D
Van fabriekje tot wereldbedrijf
■HHU
Prikkeldraad
De „groei" der „nationale" gedachte
Misleiding
Verduistering
Redt V olendam
Tram ontspoord
De baconsmokkel
Douche
DINSDAG 13 MAART 1934
FASCISTEN KRUISEN
DE DEGENS
Talrijk zijn tot nu toe de leiders
geweest, die in onderlinge
verdeeldheid den natio-
nalen staat hebben
willen brengen
Volkomen mislukking
Vijf procent!
Nieuwe troebelen
T^jen procent!
Een doornig pad
Vijftien procent
ANT W OORDT ELEGRAMMEN
Op Katholieken naam
Advocaat uit Utrecht en notaris
uit Maarssen veroordeeld
De „Pelikaan" te Soerabaja
HET JUBILEUM VAN
DR. A. F. PHILIPS
Een heuglijke gebeutenis in de
groote Brabantsche industrie
stad Eindhoven
Een drievoudig feest
De metaaldraadlamp
n
SPORTGEESTDRIFT ONDANKS REGEN
99
99
Nationaal katholieke actie tot
behoud van dit visschersdorp
Mgr. Aengenent voorz.
eere-comité
Doorgezet ondanks de crisis
Sociaal inzicht
Eerecomité
Een groote ruïne nabij het empla
cement in het Westland. Twee
wagens in de sloot
Niemand gedood of
gewond
Wat vernield is
SPAARVERZEKERING VOOR
KATHOLIEKEN
Belgische ambtenaren gecom
promitteerd?
Naar een betere regeling
BENOEMINGEN
In het Aartsbisdom
Kind verdronken
Nieuwe burgemeesters
Wij vervolgen thans ons geschiedkundig over
zicht over de diverse schakeeringen van fascis
tisch getinte organisatie in ons land. Dus....
Ten tooneele verschijnt in de eerste dagen der
Nederlandsche Herstelbeweging H. A. Sinclair
de Rochemont, oprichter der Nationale Arbei
dersorganisatie (N.A.O.), de origineele politieke
straatveger, voorzoover hij de eerste „Bezem"
hanteerde.
De Californische Doctor Haighton had ook
hier de hand in; na het verscheiden van den
eigenlijken auctor der Bezembeweging Erich
Wichman treedt hij voor het voetlicht en mid
dels een huiselijken staatsgreep tracht hij het
heen te lichten van Sinclair de Rochemont als
i.Bezem"-leider.
Het blijft bij een poging tot beenlichting, want
Van nu af vegen twee bezems, no. 1 van Sin
clair, geassisteerd door de heeren D. H. Quer-
ner en Dr. Labouchère, en no. 2 van Haighton.
De situatie, welke ontstond door het gelijk
tijdig verschijnen van twee gelijknamige orga
nen, strijdend voor een gelijk doel, en als uiting
van gelijkgenaamde organisaties, werd er niet
helderder op, toen de heeren gingen duelleeren
met bijlagen van hun organen (Maart 1930)
Haighton (Bezem 2) komt met de „Luiermand"
en „Het Operatiemes" ten strijde en Sinclair
(Bezem 1) vindt rap zijn verweer tegen deze
laaghartigheid in „Het Operette-Mes". De ge
schiedenis zal moeten getuigen, dat geestige
degens hier gekruist werden.
Bij de verdere ontwikkeling van het Neder
landsche Fascisme biedt Bezem no. 2 dan nog
het meeste houvast. Willem Haighton hielp zijn
broer Dr. Alfred een handje en middelerwijl
zijn de tijden rijp voor een nieuwe ster aan den
fascistischen hemel in den markanten persoon
van Jan A. Baars. Onder leiding van dit drietal,
versterkt door den heer Van Knodsenburg, gaat
het een tijdje goed. Haighton zorgt voor de dui
ten, Jan Baars voor de welsprekendheid. Sin
clair staat met misprezen dictatoriale neigin
gen op een zijspoor.
De zaken consolideeren zich en de fascistische
maatschappij wordt in coöperatieven vorm ge-
göten. Einde December 1930 wordt ten over
staan van een Haagsch notaris de oprichtings-
acte verleden van
Fascistenbond „De Bezem" Coöperatief Uit
geversbedrijf U. A. te 's-Gravenhage (no. 9561
bijvoegsel Nederlandsche Staatscourant van
Woensdag 11 Februari 1931 no. 29.
In den herfst 1930 beginnen nieuwe troebelen.
Een zekere Johan van Wingen leidt het eerste
openlijke verzet tegen het beleid der Heeren
Haighton. Hij verlaat in November van dat jaar
met een kleinen aanhang „De Bezem".
Hij richt met P. H. Brandt e. a. een voorloopig
comité op en verspreidt, voornamelijk in Den
Haag, een circulaire. Bij gebrek aan middelen
om behoorlijk propaganda te voeren, verdwijnt
ook deze herstelpoging met haar eerste circu
laire.
Het tweede openlijke verzet wordt vervolgens
ingeluid tijdens de eerste jaarvergadering van
den Coöperatieven Fascistenbond door Adalbert
Smit wij ontmoeten hem later nog eens
die eveneens met een kleinen aanhang er uit
trekt. De motieven voor deze afscheiding kun-
hen ons koud laten.
Den 14den September 1931 verschijnt in eeni-
ge bladen de mededeeling, dat te Den Haag
onder leiding van Adalbert Smit is opgericht;
de Nederlandsche Corporatieve Staatspartij
(N.C.S.P.). Ook deze herstelpoging ondervindt
al ras, wat het zeggen wil propaganda te moe
ten voeren zonder geld. Na weinige maanden
besluit de stichter ook de N. C. S. P. bij te
zetten en de strijdbijl te begraven.
Wij keeren terug naar het reeds eerder aan
gekondigde Verbond van Nationalisten (V.V.N.),
geboren uit een der splitsingen van het Ver
bond van Actualisten. Het staat onder leiding
van Dr. van der Mijle en C. M. J. van Eysden
Jr. en eerst later wordt zijn activiteit in fas
cistischen zin herzien. Zulks blijkt uit de toe
voeging: Fascistische organisatie in het lijfblad
van Dr. van der Mijle, genaamd „De Nieuvte
Vaderlander" (welker colportage in handen
kwam o.a. van de bekende juffrouw Bon!!).
Ook bij dezen nieuwen vaderlander zou het niet
blijven.
De naamsverandering bleek niet voldoende
om de behoefte te weerhouden aan een Nieuw
Verbond van Nationalisten (N.V.V.N.), ditmaal
onder leiding van Prof. H. P. Blok. Van der
Mijle en zijn belastingbetalers hielden het ech
ter uit en Prof. Blok raakt geblokkeerd. Zijn
orgaan „De Pijlenbundel" (redactie: D. Rodri-
gues de Miranda, medewerkster o.a. mevrouw
Ellen Forest) ziet zich verdrongen door „De
Nationalist".
In de dagen van het ontzielen van het Nieuw
Verbond van Nationalisten ontmoeten wij op
het, door zoovelen reeds betreden pad naar
Nederlands Nationaal Herstel, het sinds lange-
ren tijd bestaande verbond genaamd „De Natio
nale Unie", welke formatie tengevolge der be
kende kanalen-activiteit zich op meer waar
neembare wijze ontpopte tot een min of meer
politieke organisatie. Het gelijknamig orgaan
«Nationale Unie" gaat verschijnen onder redac
tie van Prof. H. P. Blok. Op den voorgrond tre
den met hem de voormalige secretaris van het
N. V. V. N., ir. H. J. Mathlener Loderus, admi
nistrateur der Unie, en Jhr. R. Groeninx van
Zoelen. De Nationale Unie gaat in een later sta
dium deelen in eene fascistische belangenge
meenschap met Jan Baars. Wij vermelden haar
hier terloops en komen later meer uitvoerig
erop terug (zie nummer 31).
Wij naderen vervolgens een der meest inge
wikkelde vertakkingen van den hier beschreven
stamboom. Evenmin als de betrokkenen zullen
Wij er in slagen in deze veelheid en veelsoortig
heid eenige eenheid te brengen. Dat er eens
een tak verloren gaat of doodloopt, komt ech
ter onder de beste families voor. Dikwerf blijft
het in de genealogie bij vergeefsche pogingen.
De nationaal-socialistische gedachte in Ne
derland vinden wij het eerst op naam van haai
proeetf, Dr. Ernst Ridder van Rappard in wiens
vaderhuis „De Binckhorst" eenmaal het Ver
bond van Actualisten was opgericht.
Deze dusgenaamde gedachte krijgt voor
zoover wij kunnen nagaan voor het eerst
vorm door de oprichting van de Nationaal-
Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij
(N.S.N.A.P.) onder leiding van Adalbert Smit
en Albert de Joode, zich noemende en schrijven
de Albert van Waterland (Anno 16 December
1931). Tusschen de kameraden van Rappard en
Smit boterde het echter alras niet al te best.
hetgeen aanleiding werd tot de stichting van:
een nieuwe Nationaal-Socialistische Nederland
sche'Arbeiderspartij (N.S.N.A.P. no. 2) op naam
van het duo van Rappard—de Joode. Van Maart
tot en met Juli 1932 zien wij verschijnen ach
tereenvolgens een tiental nummers van het offl-
cieele strijdorgaan der N.S.D.A.P. „Het Haken
kruis" (leider Adalbert Smit) naast het officieele
orgaan van de combinatie van Rappard-de
Joode, genaamd „De Nationaal-Socialist" (4
nummers vanaf April tot November 1932).
Volgen wij eerst de groep-Smit op haar door
nig pad naar het fascistisch paradijs.
Op Prinsesse-verjaardag 1932 komt er een
coalitie tot stand tusschen kameraad Smit en
den, by den Bezem achtergelaten kameraad
Haighton (wy verhalen later zyn nieuwe lot
gevallen by de bezemgroep), die voor die ge
legenheid een frontverandering in anti-semi-
tische richting maakt. Boosaardige tongen heb
ben dit nimmer kunnen rymen met Haighton's
be Weerde relaties met de bekende Lotisico-
ondememing, welke men nimmer voor volbloed-
Arisch heeft versleten.
Deze combinatie loopt dan, tot Smit in Au
gustus 1933 w'ordt uitgesloten wegens zware
verdenking van ernstig wangedrag. Zijn wij goed
ingelicht, dan occupeert hij zich vanaf dien tijd
meer in het bijzonder met de Nederlanders in
Duitschland wellicht, om toch maar niet de
geringste kans te loopen dat deze ingezetenen
des Ryks zouden verstoken blijven van de Na
tionaal-Socialistische,, gedachte. Zij zouden in
Duitschland ook eens vergeten kunnen wor
den.
Haighton vervolgt zyn activiteit in de N.S.N.
A.P., los en gescheiden van het vaderhuis „De
Binckhorst". Wij zien hem laatsteiyk optreden
in samenwerking met een zekeren Ant. F.
Schouten, op wiens naam de oprichting staat
van
een nieuwe althans een andere Nationaal-Socia
listische Nederlandsche Arbeidersparty (groep
Ant. F. Schouten). Het is deze Schouten die den
N.S.N.A.P.-schen leider in Limburg, ir. J. Ver
duin aan den kant zette omstreeks midden 1933.
Het spoor wordt hier duister. Smit duikt
nog eens op als lid van het Nationaal Verbond
in Amsterdam en sticht later, na zijn rehabili
tatie een afd. der N.S.N.A.P. in Rotterdam.
Indien men op een telegram antwoordt ver
wacht, kan men de seinkosten van dit ant
woord vooraf betalen, óók kan men op het
telegram de betaalde dienstaanwyzing (A.W.W.)
stellen, in welk geval de telegrambesteller 5
minuten op antwoord wacht.
Met ingang van 5 April a.s. wordt nu nog
een derde mogehjkheid voor antwoordtelegram-
men ingevoerd. Zonder vooraf de seinkosten
van het antwoordtelegram te betalen, kan de
geadresseerde daarvan (dit is dus de afzender
van het oorspronkelijke telegram) zich bereid-
verklaren de seinkosten van de aan hem gezon
den antwoordtelegrammen achteraf met den
telegramdienst te verrekenen. Hiervoor is een
machtiging noodig van het Hoofdbestuur der
P. T. T., waarna belanghebbenden aan hun
correspondenten telegramformulieren kunnen
toezenden, welke kosteloos voor het telegrafisch
antwoord kunnen worden gebezigd. Het opgeven
van deze telegrammen kan ook per telefoon
geschieden.
De nieuwe dienst komt dus overeen met die
voor de antwoordkaarten by den postdienst en
komt tegemoet aan de belangen van hen, die
spoedig van verschillende kanten antwoord
wenschen te ontvangen, b.v. op een zakeiyke
aanbieding, op een uitnoodiging tot een bijeen
komst of eenvoudig op een verzoek om inlich
tingen. Ook kan het formulier op practische
wijze een te voeren reclamecampagne onder
steunen.
ezer dagen heeft in een bericht over
het vertrek van „de Nederlandsche
arbeidsters-delegatie" naar Sovjet-
Rusland het dagblad „De Tribune" mee
gedeeld, dat met de delegatie ook een „ka
tholieke chauffeuse" zou meereizen.
We hebben naar de katholieke geloofs-1
practijk van deze een onderzoek ingesteld.
Bedoelde chauffeuse heeft met de Kerk ge
broken, beschouwt zich-zelf niet als ka
tholiek practiseerend, huwde zonder dis
pensatie met een niet-katholiek, een onge
doopte, en ook haar kinderen liet ze niet
doopen.
„De Tribune" weet dit alles, maar mis
leidt haar lezers opzettelijk. Om een com
munistische ruimdenkendheid tesuggeree-
ren, wordt een katholieke naam op het
uithangbord geschilderd. In werkelijkheid
wordt elke katholieke actie als zoodanig
uit Rusland geweerd. En zeker zou het
Sovjet-gouvernement niet toestaan, dat
door een rechtzinnigen katholiek uit het
buitepland de onderdrukking en marteling
van het Katholicisme werd gecontroleerd
in het land van Lenin.
Arbeiders, zegt elkaar de schande over
dit bedrog van de Sovjet-reis-reclame
voort!
Op 27 Februari stond voor de Utrechtsche
Rechtbank terecht Mr. W. A. V. thans zonder
beroep, vroeger advocaat en procureur te
Utrecht wegens verduistering gepleegd als cu
rator in een faillissement.
De officier van Justitie eischte een jaar ge
vangenisstraf met aftrek van preventief.
Hedenmorgen deed de rechtbank uitspraak
en veroordeelde hem tot een gevangenisstraf
van één jaar, waarvan acht maanden voorwaar
delijk.
Op 27 Februari stond eveneens terecht G.
A. Ie J. notaris te Maarssen wegens valschheid
in geschrifte, verduistering en oplichting, dit
alles gepleegd in zyn kwaliteit van notaris.
In het totaal had hy gedurende vijftien jaar
91000 gulden verduisterd.
De officier van Justitie eischte een gevange
nisstraf van twee jaar en zes maanden met af
trek van preventief. Hedenmorgen deed de
rechtbank uitspraak en veroordeelde hem tot
twee jaar gevangenisstraf met aftrek van pre
ventief.
SOERABAJA, 12 Maart (Aneta) De Za
terdagmiddag gehouden vliegdag van de Soera-
bajasche Vliegclub is uitnemend geslaagd. Er
werden tal van demonstraties gehouden, waar
aan een tiental sportvliegtuigen deelnam. In
den loop van den middag landde de „Pelikaan",
die geestdriftig werd begroet, terwyi 600 school
meisjes de bemanning met het zingen van het
Wilhelmus verwelkomde. De piloot, de heer
Geysendorffer, werd warm gehuldigd.
Woensdag wordt, zooals bekend, by de Phi-
lipsfabriek een drievoudig jubileum gevierd.
Vooreerst wordt de directeur Dr. A. F. Philips
morgen zestig jaar terwyi hy gedurende veertig
jaren aan het bedrijf verbonden is. Voorts zal
nog het veertigjarig bestaan der fabrieken, welk
feit in 1931 door de ongunstige tydsomstandig-
heden in alle stilte is voorbygegaan, worden
herdacht.
Dr. Anton Frederik Philips werd 14 Maart
1874 te Zaltbommel geboren als zoon van den
bankier Frederik Philips. Na de Handelsschool
te Amsterdam te hebben bezocht en eenigen tijd
te hebben gewerkt ten kantore van een Am-
sterdamsche en Lóndensche Effectenfirma, trad
hij 3 Januari 1894 toe tot de Firma Philips
Ce. te Eindhoven, welke op 15 Mei 1891 door
zyn vader en zyn broer, Ir. G. L. F. Philips, was
opgericht, teneinde de commercieele leiding der
zaak op zich te nemen.
Gingen de zaken in het begin minder goed,
by afsluiting van het eerste boekjaar na het
toetreden van den heer A. F. Philips kon een
netto-winst van 16.000 worden geboekt, terwyl
het daaropvolgende jaar de omzet en de winst
werden verdubbeld.
Daarna heeft de zaak zich gestadig uitge
breid en werd in 1907, toen de metaaldraadlamp
uitgevonden werd, overgegaan tot oprichting
van een aparte naamlooze vennootschap, de
N.V. Philips' Metaaldraadlampenfabriek.
In 1912 werd de firma Philips Co. omgezet
in de N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken, tot
directeuren waarvan de gebroeders Philips wer-
den benoemd. Sedert 1922 staat de heer A. F.
Philips alleen aan het hoofd van het oedryf.
Dank zy zyn groote stuwkracht heeft de onder
neming in den loop der jaren haar activiteit
meer en meer uitgebreid, hetgeen niet weinig
ertoe heeft bygedragen, dat Nederland, ook op
industrieel gebied, een internationale vermaard
heid heeft verkregen. Was in het beginne het
arbeidsgebied beperkt gebleven tot de vervaar
diging van electrische gloeilampen, successieve-
lyk heeft Philips haar arbeidsveld uitgebreid
tot de fabricage van: Radio-ontvang- en -zend-
lampen, luidsprekers, radio-ontvangtoestellen,
gelykrichters, versterkers, zendstations, spre
kende film-apparaten, Röntgen-buizen en -ap
paraten, neón-buizen, glas, Philite-artikeler.
Armaturen, Natriumlampen.
In al deze takken van industrie neemt de
naam Philips op de wereldmarkt een eerste
plaats in.
Voor de ontwikkeling van de hiervoren ge
noemde artikelen heeft vooral de heer A. F.
Leerlingen van de beroemde Engelsche Harrwschool met hun stroohoeden laten
zich door den regen niet afschrikken tijdens den voetbalwedstrijd van hun twee eerste
elftallen.
Nu de Zuiderzee bijna twee jaar is afgeslo
ten voltrekt zich aan haar kusten een tragisch
proces: de ondergang van het stoere Zuiderzee
volk. De hechte eenheid van geloof, bedrijf en
zeden, welke dit volk in al zyn eenvoudige
levenskracht en met al zyn eigenaardigheden
in stand hield, is gebroken. Het bedryf, de
visschery en al de aanverwante arbeidsgelegen
heid, is in den ouden vorm ten doode opge
schreven. Losgeslagen van zijn levensanker,
zonder hoop en zonder toekomst, gaat dit volk
niet alleen stoffelyk ten onder, maar ook zyn
hooge geestelyke waarden dreigen verloren te
gaan.
Zoo wordt ook het oer-Katholieke visschers
dorp Volendam met zyn eigen rijke beschaving,
geworteld in een groot geloof, bedreigd met
algeheele stoffelyke en zedelyke ontwrichting.
Het eens zoo levensblye Volendam is een ster
vend dorp geworden. De honderden visschers-
schepen liggen werkloos en vergaan in de haven.
En toch is de visschery de eenige basis waarop
Volendam kan blyven wat het tot heden was.
Er heeft zich nu een comité gevormd, dat
onder de leus „Redt Volendam" een actie van
Katholiek Nederland wil ontplooien om in Vo
lendam een kern van visschery te behouden.
Er is daartoe een mogelykheid, wanneer de
Volendammers worden geholpen aan motoren
in hun schepen, netten en materiaal om zich
Dr. A. F. Philips, directeur van het gelijk
namige wereldbedrijf te Eindhoven.
Philips den grooten stoot gegeven. Wel in zeer
byzondere mate is dit het geval met de ont
wikkeling van de Natriumlamp, welk een groote
toekomst belooft, en waarvan de practische toe
passingsmogelijkheden reeds in binnen- en bui
tenland zyn bewezen.
Was in het begin het aantal arbeiders, werk
zaam in het bedryf te Eindhoven, slechts zeer
gering (42), in den loop der jaren is dit zeer
aanzienlyk toegenomen en was dit in 1929 ge
stegen tot ruim 23.000.
De daarop ingetreden depressie, gevolgd door
scherpe regeeringsmaatregelen in het buiten
land tegen den invoer van buitenlandsche pro
ducten, welke noodgedwongen met zich mede
brachten, dat tot verplaatsing van een gedeelte
van het bedryf naar het buitenland moest wor
den overgegaan, heeft niet nagelaten ook op
den ontwikkelingsgang van het Philips' bedrijf
haar stempel te drukken. Een en ander had
n.l. een personeelsvermindering tot gevoig. Des
ondanks heeft men niet bij de pakken neerge
zeten en is het vooral pr. Philips geweest, die
steeds tot grooter activiteit aanspoorde. Het is
dan ook zonder twijfel aan zyn werkkracht en
doorzettingsvermogen te danken, dat op heden
in de Philips' bedrijven te Eindhoven weer ruim
13.000 Nederlandsche werkkrachten arbeid vin
den.
Teneinde het nationaal karakter der onder
neming te behouden, werd in 1921 op instigatie
van Dr. Philips overgegaan tot oprichting van
de N.V. Gemeenschappelijk Bezit van Aanaee-
len Philips' Gloeilampenfabrieken, ten doel
hebbende het verkrijgen van aandeelen in de
N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken.
De heer Philips is ook lid van den Mynraad.
Dq jubilaris paart energie aan organisatiever
mogen, commercieele aan financieele talenten.
Voorts heeft hy getoond een open oog te be
zitten voor de belangen der arbeiders in zyn be
dryf, zoodat de sociale instellingen der onder
neming als voorbeeldig gelden.
In 1928 heeft de Senaat der Nederlandsche
Handels Hoogeschool te Rotterdam aan den
heer Philips het doctoraat honoris causa in de
Handelswetenschappen verleend. Talrijke bin
nen- en buitenlandsche orden zijn hem toege
kend.
In Juni 1927, ter gelegenheid van de verbin
ding met Oost- en West-Indië, door middel van
den Philips' Kortegolfzender,verleende H. M.
de Koningin hem de Gouden Medaille voor
Voortvarendheid en Vernuft, verbonden aan de
Huisorde van Oranje Nassau
ook buiten den afsluitdijk te begeven. Hiervoor
is veel geld noodig en Katholiek Nederland zal
hier den Volendammers de helpende hand
reiken.
Naast het uitvoerend comité is een eere
comité gevormd, waarin zitting hebben geno
men: Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bis
schop van Haarlem, pastoor J. G. v. d. Weiden
van Volendam, het Tweede Kamer-lid Chr. v.
d. Bilt, burgemeester Th. Kolfschoten, van
EdamVolendam en mr. C. P. M. Romme.
Onze correspondent uit Naaldwyk schrijft:
Maandagavond, omstreeks tien uur, heeft na
bij het tramweg-emplacement der Westland-
sche Stoomtramweg Mij. een ernstige ontspo
ring plaats gehad van een gedeelte van een
goederentrein.
Deze trein, die ruim 20 wagons telde, alle
geladen, werd door twee locomotieven getrok
ken, en was aan het station Delft overgenomen
van de Ned. Spoorwegen. De meeste van die
wagons waren beladen met steenkolen voor de
tuinderijen in het Westland.
Hoe de ontsporing is ontstaan, valt thans nog
moeilyk te verklaren, volgens de verklaringen
van het treinpersoneel was de wisselstand goed.
Het feit, dat reeds verschillende wagons den
wissel, die by het emplacement la gelegen,
goed gepasseerd waren, bevestigt deze mede
deeling.
Nadat vier wagons den laatsten wissel op het
rangeerterrein waren gepasseerd, geraakte
plotseling uit de rails.
Dit had tot gevolg dat een volgende wagon
uit de rails werd gelicht, na een gedeelte van
de spoorrails te hebben vernield.
Deze wagon kwam met alle wielen geheel
naast de lijn te staan.
De daaropvolgende wagon werd opzij gedron
gen, vernielde totaal het hoofd- en een zyspoor,
en kwam voor een groot gedeelte in de langs
den weg loopende sloot terecht.
Ook de derde wagon volgde dit voorbeeld, en
zoo stonden deze twee wagons tegen elkaar
aangesloten in de sloot.
Een vierde en een vyfde wagon werden even
eens uit de rails geworpen. De trein had geen
groote snelheid, maar toch veroorzaakte de
ontsporing een geweldig lawaai.
Met hevig gekraak, terwyl de steenkolen ver
in de rondte vlogen, waren de wagons in de
vry breede sloot gedoken, en kwam het laatste
gedeelte van den trein plotseling tot stilstand.
De omwonenden kwamen dan ook in allerijl
naar de plaats van het ongeval gesneld, ten
einde te zien of er ook persoonlyke ongevallen
waren gebeurd. Dit bleek niet het geval te zijn.
Gelukkig bevond niemand zich in de wagons,
die gederailleerd waren.
De ontsporing bracht evenwel een groote
ruïne teweeg.
De beide wagons die in de sloot terecht wa
ren gekomen, zyn vrywel totaal vernield; een
Van de wagons is in tweeën gebroken. Ook de
onderstellen zyn totaal uit elkaar gerukt. Alle
gederailleerde wagons waren beladen met onge
veer 20 ton steenkolen. De grond op het terrein
van het ongeval was omgeploegd door de wie
len van de ontsporende wagons. Stukken rails
zyn totaal verbogen, en over tientallen meters
lengte zyn de sporen vernield. Het hoofdspoor
is geheel versperd, zoodat een volgende goede
rentrein uit Delft met bestemming voor ver
schillende plaatsen in het Westland, niet kon
passeeren. De steenkolen uit de beide wagons
die in de sloot waren geraakt, lagen voor een
deel over den weg verspreid. De aangerichte
schade is nog moeilijk te schatten, doch is
zeer groot.
Nog in den loop van den nacht zyn de voor
bereidende werkzaamheden voor het opruimen
der vernielde wagons begonnen, het werk zal
evenwel geruimen tijd vorderen, daar de wa
gons niet meer kunnen rijden. Het déraillement
is met groote kracht geschied, bewijze wel dat
zware bumpers van de wagons totaal werden
afgerukt.
Het is de bedoeling by de Nederlandsche
Spaarverzekering voor Katholieken in het na
jaar een tweede uitkeering te doen. Allen
spaarders, wier adres veranderd is, wordt ver
zocht dit onmiddellijk aan den curator, mr. J. J.
v. d. Dries, Keizersgracht 533, Amsterdam C.,
op te geven.
Dit verzoek geldt in bijzondere mate hen, die
reeds bij de eerste uitkeering in 1929 wegens
hun adresverandering niet te vinden waren.
Deze uitkeering ligt alzoo van af eind 1929 op
hen te wachten.
Het anti-papisme tiert ook in dezen voor
land en volk zoo moeilyken tyd lustig
voort.
Nog maar kort geleden achtte de leider der
Herv. Geref. Staatsparty het oirbaar aan den
Minister van Justitie de kiesche vraag voor te
leggen, of Z. Exc. niet de overtuiging bezat,
dat een katholiek ongeschikt was voor het
ambt van rechter.
Hy kreeg op dit vertoon van vrijmoedigheid
het gepaste antwoord.
Maar dit schrikte een anderen predikant, den
hoofdman der Staatkundig Gereformeerde Par
ty, niet af op zijn beurt, zooal geen vragen te
stellen, dan toch voor een gehoor van geest
verwanten alarm te slaan over de benoeming
van Roomschen tot rechter en burgemeester.
Het land was volgens hem „bezaaid"
met Roomsche burgemeesters, die dan weer
Roomsche ambtenaren aanstellen en de plaats
„onder de heerschappy van Rome stellen."
Hy wist nog meer!
Anti-revolutionnairen en Roomschen hadden
sinds jaren het land gedeeld.
En hij besloot met den pathetischen uitroep:
Onder Rome zucht ons land!
Ziedaar een fraai, hoewel niet bepaald nieuw,
staal van anti-papistische lyriek.
Intusschen blykt het ook een niet-katholiek
orgaan wat al te machtig te zyn. Want de
„Vrijzinnig-Democraat" maakte by dit en nog
meer moois van dien aard, de volgende kant-
teekening:
„Zoo spreekt een politicus, die een ernstig
man wil zyn, in dezen tyd, waarin de
samenwerking van alle voorstanders van
het parlementarisme noodig is, niet alleen
om de extreme groepen van links en rechts
in bedwang te houden, maar ook om ons
volk voor oeconomischen ondergang te be
hoeden.
„Als het niet zoo treurig was, zou het
belachelyk zyn."
Of deze douche eenige uitwerking zal hebben?
Men kan het hopen, maar men moet het
gelet op de ervaring van vele jaren betwy-
felen.
Het anti-papisme blijkt zelfs in een tyd als
deze voor geen matiging vatbaar te worden.
En nimmer schynt in de kringen zyner lei
ders en bedrijvers de vraag op te komen, hoe
veel Nederland aan beteekenis, aan kracht, aan
zekerheid en welvaart zou missen, indien het
katholiek volksdeel ontbrak.
By informatie naar de smokkelzaken in bacon
by officieele bronnen te Brussel is gebleken,
dat het onderzoek zoowel in België als Holland
nog in gang was, zoodat weinig feitelyke ge
gevens konden worden verkregen. Men is er
daar evenwel in geslaagd vast te stellen, aldus
weet „Het Volk" te melden, dat door middel
van douceurtjes medeplichtigen onder ambte
naren werden gezocht. By een der gearresteerde
smokkelaars heeft men ten minste onder
andere papieren een boekje gevonden, waarin
de notitie stond: „1500 francs fooien minis
terie". De Belgische autoriteiten pogen nu vast
te stellen, wat die zin beteekent, en waar de
ambtenaren in het ministerie schuilen, voor
wie deze 1500 francs bestemd waren.
De te Roosendaal gearresteerde v. d. E is
zijn geheele leven smokkelaar geweest en kent
alle knepen van het vak. Hij werd na den
oorlog in België ter dood veroordeeld wegens
het dryven van handel met het Duitsche leger.
Zijn straf is later omgezet in dwangarbeid en
daarna heeft hy zich vry gekocht.
Naar het blad van bevoegde zijde verneemt,
zouden Nederland en België hun belangen kun
nen vrijwaren en het smokkelen beletten door
het sluiten van een accoord, zooals voor den
boteruitvoer is tot stand gekomen. De Neder
landsche exporteurs zouden krachtens dit ac
coord moeten worden verplicht het getuig
schrift, dat zy by het verlaten van Nederland
aan de Nederlandsche douane moeten toonen
door België te laten onderteekenen en door de
boekhouding te moeten laten bewaren. Zoo
zouden de Nederlandsche autoriteiten steeds
kunnen controleeren, of dieren en vleesch voor
den uitvoer wel degelijk op regelmatige wyze
over de giens geraken. Reeds zouden onder
handelingen over een dergelijk accoord zyn
begonnen.
Z. H. Exc. de Aartsbischop van Utrecht heeft
benoemd tot pastoor te Hilversum (H. Joseph)
den Zeereerw. heer G. W. Janssen, tot leeraar
aan het Seminarie Culemborg den Zeereerw.
heer Dr. H. B. Vroom, tot pastoor te Eenschop
den Zeereerw. heer Th. J. Benschop, tot pastoor
te Everdingen den Zeereerwaarden heer W. H.
M. Poelman, tot kapelaan te Dieren den Wel-
eerw. heer A. E. ten Berge, tot kapelaan te IJs-
selstein den Weleerw. heer F. J. M. H. Banning,
tot kapelaan te Haaksbergen (H. Pancratius)
den Weleerw. heer C. M. Voorby en tot kape
laan te Denekamp den Weleerw. heer A. D.
Grimmelikhuizen,
Een 2%-jarig kind van den heer H. aan de
Bentstraat te Glanerbrug is Maandagmiddag
omstreeks 5 uur in een onbewaakt oogenblik in
een waschtobbe met water gevallen en ver
dronken.
Benoemd tot burgemeester van Zuilen mr. M.
M. Kwint en van Westbroek en Achttienhoven
jhr. J. Huydecoper van Maarsseveea. beiden
met ingang van 15 Maart.
