Albert van België heeft
de Fransche regeering besloten voor den tijd
van een maand officieele rouw af te kondigen.
In verband met het overlijden van den koning
van België wapperen de vlaggen van alle open
bare gebouwen in Frankrijk halfstok.
Het leven van den zoo tragisch om het
leven gekomen Koning der Belgen,
Albert, heeft een grootsch en geweldig
hoofdstuk gekend: den wereldoorlog.
In Juli 1914 hadden de schoten van Serajewo
geklonken, die het signaal werden van den
wereldoorlog. Plotseling stond heel Europa in
vuur. Het niets ontziende militaristische Duitsch-
land, dat in een paar maanden overwinnaar
wilde zijn en den vrede dicteeren, kon niet
wachten, tot het Duitsche leger de Fransche
fortificaties zou hebben geforceerd en het liep
daarom maar, het verdrag der Belgische neu
traliteit schendend, België onder den voet, door
zijn kanonnen te richten op Luik. Duitschland
had de vreemde hoop gehad, dat de Koning der
Belgen, van Duitschen bloede, 'n Koburger, wel
lijdelijk zou hebben toegezien. Hoe kwam het
bedrogen uit! Koning Albert dacht er geen
oogenblik aan, om te capituleeren voor den
Duitschen eisch. Hij trok zijn zwaard, zwak
tegenover de Duitsche keurscharen en hield bij
Luik de keizerlijke armeeën dagen lang op. Dit
oponthoud werd beslissend voor heel den oor
log en was het begin van de beslissende Duit
sche nederlaag bij de Marne. De tegenstand
van het zwakke Belgische leger was niet nutte
loos geweest. Natuurlijk werd het verpletterd.
Brussel en Antwerpen vielen. Heel het land
werd door den overweldiger bezet en door den
doodenden electrischen draad van heel de
wereld afgesloten.
Maar er was daar dat kleine strookje Bel
gisch gebied bij de IJzer. De Duitsche
armee rende, om over den IJzer te
komen.
Door het kloeke, kordate besluit van den Bel
gischen sluiswachter werd die wedren door de
Duitschers niet gewonnen.
Het water vloeide over dat stuk van België en
het gevolg waren de herhaalde, heel den oor
log door vergeefsche offensieven der Duitschers
by den IJzer. BU Lamarque viel de bloem der
ongeoefende, Duitsche studentenvrüwilligers.
Tienduizenden vonden er hun graf. Albert leef
de met zyn volk en leger mede. Achter het
IJzerfront organiseerde hij, steeds ter
züde gestaan door zyn gemalin, de Beier-
sche prinses Elisabeth, die in hart en nieren
Belgische was geworden, in Le Havre den ver
deren tegenstand en het civiele bestuur voor de
komende tyden. Steeds was hy soldaat, deze
Koning, zyn plaats was voortdurend in de loop
graven. Hij deelde het ijzeren en bloedige lot
van zyn soldaten, van de Vlamen, want deze
vormden het grootste deel van zyn overgeble
ven, klein legertje, maar dat dapper was tot
in duizendvoudigen heldendood. Zooals de
roemruchte Primaat van België, Kardinaal Mer
rier, in die dagen de geesteiyke verdediger was
van het recht tegenover het geweld, zoo is Al
bert de wereldiyke verdediger geweest van zijn
volk en land. Kardinaal Mercier en Albert, twee
Belgische figuren, die in letterlijken en figuur-
lüken zin méér dan een hoofd uitstaken boven
het volk, dat zij als leiders dienden.
Hy was Belg en vocht voor de onafhanke-
lykheid van zyn vaderland. Die koninkiyke
trouw werd beloond. In 1918 stortte de Duitsche
kolos van zyn voetstuk en met weergaloozen ju
bel haalden Brussel, België, Europa heel de
wereld den eenvoudigen Koning, soldaat en
held in.
Albert, de Eenvoudige. Hy was in het ci
viele leven een zuiver constitutioneel
vorst, maar geen ledepop. In moeiiyke
uren nam hy vaak zelf een inspireerend initia
tief. Wij herinneren slechts aan zyn bekende
boodschap over de noodzakeiykheid van inter
nationale economische samenwerking in de da
gen van het verdrag van Ouchy en aan de
wijze, waarop hy door zijn persoonlijke bemid
deling soms een regeeringscrisis wist te voor
komen. Hy heeft het merk van zyn
persooniykheid gedrukt op menig minis
terie. Hy moest een tactvolle hand heb
ben in zijn tweetallig land. Wy behoeven de
oogen niet te sluiten voor het feit, dat de Vla-
men, ook na den oorlog, niet tevreden werden
gesteld in hun voornaamste wenschen. Maar
onmiskenbaar is het toch, dat de Vlaamsche zaak
onder zijn regeering vorderingen van beteeke-
nis heeft gemaakt. Zün rol op dit gebied waa
byzonder moeihjk en ondankbaar.
Albert is een moedig kolonisator geweest.
België had als erfenis van Koning Leopold den
Congo als kolonie gekregen, die totdusver ab
soluut bezit van den Koning was geweest. Hij
werkte met yzeren energie voor de ontwikkeling
van dit Afrikaansch gebied, reisde er zelfs per
soonlek heen en zond zyn zoon Leopold er
eveneens naar toe. Het persoonlyk contact was
geschapen en België en de Congo deden en doen
er hun voordeel mede.
Het persoonlek leven van den Koning was
boven allen lof verheven. Het aanzien der mo
narchie, dat onder de buitensporigheden van den
ouden Leopold zeer had geleden, is door Albert
weer geheel In eere hersteld. De Koning was
een Katholiek van den goeden stempel.
Hèel onze deernis gaat thans uit naar de
vrouwe, die lief en leed met den Koning-Soldaat
heeft gedeeld en naast onze deernis ook, gaat
onze eerbiedige groet naar het opvolgende Ko
ningspaar: Leopold en Astrid, Koning en Ko
ningin der Beigen,
