Meteorologie en hoogte-record
Om de juiste keuze
ONBEMANDE BALLONS
ZONDAG 29 APRIL 1934
Het record van Donati
HET LEERFILMCON-
GRES
Vier dwazen
Verbïndings-raadsel
aa.L
met
BRABANTSCHE BRIEVEN
Enkele uitdrukkingskes van onzen patent-veurzitter j
Twee jaren geleden bereikte Pic-
card de toen ongeloofelijke
hoogte van 16000 meter
Een audiëntie bij den H. Vader
Pauselijk schrijven te
wachten
Academische examens
DE STRATOSFEERTOCHTEN VAN PICCARD
DE MARX BROTHERS
OMGESCHAKELDE OVER
TUIGING
Ida Wüst aan het woord
BandoengBatavia driemaal
daags
Stuurlieden-examen
Universitaire examens
Prins Hendrik naar Het Loo
Oplossing vorig raadsel
VT.0LLU)
Prijswinnaars zijn:
SCHAATSENRIJDEN
BESTRAFFING VAN
NOORSCHE RIJDERS
Staksrud, Engestangen en Ballan-
grud geschorst
WIELRENNEN
NIEUWE TOUR DE FRANCE
Voor fabrieksploegen
WERELDKAMPIOENSCHAP
PEN WIELRENNEN
Grootsche organisatie
DANKBETUIGING KONINGIN
„Hulvenout 'n lestorisch
hoogenblik 1
hekselsior!"
In de laatste jaren staan de stratosfeer
tochten in de algemeene belangstelling.
Men vergeet vaak, dat het hier om
wetenschap ppl"ke onderzoekingen gaat en
dat nog andere methoden dan ballonvluch-
ten voor de ontsluiering van de stratosfeer-
geheimen worden toegepast.
De techniek heeft zich in onze eeuw zoo ge
weldig omwikkeld, dat weldra in horizontale
richting geen afstanden meer zullen bestaan
Daartegenover zijn de resultaten, die wij in
loodrech.e richting bereikten, in vergelijking
hiermee poover te noemen. Diep in de aarde
dringen, kunnen wij niet en groote hoogten
kunnen wij evenmin bereiken. Zeker, men is
2000 meter ver in de aarde gekropen en men
heeit een hoogte van 22.000 meter bereikt. Hoe
wteinig dat eigenlijk is, kan door de volgende
vergelijking duidelijk worden. Wanneer men
zich de aarde zoo groot voorstelt als een ge
woon huis in een s-ad, dan zweeft de ballon,
die het verst van de aarde verwijderd is, on
geveer 4 cM. boven deze „globe".
De Italiaansche vlieger Donati is er in ge
slaagd, een hoogte van 14.553 meter .te halen.
Met groot levensgevaar heeft hij deze hoogte
bereikt, die in vergelijking met de aarde toch
zeer gering is. Wel bewijst dit record, dat de
vliegtuigkunde geweldig vooruit gaat. Zal de
menseh met vliegmachines nog hooger kunneu
komen? De technici bevestigen en ontkennen
dit; want feitelijk is het meer een materiaal
kwestie, of de 14.553 meter overtroffen zullen
worden. In de ijle lucht moet de propeller, wil
hij nmtig zijn, zoo razend vlug ronddraaien, dat
de uiteinden een snelheid bereiken, die dich'
de grens van de cohaesie voor het materiaal
nadert.
Waarschijnlijk zal de ballon in de volgende
jaren grootere hoogten bereiken. Twee jaar ge
leden bereikte Piccard de toen ongeloofelijke
hoogte van 16.000 meter. Een paar maanden
geleden stegen de Russen tot een hoogte van
22.000 meter.
De mededeeling der Russen, dat zij onbeman
de ballons met zelf-regis .reerende instrumen
ten in de stratosfeer lieten opstijgen, verwekte
eenige sensatie. Toch is deze methode niet
nieuw reeds dertig jaar geleden werkte men
er mee. Indertijd hadden de Dui.schers Berson
en Sühring een hoogte bereikt van 10.800 me
ter. Na 10.250 meter bezwijmde Sühring echter,
zoodat Berson het tenslotte verstandiger acht
te, daar ook hij een ineenstorting vreesde, te
dalen. Nu wilde men, ondanks het feit, dat
menschen in deze hoogten niet meer konden
werken, uit nog hoogere regionen meteorolo
gische gegevens hebben. Zoo kwam men er
vanzelf toe om twee ballons te laten opstijgen,
uitgerust met zelfregistreerende instrumenten.
Een ballon barstte op een vooruit berekende
hoogte, zoodat de instrumenten langzaam met
den anderen ballon daalden.
Tegenwoordig gebruikt men slechts een bal
lon, die op groote hoogte uit elkaar springt,
waarna met behulp van een parachute het in
strument veilig kan dalen. Meer dan twintig
jaar geleden bereikte men met deze ballons
hoogten van 35.000 meter. De meteorologie is
dan ook sedert jaren met de toestanden in deze
groote hoogten uitstekend bekend. De stra
tosfeer is lang niet zulk een mysterieuze lucht
laag als men algemeen denkt.
Men weet, dat op 10 K.M. de temperatuur
niet meer daalt zooals wel in de stratosfeer
het geval is maar om de 55 graden Celsius
beneden nul blijft. Menig onderzoeker meent
zelfs, dat op groote hoogten de temperatuur
weer stijgt. Tot nu toe is men er niet in ge
slaagd dit te bewijzen. Weliswaar kan een war
mere laag hooger dan 35 K.M. liggen, maar uit
deze regionen heeft men geen metingen en het
is ook twijfelachtig, of de 35 K.M.-grens wel
overschreden kan worden.
Theoretisch is dat heel goed mogelijk, maar
in de praktijk stuit het af op de rubber. Hoe
hooger de ballon komt, des te meer rekt de rub
ber, daartoe gedwongen door de constant blij
vende wfeterstofgasvulling en het verminderen
van den luchtdruk. Op de groote hoogten heeft
de ballon dan ook vaak een 10 maal grooteren
omvang dan op aarde en is de rubber zoo uit
gerekt, dat de dikte niet meer dan een onder
deel van 1/10 m.M. bedraagt, zoodat de ballon
scheurt.
Hoewel men prima materiaal gebruikt, is aan
deze uk letting een natuurlijke grens gesteld,
die slechts met behulp van een nieuwe rubber
soort zou -men overschreden worden.
V'.n zal dus voorloopig op een andere wijze
moeten trachten, gegevens uit nog grootere
hoogte te krijgen. De raket kan hierbij als ver
voermiddel van de instrumenten dienen, die op
tophoogte met een valscherm van de raket los
komen en dan hun werk beginnen.
Drie jaar geleden kon de meteorologische
meettechniek een groot succes boeken, toen
men er in slaagde, een registreer-instrument
te combineeren met een kortegolfzender, die
niet zwaarder was dan 500 gram, zoodat men
reeds tijdens het stijgen van den ballon de ver
schillende toestanden door vastgestelde seinen
te weten kwam.
Met het oog op den grooten vooruitgang van
de onbemande stratosfeerballons zijn de toch
ten van bemande ballons niet zóó urgent.
Daarbij komt nog, dat professor dr. Regener er
in geslaagd is, de hoogtestralen ook voor groo
tere hoogten te berekenen.
De overige straalmetingen en de observatie
van de hemelkleur zijn echter van niet ge
noeg te waardeeren beteekenis. Iedere nieuwe
tocht met bemande ballons zal dan ook met
spanning gevolgd worden.
De Italiaansche vlieger Donati hij zijn lan
ding op het vliegveld Montecélio, hij Rome,
nadat hij een hoogte van ruim 14500 meter
had hereikt.
Maandag is het bestuur van het Internatio
nals Katholieke Film Bureau, dat deelgenomen
heeft aan het Leerfilmcongres te Rome, door
den Heiligen Vader in een bijzondere audiëntie
ontvangen, welke voor de katholieke filmactie
van bijzonder belang geweest is.
De Paus, die zijn bezoekers met groote wel
willendheid ontving en hen bemoedigde in hun
apostolaat, noemde de katholieke actie op film
gebied een bijzonder moeilijk werk, dat boven
dien in de huidige crisis een zeer ongunstig
oogenblik vindt.
Dat neemt niet weg, dat hier met alle kracht
gewerkt moet worden. De Heilige Vader noem
de het voor de katholieken een gewetensplicht,
de pieuwe wereld van de film met cnristelijken
geest te doordringen. Dat kan veelal niet het
werk van priesters zijn, maar van leeken, die op
dit gebied een taak vinden, waarvan zij de. óók
financieele verantwoordelijkheden niet mogen
schuwen De katholieken van alle landen moe
ten daartoe samenwerken, niet in een eenheids-
verband, maar wel in eendrachtige samenwer
king, die tot eiken prijs moet gevonden wor
den.
Deze vermaning van den Paus aan de katho
lieken, om meer aandacht te wijden aan dp
nieuwe wereld van de film, die al te zeer buiten
allen christelijken geest om opgroeit, zal ook
schriftelijk worden herhaald. Het Internatio
nale Bureau heeft namelijk ter gelegenheid van
de audiëntie aan den H. Vader een schrijven
over de positie der katholieken ten aanzien van
het filmvraagstuk overhandigd, waarop de Paus
een schriftelijk antwoord heeft toegezegd.
Wij hopen, zoo verklaarde kanunnik de Bro-
hee ons, dat het woord van den Paus de inzet
zal zijn tot een sterke en gesloten actie van de
katholieken der gansche wereld, om met ge
meenschappelijke krachten dien grooten ach
terstand in te halen, waarin de katholieken
zich op het gebied van de wereldfilm geplaatst
zien.
LEIDEN. Cand. ex. klassieke letteren de heer
C. A. Noordegraaf; cand. ex. Indisch recht de
heer E. van Riemsdijk; econ. doet. ex. indologie
de heer J. C. Tiggelman.
Prof. Piccard in een der laboratoria van de Universiteit te Brussel bezig den
van zijn stratosfeerballon aan een inspectie te onderwerpen.
gondel
dersteld wordt een parodie op dit milieu te zijn.
Willen volwassenen de gekke broers
gaan zien, zij hebben in de film „De Dictator"
volop gelegenheid. Maar dan zullen zij meer
Marx Brothers zien dan film.
Dbg.
Eigenlijk zijn de vier gebroeders Marx, die
in Amerika beroemdheden zijn, muzikanten
van beroep en voor een deel zijn ze dit nog,
maar hun voornaamste emplooi vonden zij toch
in de film.
Binnenkort zal de eerste film met de vier
gebroeders Marx, de film „De Dictator" in
Nederland vertoond worden. Wij zagen dezer
dagen de film, die gevuld wordt door grappen
en zotte dialogen van deze vier clowns.
Een film, die door niet minder dan vier
clowns wordt gedragen, kan bezwaarlijk een
goede film zijn. Ze heeft' zich te schikken naai
de vertolkers en zet de zaken op hun kop, om
dat het nu eenmaal niet de acteurs kunnen
zijn, die een film haar waarde verleenen. Men
kan genoegen beleven aan den overvloed van
zotternijen die de clowns uithalen en waarin
zij niet voor elkaar onderdoen. Zij bespelen ter
loops een reeks instrumenten, wanneer zulks
in de kraam van de film te pas komt.
De Marx-broers reisden eerst de kermissen
af als „Muzikaal nummer". Met hun moedex
en een tante traden zij op onder den naam „de
Zes Muzikale Mascottes". In later jaren pre
senteerden zij zich als de „Vier Nachtegalen".
Tot ze op een avond in Texas door onvoor
ziene omstandigheden in moesten vallen, en
een geheel nieuw nummer moesten improvisee-
ren. Zij brachten dat uit onder den naam „De
Vier Marx Brothers", en toen kwam aan het
licht, dat zij clowns waren van een ongeloofe
lijke handigheid en vindingrijkheid.
Sindsdien zijn zij door Paramount geënga
geerd, die hen in enkele films liet spelen.
In „De Dictator" worden de vier gekken ge
plaatst in een denkbeeldig rijk, waar het mi
nisterie de zaken verkeerd heeft laten loopen
Men roept om een dictator van groot formaat
en deze verschijnt in de persoon van één der
Marx Brothers. De anderen doen dienst als
spion of als intendant, terwijl de dictator een
reeks ongezouten bevelen uitvaardigt, die de
klassieke diplomaten met afgrijzen vervullen
De dictator veroorzaakt in no time een conflict
met een bevrienden staat, Wiens gezant hij
eenige malen om de ooren slaat. Tenslotte
loopt alles uit op een oorlog, die een geschikte
gelegenheid Diedt, om een stel clowns hun fan
tasieën te laten botvieren.
Het is niet recht duidelijk, of deze film be
doeld is als een persiflage op dictators, regee
ringen of wat dies meer zij. Indien wel, dan is
de ironie wat goedkoop, daar men tenslotte
niets anders gedaan heeft dan een en ande:
belachelijk maken. Aannemelijker lijkt dan ook
de veronderstelling, dat de heele denkbeeldige
staat Freedonia werd opgezet om de Marx
Brothers te lanceeren en hun zoo ruim moge
lijke kansen te geven.
Een superieure parodie is de film dan ook
alleminst en dit dient men met te meer nadruk
te zeggen, omdat tegenwoordig iedere komieke
film, die in een bepaald milieu speelt een
militair, diplomatiek of staatsmilieu veron-
De „Völkische Beobachter" bevatte dezer
dagen een interview met de beroemde film
actrice Ida Wüst, die iedere bioscoopbezoeker
uit een reeks operettefilms ongetwijfeld kent.
Ida Wüst, als axle anderen gelijkgeschakeld,
is in dit interview even uitvoerig als in haar
filmmonologen. Zij is bijzonder goed te spreken
over de nieuwe bewindslieden in Duitschlanu,
vooral sinds zij in de filmmoederrollen
mag spelen. Onder de oude regeering, aldus
Ida, moest ik altijd maar verloopen vrouwen
voorstellen. Als men een lichtzinnige vrouw
noodig had, werd ik er bij gehaald en ik heb
er altijd zoo naar gesnakt op „moralische We
gen" te wandelen.
Maar nu, onder de nieuwe regeering, mag
ze een moeder spelen, die zich opoffert om
de studie van haar kind te kunnen betalen en
daar is Ida zóó gelukkig mee! En alsof ze hier
mee nog niet voldoende eer aan Goebbels be
wezen heeft, voegt zij er aan toe, dat zij over
tuigd „National sozialistin" is en dat haar twee
broers eveneens tot de nazi's behooren.
Het klinkt allemaal erg braaf, maar deze
uitlatingen zijn toch eenigszins in strijd met
het filmverleden van Ida Wüst, die' haar rol
len van ,danebengerutschte Dame" steeds ge
speeld heeft met een toewijding (we zeggen
niet: talent), waar vele collega's een voorbeeld
aan konden nemen; een toewijding, die niet
bepaald getuigenis aflegt van haar thans zoo
nadrukkelijk getoonde verachting voor de edele
figuren, die zij te spelen had.
De geestdrift voor de moederrollen onder de
nieuwe regeering zal dan ook wel niet zoo da
verend zijn, als zij wil doen gelooven. En ove
rigens is het een openbaring voor ons, dat dr.
Goebbels zich zóó intensief met de film be
moeit, dat hij zelfs de rollen voor Ida Wüst
uitkiest.
BATAVIA, 28 April (ANETA). De K.N.I.L.M.
vangt 1 Mei a.s. proefnemingen aan met het in
zetten van een derde vliegtuig op de lijn Ban
doengBatavia.
DEN HAAG. Geslaagd voor derden stuurman
groote stoomvaart de heer J. Spruijt.
LEIDEN Bevorderd tot arts, de heeren F.
A. C. Sekhuis en J. J. A. van Driem.
Z. K. H. de Prins is jisteren voor eenige dagen
naar Het Loo vertrokken, waar hij den ver
jaardag van de Prinses zal vieren.
De woorden in de linkerkolom staan op de
goede plaats. Die in de rechterkolom moeten
echter van plaats veranderen, en wel zöö, dat
nen met behulp
/an een verbin-
iingsletter op de
alaats der punten,
>p eiken regel een
?oed twee- of drie
lettergrepig woord
te lezen geeft.
Het gaat nu om
de juiste keuze,
want er zijn hier
en daar verschil
lende verbindingen
mogelijk, b.v.:
het woord kam
links kan men
met een verbin
dingsletter e zoowteJ
verbinden met het
woord raad tot
kameraad,
als met het woord
nier tot kamenier.
Die juiste keuze
is hier gebonden
aan de voorwaarde, dat de 12 verbindingsletters
van boven naar beneden iets te lezen moeten
geven, dat zeer noodzakelijk is voor de spelen
de jeugd.
We vullen onze woorden naar de gegeven om
schrijvingen als volgt in:
1.
G e G a 1 m
2.
IrOnie
3.
S t R u i k
4.
S e D e r t
5.
E z E 1 i n
6.
N a B u u r
7.
D o N d e r
8.
O 1 IJ v e n
9.
EcZeem
10.
T e N d e r
11.
M o E d e r
12.
I e M a n d
13.
SpOnde
14.
StOker
15.
E i R o n d
16.
N a D e e 1
En aldus krijgen we te lezen:
in de le kolom van 116 het gezegde:
GISSEN DOET MISSEN
en in de 3e kolom van 161 de zegswijze:
DROOMEN ZIJN BEDROG
We hebben bij dat 9e nummertje goed kun
nen merken, dat er een vereenvoudigde spelling
in de lucht zit, dienog 'n beetje meer ver
warring zal brengen; we hebben ons over de
verschillende schrijfsels: exeem eczeem
ekzeem ekzema eczema maar genadig
lijk ontfermd, alsof ze alle goed waren. Met
een „gegons" van luidende klokken konden
we ons echter niet zoo gemakkelijk vereenigen:
't zijn zouden we zeggen bijen, die gon
zen, en klokken, die galmen.
J. Bergmans, Munsterplein 20, Roermond.
L. Bosdriesz, Alb. Thijmstraat 8 hs, A'dam (W)
A. Breukel, Raadhuisstraat 281, Alphen a. d.
Rijn.
M. Dieckhaus, Burg. Tenkinkstraat 13, Doe-
tinchem.
L. Drinkenburg, Pieter Kiesstr. 58 rd, Haarlem.
Mej. A. Gerlich van Daalen, Akkerstraat 21,
Deventer.
G. Th. Geurtsen, Lange Smeestraat 61, Utrecht.
H. Graansma, Vermeerstraat 27, Amersfoort.
Mej. M. de Graauw, Staringstraat 14, Utrecht.
D. Janse, Jansstraat 6, Haarlem.
Mej. Hanrüe Kiesel, Witte de Withstraat 150III,
Amsterdam (W).
J. P. L. van Kraaij, Capittenweg 7, Blaricum
(N.-H.)
L. B. Martens, Klingelbeek 59, Arnhem.
M. J. Mertens, Van Goorstraat 68 b, Tilburg.
A. L. W. Meijer, Achillesstraat 117III, Amster
dam (Z.)
Mevr. Chr. Müller-Moltmaker, Van Spejjks-
straat 105 hs, Amsterdam (W.)
Mej. M. R. E. J. Peeters, Couperusstraat 1,
Arnhem.
A. A. v.d. Pluijm, Tilburgsche Weg F 76 C.
Teteringen (post Breda-Dorst).
Mej. Rijnbout, Lange Jansstraat 4 bis, Utrecht.
Mej. Greet Rijnja, Reguliersgracht 126, Am
sterdam (C.).
Th. Scholte, Spaarnzichtlaan 17, Heemstede.
A. J. B. Soutberg, Marconistraat 10, Elinkwijk,
Utrecht.
H. Vermeulen Windsant Jr., Amsteldijk 46, Am
sterdam.
Fr. Vogels, B. 13, Leende (N.-Br.)
G. van Weelden. Nobeldwarsstraat 1, Utrecht.
Oplossingen tot Donderdag 12 uur aan den
heer G. M. A. Jansen, Ruysdaelstraat 60,
Utrecht.
De Noorsche schaatsenrijders Michael Staks
rud, Hans Engestangen en Jvar Ballangrud, die
zonder de toestemming van hun organisatie heb
ben deelgenomen aan wedstrijden te Warschau,
waar zij intkwamen tegen de beste Russische
rijders, zijn een jaar geschorst.
Oorspronkelijk was men van plan hen voor
goed te royeeren, maar blijkbaar stelt men
prijs op het behoud van deze cracks.
Een nieuwe, liever gezegd tweede Ronde van
Frankrijk is in voorbereiding. Een groot dag
blad, gesteund door een sport-weekblad en een
radio-omroep hebben een plan in elkaar gezet,
waardoor aan fabrieksploegen de gelegenheid
wordt gegeven aan dezen wedstrijd deel te ne
men, hetgeen niet mogelijk is bij den Tour de
France, uitgeschreven door Henri Desgrange,
en waar men alleen landenploegen kent. De
wedstrijd zou beginnen in Bordeaux, via het
geheele Zuideii van Frankrijk, Toulouse, Nime%
Cote d'Azur, Lyon naar Parijs. De wedstri/d
zou plaats vinden na de wereldkampioenschap
pen, dus in September ongeveer. De ronde zal
acht dagen duren. Concurrentie voor Henri
Desgrange!
De organisatoren van de wereldkampioen
schappen wielrennen verwachten een grooten
toevloed van wielrenliefhebbers. Men spreekt
zelfs van meer dan 100.000 toeschouwers.
Tot op heden zijn 14 extra treinen geannon
ceerd, komende uit Nederland, Frankrijk, Bel
gië en Zwitserland. Het circuit, waarop de weg
wedstrijd zal worden gehouden, wordt zeer
vroeg in den ochtend gesloten; het vertrek
wordt gegeven in de Karl Tauchnitzstrasse, wel
ke één van de mooiste en breedste straten van
Leipzig is. Een tribune zal in deze straat wor
den opgesteld, waarop meer dan 3000 personen
kunnen plaats nemen. Een corso zal 12 Augus
tus plaats vinden. Dit zal aanvangen des mor
gens 10 uur en niet eindigen voor 1 uur des
middags.
Honderden wielerclubs, uit geheel Duitsch-
land, zullen hieraan deelnemen. Het zal het
grootste corso zijn ooit vertoond in Duitsch-
land.
De Duitsche.sportleider von Tschammer Osten
zal aanwezig zijn.
BUITENZORG, 28 April. (Aneta). De Gou
verneur-Generaal van Ned.-Indië ontving het
volgende telegram van H. M. de Koningin, d.d.
27 April:
„Diep getroffen na kennisneming van de be
wijzen van medeleven en spontane deelneming
van alle groepen der bevolking bij het overlij
den Mjjner geliefde moeder, verzoek ik U allen
Mijn diepgevoelden dank te betuigen.
WILHELMENA.
üllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Ulvenhout, 24 April 1934
Menier,
„Hulvenout mot hekselsior!"
Ge herinnert oew dit stop
woord nog wel van onzen bak
ker, d'n Fielp, die alle h's geregeld verkeerd zet.
„Artenhaas", „kiepennok", „haap van 'nen
snotneus", „hik oop van arte, maar 't ga-d-oew
niks haan", ziedaar, amico, enkele uitdruk
kingskes van d'n Fielp, onzen patent-veur
zitter!
En dat „Hulvenout haltij hekselsior mot", da
stokperdje berijdt ie al heel z'n leven. Ge wit,
hoe ie daar verlejen jaar, mee z'n zuiver jubi
leum as Raadslid, in z'n verschillende toespra
ken d'n nadruk op legde.
Minstens eens in de maand fietst ie naar d'n
Moerdijk, mee z'n driehonderd pondjes lijfsge
wicht, om te zien hoe ze daar ^opschieten mee
de voetgangersbrug, want has die brug er his
dan ga-g-et vanzelvers hekselsior," zee-t-ie
telkens. „De Ollanders motten ier kunnen ko
men, zonder hoverlast van die snertponten t'
emmen en oan, de-kwestie-is-deus, (daar kan
ie ok nie van afkomen!) dan komen die Ol-
laansche menschen ier geren, lettopwakzeg
Haannemen!"
Toen begost ie te lachen, waant we stonden
op den weg en m t vuur van z'n rede, hij
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllH
sprikt altij net, of ie op 'n ver
gadering zit, vergat ie heele-
gaar, dat er op d'n weg gin
buffet geplotst stond.
Waant as ie aan t end van
z'n redeneering is, geconcludeerd
hee dat „de kwestie deus is,"
om te besluiten mee: „lettop
wakzeg" en dan stikt ie z'nen worst van 'nen
wijsvinger bekaanst in oew neusgaten, dan is
is gewend om 's te drinken en.... as 't glaske
leegstaat, te bestellen!
t Is 'nen aarigen, goeien tiep, waar 'k gin
aander kwaad van vertellen kan, as dat-ie nie
teugen z'n verlies kan bij 't proppen, zoow aS
ge wit. Maar van d'n aanderen kaant bekeken,
hebben we daar sjuust altij zo'n plazier mee,
da-d-et jammer zouw zijn, as ie wél teugen z'n
verlies kon!
Nouw mot ik er één ding bijzeggen: as d'n
Fielp piekt, (pico gaat, ge versta me wel), dan
letten de aanderen ok zóów secuur op, dan
wordt er ok zóów venijnig-sjuust gespuid, dat-ie
er eeuwig-en-altij in hangt!
En as ze dan d'r koppen maar hielden
maar ochirrekes, daar ga-g-et nouw net om!
Dan zee d'n Blaauwe, mee 'n stalen smoel: „jah,
Dré, dü's waar, maar bij 't pieken kunde oew
goeie kaartspulders pas kennen!" En treiterig
kalm rekent-ie dan na, of d'n Fielp genogt
betaald hee.
Dan houwdt d'n bakker z'n eigen in, dat ie
er bleek van wordt, maar dan zee d'n Joost:
't leven is gin lolletje!"
En as d'n Joep, d'n jongste van de club, dan
t nie meer kan uithouwen en bulderend in d'n
lach schiet, dan scheldt d'n Fielp 'm uit, dan
scheldt ie 'm zwart, ollee, dan lot ie echt
merken, dat ie virtig jaren gelejen soldaat
gewist is
En as 'nen wildvrimden mensch da zou bij
wonen, nouw, dan zou ie minstens denken:
„dalijk vallen er dooien". Dan staat de heele
„Gouwen Koei" op 'r achterste pooten, waant
die salamandersche biljarters komen er dan ok
bijstaan. D'n eene gift d'n Fielp gelijk en d'n
aandere brikt 'm tot d'n grond-toe af, mee 't
gevolg, dat d'n Fielp zóó aan 't redeneeren
slaat, dat ie nie ziet, hoe ze malkaar allemaal
knipogskes staan te geven
In 't midden van z'n redevoering gaat er
eenen weg, biljarten, gaat er eenen naar de
locht kijken op d'n erft, gaan er nog twee weg
en de rest zit of staat te praten over de slechte
tijen, net zoolaank, tot d'n Joost zegt: „nouw.
Fielp, wanneer gifde gij de kaarten weer 's?"
De leut, die me daar altij mee hebben, ami
co, is nie te zeggen.
Maar virtien dagen gelejen, d'n bakker
was weer 's naar de Moerdijksche brug wisten
kijken en dee daar 'n groot verslag van,
virtien dagen gelejen dan, toen zee-t-ie zoo:
„we moesten 's 'n verheenigink hoprichten!"
Ge wit, dat ie al voorzitter en minstens be
stuurslid is, van 'n stuk of twintig vereeni-
gingen. Hij is veurzitter, secretaris, penning
meester of lid van:
„de Morianen", de rookvereeniging;
„de „Mikkers", de boogschutters;
„de Propclub", daar vurmt ie 't heele be
stuur van;
„de Haanze";
„de Rijvereeniging";
„de Kruieniersvereeniging".
de collectaanten in de kerk;
den Gemeenteraad;
de Heremonie;
„Gezelligheid kent gin Tijd";
afijn, om kort te gaan: hij is nooit thuis!
Mee aandere woorden: hij is 'n trouw en ge
acht lid van alle meugelijke vereenigingen. be
halve van z'n Echtvereeniging; daar zien ze m
maar zelden!
Toen ie dus zee: „me moesten 's 'n verhee-
niging hoprichten," begrepte gij vanzelvers, dat
d'n Blaauwe daar sterk veur was!
Die sloeg mee z'nen vust op tafel en kwekte
enthousiast: „Sjuust! Wa 'k altij gezeed heb,
we motten 's 'n verheenigink hoprichten!"
Meteen schupte-n-ie mijn onder de tafel teu
gen m'n beenen.
En as d'n Joost en d'n Joep na 'n oogen-
blikske ok zoo geestdriftig wieren, begreep ik
dat zuilie ok "nen trap hadden g'ad onder de
tafel.
Efkens verraaide d'n Tiest z'n eigen bekaanst,
toen ie in z'n „enthousiasme" uit z'nen mond
liet vallen: „maar wat veur 'n vereeniging,
Fielp?"
Maar d'n Fielp is nie zoo krenterig, om op
alle slakskes zout te leggen, en dus gong ie
seerjeus deur: ,,'n Verheenigink die reclame
mokt veur Hulvenout."
Efkens dochten we na.
„Zegt da nog 's, bakker," vroeg d'n Joost.
„Zo'n soortement van Horgelesatie," zee d'n
Fielp, ,tot bevordering van 't Vrimdelingenvet-
keer."
„Nouw ge da, zegt, ruuk ik 't ok," zee d'n
Blaauwe, „sjuust, da 's 'n goeie gedacht!"
„Puik," knikte-n-ik.
„Tiptop," zee d'n Joep.
„Veur d'n boelanzjee," zee d'n Joost op z'n
Engelsch of Spaansch, weet ik veul.
„Dus gullie worren er allemaal lid van,"
vroeg d'n bakker.
„Wouwde gij dan soms alleen lid worren?"
vroeg d'n Blaauwe; „geren of nie, bakker!"
„Borst," zee d'n bakker.
„Da wouw ik ok zeggen," zee d'n Blaauwe
tevrejen.
„Aanneme," riep d'n bakker.
En as de vrouw aan 't tafeltje kwam: „Kee
vraagt 's haan de lejen van de Verheenigink tot
bevordering van 't Vrimdelingenverkeer in
Hulvenout, wa ze gebruiken zullen van d'n veur
zitter."
Van dieën zurg waren we dus al af: "nen
veurzitter hadden we alweer!
„Wa-d-is da veur 'n vereenigink?" vroeg Kee.
„Rijst mee pruimen," zee d'n Blaauwe: „breng
as d'n bliksem die borreltjes, Kee, aanders lopt
't nuuwe vereenigingswageltje al dalijk droog!"
„Mannen," klonk d'n Fielp plechtig: „ditte is
'n iestorisch hoogenblik in Hulvenout. Hik klink
op Hulvenout hekselsior! Saantjes!"
Plechtig keerde-n-ie 't citroentje-mee-suiker
om, in z'nen rosbepluusten nek, zett-n-t
leege gloske te hard neer en stak dus de stuk
ken in z'nen broekzak, zoodat èn de citroen
èn t gloske binnen 'n haalf minuutje van d'n
ülvenhoutsche èèrdbojem waren verdwenen.
Toen had d'n bakker de ruimte. Hij lee z'n
ermen makkelijk op tafel, na eerst z'n klaan-
tenboekske uit z'nen binnenzak genomen te heb
ben, en 't kousenband-illastiekske-n er te heb
ben afgedaan, en toen begost ie d'n „werk-
hagenda" samen te stellen.
Eerst schreef ie z'nen eigen naam op en zet-
te-n-er achter: „veurzitter". Toen vroeg ie per-
sies onze namen. Ja, hij is kollosaal officieel,
horre! Hij hee-d-ons al geboekt veur wel twin
tig vereenigingen, maar as geboren veurzitter
en Raadslid, doe ie net as d'n president van üe
Rechtbaank, die elke week ovemuuw aan on
zen Jaan, d'n veldwachter vraagt, of ie d'n Jaan
is! En of ie gin familie is van verdachten of
getuigen. D'n president schijnt er den Jaan van
te verdenken, dat-ie mee heel Ulvenhout in
familierelatie staat!
„Nouw d'n naam," zee d'n Fielp.
„Hulvenout Hekselsior", kwekte d'n Blaauwe
zegevierend.
„Nie kwaad," knikte d'n Fielp en schreef da
veurstel op.
„Schoon Ulvenhout", zee ik. Fielp knikte en
schreef.
„Ulvenhout veuruit", zee d'n Joep, die z'n
tiende kindje verwacht.
„Ulvenhout vooraan", stelde d'n Joost veur,
die as wereldkampioen (zoo as ge wit!) altij
veuraan wil zijn.
En toen sprak d'n bakker, die as geroutineerd
veurzitter altij 't leste woord doet en dan
iedereen tevrejen stelt: „ik stel veur: „Vereeni
ging Schoon Ulvenhout", met de toevoeging „het
Land van den Dré".
Ik protesteerde, maar 't hielp gin bal. Bij
acclamatie wier 't veurstel aangenomen!
Amico, ge zult binnenkort de eerste druk
werken ontvangen, en zien da 'k oew niks wijs-
gemokt heb.
As me zoover waren, beloofde d'n Fielp dat
ie Zondag in 't kastje op 't Kerkplein d'n op
roep zouw zetten veur de eerste vergadering
enZondagmergen, na de late Mis stond d'n
bakker zóó aandachtig z'nen eigen oproep in
da kastje te lezen, dat-d-iedereen 's kwam kij
ken enda me van d'n avond 'n volle zaal
kunnen verwachten veur de oprichting van de
nuuwe vereeniging.
D'n Blaauwe hee nageplozen, dat d'n Fielp
veur t veurzitterschap van 'n vereeniging be-
daankt had, en nouw bang was, dat ie éénen
avond in de maand niks te voorzitteren zouw
hebben en dus thuis zouw moeten blijven. En
dat ie daarum 'n nuuwe vereeniging wil stich
ten.
Maar da's natuurlijk weer 'n echt Blaauwsch
lolletje. Ik ben er van overtuigd dat bij den
Fielp „Hulvenout hekselsior" mot en dat ie 't
middel nöuw gevonden hee!
Ge heurt er meer van. 'k Mot er nouw af-
scheien, waant over 'n haalf uur begint de ver
gadering.
Gegroet van Trui en as altij gin horke min
der va,n oewen
toet a voe,
DRé
