BEGRAFENIS VAN KONING ALBERT LAATSTE TOCHT DOOR ZIJN RESIDENTIE Ademlooze stilte, alleen geschuifel van voeten, snikken van vrouwen en kinderen Honderdduizenden langs den weg Het nieuws van heden I Groote 1 1 Propaganda Avond 1 PONTIFICALE H. MIS IN DE ST. GUDULE Een gedenkteeken Mr. C. GGwELING Prof. Dr. A. STEGER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 22 FEBRUARI 1934 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per Een grootsche plechtigheid heeft heden te Brussel plaats gehad. De Koning der Belgen is naar zijn laatste rustplaats gedragen, met de hoogste koninklijke eere, die Kerk en Staat vermogen te geven. Heel de wereld leefde mede met de doodsplechtigheden te Brussel. De radio zond de sombere, maar grootsche gebeurtenis uit door heel het luchtruim. En heel de wereld luisterde, want er werd daar ter grave ge dragen een koning, die een ridder was geweest zonder vrees of blaam, een man vol plichtsbetrachting, een mensch vol goedheid en naastenliefde. En heel de wereld, die haar hooge vertegenwoordigers naar Brussel had gezonden ter laatste eere aan den dooden Koning, leefde mede met de ongekun stelde, natuurlijke smart van het Belgische vorstenhuis en volk, welke een met hoogste eere bekleeden troon zagen ledig worden. In de groote Troonzaal van het Paleis te Brussel, die in een indrukwekkenden rouwkapel was herschapen, was het lijk van den Koning twee dagen lang opge baard. Honderdduizenden brachten hier den laatsten groet aan den smartelijk betreurden vorst Ontroerende gezangen van het St. Romboutskoor en de Scola Cantorum te Mechelen Laatste plechtigheid te Laeken Voor het Paleis Het vertrek van het Paleis De rouwstoet Kardinaal v. Roey De buitenlandsche staatshoofden De plechtigheid in de St. Gudule Naar Laeken DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN op VRIJDAG 23 FEBR. 8K uur. in s het gebouw ST. BAVO, Smedestraat H Sprekers: In de kerk te Laeken President Lebrun NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18612 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek MmmmHwummummmmsmmmm BRUSSEL, 22 Febr. Reeds in de zeer vroege ochtenduren toonde de Belgische hoofdstad een ongewoon beeldin alle richtingen trekken menschen door de stad, in ongeor dende drommen of in gesloten ge lederen, met nog in de hoezen ver borgen of reeds uitgedragen, met rouwfloers omhulde vaandels. Er heerscht geroezemoes van stemmen, er is af en aanrijden van taxi's en particuliere auto's, autobussen uit alle deelen van België maar ook van over de Nederlandsche en de Fran- sche grens zoeken naar geschikte en door de politie aangewezen parkeer gelegenheid, maar al deze drukte, al dit vertier is dof en mat, zonder het rumoerige, zonder de uitbundig heid, die de prettige gemoedelijk heid van onze Zuidelijke buren ken merkt. Op de boulevards zijn alle groote magazijnen en verreweg de meeste winkels gesloten, althans tot één uur in den namiddag. Van huis tot huis verkonden de halfstok geheschen en om floerste vlaggen, dat België rouwt om zijn ge storven vorst. Het mocht dan, nadat de eerste verpletterende tijding even alle leven in dit land had lamgeslagen, in de achter ons liggende drie dagen even lijken alsof het leven weer zijn gang ging op de groote boulevards, in de drukke zakencentra vandaag ziet men, hoezeer deze gebeurtenis zijn stempel heeft gedrukt op alle leven in België, op het geheele maatschappelijke gebeuren. Van hedenmorgen vijf uur af voerden de vele extra-treinen, die voor deze gelegenheid een ver laagd tarief heffen, de duizenden uit alle hoe ken van het land aan. Voortdurend komen nieu we menschenmassa's uit het Gare du Nord, het Gare de Midi, het station Léopoldsville. Langs den Mechelschen, den Namenschen, den Water- looschen Steenweg komen in schier onafgebroken files de auto's en autobussen binnen, en de poli tie, bijgestaan door de gendarmerie, heeft han den vol werk om het verkeer in goede banen te leiden. Herkenbaar aan hun onderscheidingen en helaas al te vaak aan hun verminkingen zijn de oud-strijders, die bijna allen een doel hebben, waarheen zij zich haasten. Bijna alle Vereeni- gingen en Broederschappen der verschillende voormalige oorlogsregimenten komen op ver schillende voor elke broederschap van tevoren in dagbladen en per radio aangekondigde plaat sen, meestal in de buurt van het Koninklijk Pa leis of ergens nabij de route, die de rouwstoet zal volgen, bijeen. Reeds zeer vroeg hadden zich duizenden langs den weg geschaard dien de rouwstoet zou volgen, en vooral langs de korte route van het Paleis naar de St. Gudule is het zwart van de men schen. De politie heeft voor zeer strenge afzet - tingsmaatregelen gezorgd, maar de eigenliike af zetting wordt gevormd door verschillende troe- pen-afdeelingen, die van het Paleis naar de St. Gudule en Vandaar langs den geheelen weg naar Laeken geschaard staan, één gesloten cordon vormend. 1 Reeds lang voor zeven uur begonnen de offi- cieele delegaties der oud-strijders, die voor den aanvang der eigenlijke begrafenisplechtigheid den Koning de laatste eer zouden mogen bewij zen door langs de baar te défileeren, zich op te stellen, te beginnen vanaf de Place du Tróne langs den Boulevard du Régent en bijna den ge heelen Boulevard de Waterloo. Van elke oud-strijdersorganisatie zal aan stonds een uit drie man bestaande delegatie in den rouwstoet meeloopen, maar het aantal oud-strijders, dat zich opstelt om aan het défilé deel te nemen, kan gevoeglijk op 20.000 wor den geschat. In diepe stilte worden de gelede ren gevormd en wachten de duizenden tot het oogenblik, waarop de stoet zich in beweging zal zetten. Tegen half acht werd het stoffelijk overschot van den Koning, dat tot dan toe in de chapelle ardente ten Paleize had gerust, naar buiten gedragen en in de kist opgebaard voor het Pa leis. Een eerewacht schaarde zich om de kist. aan weerskanten waarvan eenige flambouwen brandden, en toen werd op de Place du Tröne het teeken gegeven, dat de stoet van oud-strij ders zich in beweging kon zetten om een laat sten blik te werpen op hun vroegeren aanvoer der en Koning. Zwijgend trekken zij voorbij, eerst de vertegenwoordigsters der moeders en oorlogsweezen, dan de rijtuigen der zwaarst verminkten en daarachter de minder ernstige invaliden van den Bond van Oorlogs-invaliden. Achter de Nationale Oud-Strijdersbond komen de officieren en dan de oud-strijders van den User, de dragers van het IJserkruis, ver schillende groepen en regimenten yan oud- frontstrijders, oud-oorlogsgevangenen, politieke veroordeelden enz. Het voorbijtrekken der oud strijders duurt bijna 2 Y, uur. Van elke groep begeeft zich de vaandeldrager met twee gede legeerden, alle drie in het zwart gekleed en getooid met alle verworven eereteekens, naar de straat tegenover het Koninklijk Paleis, waar deze vaandeldelegaties opnieuw worden opge steld om aanstands hun plaats in den rouw stoet in te nemen. Tegen tien uur verzamelden de Ministers, de leden van den Staatsraad, de leden van de beide Kamers, de generaals en de leger-over- sten zich in het Paleis, waar tegen kwart over tien Kroonprins Leopold zich bij hen voegde om hen te begroeten. Hier verzamelden zich ook de buitenlandsche staatshoofden met hun gevolg, terWijl een deel van de leden van het diplomatieke corps eveneens in het Paleis bij eenkwam, een ander deel, de hooggeplaatste functionarissen der legaties en ambassades, zich rechtstreeks naar de St. Gudule hadden bege ven. Inmiddels hadden zich binnen de afzetting de verschillende troepen, die deel van den rouwstoet zouden uitmaken, in volgorde opge steld, gereed om hun plaats in te nemen. Het was ongeveer half elf toen, nadat eenige hooge geestelijken de laatste cere monie hadden verricht, de met zes zwarte paarden bespannen affuit voorreed en on der-officieren van verschillende wapens de kist op de affuit tilden. Op hetzelfde oogen blik rolde het eerste schot van het salvo van 101 kanonschoten, dat tijdens den tocht naar de St. Gudule werd afgevuurd, en even later zette de stoet zich langzaam in beweging. Koning Albert had voor goed het Paleis te Brussel verlaten en ving zijn laatste tocht door de Belgische hoofdstad aan. Er heerschte langs den weg een schier adem looze stilte, slechts verbroken door het stappen der paarden, het geschuifel der voetstappen en tusschen de menigte hier en daar door het snik ken van een vrouw, dikwijls ook van een man, wiens uiterlijk elke sentimentaliteit vreemd is. En deze stilte vol van geluiden wordt als het ware geaccentueerd door den regelmatigen, som beren dreun der kanonschoten, die uit de ver te aanrolt. De stoet werd geopend door een peleton be reden gendarmerie, gevolgd door de muziek- kapel der bereden gidsen. Dan komt de opper bevelhebber der Belgische troepen, Generaal Van Emelen met zijn staf, en hierachter de buitenlandsche leger-delegaties. Drie landen hebben delegaties van het leger gezonden, n.l. Italië, Engeland en Frankrijk. De Italiaansche leger-afdeeling opent de rij. Zij worden gevolgd door een afdeeling van 7 of ficieren en 100 manschappen van het Britsche Innskilling-Dragonderregiment onder bevel van luitenant-kolonel Wiley. De Britsche vloot is vertegenwoordigd door een afdeeling van honderd matrozen, die achter de dragonders voortschrijden. Het Fransche leger is vertegen woordigd door een afdeeling artillerie van het 6e legercorps, een afdeeling ruiterij van het le regiment en vier afdeelingen infanterie van het 9e linie-regiment met vaandel en muziekkapel. Achter de Fransche troepen heeft men de uit drie leden, in het zwart gekleed en met alle oorlogsonderscheidingen op de borst, bestaan de vaandeldelegaties van oud-strijders, die na liet défilé der oud-strijders tegenover het Pa leis bij het Wachthuis waren opgesteld, hun plaats in den stoet aangewezen. Hun vaandels zijn alle met rouwfloers omhangen. Dan volgen de delegaties van het Belgische leger zelf. Elke leger-eenheid is vertegenwoor digd door den corps-commandant, een officier van eiken lageren rang, een onder-luitenant, 'n sergeant, een korporaal en een soldaat, zoodat van elk corps elke rang vertegenwoordigd is. Achter deze delegaties schrijden alle officie ren van den generalen staf en hierachter de vaandels van alle Belgische regimenten, zoowel de bestaande als de inmiddels ontbonden regi menten. Herinnerde het rouwfloers niet aan het droeve doel van de aanwezigheid van deze vaandels, het zou een kleurrijk schouwspel zijn. De vlaggen worden gedragen in gelederen van acht, en elk vaandel wordt begeleid door een onderofficier van het regiment, die naast den stoet loopt. Dan volgt de geestelijkheid. De kardinaal aartsbisschop Van Roey, begeleid door de bis schoppen en zijn assistenten, onder wie Mgr. Marinis, Deken van de Kerk van St. Gudule, en de veertien pastoors van de stad Brussel. Voorafgegaan door een bereden officier, die het bevelhebbersUnt des Konings Maandag konden we reeds berichten in ons relaas over ons bezoek aan de plaats des on- heils, dat er plannen werden gevormd om een gedenkteeken op te richten op de plek waar koning Albert den dood vond. Die plannen hebben nu reeds vasterén vorm aangenomen. Er vormt zich een voorloopig comité onder voorzitterschap van den burgemeester van Namen, afgevaardigde Huart. Duizenden pelgrimeerden als t ware voor de Ardennen. Ce burgemeester van Namen heeft ter plaatse een grafkrans neergelegd. Zoo deden ook een regiment ruiters en vele an deren. draagt, volgt dan de lijkbaar, met de Belgische kleuren bedekt. De kist is geplaatst op een kanonaffuit van het 14 Artillerie- Regiment, getrokken door zes zwarte paarden. De rouwlinten worden vastgehouden door den President van den Senaat, Digneffe, den Pre sident van de Kamer, Poncelet, Minister-presi dent Graaf de Broqueville, den Minister van Justitie Janson, den Minister van Binnenland- sche zaken Pierlot en de generaals Biebuyck en De Ceuninck. De affuit was omgeven door de leden van het Militaire Huis en links en rechts door een haag van soldaten, bestaande uit afdeelingen van het 13e Regiment Grena diers, die het geweer aan dén riem droegen. Onmiddellijk achter de lijkbaar werd het lieve lingspaard van Koning Albert aan den teugel geleid. Dan volgden de leden der Koninklijke familie, in de eerste plaats Prins Leopold en Prins Karei, Graaf van Vlaanderen, de overige fami lieleden en de leden van het Burgerlijk Huis van den Koning. Sommigen in uniform, velen ook in civiel ge kleed, schrijden achter de baar de buitenland sche staatshoofden of hun vertegenwoordigers. Er zijn twee regeerende koningen in den stoet, nl. Koning Boris van Bulgarije, die vergezeld wordt door Prins Cyril, den Bulgaarschen ge zant te Parijs en eenige leden van zijn gevolg, en de Koning van Siam, die uit het Zuiden van Frankrijk gisterenmiddag te Brussel is aange komen, het derde aanwezige staatshoofd is de President der Fransche Republiek Lebrun, die vergezeld is door den Franschen Minister-presi dent Doumergüe, Minister Barthou, Maar schalk Pétain en eenige leden van zijn gevolg. Toekomstige regeerende vorsten in den stoet zijn in de eerste plaats Koning Alberts schoon zoon, de Prins van Piemont, die zijn vader, den Koning van Italië vertegenwoordigd, de Prins van Wales, die vergezeld is o. a. door Lord Al- lenby en Admiraal Sir Roger Keyes, Kroonprins Olaf van Noorwegen, en de zoon van den Zweed- schen Kroonprins Gustaaf Adolf, alsmede Prins Karei van Zweden. H. M. de Koningin der Nederlanden is ver tegenwoordigd door haar gemaal, Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden, die verge zeld wordt door Vice-Admiraal Rambon- net, Baron van Hardenbroek tot Harden- broek en Jhr. Laman Trip, terwijl ook de Nederlandsche gezant zich bij hem heeft aangesloten. Van de andere gekroonde staatshoofden heeft de Koning van Afghanistan zich laten verte genwoordigen door zijn buitengewoon gevol machtigde te Parijs, Prins Shah Wali Khan, Koning Carol van Roemenië door zijn broer Prins Nicolaas, in wiens gevolg zich o. a. oud- Minister Angelescoe bevindt; de groothertogin van Luxemburg door Prins Felix van Bourbon, de Koning van Denemarken door Prins Axe) van Denemarken, de Koning van Egypte door den Egyptischen gezant te Parijs en de Japan- sche Keizer door den Japanschen ambassadeur te Londen. De Duitsche Rijkspresident Von Hindenburg had als buitengewoon ambassadeur den oud-ge- zant van Duitschland te Brussel, Von Keiler gezonden, terwijl de overige landen en staats hoofden zich lieten vertegenwoordigen door hun gezanten te Brussel, die in dit geval niet bij het diplomatieke corps, maar bij de vreemde staatshoofden liepen. De staatshoofden werden gevolgd door de leden van het diplomatieke corps en hierop volgde de Belgische Ministerraad, de Ministers van Staat, de hooge rechterlijke ambtenaren, de verschil lende rechterlijke colleges vertegenwoordigend, de leden van den Mijnraad en van den Kolonia- den Raad, de militaire attachés, de hoogere leger-officieren, de gouverneurs der Belgische provincies en delegaties van de Provinciale Ra den, de hooge ambtenaren, het gemeentebestuur van Brussel en daarachter deputaties van andere gemeenteraden. Hierop volgden de vertegenwoordigers der geestelijkheid van alle gezindten, delegaties van alle Belgische Academies en Universiteiten, het consulaire corps en tenslotte een ontelbare reeks van delegaties van vereenigingen en corporaties op allerlei gebied, ook uit het buitenland, die zich bij de plechtigheid lieten vertegenwoordi gen. De onafzienbare stoet werd gesloten door twee afdeelingen van het eerste gidsenregiment, twee afdeelingen van het 6e en 14e artillerie-regiment en een peieton bereden gendarmerie. De escor- teerende troepen zijn gekleed in veldtenue en marcheeren in rijen van twaalf. De trommels, die niet geroerd worden, zijn evenals de vaandels, omfloerst. De stoet volgt den weg langs de Rue Royale, die vanaf het plein voor het Paleis is afgezet door een cordon Ardennen-jagers met baret en grenadiers. De rest van de route naar de St. Gudule, langs de Rue des Colonies en de Rue de Chancellerie is, evenals het plein, afgezet door karabiniers. In dichte drommen staan de menschen achter de afzetting, die op het plein van de St. Gu dule is versterkt door hekken langs de trottoirs te plaatsen. Waar de affuit met het stoffelijk overschot van den Koning nadert, nijgen zich de hoofden en staan de soldaten stram in de houding, terwijl de officieren den sabel presen teeren. Bij het naderen van de kerk passeerde het gedeelte van den stoet, dat het affuit voor afging, den hoofdingang en ging verder naar de Rue Treurenberg, waar tot het einde van de plechtigheid in de St. Gudule werd gewacht. De affuit hield halt voor den hoofdingang, waar de lijkkist ontvangen werd door den Deken van de St. Gudule en andere geestelijken, die de kist, voorafgegaan door Z. Em. Kardinaal Van Roey, in processie naar de hooge katafalk, die was op gericht op de plaats, waar hoofd- en zijbeuk el kaar snijden. Ter weerszijden van de katafalk, die bedekt werd met de nationale kleuren en waarboven een koepel was aangebracht met neerhangende draperieën, temidden van vier schilden, brandde een drie-dubbele rij kaarsen. Op de katafalk werden tuniek, helm en zwaard van den Ko ning gelegd. In het midden van de kerk is bo ven een Belgisch wapenschild een tweede, ver lichte koepel aangebracht. In de kerk is overi gens alles omfloerst en ook de drie ingangen zijn voorzien van rouw-baldakijnen. Bij het hoofdaltaar is een troon opgericht voor de Koninklijke familie en daarachter zijn de plaatsen voor de vreemde staatshoofden en hun vertegenwoordigers. De diplomaten en auto riteiten en overige genoodigden vinden nauwe lijks een plaats in de kerk, zoodat er van toe gang voor een deel van het publiek geen sprake is, en zelfs de pers heeft maar een sporadischen vertegenwoordiger, die de plechtigheid in de St. Gudule kan bijwonen. De H. Mis van Requiem werd gecelebreerd door den Kardinaal-Aartsbisschop van Mechelen, Kardinaal Van Roey, die werd geassisteerd door den Deken van Brussel, Mgr. Marinis, en eenige diakens en kanunniken. De plechtige H. Mis werd gezongen door het beroemde koor van de St. Romboutskerk te Mechelen, versterkt met zangers van het groot-seminarie en de Scola Cantorum te Mechelen. De absoute werd door Kardinaal Van Roey persoonlijk verricht. De plechtigheid in de St. Gudule eindigde met een op gedempten toon in mineur gespeelde ,3ra- ban?onne" van het muziekcorps der grenadiers. Na afloop van de plechtigheid in de St. Gudule begeleidden de Kardinaal en de overige geeste lijken het lijk van den Koning tot aan den uitgang van de kerk. De hoogste autoriteiten en buitenandsche ver tegenwoordigers stapten voor een der zij-ingan- HEDEN IS KONING ALBERT BEGRAVEN. Groote smokkelaffaire in Oostenrijk ontdekt. Geheimzinnige moord bij Dyon. Na den opstand in Oostenrijk. Vice-kanselier Fey en het nltimatum van Habicht. Starhemberg verklaart dat het land zal vechten tegen het Nazi-gevaar. Pater H. Ritselaar, oud-Provinciaal der Paters Jezuïeten, overleden. Nadat de wijziging der Ned.-Indische Conver- sieleening 1931 z. h. st. was goedgekeurd, heeft de Tweede Kamer de behandeling der Indi sche begrooting voortgezet. Minister Verschuur naar Rome Knoeierijen bij 'n zuivelfabriek te Baambrugge. Bedrijfsraad voor de typografie; adviescom missie tijdelijk aangevuld. O |iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii^ Voorz. R.K. Staatspartij Onderwerp: GEZAG en VRIJHEID en Onderwerp: STAATSLEER en GEZOND VERSTAND. M Toegang vrij' voor R.K. Kiezers. Het Bestuur j| R.K. Kiesvereniging iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii gen in rijtuigen, die hen naar de kerk te Lae ken brachten. De thans kleiner geworden lijk stoet volgde weldra, in langzamer tempo, door de Rue de la Reine naar Laeken. Langs den geheelen weg stonden troepen geschaard en wel tot aan de Place Liedts afdeelingen der ver schillende linie-regimenten vervolgens een regi ment wielrijders, eenige artillerie-regimenten, eenige afdeelingen genie en te Laeken zelf het 2e Regiment lanciers. De troepen bewezen telkens bij het passeeren van het affuit met het stoffelijk overschot van den koning de militaire eerbewijzen afdeelings- of peletonsgewijs. Tusschen de Schaarbeeksche Poort en het Kanaal werd aan één zifde van den weg de eere wacht gevormd door schoolkinderen, die met strakke gezichtjes den indrukwekkenden stoet zagen voorbijtrekken. Bij het naderen van de kerk te Laeken reed het gedeelte van den stoet, dat het stoffelijk overschot voorafging, de Parklaan in, zoodat de troepen, die het affuit volgden, erlangs kon den defileeren. De muziekcorpsen defileerden niet mee, doch stelden zich ter zijde op en brachten voor het eerst treurmuziek ten ge- hoore. Vervolgens werd het lijk de kerk binnenge dragen, waar het opnieuw door den Kardinaal ?n de Bisschoppen werd ingehaald en gezegend. Ook de basiliek was geheel met rouwfloers be kleed. Hierna werd de kist onder doodsche stilte door onder-officieren van verschillende wape nen opgenomen en naar den Koninklijken Grafkelder gedragen. Op hetzelfde oogenblik klonk het eerste ka nonschot van een salvo van 21 schoten, die den wereld kond deden, dat het stoffelijk overschot van Albert I, Koning der Belgen, een der meest geliefde vorsten van Europa, diep betreurd door het geheele volk, dat heden op wel zeer tref fende wijze aan zijn droefheid had uiting gege ven, was bijgezet in het grafgewelf van zijn verwanten en voorvaderen. Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 763 Vorige stand: 762

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1