Thijm's „Huwelijksreisjen"
Hav[r$chh5i!S!
dOUWBEDRUF
MEJUUI
1933
1934
«favatiet
95 et.
1933
1934
£©w®m
Het Liraburgsch
Dagblad
t
Eenstemming
NETTE
LEERLINGEN
TRICOTAGES
55c
95c
NEDERLANDSCHE HANDELSVEREENIGING
Familieberichten
ARCHITECT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Tiendaagsche tocht door
ons land
De makrokosmos
HUI
TEL.26Q46
Daar is zorg
aan besteed f
lagen
prijsl
TE HUUR
mooi ruim bovenhuis
Ga MEE MET DU MEE
GARAGE DU MEE
EN DAN:
Dagelijks hoorbaar:
De stem van onzen Omroeper
In 75.000 gezinnen!
Technische verfijning en
astronommie
Internationale Vrouwenraad
HEERENCOSTUUMS
STOOMEN
TE BEVRAGEN
OP HET WERK
HENDRIKROOZENLAAN
HAARLEM
EN BIJ
ALB.M.ByVOET
ZANDV00RT5CHELAAN N?461
HEEMSTEDE
Dr. v. SCHUYLENBURCH
PRAKTIJK HERVAT.
GEVRAAGD
Adverteer!
Het zal U baten
Geheel zijden Toile de Soie
EEN AARDIG CADEAU!!
BARTELJORI SST RAAT 27
SPECIALE
VERKOOP
MOOIER DAN AttDE&É I
Huur 35.p. m.
PINKSTERPROGRAMMA
AFDEELING HAARLEM - ZIJLWEG 23-25-26-28
is voor publiciteit in
de rijke Mijnstreek
het aangewezen blad
egenwoordig nu geen huwelijksreis naam
Tmag hebben als niet minstens Italië wordt
oereikt en liefst kleinere of grootere trajec
ten per vliegtuig worden afgelegd, doet het hu
welijksreisje van Alberdingk Thijm haast archa
ïstisch aan. In het als handschrift gedrukte boek
„Klimop en Rozen", hoofdzakelijk een verzame
ling van zijn jeugdwerk door zijn zoon Jan, geeft
hij den lezers 'n uitvoerig verslag van de afgeleg
de route en de kleine reisondervindingen op zijn
tiendaagschen tocht door ons land.
Zijn nichtje Wilhelmina Kerst, dochter van
den Utrechtschen Officier van Gezondheid, wie
hij als zijn verloofde op 1 Januari 1846 toezingt:
„In mijn leven aümt Wilmine:
Opgevoerd leef ik in haar"
werd op 4 Juni 1846 zijn vrouw en door de mede
afgedrukte bruiloftsliederen maken we een stukje
mee van dit gemoedelijke familiefeestje, waarin
zooals de bruigom het uitdrukt „zoo vele vrien
den één leven geleefd hébben met de beide ju
belende harten."
Papa Kerst ging mede in de diligence, die het
jonge- paar naar den laatsten „spoortrein"
bracht, waar zij het geluk hadden in den spoor
wagen geen gezelschap te vinden.
Dien avond nog bracht de omnibus van het
„Zwijnshoofd" hen naar dit bekende Amhemsche
hotel.
Zij krijgen daar een fraaie balkonkamer op
de eerste verdieping; en in de beschrijving van
het meubilair vinden we de typische ouderwet-
sche mooie hotelkamer terug: een uitmuntend
amerfjlement in geel wortelhout, met palissander
ingelegdkanapee, immens ronde tafel met mar
meren blad, trumeau met dito, fauteuil, kana-
pee-tafeltjen, een net plankenkastjen, en tot
zelfs het ledikant in denzelfden stijl; behangsel,
met gouden boeketten, levendig gekleurde gor
dijnen, t schilderwerk met verguldsel gerand."
Na de reis van drie uur werd op de kamer
„een glaasjen limonade" besteld en „om de zaal
te vermijden twee bougies gespendeerd." Al
vindt hij t op reis geen vervelender geld, dan die
eeuwig terugkeerende bougies", die sommigen
van ons zich ook nog wel op de hotelrekeningen
herinneren.
Van de Amhemsche omstreken verstoren de
vele „prozaische vreemde sight-seeëre" (sic.)
Jos. Alberdingk Thijm in 1851
hun genot. Even komt de zakenman om den hoek
kijken als hij van den „Oorsprong" badineerend
noteert„een heel mooi goed voor een aardappel
zetmeel fabrikant; ik ben koopman in dat arti
kel en ik zou mij zulk een fraai landgoed kun
nen wenschen."
Daar tegenover roemt hij op het einde van het
reisje „de vrije eenzame natuur in onze buiten
plaats", aldus noemt hij Velserend waar hij (nog
met een vermaakte veeren pen) al zijn indruk
ken eerst te boek stelde.
Maar eerst had „het gehots van den postwa
gen" hen 's Zondags naar Nijmegen gebracht,
waar in het hotel „Het Rotterdamsche Wapen"
werd overnacht en toen nog voor 80 cents een
souper-table d'höte te genieten was.
Van de schilderachtige ligging der Waalstad
kregen zij „eene impressie, die wij niet licht ver
geten zullen spijt zijn overtollig militair element
en de Duitschachtige geur van zijn straten",
waar tegenover hij de Amsterdamsche Jordaan-
lucht zalig prijst.
Om zeven uur 's anderen morgens waren zij
reeds op de stoomboot naar Rotterdam. De
stoomboot was aller „insipidest voor zoo ver ons-
beiden, in onze nieuwe betrekking niet alles nog
te nieuw was, om insipide te kunnen heeten".
Van „het woelig en prozaïsch Rotterdam wa
ren de boterhammen met vleesch in het koffie
huis bij het Delftsche Veer nog de smakelijkste
kant".
Per trekschuit gaat het blijkbaar door naar
Delft en Den Haag, waar „Au lion d'or" Thijms
gewone pleisterplaats was. Maar het hoogtepunt
van het reisje werd Velserend:
„Hier gaat het beter! hier op ons kasteelt jen,
„au fond de la province", eenzaam en toch leven
dig, woest en toch comfortable, hier te Velzer-
end boven Bloemendaal hier houden we, sints
Dinsdag, dat we hier, per tweeden spoor en met
eleganter haarlemsch wagentjen, dan Sanden-
berg Matthiessen er op naar houdt, zijn aange
komen, geregeld, onze trois repas par jour.
We staan niet al te vroeg op, kleeden ons, ont
bijten, wandelen, gebruiken ons likeurtjen, di-
neeren om half vier, wandelen weêr, of schrijven,
of lezen en amuzeeren ons, zoo veel als het ons
nimmer heugt. Denkt u ook eens-dat ouderwet-
sche huis, met den ringmuur en het heerlijk ze
ventiende eeuwsche deurtjen'en onze kamer met
haar deuren tot den grond, en haar terrassen
en haar eenzaam uitzicht naast de ruïne van het
huis te Brederode dier bewassen muren en nes
telende raven, onze ontberingen en lekkere hap-
jens, en voor alles ons schoon zomerweer. Wij
zouden hier drie maanden willen blijven. Onder-
tusschen gaan we Zondag naar Haarlem en dan
naar huis....
Heden zijn we naar Zomerzorg geweest, en
over Bloemendaal terug gewandeld: 't was als
altijd heel prettig. Menschen waren er echter
niet....
Vanmiddag hoop ik de teekeningetjens te ma
ken van het deurtjen en de ruïne
In de vensterruit van hun kamer grift hij een
deel van het lange vers aan hun verblijf gewijd,
dat aldus begint:
„Vaarwel geliefd verblijf van al te korte dagen,
Aloude onnoozelheid der grijzende natuur,
Gij, die het leven zalft, op koeltjens voortge
dragen,
Die ruischen door 't geboomt', en smelten in 't
azuur!
Vaarwel, gij, eenzaam pad, doorgroefd van twee
paar scheeden,
Gij geurig eikenloof, gij blanke heuvlengrond,
Gij purpren avondgloed, door 't zengend spits
gesneden
Der donkre duinenlij n aan gindsche horizont.
Herhaaldelijk heb ik, gedachtig aan Thijm's
verblijven, om het oude huisdeel van het hotel
Velserend gewandeld; tot het vorige jaar juist
dit deel onherstelbaar door brand vernield werd
en door een nieuw pand vervangen.
Maar 't .heerlijk zeventiende eeuwsche deur
tjen" met het jaartal 1638 ligt op het oogenblik
laten we hopen veilig verpakt naast den
nieuwen speeltuin. De eigenaar is van plan het
als ingang van een pergola dezen zomer op te
zetten; maar mij dunkt dat de raad van Heem-
schuts wakkeren secretaris A. A. Kok hierbij wel
zeer gewenscht zou zijn, opdat de plaatsing van
het inderdaad mooie hoog-renaissance deurtje
niet het geheel tot een parodie zal maken en de
jeugd er over deur en onderdeur vrij spel gaat
krijgen.
Thijms teekening van de bovenhelft staat in
het boekje.
Een foto van het geheel „in welstand" gaat
hier ter illustratie bij, evenals een steendruk uit
1851, waarop men Jos. Alberdingk Thijm ziet af
gebeeld als jonggehuwd dichter.
Dr. J. P. M. STERCK
Enorm veel heeft de astronomie te dan
ken aan de verbetering en de tech
nische verfijning harer instrumenten
Sinds Galilei op 't geniale denkbeeld
kwam den toentertijd pas in Nederland uit
gevonden verrekijker te gebruiken voor
sterrekundige waarnemingen, is de ver
grooting van de menschelijke kennis aan
gaande het heelal, hand in hand gegaan
met de verbetering der hulpmiddelen. Tal-
looze moeilijkheden werden opgelost, tal
van vermoedens werden bewaarheid.
In het jaar 1507 had de Poolsche kanun
nik Nicolaas Copernicus in zijn
boek: De revolutionibus orbium celestium
de bewering geuit, dat niet de aarde, zooals
de toenmaals vrijwel algemeen gangbare
theorie van Ptolomaeus leerde, de
centrale plaats innam in ons wereldstel
sel, doch de zon en dat de aarde slechts
één der planeten was, welke zich in cir
kelvormige banen om de stilstaande zon
bewogen.
Verschillende geleerden onder zijn tijd-
genooten weigerden deze hypothese aan te
nemen, omdat zij, naar hun meening, niet
door de ervaringsfeiten bewezen werd. Wat
is toch het geval? Indien de aarde zich om
de zon beweegt, moeten wij op aarde den
indruk krijgen, dat de vaste sterren, die wij
voorbij ijlen, zich op een zelfde wijze, doch
in tegengestelde richting, voortbewegen aan
den hemelkoepel. Zooals wij immers ook
van een rijdenden trein uit den indruk krij
gen, dat telegraafpalen, boomen en huizen
ons in tegengestelde richting voorbijsnel
len, met den horizon als achtergrond. Als
wij dus waarnamen, dat de sterren aan den
hemel, in den loop van een jaar, cirkelvor
mige (eigenlijk ellipsvormige) banen be
schrijven, dan zou dit een bevestiging zijn
voor Copernicus' bewering. Een beroemde
astronoom als Tycho Brahe bijvoor
beeld, stond afwijzend tegenover Coperni
cus' leer, omdat deze z.g. parallactische be
wegingen der sterren niet konden waarge
nomen worden.
Had men in dien tijd de vliegmachine ge
kend, waarin men, zelf toch bewegend met
een snelheid van een tweehonderd vijf tig
kilometer, denkt stil te hangen in de lacht
en slechts zeer langzaam de speelgoedhuis
jes op het aardsche tapijt onder zich ziet
voorbijschuiven, dan had men begrepen,
dat de schijnbare beweging der nog onein
dig veel verder van ons afstaande sterren,
als zij werkelijk bestond, zeer, zeer klein
zou zijn. Inderdaad bleek later, dat deze
parallactische beweging bestond en dat ze,
zooals verwacht, uiterst klein was. Eerst in
het jaar 1838 gelukte het namelijk aan den
Duitschen sterrenkundige B e s s e 1 om ze
bij een kleine ster uit het sterrenbeeld de
Zwaan aan te toonen. Hoe klein deze schijn
bare verplaatsing is, blijkt uit het volgen
de. Meestal is zij minder dan één boog-
secunde, en dat is de lengte die een milli
meter schijnt te hebben als men haar op
200 M. afstand ziet. Eenige eeuwen lang
zijn de instrumenten tot het zichtbaar ma
ken van zulke minieme afstandjes ontoerei
kend geweest. Eerst de fijnere instrumen
ten van den lateren tijd hebben ze aan het
licht gebracht. Vooral de fotografie en
aaarbij het microscoop en de micrometer,
waarmee de gemaakte hemelfoto's bezien
en opgemeten worden, hebben hierbij goe
de diensten bewezen.
Merkwaardig is ook het feit, dat men de
afstanden in het heelal meet op de foto
grafische plaat. Hierbij bleken de paral-
laxen gewichtige diensten te kunnen be
wijzen. Uit de berekende grootte van de
schijnbare beweging, in vergelijking met
die van sterren, welker afstand op andere
wijze gevonden is, kan men den stand van
een bepaalde ster vinden. En zoo zien wij,
dat de strijd om de verovering van ettelijke
billioenen kilometers van de diepten van
het wereldruim wordt uitgevochten op een
fotografische plaat, met een microscoop en
een micrometer.
Doch niet alleen afstanden, maar ook de
snelheden waarmee hemellichamen zich in
(1472—1543)
Copernicus
(1564—1642)
Galilei
het heelal voortbewegen, laten zich bereke
nen uit een foto. Hiertoe gebruikt men den
spectroscoop, een toestel, waarin men het
sterrelicht laat schiften, zooals het zonne
licht in regenboogkleuren schift in den
driekanten rand van een spiegel. Het hier
bij ontstane kleurenbandje, het spectrum,
kan gefotografeerd worden.
En ook hiér is het reusachtig groote met
het microscopisch kleine onscheidbaar ver
weven. In Januari 1932 heeft de sterrenkun
dige M. L. Humason aan de Amerikaansche
Mount-Wilsonsterrenwacht de grootste tot
dan toe bekende snelheid gemeten, n.i. een
van 25.000 K.M. in de seconde. Met deze
duizelingwekkende vaart beweegt de spi
raalnevel in het sterrenbeeld de Tweelingen
zich van ons af de wereldruimte in. Deze
fantastische recordsnelheid werd door den
astronoom op de fotografische plaat moei
zaam gemeten als een afstand van H mil
limeter tusschen twee zwakke, zeer slecht
zichtbare lijntjes!
HENRI VAN MANDELE.
In de van 212 Juli te Parijs te houden drie-
jaarlijksche bijeenkomst van den Internatio
nalen Vrouwenraad zullen o.m. voorsteller, wor
den behandeld betreffende de verspreiding van
de radio, betreffende de bioscoop, inzake het
recht der vrouw op arbeid, de werkloosheid der
jeugd, de opvoeding van de jeugd voor den
vrede, moreele ontwapening, internationalen
wapenhandel, samenwerking van man en vrouw
in de wetgevende lichamen, de gevangenissen
voor vrouwen, enz. De commissie voor opvoe
ding-en onderwijs heeft o.a. een protest inge
diend tegen de beperking van de uitgaven voor
het onderwijs.
Pastoor Drehmanns
De toestand van den bejaarden pastoor van
Herten, den Z.E. heer Drehmanns, is zorgwek
kend.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid, onze geliefde
Moeder, Behuwd- en Groot
moeder, Mejuffrouw
de Weduwe
CORNELIA ELISABETH
THOLEN
geb. Bijvoet
eerder Weduwe van
Daniël Roeien
na voorzien te zijn van de
H.H. Sacramenten der Ster
venden, in den gezegenden
ouderdom van ruim 91 Jaren.
Haarlem, 3 Mei 1934
Brouwersstraat 148
Haarlem:
Wed. H. ROELEN—
BUESMAN
BUESMAN en kinderen
C. THOLEN
Beverwijk:
M. THOLEN—THUS
M. THUS
Nijmegen
W. THOLEN—BLOEM
G. BLOEM
Haarlem
G. THOLEN
J. THOLEN—BIJNSDORP
De H.H. Uitvaartdiensten
zullen worden gehouden op
Maandag 7 Mei a.s. in de Ka
thedrale kerk St. Bavo (Leid-
schevaart) om 7.30 de stille
H. Mis en om 8 uur
gezongen H. Requiemmis,
waarna de begrafenis op het
R. K. Kerkhof St. Barbara al
daar.
Opnieuw verlaagde prijzen
THANS3.00
TARIEF A 2.50
is het gunstig oordeel, zoowel
der H.H. Medici als der pa
tiënten, over de nooit falende
werking van Aambeienzalf van
Broeder Benedictus. Prijs per
pot f 1.Verkrijgbaar bij apo
thekers en drogisten.
heeft de
St. Josephs Gezellen Haarlem I
Jansstraat 59
Uitslag der loterij-trekking
le Prijs (klok) 1087
2e Prijs (horloge) 1185
3e Prijs (schemerlamp) 589
4e Prijs (theeservies) 1968
5e Prijs (limonadestel) 1512
De prijzen kunnen worden af
gehaald bij A. v. d. Hoeven Pr.,
P. Krugerstraat 43.
om opgeleid te worden tot ver
koopster, in diverse afdeelingen.
Eenigszins algemeen ontwikkeld
strekt tot aanbeveling. Leeftijd
16 a 18 jaar. Br. onder No. 5595,
bur. van dit blad.
1-Jarig besta a n
Stollen magazijn
Dames, Voor deze gelegenheid bieden wijazn:
Onkreukbaar, waschechl. Effen en gestreepte destine
PER METER
PER METER
En bovendien Ontvangt iedere Dame
ONDERPANTALONS
van solide kwaliteit
katoenen tri
cot, wit en
rose
HEMDEN van katoenen
tricot, met iintschou-
ders of ronde
hals, wit
roseW
„INTERLOCK" HEMDEN
solide kwali-
teit, met lint- K c
schoudersmm
Idem, met ron
de hals 0.75
BIJPASSENDE
PANTALONS
m. tricot boord
DIRECTOIRES
charmeuse tri- CJ Kc
cot, alle maten
HEMDEN - fil d'écosse,
fantasie-weef
sel, met rug
décolleté
mm
GARNITUUR van matte
waschzijde,
ajour bewerkt.
Hemd of pan- Kc
talon73
GARNITUUR van mat-
zijden „Interlock" ge
heel aanslui-
tend. Hemd 125
of pantalon... ls=s
Idem, met tri
cot boord I.IO
GARNITUUR van fan
tasiezijde met
kleine nopjes.
Hemd of pan- 1 25
ialon1
GARNITUUR van matte
waschzijde
met fijne filet- 1/5
pas. Hemd1
PANTALON
met wijde 195
pijpenI
Meer dan U
vermoedt bij
zoon
\SCHOENEN^;.
met balkon, goeden stand,
omgeving Den Hout.
InL: „INTERMEDIA",
Ged. Oude Gracht 110 - Tel. 13206
3 dgn. naar Keulen, Bonn en Kö-
nigswinter, le klas Hotels, leider
H. Stinis. Prijs alles inbegr. f25.
3 dgn. naar Valkenburg en Arden
nen. Leider du Mee. Prijs a. inbegr.
f20.—. Vertrek Zaterdagmiddag 19
Mei om 1 uur.
HEMELVAARTSDAG, ZONDAG
13 MEI en de beide Pinksterdagen
naar KLEEF. Prijs f4—
met lunch 15.50
Voor grensdocumenten zorgen wij.
A.S. ZONDAG naar DE BETUWE
met gratis consumptief 3.
Naar ARNHEM op Hemelvaartsdag
en lsten Pinksterdag
met boottocht f3.50.
Verder maken wij er Besturen van
vereenigingen, clubs en dergelijke
op attent, dat ons materiaal is uit
gebreid met een zeer comfortabelen
wagen, terwijl door uittreding uit
de Af deeling onze prijzen geweldig
zijn verlaagd. Ons motto is thans:
„een GROOTE reis voor KLEINEN
prijs."
Komt U eens even prijs vragen
U zult werkelijk verbaasd zijn.
Rozenstraat 13-I3A. - Tel. 16166
HAARLEM
Zandvoort, TeL 108. KI. Krocht 5
Als het U niet schelen kan of U teveel betaalt, dan dit NIET lezen! Want dit
is een advertentie voor menschen, die op hun voordeel bedacht zijn, die voor
eiken gulden de meest mogelijke waarde verlangen en die liever NIET koopen
dan een kat in den zak koopen.
£ll1ï,«^?^Schen zijn degenen, die vroeg of laat bij DE NEDERLANDSCHE
HANDELSVEREENIGING hun MEUBELEN koopen. Misschien hebben zij eerst
nog langen tijd gedwaald in een doolhof van zaken, die veel beloven, maar weinig
geven, maar eenmaal komt de dag, waarop zij zullen zeggen: „Als toch maar
elk jaar duizenden trouw blijven
aan de N. H. V., dan moet daar
toch een reden voor zijn."
DIE REDEN IS:
Dat de N. H. V. nog nooit een cliënt
heeft teleurgesteld. De N. H. V.
levert steeds het beste voor den
laagsten prijs en de N. H. V. geeft
de volle waarde voor Uw geld. Dat
kan zij door haar massa-omzet,
door verkoop rechtstreeks aan
particulieren.
Pracht Waaier Salonameublem.
Origin. Schilderstukken vanaf
Leeren Crapauds, veerend
Divans, grootste maat, alles
veerend
Diverse Karpetten, vanaf
Salonbakgarnit., laatste snufje
v. d. Jaarbeurs
Zwaar Bureau-Ministre
Orig. Agra Karpetten van f 55.-
voor
75—
2.75
17.50
16.50
„80—
22—
29.50
2 Fauteuils, 4 Stoelen 17.50
Eiken Theemeubel 6.75
Dressoir met Theevitrine 14.75
Eiken Slaapkamer compleet, met
mooie Spiegelkast 55.
Salonameublement, geh. veerend 47.50
Bedstellen, 6-deelig, vanaf 15—
Uitschuiftafels, zware uitvoering 10.75
Groote geslepen Salonspiegels 4.75
Salonstel, 3 veerende Crapauds „46.50
Eiken Rookfauteuils met kus
sens 5.90
Huiskamerameubl., geh. veerend 24.
Pracht Dressoir met ingebouwd
Theemeubel en hoorn beslag en
twee laden19.50
Pracht Slaapkamer met gepoli
toerd noten „82.50
Boekenkast, tevens Bureau, het
nieuwste 27.50
Hyper moderne Slaapkamer,
zwaarste uitvoering, 1-, 2- en
3-deurs, vanaf 80—
OLD-FIN. EETKAMER, bestaande uit pracht Dressoir, dubb. uitschuif-
tafel, 2 Fauteuils, 4 stoelen (fleschpoot), nieuwste patent veering, bekl.
met prima Velours d'Utrecht, zwaarste uitvoering NU 185.
HANDGEPOLITOERDE SLAAPKAMER, zwaarst denkbare uitvoering,
groote maat, 3-deurs kast, het geheel dubbel bewerktNU 140.
ENGELSCH RIETSALON, best. uit groote Bank, 2 Crapauds en Tafel,
schitterende uitvoering nu 130.
MASSIEF MAHONIE SLAAPKAMER, geh. compl. met gr. 3-deurs kast NU 167.50
Verder tientallen modellen Dressoirs, Theemeubels, Bureaux, Boekenkasten, Spie
gels, Salon-, Huiskamer- en Slaapkamer-Ameublementen, Salon- en Eetkamer
tafels, Fantasie- en Dames-Fauteuils, Bedstellen, Gezondheidsmatr., Karpetten,
enz. - enz. - enz.
Verkoop uitsluitend contant. Toonkamers zonder verplichting te bezichtigen
Gekochte goederen worden gratis bewaard.
Vraagt gratis proefnummers
aan de administratie te Heerlen
De „Omroepers", de gerubriceerde kleine advertenties van de
Vereenigde Katholieke Pers, verschijnen in zes dagbladen
DE TIJD - DE NIEUWE DAG NIEUWE HAARL. CRT.
HET CENTRUM - DAGBL. v. ARNHEM - N.-HOLL. DAGBL.
Regelprijs voor particulieren 20 cent. Dienstbetrekkingen
(gevr. en aangeb.) 10 cent. Zaken-Omroepers 50 cent per regel,
bij contract 40 ct. en lager. Inlichtingen ten kantore van dit blad.
