Koningin-Moeder zwaar ziek
Duidelijke taal van Mussolini
De bemanning der
„Tsjeljoeskin"
Het nieuws van heden
TOESTAND VERERGERD
GOERING OVER LUCHT
VERDEDIGING
OOSTENRIJK KAN REKE
NEN OP ITALIË
DE BAROMETER
VEREEN IGOE KATHOLIEKE PERS
8UREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
MAANDAG 19 MAART 1934
Avondblad
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Een hevige crisis bracht een
plotselinge inzinking
De nacht was rustig
Politiemaatregelen
„Men kan niet verwachten dat wij
werkeloos toezien, wanneer
de vijand onze steden
komt verwoesten"
De geest, die de vliegers
moet bezielen
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
Door de hevige sneeuwstormen is
de draadlooze verbinding met
het kamp verbroken
Liapedewski weer
terecht
Geheimzinnig wapen
der Britsche marine
Een explosief draadloos bestuurd
schip, dat met razende snelheid
op den vijand ingaat
1 V v
ln de Tiergarten te Berlijn bevindt zich het vriendelijke slot Bellevue, dat tot
een museum vo.n Volkenkunde zal worden ingericht. Het slot heeft ook voor
Nederland historische beteekenis. Hier logeerde Koningin Wïlhélmina tijdens
haar officicele bezoek aan Berlijn. Dit slot was de laatste residentie van
Wilhelm II in zijn hoofdstad. In October 1918 vertrok hij tegen den wil van
Kanselier Max von Baden naar het groote hoofdkwartier te Spa, om nooit meer
naar Berlijn terug te keeren, maar in Doorn te stranden
Dr. Dollfus 5 op audiëntie bij Z. H. Paus Pius XI
„Aan Duitschland moet de defini
tieve en effectieve bewapening
worden toegestaan
Italië's taak ligt in Azië
en Afrika
Mussolini
Verontwaardiging in Frankrijk
Zijdie zich tegen 1 April op
ons blad abonneerenontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers gratis.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Vrachtauto rijdt het
trottoir op
Een doode, verscheidene
gewonden
Weer een chauffeurs
staking te New-York?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18651
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Omtrent den toestand van H. M.
de Koningin-Moeder werd Zondag
avond 8 uur medegedeeld, dat deze
veel ernstiger was geworden.
Reeds was in den ochtend bekend
gemaakt, dat de zieke geen rustigen
nacht had gehad en zich zeer ver
moeid gevoelde.
De algemeene toestand was toen
reeds niet zonder zorg.
H. M. de Koningin, die reeds des
ochends vergezeld van Prinses Ju
liana een bezoek bij de Koningin-
Moeder aflegde, was ook 's avonds
ten Paleize aan het Lange Voorhout
aanwezig.
In de verschillende kerken is tij
dens de Godsdienstoefeningen voor
H. M. de Koningin-Moeder gebe
den.
In de onmiddellijke nabijheid van
het Paleis zijn maatregelen getroffen
om de stilte en rust zooveel moge
lijk te verzekeren.
Omtrent den toestand van de
Koningin-Moeder werd hedenoch
tend medegedeeld, dat de nacht
vrij rustig was, maar de toestand
ernstig blijft door algemeene
zwakte.
Zondagavond ging het als een loopend vuur
tje door de Residentie, dat de toestand van
H. M. de Koningin-Moeder critiek was.
Vele Hagenaars waren reeds 's middags langs
het paleis getrokken in het Voorhout. Een
enkele durfde schuchter den dienstdoenden
agent om inlichtingen te vragen.
Maar geen bijzondere ordemaatregelen wezen
er op, dat voor het ergste gevreesd behoefde
te worden.
De Koningin en de Prinses hadden
's ochtends een bezoüek gebracht aa hun zieke
moeder en grootmoeder, maar er was blijkbaar
nog geen reden voor een langdurig bezoek.
Tegen den avond was echter een crisis inge
treden.
Dr. de Jongh, die de patiënte behandelde, vond
het noodig met een tweeden dokter consult
te houden over den steeds meer verergerenden
toestand.
H. M. de Koningin werd ijlings op de hoogte
gebracht van het slechte nieuws. Spoedig was
de Koningin aan het ziekbed om haar moeder
bij te staan.
Later op den avond werd ook Prinses Juliana
by het ziekbed geroepen.
Toen om negen uur de hoofdcommissaris van
politie de omgeving van het paleis liet afzet
ten en de noodige maatregelen liet nemen, om
het verkeerslawaai niet te doen doordringen tot
de hooge lyderes, werd het aan het wachtend
publiek, dat intusschen steeds meer was aange
groeid, duidelijk, dat de toestand uiterst zorg
wekkend moest worden geacht.
Steeds meer groeide de schare belangstellen
den aan, in afwachting van nadere berichten.
De Koningin en de Prinses waren in het Pa
leis gebleven.
Z. K. H. Prins Hendrik was wel gewaar
schuwd, doch was nog niet verschenen. Hij
bleef echter in het Paleis aanwezig in afwach
ting van nadere berichten.
Heel den nacht bleef de toestand van Ko
ningin Emma zeer ernstig.'*
Lang na het middernachtelijk uur stonden
nog velen te wachten op nadere bijzonder
heden.
Ondanks wat geruststellender berichten om
trent den nacht, dien H.M. de Koningin-Moeder
van Zondag op Maandag had doorgebracht,
stonden vanmorgen nog vrij aanzienlijke scha
ren belangstellenden bijeengedromd voor het
paleis aan het Lange Voorhout.
Er hangt in de sedert de tram er verdwenen
is toch al vrij rustige wyk, een gedrukte stem
ming. De menschen, die er toevallig passeeren,
verpoozen er even om te zien of wellicht nader
nieuws valt op te vangen. Er zün er die gedul
dig uren na uren wachten om nauwkeurig gade
te slaan, wie in dit trieste uur achter de hooge
eiken paleis-deuren verdwijnen. Men praat met
elkaar op gedempten toon. Het geruisch van
auto's is sterk beperkt, nu aan de uiteinden van
het Lange Voorhout bereden politie het moto
risch verkeer zooveel mogeiyk omleidt.
Er is lentestemming in de lucht. Door de nog
kale kruinen en hooge boomen schijnt een
triest zonnetje, dat de vergulde fynheid van
het breede smeedijzeren balkon als nieuw doet
glinsteren. Het kleine stormvlaggetje op het
paleis kleppert in den nog vry krachtigen hoo-
gen wind.
Regelmatig ryden geruischloos auto's het
kleine voorpleintje op en door 'n lakei in blauw
livrei met koperen knoopen wykt de groote ge
verniste deur om de belangstellenden, die het
register komen teekenen binnen te laten.
Maar dan opeens herinnert een klein voorval
weer aan de droeve oorzaak van al die belang
stelling: Er rijdt een blokband-taxi voor het
paleis en daarin stapt met het onpretentieuse
gebaar van wie ernsti ghaar plicht doet en in
haar kachelzwarte kleedij het diaconesje, dat
H. M. vannacht verpleegd heeft.
Naar wy vernemen zal in verband met den
zeer ernstigen toestand van H. M. de Koningin
Moeder het bezoek, dat H. M. de Koningin a.s.
Woensdag aan de jaarbeurs in Utrecht zou
brengen, niet doorgaan.
ESSEN, 19 Maart. Ter gelegenheid van de
inwijding van een nieuwe sportvliegtuighal op
het vliegveld Essen-Muehlheim heeft Goering
gisteren een toespraak gehouden, waarin hy
o.m. het volgende zeide:
Ik ben er van overtuigd, dat ook de staats
lieden der andere mogendheden tot het in
zicht zijn gekomen, dat, waar men ons de ver
dediging op het water en te land heeft toe
gestaan, deze verdediging van nul en geener
waarde is, wanneer men ze ons in de lucht
onthoudt. Het is grotesk, wanneer men zegt,
dat Duitschland de andere volken bedreigt.
Men kan niet verlangen, dat wij werkeloos
toezien, wanneer de landen met de groote be
wapeningen komen om onze steden te ver
nielen, ons land om te woelen. Daarom is een
luchtvaart noodzakelijk. En wanneer ons thans
nog de machines zijn verboden, zij kunnen
ons niet den geest verbieden, die ons overge
leverd is, zij kunnen ons niet verbieden op te
stygen in de lucht, kunnen Duitschland niet
uitsluiten van het duizendjarig verlangen der
menschheid zich ook vry in de lucht te be
wegen. Van hen echter, die zich aan de
luchtsport hebben gewyd, verlang ik de hoog
ste overgave des persoons. Het is meer dan
sport, het is een hooge verplichting. De ma
chines, die gij u verwerven moet zyn waariyk
niets anders dan sportmachines. Den geest ech
ter, die u moet vervullen om in deze machi
nes te vliegen moet gy afleiden van die groote
voorvechters, die eens vóór ons gevlogen
hebben.
Of de jongens een kein vliegtuig in
elkaar knutselen, of anderen hier een mach
tige hal hebben opgericht, dat alles is een
geheel, moet het ééne doel van ons volk die
nen. Ik ben er trotsch op, dat deze hal mijn
naam draagt, maar ik mag ook met trots
zeggen, dat myn naam ook verplichtingen
geeft en dat ik eischen moet dat, zoolang myn
naam hier staat, de geest, die hen bezielt, die
in de vliegtuigen gaan zitten zoo is als hy ons
eens bekwaam gemaakt heeft. En het eerste,
wat ik van ieder afzonderlijk eisch, aangezien
ik het zelf tot fundament van mijn leven heb
gemaakt, dat is de trouw, de trouw aan ons
volk, de trouw aan onze luchtvaart en de
trouw aan onzen leider.
Verwachting: Matige, later weer toene-
mende Zuid-Oostelijke tot Zuidelijken
wind, zwaar bewolkt tot betrokken, met
tijdelijk regen, aanvankelijk zachter.
Hoogste barometerstand: 758.8 te Mün-
chen.
Laagste barometerstand: 734.3 te Silly.
Zon op 6.08 - onder 6.09 - Licht op 6.39
23 Maart E. K.
MOSKOU, 19 Maart. (Reuter)Tengevolge van
hevige sneeuwstormen, werd de draadlooze ver
binding met het kamp van Schmidt op 17 Maart
verbroken.
De aviateurs Galychem en Doronine zijn te
Nicolajewsk aan de Amour gedaald, ondanks den
ongunstigen weerstoestand.
De piloot Vodopianow was echter niet in staat
naar Kabarowsk terug te keeren.
De regeeringscommissie voor hulpverleening
aan de bemanning der „Tsjeljoeskin" heeft twee
luchtschepen per spoor naar Wladiwostok gezon
den. Hiervan zal echter slechts by uiterste nood
zaak gebruik worden gemaakt.
Het eene luchtschip heeft een inhoud van 5300
kub. Meter en is voorzien van 2 motoren van
300 P.K., heeft een snelheid van 70 K.M. per uur
en een actie-radius van 400 K.M.
Het tweede meet 3200 kub. Meter, heeft een
motor van 185 P.K., een snelheid van 60 K.M.
en een actie-radius van 250 K.M. Beide zyn van
het niet-stijve type.
De vliegenier Liapidewski heeft medegedeeld,
dat hij 6 mijl ten Zuid-westen van het eiland
Kolioechino een noodlanding heeft moeten ma
ken.
De bemanning is ongedeerd.
Het landingsgestel van het toestel is bescha
digd. Men hoopt de schade ter plaatse te kunnen
herstellen.
LONDEN, 19 Maart. Op opvallende wy»
publiceert de Sunday Chronicle, dat de Engel-
sche admiraliteit geheime proefnemingen heeft
gedaan met een nieuw zee-wapen, dat alles wat
op dit gebied tot dus verre ontdekt werd, in de
schaduw zal stellen.
Het gaat hier om een slechts 10 ton metend
met byzonder explosieve stoffen geladen klein
schip, dat door draadlooze besturing uit de verte
met ontzaglijke snelheid tegen vijandelijke slag
schepen en kruisers kan worden gericht. Dit
explosieve schip wordt door middel van een
kraan van het moederschip op het water neer
gelaten, en door buitengewoon sterke electri-
sche motoren in beweging gebracht.
Wanneer het vyandelijk oorlogsschip tracht
uit te wijken, wordt de boot draadloos in andere
richting gestuurd, tot het, geholpen door zün
snelheid, die grooter is dan van schepen van
alle klasse zijn doel bereikt. In geval van niet
treffen kan de boot weer naar het moederschip
worden teruggebracht. De proefnemingen heb
ben aangetoond, dat de kleine boot, die bij
nieuw aanbouw geplaatst kan worden onder de
categorie „kleine schepen" één der meest effec
tieve schepen is, die ooit by de Engelsche marine
zyn ingevoerd.
,\<f,v<
ROME, 19 Maart. (Reuter).
Zondag werd voor de tweede maal
de vij fjaarlij ksche vergadering ge
houden van het Fascistische regiem.
Alle hooge partij-functionnaris-
sen, ongeveer 5000 personen,
waaronder de leden der regee
ring, de Groote Fascistische Raad,
prefecten, maarschalken, senatoren,
afgevaardigden enz. trokken in op
tocht door de straten der stad naar
de Koninklijke Opera.
Onder stormachtige ovaties besteeg Musso
lini het redenaarsgestoelte.
De „Duce" begon met te constateeren, dat
het Italiaansche fascisme het wereldbeeld
wordt van het fascisme. De grondbeginselen
der vorige eeuw zün dood.
Er komen nieuwe vormen van beschaving,
een nieuwe politiek, een nieuwe' economie. De
Staat herneemt zijn rechten. Het Volk is het
lichaam van den Staat. De Staat de ziel van
het Volk.
Volgens de conceptie van het fascisme is
het Volk de Staat en de Staat het Volk. Als
instrumenten van het fascisme dienen de
partij en de corporaties. Deze laatste zullen
weldra hun arbeid beginnen.
In den corporatieven staat is de arbeid niet
meer voorwerp maar onderwerp der economie,
daar de arbeid het kapitaal vormt en onder
houdt. Het Fascisme herstelt in de tegen
woordige wereld het noodzakeiyke evenwicht,
ook dat tusschen mensch en machine.
Vervolgens besprak Mussolini de uuiten-
landsche politiek. Sedert den oorlog, verklaar
de Mussolini, volgden wij jegens Oostenrük een
vredelievende politiek, teneinde zyn volkomen
integriteit en onafhankeiykheid te garan
deeren.
Oostenryk moet weten, dat het op Italië
kan rekenen en wy doen alles wat mogeiyk is,
om zün economischen toestand te verbeteren.
De betrekkingen moet Joego-Slavië zyn nor
maal en diplomatiek correct. Zyn kunnen
echter nog beter worden als de noodzakeiyke
voorwaarden daartoe iworden vervuld.
Met Frankrijk worden de betrekkingen over
het algemeen beter, maar toch moeten wij
zeggen, dat geen enkele kwestie tusschen Italië
en Frankryk hetzij groot of klein, in de laat
ste 15 jaar volledig werd opgelost.
Niettemin verbeterde de moreele verhouding,
wat eengunstige factor beteekent voor de
toekomst.
Hongarye vond by Italië erkenning van zyn
verlangens: het vroeg slechts zyn recht en
naleving der by verdrag aangegane verplich
tingen. Het Hongaarsche volk verdient een be
tere toekomst.
De protocollen der met Oostenryk en Hon
garye gesloten overeenkomst sluit niet uit de
meerdere of mindere samenwerking met an
dere landen. Het gaat er slechts om, dat er
genoeg gepraat is en dat thans moet worden
gehandeld.
Met beginsel der hervorming van den Vol
kenbond is vrijwel algemeen aanvaard. Deze
kan echter pas plaats hebben na het afslui
ten der Ontwapenings-conferentie, daar. als
deze zou mislukken er zelfs geen reden zou
bestaan om te verklaren, dat de Volkenbond
dood is.
De conferentie mislukte reeds. De bewapen
de staten zullen niet ontwapenen en schenden
daardoor artikel vyf van het Verdrag van Ver
sailles en zy zullen zich dus ook niet kunnen
verzetten tegen de gebruikmaking der rechten,
welkë in December 1932 aan Duitschland wer
den verleend.
Een tusschenweg bestaat niet. Men kan
geen illusie vereeuwigen, die misschien reeds
door de feiten is te niet gedaan, tenminste
objectief en de herbewapening van Duitsch
land met wapengeweld verhinderen. Dit denk
beeld kan niet in overweging worden genomen.
Aan Duitschland moet de defi
nitieve en effectieve herbewape
ning worden toegestaan, welke het
vraagt. Het Italiaansche memoran
dum is de eenige oplossing, zonder
welke Europa zijn einde tegemoet'
gaat.
De rede van de Broqueville is kenschetsend
voor den toestand en getuigde van moéd.
Italië verlaagde twee jaren achtereen zijn
oorlogsbegrooting, maar kan nuniet verder
gaan, daar de ontwapenings-conferentie ziel
togende is.
Voor Italië is het onafwysbare eisch zich
te kunnen verdedigen en militair sterk te zyn,
niet om aan te vallen maar om aan iederen
toestand het hoofd te kunnen bieden.
Het geheele leven der natie moet worden
geconcentreerd in de militaire macht des
lands. De vrede zal oprecht verzekerd zyn
door Italië's bereidwilligheid tot samenwer
king met andere volkeren, maar ook door de
kracht onzer grenzen, door de moreele organi
sche eenheid van alle legerafdeelingen met
den geest der natie.
De historische taak van Italië ligt in Azië
en Afrika, niet om daar grondgebied te ver
overen en daar te overheerschen, maar (en
dat allen, hetzy veraf of dichtby, het mogen
weten) het gaat om natuurlijke geestelyke ex
pansie, om de hulpbronnen van Azië en Afrika
actief te maken, om de weldaden der bescha
ving te verbreiden.
Het anti-fascisme is dood. Zondag 25 Maart
hebben de verkiezingen plaats. Dat dan alle
Fascisten zich bereid toonen het Vaderland te
dienen.
PARIJS, 19 Maart. De rede die Mussolini
gisteren heeft gehouden, heeft te Parys groot
opzien gebaard. Men geloofde tot nog toe, als
bemiddelaar tusschen Italiëen de Kleine En
tente een kleinen stap voorwaarts te zyn geko
men en vooral doordat men Italië m zekere
mate den voorrang in het Donau-gebied liet
de Italiaansche regeering in vele actueele in
ternationale kwesties, zooals herziening der ver
dragen, veiligheid en ontwapening, voor het
Fransche standpunt te hebben gewonnen. Met
leedwezen en verontwaardiging constateert
thans de pers, dat al dezen verwachtingen door
Een geheimzinnig wapen der Engelsche marine.
De avontuurlijke reis van Samuel Insull.
Rede van Goering over Duitschlands luchtver
dediging.
Noodweer in Frankryk. Geweldige storm aan de
kust van den Atlantischen Oceaan.
Wilhelm MeyerFoerster overleden. Schrijver
van Alt-Heidelberg.
Aardverschuivingen in Roemenië. 48 Huizen
ingestort.
Mussolini bespreekt in een groote rede de bui-
tenlandsche politiek van Italië. Duitschlands
herbewapening geëischt. Verontwaardiging in
Frankrijk.
Baron Van Geen zal ontslag nemen als parti
culier-secretaris van H. M. de Koningin-
Moord en zelfmoord te Naarden.
Eere-comité gevormd voor de herdenking van
de vereeniging van Curacao met Nederland.
De roofoverval te VegheL Een arrestatie.
De brand in Nederlandsch Mettray. Twee amb
tenaren der kolonie gearresteerd, verdacht van
brandstichting.
O
de rede van Mussolini den bodem is ingeslagen.
Bovendien achten de bladen de door Mussolini
ontwikkelde gedachtengang hoogst gevaarlyk
De „Petit Parisien'" ziet een tegenstelling
tusschen de rede en den indruk, dien ae onder
handelingen te Rome hebben gewekt, die men
trachtte voor te stellen als te dienen tot schep
ping van een atmosfeer van verzoening en sa
menwerking in Midden-Europa. De rede van
den Duce past echter niet in deze atmosfeer.
Het „Journal" schrijft, dat de rede van Mus
solini, een oproep is aan alle krachten die een
plaats onder de zon eischen en ook aan alle
ontevredenen, die onder het voorwendsel van
herstel van onrecht, de omwenteling willen.
In de „Echo de Paris" noemt Pertinax de
rede uitgesproken revisionistisch. De Kleine
Entente zal door de verklaring over at recht
vaardige aanspraken van Hongarije worden af
gesloten. Mussolini kan de mislukking van het
Viermogendheden-Verdrag en het sluiten van
een Balkanpact niet vergeten. Thans Keert ny
terug tot zijn oude hegemonie-plannen in Mid
den-Europa, die hy nastreeft tezamen met
het Magyaarsche irredentisme. Op oen duur
echter kan dit doel slechts den weg vrymaken
voor het pan-Germanisme. De aanspraken van
Italië op Azië en Afrika, kunnen evenmin ais
vriendschappelyk beschouwd worden, (n elk ;e-
val heeft Mussolini het hoofd verloren Sedert
een jaar mislukt elk zijner diplomatieke ini
tiatieven.
Bovendien voelt hy behoefte, zijn hoorders
nog op kooktemperatuur te brengen.
PARIJS, 17 Maart (Reuter). Van een zwaai-
beladen vrachtauto weigerden in de omgeving
van Lyon plotseling de remmen. De vracht
auto reed twee personenauto's aan, vloog
daarna het trottoir op en beschadigde ver
schillende huizen. Een voorbijganger werd ge
dood, terwijl verscheidenen gewond werden.
Een der aangereden huizen dreigde in te stor
ten en moest ontruimd worden.
NEW YORK, 17 Maart (Reuter) De be
woners van New-York, die onlangs veel last
ondervonden van een staking der taxi-chauf
feurs zullen vermoedelijk dit euvel spoedig
wederom ondervinden. Heden besloten 5000 ge
organiseerde chauffeurs in staking te gaan om
de officieele erkenning te verkrijgen van hun
organisatie.
Stand op Maandag 1 nor nun.: 743
Vorige stand: 729
