STAD S N I E U W S
1
Meimaand—Mariamaand
Moordaanslag
Den Haag
te
ONTSTAAN IN DE ACHT
TIENDE EEUW
ZONDAG 13 MEI 1934
GRAAL-PINKSTERFEEST
Op het Kathedraalplein
te Haarlem
TENTOONSTELLING IN
HAARLEM-NOORD
Onschoolsche samenkomsten
TRAM- EN BUSLIJN
ïien-minuten-dienst Aerdenhout
T empeliersstraat
VON MENDELSSOHN in de
terof Maria Stuart (Reinhardt-FestspieU
P.V. DE SPAARNEVOGELS
Wedvlucht van af Roosendaal
Haarlems Gemengd Koor
JOSEF DANEGGER als Graaf van Shrem-
bury in Maria Stuurt (Reinhardt- Fest-
spiél
Christ. Ambtenaarsbond
Z.F.C.—Chelsea 2—3
Gem. Avondschool Nijverheids
onderwijs
Personalia
VRAGENBUS
„HET Y" IN BARCELONA
De derde wedstrijddag
Een forsche, uiterst snelle wed
strijd op het Ajax-terrein
Kabinet-Colijn
Dr. Kortenhorst over het
economisch beleid
MEISJES TERECHT
Zij worden aan de ouders
teruggegeven
Het schuldenprobleem
Amerika verwacht betaling
van Engeland
Geen verband met oude
Meifeesten
Geestelijk bezit van
hooge waarde
Aflaten
53-jarig koopman ernstig mishan
deld, zoodat voor zijn leven
wordt gevreesd
Tegenspraak
De regeering van China
Tsjang-Hsu Liang opperbevel
hebber van het leger
De Stavisky-affaire
Vier „schendbare" Kamerleden?
Woelig Spanje
Studenten proclameeren
algemeene staking
Samuel Insull
..De Graal" verzoekt opneming van het vol
gende:
Met het a.s. Pinksterfeest trekken al onze
leden op naar Haarlem, hetzij per trein, per
fiets ofwel per autocar.
Plebaan Westerwoudt is zoo vriendelijk ge
weest om „De Graal" de viering van dezen dag
hogelijk te maken, door het groote Kathedraal-
Plein gedurende den heelen dag voor dat doel
beschikbaar te stellen.
Het programma van den dag luidt als volgt:
10.30 uur H. Mis met zang in de open lucht
op het groote Kathedraalplein, door Z.H. Exc.
Mgr. j. d. J. Aengenent.
Deze H. Mis zal worden opgedragen tot in
tentie der wereldbekeering.
Onze Graalleden vooral, worden dringend
tetgenoodigd voor dezelfde intentie te bidden
en gedurende heel dezen Pinksterdag door, hun
Sebed ter verkrijging van de wereldbekeering
te herhalen.
3 uur is er défilé voor Mgr. J. D. J. Aenge-
*?ent- In aansluiting hierop wordt direct door
öe diverse steden-groepen met de openlucht
demonstratie begonnen, welke tot ongeveer
5 uur duren zal.
Hierna zal Mgr. de vrouwelijke Jeugd van
Jn bisdom toespreken, waarna om 6 uur Dof
ls in de Kathedraal.
Dan ondernemen de Graalleden een korten
"Oraalzwerftocht" door Haarlem, waarna zij
°P de afgesproken plaatsen weer verzamelen
°m in groepen huiswaarts te trekken.
Door de groote groepen zijn de treinkosten
a§- Zij zijn reeds in de clubhuizen bekend.
De Graalwachten ontvangen via het Graal-
Wacht-Departement volledige inlichtingen en
bunnen zich allen aansluiten.
Voor de ouders der Graalleden en voor enkele
elangstellenden wordt gelegenheid gegeven om
U dit Graal-Pinksterfeest tegenwoordig te zijn.
beperkt aantal kaarten wordt vanaf
Maandagavond beschikbaar gesteld aan de
astorie der Kathedraal, aan de Graalclubhui-
.en te Haarlem en aan de Graalclubhuizen te
■Amsterdam.
Zaterdagmiddag is in het gymnastieklokaal
van de jongensschool aan de Timorstraat (hoek
'aanenstraat) een tentoonstelling geopend van
ten keurige collectie zaag-, vlecht-, teeken- en
handwerk, dat in het afgeloopen seizoen is ver
vaardigd onder toezicht van de commissie be
ast met de onschoolsche jeugdbijeenkomsten
an de R. K. Vereeniging voor groote Gezinnen
h Haarlem-Noord. De tentoonstelling bewijst,
dat de leiding van deze samenkomsten in uit
stekende handen berust. Er is werk van kin
deren der groote gezinnen van de drie parochies
te Haarlem-Noord, zoodat het vooral voor deze
0iJders een genot moet zijn dit te zien, maar
tek andere Haarlemmers zullen goed doen eens
te gaan bewonderen, wat dit sympathieke werk
•°t stand heeft gebracht. Verleden jaar was de
tentoonstelling een groot succes; dit jaar zal
«et wel niet anders wezen.
De tentoonstelling is vandaag (Zondag) kos
teloos toegankelijk van 12 tot 6 uur en in den
avond na het Lof tot half tien.
Een druk bezoek zal tevens een verdiend blijk
van waardeering zijn voor de leiders en leid
sters, die zich belangloos zoovele moeiten ge-
teoosten om de kinderen nuttig en aangenaam
bezig te houden.
Gisteren is deze interessante tentoonstelling
Seopend in tegenwoordigheid van den pastoor
de kapelaans der parochie o.a. kapelaan G.
Euken, geestelijk adviseur.
De heer v. Schaik, voorzitter van de commis-
®le> sprak een hartelijk dankwoord tot allen,
me aan de voorbereiding van de tentoonstelling
«ebben medegewerkt en uitte zijn waardeering
v°or het prachtige werk, dat door de kinderen
°«der de eminente leiding van de leidsters en
leiders is tot stand gebracht.
Al het werk is fraai en keurig verzorgd en
Jh het bijzonder mag wel genoemd worden het
teekenwerk dat volgens een nieuw systeem is
Semaakt. Ook het houtzaagwerk heeft een
ternpiiment en een bezichtiging ver
teend.
Men kan goed constateeren, dat er een voor
uitgang, een stijgende lijn zit in het werk der
tenderen.
ontvingen den reisgids van de N.-Z. H. T.
M. voor den zomerdienst 1934 ingaande 15 Mei
tes.
Wat de locale tramlijnen in Haarlem be-
'teft, er is een speciale dienst Haarlem (Tem-
beleirsstraat)Aerdenhout geopend, die om 6.39,
■09 en vervolgens om de 20 min. tot 11.29 en
«an om de 10 min. tot 20.29 en vervolgens weer
te de 20 min. tot 0.29 uit de Tempeiiersstraat
tertrekt.
Van Aerdenhout is de vertrektijd 6.30, dan
hgeveer om de 20 a 15 min. tot 8.50, om de
0 min. tot 11.50, om de 10 min. tot 20.50 en
a« weer om de 20 min. tot 0.30.
De tramlijnen Station-Kleverpark, Bloemen-
deel-Station, Wilhelminastraat-Leidschevaart
zijn voorzien van het bijschrift „Tot nadere
aankondiging"; terwijl de buslijn Haarlem
(Turfmarkt)-Overveen (Zeeweg) v.v., Haarlem
(Turfmarkt) -Bloemendaalsche strand-Zand-
voort v.v. ingaan na nadere aankondiigng.
Eerstgenoemde buslijn dient bepaaldelijk tot
vervanging van de tramlijn op dat traject.
G. A. Steyl: 1, 7, 10, 15, 23, 24, 32, 47.
H. Oldenmark: 2, 3, 11, 12, 16, 18, 26, 27, 34,
41, 43.
J. Staphorst: 4, 5, 6, 20, 21, 28, 29, 39, 48.
A. Visser: 8, 9, 13, 30, 35, 36, 42, 45.
C. Beylschmidt :14, 25, 31, 37.
P. J. Lourenburg: 17, 19.
P. Kersk: 46.
P. Heijmel: 40.
M. de Graaf: 33.
Wedvlucht vanaf Vloorden.
G. A. Steyl: 1, 3, 10, 11, 14, 18, 26, 27, 31.
A. Visser: 2, 28, 33.
J. Staphorst: 4, 8, 9, 21, 37, 38.
P. Kerste: 5.
J. W. Strus: 6, 19, 20, 22, 23, 29, 30, 34.
H. van Oldemark: 7, 13, 16, 17, 18, 24, 25, 35.
C. Beylschmidt: 12, 32, 36.
F. J. Lourenburg: 15.
M. de Graaf: 39.
Men schrijft ons:
De volgende concerten zullen door Haarl.
Gem. Koor, dirigent Jan Booda, in dit jaar ge
geven worden:
Allereerst zing H. G. K. op 4 Juni a.s. voor
de AVRO; 'n Bach-programma zal worden uit
gevoerd.
De uitvoering van „der Messias" van G. F.
Handel heeft plaats op 24 en 25 October a.s.
Verder zal H. G. K. een lang gekoesterden
wensch vervullen en zal buiten de gebruikelijke
uitvoering op 2en Kerstmiddag van het Weih-
nachts-Oratorium van J. S. Bach, ook op lsten
Kerstmiddag in het Gebouw van Kunsten en
Wetenschappen te Den Haag een uitvoering
geven. Aan deze beide concerten werken mede:
Theodora Versteegh (alt), prof. Georg Walter
(tenor) uit Berlijn en Willem Ravelli (bas),
terwijl het Residentie-Orkest op beide concer
ten zal begeleiden.
Op 31 Mei en 2 Juni a.s. hoopt deAlg. Ned.
Christ. Ambtenaarsbond zijn jaarvergadering te
Zandvoort te houden. Deze samenkomst vindt
plaats in het Grand Hotel. De leiding van deze
vergadering berust bij den bondsvoorzitter, den
heer A. van Driel. De afdeeling Haarlem biedt
den afgevaardigden een begroetingsavond aan,
op 31 Mei, eveneens in het Grand Hotel.
4 sec. (Zij verbeterde met dezen tijd haar eigen
record met 2.8 sec.).
200 M. vrije slag heeren: 1. Lepage (C.N.B.)
2 min. 33.4 sec.; 2. H. van Essen (Het Y) 2 min.
35.4 sec.; 3. Karulla (C.N.B.) 2 min. 35.8 sec.
100 M. schoolslag heeren: 1. H. Paerl (He:
Y) 1 min. 24.6 sec.; 2. Toepfer (C.N.B.) 1 min.
28 sec.
50 M. vrije slag dames: 1. C. Toriano (C.N.B.)
33 sec.; 2. L. Helms (Het Y) 33.2 sec.; 3. T.
Wagner (Het Y) 33.4 sec.
Estafette 5 x 50 M. vrije slag dames: 1. Het
Y (Amsterdam) met de dames Wagner, Helms
en Hessel in 3 min. (opgemerkt dient hierbij te
worden dat eerstgenoemde twee dames ieder
2 x 50 M. zwommen); 2. Club Natatio Barce
lona in 3 min. 5.6 sec.
Estafette 3 X 100 M. wisselslag heeren: 1.
Club Natatio Barcelona in 3 min. 54.2 sec.; 2.
Het Y (Amsterdam) met de heeren Beukman.
Paerl en Van Essen in 4 min. 3.6 sec.
Waterpolo: Club Natatio BarcelonaHet Y
82 (rust 22).
Voor het toelatingsexamen van de gemeente
lijke avondschool voor Nijverheidsonderwijs,
cursus 19341935, slaagden voor de lste klas:
P. Berk, B. van Bilderbeek, C. Gootjes, A. Heu
perman, M. C. Jansen, W. Karman (voorw.),
A. de Looper, J. Lijnzaad, J. W. v. d. Manakker
(voorw.), Ph. Mok (voorw.), J. de Mooy, H.
Prins, W. Radsma, J. J. Schotanus (voorw.), J.
H. Sudmeier (voorw.), H. Timmer, J. F. van
Veen, D. M. v. d. Vliet, H. de Vries (voorw.) Tj.
Vrolijk, J. de Wilde (voorw.), J. P. Willemsen,
D. van Willigenburg (voorw.), M. van Wijk, H.
Roeland en W. van Wooning.
Voor de 2e klasse: P. v. der Werff.
Voor de 3de klas: J. M. J. Vester.
Dr. C. J. Gorter en ir. H. T. Zwiers, beiden
te Haarlem, alsmede dr. C. Lakeman te Heem
stede zijn benoemd tot deskundigen bij de exa
mens Technische Hoogeschool afd. Alg. Weten
schappen. Voor de afd. Weg- en Waterbouw
kunde is Denoemd ir. P. Kruger te Heemstede.
Te Amsterdam is geslaagd voor het doctoraal
examen in de Rechtsgeleerdheid de heer B. J.
Onderwater te Haarlem en voor het examen
apothekersassistente de dames A. M. Smits,
Haarlem en A. J. L. Bouwmeester te Bloemen-
daal.
Vr. Een goede kennis van mij, woonachtig te
Vijfhuizen, geniet voor een Rijksbetrekking een
weekloon van 29, plus vrije woning, hij is
weduwnaar, heeft een huishoudster van 5
per week en bovendien twee zoons thuis, één
van 27 jaar, de ander van 23 jaar, beiden werk
loos. Nu heeft hij een schoonzoon, woonachtig
te Haarlem, zonder kinderen, ook werkloos,
maar die ontvangt werkloozenuitkeering. Heeft
nu Maatschappelijk Hulpbetoon en of Arme-
raad 't recht om ondersteuningsgelden van den
vader te eischen? Dus, moet de vader voor den
schoonzoon zorgen?
Antw.: Ja, indien de vrouw van den schoon
zoon, dus de dochter van uw kennis, nog in
leven is.
Vr. Wordt er ook een Rijks-Diploma uitge
reikt voor autogeen lasscher?
Antw. Neen.
Op hun trip naar Barcelona kwamen de
zwemmers en zwemsters van de zwemvereeni-
ging „Het Y" uit Amsterdam Vrijdagavond
voor de derde maal uit tegen de „Club Natatio
Barcelona'Zoowel de heeren .als de dames
boekten mooie successen op de verschillende
zwemnummers. Bij het waterpolo moesten onze
landgenooten wederom in hun gastheeren de
meerderen erkennen. Hoewel er thans iets be
ter gespeeld werd dan de vorige maal, stond
het peil ook ditmaal niet op de hoogte, zooais
we dat in Holland gewend zijn. Hoewel de
scheidsrechter goed optrad, waren er toch
eenige doelpunten die eigenlijk geannuleerd
hadden moeten worden. De heer en mevr.
Lottgering gaven ook nu weer een demonstratie
schoonspringen, die, evenals trickswimming
van de dames Wagner, Helms en Hessel bij
zonder in den smaak van het publiek vielen.
De dames en heeren van „Het Y" zullen Zon
dagavond om 9 uur te Amsterdam arriveeren.
De resultaten van de wedstrijden van heden
waren als volgt:
100 M. rugslag dames: 1. T. Wagner (Het Y)
1 min. 26.4 sec.; 2. C. Toriano (C.N.B.) 1 min
32.9 sec. (Nieuw Spaansch record. Het oude
bedroeg 1 min. 37.6 sec.).
50 M. vrije slag heeren: 1. H. van Essen (Het
Y) 28 sec.; 2. J. van Oostrom Seede (Het Y)
28.8 sec.; 3. Sabatr (C.N.B.) 28.9 sec.; 4 Eddy
van Es (Het Y) 30.4 sec.
400 M. schoolslag dames: 1. Fr. Hessel (Het
Y) 6 min. 48 sec.; 2. E. Toriano (C.N.B.) 7 min.
Door een ware serie van overwinningen heeft
Chelsea nog juist weten te ontsnappen aan het
gevaar voor degradatie, dat tamelijk nabij was.
Veertien dagen geleden zagen de blauw-witten
zelfs kans om op Stamford Bridge gelijk te
spelen tegen den kampioen van de eerste de-
visie der Engelsche League, Arsenal. En geen
wonder dus dat Zaterdagmiddag het Ajax-ter-
rein vrij goed bezet was, toen Chelsea in het
veld kwam tegen een versterkt Z.F.C.
De Londensche profs hebben hun 32 over
winning niet cadeau gekregen. Z.F. C., klaar
blijkelijk er van overtuigd dat het niet winnen
kon en daarom vast besloten om er van te
maken wat er van te maken viel, zat voort
durend op den bal en zwoegde van de eerste
tot de laatste minuut. Zoo ontstond een for
sche, uiterst snelle wedstrijd, waarbij de
scheidsrechter menigmaal heeft moeten flui
ten voor wat al te stevige aanvallen.
De Engelschen, die vooral in het begin sche
nen te gelooven dat zij het op hun slofjes
afkonden, toonden zich met het spel van
Z. F. C. maar matig ingenomen. Zij appelleer
den voortdurend en vooral hun spil, Craig leek
er van overtuigd te zijn, dat hem de bal slechts
op ongeoorloofde wijze ontnomen kon worden.
Z. F. C. doelpuntte, nadat er een kwartier
gespeeld was, het eerst. De Maar schoot hard
tegen den paal, waarna de bal in het net
sprong. Dat de Maar meters buitenspel stond
toen hij den bal kreeg toegespeeld, ontging den
scheidsrechter.
Kort voor de rust sloeg de Vries, nadat Dijk
stra gepasseerd was, den bal uit het Z. F. C.-
doel. De strafschop werd door Mills steen
hard ingeschoten.
Met gelijken stand (11) werd gedraaid.
Kort na de rust passeerde de Engelsche links
binnen Gregg den uitgeloopen Dijkstra met
een zacht balletje (1—2). Niet lang daarna
loste de rechtshalf Russell op grooten afstand
een hard schot, dat Dijkstra, wiens uitzicht
belemmerd werd, niet meer kon houden (13).
Tien minuten voor het einde wist Doets
Jackson met een vliegend schot te verrassen
(23). Meteen daarna kreeg Z.F.C. een kans
om gelijk te maken. Ongeoorloofd aanvallen
van Craig leverde een strafschop op, hetwelk
hard tegen den paal geschoten werd.
Intusschen won Chelsea volkomen verdiend.
Voor de R. K. Kiesvereeniging te Venlo
heeft dr. L. G. Kortenhorst een rede gehouden
over „Het economisch beleid van het kabinet-
Colijn".
Daarin zeide hij o.m., dat hij de verzekering
kan geven, dat de katholieke Kamerfractie over
de toekomst van ons volk heelemaal niet ge
rust is.
De Kath. fractie heeft die waarheid aan het
Ned. volk niet onthouden, noch in het verleden,
noch ook thans.
Wanneer zij de regeering bij het nemen van
impopulaire maatregelen heeft gesteund, dan
is dat, omdat zij zich bewust is van haar taak
aan den opbouw van de toekomst van het
Nederlandsche volk. Dit wil echter niet zeggen,
dat de fractie op alles wat de regeering doet,
ja en amen zegt.
De verklaring, welke onlangs door prof. Aal-
berse namens de fractie in de Kamer is af
gelegd, kan niet anders worden uitgelegd, dan
dat deze fractie niet tevreden is met de econo
mische politiek der regeering.
Volgens de regeering is de allereerste moge.
lykheid om aan den greep van alles wat er
rondom ons geschiedt, te ontkomen, de loons.
verlaging. En ofschoon spr. niet wil beweren,
dat er reeds een stabiliteit is gekomen in de
loonpolitiek, kan hy deze meening niet deelen.
In Quadragesimo Anna vindt men de weerleg
ging van deze meening der regeering, waar er
op wordt gewezen, dat het onrechtvaardig is
de loonen te verlagen, wanneer het particu
lier bedrijf niet meer rendabel is geworden,
doordat het zich niet aan nieuwe vindingen en
tijdsomstandigheden heeft aangepast.
Immers daaruit volgt, dat, wanneer de re
geering niet al het mogelijk, dat de nieuwe
tijdsomstandigheden bieden, in het werk stelt
om zooveel mogelijk werk in het land te bren
gen, zij niet het recht heeft om te gaan in de
richting van verlaging van het levenspeil.
Er gaan herhaaldelijk stemmen op voor een
financiering der industrie. Spr. wil hier niets
tegen hebben, maar voor alles moet men zor
gen de industrie weer rendabel te maken. Ook
de middelen van contingenteering en invoer
rechten moeten te baat genomen worden om
meer tot een behoorlijke productie te komen.
Als men de lijn beschouwt, die de regeering
volgt, dan vraagt men zich af wat voor Cht-
neezen wij toch eigenlijk zijn, dat wij op die
manier alle toegangspoorten openzetten!
Een vraag, die tegenwoordig zeer actueel is,
is in hoeverre het parlement schuld is aan den
slechten toestand. Hierop wil spr. antwoorden,
dat, als de regeering in dezen tijd had kunnen
regeeren zooals zij dat wilde, er heelemaal niets
van terecht was gekomen. Wat er tot stand ge.
komen is, is op aandrang van het parlement
gebeurd. Het heeft de regeering niet tegenge
houden, maar telkens er bij haar op aange
drongen, de grootere bevoegdheden, die het
haar had verleend, toch meer te gebruiken.
Onlangs werd gemeld, dat te Brussel twee
Nederlandsche meisjes spoorloos waren verdwe
nen en waarschijnlijk in handen waren geval
len van handelaars in blanke slavinnen.
Dit geval is thans echter opgehelderd.
Toen de twee meisjes izch in een café nabij
het Noorderstation te Brussel bevonden, wer
den zij door een barhouder uit Mechelen ge-
engageerd.
Wegens haar minderjarigheid konden zij
evenwel geen identiteitspapieren krijgen, waar
op zij besloten naar Brussel te reizen om aldaar
de papieren machtig te worden. Toen zij echter
op het station te Leuven wilden overstappen,
werden zij door een politieagent herkend, die
haar arresteerde.
De meisjes zullen thans naar hun ouders
worden teruggezonden.
WASHINGTON, 12 Mei (Reuter). President
Roosevelt heeft niet het voornemen, een alge-
meene conferentie met de Europeesche debi-
teurstaten met betrekking tot de oorlogsschul
den bijeen te roepen. Intusschen is ook nog geen
verzoek om onderhandelingen inzake de oor
logsschuldkwestie binnen gekomen. Het Witte
Huis herhaalde gisteren zijn bereidwilligheid om
met iederen debiteurenstaat afzonderlijk over
de op 15 Juni vervallende termijnen te on
derhandelen.
De onder-minister van Buitenlandsche Zaken,
Phillips, heeft den Britschen ambassadeur me
degedeeld, dat Engeland zal worden beschouwd
als in gebreke gebleven te zijn, wanneer het
op 15 Juni slechts een symbolische betaling
verricht.
Geneigd als wij zijn, om onze eigen gewoon
ten als de meest redely Ke te beschouwen, ge
ven wij ons meestal te weinig rekenschap van
het feit, dat onze voorouders andere gebrui
ken hadden en dat ook onze landgenooten
van over een kleine honderd Jaar weer volgens
geheel andere gebruiken zullen leven.
Hetzelfde geldt voor onze kerkelijke prak
tijken en devoties, waar wij nu zoo bizonder
aan gehecht zijn.
De vereering der H. Maagd heeft altijd wel
in de belangstelling gestaan van de leden der
Strijdende Kerk, maar de uitingen van deze
voorliefde voor Gods Lieve Moeder hebben
steeds andere vormen aangenomen.
Onder alle Mariadevotles is de Meimaand
nog betrekkelijk jong.
De eerste sporen van een meer algemeene
vereering van de H. Maagd gedurende de ge-
heele Meimaand meent Pater Kroonenburg
C.ss.R. pas te kunnen nawijzen in het begin
der achttiende eeuw.
Zoo zijn tevens alle phantastische construc
ties opgeruimd van niet-Katholieken. die onze
Meimaand in rechtstreeksch verband willen
brengen met de aloude Meifeesten, waarmee de
heidensche oudheid de komst van het zomer
halfjaar gewoon was te vieren.
Wel zijn er eenige aanwijzigingen te vin
den, dat de H. Kerk ook deze volksgebruiken
probeerde te verchristelijken, maar het bleel
bi) afzonderlijke pogingen van alleenstaande
devoten en mystieken.
Het volk echter nam deze maanddevotie
niet op en ook de reeds tang aan de H Maago
toegewijde Zaterdag kreeg geen nieuwe betee-
kenis.
Als Mariamaand is de Meimaand ontstaan In
Italië, waar in het begin der achttiende eeuw
eenige schuchtere pogingen in deze richting
werden ondernomen.
Het zou echter nog duren tot het eind van
deze eeuw, tot rond 1784 dat de Meimaand als
nieuwe volksdevotie begon mee te tellen.
In 1721 althans vindt men opgeteekend dat
Pater Ansaloni S. J. in 1713 al gestorven, tij
dens zijn leven gewoon was om in de Mei
maand, des avonds naar de Hofkerk te gaan
om er de gezangen ter eere van de H. Maagd
te hooren en er den zegen met het Allerheilig
ste te ontvangen.
Men beschouwt dit als een tamelijk zekere
aanwijzing dat men toen reeds een openbaar
Meilof hield.
In 1884 verklaarde de H. Congregatie der Ri
ten. dat het goed was dat de orde der Cami)
lianen het eerste eeuwfeest van de Meimaand
ging vieren.
Als men bovendien in aanmerking neemt dat
Kardinaal Bortolini aan den Aartsbisschop van
Ferrara schreef dat men aldus besloten had om
van hoogerhand definitiet den eersten eeuw
feestdatum vast te stellen, moet men wel beslui
ten dat de Camillianen een der eersten waren
die de Meimaand-devotie in het openbaar be
oefenden.
De verspreiding echter over de geheele WeS'
tersche Kerk was grootendeels te danken aan de
Paters van de Sociëteit van Jezus.
Op het eind der achttiende eeuw immers deed
Pater Latomia S. J„ van het Romeinsch col
lege in de Eeuwige Stad, de gelofte de geheele
Meimaand aan Maria toe te wijden, om met
Haar hulp een verandering ten goede teweeg te
brengen in de toenmalige laksheid onder de
studenten.
Van Rome uit ging deze devotie over naar
de andere Jezuïetencolleges, om via deze cen
tra van geestelijk leven door te dringen in alle
landen, waar de Latijnsche Ritus in gebruik ls.
Als een gelukkig gevolg van een ongelukklgen
toestand moeten wij het feit beschouwen, dat
meerdere Nederlandsche priesters voor hun op
leiding naar het buitenland moesten vertrekken,
omdat Koning Willem I het voor zijn Katholie
ke onderdanen zoo goed als onmogelijk maakte,
om hier een goede priesteropleiding te ontvan
gen.
Menigeen trok toen naar Frankrijk,, naar het
Seminarie van Saint-Acheul, waar de bisschop
de Jezuïeten met de leiding had belast.
Hier troffen zij Pater Debussi. een groot Ma-
ria-vereerder, die zich alle moeite getroostte om
de vereering der H. Maagd zooveel mogelijk
te verspreiden, waarvoor hij ook o. a. een be
roemd boekje schreef over de Meimaand.
Wat zij daar hoorden en zagen, zouden zij
tot groote stichting der Hollandsche katholieken
hier niet vergeten.
In België hadden de Redemptoristen te Sint-
Truiden onmiddellijk na hun vestiging reeds
weer te Luik de Meimaanddevotie ingevoerd.
Onze bekende Pater Bernard hield er zelfs
een dagelijksche preek gedurende de Meimaand
van 1847.
In 1836 hadden zij zich gevestigd in het voor
malig Capueijnen-klooster te Wittem, waar zi)
getrouw aan de traditie van hun Belgische orde
broeders de Meimaand-devotie invoerden.
Aangemoedigd door de Kerkelijke Overheden
van Den Bosch en Breda, werd ook in Brabant
de Meimaand meer en meer een volksdevotie,
zoo zelfs dat in 1851 Mgr. Hooydonk van het Vi
cariaat Breda kon zeggen, dat de Meimaand „op
bijna alle plaatsen plechtig wordt gevierd''
waarom hij ook de geloovigen opwekte, ,om in
die schoone maand de Heilige en Onbevlekte
Maagd met eene oprechte godsvrucht te ver
eeren."
Wat het noordelijk gedeelte onzer Kerkpro
vincie betreft, komt een overgroot deel van de
eer, de Meimaand onder het volk gebracht te
hebben, toe aan den Hageveldschen leeraar, den
vromen priester Hesseveid.
Hij gaf zijn beste krachten niet alleen aan de
Rozenkransdevotie door de oprichting en in
standhouding van de Broederschap van den H
Rozenkrans, van welker eeuwfeest wij in 1932
zoo weinig bemerkt hebben, maar ook aan de
Meimaanddevotie die hij in Hageveld tot groo
ten bloei wist te brengen.
Om de liefde tot onze Hemelsche Moeder
dieper en hechter in de zielen van zijn leerlin
gen te planten, stelde hi) zijn „Mariakind" sa
men, een serie gebeden en overwegingen met
een godvruchtige oefening voor eiken dag van
de maand. Zijn leerlingen bleven later de op
Hageveld geleerde devotie getrouw en hier en
daar verspreid over het groote Haarlemsche bis
dom, bestreken zij met hun propaganda zoo goed
als het geheele bisdom.
Dat ook de reguliere geestelijkheid de devotie
niet tot haar eigen Kloosterkerk beperkte, blijkt
wel uit het simpele bericht van de Kroniek der
Redemptoristenkerk te Amsterdam, waar de
Paters opteekenden, dat zij in 1851 op den
30sten April des morgens om vijf uur al de Mei
maand voor het eerst waren begonnen.
Van vijf uur tot half zes gaven zij dagelijks
een korte onderrichting en om acht uur was er
een H. Mis met uitstelling van het Allerheilig
ste, waarna voor het beeldje der H. Maagd de
litanie van O. L. Vrouw werd gelezen."
De Paters hadden er veel voldoening van: om
4 uur stonden er dikwijls al menschen te wach
ten om een goede plaats te krijgen in het ka
pelletje, als om half vijf de deuren geopend
werden.
Dat de Meimaand echter zoo in eens nog geen
volksdevotie was, zag onze voorvechter Le
Sage ten Broek heel duidelijk in „en Juist
daarom ruimde hij in zijn tijdschrift „De Gods
dienstvriend" zooveel mogelijk plaats in om over
de Meimaand te vertellen en te studeeren.
In 1840 bevatte „De Godsdienstvriend" het
volgende: „Het ware te wenschen, dat deze in
Frankrijk en elders algemeene, maar bi) ons
nog onbekende devotie, ook ni ons Vaderland
algemeen worden mocht.'-
In 1850 weer bijna hetzelfde: „Mocht deze
zoo aanlokkende als heilzame devotie toch spoe
dig in geheel ons grootendeels Katholiek Ne
derland algemeen in gebruik komen."
De plechtige dogmaverklaring van het feit.
dat de H. Maagd nooit den smet der erfzonde
in haar ziel gedragen heeft, was een groote
prikkel voor de hier en daar kwijnende Maria-
vereerlng.
In 1855 koos het Nederlandsche Episcopaat
de Meimaand om in alle bisdommen de Onbe
vlekte Ontvangenis van de H. Maagd, plechtig
te vieren.
In 1865 legde het Provinciaal Concilie deze
taak op:
„Zij moeten er naar streven de vrome oefe
ningen der Meimaand te doen houden en bevor
deren."
Dat dit bevel ten volle is opgevolgd zien wi)
op het oogenblik overduidelijk.
Geen parochie is er meer. waar niet de Mei
maand-devotie beoefend wordt, zoodat in dorp
en stad de H. Maagd met aandrang gevraagd
wordt, om te helpen ln den strijd, dien oud en
jong hebben te voeren voor het behoud van
deugd en geloof.
Dat het aantal boeken en brochuren over de
Meidevotie zeer groot geworden is, zal wel geen
verwondering wekken.
Het oudste boekje echter, dat voor vele latere
verhandelingen als grondslag dienst deed, ls
wel het werkje van Pater Annibale Dionlsi, S.J..
die waarschijnlijk al in 1725 zijn boekje uitgaf.
Bij het lezen van zijn aanwijzingen bemerkt
men, dat men ook hier het best doet zich heei
kinderlijk te gedragen: een versierd Maria-
beeldje en alle huisgenooten. klein en groot er
om heen, om het Rozenhoedje, avondgebed en
de Litanie van O. L. Vrouw te bidden!!
Alleen zorge men er voor, aldus Pater Dionisl.
dat het niet te lang wordt voor de kleinen, en
te zwaar voor de ouderen, die vermoeid thuis
komen.
Men zou ook kunnen zeggen, dat men het
avondgebed niet tot het laatste oogenblik moet
uitstellen!
Paus Pius VII gaf 21 Maart 1815 voor 10 Jaar
en op 13 Juni 1822 voor altijd, de volgende af
laten: 300 dagen als men de Meioefening doet
hetzij voor zich alleen, hetzij in de kerk met
de anderen samen; en een vollen aflaat op een
dag naar keus op of tusschen 1 Mei en 8 Ju
ni onder de gebruikelijke voorwaarden.
Zaterdag in den vooravond heeft zich aan
den Rijköwijkscheweg te Den Haag een geval
van mishandeling voorgedaan, hetgeen wellicht
nog ernstige gevolgen kan hebben.
In perceel 329, welk perceel 3 étages heeft,
was de parterre in gebruik bij den 53-jarigen
koopman E. B„ die zelf op de 3e étage woont.
De le étage is bewoond bij de familie L., ter
wijl de 2e étage te huur stond. Zaterdagochtend
vervoegde zich bij den koopman B. een heer,
die zeide met hem te komen spreken over de
huur van de 2e étage. Na eenige besprekingen
werd overeengekomen dat de bezoeker tegen
den avond zou terugkomen met zijn zwager,
voor wien, naar hij voorgaf, het huis bestemd
zou zijn.
Inderdaad verschenen Zaterdagavond te on
geveer 6 uur twee personen bij B., van wie
een per rijwiel en de ander te voet. Met zijn
drieën gingen zij daarop in de parterre om
over de huur te spreken. Eenigen cijd later
hoorde de familie L. van de le étage echter
gestommel en gekreun beneden. Zi) vertrouw
den de zaak niet en deden door middel van
een voorbij komenden jongen de politie aan het
Rijswijkscheplein waarschuwen. Inmiddels ging
de familie naar beneden en sloot de deur, wel
ke toegang gaf tot de parterre, af. Toen de
politie arriveerde, verschafte zij zich toe
gang tot de parterre, en bij onderzoek vond zij
in een achtervertrek B. zwaar verwond op den
grond liggen, terwijl zich in dezelfde kamer
ook nog een der beide mannen bevond. Deze
had zich blijkbaar niet snel genoeg uit de voe
ten kunnen maken. Waarschijnlijk is de andere
aan de achterzijde over een schutting ont
vlucht.
Het slachtoffer is door den Geneesk. Dienst
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal vervoerd.
Zaterdagavond laat was zijn toestand zeer ern
stig, zoodat men voor zijn leven vreest.
De in het vertrek aangetroffen persoon werd
door de politie gearresteerd. Het was de 30-
jarige monteur G. H. en geen onbekende van
de politie.
Omtrent de motieven van de daad staat nog
niets vast, terwijl evenmin nog iets van den
anderen dader viel te zeggen.
Het onderzoek in deze zaak wordt door de
politie met kracht voortgezet.
Naar aanleiding van het bericht als zou Jhr.
Mr. Dr. J. D. H. de Beaufort te Wassenaar
ernstig in aanmerking komen voor de benoe
ming tot burgemeester van Den Haag, verna
men wij van Jhr. de Beaufort, dat dit bericht
als geheel onjuist kan worden tegengesproken.
SJANGHAI, 12 Mei (Reuter) Maarschalk
Tsjang Hsu Liang is door de Chineesche regee
ring tot opperbevelhebber van het Chineesche
leger benoemd.
Volgens de Londensche „Times" zijn er aan
wijzingen dat Tsjang Kai Sjek zijn kalme voor
bereidingen voor een onderwerping van het
communistisch Zuiden, welke onlangs door het
Japansche optreden werden onderbroken, heeft
hervat.
PARIJS, 12 Mei. (Reuter) Minister Chéron
heeft van den procureur-generaal vier verzoe
ken tot opheffing van de parlementaire immu
niteit ontvangen, n.l. voor de afgevaardigden
Renoult, Puis, Proust en Falcoz.
Een rede te Oran van den rechtschen afge
vaardigde Henriot, die heeft bijgedragen tot de
ontdekking van het Stavisky-schandaal, werd
herhaaldelijk door linksche toehoorders onder
broken. Na de bijeenkomst werd men handge
meen en moest de gendarmerie de straten zui
veren. Een aantal personen werd gearresteerd.
PARIJS, 12 Mei (Reuter). De Fransche oud.
strijders zullen morgen te Parijs betoogen te
gen de „traagheid der gerechtigheid" bij de
behandeling van de Stavisky-schandalen.
De oud-strijders zullen zich verzamelen op
het Place de la Republique en dan naar het
Ministerie van Justitie marcheeren, waar zij een
resolutie zullen overhandigen, waarin sneller
onderzoek en bestraffing geëischt wordt.
MADRID, 12 Mei. (Reuter) De republikein-
sche studenten proclameeren de algemeene sta
king in geheel Spanje tot Dinsdag a.s., als
protest tegen de sluiting hunner vereenigings-
lokalen. Zaterdagmiddag hadden er aan de
medische faculteit relletjes plaats tusschen
stakers en niet-stakers. Politie kwam tusschen-
beide en van verschillende zijde werd er ge
schoten. Het is nog niet bekend of er gewon
den zijn. De politie heeft de medische faculteit
omsingeld.
Naar aanleiding van de algemeene staking,
welke Vrijdag te Bilbao uitbrak zijn alle com
munistische centra in de provincie en ook zes
soc. volkshuizen door de politie gesloten. Te
Madrid is op last der regeering een commu
nistisch jeugdcongres ontbonden. De soc. jeugd-
centrale f.e Madrid en het secretariaat der Na
tionale federatie zijn eveneens gesloten. Een
vooraanstaand lid der fascistische partij is ge
arresteerd in verband met de troebelen van
Hemelvaartsdag.
CHICAGO, 12 Mei (V.D.) Samuel Insull.
die na het storten van 200.000 dollar op vrije
voeten was gesteld, is onder een nieuwe aan
klacht weer in arrest genomen en eerst na het
storten van nog 50.000 dollar weer vrijgelaten.
