ENGELAND DREIGT JAPAN MET
EEN HANDELSOORLOG
r
BRAND IN EEN MIJN MAAKT
86 SLACHTOFFERS
Stakingspogingen
in Spanje
Het nieuws van heden
REDE VAN RUNCIMANIN
HET LAGERHUIS
Genade voor recht
in Oostenrijk
DE OORLOG
ONTZETTENDE RAMP IN
DUITSCHLAND
Rubberrestrictie
Insull terug in
patria
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 8 MEI 1934
Ochtendblad
éontingenteering van Japansche
zijde en katoenen in alle kolo
niën en protectoraten
Vriendelijk bedoeld F*
BEWAPENINGSWEDLOOP
Prins Kaya van Japan bezichtigt te
Aldershot in Engeland het nieuwste
lichte geschut.
Alleen voor bepaalde groepen
Schutzbündler
Ibn Saoed wil heel Yemen
bezetten
Joodsche betoogingen
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
JEUGDIG MOORDENAAR
Te Barcelona leggen circa 70 per
cent het werk neer
Suvich niet naar
Moskou
ÊKmmê
VERNIEUWING VAN HANDELSBETREKKINGEN
Te Belgrado is dezer dagen een nieuw handelsverdrag tusschen Joego-Slavië en
Duitschland gesloten. De minister van Handel, Demetrovitch, zet zijn hand-
teekening
Sir George Clerk is benoemd tot Britsch
ambassadeur te Parijs. De diplomaat in zijn
werkvertrek
Onderteekening van het plan
te Londen
Volkenbond en China
Avenol stelt Japan gerust
Het maken van regen
Sterke rookontwikkeling maakte
het onmogelijk de ingesloten
arbeiders te redden
Mijn dicht gemetseld
EX-MINISTER HERMES
Voor de Berlijnsche rechtbank
Regeling der oorlogs
schulden
Overeenkomst met Finland als
aanmoedigend voorbeeld
Kanunnik Puissant f
Een priester, die ook van vele
niet-katholieken sympathie
genoot
De barometer
Zondag mooi weerMaandag
druilerig, regenachtigHemel
vaart nadertwe kijken op den
barometer. De barometer gaat vooruit
en wij zijn goed gemutst. Zoo'n stom
ding als 'n barometer kan veel aan
ons humeur doen. ,JHooi weer" zet
ook onzen zin op mooi weer en
„storm" brengt onzen gemoedsnaald
op „storm".
Zoo'n enkel draaiend naaldje doet
wonderen.
Het maakt lachende of chagrijnige
gezichten.
We vinden, al naargelang de voor
spelling luidt, den barometer een nut
tig instrument of een akelig onding.
Laten we daarom dit van hem
leeren dat het 't prettigst is om een
barometer in huis te hebben die op
mooi weer staat. Laten wij voor onze
omgeving altijd zulk een prettig in
strument zijn. Laten we in onze hui-
selijken kring altijd 't zonnetje bren
gen. Ook als 't buiten regent. Den
gewonen barometer kunnen we niet
veranderen, ons zelf kunnen we wel
op „mooi weer" draaien.
Brandcatastrofe te
Karlshof
Bijkans een heel dorp vernietigd
Jeftitsj te Sofia
Phenen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18734
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
LONDEN, 7 Mei. (V. D.) De
minister van Handel, Runciman,
heeft Maandag in het Lagerhuis zijn
met groote spanning verwachte ver
klaring over de economische be
sprekingen van Groot Brittannië
met Japan afgelegd. De mededee
lingen van Runciman komen neer
op het verklaren van een handels
oorlog aan Japan, aangezien hij ter
bescherming van de industrie van
Groot-Brittannië en koloniën tegen
de Japansche concurrentie nieuwe
invoerrechten en contingenten aan
kondigde.
Runciman zeide: De Britsche regeering is tot
de slotsom gekomen, dat zij, in de hoop op een
overeenstemming, niet verantwoord is, de maat
regelen ter bescherming van den handel van
Groot-Brittannië uit te stellen.
Reeds dit eerste begin der verklaringen
van Runciman werd met grooten bijval ont
vangen. Het applaus bewees al dadelijk,
dat de meerderheid der leden van het La
gerhuis de houding der regeering goed
keurt.
Runciman ging voort:
„Ik heb den Japanschen Ambassadeur de
Verzekering gegeven, dat de stappen, welke de
Britsche regeerjng wil ondernemen, niet door
onvriendelijkheid worden ingegeven. Ten aan
zien van het Engelsch-Japansche verdrag ben
ik er van overtuigd, dat de Britsche regeering
zonder aankondiging voldoende maatregelen
kan nemen ter bescherming van de handelsbe
langen van Engeland. Ik zie derhalve geen re
den het verdrag op te heffen. De minister van
financiën heeft den adviseerenden raad voor
de invoerrechten verzocht zoo spoedig mogelijk
rapport uit te brengen over de invoerrechten
op zijde.
Bovendien zal de minister van Koloniën de
regeeringen der koloniën en protectoraten ver
zoeken invoer-contingenten vast te stellen, die
behalve voor West-Afrika, van toepassing zul
len zijn op allen buitenlandschen invoer van
katoenen en zijden stoffen, ten einde Engeland
op deze markten weer in zijn vroegere positie
te brengen. De contingenten zullen worden ge
baseerd op den gemiddelden invoer over de ja
ren 1927/'31, en zullen gelden van gisteren,
1 Mei, af.
Ten slotte zeide Runciman, dat de Engelsch-
Japansche overeenkomst, voorzoover deze West-
Afrika betreft, is opgezegd. De maatregelen van
West-Afrika zullen daarom beperkt blijven tot
de Japansche producten. Voorts merkte Run
ciman op, dat de regeering zich er ten volle van
bewust is, dat de Japansche concurrentie niet
beperkt is tot kunstzijde en katoen.
Zij overweegt de aangelegenheid
ook voor de andere industrieën.
Runciman besloot: De Britsche re
geering is natuurlijk te allen tijde
bereid alle voorstellen, welke de
Japansche regeering zou willen in-
dienen voor een tot oplossing bren
gen van deze moeilijke kwestie door
wederzijdsche overeenstemming,
nauwkeurig te overwegen.
De Britsche zaakgelastigde te Tokio, Charles
Dodd, heeft Maandag een bezoek gebracht aan
den onderminister van Buitenlandsche Zaken,
Sjigemitsoe, wien hij een toelichting gaf op het
Britsche memorandum in zake den Engelsch-
Japanschen handel, dat Runciman den Japan
schen Ambassadeur te Londen op 3 Mei heeft
overhandigd.
Het verluidt, dat Dodd Sjigemitsoe er van
in kennis heeft gesteld, dat Groot-Brittannië
een vriendschappelijke bijlegging van het ge
schil verwacht.
Naar Reuter meldt, heeft de Japansche Ge
zant te Londen het antwoord zijner regeering
ontvangen op zijn rapport over de besprekin
gen welke hij met Runciman heeft gevoerd.
Dit antwoord kwam binnen toen Runciman
zijn verklaringen in het Lagerhuis reeds had
afgelegd. Men gelooft niet, dat het aanknoo
pingspunten bevat voor een hervatting der han
delsbetrekkingen, die onlangs op niets uitge-
loopen zijn.
WASHINGTON, 7 Mei (United Press). De
Vereenigde Staten willen niet verwikkeld raken
in het Engelsch-Japansch handelsdispuut, het
welk hier als geheel los staande van de Chi-
neesche kwestie wordt beschouwd.
In bevoegde Amerikaansche kringen is men
van meening, dat de Japansche dumping voor
wat betreft gloeilampen, lucifers en snuiste
rijen, eer als irriteerend dan als belangrijk be
schouwd moet worden.
WEENEN, 7 Mei. (D. N. B.). Het Ministerie
van Justitie heeft richtlijnen opgesteld voor de
begenadiging van deelnemers aan den Februari-
opstand. Begenadigd zullen worden alle Schutz
bündler, die zich na den oproep van den bonds
kanselier vrijwillig hebben overgegeven. De
Schutzbündler, die zich in de belegerde gemeen-
teblokken bevonden, maar niet aan den stsrjjd
deelnamen, zullen niet verder worden vervolgd.
Deze genade-act zal waarschijnlijk van toepas
sing worden op 400 van de 1600 gearresteerde
opstandelingen.
De begenadiging zal niet worden uitgestsrekt
over de zich in de gevangenis bevindende na
tionaal-socialisten.
CAïRO, 7 Mei (Reuter). Uit Djeddah wordt
gemeld dat heden Ibn Saoed een bezoek bracht
aan de buitenlandsche vertegenwoordigers en
daarna naar Mekka terugkeerde. Het dagblad
„Albaligh" publiceert een telegram van den
Iman van Yemen, gedateerd 5 Mei, van dezen
inhoud: „Ik en mijn kinderen maken het
goed."
Volgens particuliere berichten uit Mekka is
emir Feizal, zoon van Ibn Saoed, uitgeroepen
tot emir van Hodeidah. Te Mekka is men er
algemeen van overtuigd dat Ibn Saoed heel
het gebied van Yemen bezetten wil.
In antwoord op een van Engelsche zijde ge
stelde vraag met betrekking tot de veiligheid
der buitenlanders in een door de Wahabieten
bezette stad Hodeida, heeft de regeering van
Ibn Saoed medegedeeld, dat de Wahabitische
troepen de orde te Hodeida zooveel mogelijk
willen herstellen.
Naar Reuter verneemt, verluidt in Engelsche
regeeringskringen dat er tusschen Londen en
Rome mededeelingen gewisseld zijn over de
situatie welke is ontstaan ten gevolge van den
oorlog tusschen. Ibn Saoed en den Iman van
Yemen.
In geheel Palestina worden Joodsche betoo
gingen belegd om te protesteeren tegen de ac
tie der regeering, waarbij het posten van Jo
den voor ondernemingen waar Arabische werk
krachten worden gebruikt, wordt verboden.
De bedoeling van het posten was, de Joden
te noodzaken uitsluitend Joodsche werkkrach
ten in dienst te nemen.
In Joodsche kringen komt ook ontstemming
tot uiting over het aantal omigratie-vergun-
ningen voor het volgende semester, nl. 5600 ter
wijl 20.100 vergunningen waren aangevraagd.
De voorgenomen leening van 2 millioen pond
sterling wordt in de Joodsche pers een nieu
we slag aan de Joodsche belangen genoemd.
Verwachting: Matige tot zwakken, Wes- j=
5 telijke tot Zuidwestelijken wind, meest
halfbewolkt, weinig of geen regen, war-
mer overdag. Waarschijnlk geen nacht-
vorrt van Maandag op Dinsdag. Verdere
=j vooruitzichten: weinig verandering.
iilllllllllllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllli
Te Gelsenkirchen is een 13-jarige knaap door
een medescholier vermoord en in een zandkuil
begraven. De jongen toont niet het minste be
rouw, zijn slachtoffer „had hem lang genoeg
dwars gezeten",
BARCELONA, 7 Mei (Reuter) Extremisten
der federatie van den Nationalen Arbeid pro
beerden de algemeene staking te proclameeren.
Vooral in de voorsteden van Barcelona was de
uitgeoefende druk zwaar. Eenige tramwagens,
waarvan de bestuurders en conducteurs weiger
den, zich bij de staking aan te sluiten, werden
omvergeworpen. Andere wagens werden met
steeen bekoegeld. In de voorsteden is de deel
name aan de staking belangrijk. In de distric
ten Bodeta en Santandra werd geschoten. Er
hadden talrijke arrestaties plaats. In het cen
trum der stad is het rustig.
„United Press" meldt nog, dat het aantal der
stakers circa 70 percent der arbeiders omvat.
Er hadden verschillende botsingen plaats tus
schen politie en syndicalisten. Een persoon werd
gedood, velen werden gewond. Er hadden inci
denten plaats, toen twintig moterbussen twee
honderd kinderen naar Sanagossa wilden ver
voeren. Ook tusschen syndicalisten en anti
syndicalisten kwam het tot handtastelijkheden.
De staking duurt voort.
REVAL, 7 Mei. Uit Moskou wordt gemeld, dat
de Italiaansche regeering de regeering der Sov
jet Unie heeft medegedeeld, dat de reis van den
onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Zaken,
Suvich, naar Moskou niet doorgaat.
Op het ministerie van buitenlandsche za
ken te Londen is Maandagnamiddag het
plan betreffende de rubberrestrictie getee-
kend door de vertegenwoordigers van
Frankrijk, Engelsch Indië, Nederland en
Siam.
TOKIO, 7 Mei. Het ministerie van Buitenl.
Zaken deelt mede, dat de Japansche consul te
Genève, Yokoyama, een onderhoud heeft ge
had met den secretaris-generaal van den Vol
kenbond Avenol, waarin deze den Japanschen
consul verzekerde dat de hulp van den Vol
kenbond aan China van zuiver technischen
aard is en dat het werk van dr. Raichman
in China in geen enkel opzicht een politiek
karakter draagt. De Volkenbond overweegt
geen plan voor financieelen bijstand aan Chi
na en heeft niets te maken met de actie van
den Franschman Monet, die zich naar China
heeft begeven, nadat hp ontslag had genomen
als ambtenaar van het Volkenbonds-secreta-
riaat.
In de buurt van Achkhabad is men er met be
hulp van zekere chemische samenstellingen in
geslaagd om op een zonnigen morgen een mist
te verwekken, welke op den wind voortdreef en
op den bodem dauwdruppeltjes achterliet. De
resultaten van deze proefnemingen werden vol
komen bevredigend geacht.
Het is gebleken, dat men op deze wijze niet
slechts een kunstmatigen mist, maar ook regen
kan verwekken.
Voor Turkmenistan, waar het slechts 100 da
gen per jaar regent of sneeuwt, zijn deze proef
nemingen van groote beteekenis.
FREIBURG (Breisgau), 7 Mei.
(D. N. B.) De brand welke Maan
dagochtend in de kolenmijn Bug
gingen door kortsluiting is ontstaan,
heeft een vreeselijke ramp veroor
zaakt. Terwijl het meerendeel der
arbeiders wist te ontvluchten, ble
ven er 70 of 80 man in de bran
dende mijn ingesloten. Maandag
avond bleek dat alle reddingspogin
gen tot mislukken gedoemd waren.
De mijn is dicht gemetseld.
Nadat het besluit was genomen, de brandende
schacht van de kalimijn Buggingen af te slui
ten, ontving Oberbergrat Ziervogel van de
mijndirectie Karlsruhe de vertegenwoordigers
van de pers. Hij deed mededeelingen over de
oorzaak en de uitwerking van de ramp.
De brand ontstond onder de op 793 M. ge
legen gang door kortsluiting. Er was een de
fect in den kabel ontstaan. De veiligheidsscha-
kelaar wc-rd losgeslagen. De electricien en een
mijnbaas bemerkten een 6 a 7 M. lange steek
vlam. Door deze steekvlam ontstond brand in
een houten stelling.
De vlammen sloegen tegen tien uren uit en
werden direct bemerkt. Er ontstond een sterke
rookontwikkeling. De uit 14 man bestaande red
dingscolonne drong de brandende schacht bin
nen. De rookontwikkeling was er zoo dicht, dat
men niets kon zien en dat aan reddingsmoge
lijkheden met zuurstofapparaten niet te den
ken was.
De ochtendploeg, bestaande uit 150 man,
was om zes uur in de mijn gegaan en werkte
dicht bij de plaats, waar het ongeluk pjaats
vond. Het gedeelte, dat vóór deze plaats
werktej kon zich in vrijheid stellen, doch
de anderen werden door de dikke rookwolk
overvallen. Zij zijn door rookvergiftiging, in
het bijzonder door kooloxyde, om het leven
gekomen. De reddingscolonne kon niets an
ders doen dan de mijn afsluiten, aangezien
de mijninstallatie anders had kunnen in
storten.
De alarmeering der reddingsmanschappen
geschiedde binnen een minuut. Men probeerde
langs telefonischen weg contact te krijgen met
de ingeslotenen, hetgeen ook in een geval is
gelukt. Latere pogingen bleven vergeefsch»
Met groote waarschijnlijkheid kan worden
aangenomen, dat de ingesloten mijnwerkers door
kooloxyde zijn vergiftigd. Een uur na het uit
breken van den brand kon de bedrijfsleider nog
een der ingeslotenen levend bergen, zij net met
ernstige vergiftiging en eenige brandwonden.
De zwaargewonde stierf evenwel op weg naar
hèt ziekenhuis. Hij is de eenige die men tot
nu toe heeft kunnen bergen.
Het personeel van de mijn bestaat uit 450
koppen, die in twee ploegen werken. Deze men-
schen wonen meerendeels in de buurt.
De mijn zal 10 a 14 dagen zoo goed mogelijk
afgesloten worden. Pas dan zal kunnen worden
overgegaan tot de berging der lijken.
Tot nu toe is vastgesteld, dat 70 a 80 per
sonen in de mijn zijn. De autoriteiten zijn ter
plaatse.
Voor de mijn staan honderden menschen:
vrouwen, kinderen en ouders der slachtoffers,
die nog steeds op redding hunner betrekkingen
hopen.
Het bedrijf wordt tot nader order stilgelegd,
ten einde het gevaar te voorkomen, dat door
vuur dynamietontploffingen zouden kunnen
plaats vinden.
Nader wordt gemeld:
Het juiste aantal mijnwerkers, dat
bij de ramp in de kalimijn te Buggin-
- gen niet meer kon worden gered is
thans bekend: er worden 86 man
vermist.
NEW-YORK, 7 Mei. Het stoomschip „Exilo-
na", aan boord waarvan zich de Amerikaansche
bankier Samuel Insull bevindt, is hedenmorgen
in New-York aangekomen. Toen het schip de
haven binnenvoer begaf Insull's zoon Martin
zich aan boord: vader en zoon kusten elkaar
en de oude bankier barstte in tranen uit.
Samuel Insull zal nog heden per trein naar
Chicago worden gebracht.
De vroegere Centrumsminister dr. Hermes
staat heden terecht te Berlijn, aangeklaagd
wegens de verdenking, dat hij geld uit de „Preus-
ser Kasse" gebruikt heeft in zijn hoedanigheid
van president van den Christelijken boeren
bond niet voor de rationaliseering van den
landbouw, maar voor economisch-politieke doel
einden. Het bedrag zou ongeveer anderhalf mil
lioen bedragen. Van Maart tot October '33 be
vond Hermes, die thans 56 jaren is, zich in
voorarrest. Toen werd hij weer op vrije voeten
gesteld.
Hermes had als president van den Christe
lijken boerenbond een salaris van 18000, als pre
sident eener andere boerenorganisatie 12000 M
Tevens had hij nog een pensioen van 12000 M.
als oud-minister.
WASHINGTON, 7 Mei. (V.D.) De speaker
van het Representantenhuis, Rainey, heeft in
een persconferentie verklaard, dat, naar hij ver
neemt, president Roosevelt een regeling in zake
de oorlogsschulden met Finland wil treffen.
Finland is het eenige land, dat bij de betaling
niet in gebreke is gebleven. Roosevelt, aldus
verklaarde Rainey verder, zal na het sluiten der
overeenkomst soortgelijke verdragen met andere
landen aanbevelen. De regeling met Finland zal
de overige wereld laten zien, wat Amerika zal
doen, indien de staten, die met hun betalingen
achterstallig zijn, zouden verklaren hun beta
lingen te verrichten.
Onze Belgische correspondent seint ons:
Te Bergen is op 73-jarigen leeftijd de Hoog-
eerw. Heer Kanunnik Puissant overleden
Kanunnik Puissant, die geboren werd te
Ronse in Oost-Vlaanderen, was professor aan
het Koninklijk Athenaeum te Bergen en ge
noot in heel België een groote vermaardheid.
Tal van historische gebouwen, kerken, kapel
len en kasteelen werden in Henegouwen en
elders onder zfjn leiding gerestaureerd. Hij had
ook een belangrijk aandeel in de voorbereiding
van den historischen optocht, gehouden ter
gelegenheid van de nationale feesten in 1930.
Kanunnik Puissant had ook de sympathie
van vele niet-katholieken. „Le Province" het
orgaan van den liberalen staatsminister Mas-
son, schrijft over hem:
„Hij was niet alleen priester, doch ook ge
leerde, professor, teekenaar, redenaar, numis.
maticus en lid van vele wetenschappelijke ge
nootschappij. Hij was een groote Belg die het
genie van beide rassen in zich vereenigde."
ENGELAND BEDREIGT JAPAN MET EEN
HANDELSOORLOG.
BRAND IN EEN DUITSCHE MIJN MAAKT
70 TOT 80 SLACHTOFFERS.
Suvich niet. naar Moskou.
In Barcelona staakt ongeveer 75 procent der
arbeiders.
Insull in New-York aangekomen en naar Chi
cago overgebracht.
Amnestie in Oostenrijk voor bepaalde groepen
van „Schutzbündler".
Radio-rede van minister Marchant over het
spellingvraagstuk.
Steun verleening aan cichoreitelers.
Dr. A. A. Smijers is benoemd tot buitengewoon
hoogleeraar in de muziekwetenschap aan de
Universiteit te Utrecht.
Het plan der rubberrestrictie door een viertal
landen te Londen onderteekend.
Tegen Oostenrijksche brandstichtsters is bjj de
Amsterdamsche rechtbank 314 en 2 jaar ge
vangenisstraf geeischt.
De Koninklijke familie in Limburg.
New-Yorksche Beurs: Bij zwakke markt was het
koersverloop onregelmatig.
STETTIN, 7 Mei. (V.D.) Hedenmiddag brak
te Karlshof bij Gollnow op een boerenhofstede
een brand uit, die zich door den krachtigen
wind weldra over een groot gedeelte van het
dorp uitbreidde. Van huis tot huis sloegen de
vlammen verder. De meeste woningen en ge
bouwen zijn met stroo bedekt en in korten tijd
stonden 17 boerderijen, tezamen ongeveer 57
gebouwen, in lichter laaie. Al het klein-vee
verbrandde. Ook uit de schuren kon niets ge
red worden.
SOFIA, 7 Mei. De Joegoslavische minister van
buitenlandsche zaken, Jeftitsj, is heden in ge
zelschap van eenige hooge ambtenaren en Joe
goslavische journalisten in Sofia aangekomen
voor een officieel bezoek aan de Bulgaarsche
regeering. Jefitsj zal twee dagen te Sofia blij
ven en eenige politieke besprekingen voeren, ter
wijl de verdere tijd in beslag zal worden geno
men door officieele maaltijden en ontvangsten.
Stand op Dinsdag 1 uur v.m.: 759
Vorige stand: 755,5
