Onnes van Nijenrcde-zaak
Voorbereiding van de uitvaart der
Koningin-Moeder
Rouwbetoon
ROUWBETOON BLIJFT
AANHOUDEN
ACHTTIENDE ZITTING
ZONDAG 25 MAART 1934
Buitengewone bezwaren
Maatregelen van de
Spoorwegen
VRACHTVERDEELING IN DE
BINNENVAART
Is de correspondentie
fictief
Politie-maatregelen in de residen
tie en te Delft in verband met
de te verwachten overwel
digende deelneming
Afzetting van den weg
De route
Maatregelen in de Residentie
Te Rijswijk
Rijverkeer Den Haag
Rotterdam
Ordemaatregelen te Nootdorp
Herdenking in den Archipel
Vereeniging van Neder
landsche gemeenten
Vertrek der Ministers
Prins George rouwt
Prins Hendrik te Delft
R.K. Universiteit
De getuige-„brandstichter**, op
nieuw gehoord, houdt zijn
verhaal vol
TERUG NAAR DUITSCHLAND
Nationale rouwdag
Rouwdienst te Kaapstad
Militair eere-front
Commissie van Advies
geïnstalleerd
Wat is het lot der Larensche
arrestanten?
PROF. DR. WENCKEBACH
ZEVENTIG JAAR
Waardeerende woorden in de
Weensche pers
Extra treinen
Heen
Terug
Burgemeesters-benoemingen
Getuigenverhoor
De getuige „brandstichter"
Witbraad weet van niets
Na de pauze
POSTCHEQUE- EN GIRO
DIENST
Dinsdag gedeeltelijk gesloten
Harriet Cohen
Buitenlandsch weeroverzicht
Geen audiëntie
R.K. Universiteit
Met betrekking tot de verschillende problemen
en vragen van verkeer en openbare orde, welke
van belang zijn voor een goed en ordelijk ver
loop der plechtigheid op Dinsdag a.s., zijn wij
In de gelegenheid, de volgende bijzonderheden
te kunnen mededeelen:
Voor de autoriteiten leverde de regeling van
de plechtigheid buitengewone bezwaren, vooral
omdat er geen precedent is, wat in de tegen
woordige verhoudingen tot richtsnoer zou kun
nen worden aangenomen.
Daarbij komt, dat alle verkeer, ook de stoet
zelve, de Hoornbrug moet passeeren, welke van
zelfsprekend niet die capaciteit bezit, voldoende,
om den enormen toevloed van belangstellenden
te verwerken. Om aan dit bezwaar eenigermate
tegemoet te komen, heeft de minister van De
fensie opdracht gegeven, terzijde van de Hoorn
brug een pontonbrug te bouwen, welke uitslui
tend voor voetgangers gebruikt zal kunnen
worden.
Wat de afzetting betreft, kan het volgende
worden gemeld:
Nadat de rouwstoet om elf uur het Paleis
aan het Lange Voorhout zal hebben verlaten,
blijven de Koningin en de Prinses, alsmede
de vorstelijke verwanten van H. M. de Konin
gin-Moeder, die niet in den rouwstoet volgen,
nog eenigen tijd in het Paleis. Zoodra de staart
van den stoet de Hoornbrug is gepasseerd, zal
de Koningin met de Prinses en de verdere vor
stelijke verwanten per auto het Paleis verla
ten en zich langs den afgezetten weg naar de
Hoornbrug begeven en vandaar via den ouden
weg naar Delft rijden.
De Koningin zal ongeveer een kwartier voor
de aankomst van den rouwstoet in de kerk
zijn.
Na afloop van de plechtigheid in de kerk ver
laat de Koningin het eerst de kerk en begeeft
zich met de dames, die in Haar gezelschap zijn,
per auto naar het Paleis Noordeinde in Den
Haag.
De opstelling van het publiek langs den weg
zal gehandhaafd blijven totdat de Koninklijke
Familie en de verdere autoriteiten den afgezet-
ten weg zijn gepasseerd.
De weg, welken de stoet zal volgen, is 9.900
meter lang; de lengte van den stoet is 1500
meter. In begrafenispas zal de stoet 3 uur 40
minuten voor het afleggen van den weg noodig
hebben.
Het spreekt vanzelf, dat het parcours niet
voldoende is om de enorme massa belangstel
lenden in de gelegenheid te stellen, iets van
den stoet te zien. Wat Den Haag betreft, heeft
de burgemeester dezer gemeente zich op het
standpunt gesteld, dat corporaties van bulten
slechts in zeer beperkte mate een plaats kun
nen krijgen langs den weg op Haagsch grond
gebied. De burgemeester is van oordeel, dat
allereerst de inwoners zijner gemeente in de
gelegenheid moeten zijn een laatsten groet te
brengen aan het stoffelijk overschot van H. M.
de Koningin-Moeder.
Het publiek, dat plaatsen voor de ramen der
huizen wenscht in te nemen, moet vóór negen
uur des morgens binnen zijn. Voorts mogen geen
rijwielen en kinderwagens zich in de afgezette
straten bevinden. Ook mag zich geen publiek
bevinden langs de waterzijde van de Pletterij-
kade en op de brug Weteringkade—Rijswijksch-
plein.
Om zeven uur des morgens wordt de binnen
stad voor alle rijverkeer gesloten. Deze ring om
de binnenstad is als volgt: Staatsspoorstation,
Rijnstraat, Bezuidenhoutscheweg, Koningskade,
Javastraat, Laan van Meerdervoort, Anna Pau-
lownastraat, P. Heinplein, Prinsessewal, Noord-
wal, Torenstraat, Jan Hendrikstraat, Groote
Markt, Luthersche Burgwal, Paviljoensgracht,
Spinozastraat, Oranjeplein, Fannius Scholten-
straat, Hoefkade, Jan Blankenstraat, Holland-
sche Spoor. Binnen dezen ring, waar, zooals men
ziet, de beide stations zijn vrijgelaten, wordt
geen rijverkeer na bovenvermeld uur toegelten.
Voorts heeft men nog aan de andere zijde van
het Hollandsche Spoor het stadsgedeelte.
Voertuigen, die zich op het moment van af
sluiting binnen den ring bevinden, mogen zich
na 8 uur des morgens niet meer in beweging
zetten, terwijl op den door den voet af te leg
gen weg zich op dat uur geen enkel voertuig
meer mag bevinden. Het publiek wordt in zijn
eigen belang aangeraden met deze maatregelen
zeer ernstig rekening te houden, aangezien
verwacht kan worden, dat deze afzetting van
de binnenstad niet voor 5 uur des namiddags
zal kunnen worden opgeheven.
Voor diegenen, die in het bezit zijn van een
passe-file, om zich per auto naar de kerk te
Delft te begeven, kunnen tot half elf des mor
gens bij het Korte Voorhout (Kon. Schouw
burg) den afgezetten weg bereiken en zoo naar
Delft rijden.
De burgemeester van Rijswijk stelt zich, even
als zijn ambtgenoot van Den Haag, op het
standpunt, dat de ingezetenen zijner gemeente
allereerst gelegenheid moeten hebben, den
rouwstoet te zien. De weg op Rijswyksc
grondgebied biedt echter gelegenheid, ook an
deren belangstellenden 'n plaats te geven. Deze
gelegenheid is echter ook beperkt en men zal
goed doen, zich omtrent de capaciteit van den
nieuwen Rijksweg tusschen de Hoornbrug en
Delft geen phantastische voorstellingen te
maken. Besloten is, dat aan de eene zijde van
dien weg (van Den Haag: links) de deputaties,
welke daartoe van den burgemeester van Rijs
wijk vergunning hebben gekregen, zich zullen
opstellen, terwijl de overzijde voor alle belang
stellenden wordt vrijgehouden. Voor vaste
plaatsen voor de deputaties zal zooveel moge
lijk worden gezorgd, doch absolute zekerheid
kan niet worden gegeven.
Wat het doorgaand verkeer in de omgeving
van Den Haag en Delft betreft, wordt een ieder
aangeraden, zich voor het Oostelijk gedeelte te
oriënteeren op Zoetermeer-Zegwaard en voor
het Westelijke gedeelte op Naaldwijk's Gra-
vezande. Zij, die zich dichter in de buurt van
Den Haag of Delft wagen, loopen een kans
niet meer uit de afzetting te komen.
De Minister van Waterstaat maakt bekend,
dat in verband met de begrafenis van H. M.
de Koningin-Moeder de Rijksweg No. 13, 's Gra-
venhageRotterdam, op 27 Maart a.s. zal zijn
afgesloten voor alle motorrijtuigen, andere rij
en voertuigen en rijwielen, van des voormid
dags 8 uur af: a. het gedeelte van 'sGravenhage
tot en met de Hoornbrug; b. voor zooveel be
treft het verkeer in de richting 's Gravenhage,
het gedeelte van de Hoornbrug tot Delft; van
des voormiddags 9 uur af zal het onder b. ge
noemde gedeelte bovendien afgesloten zijn in
de richting Delft.
De burgemeester van Nootdorp vestigt er, in
overleg met den Commissaris van Politie te
Delft, ten sterkste de aandacht op, dat onder
géén voorwaarde toegestaan zal worden motor
rijtuigen te plaatsen op de Dwarskade, Bras
serskade en het doorloopende stuk rijksweg,
hetwelk de verbinding vormt tusschen de Bras
serskade en den rijksweg naar 's-Gravenhage.
Belanghebbenden, welke van Nootdorp per
voertuig den rouwstoet willen gaan zien, doen
dus goed hun voertuigen te plaatsen in Noot
dorp zelf op den Kerkweg, waar desgewenscht
en zoonoodig nadere aanduiding zal gegeven
worden.
De deputatie uit de Tweede Kamer in den
rouwstoet van H. M. Koningin Emma zal toe
staan uit den voorzitter met de leden van de
commissie, welke het adres van rouw aanbie
den zal benevens den griffier, mr. Kesper.
BATAVIA. 24 Maart (Aneta) De bewijzen
van deelneming bij 't overlijden van H.M. de Ko
ningin-Moeder blijven van alle zijden uit Ned.-
Indië toestroomen uit alle kringen van de be
volking.
Op 27 dezer zal er in den geheelen archipel
met groote plechtigheid de uitvaart worden
herdacht. Noch Nederlandsche dagbladen,
noch bladen in de Maleische taal zullen ver
schijnen.
Aangezien op 26 dezer de Garebeg Besar
valt verschijnen de Maleische bladen dus drie
dagen lang niet.
De voorzitter van den Pensioenraad heeft in
de laatst gehouden vergadering van dien Raad
het overlijden herdacht van H. M. de Koningin
Moeder en eerbiedige hulde gebracht aan Hare
nagedachtenis.
Voorts heeft de Pensioenraad brieven van
rouwbeklag gezonden aan H. M. de Koningin,
Z K. H. den Prins der Nederlanden en H. K. H.
Prinses Juliana.
Het Hoofdbestuur van den Ned. R. K. Bond
van Overheidspersoneel heeft aan H. M. de
Koningin een schrijven van rouwbetuiging ge
zonden.
Tot den voorzitter van den Raad van Minis
ters werd het verzoek gericht, den maatregel
waarbij het Rijkspersoneel, woonachtig in Den
Haag, op den dag van de uitvaart vrij van
dienst wordt gegeven uit te strekken tot een
aantal gemeenten rondom Den Haag, om ook
het daar woonachtige Rijkspersoneel in de ge
legenheid te stellen de laatste eer aan de over
leden vorstin te bewijzen.
De Vereeniging van Nederlandsche Gemeen
ten, in aanmerking nemehde den omvang der
bloemenhulde, aan H.M. de Koningin-Moeder
ten Paleize gewijd, heeft gemeend aan haar
eerbiedige gevoelens uiting te moeten geven
door het Koningin-Emmafonds te gedenken.
Dinsdagmorgen a.s. zal een deputatie van de
vereeniging van oud-gepensionneerden en ge-
gageerden van het leger in Oost- en West-Indië
„Voorwaarts" aanwezig zijn op het Wetering
plein (gebouw Giro) om een laatste hulde te
brengen aan wijlen H. M. de Koningin-Moeder.
Voor alle Oud-Indische militairen bestaat ge
legenheid zich bij de deputatie aan te sluiten.
De afmarsch zal om 8.45 uur plaats vinden naar
den straatweg tusschen Rijswijk en Delft. Deel
nemers voorzien van rouwband en eereteekenen.
Het bestuur van de R.K. Centrale van Bur
gerlijk Overheidspersoneel deed aan H.M. de
Koningin een schrijven van rouwbetuiging toe
komen, waarin de voor het Nederlandsche volk
zoo zegenrijke levensgang van H.M. Emma met
dankbaarheid wordt herdacht.
Het Algemeen Bestuur der Koninklijke Aka-
demie van Wetenschappen heeft een adres van
rouwbeklag gezonden aan H.M. de Koningin.
Naar ons ter oore komt, zullen de Ministers,
hoofden der Departementen, zich Dinsdag
ochtend half elf vanuit het Departement van
Justitie in auto's naar Delft begeven.
Reuter seint ons uit Salisbury (Zuid-Rhode-
sia)Bij de officieele ontvangst alhier, welke
gisteren plaatsvond, droegen prins George en
zijn gevolg zwarte banden om hun uniform ten
teeken van rouw in verband met het overlijden
van Koningin Emma.
Zaterdagmiddag omstreeks drie uur heeft
Z. K. H. Prins Hendrik een bezoek van onge
veer drie kwartier gebracht aan de Nieuwe Kerk
te Delft. Begeleid door den burgemeester, den
heer G. van Baren en den president-kerkvoogd,
den heer H. van Woerden, nam de Prins de
werkzaamheden in de kerk en bij den graf
kelder in oogenschouw.
Dinsdag zal ten teeken van rouw de
Universiteit te Nijmegen gesloten zijn.
zoekt de volgende mededeeling, bestemd voor
de heeren reserve-officieren te plaatsen.
De heeren reserve-officieren kunnen als mi
litair eere-front de laatste eer bewijzen aan
het stoffelijk overschot van H. M. de Koningin-
Moeder bij de plechtige teraardebestelling op
27 Maart e.k.
Zij, die aan dit eerbetoon wenschen deel te
nemen, zullen daartoe onder algemeen be
vel van den garnizoenscommandant 's Graven
hage zijn opgesteld op het Lange Voorhout.
Zij verzamelen allen te voren op de hierna aan
gegeven plaats te 's Gravenhage uiterlijk ten
9.45 en melden zich onmiddellijk na aankomst
bij den hieronder vermelden hoofdoffficier, com
mandant van het detachement, waarbij zij in
verband met hun wapen, dienstvak of korps
behooren.
In de Prinses Mariestraat en de Schelpkade
worden de volgende detachementen gevormd,
welke in colonne met vieren achter elkaar
worden opgesteld; het hoofd nabij het snijpunt
van de Prinses Mariestraat met de Frederik-
straat.
Reg. Grenadiers onder bevel van res. majoor
mr. van Dam; Reg. Jagers onder bevel van res.
majoor Apol; Inf. Reg. 1 t.m. 11 onder bevel
van res. luit .kol. K. Brevet; Inf. Reg. 12 t.m.
22 onder bevel van res luit. kol. v. Loghem;
Cav. onder bevel van res. majoor Blussé van
Oud-Alblas; Art. onder beval van res. luit. ko.l
Bloys van Treslong; overige korpsen en dienst
vakken onder bevel van res. luit. kol. Rozen-
daal.
Over het geheel heeft de reserve-kolonel der
Grenadiers Verberne aan wien is toegevoegd
de reserve-kapitein der Grenadiers Moorman
het bevel.
De opmarsch geschietd langs de Freaerik-
straat, den Dennenweg en de Vos in Tuin
straat in de voren aangegeven volgorde geza
menlijk naar de aan te wijzen plaatsen op het
Lange Voorhout, welke aldaar zoo snel mogelijk
moeten worden ingenomen.
De tenue is gekleede (donkere) tenue voor
degenen die daarvan zijn voorzien met mo
del decoratiën, rouwband, wandelsabel en over
jas (met rouwband); voor de reserve-officieren
der cavalerie de blauwe overjas en de kolbak,
voor de reserve-officieren der rijdende artil
lerie de zwarte overjas met kolbak.
Overigens de dagelijksche (grijze) tenue met
model decoratiën, rouwband, wandelsabel en
overjas (met rouwband) in dit geval de wandel
sabel te dragen aan het draagriemenstel onder
de overjas.
Voor allen verdient het dragen van witte
handschoenen, ook in de grijze kleeding, de
voorkeur.
ting van de taak der Commissie, die de onder
linge samenwerking der Bevrachtingscommis
sies zal hebben te bevorderen.
Ter verzekering van de noodige eenheid bij
de uitvoering der Wet zal zij het overleg tus
schen de Bevrachtingscommissies vergemak
kelijken door het geven van adviezen. Bij de
uitoefening van deze adviseerende taak zal zij,
voor zoover in de uitspraken van den Raad van
Beroep aanwijzingen met betrekking tot de
regeling van een of ander onderdeel van het
bevrachtingswezen zijn te vinden, de jurispru
dentie van dezen Raad als richtsnoer nemen.
Het vertrouwen werd uitgesproken, dat de Be
vrachtingscommissies, zoo noodig voorgelicht
door de Commissie van Advies, eventueele over
wegingen, gegrond op belangen van plaatselij
ken aard ondergeschikt zullen maken aan het
algemeen belang, dat de Wet van 5 Mei 1933
beoogt te dienen.
Na beantwoording van de installatie-rede door
den voorzitter, den heer J. Petersen, heeft de
Commissie onmiddellijk een aanvang gemaakt
met hare werkzaamheden.
R.K.
In verband met het overlijden van H. M. de
Koningin-Moeder zal hedenochtend een rouw
dienst worden gehouden in de historische
Groote Kerk te Kaapstad. De gouverneur-ge
neraal zal vertegenwoordigd zijn, terwijl de
premier, generaal Hertzog, zijn vrouw en leden
van het „Corps Diplomatique" den dienst zul
len bijwonen.
De Garnizoenscommandant van 'sGraven
hage, kolonel baron van Voorst tot Voorst, ver-
De Alg. Rijnschippersbond, de Bond van
Graanexpediteurs en de Graan Factorsbond
hebben een telegram aan den Ministerraad ge
zonden, waarin zij verzoeken maatregelen te
willen treffen opdat Dinsdag 27 Maart alsnog
tot nationalen rouwdag wordt geproclameerd,
waardoor het mogelijk wordt, dat al hun leden
op gepaste wijze dezen dag van algemeene
droefheid kunnen medeleven.
De bij Ministerieele beschikking van 7 Maart
1934 ingestelde Commissie van Advies inzake
de uitvoering van de Wet op de Evenredige
Vrachtverdeeling in de binnenscheepvaart is
dezer dagen namens den Minister van Eco
nomische Zaken door den referendaris Ge-
raets van diens departement geïnstalleerd.
De vertegenwoordiger van den Minister gaf
in zijne installatie-rede eene nadere uiteenzet-
Volgens een mededeeling in „Het Volk" zijn
vier van de onlangs in Laren gearresteerde
jongemannen, na over de Duitsche grens te
zijn geleid, direct naar Berlijn getransporteerd.
Volgens mededeelingen te Bochum, verstrekt
door den vader van een der jongens, was de
politie er nog niet zeker van, of de vier per
sonen in een concentratiekamp opgesloten zou
den worden, of op grond van landverraad te
recht zouden staan.
Zaterdag vierde de beroemde Nederlandsche
hartspecialist prof. dr. K. F. Wenckebach zijn
zeventigsten verjaardag.
Prof. Wenckebach, die in 1864 te Den Haag
werd geboren, studeerde te Utrecht, waar hij
in 1902 op grond van zijn wetenschappelijk
werk werd benoemd tot hoogleeraar in de in
terne geneeskunde aan de Universiteit te Gro
ningen. Later werkte hij te Straatsburg, ter
wijl hij 1 Augustus 1914 benoemd werd tot
leider van de Eerste Medische Kliniek van de
Universiteit te Weenen, die nog steeds als
„Kliniek-Wenckebach" bekend staat, hoewel
prof. Wenckebach reeds vijf jaar geleden is af
getreden.
De 70-jarige geldt als een der meest voor
aanstaande hartspecialisten. Op 65-jarigen
leeftijd trok hij zich terug uit de kliniek om
zich geheel aan zijn wetenschappelijk onder
zoek te wijden. In 1931 maakte hij op uitnoo-
diging van de Nederlandsche regeering een reis
naar Batavia, om de hartveranderingen bij
berry-berry te bestudeeren.
Men heeft prof. Wenckebach Zaterdag te
Weenen een hartelijke hulde gebracht. Alle
Weensche bladen roemen in lange artikelen
zijn werk en verdiensten.
De Inspecteur van het Vervoer der Neder
landsche Spoorwegen te Rotterdam zal o. m.
onderstaande maatregelen nemen in verband
met het te verwachten zeer drukke reizigers-
vervoer op Dinsdag 27 Maart a.s.
Te Delft zullen de reizigers na afloop der
plechtigheden het station alleen kunnen be
reiken langs de Houttuinen.
Reizigers naar Rotterdam gaan op het
stationsplein rechtsaf, reizigers naar Den
Haag links.
Op het baanvak AmsterdamRotterdam
vertrekken elke 10 a 15 minuten treinen. Voor
dit baanvak worden reeds Maandag plaats-
kaarten verkocht.
Op het baanvak Den Haag (H.M.S.)—Rotter
dam (Hofplein) rijden nog 50 extra treinen.
Voor de heenreis zijn tusschen Utrecht
en Den Haag S.S. 's morgens 8 extra treinen
non stop Ingelegd, te weten van Utrecht ver
trekkende te 7.04, 7.30, 8.15, 8.20, 8.51, 9.22, 9.28
en 10.00, aankomende te Den Haag S.S. te
7.58, 8.28, 9.01, 9.08, 9.45, 10.12, 10.22 en 10.54.
Bovendien loopen de 4 gewone treinen
Utrecht v. 8.23, 8.56, 9.40 en 10.15 in hun ge
heel door r.aar Den Haag S.S., zoodat te Gouda
geen materieel wordt afgehaakt.
Het publiek bestemd voor Rotterdam Maas
vindt te Utrecht te 8.27, 8.54 en 9.44 een extra
volgtrein voor Rotterdam Maas.
Wil men te Utrecht te 10.15 vertrekken met
bestemming Rotterdam Maas, dan moet te
Gouda worden overgestapt.
Op den verderen afstand zijn nog ingelegd
een:
Extra trein Deventer v. 7.00, Apeldoorn v.
7.18, Amersfoort v. 8.05, via Utrecht naar Den
Haag S.S. a. 9.45.
Een extra trein Amersfoort v. 9.04, via
Utrecht naar Den Haag S.S. a. 10.22.
Van Arnhem 2 extra treinen aldaar vertrek
kende te 7.30 en 8.25, stoppende te Ede te
7.47 en 8.44 en aankomende te Den Haag S.S.
te 9.08 en 10.12.
Van Nijmegen een extra trein v. 7.07, Tiel v.
7.48, Leerdam v. 8.18, Gorinchem v. 8.33, Dor
drecht, v. 9.00 naar Rotterdam D.P. a. 9.25, in
aansluiting op den electrischen dienst naar
Delft en Den Haag.
Ten slotte nog een extra trein van Eindho
ven v. 7.18, Tilburg v. 7.52, Breda v. 8.13, Dor
drecht v. 8.46, Rotterdam D.P. a. 9.13, welke
doorgaat naar Delft a. 9.33 en Den Haag H.S.M-
a. 9.46.
Bij K. B. zijn opnieuw benoemd tot burge
meester: van Leiderdorp K. Brug; van Egmond
aan Zee C. J. Eijma; van Schoondijke M. A.
Deiker; van Oostburg P. Erasmus en van Dok-
kum A. Jonker.
Voor de terugreis loopen op Dinsdag a.s.
de volgende extra treinen:
In aansluiting van diverse electrische treinen
Den HaagDelftRotterdam D. P. vertrekken
van Rotterdam D.P. twee extra treinen, de
eerste te 18.24, Geldermalsen A. 19.23, Tiel A.
19.38, Nijmegen A. 20.09 en van Rotterdam D.P.
19.42, Breda A. 20.27, Tilburg A. 20.51, Eind
hoven A. 21.27.
Van Den Haag S.S. V. 16.44 en 18.50, aan
komende te Utrecht A. "17.44 en 19.49, te Ede
A. 18.19 en 20.32, te Arnhem A. 18.36 en 20.50.
Van Don Haag S.S. V. 19.54, te Utrecht A.
20.46, te Amersfoort A. 21.14, te Apeldoorn A.
21.54, te Deventer A. 22.11.
Van Den Haag S.S. V. 20.46, te Utrecht A.
21.32, te Amersfoort A. 21.58.
Bovendien voor het verkeer Den Haag
Utrecht nog 3 extra treinen Den Haag S.S.
V. 15.55, 18.10 en 19.45, Utrecht A. 16.46, 18.59
en 20.31. Alle extra treinen tusschen deze 7
plaatsen rijden te Gouda door.
De achttiende zitting van het Onnes-proees
ving Zaterdag pas veel later aan; een der
rechters is door omstandigheden verhinderd
eerder aanwezig te zijn. Het is reeds 12.20 uur
als de rechtbank binnen komt.
Als getuige is o. m. opgeroepen de koopman
D. en eenige personen, die door D. in zijn ver
klaringen op een vorige zitting zijn genoemd.
Zooals men zich zal herinneren, heeft zich
onlangs is het Onnes-prcces een getuige aan
gemeld, de koopman D., die de niet weinig op
zien verwekkende mededeeling deed, dat hij
indertijd in de oorlogsjaren in opdracht
van Koning brand had gesticht in een entre
pot in Amsterdam-West. Deze man deed voor
de rechtbank onder eede een lang en uitvoerig
verhaal over de voorbereidingen van de brand
stichting, de wijze waarop deze gesticht was
en bovendien vertelde hij, dat hij 1000 haa
ontvangen. De recherche stelde op last van den
Officier tusschentijds een uitvoerig onderzoek
in naar 'smans beweringen. Het schijnt, dat
van zijn verhaal weinig is overgebleven, zoo
dat de Officier besloot den man opnieuw ais
getuige te hooren.
Als de zitting is geopend, wordt als eerste ge
tuige gehoord de heer Ehret, directeur van de
Hollandsche Bank voor Zuid-Amerika, die in
lichtingen geeft over de financieele positie van
den verdachte en over de rekeningen, welke hij
bij de Bank had loopen.
Getuige kan niet uit zijn hoofd zeggen of
aan Onnes in de periode JanuariMaart 1932
een vaste toezegging van een crediet was ge
daan.
Pres.: „Is er dan wel eens een bepaald plan
besproken van een leening in verband met een
a.s. veiling?"
Getuige: „Zeker, in 1933!"
Pres.: „Neen, dien tijd bedoel ik niet, ik be
doel Januari 1932."
Getuige: „Neen, toen niet."
Pres.: „Is er dan in dien tijd aan Onnes geen
vaste toezegging gedaan?"
Getuige verklaart nog eens, dat het hem
onmogelijk is, daarover een bepaald antwoord
te geven.
Pres.: „Hebt u in dien tijd wel eens met den
heer Sternheim gesproken?"
Getuige: „Ja, maar of 't tot een resultaat is
gekomen, weet ik niet meer."
Pres.: „Wanneer werd dat gesprek gevoerd?"
Getuige: „Dat weet ik niet meer."
Officier: „Waar ging dat gesprek met Stern
heim over?"
Getuige deelt mede, dat het ging over een
crediet onder garantie van Goudstikker. Bij
zonderheden waren voor zoover getuige zien
herinnert niet besproken en de leening was
niet doorgegaan.
De Officier wil dan weten, of het bij de
Bank wel meer voorkomt, dat-een leening wordt
verstrekt met schilderijen of kunstschatten als
zekerheid.
Getuige: „Sporadisch!"
Pres.: „Was er in dien tijd al verlies in de
koffiezaken?"
Getuige herinnert zich ook dat niet meer
precies, maar de Officer merkt op, dat er toch
plannen tot liquidatie waren. Het blijkt dat
de ƒ72000 van de verzekering aanvankelijk zijn
gestort op de privérekening van Onnes, 37000
hiervan heeft hij .op zijn zakenrekening over
geschreven.
Getuige deelt dan nog mede, dat de heer
Onnes een zeer gewaardeerd cliënt van ae
Bank was, die zijn verplichtingen steeds stipt
nakwam. Uit een brief, die in het dossier iigt.
en die gericht was tot mr. Muller Massis, wordt
door getuige geschreven, dat de bank gaarne
bereid was geweest een crediet te verstrekken
met als zekerheid de kunstschatten van den
heer Onnes. Verschillende theoretische moge
lijkheden worden in dezen brief opgesomd.
De verdachte merkt nog op, dat het inder
daad exeptioneel is, dat iemand crediet op
kunstschatten krijgt; ook daarbij dienst men
niet uit het te verliezen, dat er niet veel men-
schen zijn, die hun geheele vermogen in kunst
schatten hebben belegd.
Verd. (tot get.: „Zou ik in moeilijke tijden
niet steeds op de hulp van de Holl. Bank voor
Zuid-Amerika hebben kunnen rekenen?"
Getuige: „Zeer zeker, wij hebben de relatie
met u steeds zeer gewaardeerd."
Getuige vertelt dan nog, dat de broer van
Onnes nooit het crediet zou verstrekken zonder
er zijn directeuren in te kennen, doch een
definitieve aanvrage is er blijkbaar nooit ge
weest.
Vervolgens worden nog eenige vragen gesteld
aan den assuradeur Top. Weer wordt ter sprake
gebracht de „reünie" in „Louis XVI", waar
Johanknegt het flaconnetje van Onnes zou
hebben vertoond. Verdachte houdt echter met
klem vol, dat hem slechts een foto is getoond.
Officier: „Waarom hebt u direct assuradeu
ren van het gebeurde in „Louis XVI" in kennis
gesteld? Bij de goederen had u geen belang, u
hebt zelf verklaard ze niet terug te willen
nemen."
Verd.: „Ik wilde de assurantie waarschuwen."
Officier: „Maar Johanknegt stond toch zelf
'n dienst van de verzekering, die kan het toch
zeggen?"
Verdachte: ,Ja, maar hij deed 't niet."
De getuige-brandstichter D. wordt nu in de
zaal geroepen; de belangstelling, die aanmer
kelijk was gedaald, leeft weer op.
De president houdt getuige voor, dat de beide
personen, die door hem genoemd zijn, stellig
ontkennen iets met het geval te maken te
hebben.
De getuige D. handhaaft zijn bewering
echter.
Pres.: „U slaat er toch nogal een gek figuur
mee."
Mr. de Gaay Fortman: „U zegt dat de 1000
belooning aan den caféhouder werd ter hand
gesteld, terwijl u er bij was en het geld eigen
lijk voor u bestemd was. Dat is toch vreemd?"
Getuige: „Dat is niet zoo gek, ze vertrouw
den mij niet."
Pres.: „Waarom hebt u zich met deze zaak
bemoeid?"
Getuige: „Ik lees altijd precies, wat de kran
ten schrijven en uit de verslagen krijg ik den
indruk, dat Onnes onschuldig is. Ik weet wat
het is om onschuldig in het „schuurtje" te
zitten, al is het dan ook meer dan twintig
keer gebeurd, dat ik schuldig was en niet ge
pakt werd. Ik wilde door mijn verklaring een
kijkje geven op den persoon van Koning en
Witbraad."
Dan wordt een man voorgeroepen, die gedeti
neerd is in het Huis van Bewaring. Hij zou
16 a 17 jaar geleden de zaak met D, hebben
opgeknapt. Hij verklaart er zich mets meer van
te herinneren.
„Voor zoover ik weet heb ik het niet gedaan!'
Pres.: „Voor zoover ik weet
Getuige: „Ja, u moet weten, 't was mobili
satie en in dien tijd dronk ik 30 a 40 borrels
per dag
Pres. (verwonderd): „Hoeveel? Dertig a
veertig"?
Pres.: „Maar hebt u geen belooning gehad
in die dagen?"
Get.: ,,'t Is mogelijk, ik weet het met meer,
die drank
De caféhouder die het biljet van 1000 zou
hebben bewaard en in wiens café de bespre
kingen plaats zouden hebben gehad, wordt nu
voor het hekje geroepen.
V v
Deze getuige weet ook van de zaak niets af.
Hij ontkent ooit een bankbiljet van 1000 te
hebben bewaard voor D.
Getuige D. houdt zijn verhaal vol en hij stelt
den caféhouder eenige vragen. Het blijkt, dat
D. in gezelschap van Witbraad en den café
houder, zeventien jaar geleden, in de achter
kamer heeft zitten praten. De caféhouder her
innert het zich vaag, maar waarover werd ge
sproken, weet hij niet meer.
De caféhouder zegt dan, dat getuige D. bij
hem in de zaak is geweest toen hij hier voor
de rechtbank zijn eerste verklaring in deze zaak
aflegde. Hij wilde het geheugen van den café
houder wat opfrisschen.
Getuige Witbraad komt nu voor. Hij zou de
opdracht tot brandstichting namens Koning
aan D. hebben doorgegeven. Ook hij ontkent
ooit iets met deze zaak te maken te hebben
gehad.
Pres.: „Hebt u ooit ƒ1000 aan D. afgegeven?"
Witbraad: „Had ik ze maar."
Getuige D.: „Ik hoop dat de recherche in die
oude brandstichtingszaak eens een grondiger on
derzoek zal instellen, want er worden meineeden
gepleegd."
Mr. de Gaay Fortman: „Spreekt u de waar
heid?"
Getuige D.: „Zeker, ik weet, dat er vier jaar
voor meineed voor me op zou zitten, als ik
loog."
Mr. de Gaay Fortman: „Denkt u dan, dat
de caféhouder en Witbraad niet weten, wat er
voor meineed op zit."
Het debat loopt rond. Witbraad weet niets
en ook de caféhouder weet van het gesprek in
de achterkamer niets meer af.
De zitting wordt tot half vier geschorst.
Te ruim half vier wordt de zitting hervat.
De z.g. fictieve correspondentie tusschen Ko
ning en Onnes wordt thans behandeld. Koning
moet de zaal verlaten, daar de president ver
schillende brieven eerst met verd. Onnes wil
bespreken.
Onnes verklaart, dat er na 1 Maart zoowel
schriftelijk als mondeling contact tusschen hem
en Koning is geweest. Koning drong sterk op
betaling aan, Onnes wist toen, hoe slecht Ko-
nings financieele toestand was.
.Meneer de president, er is geen sprake van,
dat de correspondentie fictief is. Als dat im
mers het geval zou zijn geweest, had ik een
betere fictieve correspondentie in elkaar kunnen
zetten."
Pres.: „Waar had Koning zoo dringend geld
voor noodig?"
Verd.: „Hij had toen nog een renstal en de
fouragehandelaar drong aan op betaling van
schulden, ook werd hij met een faillissement be
dreigd."
Zin voor zin bespreekt de president verschil
lende brieven met verdachte.
Onnes merkt daar o.a. bij op: „Denkt u niet
dat wanneer ik inderdaad schuldig was en ik
dus dief en diefjesmaat met Koning was, ik
hem niet zou tutoyeeren en boven mijn brieven
amice" zou zetten?"
Pres.: „Misschien om u niet in de kaart te
laten kijken. Na zijn chantagepoging schrijft u
nog boven uw brieven „Hooggeachte Heer Ko
ning" en er onder „met de meeste Hoogach
ting"....
Verd.: „Ik ben een zakenman en aan die
boven- en onderschriften hecht ik absoluut
niet."
Officier (tot verd.): „Wat voor chantage zit
er nu in de brieven van Koning?"
Verd.: „Maar meneer, zoo dom is hij toch
niet, om dat zwart op wit te geven, schriftelijk
heeft hij dat nooit geprobeerd. Later liet hij ze
door Witbraad schrijven."
Koning wordt dan binnengeroepen. Hij heeft
met inspecteur Posthuma de geheele correspon
dentie opnieuw doorgekeken. Hij heeft notities
gemaakt en geeft een uitleg van de correspon
dentie, waarbij hij volhoudt, dat de brieven
slechts ten doel hadden, afspraken tot stand
te brengen. „Het was niet te doen om wat er
in de brieven stond, maar wat er tusschen de
regels niet stond. We hadden net zoo goed over
een stoomboot kunnen schrijven, maar we had
den afgesproken, dat we het alleen over schil
derijen zouden hebben."
„U kunt toch niet aannemen, dat ik in ernst
bij Onnes zou aankloppen om schilderijen te
beleenen, hij was me juist met dat voorstel aan
boord gekomen om den boel weg te halen en
ik wist dus, dat hij „court d'argent" was. Ik
wist toch al dat hij geen geld had, want ik vond
eens 'n brief, dien Onnes verloren had en waar
in ik geloof door zijn zoon om geld werd
gesmeekt."
Getuige-verdachte Koning beklimt op zeker
oogenblik zijn praatstoel. We krijgen weer het
heele verhaal van de verhuispartij en de voor
bereidingen daartoe te hooren.
De zitting wordt te zes uur geschorst tot Dins
dag te 9 uur.
In verband met de bijzetting van het stof
felijk overschot van H. M. de Koningin-Moe
der op Dinsdag a.s. zal het centrale kantoor
van den Postchèque- en Girodienst te 'sGra
venhage gedurende een gedeelte van den dag
gesloten zijn; niettemin zal getracht worden
den dienst normaal te laten verloopen. Mocht
nochtans eenige vertraging in de afrekeningen
van de op dien dag te behandelen oparachter,
onvermijdelijk blijken, dan wordt onder dez»
omstandigheden bij voorbaat de toegevendhe
van het publiek ingeroepen.
De Engelsche pianiste Harriet Cohen zal na
een afwezigheid van bijna twee jaar, wederom
in ons land concerteeren en wel op Woensdag
28 Maart a.s. in de kleine zaal van het Con
certgebouw te Amsterdam en Donderdag 29
Maart in Pulchri Studio. (Het concert te Den
Haag was oorspronkelijk vastgesteld op Dins
dag 27 Maart).
De pianiste zal werken spelen van Bach, Gib
bons, Purcell Arnei Willem Pijper, Bax (eerste
uitvoering in New'-York Febr. 1934); Chopin,
Rachmaninoff.
De depressie en het gebied van hoogen lucht
druk in het Noordoosten zijn geheel verdwenen.
De hooge druk in het Zuidwesten heeft zich
met dien over Oost-Europa vereenigd tot een
langgerekten rug van hoogen luchtdruk van het
Kanaal tot over de randstaten.
Ver in het Noorden ligt nog de depressie die
gistermorgen ten Noorden van IJsland lag.
In het Zuiden ligt een vlakke depressie in het
westelijk deel der Middellandsche Zee en de
Oostkust van Spanje.
In West en Centraal Europa heerscht aller-
wege nevelig en mistig weer met tot hoog in de
atmosfeer zeer zwakke luchtbeweging en iets
hoogere temperaturen dan de laatste dagen.
Behoudens ver in het Noord-Westen is overal
een neiging tot zachter weer hoewel nog met
weinig opklaring en nog op vele plaatsen lich
ten neerslag. Ook bij ons is dus zachter weer te
wachten echter nog steeds bewolkt terwijl de
kans op een weinig neerslag nog niet uitgesloten
blijft.
De gewone audiëntie van den Minister van
Sociale Zaken zal op Woensdag 28 Maart aJS.
niet plaats hebben.
De gewone audiëntie van den Minister van
Economische Zaken zal op Donderdag 29 Maart
a.s. niet plaats hebben.
NIJMEGEN. Cand.-ex. in de rechten me].
A. H. Theunissen te Nijmegen; J. R. A. VriJ-
moed te Rotterdam; J. H. Breukel te Nijmegen.
