STADSNIEU W S
l
a
1 Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
I Plaats dan 'n „Omroeper"
voor 75.000gezinnen
Credietsteun aan den middenstand
Regeling onderwijzersopleiding
Laatste Nieuws
BLIJFT TWEE
ONTWERP INGEDIEND
aiiinmifliciiiumiiniRiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiuiimiuiuiiiiuuiuiuuiiiuiuiiiHiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiH
DINSDAG 24 APRIL 1934
FEESTAVOND
Centrale Johez-vereeniging
Mededeelingen aan den Raad
Fancy-Fair St, Josephs-Gezellen
Speeltuinvereenigingen
Concert en feestavond
Personalia
„Onze Vloot"
Haarl. Kegelbond
Zilveren jubileum
Zondagswerk aan de Papierfabriek
BLOEMEND AAL
WETHOUDER LAAN-BANK
Onthuld en overgedragen
SANTPOORT
NAAR DE BOLLENVELDEN
Fransch bezoek aan ons land
Het geraamde bedrag zal ten volle
in de dekking der te nemen
maatregelen moeten
voorzien
Functie van de bank
Geen redding van de Bank
Met afkapping van het eerste leer
jaar moeten de 4-jarige kweek
scholen in 3-jarige worden
omgezet
De reorganisatie
Omzetting kweekscholen
Te hoog gegrepen
Niet meer kosten
HET CONCERTGEBOUW
K. N. V. B. steunt niet
GEZELLEN-WANDELCLUBS
BIJEEN
Vergadering te Amsterdam
De gelijkstelling
Oostenrijks nat. raad
Fusie drie grootste banken
Tegen onzedelijke publi
caties
Gep. gen.-maj. J. M. van Stein
Callenfels
INDISCHE POSTVLUCHTEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
üllilllIllllllllllllllllll!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUllll!IIIIIillllllllll[|||lllllllllllll||||[||||||||||||ill||[|||||[||I|||||||||||||il!IIc
In de Gemeentelijke Concertzaal hield de
Centrale Johez-vereeniging een uitstekend ge
slaagden feestavond, waarop zich alle afdeelin-
gen lieten hooren.
Dit laatste geschiedde hetzij door zang (man
nenkoor!), hetzij door muziek (harmonie en
jeugdharmonie!) of door een tooneelopvoering
(tooneel- en cabaretafdeeling), zoodat de aan
wezigen wel een uitgebreid overzicht hebben
gekregen van hetgeen de vereeniging zooal op
kunst- en amusementsgebied presteert.
De Jeugdharmonie was het eerst aan de beurt
en speelde dat het een lust was om te hooren.
Er werden marschen gespeeld, een ouverture en
een fantasie, alles met een stevige klankkracht
en een meesleepende vlotheid. Op de enkele
foutjes zullen we dan ook maar geen zout
leggen!
Na de jongeren kwamen de ouderen op het
podium en wel allereerst het niet omvangrijk
mannenkoor onder leiding van den dirigent,
den heer J. Scheffer, dat eenige liederen van
Schubert, o. a. het „Sanctus", een lied van Phi
lip Loots, getiteld „Mijn hofje" en eenige koor
werken, welke niet op het programma stonden,
op verdienstelijke wijze ten gehoore gebracht.
Als „Dritte im Bunde" speelde hierna
evenals de Jeugdharmonie onder leiding van
den directeur, den heer J. A. Meng de
Johez-harmonie eenige zeer moeilijke num
mers, o. a. de Rienzi-ouverture van Richard
Wagner, de fantasie uit de opera „Cavalleria
Rusticana" van Mascagni, de Titus-ouverture
van Mozart en lost not least het Faust-
ballet van Gounod, welke alle met de ver-
eischte vaardigheid werden uitgevoerd. Voor
al de Rienzi-ouverture was een prestatie!
De deelen van het Faust-ballet werden meer
met afwisselend succes gespeeld. Over het ge
heel genomen echter verdienen de klankkleur,
het tempo en het samenspel een woord van
lof!
Toen de muziek en zang hun deel hadden
gehad kwam de tooneel- en cabaretafdeeling
voor het voetlicht, die de talrijke aanwezigen
nog langen tijd gezellig vermaakte met o. a.
een muzikale show. Tenslotte werd nog een
.nabetrachting" gehouden, afgewisseld door
voordrachten van mej. Out, met begeleiding van
den heer Spoor.
Er was veel en verdiend applaus.
Ingekomen zijn:
een afschrift van het Koninklijk Besluit van
23 Februari 1934 No. 24, waarbij, met vernieti
ging van het besluit van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland tot het onthouden van
goedkeuring aan het raadsbesluit van 28 Juni
1933 no. 10 betreffende het aangaan eener geld-
leening van 1.000.000, aan dit raadsbesluit
alsnog goedkeuring wordt verleend.
een brief van Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland ten geleide van een uittreksel
uit het Koninklijk Besluit van 15 Maart 1934
no. 46, houdende goedkeuring van de navol
gende raadsbesluiten:
24 November 1933 no. IA om gedurende 1934
geen uitvoering te geven aan de Verordening
tot toekenning van vacantietoeslag;
1 December 1933 no. 3C tot toepassing van
een korting op het kindersuppletieloon;
een besluit van dezelfden, waarbij wordt ver
daagd hun beslissing omtrent het raadsbesluit
van 28 Februari no. 19 tot aanvaarding van
grond aan de Hendrik Roozenlaan en het Rol
landspad;
brieven van dezelfden ten geleide van de
door hen goedgekeurde raadsbesluiten van:
22 November 1933 no. 12 tot wijziging van
bet uitbreidingsplan „Zuid-West";
28 Februari 1934 no. 11 tot aanvaarding van
een teekening ter plaatsing in het Frans Hals
museum;
14 Maart 1934 nrs. 13 en 14 tot verkoop van
grond, onderscheidenlijk aan R. Mulder en J.
H. Bennik; no. 15 tot aankoop van grond, ge
legen aan den Vergierdeweg;
28 Maart 1934 no. 14 om de gemeente garant
te stellen voor een door de Diaconie der Gere
formeerde Kerk alhier met het bestuur der
Rijksverzekeringsbank gesloten geldleening.
Voorgesteld wordt te stellen in handen van
Burgemeester en Wethouders om prae-advies.
een adres van mevr. de Wed. Justus van
MaurikSlufter, waarin zij mede namens de
erven Justus van Maurik bezwaar maakt tegen
het plan om den Phoenixweg te veranderen en
te verleggen;
de navolgende verzoekschriften om in koop
te ontvangen de perceelen bouwterrein, gelegen
aan de achter de namen vermelde straten: A.
P. Winnubst (Rechthuisstraat); N.V. Prinsen-
erve (Zaanenlaan).
B. en W. van Haarlem maken bekend, dat zij
ten aanzien van de winkels op de door het be
stuur van de St. Josephgezellenvereeniging van
28 April tot en met 2 Mei 1934 te houden fan-
cy-fair en tentoonstelling in het perceel aan de
Jansstraat 59 ingevolge de Winkelsluitingswet
1930 ontheffing hebben verleend van de ver
bodsbepalingen van die wet in dier voege, dat
die winkels op Zaterdag 28 April 1934 na des
namiddags 10 uur tot des namiddags 11 uur,
op Zondag 29 April 1934 van des middags 12
uur tot des namiddags 11 uur en op de overige
dagen na des namiddags 8 uur tot des namid
dags 11 uur voor het publiek mogen geopend
blijven, daarin mag worden verkocht en het
verkochte medegenomen.
Zaterdag 28 en Zondag 29 April a.s. zal de
Bond van Kennemer Speeltuinvereenigingen
alhier, een tentoonstelling houden van werk
stukken door de kinderen in den afgeloopen
winter op de verschillende clubs vervaardigd.
Deze tentoonstelling wordt gehouden in ge
bouw „St. Bavo", Smedestraat.
De officieele opening vindt plaats op Zater
dag 28 April, des middags om half vier.
De tentoonstelling is geopend Zaterdag van
5 tot 10 uur en Zondag van 11 tot 6 uur.
De Overijselsche Ontspanningsvereeniging
houdt op Zaterdag a.s. des avonds om 8 uur
in het café-restaurant Gebr. Brinkmann, Groo-
te Markt, een suecialen Twenntschen avond,
waaraan medewerking verleenen het Duo Wi-
ehard uit Hengelo, de heer J. H. Gerritsen
(Marimba en xylophoonsoli) en „The Musical
lunatics Your band".
De Overijselsche vereeniging „De Oosthoek"
houdt op Zaterdag a.s. des avonds om 8 uur
een feestavond in de tuinzaal van het Gem.
Concertgebouw. Medewerking verleenen het
Cabaretgezelschap „The happy Five" en de
band „La Argentina" onder leiding van den
heer Kuvener.
De Kon. Liedertafel „Zang en Vriendschap"
geeft Vrijdag a.s. des avonds om kwart over
8 in het Gemeentelijk Concertgebouw een con
cert, waaraan medewerking verleenen Annie
Woud (alt), Francis Koene (viool) en Emmy
van Eden (begeleiding).
Het concert wordt geopend met het „Wilhel
mus", bewerkt door Fr. Roeske, terwijl het
programm# voorts o.a. eenige liederen van
Hugo Wolf en Ildebrando Pizetti, de „Deutsche
Aria" van F. Handel, „Germin al" van Fr. Riga,
twee Hongaarsche dansen van Brahms-Isachim
en vioolwerken van Fr. Kreisen vermeldt.
Op Dinsdag 1 Mei a.s. herdenkt de heer L.
Reinders Jr., lettergieter, den datum, waarop
hij vóór 40 jaar in dienst trad bij de firma
Joh. Enschedé en Zonen op de afd. lettergie
terij.
Onze stadgenoote mej. B. J. Wiersma is be
noemd tot onderwijzeres aan de school voor
bijzonder onderwijs te Zwolle met ingang van
1 Mei a s.
De Kon. Ned. Vereeniging „Onze Vloot", af-
deeling Haarlem en Omstreken houdt op Vrij
dag a.s. des middags om 4 uur in hotel „Lion
d'Or" haar jaarvergadering. De agenda ver
meldt o.a. het uitbrengen van de jaarverslagen,
bestuursverkiezing, benoeming van 6 leden van
het Dagelijksch Bestuur en verkiezing van een
voorzitter en een afgevaardigde naar de aig.
vergadering der vereeniging.
Ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van
den Haarlemschen Kegelbond zal het bestuur
op Zondag 29 April a.s., des middags van 3 tot
5 uur in de groote feestzaal van het clubgebouw.
Tempeliersstraat 35, alhier.
Een ook in onze Katholieke kringen bekend
belastingambtenaar, de heer E. v. d. Wall, Rijks
ontvanger te Haarlem, herdenkt Woensdag 25
dezer, zijn 25-jarig ambtsjubileum.
Zijn ambtelijke loopbaan begon hij in Maas
tricht en had achtereenvolgens Winschoten,
Lemmer, Roelofarendsveen, Leiden, Oude Pe-
kela en thans Haarlem als standplaats.
Tal van onze katholieke ambtenaren ont
vingen hun opleiding van hem voor adjunct
commies, commies en ontvanger.
Ook op ander terrein verrichtte de jubilaris
veel werk.
Zoo was hij in Leiden lid van den Gemeente
raad en in Haarlem om. bestuurslid van den
Armenraad. Vooral aan Armenzorg geeft de
heer v. d. Wall veel van zijn werkkracht.
Moge het den jubilaris op zijn zilveren ambts-
feest niet aan belangstelling ontbreken.
In verband met de groote vraag naar cou
rantenpapier, zal, voorloopig voor den tijd van
drie weken, aan de papierfabriek van Van Gel
der te Velsen, ook des Zondags worden ge
werkt. Lag het eerst in de bedoeling den Zon
dag over twee ploegen te verdeelen, thans is
de directie hierop teruggekomen en geschiedt
de arbeid dien dag ook in drie-ploegendienst.
Maandagmiddag had bij den Vijver van Duin
en Daal te Bloemendaal, begunstigd door schit
terend voorjaarsweer, de onthulling plaats van
de J. C. Laan-Bank, aangeboden door de Bloe-
mendaalsche burgerij aan den thans ontslapen
oud-wethouder.
Onder de aanwezigen merkten wij op me
vrouw de wed. Laan met haar kinderen en
eenige kleinkinderen, verschillende raadsleden
en veel vrienden en bekenden van de hoog
geachte Bloemendaalsche familie.
De voorzitter van het Comité, indertijd door
de burgerij spontaan gevormd, wenschte bij
de onthulling en overdracht aan de gemeente
eenige woorden in het midden te brengen. Hoe
gaarne, aldus spr., had ik dat gedaan in te
genwoordigheid van hem, wien deze huldiging
betreft. Helaas, het mocht niet zoo zijn.
Spr. herinnerde er aan hoe onmiddellijk na
het aftreden van den heer Laan stemmen op
gingen voor aanbieding van een passend en
blijvend huldeblijk. Het heeft den oud-wethou
der zoo goed gedaan, dat de bank geplaatst
zou worden op een van zijn liefste plexjes in
de gemeente. Het aankomend geslacht zal tot
in lengte van dagen aan de figuur Laan door
deze bank herinnerd worden.
Spr. richtte zich dan tot mevrouw Laan en
hoopte, dat de smartelijke herinneringen, door
deze plechtigheid opgewekt, zouden worden
weggevaagd door het bewijs hoe in breeden
kring het werk van haar echtgenoot gewaar
deerd is.
Spreker bracht tenslotte dank aan architect
en uitvoerders, speciaal aan de firma v. Empe-
len v. Dijk voor de belangelooze verzorging van
de beplanting.
Wethouder Prinsenburg aanvaardde de bank
namens het gemeentebestuur. De burgemeester
en wethouder Bornewater waren verhinderd
aanwezig te zijn. Spreker noemde zijn taak
niet plichtmatig, maar een voorrecht. De Bloe
mendalers zullen steeds het werk van spreker's
voorganger in deze bank kunnen zien. Het doel
van het huldeblijk was den dank der ingezete
nen bekend te maken, weinigen hebben echter
vermoed, dat het tevens een monument ter na
gedachtenis zou zijn.
Veel is bij zijn aftreden als wethouder over
zijn werk gesproken, ging spr. voort.
Eén punt wil ik bijzonder belichten. De heer
Laan had een bijzondere zorg voor het behoud
van natuurschoon en voor den verderen op
bouw van Bloemendaal. In de jaren, dat spr.
raadslid was en in de commissie van Publieke
Werken samenwerkte met den thans ontsla
pene, heeft hij er dikwijls verbaasd over ge
staan, hoe een koopman tevens een aestheti-
cus bij uitstek kon blijven.
Er werd gelet op den welstand der nieuwe
bouwwerken, platte daken kregen zijn veto,
ruime en open bebouwing kreeg zijn volle sym
pathie.
Hij wist van geen transigeeren daar waar
het ging om het behoud van mooi Bloemen
daal. Andere streken, waar de zaak verknoeid
was, haalde hij steeds als waarschuwend voor
beeld aan. Het nageslacht zal de vruchten blij
ven plukken van het beleid van dezen oud
wethouder.
De gemeente is bijzonder mooi, zorg dat het
zoo blijft. Deze bank is niet alleen een her
innering aan wethouder Laan, maar ook aan
den burgerplicht te waken voor behoud van
„Mooi Bloemendaal". Laten wij, besloot spre
ker, met deze intentie deze plaats straks ver
laten.
De oudste zoon van den oud-wethouder dank
te mede namens zijn moeder en broers en zus
ters voor het treffende huldeblijk.
Spr. gaf den aanwezigen de verzekering, dat
het zijn vader voor zijn dood heel gelukkig
maakte, te vernemen, dat de bank zou komen
te staan tegenover het huis, waar hij 33 jaar
lang gewoond had.
Hiermede was de korte plechtigheid ge
ëindigd.
Burgerlijke Stand Geboren: L. G. Hoff-
mann-Tobi d.
Ondertrouwd: F. J. Raatjes en T. T. de
Vries.
Getrouwd: G. van Dillewijn en E. Oostrom.
Overleden: P. Soeters, 45 j.; Jhr. L. G. Bo-
reel, 81 j., overleden te Haarlem; M. M. Stik-
kel, wed. A. Koopman, 84 j.; W. B. van De
venter, 75 j., echtgen. A. Stoop.
Revue Vox Humana Zaterdagavond gaf
Santpoorts Gemengd Koor „Vox Humana" ter
gelegenheid van het 24e jaarfeest een feest
avond in hotel de Meyman.
Het was een prettige avond: muziek en een
gezellige sfeer, weinig speechen en een leuke
revue: „Trek 't je niet aan". Want geïnspi
reerd door het groote succes van de eerste revue
van vorig jaar, die /men aanvankelijk als een
feestelijke afwisseling had opgevat, besloot men
ook dit jaar weer een revue op te voeren, om
zoodoende leden en donateurs het vertoeven in
de vereeniging zoo aangenaam mogelijk te ma
ken.
Het is de heer Westerhoven, voorzitter der
vereeniging, mogen gelukken, als dilettant een
leuke revue samen te stellen, welke bij iedereen
in den smaak is gevallen. Dank zij de spontane
medewerking van dirigent, bestuur en leden
is ze dan ook ten volle geslaagd.
De heer Brands, dirigent, heeft gezorgd voor
de compositie en het instudeeren der koorwer
ken.
Aankleeding en decorwerk nam de penning
meester, de heer W. Gerret, geheel voor zijn
m
De Fransche pilote Marie Hils verwierf
den Harmon-beker der Internationale Liga
van vliegers. Zij wordt als de beste vlieg-
ster van 1933 beschouwd
rekening, en op inderdaad grootsche wijze heeft
hij dit werk uitgevoerd, want voor het decor
hebben we niets dan lof. Ook de verzorging der
costumes, die de dames eigenhandig hadden
vervaardigd, was keurig.
Ofschoon een uitvoering als deze geheel bui
ten doel en streven der vereeniging ligt, en
slechts bedoeld is als een aangename afwisse
ling, is ze toch een groot succes geworden en
geeft een goed beeld van den geest der ver
eeniging.
Het verhaal speelde zich af om het drietal
Rosalier, Swindel en Zwam resp. mevr. Ger-
retsSoree en de heeren Gerrets en Wester
hoven
Wegens de hier heerschende crisis, gaan ze
maar eens naar het buitenland kijken.
Op de boot maken ze kennis met zeeziekte,
zeemansleugens en een inspectie van de be
manning, waarin eenige zwaargewicht lichtma-
troosjes groote hilariteit verwekten.
Op de plaats van bestemming worden dolle
dingen beleefd, waarvan de leugen-ballon wel
het geestigste was. De radio-scène was nogal
onsmakelijk.
Na nog vele wederwaardigheden besluiten ze
per vliegtuig terug te keeren. Eerst echter wordt
een flinke levensverzekering afgesloten, waarbij
een dubbel kwartet van verzekeringsagenten
het publiek vergast op een uitmuntend koor
werkje.
De vliegtocht over Kennemerland brengt de
gebruikelijke hekelarij op de plaatselijke toe
standen: Velserpont, Hoofdstraat en de Bre-
deroodscheweg kregen o.a. een beurt.
Eindelijk krijgen ze genoeg van het losbandig
leven en maken het voornemen zich te wijden
aan bescherming der kunst, en gaan met groote
ijver aan het werk voor de voorbereiding van
het feest van „Vox Humana", Santpoorts Zil
veren Bruid.
De koorwerken waren uitstekend verzorgd,
terwijl er zeer verdienstelijk werd gezongen en
gespeeld.
Woensdag wordt dezelfde avond gegeven voor
donateurs, eveneens in de Weyman en Zater
dag voor alle belangstellenden tegen entrée
in Zomerlust.
Zondag j.l. brachten ongeveer 300 Franschen,
die daartoe Zaterdagavond per extra-trein
uit Parijs naar Den Haag vertrokken, een be
zoek aan ons land. In een groot aantal auto
bussen maakte het gezelschap eerst een rond
rit door Den Haag, waarbij o. a. langs het
Binnenhof, het Vredespaleis, het Paleis van
H. M de Koningin en de Fransche legatie ge
reden werd, om vervolgens langs den Leidsche-
weg via Katwijk en Noordwijk een bezoek aan
de billenvelden te brengen.
Over Zandvoort en Haarlem, waarop de
Groote Markt even stil werd gehouden, reed
men naar Amsterdam, waar de lunch gebruikt
werd in Carlton-Hotel.
In den namiddag maakte men een rond
rit door Amsterdam, waarbij o. a. een bezoek
werd gebracht aan het Bagijnhof.
Op den terugweg over Hillegom en Lisse,
bracht men een bezoek aan de kweekerij van
Joh. Telkamp, waar aan ieder een bos hyacin
ten werd uitgereikt.
Tot slot vereenigde men zich aan een ge
meenschappelijk diner in het Paviljoen van
het Wandelhoofd te Scheveningen, waarna te
half tien de terugreis eveneens per extratrein
van Den Haag naar Parijs aanving.
De bezoekers waren enthousiast over de
pracht der bollenvelden en zeer onder den
indruk van het enorme aantal fietsen.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer inzake het wetsontwerp tot cre-
dietverleening aan den middenstand, wordt het
volgende ontleend:
Wat het tijdstip van indiening betreft, er
kent de minister, dat de moeilijkheden, waar
in een groot deel van den middenstand se
dert geruimen tijd verkeert, op zich zelf be
schouwd eerdere hulpverleening hadden gewet
tigd. Verstrekking van hulp door credietver-
leening vereischt echter vooral op dit terrein
een zorgvuldige voorbereiding, gepaard met
een uitgebreid voorafgaand overleg met ver-
verschillende instanties, waarmede onvermijde
lijk veel tijd gemoeid is.
Dat het ontwerp de kern van het midden
standsprobleem niet raakt, stemt de minister
voetstoots toe. De bedoeling is geen andere, dan
in daarvoor in aanmerking gomende gevallen
incidenteel credietsteun te verleenen.
Met betrekking tot de vraag, hoe men zich
de werking van het te verleenen crediet moet
voorstellen, wordt opgemerkt, dat de crediet
verleening zal worden toevertrouwd aan de
Nederlandsche Middenstandsbank, welke even-
tueele verliezen op verleende credieten aan het
Rijk zal kunnen declareeren. De begrootings-
post dient in de eerste plaats tot dekking van
deze verliezen; zóó gezien komt de credietver-
leening voor 's Rijks kas dus inderdaad neer op
een vorm van subsidieverleening.
Aan het bedrag van twee millioen ligt niet
een bepaalde becijfering ten grondslag. Dit be
drag stelt aan de beoogde hulpverleening een
uiterste grens; de toestand van 's Lands finan
ciën laat naar de meening van de Regeering
niet toe, voor dit doel een grooter bedrag be
schikbaar te stellen. Dat een memoriepost is
uitgetrokken, vindt zijn verklaring in de om
standigheid, dat geen raming kon worden ge
maakt van het bedrag, waarmede de begroo
ting voor het dienstjaar 1934 zal moeten wor
den bezwaard. Het bedrag van twee millioen is
dus niet alleen voor het loopende jaar bestemd;
dit bedrag zal ten volle in de dekking van het
geldelijk beloop der te nemen maatregelen moe
ten voorzien. Voor het overige wordt duidelijk
heidshalve nog opgemerkt, dat het totaal be
drag der te verleenen credieten allerminst in
het door de regeering aangevraagde crediet zijn
uiterste begrenzing vindt. De begrootingspost
zal tegenover de Nederlandsche Middenstands-
bank als het ware werken als een „waarborg
fonds".
De Minister moet met stelligheid tegenspre
ken, dat het wetsontwerp zou beoogen, de Mid
denstandsbank te redden uit een moeilijke po
sitie, waarin zij zou zijn geraakt of waarin zij
zou komen te verkeeren tengevolge van de
liquiditeitsmoeilijkheden van vele midden-
standsbedrijven.
Van zoodanige moeilijke positie is geen spra
ke; de bank heeft sinds haar oprichting bij de
credietverleening groote voorzichtigheid in acht
genomen en voor zoover zij in dezen crisistijd
bij de credietverleening verliezen geleden heeft
of vreest te zullen lijden, daarvoor ruimschoots
de noodige voorzieningen door reserveering uit
eigen middelen getroffen.
De regeering meent niet te kunnen prijsge
ven het aan het ontwerp ten grondslag liggen
de voornemen, de credietverleening uitsluitend
over de Ned. Middenstandsbank te doen loo-
pen. Zij acht het gebruik van dit voor dit doel
uitnemend geoutilleerd apparaat op zich zelf
reeds een waarborg voor een doelmatige en on
partijdige besteding der gelden en is voorts van
meening, dat alleen centraliseering der cre
dietverleening waarborg kan leveren tegen wil
lekeur of ongelijkheid van behandeling.
Het ligt niet in de bedoeling een commissie
in te stellen om na te gaan, aan welke bedrij
ven credieten kunnen worden verleend.
Welke voorwaarden aan de credietverleening
zullen moeten worden verbonden en welke
groepen van belanghebbenden van de te tref
fen regeling zullen kunnen profiteeren, kan
niet bij voorbaat in bijzonderheden worden
aangegeven, vooral ook daarom niet, wijl de
practijk den weg zal moeten wijzen.
Geen enkele groep van bedrijven is, mits aan
de gestelde eischen wordt voldaan, van de wer
king der regeling bij voorbaat verstoken, dus
ook niet de groepen van middenstandsbedrijven
in land- en tuinbouwstreken of bedrijven van
aannemers.
Met „volwaardige" bedrijven worden bedoeld
bedrijven, welke op een gezonde rendabiliteits-
basis berusten. Bedrijven, welke zich zien be
dreigd met omvangrijke verliezen op uitstaan
de vorderingen, zullen veelal wel in zoodanige
mate in hun kapitaal en tevens in hun renda
biliteit getroffen zijn, dat zij hebben opgehou
den- volwaardig te zijn. Zoodanige bedrijven
zullen dus niet met succes een beroep op de
regeling kunnen doen. Het ligt trouwens voor
de hand, dat met het op de been houden van
dergelijke bedrijven, gesteld dat dit tot de taak
van de Overheid zou behooren, sommen ge
moeid zouden zijn, welke het meergenoemde
bedrag van twee millioen wel zeer ver zouden
te boven gaan. De mogelijkheid, dat de rege
ling hulp zou kunnen bieden aan bedrijven,
welke bijv. door schuldenregeling zouden kun
nen worden gesaneerd, behoeft niet a priori te
worden afgewezen,
Ongetwijfeld bestaat aan 'n eenigszins ruime
van de opleiding van onderwijzers en onder
wijzeressen voor het lager onderwijs en van de
bevoegdheid, verbonden aan de akten van be
kwaamheid tot het geven van lager onderwijs.
Aan de Memorie van Toelichting wordt het
volgende ontleend:
Het getal onderwijzers, hetwelk de gezamen
lijke opleidingsinrichtingen kunnen afleveren,
is belangrijk veel grooter dan met het oog op
de voor afzienbare tijden te benaderen behoefte
in overeenstemming zal zijn. Het staat dus in
feite vast, dat deze opleidingsinrichtingen voor
vele van haar leerlingen eenvoudig algemeen
vormende scholen zullen zijn, met welker eind
diploma zij elders dan bij het onderwijs een
toekomst zullen moeten trachten te vinden.
Voor zoover dus deze algemeene vorming elders
op voldoende wijze en voor minder kosten kan
worden bereikt, is inkrimping van de onder
wijzersopleiding toelaatbaar en in het algemeen
belang.
Onder deze omstandigheden is er alle
aanleiding den omvang van de onderwijzers
opleiding zooveel mogelijk te beperken tot
de grens, waarbij zij met de ongeveer te be
palen behoefte aan nieuwe leerkrachten bij
het lager onderwijs in overeenstemming is.
Ongetwijfeld bestaat aan een eenigszins ruime
marge behoefte. Deze wordt echter zeker ge
heel geleverd door de vrije opleiding, welke
voor het Staatsonderwijzersexamen voorbereidt.
Met afschaffing van deze opleiding is geen en
kel belang gemoeid.
De beperking van de onderwijzersopleiding
behoort zoo mogelijk met een verbetering van
die opleiding gepaard te gaan.
Gebruik makende van de ruimte,
welke de wet ten deze laat, heeft de
minister bevorderd, dat met afkap
ping van het eerste leerjaar alle
vierjarige kweekscholen in drie
jarige worden omgezet. Tot dezen
maatregel kon worden overgegaan,
omdat de basis, waarop de kweek
schoolopleiding moet kunnen voort
bouwen, een voldoend algemeen
voortgezet onderwijs, in genoeg
zame mate in den lande bereik
baar is.
Met de L. O. -wet 1920 stelt de minister zich
op het standpunt, dat de kweekschool de on
derwijzers, wat hun algemeene opleiding be
treft, volledig gevormd aan de lagere school
behoort af te leveren.
De vraag der reorganisatie wordt dus feite
lijk deze, hoe, uitgaande van de grondgedach
ten der wet van 1920 en rekening houdende
met het feit, dat de drie-jarige school voor
voortgezet onderwijs als grondslag der onder
wijzersopleiding dient te worden aanvaard, die
opleiding verder moet worden afgebouwd.
Bij het thans ingediende wetsontwerp is de
minister dus uitgegaan van hetgeen in Titel VI
der L. O. wet is neergeschreven.
Reeds dadelijk moet hij er echter op wijzen,
dat hij ten aanzien van een enkel hoofdpunt
van die regeling is afgeweken. Met de gedachte,
dat de nieuwe onderwijzersakte ook de be
voegdheid zou moeten omvatten om aan een
school voor gewoon lager onderwijs, onderwijs
te geven in de speciale vakken lichamelijke
oefening, Fransch, Duitsch, Engelsch, wiskun
de, en handenarbeid, en aan een school voor
uitgebreid lager onderwijs in de vakken licha
melijke oefening, wiskunde en handenarbeid,
is naar zijn meening te hoog gegrepen.
Overigens heeft hij de beginselen van Titel
VI tot de zijne gemaakt. Ook de „opleidings
school" en de onderwijzeres, die daar voor de
lagere klassen der school voor gewoon lager
onderwijs zal worden gevormd, heeft hij in be
ginsel aanvaard. Ter wille van de bezuiniging
heeft hij echter in het wetsontwerp die oplei
ding niet ondergebracht in afzonderlijke scho
len, maar ze in de kweekschool geïncorporeerd.
Een vijf-jarige kweekschool behoeft niet meer
te kosten dan de tot dusver bestaande vier
jarige en zeker niet, wanneer aan die vier
jarige kweekschool het verlengstuk der B-af-
deeling (hoofdaktecursus) verbonden is.
De bedoeling immers is, dat de opleiding in
het vierde en vijfde leerjaar der vijfjarige
kweekschool voor niet meer dan de helft uit
theoretische lessen zal bestaan. De overige tijd
is bestemd voor oefening in de practijk van
het les geven en eigen vrije studie. Meer loka
liteit dan de vierjarige opleiding eischt de vijf
jarige dus niet, en evenmin uitbreiding van het
totaal aantal lesuren.
tingen ten zeerste noodig is. Die inkrim
ping, waarin het wetsontwerp eveneens be
oogt te voorzien, zal de toepassing van de
pacificatie-gedachte ook op dit gebied mo
gelijk maken.
Aan de regeling betreffende de kweekschool
opleiding is toegevoegd die van de akte-exa
mens en de omschrijving van de bevoegdheid,
welke aan de akten van bekwaamheid verbon
den zal zijn, omdat deze onderwerpen ten
nauwste met de opleiding samenhangen. De
bedoeling is dus geweest, het geheele samen
stel dezer bepalingen uit de L. O.-wet te lich
ten en naar de Kweekschoolwet over te bren
gen.
In het bestuur van den Kon. Ned. Voetbal
bond is besproken het verzoek van Minister
Marehant om den K. N. V. B. op eenigerlei
wijze te doen bijdragen in de steunactie voor
het Concertgebouworkest.
De K. N. V. B. heeft gemeend op dit verzoek
niet te kunnen ingaan.
In het gebouw der St. Josephsgezelien te
Amsterdam vergaderden Zondag de afgevaar
digden van alle wandelclubs der St. Joseph
gezellenvereeniging uit het Centraal-Verband.
In het openingswoord heette de centraal-
praeses de aanwezigen hartelijk welkom en
drukte zijn spijt uit over het feit, dat deze
vergadering niet op „de Liebaard" te Baarn
kon plaats vinden. Het doel der bijeenkomst
was het tot stand brengen van één centrale
voor alle wandelclubs in het Centraal Verband.
De sport hoort in de jeugdbeweging en elke
nieuwe tak van sport is in de St. Josephgezel
lenvereeniging welkom, mits zij wordt beoefend
in den Kolpingsgeest. Voor de wandelsport is'
dit van groot belang. Zoo kunnen bijv. bij
groote tochten maaltijden worden gehouden in
de Gezellenhuizen.
Op deze vergadering werd voorts behandeld
een concept-reglement wat is samengesteld
door een commissie uit het centraal senioraat.
Nadat was vastgesteld, dat er 27 afdeelingen
vertegenwoordigd waren, werd besloten, dat
elke afdeeling één stem zou uitbrengen.
Behoudens eenige kleine veranderingen werd
het reglement aangenomen, zooals door het
centraal-senioraat voorgesteld, alleen over de
artikelen betreffende het uniform en de te vol
gen techniek waren de meeningen zeer ver
schillend. Na lang discussieeren werd het
uniform als volgt vastgesteld: witte shirt met
Kolping's embleem, zwarte das en lange panta
lon.
Na langdurige discussie en stemming werd
besloten het punt techniek te laten rusten en
de beslissing hierover aan de centrale com
missie over te laten.
Het centraal bestuur werd vervolgens sa
mengesteld uit de heeren Menke (Leiden),
Punt (Alkmaar) en Koelewijn (Delft).
Na de rondvraag werd de vergadering door
praeses Van Galen gesloten.
Het Centraal Verband bood vervolgens aan
de deelnemers een diner aan.
Een factor, die wel van beteekenis is voor
de kosten, is de aanvaarding van de finan
cieels gelijkstelling van de bijzondere met
de Rijkskweekscholen. Zeker zou de ver
wezenlijking van dit reeds in 1920 ook voor
de onderwijzersopleiding in de wet uitge
drukte beginsel juist in den tegenwoordi-
gen tijd een onoverkomelijk bezwaar op
leveren, ware het niet, dat een ook om
andere redenen dan bezuiniging noodige
inkrimping van het aantal opleidingsinrich-
WEENEN, 23 April Van toonaangevende
zijde zijn, naar een der bladen meldt, bezwa
ren van constitutioneelen aard ingebracht
tegen de bijeenroeping van den nationalen
raad, welke de regeering de volmachten zou
moeten verleenen voor het overgaan op de
nieuwe grondwet.
Een van krachtverklaring van de nieuwe
grondwet zou thans nog slechts mogelijk zijn
langs den weg van een proclamatie der grond
wet door de regeering.
WEENEN, 23 April (Reuter) Hedenavond
werd bekend gemaakt, dat de drie belangrijk
ste Oostenrijksche banken, n.l. de Creditanstalt,
de Wiener Bankverein en de Nieder-Oester-
reichische Escomptegesellschaft tot fusie had
den besloten.
Het bericht, dat geheel onverwacht kwam,
verwekte groote sensatie.
Onze Belgische corr. seint ons;
De Belgische minister van Binnenl. Zaken,
Pierloh, cal zoodra de Kamer van reces terug
keert een wetsontwerp indienen, waarbij de
invoer van buitenlandsche onzedelijke publi
caties verboden wordt. Strenge gevangenisstraf
fen en zware geldelijke boeten wachten de
overtreders dezer bepaling.
Tot heden toe vindt men in België vele,
vooral Fransche, onzedelijke publicaties ge-
etaleerd. De Belgische wet kent geen maat
regelen om daartegen op te treden.
Te Bennekom is in den ouderdom van bijna
82 jaar overleden de gep. generaal-majoor J.
M. van Stein Callenfels.
De „Pelikaan" is in Bandoeng geland.
De „Snip" (thuisreis) vloeg van Djask naar
Bagdad.
De „Oehoe" (uitreis) is uit Bagdad vertrok
ken en te Djask aangekomen.
