STADSNIEUWS
I Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
Plaats dan 'n „Omroeper"
1 voor 75.000 gezinnen
Wat dé tonq streelt
FUNKE'S
ROGGEBROOD
Passiespel als vrome volksuiting
EICHHOLTZ
UIT DE STAD VAN HET
VATIC AAN
SCHOLTENS' BAKKERIJ
PLECHTIGHEDEN IN DEN HAAG EN DELFT
ZATERDAG 24 MAART 1934
DE ZAAK-TONNET
Haarlemsche Justitie stelt een
onderzoek in
HAARLEMSCH SCHILDER
EXPOSEERT IN BERLIJN
Werk uit drie landen
REMBRANDT-THEATER
La Maternelle
DE GESCHIEDENIS VAN
BLOEMBOLLENTEELT
EN HANDEL
Historische tentoonstelling in het
Frans Hals Museum
VEEDRIJVER-ZAAKWAAR
NEMER
Eigenaardig geval bij het
Haarlemsch Kantongerecht
GEMEENTEZAKEN
De omvang van „Kindervoeding"
Kleingoed
VOOR DEN POLITIERECHTER
Oudejaarsavond gevierd
Gewraakte reclame
Vereenigingsgeld gebruikt
Academische examens
VRAAGT HET UW BAKKER
GROOTE HOUTSTRAAT 118, TEL. 13151
PRIMA ROODE ZALM
PER GROOT BLIK 42 CENT
Voor één kwartje
E. v. Nikkelen Kuijper - Keizerstraat 4
KLEINE PAASCHBROODJES a 25 ct
R.K. Vrouwenbond
Opening verkeerslokaal
N. V. Haarlemsche Boaz Bank
Reisbureau-Garage Du Mee
Reisbureau Garage Du Mee Rozenstraat 13, Tel. 16166
EEN MERKWAARDIGE
OPVOERING
Onder leiding van Frank Luns is
gisteravond de eerste recon
structie te Amsterdam
gegeven van een
lijdensspel
In het R.A.I.-gebouw
L. y. d. b.
Onderscheiding
MISSIESPORTDAG TE
SANTPOORT
Het Haarlemsche elftal
Tante Voss" verdwijnt
De Grand National
Steeple
Golden Miller winnaar
VERVALSCHTE EFFECTEN
Van Amerikaansche leening
aiiiiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiniiiiuniiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiH
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
n~lllllllllllll!lllll!l!llllllllll!lllll!llllllllllllllll!ll!ll!ll!l!ll!lll!llllll!ll!l!ll!lllllllllll!llllll!!l|||!!l!!lllll!l!ll!ll!lllllll[c
Generaal Tonnet, die thans in het Prov. Zie
kenhuis te Santpoort wordt verpleegd, schijnt
in uitstekenden toestand te verkeeren. Hij ge
niet bijzondere vrijheden en gedraagt zich zeer
kalm.
Inmiddels heeft de Haarlemsche Justitie de
zaak van zijn opsluiting in handen genomen. De
Officier van Justitie bezocht dezer dagen het
gesticht ten einde een onderzoek in te stellen.
De behandeling der zaak voor de Rechtbank
zal vermoedelijk nog wel eenigen tijd op zich
laten wachten.
Bob Gesinus, een Haarlemsch schilder, heeft
de zaaltjes van de Berlijnsche galerij v. d.
Heyde gevuld ihet schilderwerk uit drie lan
den. Zoo is een kleine, doch merkwaardige ten
toonstelling ontstaan, merkwaardig vooral door
haar tegenstellingen.
Gesinus, thans zes en dertig jaar, is pas op
zijn zeven en twintigste met schilderen begon
nen en staat onder invloed van een gaiïsche
reeks modernen. Hij mist evenwel niet een
eigen oorspronkelijkheid, welke een dramatisch-
primitief karakter draagt en boeit door haar
eerlijke natuurlijkheid.
De kunstenaar heeft niet in de vele landen,
welke hij bezocht, motieven voor zijn werk ge
zocht, maar hij heeft overal waar hij ver
toefde gepoogd het wezen van zijn omgeving
te schilderen, aldus de „Telegraaf". Hij is
daarbij zelfs niet voor de sombere heuvelland
schappen van het geïndustrialiseerde Roerge
bied teruggeschrokken, een door barbaarsche
architectuur verwoest land, welks magere, in
de lucht grijpende boomen zelfs de tragedie
eener meedoogenloos geruïneerde natuur de-
monstreeren. Gesinus heeft de mistroostige
stemming van dit land, zoowel door vorm als
kleur, op eigenaardige wijze in zijn werk vast
gelegd. Deze schilderijen ademen troosteloos
heid.
Hoe geheel anders zijn Hollandsch winter
landschap, met eveneens kale wilgen, met een
modderigen weg, een grauwen waterspiegel en
een woesten, werkenden regenhemel! Op ori-
gineele wijze heeft Gesinus de onvergelijkelijke
sfeer van het Hollandsche waterland weerge
geven. Ondanks de felle bewogenheid, ondanks
de grillige orde, welke bijna wanorde is, gaat
van dit stuk een kalmeerende invloed uit.
Uit den grijzen hemel straalt licht; uit het
schuchter groenende weiland in de verte straalt
licht; uit het water en zelfs uit de vette mod
der schijnt licht te stralen.
Helaas is het Hollandsche werk van den
schilder armzalig vertegenwoordigd. De twee
winterlandschappen gaan teloor temidden van
de vele Duitsche en Italiaansche stukken, welke
van veel minder beteekenis zijn.
Merkwaardig door zijn tegenstelling is het
werk uit het Zuiden, uit Italië. Met een ver
klaarbaren wellust heeft de zoon van het vlakke
land der regen- en wolkenstemmingen zich op
dit paradijs van zon en kleuren geworpen. De
stralende luchten en blauwe meren, de weel
derige bloei van boomen en planten en het
bonte, beweeglijke leven in de havens hebben
hem blijkbaar bedwelmd. Onrustig, schijnbaar
in een roes, heeft hij geschilderd. Zijn zuidelijk
werk is dan ook dikwijls bevreemdend door in
nerlijke tegenstrijdigheid, door een tevergeefsch
zoeken naar harmonie.
De schilder van Holland, Italië en het Roer
gebied, een auto-didact, die niet oorspronke
lijker poogt te zijn dan hij is, verdient echter
als een eigenaardig vertegenwoordiger van het
jongere geslacht onze ernstige belangstelling.
Als er een film waard is geprolongeerd te
worden, dan is het zeker wel deze, die ondanks
haar bescheiden, pooveren en weinig aanlokke-
1 ijken titel, toch zoo'n rijken en nobeien inhoud
heeft, welke tot nadenken stemt en misschien
voor velen nog een les kan zijn.
Het voorprogramma is echter veranderd, zoo
dat men nieuwe actualiteiten en interessante
wereldgebeurtenissen te zien krijgt, respectie
velijk van Polygoon en Fox Film.
Eerstgenoemde heeft tevens, gelijk we van de
week reeds schreven, een In memoriam-film
van wijlen H. M. de Koningin-Moeder samen
gesteld, welke indrukwekkend is door eenvoud
en koninklijke noblesse, welke uit die beelden
reeksen spreken.
Op het tooneel een step-danseres in diverse
toonaarden en met verschillende soorten
schoeisel.
Laten echter zij, die dezen laatsten Zondag
nog van deze ongewoon mooie film willen ge
nieten, tot de categorie volwassenen behooren.
De omstandigheid, dat de groote bloemen
tentoonstelling, welke de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur van half Maart tot half
Mei het volgend jaar te Heemstede zal houden,
ongeveer samenvalt met het derde eeuwfeest
van den geregelden bloembollenexport uit Ne
derland, heeft het denkbeeld doen rijpen om
tegelijkertijd een historisch overzicht te geven
van de ontwikkeling van het voor ons land zoo
belangrijke bedrijf.
Het gemeentebestuur van Haarlem heeft dit
denkbeeld aanstonds met sympathie begroet en
de nieuwe zaal van het Frans Halsmuseum wel
willend voor het doel beschikbaar gesteld. Het
Hoofdbestuur van bovengenoemde vereeniging
heeft een commissie benoemd, aan welke de
uitvoering van het plan is toevertrouwd en welke
is samengesteld als volgt:
E. H. Krelage, voorzitter Alg. Ver. v. Bloem
bollencultuur, voorzitter; prof. mr. N. W. Pos
thumus, hoogleeraar aan de Universiteit van
Amsterdam, onder-voorzitter; G. D. Gratama,
directeur Frans Halsmuseum, secretaris; H. van
Borssum Buisman, conservator der Kunstverza
melingen van Teyler's Stichting; drs. R. D.
Baart de la Faille, hoofdcommies-chartermees-
ter aan het Rijksarchief in Noord-Holland; ir.
A. F. de GraaffJ. M. C. Hoog; dr. F. W. T.
Hunger; H. E. Knappert, archivaris van de ge
meente Haarlem; dr. H. N. Kooiman, bibliothe
caris der Landbouwhoogeschool; mej. H. C. Dor-
hout Mees, bibliothecaresse van Teyler's Stich
ting; J. L. Tadema, voorzitter der vereeniging
„Haerlem" en ir. K. Volkersz, rijkstuinbouw-
consulent.
Deze commissie maakte een voorloopig plan
van haar werkzaamheden op en overwoog de
wijze, waarop de tentoonstelling zal zijn in te
richten. Hierbij bleek, dat men algemeen over
tuigd was, dat meer dan voldoende materiaal
bijeen te brengen zou zijn, om in een over
zichtelijk bestek een hoogst belangrijk en aan
trekkelijk overzicht te geven van de ontwikke
ling van de bollenteelt en van den handel van
de oudste tijden tot op heden. Ds commissie
houdt zich intusschen zeer aanbevolen voor de
mededeeling van geschriften, voorwerpen, pla
ten of schilderijen, die haar onbekend mochten
zijn en die men voor deze tentoonstelling in
bruikleen zou willen afstaan. Alle briefwisseling
hierover richtte men aan den secretaris van de
commissie, den heer G. D. Gratama, Frans Hals
museum te Haarlem.
In het „Weekblad voor het Recht" heeft rrir.
H. O. Drilsma, advocaat te Haarlem, een ar
tikel geschreven over het optreden van een
man, recidivist, koeiendrijver en thans zaak
waarnemer, voor het Haarlemsch Kantonge
recht, waar hij, voor wie het wil, ais „gemach
tigde" optreedt.
Mr. Drilsma beschrijft dit geval als volgt:
„Sinds geruimen tijd is een man, die ettelijke
malen voor politierechter en rechtbank is ver
schenen (meermalen is vrijgesproken, doch ook
veroordeeld), opgestaan als „zaakwaarnemer".
Vroeger beroepswerklooze, die, in zijn slechtste
periode, met vrouw en kind voor het huis van
den wethouder ging liggen om te demonstree-
ren, is hij later eenigszins gereclasseerd en wist
een behoorlijk leven te leiden als koeiendrijver.
Deze man is oorspronkelijk in blauw boezeroen
met dito broek, en met klompen aan, waaraan
zich dikwijls nog kenteekenen bevonden, die
bewezen, dat de man het beroep van koeien-
hoeder uitoefende, ter zitting van het kanton
gerecht opgetreden als gemachtigde. Doch niet
voor alle zaken, alleen voor gedaagden. Immers;
een dagvaarding kan deze goede man natuur
lijk niet in elkaar zetten. Wel luistert hij scherp
naar elk vonnis en maakt er te pas en te on
pas misbruik van. Ontruimingsacties worden
door hem behandeld met de volgende „stan
daardverweren: „geen huur aangegaan", „geen
opzegging geweest", „aangeteekende brief wel
ontvangen, maar er zat geen brief in de enve
loppe", enz. Ziehier vaste verweren, waarbij in
elke zaak komt ontkenning der handteekening
door gedaagde op contract of brief geplaatst."
Men zou verwachten dat de kantonrechter
daar onmiddellijk een eind aan zou maken.
Maar.... dat kan hij niet! Want men kan wei
vermoeden, of" zelfs weten, dat het optreden
van den man niet in den haak is, maar nog
niet altijdbewijzen! En al zou men dat wel
kunnen doen, dan kan de kantonrechter dien
man slechts uitsluiten van één bepaalde rechts
zaak maar het hem niet onmogelijk maken als
gemachtigde bij andere zittingen op te treden.
Mr. Drilsma besluit zijn artikel met er met
klem bij den Minister van Justitie op aan te
dringen aan dergelijke toestanden ten spoedig
ste een einde te maken.
B. en W. stellen voor: le de rekening van
„Kindervoeding" goed te keuren tot een bedrag
in ontvangst en uitgaar van 17.348.24.
2e. Een nader subsidie toe te kennen van
5.008.45.
De uitdeeling der voeding vond plaats in een
drietal lokalen (in verschillende gedeelten van
de stad gelegen) van 1 Januari tot en met 26
Mei en van 6 November tot en met 31 Decem
ber. Aan de scholen voor buitengewoon lager
onderwijs werd het voedsel in de scholen onder
toezicht van een onderwijzer (es) verstrekt.
Het aantal uitgedeelde porties warm voedsel
bedroeg over: Januari 11.822; Februari 11.329;
Maart 12.757; April 7.770; Mei 9.249; November
13.535; December 13.433; totaal 79.895 porties.
De kinderen aan wie voedsel werd verstrekt
waren leerlingen der navolgende openbare en
bijzondere lagere scholen:
De scholen voor gewoon lager onderwijs Nos.
3 tot en met 47 en de school voor gewoon lager
onderwijs met Montessori-leermethode; de ge
meente-scholen voor buitengewoon lager onder
wijs; de Mariaschool B voor meisjes aan de Ja-
cobijnestraat; St. Bavoschool voor jongens aan
de Westergracht; St. Bavoschool voor meisjes
aan de Klarenbeekstraat; St. Veronicaschool
aan de Antoniestraat; St. Jozefschool aan den
Heerensingel; KI. H. Theresiaschool aan de Zo-
mervaart; St. Canisiusschool aan de Linscho-
tenstraat; St. Antoniusschool aan den Zijlsin
gel; St. Jozefschool aan de Nieuwe Gracht; le
Doopsgezinde school aan het Groot-Heiligland;
2e Doopsgezinde school aan de Ripperdastraat;
Nassauschool aan de Leidschestraat; St. Fran-
ciscus-Xaveriusschool aan de Nagtzaamstraat;
St. Petrus-Canisiusschool aan de Timorstraat;
R. K. Meisjesschool aan de Timorstraat; St.
Luciaschool aan de Gen. de la Reijstraat; St.
Elisabeth's school aan de Gen. de la Reijstraat;
St. Franciscusschool aan de Tugelastraat; St.
Bavoschool aan de Eemstraat; St. Philomena-
school aan de Eemstraat; St. Lambertus-
school aan de Amsterdamstraat; de R. K.
school voor Buitengewoon Lager onderwijs aan
de Nic. v. d. Laanstraat; Chr. school aan de
Bakenessergracht; Chr. school aan de Hertzog
straat; Chr. school aan de Dutrystraat; Chr.
school aan de Zomervaart; Chr. school aan de
Slachthuisstraat.
B. en W. stellen voor de balansen per 31 De
cember 1932 en de verlies- en winstrekeningen
over 1932 betreffende de 85 en 107 arbeiderswo
ningen en 74 middenstandswoningen, alsmede
de balans per 31 Augustus 1933 met de verlies-
en winstrekening over het boekjaar 1 Septem
ber 1932 tot 1 September 1933 betreffende de
184 arbeiderswoningen, voor den bouw waarvan
bij zijne genoemde besluiten aan de alhier ge
vestigde Haarlemsche Stichting voor Woning
verbetering financieele steun werd verleend,
goed te keuren, alsmede de rekening van de
Haarlemsche Woningstichting „Vooruitgang" en
„Ons Huis."
Een viertal jongelui uit de omgeving van
Beverwijk, slachtoffers van de tijdsomstandig
heden (geen werk en een leege portemonnaie)
hadden bij het verscheiden van het jaar 1933,
lust om dit op waardige wijze te vieren.
Een van hen ze hadden er onder elkaar
al eens over gesmoesd trok toen op buit uit.
Hij vond een open schuurdeur bij een café
houder en achter deze deur een drietal fles-
schen whiskey en een flesch jenever. Edoch,
de waard rook onraad, ging naar de schuur,
vermiste de flesschen en bracht de onrecht
matige eigenaars voor den politierechter. Deze
kon zich indenken, dat men uit armoe levens
middelen stal, maar dat men in dit geval drank
ging wegnemen, vond hij iets dat allerminst te
pa3 kwam.
De officier van justitie beschikte voor het
viertal gelukkig over nogal gunstige reclas-
seeringsrapporten, op één uitzondering na.
De 21-jarige smid, die den diefstal pleegde,
krgeg 2 maanden voorw. gevangenisstraf met
een proeftijd van drie jaar en f 5.boete. Zijn
kameraad, die mee op strooptocht gegaan was,
kreeg hetzelfde, met verschil van 1 maand min
der voorwaardelijk. Het derde lid der bende,
die al eens eerder voorwaardelijk veroordeeld
was, zal nu 8 dagen moeten brommen.
De vierde in de Oudejaarsavondclub, de
minst schuldige, omdat hij alleen uitgenoodigd
was om mee te drinken, kreeg f 5.boete, ter
wijl het viertal bovendien, ieder het vierde deel
van de f 17.20, de schade van den caféhouder,
zal moeten betalen.
Een winkelchef van een gebruiksvereeniging
in Lisse vond, dat de zaken niet goed gingen.
Hij wilde daarin verbetering brengen en ver
kocht een artikel, imitatie van een bekend
merk, op invitatie van een schreeuwend re
clamebord, waardoor het leek, of het gedepo
neerd merk verkocht werd, ver beneden den
kostprijs.
Dat het imitatie was, had hij slechts aange
duid door heel klein de letters „im." op het
reclamebord te plaatsen.
De naamvoerder van het gedeponeerde merk
had deze reclame als bedrieglijk en nadeelig
gebrandmerkt en dit ter kennis van den poli
tierechter gebracht, om uit te zoeken.
Aangezien echter de procuratiehouder der
firma, die zich benadeeld voelde, niet versche
nen was, werd de zaak tot 27 April aange
houden.
De Haarlemmermeer bezit een Oranjever-
eeniging, die contributie int en advertentiegel-
den van feestprogramma's. Een bestuurslid, die
uit dien hoofde f 68.had ontvangen, zat een
beetje in den put, was geld te wachten en ge
bruikte daarom voorloopig maar dat vereeni-
gingsgeld.
Daarmee waren de andere bestuursleden niet
tevreden en derhalve verscheen het bestuur,
met het voornoemdebestuurslid dit in de
beklaagdenbank Vrijdagmorgen voor den
politierechter. Deze had eendeels weinig en
anderszins Veel moeite om den man aan zijn
verstand te brengen dat zijn daad niet door
den beugel kon, vooral omdat hij bovendien al
eens eerder veroordeeld was. De officier van
justitie eischte 3 maanden voorw. gevangenis
straf met een proeftijd van drie jaar, met wel
ken eisch de politierechter zich vereenigde.
c
LEIDEN. Doctoraal examen geneeskunde me
juffrouw H.'de Bie en de heeren C. J. Snep
vangers en J. A. Wannijn.
Voedzaam en zeer smakelijk
koopt U bij
1 ons Ham, 1 ons Tongenworst en 1 ons Rook
worst, of i/2 p. Leverworst en '/2 p. Rookworst,
of 1/2 P- fijne. Ham, of \'2 p. Haagsche Leverw.
SPAARNWOUDERSTRAAT 53 - TELEF. 12406
REEDS NU lederen Zaterdag
Een V9CRBODE van 't aderend PASCHEN
Doctoraal examen rechten, de heer G. F. de
Sitter en mejuffrouw A. M. C. Mulié.
Arts-examen eerste gedeelte W. A. J. M.
Kortmann Soedomo en L. G. Baet.
Bevorderd tot arts G. Nieuwenhuis, W. van
den Berg en mejuffrouw A. Gerritsen.
Dinsdag 27 Maart, des avonds om 8 uur, zal
mej. dra. L. Lamour in hotel „De Leeuwerik",
Kruisstraat, voor den R. K. Vrouwenbond, afd.
Haarlem, een voordracht houden over: „De Pas
siespelen van Oberammergau."
Op Woensdag 28 Maart a.s., des middags te
3 uur ,zal dr. Mauritz, voorzitter der Ouder
commissie, het nieuwe Verkeerslokaal, speciaal
ingericht voor het Verkeersonderwijs, aan de
Opleidingsschool in de Wilhelminastraat
openen.
Naar wij vernemen zal aan de algemeene ver
gadering van aandeelhouders der N.V. Haar
lemsche Boaz Bank worden voorgesteld, het
dividend over het boekjaar 1933 te bepalen op
5 pet.
maakt bekend dat in verband met het stopzetten
van het verkeer het VERTREKUUR is gesteld op
8 uur in plaats van 9.
Verder zijn we er in geslaagd een gedeelte van een
TRIBUNE te huren op het RIJSWIJKSCHEPLEIN
waarvoor plaatsen (STAAN) bij ons kunnen wor
den gereserveerd a ƒ3.mits natuurlijk van onze
wagens wordt gebruik gemaakt.
Wij maken U tevens even attent op onze 2 Daag-
sche PAASCHREIS onder leiding van den Heer
H. Stinis voor den prijs van 18.75 alles inbegrepen
NAAR ANTWERPEN EN BRUSSEL met bezoek o.a. aan Scheldetunnels.
Japanschen Toren en Chineeschen Tempel te Laeken. Vertrek len
Paaschdag 7 uur v.m.
Plaatsbespreking dringend aanbevolen bij:
De waarheid. Ach, gij kent haar wel
Uit schoone, heldere vertoogen.
Doch klaarder is de taal van 't beeld.
Geef ons uw aandacht onverdeeld.
En zoo u soms iets wordt gezegd
Of uitgebeeld met minder klaarheid,
Wij hopen, dat gij daarin legt
Onze bedoeling en de waarheid.
Wij zoeken op een zuivere baan
Van vele fouten vrij te blijven,
Maar onvolkomenheden kleven
Helaas elk mensch'Hjk werkstuk aan.
Wat minder goed of onvolmaakt
Bij al ons oef'nen is gebleven
Moge de goede God vergeven
Wanneer het spel uw hart maar raakt.
De proloogzegger vroeg aldus onze clementie
te voren voor tekortkomingen en richtte onzen
geest al dadelijk naar de bedoeling van deze
opvoering.
Over die bedoeling werd alreeds dadelijk
vooraan in het programmaboekje het volgende
meegedeeld: (den tekst werd gevolgd van
Arnoul Grebans' passiespel uit 1452 in de wel
luidende hedendaagsche bewerking van Char
les Nypels en Anton van Duinkerken).
„Het Passie-Spel dat wij in den Paaschtijd
van 1934 ten tooneele zullen brengen is bedoeld
als een dramatische inleiding op de Goede-
week en stelt zeer speciale vertooningseischen.
„Zoowel deze opzet als het karakter van het
werk zelf leiden er toe op de allereerste plaats
het denkbeeld van theater-vertooning en „uit
gaan" verre te houden. Het ware dan ook een
verkeerd denkbeeld dit Spel in een schouwburg
zaal op te voeren en daaraan een modern too-
neelmatig karakter te geven.
„De opvoering zal een zuiver middeleeuwsch
karakter dragen, in zooverre zulks voor toe
schouwers van dezen tijd en in onze levens
omstandigheden mogelijk is."
Oorspronkelijk geschreven voor een vertoo
ning die vier dagen duurde, werd voor de voor
stelling van thans al datgene getrokken, wat
dadelijk met de Passie zelf verband houdt.
Op deze wijze ontstond een geheel, dat in
ongeveer twee en een half uur gespeeld kan
worden.
De vertooningswijze was geheel in den geest
der Middeleeuwen gehouden naar een recon
structie van 'n voorstelling, zooals die b.v. door
de beroemde „Confrères de la Passion" te
Parijs, in de zestiende eeuw, zal hebben plaats
gehad, met dien verstande dat, gezien land en
jaargetij, de opvoering niet in de buitenlucht,
doch in een daarvoor speciaal ingerichte R.A.I.-
zaal plaats had.
De Middeleeuwers kenden geen scherm en
tooneelveranderingen gedurende de opvoering,
doch speelden in 'n simultaan-décor, d.w.z. een
decoratie, waarin naast elkander gezet alle
plaatsaanduidingen die voor een bepaalden
speeldag noodig waren.
In twee principes is de opvatting van zulk
een décor vast te leggen: ten eerste zijn de
verschillende plaatsen, waar de handeling voor
valt, naast elkaar opgesteld; ten tweede is het
décor onbewegelijk en moet de toeschouwer dus,
al is het ook slechts met den blik, den speler
volgen.
Al naar de behoefte van 't verloop van hét
stuk wordt gespeeld voor dat stuk décor
waar oogenblikkelijk de handeling plaats grijpt.
Het is vanzelfsprekend dat daardoor een
schilderachtig beweeg zich op het podium ver
toont, zulks te meer, waar het stuk een groot
aantal optredenden vraagt.
De bezetting van het Passie-Spel bevat aan
rollen en figuratie: twee honderd zes en twin
tig personen.
Het merkwaardige van deze opvoeringen is
wel, dat geheel het drama, gedachte, taal, ze
den en zelfs costumes, niet ontleend zijn aan
Christus' tijd, doch het stempel dragen van de
XV-de eeuw, gehouden zijn In de middeleeuw-
sche tijdssfeer.
Met uitzondering van de gewijde figuren,
zooals: Jezus, Maria en de Apostelen, die de
gebruikelijke lange gewaden dragen, zijn alle
spelenden gekleed in de tijds-dracht.
De artistieke leider, Frank Luns, hoopte door
deze wijze van opvoeren de waarde van het
werk juister te behouden en het Passie-verhaal
zelf, door het in beeld dichter bij ons te halen,
intenser te doen beleven.
Aldus bedoelen en opzet.
De reeks aangesmede bouwsels mocht aan
vankelijk een reconstructie van een oude stad
op een wereldtentoonstelling, of aan een ker-
misvermakelijkheid met schiet- en werptentjes
hebben herinnerd, toen de kleurige wisselende,
vaak gelukkig geboetseerde volksgroepen er
tusschen warrelden, leverde alles een levendig
pittoresk beeld. Alleen hadde men aan de Hol
landsche stijfheid wat duidelijker losheid en
spontaneïteit toegewenscht. Als Luns dit eens
met Limburgers op het Vrijthof te Maastricht
had kunnen doen!
Maar ook hier in het R.A.I.-gebouw, waar alle
Amsterdamsche dialecten werden gesproken,
was er genoeg activiteit voor het meeleven der
honderden toeschouwers. En in mijn sappig
veeltalig Amsterdamsch kwam de tekst dui
delijk verstaanbaar (en vaak verheugend beel
dend gezegd) tot de toehoorders. Allen konden
in de groote zaal alles op het 45 M. breede
tooneel goed volgen met oog en oor. Wijdings
vol schreed de Christus-figuur van plan tot
plan en de zegging van dezen speler viel te
roemen.
Het misschien ietwat Amsterdamsch eigene
van de vertooning was voor de Amsterdamsche
hoorders geen ondeugdelijkheid. Want er kwam
contact tusschen de spelers-uit-licfde en het
publiek. We hadden hier niet allereerst een re
constructie van het lijden Onzes Heeren, maar
allereerst een reconstructie eener volksuiting
uit de middeleeuwen, toen het volk in eigene
middeneeuwsche volksvisie zich tafereeien uit
Jezus' Passie poogde te herscheppen met eigene
middelen.
En thans zagen we velen uit breede Amster
damsche kringen, die vol toewijding en offer
vaardigheid zich geheel en al gaven aan hun
taak, die maanden zich hebben voorbereid om
in dezen Paaschtijd als vromen volksuiting uit
Roomsche gloriedagen ons hart te raken met
Passie-beeltenissen.
De glimlach om de potsierlijkheid van duivel-
verbeeldingen of om onvolkomenheden werd
opgenomen in de sfeer van de wijding, welke
over het geheel lag. De twintig-eeuwers mogen
kunstzinnige voldoening misschien terecht
eischen, er mochten allerlei tekorten zijn aan
artistiek vermogen, met groote waardeering
erken ik: het treffende van talrijke tafereeien,
de wijding welke over het geheel lag, de plastiek
van vele opstellingen en de gemakkelijkheid om
nu eens rechts, dan weer links op "t breede
tooneel het spel te volgen.
Wij hebben hier een allermerkwaardigste
reconstructie meegeleefd van een passie-
vertooning naar middeleeuwschen geest.
Een vertooning, die niet mag vergeleken
worden met b.v. Tegelen, omdat het ka
rakter ervan zoo verschillend is.
Hier geen realiteitspoging, zooals bij de Beie
ren, die onder Fassnacht eens tot ons kwamen:
geen griezelig naturalisme hier een spelen
door het volk van bijbelsche herinneringen aan
Jezus.
En het is de moeite waard deze In zoovele
opzichten allermerkwaardigste vertooning te
gaan zien in de komende dagen.
Een voorstelling als deze blijft een zeldzaam
heid. Wü schieten in een lach om het schielijk
kraaien van den haan, maar die lach verbreekt
de wijding niet en de stemming blijft ongebro
ken.
Oer waren allerlei haperingen en tekor
ten en voor détailcritiek zou er een vruchtbaar
terrein zijn. Maar wat Luns en zijn helpers
hier als uiting van rijke volksverbeelding der
middeleeuwers ons schonk, was als geheel iets
zeldzaams.
Er was eerbied bij het laatste avondmaal, er
was spannend meeleven bij het rechtsgeding
voor Caiphas, er was meevoelen bij het leed
der Vrouwe van Smarten, wanneer haar kind
van Pilatus naar Herodes en van Herodes naar
Pilatus wordt gestuurd. Satan was goed beel
dend in woord en gebaar. Droef was Chn^us'
lijden en dood stralend zijn glorie. Alleluja
U o God danken wij: Te Deum.
Hier eindigt het verheven spel
dat wij u nederig vertoonden.
't Was onvolmaakt; wij weten 't wel
Maar zoo we uwe komst beloonden
met iets, dat u bevallen is,
Zoo dankt het God en wilt Hem eeren,
en bidt voor ons, opdat wij leeren
te doen wat goed voor allen is.
Wie kan, na zulk een epiloog' vol bekentenis
van het onvolmaakte, den spelenden euvel
duiden dat ze niet meer boden dan ze konden.
Ze hebben het beste ons geschonken dat ze
te bieden hadden: hun offervaardige vrome
toewijding, al blijft het, ook bij vrome wijding,
steeds een moeilijk pogen om den Christus zelf
ten tooneele te voeren. Het was juist gezien dat
men geeseling, kruisiging enz. niet ten tooneele
bracht. Men volstond met een lichteffect bij
het kruis. Een gelukkige regievinding buiten
alle realisme. Goed was het tafereel van God
den Vader er boven.
Hoe schoon klonk het wondermooie:
„Schoon boven alle schoone"
Dat was een prachtmoment even voor het eind.
Vóór het goede slot was er helaas een ernstige
inzinking merkbaar, die aan den indruk van
het geheel schaadde. Er kwamen meer en meer
„gapingen". Voor de volgende voorstellingen
dient veel aan het einde straffer te worden.
Gewijde zang van gramofoonplaten vulde
nu en dan het spel aan en bedoelde een ver-
eischte sfeer te scheppen hetgeen meermalen
met dit eenvoudig en weinig toereikend middel
van het versterkte gramofoongeluid gelukte.
Onder auspiciën van den Kath. Kunstkring
„De Violier" is dit spel gespeeld. De onmisbare
voorzitter, de heer Ed. Brom, was met mede
bestuurderen en vele leden aanwezig. Aan alle
medewerkende, aan den heer Luns in het bij
zonder, is door de zaal hulde gebracht. Moge
zij hun leering gehad hebben van deze eerste
opvoering voor de volgende dagen. Dat de groote
zaal telkenmale vol zij! Belangstelling verdient
hetgeen gegeven wordt.
Onze stadgenoot, de 15-jarige Frans Jas-
perse, behaalde op de Vakschool van de Ned.
Banketbakkers Vereeniging een lsten prijs in
den cursus garneeren.
Voor den Missie-wedstrijd SantpoortHaarl.
Elftal welke op den Missie Sportdag te Sant
poort op Tweeden Paaschdag zal plaats hebben
is het volgende Haarlemsch Elftal gekozen:
Heemskerk, Geel Wit; Kluiskens, T.Y.B.B.:
Gigengack, Geel Wit ;Leuven, H. B. C.; v. d.
Mey, B. S. M.; Kamer, T.Y.B.B.; v. Riel TYBB;
Toledo, H. B. C.; Ruigrok, H. B. C.; Zandstr»,
D.S.S.; Vemooy, Geel Wit.
Onze Romeinsche correspondent seint:
Vrijdagmorgen bracht de H. Vader een plech
tig bezoek aan de Basiliek van St. Pieter, waar
Hij de oefeningen voor het verdienen van de
Jubileumaflaat verrichtte. Daarna aanhoorde
Hij de zesde vastenmeditatie van den Aposto-
lischen Prediker, den Generaal-Overste der
Capucijnen, pater Vigilio Davalstagna, over het
onderwerp: Christus' Kruisdood. De predicatie
werd door Z. H. den Paus en Zijn gevolg, als
mede door duizenden geloovigen in stille aan
dacht aanhoord.
Vrijdagmiddag werd de traditioneele kruis
wegoefening in Colosseum gehouden, waaraan
de vele broederschappen in hun schilderachtige
boetezakken deelnamen.
In den avond werd het wonderdadig kruis
beeld, dat telkenjare van de St. Marcellus-kerk,
waar het bewaard wordt, overgebracht wordt
naar St. Fieter, waar de H. Vader het des
morgens vereerde, in processie naar de St.
Marcellus-kerk terug gebracht. Zes paarden
trokken den wagen, waarop het kruis vervoerd
werd. Duizenden geloovigen met brandende
fakkels vormden de processie.
BERLIJN, 23 Maart. (Reuter.) De „Vossische
Zeitung" publiceert in haar editie van Zaterdag
24 Maart een mededeeling van de uitgevers
maatschappij Ullstein aan de lezers van het
blad, waarin de uitgevers meedeelen, het smar
telijke maar logische besluit te hebben geno
men, de „Vossische Zeitung" op te heffen en
na afloop van de maand Maart niet meer te
laten uitkomen.
De „Vossische Zeitung" werd gesticht in
1704.
In de Vrijdag gehouden Grand National
Steeple te Liverpool bezette het paard „Golden
Miller" de eerste plaats, „De la Neije" de twee
de en „Thomond" de derde plaats.
Dit is de groote race. die correspondeert met
de trekking van de Iersehe Sweepstake.
Ongeveer twee jaar geleden maakte een bank
instelling te New-Work voor een groot bedrag
aan effecten, behoorende tot een geconver
teerde dollarleening, naar ons land over. De
zending is hier nooit aangekomen en nimmer
heeft men er ooit een spoor van ontdekt. De
zer dagen kreeg echter een der grootste bank
instellingen hier ter stede twee stukken 'B
handen van de dollarleening, die hetzelfde
nummer droegen, hetgeen natuurlijk niet mo
gelijk is. Een deskundig onderzoek heeft toen
uitgemaakt, dat de cijfers van een van de
twee stukken vervalscht waren. Toen is men
verder den voorraad effecten van deze dollar
leening nagegaan en heeft men 21 vervalschte
stukken Kunnen aanwijzen, vertegenwoordigen
de een waarde van 21.000 dollar. Voor zoover
men thans heeft kunnen nagaan, zijn deze
vervalschte stukken uit Amerika gekomen.
Door middel van het Departement van Bui-
tenlandsche Zaken is New-York op de hoogte
gesteld van de aanhouding van deze vervalsch
te stukken.
