De communisten wapenen zich
in Frankrijk
I 1
Fransch vliegtuig
verongelukt
Rad.-soc. partij in
congres bijeen
Het nieuws van heden
WAPENSMOKKEL VANUIT
BELGIE
KERKSIERADEN
JAC. JORNA&Zn
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DONDERDAG ÏO MEI 1934
Ochtendblad
Met automatische revolvers, kara
bijnen en snelvuurgeweren trok
de menigte tegen de politie op
Een mislukte razzia
Het wrak in het Kanaal gevonden;
de zes inzittenden waarschijn
lijk om het leven gekomen
In dichten mist geraakt
Terrorisme in Bengalen
Sinds 1930 vijftig moordaanslagen
KERKINWIJDING TE BOLSWARD
Te BoLswaru naa de inwijding plaats van de St. FranciscuskerJc.
plechtigheid geschiedde door Z. H. Exc. MgrG. Brandsma
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig
Gunstelingen van Stavisky zullen
verantwoording moeten
afleggen
Herriot voor politieke
wapenstilstand
De ontwapeningsconfe
rentie
Henderson zeer pessimistisch
Geweldige brand in de
Boekowina
Petroleumtank in de lucht
gevlogen
Korte berichten
De vlag op de mijngebouwen te Bugging en wappert halfstok, ter herdenking van
de 86 slachtoffers, welke bij aen brand om het leven zijn gekomen
De oorlogsschulden
Gemakkelijke betalingsvoor
waarden mogelijk
De mijnramp te Bug
gingen
H. Vader betuigt Zijn deelneming
Nieuwe zilverpolitiek in
de V.S.
Roosevelt behoudt toch zijn vrije
beslissing voor
De affaire-Stavisky
Bloedige stakingson
lusten te Athene
Vier dooden, talrijke gewonden
Een rede van Schemm
Onbeschaamd is het de oude Ger
manen heidenen te noemen
De zwendelaar handelde ook in
landbouwmachines
De bewapening
V. 5.
laten 80 bombardements
vliegtuigen bouwen
Tegen luchtaanvallen
Oefeningen in Oostenrijk
Beek te Boekarest
DE NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT zal Donderdagavond
en Vrijdagmorgen niet verschij
nen. DE DIRECTIE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Hemelvaartsdag
Hemelvaartsdaghoevele jaren
was hij niet regendag. En toch: He
melvaartsdag is in onze verbeelding
zomerdag. Dit jaar is Hemelvaarts
dag zonnedag.
Zonnedag. Een Zondag midden in
de week is een vacantiedag voor
duizenden.
Een oase. Welk een sociale 'nstel-
ling waren van ouds die Zondagen in
de week.
Pinksteren beteekent de voltooi
ing. Dan zal de zomer, hopen we,
bezit van land en stad hebben ge
nomen. In dezen tijd van opgang
naar Pinksteren verheugen we ons in
dat blijde zonnige verschiet.
Hemelvaartsdag was immer een
feest van lentebelofte. De hemelen
openen zich want Hij ging tot den
Vader om den Geest te zenden en
ons een plaats te bereiden in het rijk
der vreugde. „Laat toekomen Uw
rijk."
Parijsche week"
-WERKPLAATSEN
BLEEKERSTR. BOSCH
£5
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18738
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PARIJS, 9 Mei.
(Van een bijzonderen correspondent)
Toen het dezer dagen tot onlusten was geko
men in de Cité Jeanne d'Arc, en de politie een
honderdtal personen, haast allen communisten,
gearresteerd had en voor den rechter gepracht,
ontdekte deze enkele bekenden onder hen. Zij
hadden enkele weken tevoren ook al eens in de
beklaagdenbank gezeten, in verband met de
smokkelarij van wapenen en munitie, die aan
de noordelijke grenzen van Frankrijk plaats
heeft. Men moest toen de verdachten echter
Weer vrijlaten, bij gebrek aan deugdelijke be
wijzen.
Maar thans, na den slag in de Cité Jean
ne d'Arc, waarbij burgers met revolvers en
karabijnen gewapend bleken, vond de rech
ter van onderzoek de zaak toch wat al te
ernstig en hij besloot het heele kwartier
rondom de beruchte huurkazernes af te zet
ten en een groote razzia te houden. Een
razzia als er sedert jaren in Parijs geen
meer had plaats gevonden. Er zouden dui
zend politieagenten aan deelnemen, en
twintig rechters wilden te zamen met en
kele officieren van politie, de leiding ver-
deelen. Men hoopte op deze wijze materiaal
omtrent de bewapening der communisten
en hun illegale plannen in handen te krij
gen.
Maar de razzia vond niet plaats. Ofschoon zij
in het geheim en tot in de kleinste onderdeelen
Was voorbereid, moest zij toch nog worden af
gelast, omdat de Parijsche persfotografen op
een of andere wijze er de lucht van hadden ge
kregen en zich een paar uur vóór de politie
kwam, vijftig' man sterk ongeveer met een bat
terij van fototoestellen rondom de Cité Jean
ne d'Arc hadden opgesteld, zoodat de bewoners
begrepen, wat er aan de hand was, en ruim
schoots tijd hadden om al hetgeen verdacht
leek, uit hun huizen te verwijderen.
Niettemin is een en ander toch een teeken,
dat men in justitie- en politiekringen de actie
der communisten met meer ernst begint te be
schouwen dan tot nu toe. In de laatste maanden
hebben de Communisten systematisch getracht,
onrust te verwekken, en af en toe is hun dat
uitstekend gelukt, zooals pas nog in den eersten
Meinacht. Dit zijn geen spontane opstootjes ge
weest van een ontevreden volk, zij waren wei
degelijk voorbereid door een centrale.
De tactiek is duidelijk te herkennen en haast
dezelfde als die, welke de Communisten in
Duitschland jaren lang gevolgd hebben. In een
oogenblik van scherpe tegenstellingen tusschen
de burgerlijke partijen en de socialisten, welke
laatsten zich meer en meer verlaten zien en
steeds nog aanhangers verliezen aan de rechts-
radicalen, is het hun doel, onrust te verwekken
en van de radeloosheid der andere partijen te
profiteeren.
Nu is het waar, dat de Communisten weinig
aanhang hebben in Frankrijk, maar hun hou
ding is er te scherper om, en zij hebben in de
radicale vakvereenigingen machtige bondgenoo-
ten.
Inmiddels wordt de smokkelarij van wapenen
over de noord-westelijke grenzen en rondom het
centrum Roubaix, voortgezet, ofschoon de poli
tie en de douane gealarmeerd zijn. Men weet
Welke geraffineerde en gewaagde trucs de smok
kelaars er op na houden, en hoe moeilijk en
kostbaar hun vervolging is. Terwijl er één jaar
geleden nog hoofdzakelijk tabak, cocaïne en
morphine gesmokkeld werden, zijn het thans
vooral wapenen, die clandestien over de gren
zen worden gebracht. De wapensmokkelarij is
Wel gevaarlijker, maar wordt door de opdracht
gevers ook beter betaald.
Het zijn vooral wapenen uit oude oorlogs-
voorraden, Mausermodellen 88 en 98, Russische,
Amerikaansche en Engelsche geweren, maar
ook moderne snel-vuur-geweren en automatische
pistolen. De wapens worden voor het meerendeel
in smokkelvrachtauto's over de grens gebracht;
wagens die met pantserplaten bedekt zijn, een
sterken motor hebben en massieve banden. De
kogels der grenspolitie zijn dus vrijwel onscha
delijk, en de chauffeur van den smokkelauto
zoekt een afgelegen zijweg, en rijdt met ge
doofde lichten en in volle vaart over de grens
en alle hindernissen heen. De wapens worden
waarschijnlijk in boerenhofsteden en kleine hui
zen verstopt, om geleidelijk door verhuiswagens
en levensmiddelenwagens te worden afgehaald.
De grenspolitie zelf erkent, dat de meeste
transporten lukken. En de wapens, die in Ant
werpen, Luik, Rotterdam en Hamburg worden
opgekocht, gaan niet enkel naar Frankrijk,
maar worden dikwijls tot in Spanje verder ge
transporteerd, waar de extremisten eenzelfde
doel volgen: zich in stilte te bewapenen en het
geschikte oogenblik voor een opstand af te
wachten.
LONDEN, 9 Mei. (Reuter). Het
Fransche verkeerstoestel, gemerkt
,,F A. M. H. P.", dat heden
ochtend om kwart over elf van Le
Bourget naar Londen is vertrok
ken, is ter hoogte van Boulogne in
het Kanaal gestort.
Aan boord van het toestel bqgpnden zich zes
personen, nJ. de piloot, de radio-telegrafist,
een steward en drie passagiers, waarvan twee
van Fransche en een van Zwitsersche nationa
liteit zouden zijn. Men neemt aan, dat allen
om het leven zijn gekomen.
Hedenmiddag heeft men in het Kanaal in
de nabijheid van Boulogne een wrak van een
vliegtuig aangetroffen, hetwelk dat bleek te
zijn van het vermiste toestel.
Het vliegtuig had des middags noodseinen
uitgezonden, welke op het vliegveld Croydon
werden opgevangen.
Men vermoedt dat het vliegtuig in een dich
ten mist is geraakt.
DARJEELING, 9 Mei. (Reuter) Sinds 1930
zijn tien Europeanen, zes Hindoes en drie Mo
hammedanen in Bengalen door terroristen ver
moord en 10 Europeanen, 15 Hindoes en zes
Mohammedanen gewond.
Onlangs is een wet aangenomen, waarbij het
in 't bezit hebben van wapenen met de bedoe
ling ze te gebruiken voor een terroristische mis
daad, wordt strafbaar gesteld met den dood of
langdurige gevangenis.
Ook het hebben van bepaalde boeken wordt
strafbaar gesteld. Tevens hebben de districts
magistraten de bevoegdheid maatregelen te
treffen tegen verdachte vereenigingen of per
sonen, die met terroristen samenwerken.
De
VERWACHTING: Zwakke winden uit j|
oostelijke richtingen, gedeeltelik be-
EE wolkt, weinig of geen regen, iets war-
mer in het Zuiden en Westen.
Nachtvorstverwachtïng: Waarschijnlijk
geen nachtvorst van Woensdag op Don- g
Er derdag.
ËÉI Verdere vooruitzichten: Weinig veran-
dering.
llllllllllllllllllllIlllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIHIIIlË
PARIJS, 9 Mei (Reuter). Donderdag wordt te
Clermont-Ferrand het buitengewone congres
geopend va nde partij der Radicalen en Radi
caal-Socialisten, dat Zondag weer gesloten
wordt.
Twee punten vooral zullen aan de orde zijn:
een betreft de verwijdering uit de partij van
alle elementen, die zich schuldig hebben ge
maakt aan oneerlijke of onwaardige handelin
gen, speciaal de medeplichtigen aan de bedrie
gerijen van Stavisky. Op dit punt heerscht in
de partij volkomen eenstemmigheid.
Het tweede punt betreft de algemeene poli
tiek, t.w. het standpunt der partij tegenover de
huidige crisis en de werkloosheid, de voorwaar
den voor deelneming aan de regeering, de her
vorming van den staat en de herziening van de
grondwet.
De politiek der Radicale leiders, die sedert
de verkiezingen van Juni 1932 aan het bewind
zijn geweest, zal aan critiek worden onderwor
pen; voorstellen zullen worden gedaan om de
traditioneele methoden der partij te wijzigen
en een program van vernieuwing der beginselen
vast te stellen.
Voor de eerste maal zullen de „Jonge Radi
calen" aan het congres deelnemen en men ver
wacht van hun zijde stellig eenigen invloed. Na
de gebeurtenissen van 8 Februari en den val
van het kabinet Daladier is de oneenigheid
over de leerstellingen der partij verscherpt.
Toch verwacht men niet, dat de eenheid der
partij op het spel staat.
De partij-voorzitter, Herriot, zal wijzen op
de noodzaak om de politiek van wapenstilstand
en verzoening tusschen de partijen voort te
zetten. Albert Mllhaud, de afgetreden secre
taris-generaal, zal wijzen op het gevaar van
geïmproviseerde verrnieuwingen.
Men verwacht, dat hoewel na hevige debat
ten, het congres zal eindigen in een geest van
verzoening.
LONDEN, 9 Mei (Reuter). Het Engelsche ka
binet heeft in zijn Woensdag gehouden plenai
re zitting kennis genomen van een rapport der
sub-commissie, welke zich in de laatste weken
heeft bezig gehouden met de ontwapenings
kwestie.
Lord-grootzegelbewaarder Eden zal Zaterdag
ochtend naar Parijs vliegen en vandaar met den
nachttrein naar Genève verder reizen, om de
zitting van den Volkenbondsraad bij te wo
nen.
Waarschijnlijk zal Sir John Simon pas einde
der volgende week naar Genève vertrekken.
De president der Ontwapeningsconferentie,
Henderson, verklaarde voor zijn vertrek van
Londen naar Parijs aan de pers: wij behoeven
ons geen illusies meer te maken over den ern-
stigen toestand van de conferentie. Wanneer de
plenaire zitting niet een volledige wijziging van
den toe'stand teweegbrengt, zal men opnieuw
moeten toegeven, dat de Volkenbond er niet in
is geslaagd de ontwapening tot stand te bren
gen. Deze mislukking zou een zeer ernstige fa
se van rivaliteit inleiden, welke ten slotte
slechts catastrophale gevolgen zou hebben.
BOEKAREST, 9 Mei. In een apotheek te
Nieuw Soelitza is een brand uitgebroken, welke
oversloeg op een petroleumtank, welke met een
ontzettenden knal in de lucht vloog. De bevol
king vluchtte, zoodat het vuur zich ongehinderd
kon uitbreiden. Twintig huizen zijn een prooi
der vlammen geworden. De schade bedraagt 10
millioen Lei.
Van het Grieksche eiland Aegina zijn we
gens politieke moord veroordeelde commu
nisten ontvlucht door een zelf gegraven onder-
aardsche gang. In denzelfden nacht heeft
een Sovjet-Russisch stoomschip het anker ge
licht en men vermoedt, dat de vluchtelingen
met dit schip zijn ontkomen.
Dinsdagavond hebben 200 stakers te Bir
mingham (Alabama) eenige politie-auto's be
schoten. waarna de politie het vuur beant
woordde.
Twee stakers werden doodgeschoten en ver
scheidene gewond.
Verscheidene mijnen zijn onder bescherming
gesteld van de nati nale garde.
Ongeveer 4000 havenarbeiders, die werkzaam
zjjn bij de kustvaart van den Stillen Oceaan,
zijn in staking gegaan. Zij eischen loonsverhoo-
ging en een kortere werkweek. De politie van
San Francisco en andere havensteden heeft
uitgebreide maatregelen genomen ter voorko
ming van onlusten.
De gevolmachtigde der Duitsche Rijksregee-
ring, v. Ribbentrop, heeft zich voor korten tijd
naar Londen begeven om er zich op de hoogte
te stellen van de Britsche opvatting omtrent
ontwapeningskwesties.
WASHINGTON, 9 Mei. (Reuter) Roosevelt
heeft een verklaring afgelegd inzake de oor-
logsschulden, waarbij hij zeide, dat de Ver-
eenigde Staten betaling der schulden eischen.
doch dat de landen, die zich in moeilijkheden
bevinden en om verminderde betaling verzoe
ken gemakkelijke betalingsvoorwaarden zullen
krijgen. Over elk geval afzonderlijk zal wor
den beslist. Tot ïu toe is nog geen enkel ver
zoek dienaangaande ontvangen voor de 15 Juni
vervallende schulden.
In het Witte Huis is er Woensdag de nadruk
op gelegd, dat president Roosevelt de eenig ver
antwoordelijke leider is bij de onderhandelin
gen en oeraadslagingen over de regeling der
geallieerde oorlogsschulden en dat hij alleen
er over zal beslissen of een vreemd land ,m
gebreke zaï worden gesteld". De kwestie wie
„achterstallig" zal zijn, is nog niet opgelost,
aangezien de meeste geallieerden pas midden
Juni moeten betalen. Men hoopt met Enge
land en Italië tot overeenstemming te komen.
Roosevelt beeft om deze reden zijn boodschap
inzake de schulden aan het Congres zoo lang
uitgesteld.
BUGGINGEN, 9 Mei. (DNB.) De dichtgemet
selde schacht in de kalimijn, waar de brand
heeft gewoed en waarin het stoffelijk over
schot van 86 slachtoffers nog ligt, zal op zijn
vroegst 22 Mei a.s. worden geopend.
Namens den H. Vader heeft de Pauselijke
Nuntius, Mgr. Oreenigo op het ministerie van
Buitenl. Zaken te Berlijn de deelneming van
Zijne Heiligheid betuigd met de ramp te Bug
gingen en medege .eeld, dat de Paus Z;ln Apos-
tolischen Zegen heeft geschonken aan de nage
laten betrekk,nge:i der slachtoffers en tevens
een som gelds voor dezen beschikbaar heeft
gesteld.
WASHINGTON, 9 Mei (Reuter). In het Wit
te Huis is Woensdag bevestigd, dat president
Roosevelt voor den aandrang der „zilvervrien
den" is bezweken, in de verwachting, dat de be
oogde wetgeving niet tot inflatie zal leiden en
den president niet zal dwingen tot eenige ac
tie, doch hem de vrije beslissing zal laten over
de „nieuwe zilverpolitiek".
De nieuwe zilverpolitiek. hoewel niet in bij
zonderheden vastgelegd, omvat
1. Den aankoop van alle zilvervoorraden door
de regeering op dezelfde wijze als geschied is
met het goud, doch slechts met dat verschil,
dat de „zilver-dollar" in circulatie zal blijven.
2. De verhooging van de zilverdekking voor
de valuta, zooals dat verleden jaar ter confe
rentie van Londen is voorgesteld.
ATHENE, 9 Mei. (Reuter) In verband met
de staking van arbeiders in het graanbedrijf
heeft een botsing plaats gehad tusschen com
munisten en de politie, waarbij vier arbeiders
zijn gedood en verschillenden gewond. De
schietpartijen breidden zich ten slotte van het
havenkwartier naar de binnenstad uit. zoodat
militaire versterking moest aanrukken, om de
rust weer te herstellen. Een aanslag op eeo
graansilo kon op het laatste moment nog ver
ijdeld worden.
De Beiersche minister van Eeredienst Schemm
heeft te Keulen een rede gehouden over de op
voeding der jeugd. Hij richtte zich zéér scherp
tegen het verwijt van heidendom, dat tegen de
nazi's wordt gericht. „Het is" - zoo zeide hij
volgens „United Press" „een onbeschaamd
heid om het zoeken naar God door de oude
Germanen heidendom te noemen. Het doel der
opvoeding is, om uit den jongen mensch een
eeuwigen strijder te maken. En daarom moet
ook de opvoeder een eeuwige strijder zijn. In
tegenstelling met vroeger moet de leuze luiden:
,.De politiek in de school! Een schurk is hij, die.
niet innerlijk nationaal-socialist zijnde, tóch
zijn ambt als opvoeder blijft uitoefenen."
PARIJS, 9 Mei. (Per tel.) De rechter van
instructie Ordonneau heeft vandaag opnieuw
Romagnino ondervraagd.
Hij zeide o.a., dat Stavisky zich de sympathie
van een aantal parlementsleden wist te verze
keren met het doel landbouwmachines te ver-
koopen, welke door een zijner vennootschappen
gefabriceerd werden. Op zekeren dag stelde hij,
daarbij geholpen door een landbouwingenieur
een redevoering op, welke in het parlement
moest voorgelezen worden door het radicale
Kamerlid Proust.
In de rede werd betoogd, dat het, teneinde
de graancrisis te bestrijden nuttig was groote
landbouwcoöperaties op te richten met subsi
dies van de regeering. Aan deze coöperaties zou
Stavisky silo's leveren. Over dit zelfde pian had
hij onderhandelingen gevoerd met den gewe
zen minister Boret, aldus zeide Romagnino.
Reuter meldt uit Parijs, dat de Stavisky-
commissie heden ten tweede male het Kamer
lid en oud-minister Hesse verhoorde. De com
missie besloot hem over te geven aan de
justitie.
De oud-minister geraakte een oogenblik
buiten bewustzijn en barstte daarna in tranen
los.
WASHINGTON, 9 Mei. Het ministerie van
luchtvaart heeft opdracht gegeven tot den
bouw van tachtig groote bombardementsvlieg.
tuigen, welke aan de volgende minimumeischen
moeten voldoen: snelheid 200 mijlen per uur
met volle belasting op een hoogte van 10.000
voet; vliegradius 6 uur; stijgcapaciteit tot 10.000
voet met volle belasting in 10 minuten; stjjg-
hoogte met volle belasting tot 20.000 voet;
draagvermogen voor ongeveer 3 ton bommen.
Ambtenaren van het ministerie verklaarden
evenwel, dat zij in werkelijkheid prestaties
verwachten, welke 50 procent beter zijr,.
WEENEN, 9 Mei. (Reuter) In Opper-Oosten-
rijk. Tirol en Karinthië zullen binnenkort oefe
ningen worden gehouden ter verdediging tegen
luchtaanvallen Het verkeer moet dan stdstaan,
ramen en deuren gesloten en geen vuur mag
branden.
De minister van Oorlog heeft een oproep uit
gevaardigd, waarin de burgers worden opgewekt
zich af te vragen, wat er zou gebeuren als de
bommen echt waren en dienovereenkomstig te
handelen. Oostenrijk bezit geen luchtmacht en
geen luchtafweer, en daar alle belangrijkste
steden aan een of andere grens liggen, is een
speciale vrijwillige waarnemingsdienst opge
richt om de bevolking te waarschuwen tegen
het gevaar van onverwachte luchtaanvallen.
WARSCHAU, 9 Mei. Uit Boekarest wordt
gemeld, dat minister Beek daar vanavond om
zes uur is aangekomen
Fransch vliegtuig in het Kanaal gestort. Zes
inzittenden vermoedelijk om het leven ge
komen.
Bloedige stakingsonlusten te Athene.
Fransche rad. soc. partij komt heden in con
gres te Clermont-Ferrand bijeen.
Nieuwe zilverpolitiek in de V. S.
Henderson pessimistisch ten aanzien van de
Ontwapeningsconferentie.
Geweldige brand in de Boekowina.
Insull komt Vrijdag voor de rechtbank.
Principieele overeenstemming tot het sluiten
van een collectieve arbeidsovereenkomst bij de
Kon. Ned. Papierfabriek te Maastricht.
In hooger beroep is vijftig cents boete geëischt
tegen de exploitanten van het Straperlo-spel te
Scheveningen.
De Ned. Vereeniging voor Armenzorg en Lief.
dadigheid neemt de kwestie van bezoldigde
functionarissen in studie.
Poging tot moord in den Haarlemmermeer?
Brutale inbraken te Arnhem opgehelderd: da
ders gearresteerd; gestolen juweelen terecht.
B. en W. van Zaandam willen het Ambtenaren
reglement niet wijzigen overeenkomstig de
eischen der regeering.
Het Bisdom Haarlem in 1932 en 1933.
New Yorksche beurs: Opening vast, daarna
over de geheele linie een daling.
Van 17 tot 24 Juni zal de „Parijsche Week"
worden gehouden. Behalve de paardenrennen
om den Grand Prix de Paris zullen verschillende
festiviteiten worden georganiseerd, o.a. bals op
straat.
Ëtand op Donderdag 1 uur v.m 762
.Vorige stand: 761
