Het Stavisky-schandaal en de moordzaak-Prince Hymans over de ontwapening Het nieuws van heden HET VERBAND STEEDS DUIDELIJKER DE ONDERWERPING VAN ZUID-MAROKKO Alarmtoestand in Spanje REDE IN DEN SENAAT DE BAROMETER DE BIJENKORF KERKSIERADEN JAC. JORNA&Zn VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DONDERDAG 8 MAART 1934 Ochtendblad WERKLOOZENRELLETJES TE LONDEN Uit alle deelen van Engeland zijn werkloozen naar Londen gekomen, om te pro testeeren tegen de nieuwe steunwetten. Op Trafalgar Square poogt de bereden politie den hongermarschuiteen te drijven De rol van den afgezetten Pressard tegenover den edelen raads heer Prince De partij van Herriot in het gedrang De Fransche af deelingen onder vinden weinig tegenstand BULLITT TE MOSKOU Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini| lm Als antwoord aan de socialistische vakvereeniging. Lerroux wenscht discipline Het 15-jarig schoolmeisje te Loughton (Engeland), dat haar vlieg-brevet behaalde De mijnramp te Beuthen Redding der 7 bedolven mijn werkers waarschijnlijk Buitenlanders in de Sovjet-Unie Verschillende over de grens gezet EINDE VAN EEN MISDADIGER Had Koning Albert de verzoenende rede van De Broqueville goedgekeurd? Motie van rechts De Fransche schan dalen Een safe met beslissende Stavisky-documenten? Arbeitsschlacht 1934 Strijd tegen de werkloosheid in Duitschland HONGERM ARCH EERDERS PER TREIN TERUG HET AUTO-SNELVERKEER GROEIT De nieuwste Zeppelin-autobus, plaats biedend aan 45 personen kan een snelheid bereiken van 90 Kilometer, Hedenmiddag 3 uur HEROPENING HOTEL-CAFE-RESTAURANT Prins Hendrikkade 37-38 - A'dam -WERKPLAATSEN BLEEKERSTR. BOSCH NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18633 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeel in gen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van een bijzonderen correspondent.) Parijs, 6 Maart. „Alles wijst er op," aldus schreef gisteren Henri de Kerillis, „dat de moordenaars van Raadsheer Prince in dienst stonden van de hoogste personages der Republiek." Indien dit waar is, en de laatste berichten schijnen te bewijzen dat het waar is, dan kan men, naarmate het onderzoek over deze moord zaak vordert, ontstellende onthullingen en ge beurtenissen verwachten. Te meer, daar de tegenwoordige Minister van Justitie geen moeite blijkt te sparen om het verschrikkelijke geheim te ontsluieren en de „misdadige bende" te straffen. Geen wonder dan ook dat in de Fransche hoofdstad de laatste dagen een uiterst zenuw achtige stemming heerscht. De tegenstelling tusschen links en rechts is aldaar thans wei- licht even scherp als in de onzalige vooroorlog- sche periode van Emiel Combes en Co. Na den noodlottigen 6 Februaridag heeft, veertien da gen later, de moord op Raadsheer Prince, een der befaamdste en meest geachte rechters van Parijs, in de rechtsche kringen een geweldige verbittering doen ontstaan. Links is de gemoedstoestand niet minder ge vaarlijk. Sedert het verkiezingssucces van Mei 1932 waren de opeenvolgende kabinetten uit sluitend geformeerd uit radicalen (groep-Her- riot), alhoewel die partij slechts een vierde der Kamerleden omvat. Na 6 Februari werd hun het heft plots uit de handen genomen; een regeering van Nationale Unie werd samen gesteld, waarin de rechtsche en centrum-groe pen de meerderheid hebben. In het Parlement kon Tardieu den radicalen toevoegen, dat al de in de Stavisky-affaire gecompromitteerde personages tot de linkerpartijen behooren. Kortom, de toestand is van dien aard, dat een collega van me aan het historische woord herinnerde; „Nous dansons sur un volcan". Door niemand wordt thans nog betwijfeld dat de moord op Prince een politieke mis daad is. In de wandelgangen van het Parle ment verspreidden socialisten en radicalen, daags na den moord, het gerucht dat Prince zich gezelfmoord zou hebben; anderen dat hij het slachtoffer was van een schandelijk avon tuur, waarbij zich vooral de gewezen minister president Chautemps onderscheidde. Men stelt thans de vraag met welk doel deze heeren die onwaarschijnlijke en abominabele lasterpraat jes trachtten ingang te doen vinden. Eiken dag wordt het duidelijker, dat er een Intiem verband bestaat tusschen de moordzaak en het Stavisky-schandaal. Beteekenisvol waren de door den gewezen politie-inspecteur Pachot voor de enquête-com missie gesproken woorden: „We zijn slechts aan den dageraad der Stavisky-affaire." Het loont de moeite, meenen we, hier nader even de oorzaken dezer moordzaak te ont leden. In de eerste dagen van Januari werd Raads heer Prince in het kabinet van den voorzitter van het Hof van Appél, Dreyfus, ontboden, waar zich ook de procureur-generaal Donat Guigne bevond, met Pressard, procureur van het Parket der Seine. Pressard noodigde Prince uit, zijn houding in de zaak-Stavisky te recht vaardigen. Prince antwoordde, dat hij eerst zijn documenten en de dossiers der Stavisky- zaak wenschte te raadplegen. Pressard wedervoer op bitsigen toon, dat dti antwoord hem ten zeerste verwonderde. Toen Prince zien enkele dagen later naar Dreyfus begaf, verstrekte hij uitleggingen over de zaak, die dezen laatste volledige voldoening gaven. Sprekende over Pressard zeide Prince toen: „De bedeoling van den procureur was duide lijk: hij wou de schuld op anderen werpen. Dat is lafheid." Dreyfus antwoordde dat dit ook zijn meening was. Op een der volgende dagen ontmoette Prince den heer Pressard, bij welke gelegenheid zich een geweldig incident voordeed. Ik heb hier documenten in mijn porte feuille, die overtuigend zijn. We zullen zien wie zal triomfeeren! Die documenten waren, zooals de lezer weet, twee door Pressard geschreven brieven, waarin deze zijn onderhoorige, Prince, verzocht hem de rapporten over de Stavisky-zaak over te maken. Op 13 Februari daaropvolgend had Prince een onderhoud met Lescouvé, eersten voorzitter van het Hof van Cassatie. Prince sprak hem van de twee brieven en verklaarde zich bereid een rapport over de heele zaak op te maken. Gedurende een week zou hij aan dit rapport werken, om dan een tweede onderhoud met Lescouvé te hebben, op 21 Februari, nadat hij de brieven had laten fotografeeren. Op 20 Fe bruari, tusschen vijf en acht uur, viel Albert Prince als slachtoffer van een sluipmoorde naar! Raadsheer Prince werd vermoord, aldus schrijft de „Echo de Paris", omdat hij in het bezit was van twee voor Pressard uiterst bezwa rende brieven, die hij aan zijn vrienden had ge toond om zijn optreden in het Stavisky-schan daal te rechtvaardigen. Door dien moord werd één man gediend en gered: Pressard, zwager van Chautemps, die, toen hij minister-president was, geweigerd heeft Pressard af te zetten. Niet alleen dit heeft hij geweigerd, hij heeft ook al het mogelijke gedaan om de onderzoe kingscommissie te doen afstemmen. Hij heeft daarbij het onderzoek over de Stavisky-zaak derwijze gedirigeerd, dat de souches der chèques zoek geraakten en dat compromitteerende do cumenten verdonkeremaand konden worden. Verder schrijft dit blad, dat degenen, die men thans arresteert, reeds sedert twee maanden achter slot en grendel moesten zitten, voordat zij den tijd hadden voorzorgsmaatregelen te ne men en hun documenten in veiligheid te bren gen. Iedere arrestatie is een motief tot beschul diging tegen den radicalen ex-minister-presi- dent Chautemps, die de zaak gedurende een maand in den doofpot liet. Wie was Albert Prince, wiens verminkt lijk men in den nacht van 20 Februari op de spoor baan te Dijon heeft gevonden? Een van de waardigste rechters en een voorbeeldig christen. In Augustus 1914 meldde hij zich als vrijwilliger aan en na enkele maanden werd hij tot den graad van kapitein bevorderd. Verschillende ci taten in het Staatsblad bewijzen, dat Prince 'n onverschrokken en moedig soldaat was. In 1916 werd hij als krijgsgevangene naar Duitschland gevoerd. Dién tijd benutte hij om Engelsch, Duitsch en Italiaansch te leeren en een boek te schrijven. Na den oorlog werd Prince tot voor zitter aangesteld der geïnterallieerde commis sie in Silezië. In 1920 werd hij tot chef der financieele af deeling van het Parket der Seine benoemd; in 1933 kwam hij aan het Hof van Appèl in de hoedanigheid van Raadsheer. Een Havas-bericht meldt met schaarsche bij zonderheden. dat een souche is gevonden, waar uit blijkt, dat een zekere Proust een bedrag van £'.400.000 francs heeft ontvangen. Wie is deze Proust? Hij is lid van het Parlement en een van de leiders der radicaal-socialistische partij. Op de souche staat nog het woord: Valois. Waardoor duidelijk wordt bewezen, dat de chè- que een gift was aan de radicale partij; de hoofdzetel van die groep is n.l. in de rue Valois gelegen. De souche draagt als datum 14 April 1932. In Mei 1932 hadden de algemeene verkie zingen plaats. Eerst heeft Proust geloochend, doch thans heeft men in een Bank ook de chèque met de handteekening van Proust ont dekt. Ook aan den voorzitter van het radicaal- socialistisch comité van Seine-et-Oise heeft Stavisky een chèque van twee millioen francs gezonden. De souche vermeldt duidelijk den naam van den begunstigde. Zelfde datum als chèque Proust. PARIJS, 7 Maart. (V. D.) De militaire ope raties in Zuid-Marokko naderen haar einde. Tegen de verwachting in is de opmarsch der beide, ongeveer 30.000 man sterke afdeelingen zoo goed als niet op tegenstand gestuit. Oor spronkelijk had men den duur der operaties op twee maanden geschat. Thans gelooft men, dat einde dezer week de onderwerping van alle stammen een voldongen feit zal zijn. Het aan tal leden der op deze wijze aan de Fransche controle onderworpen stammen bedraagt 75.000. De onderwerping van den gevreesden „blauwen sultan", Marebbi Rebbo, zou slechts een kwestie van uren zijn. MOSKOU, 7 Maart. (Reuter). De Ameri- kaansche gezant te Moskou, Bullitt en het per soneel van de Amerikaansche ambassade, is hier heden aangekomen. I VERWACHTING: Matige westelijke tot jj§ zuidwestelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen neerslag, aanvankelijk S kouder. Verdere vooruitzichten: toenemende wind s en bewolking, zachter, later kans op S regen. MADRID, 7 Maart. De alarmtoestand is heden officieel afgekondigd. Minister president Lerroux verklaarde naar aanlei ding van dezen maatregel, dat hij wenscht dat in den maatschappelijken toestand discipline heerscht. Het decreet tot afkondiging van den alarm toestand was voorzien als gevolg van verstoring der openbare orde en de verschillende stakin gen, met name de bouwvakstaking en de gedeel telijke typografenstaking te Madrid. De maatregel is vermoedelijk genomen wegens de verklaring van de socialistische vakvereeni- ging, waarin deze zich solidair verklaarde met de stakende drukkersgezellen van de „A.B.C." en de stakende bouwvakarbeiders. (United Press) Nader seint Reuter, dat in Madrid de alge meene staking der bouwvakarbeiders is afge kondigd. Het aantal stakers bedraagt thans in totaal 100.000. BARCELONA, 7 Maart (Reuter) In een fa briek alhier is een groote brandbom ontploft. Hoewel de vlammen snel om zich heen grepen, slaagde de brandweer er in, het vuur meester te worden en een deel der fabriek te redden. Te Malaga goten onbekenden petroleum uit over de deur van de St. Patricius-kerk, welke zij door het doen ontploffen van een bom in brand zetten. Ofschoon de omwonenden den brand snel bluschten, is een aanzienlijke schade aangericht. BEUTHEN, 7 Maart. De reddingsmanschap pen doen hun uiterste best om de bedolven mijnwerkers te naderen. Het is niet te zeggen, wanneer de slachtoffers zullen kunnen worden bereikt, doch men hoopt dat, tenzij zich on voorziene omstandigheden mochten voordoen, zulks nog vanavond het geval zal zijn. KOPENHAGEN, 7 Maart (V.D.). Door de Gepeoe te Moskou werd op 23 December van het vorig jaar te Moskou gearresteerd de Deen- sche onderdaan William Larsen, employé bij het filiaal der Zwitsersche algemeene contróle- maatschappij. Volgens een thans bij het Deensche Minis terie van Buitenlandsche Zaken ontvangen mededeeling zal Larsen dezer dagen in vrijheid worden gesteld en over de Russische grens worden gezet. Hetzelfde zal het geval zijn met andere buitenlandsche employé's der maat schappij. In verband hiermede verluidt, dat het pro ces in deze kwestie, waarbij sprake zou zijn van handelsspionnage, zal worden gestaakt. LONDEN, 7 Maart. (V. D.) Uit Chicago wordt gemeld, dat de millionnair Pope in zijn hotel kamer door zes schoten getroffen, dood is ge vonden.. Pope had zijn ontzaglijk vermogen „verworven" als leider van een bende afpersers. BRUSSEL, 7 Maart. De Minister van Buiten landsche Zaken, Hymans, heeft Woensdagmid dag bij de debatten over de buitenlandsche po litiek in den senaat het woord gevoerd over de ontwapeningskwestie. Nadat de premier Dins dag de principieele houding der Belgische re geering in deze kwestie in groote lijnen had uiteengezet, ontwikkelde de Minister van Bui tenlandsche Zaken uitvoerig de gezichtspunten, -velke de houding der Belgische regeering be palen. Evenals de Broqueville, verklaarde Hymans zich voor de opvatting, dat het ge vaar van een bewapeningswedloop niet door eenigen dwangmaatregel tegen Duitschland, doch slechts langs den weg van onderhande lingen, door het sluiten van een internationale overeenkomst, kan worden bezworen. Dit voor nemen moet uitgaan van de verklaring der groote mogendheden van 11 December 1932 in zake de Duitsche rechtsgelijkheid. Hymans constateerde dat de practische ver wezenlijking der rechtsgelijkheid in de wijze, dat alle staten ontwapenen tot het niveau der reeds ontwapende staten, door geen der groote mogendheden is voorgesteld en hij twijfelde ook aan de practische uitvoerbaarheid van dit systeem wegens de bizondere Belgische mili taire belangen. De richtlijnen der Belgische politiek zijn: Medewerking aan de organisatie van den vrede, waakzame verzekering van de terri toriale en politieke onafhankelijkheid van het land, aanpassing van België bij Frank rijk en Engeland, zulks overeenkomstig de geografische positie van het land, zijn voort durende belangen en sympathieën, zoomede tenslotte de handhaving en versterking van het pact van Locarno. Minister Hymans herinnerde voorts aan zijn onlangs voor de Kamer afgelegde verklaring. Intusschen is het Balkanpact gesloten en is de non-agressie-verklaring tusschen Polen en Duitschland bekend gemaakt, die er op be rekend zijn in de betreffende deelen van Europa een zekere stabiliteit te scheppen. Overigens is de toestand evenwel niet verbeterd. De minis ter verdedigde vervolgens de Belgische buiten landsche politiek tegen de verwijten van den katholieken senator Dorlodot. Even uitvoerig besprak hij vervolgens de ont wikkeling der ontwapeningskwestie sedert het begin der ontwapeningsconferentie. Hij ont wikkelde daarbij de gedachte dat een oplossing dezer kwestie zoowel rekening moet houden met de bepalingen van art. 8 van het Volken bondspact als met de erkenning van het prin cipe der rechtsgelijkheid. Hymans besprak vervolgens de practische oplossing der ontwapeningskwestie en stelde de vraag of Duitschland op de door het verdrag van Versailles getrokken lijn zal blijven. De ge- heele wereld weet, dat het thans deze lijn reeds overschreden heeft en dat het deze lijn nog verder zal overschrijden. Men weet evenwel ook, dat een herbewapening van Duitschland een algemeenen bewapeningswedloop met zich zou brengen. Om dit te verhinderen bestaat slechts een positief middel: het sluiten van een internationale conventie. In politieke kringen te Brussel hecht men aan de rede over België's buitenlandsche poli tiek, die minister-president De Broqueville in den Senaat heeft gehouden, groote beteekenis. De Broqueville's uitlatingen hebben vooral daarom sensatie gewekt, omdat hij met groote vrijmoedigheid een meening heeft uitgesproken, die zeer veel afwijkt van de tot nog toe vrij algemeen in België heerschende opvatting ten aanzien van de betrekkingen met Duitschland. De Antwerpsche conservatief-katholieke „Mé- tropole" constateert dat de verklaring van den minister-president althans in hoofdlijnen in den ministerraad is behandeld. Men beweert zelfs dat wijlen Koning Albert nog kort voor zijn dood de rede, die 14 dagen geleden zou zijn uitgesproken, heeft goedgekeurd. De Broqueville heeft een nieuwe taal gesproken en zijn rede beteekent een keerpunt in de op vattingen, die men tot nog toe inzake de Duit sche kwestie heeft gehad. Men mag aannemen, dat hij zijn verklaringen heeft afgelegd in overeenstemming met de buren en geallieerden van België, zoodat zijn rede ongetwijfeld van internationale beteekenis is. Het ontwapeiungs- probleem is in een nieuwe phase van zijn ont wikkeling gekomen. De Vlaamsch-Katholieke „Standaard" spreekt van een moedige rede, waarmee de regeering bewijst, dat zij een reëele politiek voert. Het blad spreekt de hoop uit, dat het geheele land deze oprechte en moedige verklaring zal goed keuren en steunen. Afkeuring vindt de rede vooral in chauvinis tische kringen en in de nauw met bepaalde industrie-kringen verwante pers. De „Indépen- dance Beige" en de „Etoile Beige" schrijven, dat de redevoering van De Broqueville groote opwinding en ontevredenheid in het lstnd heeft veroorzaakt. Onze Belgische correspondent seint ons: De rechtsche senator De Dorlodot heeft een motie ingediend, waarin de senaat de politiek der regeering, voor zoover als die een herbe wapening van Duitschland toestaat, afkeurt. Daar de socialisten zonder eenigen twijfel voor een dergelijke motie zullen stemmen, zouden hieruit ministerieele moeilijkheden kun nen voortvloeien. PARIJS, 7 Maart. (Per. tel.) Het Kamerlid Proust, wiens naam op een der Stavisky- chèques werd aangetroffen en die daartegen, als reeds gemeld, krachtig protesteerde, heeft heden ontslag genomen als voorzitter van het „republikeinsch comité voor handel en indus trie" van de radicaal-socialistische partij. Hij motiveert dit besluit met de aanvallen op zijn persoon gedaan na de ontdekking van zijn naam op een door Stavisky uitgeschreven chèque. PARIJS, 7 Maart. (V. D.) Het op instigatie van den rechter van instructie te Bayonne ge houden onderzoek in de te Parijs achterge bleven koffers van de actrice Rita Georg heeft geen resultaat opgeleverd. In de koffers werd niets gevonden wat van belang zou kunnen zijn voor het onderzoek in het Stavisky-schandaal. De rechter van instructie te Bayonne heeft telegrafisch opdracht gegeven in een niet nader aan te duiden bank in een eveneens niet nader aangeduide stad nasporingen te doen. Stavisky zou in deze bank een safe hebben gehad welke belangrijke, voor den voortgang van het proces beslissende documenten zou bevatten. PARIJS, 7 Maart. (Reuter) Uit Dyon wordt gemeld, dat op den weg fleschjes met een kleur- looze vloeistof zijn gevonden. Er zal onnerzocht worden, of deze vondst in betrekking staat met den moord op raadsheer Prince. Mr. Ed. Emmering, advocaat en procureur te Amsterdam, bericht ons naar aanleiding van het bericht, verschenen in de bladen „Le Petit Journal" en „Le Journal" over het verband tusschen Stavisky en de heeren Barmat, na mens zijn cliënt den heer Julius Barmat, dat deze noch direct, noch indirect, in eenigerlei relatie heeft gestaan of gepoogd heeft in rela tie te komen met Stavisky. De naam van laatst genoemde was den heer Julius Barmat ten eenenmale onbekend. Hij heeft dezen eerst uit de couranten vernomen. Het bericht omtrent het oprichten van een Parijsche Bank of Elec- triciteits-centrales door hem is volkomen ge fantaseerd. J. Barmat heeft reeds o. a. t-et zake van een bericht, waarbij een verbano geïnsinueerd werd tusschen hem en Stavisky, een civiele actie ingesteld. Hymans in den Belgischen Senaat over het ontwapeningsvraagstuk. Duitschlands strijd tegen de werkloosheid; het program van 21 Maart. De zaak-Stavisky en de moord op Prince: Pressard en de vermoorde raadsheer. Alarmtoestand afgekondigd door de regeering- Lerroux. De onderwerping van Zuid-Marokko nagenoeg een feit. De kwestie AbrahamsTrein 8.28 in den raad van Amsterdam. Sociale Zaken door de Eerste Kamer afgehan deld. De Tweede Kamer heeft de begrooting van het Zuiderzeefonds z.h.st. goedgekeurd. Mgr. Leven, ap.-vicaris der Kleine Soenda- eilanden, door Z. H. den Paus in audiëntie ontvangen. Wetsontwerp tot het aangaan van een of meer geldleeningen ten laste van het Rijk (tot ten hoogste ƒ900 millioen). Meer Nederlandsche kolen naar Italië. Adviescommissie ingesteld voor de uitvoering der wet op de evenredige vrachtverdeeling in de binnenscheepvaart. In- en uitvoer over Februari. Ernstig ongeluk te Zwolle. Geen electrische centrale te Wormerveer. Inbrekersbende in Brabant gepakt. Wijziging in het Belgische voetbal-elftal dat Zondag tegen Nederland uitkomt. New-Yorksche beurs: Aanvankelijk eenig her stel, later koersdaling, stemming flauw. BERLIJN, 7 Maart. (D.N3.) Op uitnoodiging van dr. Goebbels had Woensdag een vergade ring plaats der leiders van de Duitsche :ndus- trie, handel en nijverheid. Besloten werd op 21 Maart as. een „Grosskampftag der Arbeits schlacht 1934" te vieren. Op dien dag zullen in alle deelen van het rijk groote openbare werken begonnen of voortgezet worden. Ook particulieren zullen bekend ma ken. welke werkgelegenheden er voor de komen de lente en zomer er bij hen open zijn. De cijfers dergenen, die te werk gesteld kun nen worden, zal men op dien dag publiceeren. Massa-demonstraties van arbeiders zullen plaats hebben. Hitier zal bij een der nieuwe autowegen een rede houden tot de arbeiders, terwijl zijn woor den door alle Duitsche zenders worden uitge zonden. LONDEN, 7 Maart (Reuter) Meer dan 1500 deelnemers aan de „hongermarsch" zijn heden, na tien dagen hier ter stede te hebben ver toefd, naar hun woonplaatsen teruggekeerd. De terugtocht had plaats met treinen, die daartoe ter beschikking waren gesteld. Op de stations, die de treinen passeeren, is voor sterke politie bewaking gezorgd. De communisten waren zeer tevreden over de in Londen genoten behan deling. Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 747 Vorige stand: 745 van het geheel OPNIEUW GERESTAUREERDE STILuE OMGANG Aanbevelend, 11—18 Maart 's morgens 4 uur geopend vf. UL Wil

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1