VON PAPEN OVER DE FRANSCHE
SAAR-POLITIEK
Weenen-Berïi jn
Nieuwe Stavisky-
chèques
Nieuwe Missie-
Bisschop
Het nieuws van heden
FRANKRIJKSDRANG NAAR
DEN RIJN
Lerroux kabinets
formateur
Kard. Faulhaber
De H. Stoel en
Spanje
DE BAROMETER
ill
BBBi
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
ZATERDAG 3 MAART 1934
Ochtendblad
„Wij zullen het Europeesche be-
schavingspeil, waarvoor wij
ons verantwoordelijk we
ten, verdedigen"
Een juristen-commissie
voor Saarkwesties
NATRIVMVERLICHTim
De weg Hamburg-Berlijn is met gunstig
gevolg van natriumverlichting voorzien i Munster voor Economische Zaken is g w
Vice-kanselier Von Papen
Men verwacht dat spoedig de
vrede tusschen de rivalen
zal get eekend worden
Geen gevaar voor een
inval
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiy
WESTFALENDAG OP 4 MAART
Nog meer oud-ministers en Kamer
leden gecompromitteerd
De beschuldiging tegen
Mad. Stavisky
Een goede vangst
Valsche munters te Bautzen
gearresteerd
Hij hoopt nog vandaag te slagen
Noodweer in Italië
Groote schade te Verona
Conflict over vakbond
in de Ver. Staten
Raad van Arbeid tegen de Weir-
ton Steel Company
Mgr. B. G. Hilhorst apostolisch-
vicaris van Bagamoyo
Geboren Amster
dammer
De stakingsbeweging in
België
Geen Pauselijk Legaat
Warschau's gemeente
raad ontbonden
Muiterij in gevangenis
Handels- en militaire
luchtvaart één?
Grootsche plannen in Amerika
Als het God belieft.
Geen oproep van den Paus aan de
Spaansche katholieken
HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18625
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
BERLIJN, 2 Maart. (D.N.B.) Vice-kan-
selier Von Papen hield Vrijdagavond in de
overvolle aula der Lessing-Hochschule een
rede over de Fransche Saarpolitiek. Spre
ker herinnerde eraan, hoe de Fransche po
litiek al eeuwen lang en vooral vanaf Lo-
dewijk XIV tot het Verdrag van Versailles
steeds verder opdrong in de richting van
den Rijn.
Er waren in de zaal groote kaarten opge
hangen, waarop de verschillende phasen der
Fransche Rijn-politiek aanschouwelijk waren
voorgesteld en die aantoonden, dat het Saar-
gebied steeds het doelwit was der Fransche po
litiek in het Oosten.
Uitvoerig ging de redenaar in op den taaien
weerstand, welken de bevolking van het Saar-
gebied, die vast bleef houden aan haar Duitsch
karakter, bood tegen de talrijke Fransche an
nexatie-pogingen. Zeer belangrijk vooral was
een uiteenzetting over de beide Franscne vre
desverdragen van 1814 en 1815, welke als be
kend bij de vredesonderhandelingen van Parijs
in 1919 moesten dienen als een „juridische ba
sis" voor de Fransche aanspraken.
De gevolmachtigde voor het Saargebied ein
digde aldus:
President Wilson heeft de vredesverdragen
gesteld onder het motto van zelfbestemmings-
recht. Wij weten wat er van dit motto terecht
gekomen is. De Fransche natie heeft nier een
prachtige gelegenheid om niet slechts door het
woord, maar ook metterdaad te bewijzen, dat
haar elke gedachte aan een imperialistische po
litiek verre ligt. Daardoor zou zij een grooten
dienst bewijzen aan het herstel van het even
wicht tusschen de Fransche en Duitsche be
langen.
Wij Duitschers weten en voelen, dat de
Fülirer cns gevoerd heeft tot aan den drem
pel van een nieuwen tijd. Wij zijn besloten het
beschavingspeil van Europa, waarvoor wij ons
verantwoordelijk weten, met nieuwe middelen
en nieuwe methoden te verdedigen, nadat de
min of meer verdorven politiek der Europeesche
kabinetten in dat opzicht geen vinger-breedte
vooruit kwam.
Wanneer wij in dit verband spreken van onze
broeders aan de Saar, dan weten wij, dat het
geen materieele of commercieele voordeelen
zijn, welke hen tot het vaderland aantrekken
of waarmee wij hen tot zoo'n terugkeer trach
ten over te halen. Wij weten, dat de nieuwe
geest van Duitsche saamhoorigheid en van na
tionale opleving zoo mogelijk aan de Saar nog
sterker is dan bij ons. Nog gisteren bleek dat
naar buiten door een nieuwe grootsche daad-
Men heeft aan de Saar alle banden van
partij-, godsdienst- en klasse-verschillen ver
broken, om zich gezamenlijk te scharen aan het
gemeenschappelijke Duitsche Front. Dat heeft
Inderdaad niets uitstaande met party-politiek,
zooals een separatistische of emigranten-pers
Wil suggereeren.
Wy hopen, dat deze diep in geest en hart
ingrijpende gebeurtenissen ook aan den
overkant van de grens op haar juiste wyze
begrepen worden, n.l. als de hartstochteiyke
bekentenis van een volk, dat terug wil naar
zün vaderland, maar dat tegelijk bezield is
van een sterk verlangen naar vrede en een
dracht met zijn grooten nabuur.
GENÈVE, 2 Maart. (D.N.B.) Van de juris
tencommissie, welke belast wordt met de rege
ling van de kwesties, verband houdende met de
volksstemming in het Saargebied, zullen de
volgende persoonlijkheden deel uitmaken:
Eugene Borel (Zwitserland), prof. dr. J. Kos
ters (Nederland) en baron Marks von Würt-
temberg (president van het Zweedsche hof van
appèl).
De commissie zal waarschynlijk op 19 Maart
as. in Genève byeenkomen.
Aan de juristen worden door de commissie
van drie een groot aantal belangrijke kwesties
voor de volksstemming voorgelegd.. De com
missie moet om te beginnen vaststellen, wat
verstaan moet worden onder personen, die op
19 Juni 1919 in het Saargebied hebben ge
woond en daardoor stemrecht hebben. Verdere
kwesties zijn: wat volgens het verdrag be
schouwd moet worden als district en gemeente,
en welke uitlegging moet worden gegeven aan
hoofdstuk 39 van het Saarstatuut, dat betrek
king heeft op een aantal belangryke juridische
kwesties, die na de stemming van groote be-
teekenis zün.
Het rapport der juristencommissie wordt in
gediend by de commissie van drie, welke onder
voorzitterschap van den Italiaanschen gede
legeerde baron Aloisi staat. Hieruit biykt, dat
laatstgenoemde commissie niet voor begin April
zal kunnen bijeenkomen.
Verder wordt vernomen, dat het secretariaat
van den Volkenbond een lijst voorbereidt van
neutrale persoonlijkheden, uit wie een keuze
zal worden gedaan voor de samenstelling van
de verkiezingscommissie voor het Saargebied.
Die commissie zal echter vermoedeiyk slechts
uit drie personen bestaan.
De leider der N. S. D. A. P. in het Saargebied,
Spaniol, is als zoodanig afgetreden en belast
met de leiding van het Duitsche Front in het
Rijk. Dit omvat alle buiten het Saargebied wo
nende stemgerechtigde Duitschers uit het Saar
gebied.
WEENEN, 2 Maart (Eig. tel.) De onderhan
delingen tusschen Oostenryk en Duitsch-
land duren nog steeds voort. Daar de moei
lijkheden met den dag haar oplossing naoer-
by komen, verwacht men dat spoedig de
vrede zal worden geteekend tusschen de
Duitsche en Oostenrijksche fascistische ri
valen. Dollfuss' positie zoowel in het buiten
land als in Oostenryk zelf wordt steeds
sterker. (United Press).
Het gevaar voor een inval van Oostenryksche
Nazi's uit Beieren in Tirol of andere Oosten
ryksche provincies schijnt, indien het ooit heeft
bestaan, momenteel geheel te zijn verdwenen.
Aan de Oostenryksche zijde van de grens be
tracht men de grootste waakzaamheid.
Aan de Beiersche zyde heerschte eergisteren,
hoewel men dank zy de censuur weinig of niets
wist van het ultimatum van Habicht, een ze
kere opwinding en spanning.
Hoewel de geruchten over een krachtige con
centratie van Oostenrijksche Nazi's op bepaal
de punten van de grens ongegrond zyn, kan het
als vaststaand worden beschouwd, dat een groot
aantal Oostenryksche uitgewekenen gedurende
eenigen tyd gereed was om op het eerste .be
vel over de grens te rukken. Deze troepenmach
ten waren echter voor het grootste deel gecon
centreerd op verscheidene kilometers van de
grens verwyderde plaatsen, vanwaar zy echter
gemakkelyk per auto naar de grens gebracht
konden worden, doch sommige afdeelingen
kampeerden dicht bij de grens. Te Freilassing.
het laatste Beiersche spoorwegstation voor Salsz-
burg, was een speciaal kamp van ongeveer 500
Oostenryksche S. S.-lieden, die op een bevel om
op te rukken wachtten en ten zeerste teleurge
steld waren, toen een wijziging in de politiek
van Berlyn hen dwong tot een nieuwe periode
van werkeloosheid.
Algemeen heeft men den indruk, dat de Duit
sche Rijksregeering iets voorzichtiger in haar
houding tegenover Oostenryk is geworden en
besloten heeft voorloopig niet zoo hard van
stapel te loopen als tot nog toe het gevai was.
Een bewys hiervoor ziet men o. a. in het feit,
dat de leider van de staatskanselary in Beieren,
Esser, een der meest onverzoenlyken tegenover
Oostenrijk en tegen de Katholieke kerk. waar
van zyn persoonlyke aanval op Kardinaal Faul-
haber blyk gaf, als zoodanig is afgetreden en
Verwachting: Zwakke tot matigen
j§ Zuid-Westelyke tot Westelijken wind,
toenemende bewolking, waarschijnlijk
weinig of geen regen, zachter.
EE Verdere vooruitzichten: weinig veran-
dering.
illllllllllllllllllllllllllllillinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
PARIJS, 2 Maart. (Per tel.) Tusschen de
door Stavisky geteekende chèques, welke
gisteren in het agentschap der „Crédit Ly-
onnais" ontdekt werden, zyn er 27 gesteld
op naam van het rad. socialistische Ka
merlid Bonnaure. Het totale bedrag dezer
chèques is 535.000 frs.
Voorts vond men 6 chèques op naam van
Guiboud Ribaud, die de medewerker was van
den inmiddels afgetreden minister Bonnet. By
deze chèques is er een van 300.000 frs., twee
van 200.000 frs. en een van 100.000 frs., terwijl
het totaal der 6 chèques 726.000 frs. bedraagt.
Tenslotte trof men nog een chèque aan toon
der aan met onleesbare handteekening. Het
adres van dengene die deze chèque incasseerde
is echter zeer goed leesbaar. Het luidt 66 Ave
nue Victor Hugo, Paris. Dit is het adres van
André Hesse, gewezen minister van Justitie en
vice-president van de Fransche Kamer. Hy is
thans nog steeds rad. socialistisch Kamerlid.
Volgens Reuter wordt Madame Stavisky. die
na haar verhoor door den rechter van in
structie, Ordonneau, door twee inspecteurs van
politie werd weggeleid, beschuldigd van mede
plichtigheid aan oplichting en heling De rech
ter heeft de zekerheid verkregen, dat zy in het
bezit is geweest van de chèques en documen
ten, die gisteren aan de Süreté Générale zyn
afgegeven, hetgeen verdachte ontkent. Het aan
tal in beslag genomen talons bedraagt ca. 1200.
De West-Duitsche Radio-omroep houdt 4 Maart een Westfalendag. In de repor
tage zal de ,forta Westfalica" niet onbesproken blijven
BAUTZEN, 2 Maart. In de laatste weken
waren te Goerlitz, Breslau, Kottbus, Guben, in
het Rynland, te Dresden en elders tal van val
sche 20 R. M.-biljetten in omloop gebracht.
De biljetten bleken van dezelfde personen af
komstig te zyn. Door de oplettendheid van een
zakenman konden eenige dagen geleden drie
personen worden opgespoord en gearresteerd,
die betrokken waren geweest by de uitgifte van
valsche bankbiljetten.
In den nacht van Vrydag hebben ambtena
ren der crlmineele politie te Bautzen de plaats
waar de valsche biljetten werden vervaardigd,
opgespoord. Drie personen werden gearresteerd
en de werktuigen en het papier werden in be
slag genomen. Vrydag zyn nog acht personen
uit verschillende plaatsen uit de buurt van
Bautzen in hechtenis genomen.
MADRID, 2 Maart (Reuter). De president
der republiek heeft den leider der radicale
party, Lerroux, opnieuw belast met de vorming
van een kabinet.
Lerroux zal trachten een regeering te vor
men bestaande uit leden van zyn eigen party,
van de Catalaansche liga en van de Agrariërs-
party.
Lerroux zeide aan een vertegenwoordiger van
United Press, dat hy nog in den loop van
Zaterdag hoopt gereed te komen met de vor
ming van het nieuwe kabinet.
MILAAN, 2 Maart. (Reuter). Geheel Italië
wordt wederom door slecht weer geteisterd. In
de Adriatische Zee woedt een hevige storm,
waardoor het scheepvaartverkeer is gestaakt.
Te Verona heeft de storm groote schade aan
gericht. Verscheidene personen werden door val
lende dakpannen getroffen en gewond.
Van de Rivièra komen eveneens berichten
over hevige stormen en zwaren sneeuwval.
NEW-YORK, 2 Maart. (Reuter). Tusschen de
arbeiders van de Weirton Steel Company en dsn
raad van arbeid is een geschil uitgebroken. Se
nator Wagner, de voorzitter van den raad. heeft
De Hoogeerw. Heer B. G. Hil
horst, provinciaal der Paters van
den H. Geest te Gemert, is be
noemd tot apostolisch-vicaris van
Bagamoyo (Oost-Afrika).
Mgr. B. G. Hilhorst werd geboren te Amster
dam op 31 Decem
ber 1895 in de
Buiten Wierlnger-
straat 8, waar zyn
familie reeds 43
jaren woont. Hy
stamt uit een ge
zin van tien kin
deren, waarui;
meerdere roepin
gen tot het geeste-
lijk leven zijt
voortgekomen. Tc
Amsterdam bezoch
hy de lagere schoo
by de Broeders oi
den Kloveniers-
burwal, volgde
daarna de H. B. S.
en vertrok in 1911
Weert.
De H. Priesterwyding ontving hy te Leuven
op den 28en Augustus 1922 en droeg op den
31en Augustus d.a.v. zijn eerste plechtige H.
Ms op in zyn oude parochiekerk „de Post
hoorn".
Pater Hilhorst werd werkzaam gesteld als
leeraar aan het Missiehuis te Gentinnes
(België). Daarna volgde zyn benoeming tot
overste van het Missiehuis te Bonsecours
(België). Sedert Augustus 1931 staat hy als
provinciaal in het Missiehuis te Gemert.
Mgr. Hilhorst is de eerste Neder-
landsche Bisschop van het Vicariaat
der Nederlandsche provincie van de
Congregatie der Paters van den H.
Geest in Bagamoyo (Oost-Afrika).
Wy hebben onmiddellyk nadat dit heuglyk
nieuws ons redactiebureau bereikte een bezoek
gebracht aan het ouderlijk huis van den nieu
wen Bisschop in de avondstille Buiten Wierin-
gerstraat te Amsterdam.
Daar troffen wy een overgelukkige moeder
die haar ontroering nauwelyks bedwingen kon.
De vreugde in dit oer-Katholieke gezin, waar
familie en vrienden kwamen deelen in het
onverwachtsche geluk laat zich moeilyk be-
schryven.
Mgr. B. G. Hilhorst
naar het Missiehuis te
BRUSSEL, 2 Maart De staking, welke in
ie Belgische kolennyverheid dreigde uit te bre-
:en, is niet doorgegaan, aangezien de myn-
igenaars de loonsverlagingen pas over veertien
Jagen zullen laten ingaan.
Te Venders duurt de staking der textielarbei
ders voort. Het is daar tot tamely k ernstige
incidenten gekomen. Een ingenieur is door sta
kers mishandeld. Politie en gendarmerie ver
spreiden voortdurend oploopen van stakers.
nameiyk by den Senaat een wetsvoorstel inge
diend tot afschaffing van de vakvereenigingen,
waarvan alleen de arbeiders van een bepaalde
maatschappij lid zijn en welke niet aangesloten
zyn by de Amerikaansche arbeidsfederatie. De
raad van arbeid heeft thans het ministerie van
Justitie verzocht direct den stryd aan te bin
den tegen de Weirton Steel Company.
Genoemde staalfabriek betaalt loonen, welke
gemiddeld tien procent hooger zyn dan in de
andere fabrieken. De maatschappy heeft zich
steeds verzet tegen de nationale vakvereenigin
gen, welke by de arbeidsfederatie zijn aange
sloten en de arbeiders zijn tevreden met het
huidige stelsel van collectieve onderhandelin
gen.
In Wisconsin, Pittsburg, Alabama. Cleveland
en Philadelphia zyn botsingen met stakers voor
gekomen.
Onze Rom. corr. seint ons d.d. 2 Maart:
In verband met de geruchten als zou Z. H.
Paus Pius XI het voornemen hebben den
Aartsbisschop van München, Z. Em. Kard.
Faulhaber te benoemen tot Pauselyk Legaat,
kan worden medegedeeld, dat deze geruchten
volkomen uit de lucht gegrepen zyn.
In Vaticaansche kringen merkt men op, dat
de benoeming van een Pauselyk Legaat slechts
plaats kan hebben by bepaalde kerkelijke vie
ringen. Hiervan is op het oogenblik in Duitsch-
land geen sprake en eenige aanleiding om
Kard. Faulhaber tot Pauselyk Legaat te be
noemen bestaat er dus niet. Waar opgemerkt
werd, dat een Pauselijk Legaat diplomatieke
onschendbaarheid geniet antwoordt men in Va
ticaansche kringen, dat het niet tot de gewoonte
der Vaticaansche diplomatie behoort om haar
toevlucht te nemen tot dergelyke „trucs".
WARSCHAU, 2 Maart De regeering heeft
den gemeenteraad van Warschau ontbonden en
den vroegeren Voivode Koscialkowski benoemd
tot regeeringscommissaris der stad.
RANGOON, 2 Maart (V.D.) In de groote
gevangenis van Rangoon, waarin ongeveer 1500
misdadigers zijn gedetineerd, is een brand uit
gebroken, welke door eenige gevangenen was
gesticht, ten einde tydens een eventueele paniek
en de algemeene verwarring te kunnen uitbre
ken. De brand greep met razende snelheid om
zich heen, doch de verwachting der gevangenen
werd niet vervuld, aangezien sterke afdeelingen
politie en militairen met de bajonet op het ge
weer optraden tegen de uitbrekende gevangenen
en dezen in bedwang hielden. Na eenige uren
was de brandweer het vuur meester.
NEW-YORK, 2 Maart. (Reuter). De „New-
York Times" publiceert een bericht uit Was
hington over een grootsch opgezet plan tot sa
menvoeging van de handels- en militaire lucht
vaart, waartoe de opzegging van de luchtpost
contracten gelegenheid geeft. Het doel is vooral
vliegtuigen te vervaardigen met een grooteren
radius van actie.
De Atlantische kusten der Vereenigde Staten,
waaraan belangryke plaatsen liggen, zyn na
genoeg onbeschermd tegen luchtaanvallen. Een
onder contróle der regeering staande vliegtuig
industrie zou dit euvel spoedig kunnen verhel
pen. Door het overnemen van den postvlieg-
dienst zou het leger gelegenheid hebben een
betere verdediging van de Oostkust te organi-
seeren.
Von Papen over de Fransche Saarpolitiek.
Gemeenteraad van Warschau ontbonden.
Valsche munters te Bautzen gearresteerd.
Vrede tusschen Oostenryk en Duitschland
spoedig geteekend.
Sensationeele ontdekkingen in de zaak-Sta
visky.
De regeeringscrisis in Spanje. Lerroux kabi
netsformateur.
Mgr. B. G. Hilhorst benoemd tot apostolisch-
vicaris van Bagamoyo.
De H. Stoel en Spanje. Geen oproep va«
den Paus aan de Spaansche Katholieken.
Kard. Faulhaber geen Pauselyk Legaat.
De Tweede Kamer heeft aangenomen het wets
ontwerp «t beperking van arbeid van vreem
delingen en dat. om vreemdelingen niet tot
H.O.-examtns toe te laten.
De kwestie Abrahams-„Trein 8.28" te Amster
dam. De heer Abrahams treedt af als wethou
der en raadslid.
Ingesteld is een Commissie voor den uitvoet
van boomkweekeryproaucten naar Frankrijk.
Luchtvaartdienst AmsterdamLiverpool
definitief 1 Juni beginnen.
zal
Ontwerp Verkoop-automaten-wet heeft het
Departement van Economische Zaken verlaten.
Belgische elftal voor den voetbalwedstrijd Ne-
derland-België op 11 Maart a.s. vastgesteld.
New-Yorksche beurs: kalm met lichte koers-
verbetering.
Een oude voorvaderlijke gewoonte
was het eens om bij het maken van
plannen, het stellen van afspraken,
hst overeenkomen van besluiten, het
afleggen van beloften, er aan toe te
voegen: jals het God belieft."
Ouden van dagen hoort men nog
wel eens zeggen: „ik zal dit en dat
doenindien hei God belieft
We zeggen het bijna niet meer. Doch
denken we het nog bij alles?
Of dat zelfs niet meer?
Alles is zoo wankel op de wereld.
Alles is zoo onbestendig. De mensch
wikt, doch God beschikt.
Laat ons daarom bij alles wat we
doen en willen doen wat meer het
oud gezegde indachtig zijn, al komt
het niet meer over onze lippen: „als
het God belieft."
Onze Rom. correspondent seint d.d. 2 Maart:
Het verloop der gebeurtenissen in Spanje
wordt ten Vaticane met groote aandacht ge
volgd. Naar de opvatting der Vaticaansche
kringen is de naaste toekomst voor een groot
deel afhankelyk van het bewaren der eenheid
door de rechtsche party en tegenover het ge
vaar, dat van de uiterste linkerzyde dreigt en
waartegen de huidige regeering 6lechts zwak
stelling neemt.
Nochtans zyn de berichten welke spreken
van een verklaring, waarin de H. Stoei de
Spaansche katholieken zou vermanen de mo
narchale kwestie uit te schakelen en eensge
zind de republiek te aanvaarden onjuist.
In het polemieke vraagstuk van den staats
vorm kan de H. Stoel geen party mezen.
Bovendien is men echter in Vaticaansche
kringen van meening, dat de dringende nood
zaak van de eenheid der katholieken, waarby
de punten van onderscheid moeten worden
achtergesteld, en de wenschelykheid van een
loyale houding tegenover de republiek in de
bekende Encycliek „Dilectissima Nobis" reeds
met voldoende duidelykheid zyn uitgesproken.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 753
Vorige stand: 753
