Het conflict met het Vaticaan De Italiaansche Katholieken en de verkiezingen ANTHRACIET FRANS PERQUIN Het nieuws van heden Intern, smokkel bende BUTTMANN NAAR ROME Démenti van Kard. von Faulhaber De brief van den Paus DE CLERUS GAF HET VOORBEELD DE BAROMETER VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling WOENSDAG 4 APRIL 1934 Avondblad DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De maat loopt over Een geharnast schrijven INBRAAK IN BISSCHOPPELIJK PALEIS TE VERSAILLES OM HET WERELDKAMPIOENSCHAP SCHAKEN Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii| Spoedig een conflict tusschen Duitschland en het Vaticaan te verwachten? Foto genomen tijdens de groote schaakmatch om het wereldkampioenschap tusschen Aljechin (links) den titelhouder, en Bogoljubow (rechts) den uitdager. In het midden de scheidsrechter Hild-Ohrdruf Z-HPaus Pius XI in de Processie, welke bij de afsluiting van het H, Jaar werd gehouden De Japansche diplo matie Het vliegtuigongeluk op de Seine GEEF ALTIJD RICHTING AAN wmx Doordat een motorrijder Dinsdagavond op de Leidschevaart te Haarlem zonder een teeken te geven van richting veranderderaakte een automobilist zijn stuur kwijt tengevolge waarvan hij in het water reedDe vier inzittenden konden gelukkig spoedig gered worden De godsdienstvrede die in Italië is verwezenlijkt, beteekent voor de katholieken een der edelste uitingen van het regime Kerk en Staat Hongaar gearresteerd in Tsjecho-Slowakije Wegens frauduleuze handelingen Bezuiniging in Frankrijk VOORJAARSPRIJZEN: Prima Belgische afm. 20-30 en 30-50 t tf 2.00 Goede Belgische en Holl. afm. 20-30 en 30-50 s - - f 1.90 PRIMA WALES - afm. 20-30 en 30-50 f 2.80 Vanaf 1 Mei gelden nog lagere zomerprijzen TELEFOON 10212 162 CR. HOUTSTRAAT DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Alkohol uit Schiedam werd eerst naar Duinkerken getranspor~ teerd en dan België binnengesmokkeld Omweg was veiliger ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18677 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen-. Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers'' zie de rubriek De Pausen van Rome zijn wel lankmoedig, maar nimmer laf. Zij weten, dat even als Christus zelf Zijn Kerk vaak geweld moet lijden en vervolging moet verduren om wille der rechtvaardigheid. Zij vergelden geweld niet met geweld, maar met een principieele onverzettelijkheid, de onverzettelijkheid der martelaren, die liever het leven in den tijd prijsgaven dan het leven in de heerlijke eeuwigheid verloren. Waar eeuwige waarden op het spel staan, weten de plaatsbekleeders van Christus van geen wijken. Dat heeft Napoleon, dat hebben Mexico en Spanje, dat heeft Musso lini en dat hebben thans ook de nationaal- socialistische bouwers van den eenheidstaat in Duitschland moeten ondervinden. De Katho lieke Kerk is bereid met een ieder samen te werken en elk wettig gezag te erkennen, in dien haar onvervreemdbare rechten, voort spruitend uit Haar Goddelijke Zending, stipt geëerbiedigd worden. Zoodra echter deze rech ten door welke macht ter wereld ook worden miskend en verkort, staat zij pal in een defen sieve houding, welke niet de minste illusie laat van een mogelijke overgave. Onmiddellijk na dat de nationaal-socialistische revolutie zich in Duitschland had voltrokken, sloot het Vati caan met Hitier een concordaat, aldus het po litieke gezag van Hitier erkennend. Dit con cordaat beteekende echter niet, dat de Katho lieke Kerk zich wenschte te vereenzelvigen met het nieuwe politieke systeem, dat in Duitsch land in plaats van het oude was getreden. De Kerk vereenzelvigt zich nimmer met een poli tiek systeem. Het concordaat had alleen ten doel de rechten van de Katholieke Kerk en Haar volgelingen in den nieuwen staat te waarborgen. Van de wijze, waarop dit concor daat zou worden nageleefd, zou het afhangen, welke houding de Katholieken ten opzichte van den nieuwen staat zouden aannemen. Al spoedig nadat het ietwat voorbarig gejuich over het tot stand komen van het concordaat was verstomd, bleek, dat in de practijk zich niet te onderschatten moeilijkheden zouden voordoen. De leerstellingen, door sommige verantwoorde lijke Nazi-leiders verkondigd, noopten den Vader der Christenheid in de Vaticaanstad tot een openlijk protest en een voorbehoudlooze veroordeeling. Als uitvloeisel van deze ver derfelijke leerstellingen deden zich in het da- gelijksche leven onduldbare incidenten voor, welke lijnrecht in strijd waren met de bepa lingen van het Concordaat. Eerst verhief de moedige Kardinaal von Faulhaber daartegen zijn stem en een paar schoten door de vensters van Zijn paleis gaven Hem een moeilijk mis- te-verstaan antwoord. Vervolgens lieten ook Kardinaal Schulte en Bisschop Bares van Ber lijn eensluidende waarschuwingen hooren, maar de Paus zweeg. Het had er den schijn van, dat het Va ticaan niet door het vóórtij dige innemen van een definitief standpunt de onder handelingen over eenige door het concordaat nog open gebleven kwesties wilde bemoeilijken. Het hield zich op den achtergrond, terwijl de geestelijke overheid in Duitschland zelf de ver- dedigingsposten betrok. Intusschen groeide het aantal geweldplegingen tegen Katholieken en moesten vooral de katholieke jeugdvereenigin- gen het ontgelden. De ziel van het kind, de grootste waarde voor de toekomst der kerk, kwam in gevaar en toen achtte de H. Vader het Zijn plicht niet langer te zwijgen. In den brief aan de katholieke jeugdbonden in Duitsch land heeft de Paus duidelijk te kennen gege ven, dat Hij den weerstand der katholieke jeugd en haar leiders tegen de gelijkschakelingspres sie der nazi's ook op religieus gebied prijst als een blijk van heldhaftige trouw aan Christus en Zijn Kerk, en dat hij de theorieën van Ro senberg en Baldur von Schirach beschouwt als dwalingen, welke uit moeten loopen op een te rugkeer tot het heidendom. Aan de nationaal- socialistische machthebbers moet het thansi dui delijk worden, dat zij hier een in het Goddelijk gezag wortelende macht tegenover zich zien, die niet voor een brieschend bevel zal zwichten en bereid is als de eerste Christenen liever vervol gingen te verduren dan haar principes prijs te geven. Het is opmerkelijk, dat geen der natio naal-socialistische bladen in Duitschland, die wel de protesteerende en vermanende kardina len en bisschoppen op vaak onbeschaamde wijze van antwoord hebben gediend, tot op dit mo ment een syllabe commentaar levert op het Pauselijke schrijven. Wel is „ministerial-direc tor" Buttmann, naar het „Hbl." weet te be richten, hals over kop naar de Vaticaanstad vertrokken. Buttmann, die indertijd een leiden de rol bij de concordaatsonderhandelingen heeft gespeeld, zal waarschijnlijk thans moeten beproeven het openlijk uitgebroken conflict met het Vaticaan bij te leggen. Of dit gelukken zal, is afhankelijk van de oprechtheid der verant woordelijke leiders in Duitschland om de rech ten der Kerk volledig, ook in de practijk, te eerbiedigen. Zulk een eerbiediging is zelfs in een fascistischen, dictatoriaal geregeerden staat mogelijk, zooals het met Mussolini na veel strijd gesloten concordaat heeft bewezen. Maar dan zullen Hitier en zijn mederegeerders eerst blijk moeten geven van een andere mentaliteit ten opzichte van de Katholieke Kerk en haar toe komende vrijheid in den staat. Met looze be loften en schoone woorden zal het Vaticaan zich na de opgedane ervaringen wel niet meer laten paaien. Z. E. Kardinaal von Faulhaber heeft d.d. 26 Maart 1.1. een brief gericht aan den Beierschen minister Wagner, waarin hij constateert, dat het bericht van het p.N.B., volgens hetwelk de Kerk geen aanspraak meer maakt op de leiding der sportbeweging voor de Katholieke jeugd en het uitsluitende recht tot het dragen van een uniform door de Hitier-jeugd erkent, absoluut niet waar is. De kardinaal eischt van den minister, dat hij het bericht over hun beider onderhoud zal rectificeeren en vervolledigen. De kardinaal schrijft dan letterlijk volgens de „Reichspost": „U, mijnheer de minister, hebt gedreigd met de volledige onderdrukking der katholieke jeugdorganisaties, die U op één lijn steldet met de Marxistische jeugdorganisaties. Ook in ons onderhoud van 28 Februari 1.1. hebt U verklaard: „Als er geen concordaat was ge weest. had ik ook de katholieke jeugdbonden verpletterd". Onze Rijksregeering heeft echter met het Vaticaan, ook in deze kwestie, een overeen komst gesloten. Het is niet te begrijpen, dat in een staat met autoritaire leiding voortdurend kan worden gesproken over vernietiging der ka tholieke jeugdorganisatie, terwijl de beide hoog ste partners van dit Rijksconcordaat over deze kwestie nog in onderhandeling zijn. Terwijl vroeger de gewelddadige bezetting van katho lieke vereenigingsgebouwen als misbruik van macht van lagere functionarissen werd geka rakteriseerd, hebt TJ vorigen Zondag, Excel lentie, zelf den zin uitgesproken: „De dag zal komen, waarop men alle jeugdhuizen in bezit zal hebben." Wij willen hopen, dat de wil van den leider, die het Duitsche volk bescherming van den privaat-eigendom heeft beloofd, ook hier opperste wet zal worden." PARIJS, 4 April (Reuter) Tijdens de Paaschdagen is ingebroken in het paleis van den bisschop van Versailles, Mgr. Rolland— Gosselin. Een groote hoeveelheid zilver, lin nengoed, boeken en een foto-toestel zijn door de dieven buitgemaakt, alsmede een aantal postzegels. ■I 1 VERWACHTING: Meest matige, Zuid- 1 Oostelijke tot Oostelijken of Noord-Oos- telijken wind, aanvankelijk nog helder tot licht bewolkt, waarschijnlijk droog E= j= weer, later kouder. EE Hoogste stand: 781.7 te Akureyri. Laagste stand: 750.3 te Vardö. EE Zon op 5.30 - onder 6.36 - Licht op 7.06 EE 7 April L.K. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiii „Het verwondert ons niet," schrijft de Berlijn- sche correspondent van het „Handelsblad", dat de Berlijnsche pers over den brief van den Paus zwijgt, met uitzondering van het katholieke hoofdorgaan de „Germania", die den brief woordelijk en met vette letters op de eerste pa gina afdrukt, doch zonder een woord van com mentaar, en dat, als ik goed ben ingelicht, een officieus commentaar der regeering, via het Deutsche Nachrichten Bureau, blijkbaar nog vóór de doorzending aan de bladen weer inge trokken werd. Opvallend is ook, dat de bewuste pauselijke brief in de oplage der „Kölnische Volkszeitung" die gisterenmiddag in Berlijn aankwam, niet meer voorkomt, terwijl het oor spronkelijke, daarna weer teruggenomen regee- ringscommuniqué, op deze publicatie in het Essensche blad gebaseerd was. Het is nu wel aan te nemen, dat de „Ger mania", die na de persconferentie der Berlijn sche journalisten, waarbij zij toch zeker ook vertegenwoordigd was, tóch tot publicatie over gegaan is, nog onaangename verrassingen ver wachten kan. Het schijnt in de bedoeling van de Duitsche regeering te liggen, het zeer ern stige conflict met het Vaticaan vooral nog niet langs publicistischen, maar liever langs diplo- matieken weg in behandeling te nemen. In elk geval is een bespreking in de Duitsche bladen voorloopig nog zeer onwaarschijnlijk." In verband met het bovenstaande vernemen wij, dat Ministerialdirektor dr. Buttmann, die herhaaldelijk reeds dienst deed als bijzondere onderhandelaar der Duitsche regeering met het Vaticaan, wederom naar Rome is vertrokken. TOKIO, 4 April. Officieus wordt medege deeld, dat op 28 Mei a.s. te Tokio een confe rentie zal worden geopend van Japansche am bassadeurs. Aan deze conferentie zullen o.a. deelnemen de Japansche ambassadeur in de Vereenigde Staten Saito, de ambassadeur te Londen Madsudaira, de ambassadeur te Mos kou Ota en vele andere vooraanstaande diplo maten. De conferentie zal worden gehouden onder voorzitterschap van den Japanschen minister van buitenlandsche zaken Hirota en o.a. de volgende punten behandelen: 1. De algemeene politieke toestand van Ja pan. 2. Japan's houding tegenover de Vereenigde Staten, Sovjet-Rusland, China en Mandsjoe- kwo. 3. De verhouding tusschen Japan en den Volkenbond. 4. Voorbereidingen voor de komende vloot- conferentie. 5. Japan's houding tegenover de economische problemen van China. De conferentie zal van groote politieke be- teekenis zijn, aangezien zij de richtlijnen voor de geheele Japansche diplomatie in het buiten land zal aangeven. PARIJS, 4 April Het vliegtuigongeluk, dat gistermiddag op de Seine is geschied, is veroorzaakt, doordat de piloot van het marine watervliegtuig er niet in slaagde, tijdig het landingsgestel in te trekken om op het water te kunnen dalen. Vice-admiraal Martin, die bij het ongeluk om het leven is gekomen, was directeur van de marie-vliegdienst-afdeeling in het ministerie van marine. (Van onzen correspondent). Aan het geweldige succes der fascistische ka merverkiezingen hebben de katholieken uiter aard een evenredig aandeel gehad. Misschien zelfs meer dan dat; sommige bladen meenen, dat vooral op het platteland het voorgaan van den clerus van belangrijken invloed geweest is. In 1929 hebben de katholieke kiezers in groot getal, door verscheidene bisschoppen daartoe opgewekt, hun stem gegeven aan het fascisti sche regime, dat zooeven met éclatante daad, de Lateraansche verdragen, aan de Kerk recht had doen wedervaren. Ditmaal was er geen zoo sprekend feit om de stemmen der katholieken te richten. Weliswaar is er eenigen tijd geleden sprake van geweest, dat in de candidatenlijst der viierhonderd „aangewesenen" ook eenige vooraanstaande leiders der katholieke actie een plaats zouden vinden, of dat de katholieke actie zelf zou wor den opgenomen onder de cultureele instellin gen. die volgens de Italiaansche Kieswet het recht hebben, eenige candidaten voor die lijst voor te dragen. Noch het een, noch het ander is echter geschied. Of de Katholieke Actie daar rouwig om is, is een andere vraag, bij wier beantwoording men zoowel het strikt-gehand- haafde onpolitieke karakter dier vereenigmgen in aanmerking moet nemen als het feit, dat dit parlement slechts een overgangsfase beteekent naar een vertegenwoordiging op meer corpora tieven grondslag. Hoe dat zij, in plaats van een bepaald feit, dat in 1929 de stemmen der katholieke kiezers tot zich trok, geldt heden veeleer het gansche complex van de samenwerking tusschen Kerk en Staat, zooals die sedert 1929 gegroeid is. Ten aanzien daarvan is het bijv. van belang op te merken, dat op een punt als de hand having der Zondagsrust, waarvoor de Katho lieke Actie zich moeite gaf en waar de Paus zelf herhaaldelijk op wees, nog onlangs door dwingende beschikkingen van den Regeerings- chef aan de kerkelijke voorschriften werd vol daan. De „Osservatore Romano" wijdt aan de deel name der katholieken bij deze grootsche mani festatie van volgzaamheid aan het regime een beschouwing, waaraan wij het volgende ont- leenen. „De katholieke bladen schrijft het Vati- caansche orgaan hebben verteld van de eensgezindheid, waarmede de leden der katho lieke organisaties, op het voorbeeld van den clerus en het Episcopaat, naar de stembus zijn opgegaan. De godsdienstvrede, die in Italië is verwezen lijkt, beteekent voor de katholieken wij mo gen zeggen: beteekent voor het Italiaansene volk één van de edelste uitingen van het regime, dat den godsdienst evenals het vader land en het gezagsbeginsel boven alle discus sie heeft gesteld. Nadat de eenheid der gees ten door de verzoening tusschen Staat en Kerk was bewerkt, werd zij door dat program en dien opzet gehandhaafd; zij werd bevestigd door de eigen woorden van het hoofd der re geering in zijn laatste rede, die een laalste op roep aan het land was: „ook slechts een be schadiging van het aanééngesloten katholieke bewustzijn van het vaderland zou een misdaad tegen de natie zijn." Laat ons hier de beschouwing van de „Os servatore" even onderbreken om op te merken dat bij die woorden van Mussolini op de groote vijfjaarsverga dering enkele stemmen zich lie ten hooren, die ze toepasten op de idealistische filosofie. Het is geen geheim, dat de groote vertegenwoordiger, van die wijsbegeerte, die aan het fascisme een Hegeliaansche theorie tracht te te geven, de vroegere onderwijsminister Gen tile, niet meer den invloed heeft, dien hij had. Een teeken daarvan was bijv., dat het Natio naal Congres van Wijsbegeerte, op aanwijzing van Mussolini, werd voorgezeten door Gresta- no, die met- Gentile in een uiterst felle, open bare en voor het publiek zeer vermakelijke po lemiek gewikkeld was geweest. Ook is opge merkt, dat de formuleering van de verhouding van Staat en volk, zooals het fascisme zich die denkt, als een verhouding van ziel en lichaam, aansluiten bij scholastische denkvormen, gansch andere, dan de Duce zelf had verwerkt in zijn artikel over de leer van het fascisme in de Italiaansche Encyclopaedic, waarin de invloed van Gentile zeer merkbaar was. Geven wij nu weer het woord aan de „Os servatore". „Wederom, zoo schrijft het Vaticaansche blad, hebben de katholieken op deze feiten en deze woorden met hartelijk gevoel en recht vaardige erkentelijkheid geantwoord. In 1929 beteeker.den de verkiezingen de instemming met het werk van de nationale regeering en haar chef, bekroond door het verdrag van La- teranen; in 1930 beteekenen zij de vaststelling van de verkregen vruchten van eendracht en religieuze opleving." BOEDAPEST, 4 April (Reuter). De te Boe dapest wonende Hongaar Max Glas, die zich tijdens de Paaschdagen naar Bruenn in Tsjecho-Slowakije had begeven, is aldaar gear resteerd en beschuldigd van frauduleuze hande lingen. De gearresteerde had namelijk met een Chi- neeschen generaal een contract afgesloen. door de levering van een groote hoeveelheid munitie waarvoor hij de koopsom reeds had opgestreken. In plaats van mnitie heeft Glas echter een spoorweg-wagon met oud-ijzer geleverd. PARIJS, 4 April. In den heden te houden ministerraad zal het eerste gedeelte der wet gevende maatregelen behandeld worden voor het in evenwicht brengen der begrooting door bezuinigingsmaatregelen en salariskortingen. In dit verband deelde de minister van Finan ciën, Germain Martin, de „Echo de Paris" mede, dat het werk der financieele saneering van het land de moreele en financieele krach ten van het volk niet te boven gaat. Men diende De brief van den Paus. Spoedig een conflict tusschen Duitschland en het Vaticaan te var- wachten? Hongaar in Tsjecho-Slowakije gearresteerd, wegens frauduleuze handelingen. Conferentie van Japansche ambassadeurs te Tokio. De heer L. M. Weterings is benoemd tot ridder in de orde van den H. Gregorius. Uiteenzetting betreffende de Landbouw-crisis- politiek. „Het Werkfonds 1934" ter uitvoering van het zestig-millioenen-plan geinstalleerd. Verdachte van den moord te Den Haag ge arresteerd. Algemeene Vergadering der St. Willibrordns- federatie. slechts den moed en den wil tot handelen te hebben. Weliswaar had men dikwijls genoeg verklaard, dat de Fransche valuta de gezondste valuta ter wereld was, doch voorwaarde voor de handhaving van deze reputatie was, dat de openbare lasten de valuta niet zouden ver zwakken. De regeering zou thans de inkomsten en uitgaven met elkaar in overeenstemming brengen op de manier, zooals een goede buis- vader dit zou doen. Het blad voegt aan deze verklaring toe, dat het eerste gedeelte der bezuinigingsmaatregelen vijftien wetsontwerpen omvat met een totale bezuiniging van 2milliard francs. Door zuivere begrootingsbezuinigingen op de verschil lende ministeries wordt een bedrag van 620 millioen francs gevonden. Bovendien hoopt men door de reorganisatie der spoorwegen 200 mil lioen frnacs te kunnen bezuinigen, welke be dragen aan de 2% milliard toegevoegd zouden kunnen worden. De kwestie der pensioenkortin gen voor de oudstrijders is nog niet opgehel derd. De onderhandelingen met de oud-strijders organisaties worden door den minister-president, den minister van Financiën en den minister voor de pensioenen gevoerd. Naar verluidt zou den er kansen op overeenstemming bestaan. Onze Belgische correspondent schrijft ons: De stranding van een 'issrnerssloep te Den Haan (Belgische kust) welke gesmokkelden alco hol bevatte, heeft, zooals gemeld, de arrestatie van verschillende personen tot gevolg gehad. Het verder onderzoek heeft Uitgewezen dat men hier met een uitgebreide internationale smokkelbende te doen heeft. Een sedert jaren te Breskens gevestigde Belg schijnt de leider ervan te. zijn. Zijn eerste luite nant is iemand, die onder den naam van Al Capone schuil gaat en die in werkelijkheid Des- camps heet; hij is afkomstig uit Becelaere 'lepe- ren). Vroeger heeft hfj te Nieuwpcort gewoond, waar hij zich reeds met smokkelen bezig hield. Hij was in relatie met vissohers die voor zijn rekening allerlei waren vervoerden. De alcohol, die uit Schiedam afkomstig was, werd, alhoewel voor België oestemd, naar Duin kerken getransporteerd, daar de rechtstreek- sche invoer te gevaarlijk toescheen. Daarom deed men een omweg langs de Fransche haven. Het transport werd gedaan in bussen en per spoor. In Frankrijk moesten geen douane-rech ten betaald worden, vermits de alcohol niet voor dit land was bestemd maar wel, zoogezégd, voor Dantzig. Na korten tijd in de openbare stapelhuizen van Duinkerken te hebben vertoefd, werd de al cohol in de haven ingescheept op buitenlandsche vaartuigen, nadat de kapitein alle wettelijke l> formaliteiten had vervuld. Deze schepen gingen natuurlijk niet naar Dantzig. Tegen den avond stopten ze op enkele mijlen van de Belgische kust om den alcohol in kleine sloepen te trans porteeren. Die sloepen brachten de bussen daar na, bij voorkeur des nachts, aan wal, waar zij door andere leden der vereeniging in ontvangst werden genomen. Een dezer schepen was de O 218 .Maria Johanna", welk vaartuig dikwijls te Duinkerken aanlegde en daar goed bekend was. Men denkt dat nog andere schepen zich met hetzelfde werk belastten. Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 750 Vorige stand: 751

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1