de Inktvisch
Organisten te Utrecht bijeen
R.K. Buitengewoon lager onderwijs
VERGADERING TE
UTRECHT
la, fyawztn dotn!
HET NEDERLANDSCHE
ORGEL
door peter baron
WOENSDAG 23 MEI 1934
»In de zorg voor het zwakzinnige
kind zal het spel moeten
domineeren"
Emancipatie
Openingsrede
Dank aan den minister
Het jaarverslag
R.K. Paedologisch Instituut
Ziekte-verzekering
Midd ag ver gad ering
Psychologie van 't kinderspel
Nog geen verlaging
Steunnormen voor de Rotterdam-
sche havenarbeiders voorloopig
gehandhaafd
Bloemkweekers worden
gesteund
Een crediet van f 600.000 wordt
beschikbaar gesteld
Ansjovis-Centrale
Koninklijk bezoek aan
Groningen
Een deel der provincie zal vandaag
worden bezocht
Auto vernield
Bij botsing met een tram werd een
dame ernstig gewond
BEMIDDELINGSRAAD IN
DE JOURNALISTIEK
mm
DE RUBBERRESTRICTIE
Bond voor f 33.000
benadeeld
Tegen gewezen administrateur
negen maandefi geëischt
Antwoord der Regeering
KETEL ONTPLOFT
Twee gewonden
ONVOORZICHTIG GEWEEST
55-jarige wielrijder ernstig
gewond
JEUGDIGE DIEVEN GESNAPT
De zucht naar sigaretten
Referaten werden gehouden over
het orgel en over psalm
melodieën
De herstelde uitgave
van 1761
Roemrijke tijd van het
Nederlandsche orgel
„Psalmmelodieën en haar
rhythme"
VERKEERSGEVAREN
Motorfietser tegen auto gereden
Naar den Lutine-schat
Hedenmiddag vervoer van
den toren
DIETSCHE LANDDAG
Te Tilburg bijeen
EEN CYCLOONRAMP
Belangrijke oefening van het
Roode Kruis
Geen audiëntie
Dinsdag werd in hotel Noord-Brabant te
Dtrecht de ledenvergadering gehouden van den
Bond ter bevordering van het R.K. buitenge
woon lager onderwijs.
De voorzitter, de heer G. A. E. Christ, uit
Ddenhout, sprak een openingswoord.
Een nieuwe en uitgebreide taak, aldus spre
ker, wacht ons thans. Xntusschen zijn de sta
tuten kerkelijk en koninklijk goedgekeurd.
Na lange jaren is thans de zoo vurig ge-
Wenschte centralisatie tot stand gekomen en
voor een groot deel is dit het werk van den
Zeereerw. heer Bartels. Spr. dankte dezen daar
voor nog eens in het bijzonder.
Spr. gaf een duidelijk overzicht van het aan
tel achterlijke R.K. kinderen, die 1 Januari
1933 nog geen buitengewoon lager onderwijs in
Nederland ontvingen.
In totaal waren er dus 453.573 kinderen bij
het R.K.G.L.O., van wie 7937 achterlijk waren
en nog 5356 van dit aantal geen buitengewoon
enderwijs volgden.
Met klem, aldus de voorzitter, blijven we ook
aandringen op de gelijkberechtigdheid.
Nieuwe hulp ondervindt de bond van de ver-
Schillende Kruis-vereenigingen (Wit-Gele Kruis
en Groene ^Cruis in Limburg) en speciale com
missies voor geestelijke volksgezondheid worden
ingesteld. De bedoeling is om de verpleegsters
opsporingsdienst te doen verrichten.
De steun welken het buitengewoon onderwijs
meer en meer ondervindt, is ook te danken aan
Oen minister van Sociale Zaken en spr. houdt
oen pleidooi voor het onderbrengen van het
buitengewoon onderwijs onder diens departe
ment.
Het is het bestuur gelukt zonder veel kosten
een rechtskundigen adviseur aan den bond te
Verbinden.
Het ledenaantal kan en moet nog worden
Uitgebreid.
Het jaarverslag 1933 van den secretaris, Fr.
Blorianus, Boxtel, werd goedgekeurd.
Het aantal leden is vrijwel stationnair geble
ven. Eenige verbetering viel te constateeren in
het toetreden tot den Bond wat betreft de re
ligieuzen.
Toetreding van alle godsdienstleeraren en
Psychiaters is eveneens zeer gewenscht voor de
Zoo noodzakelijke eenheid.
Door het bestuur zijn alle pogingen in het
Werk gesteld om de marge-opheffing in ver
schillende plaatsen te voorkomen. Het heeft
biet mogen helpen.
Het financieel verslag van den penning
meester wees een batig saldo van 476,13 aan.
Verschillende plannen van het bestuur wer
den goedgekeurd.
Gesproken werd ook over de oprichting van
een RH. Paedologisch instituut te Nijmegen en
Verschillende leden laakten de organisatie van
®en vergadering, die daartoe gehouden werden
Waarbij aanvankelijk de bond werd uitgesloten.
Verschillenden gaven als hun meening te
hennen, dat dit juist het werk van den bond
Was.
Gevraagd werd prof. Rutten te verzoeken
het onderwerp, dat hij daar besproken had,
°ok eens voor de leden van den bond te be
lichten.
De voorzitter constateerde, dat de algemeene
meening was, dat deze zaak over het bonds-
bestuur had moeten loopen.
Besloten werd, dat het bondsbestuur de be
sturen der verschillende scholen voor buiten
gewoon onderwijs bij elkaar zal roepen om
deze zaak gezamenlijk te bespreken. Het be
stuur zal dan eerst nog contact zoeken met
de commissie, die voor het instituut in het
leven is geroepen.
De heer van Oorschot deelde nu een en an
der mee over de „Ziekteverzekering" voor de
leden van den bond.
Het bestuur deed daartoe een voorstel, dat
hlhield een contributie van 10.per jaar,
terwijl de verzekering verplichtend zou wor
den gesteld.
In een volgende vergadering zal dan over
dit vraagstuk een beslissing worden genomen.
Met een enkel woord leidde de voorzitter
Korte Inhoud van het voorafgaande:
John Richmond, agent van den Britschen
Geheimen Dienst, wordt vermoord door den
„Squld", die hem door geheel Europa is
gevolgd, in het huls van Sir Marcus Loaely,
die zelf ook gewond wordt. De Squld kan
echter de geheime mededeelingen, die Rich
mond by zich heeft, niet bemachtigen.
Jaren later wordt bij Sir Marcus ingebroken
en een imitatie van de Losely-tiara, een
kostbaar familiestuk, gestolen. In de tiara
is een geheim document verborgen. De
daders van den diefstal, die wederom werk
van Squld is, kan Inspecteur Elveden ech
ter niet te pakken krijgen. Freddie Leices-
ter, een neef van Sir Marcus, verdwijnt
vervolgens plotseling en wordt door den
Squid gevangen gehouden. Na eenige dagen
ontsnapt hij, maar dan is Leslie Richmond,
de dochter van John en pupil van Sir Mar
cus, door de bende ontvoerd. Jimmy Cra
ven weet zijn verloofde Leslie echter op
te sporen).
„Dat was op 't nippertje," zei hij langzaam
en keek achterom maar het was te donker om
tets te kunnen zien. „Wat is er toch gebeurd?
*k had pas een voet in je huls gezet of ik zat
te een val. Elveden en twee agenten wachtten
my op.**
voorts in den spreker, den heer L. Wagenaar,
die een voordracht hield over
Nadrukkelijk zegt spreker dat het spel bui
tengewoon belangrijk is met het oog op de
vorming van het kind.
Het spel is een specifiek psychologisch phe-
nomeen, wat wil zeggen, dat hetgeen daarin
gebruikt of gedaan wordt, ook toegepast kan
worden op arbeid.
Spr. bestrijdt de meening van sommige pae-
dagogen, dat het spelen een geheel van be
wegingen op zich zelf zou zijn.
In het spel van het kind zien we zeer dui
delijk sensorische en motorische componenten.
Wanneer een kind speelt, is het gedrag van
het kind gestructueerd. Het spel is een succes
sieve sensu-motorische structuur.
Bij het spelen geniet het kind een zekeren
lust van het functlonneeren van zijn organen.
De ontwikkeling van het kind nagaand,
merkt spr. op, dat de eerSte periode van het
kind een egocentrische is, waarop volgt een
periode van objectieve belangstelling.
In een derde periode richt de belangstelling
van het kind zich weer op zich zelf, doch het
gaat nu ook beseffen, dat er buiten hem om
nog andere personen zijn, die een „zelf" zijn.
Het kind gaat nu positie kiezen.
Spr. Stelt vast, dat er onder de zwakzinnige
kinderen motorisch zeer onrustige zijn en an
dere, die te weinig aan motoriek hebben. Zij
kunnen zelf geen structuur vormen. Als we
nu zien, dat het spel is een structuur-vorming
met functie-lust, vraagt spr. zich af of dit niet
de aangewezen weg is om deze kinderen tot
mensch te vormen.
De eene taak, die we voor het zwakzinnige
kind hebben, is primair te zorgen, dat zijn ziel
komt op zijn einddoel.
Het kind moet kunnen opbloeien en krijgen
een zekere katholieke mentaliteit.
In de zorg voor zwakzinnige kinderen zal
daarom moeten domineeren het spel.
Spr. wijst aan het einde van zijn voordracht
erop, dat Giovanni Don Bosco een der wei
nige geniale figuren is geweest, die tot in de
uiterste diepte van de kinderziel is weten door
te dringen en het ware blijspel van het kind
heeft gemaakt tot een goeden voedingsbodem,
waaruit het voor zijn Schepper kan opbloeien
en uitgroeien.
Een hartelijk applaus klonk na deze leer
zame en interessante voordracht, waarna aan
den heer Wagenaar enkele vragen werden ge
steld, die deze beantwoordde.
Op het departement van Sociale Zaken is
dezer dagen de aangekondigde bespreking ge
houden terzake van de steunverlaging voor de
havenarbeiders te Rotterdam.
De bestuurders hebben hun standpunt uit
eengezet.
Het ligt in de bedoeling van het departe
ment nader overleg inzake de verlaging van de
steunnormen ter plaatse te bevorderen.
In afwachting van dit overleg is de verlaging
tijdelijk waarschijnlijk voor eenige weken
opgeschort.
De besprekingen werden gevoerd namens den
R. K. Chr. en Centralen Bond van Transport
arbeiders.
De „Staatscourant" van Dinsdagavond bevat
de Crisis Bloemkweekerscredietbeschikking
1934 I.
Hieruit blijkt, dat uit het Landbouw Crisis-
Fonds voor de credietverleening aan de erken
de bloemkweekers een crediet beschikbaar
wordt gesteld van f 600.000.
Uit de Crisis Bloemkweekerscredietbeschik-
king 1934 I blijkt, dat nog eenige bijzondere
voorwaarden zijn gesteld voor de credietverlee
ning aan de bloemkweekers te Aalsmeer, Haar
lemmermeer, Nieuwer Amstel, Leimuiden en
Uithoorn. De gemeentebesturen van genoemde
plaatsen zullen 10 pCt. vor haar rekening
moeten nemen van de in hun gemeente ter
leen verstrekte credieten, indien deze een na-
deelig saldo opleveren. De credieten zullen
slechts aan die bloemkweekers verstrekt wor
den, die zich tegenover de Stichting en de
betrokken veiling verplichten al hun produc
ten van de bloementeelt over een van de na
volgende veilingen te zullen veilen: lo. Coö
peratieve Vereeniging-Centrale Aalsmeersche
Veiling; 2o. Coöperatieve Veiling-Vereeniging
„Bloemenlust" en 3o. Amsterdamsche veiling
voor land- en tuinbouwproducten.
VOorts bevat de „Staatscourant" de Statu
ten van de Stichting Nederlandsche Ansjovis-
Centrale.
Uit deze statuten blijkt, dat voor de eerste
Mr. Thyme knikte en ging een eindje van den
ander afzitten. Hij hield niet van water.
,Ik heb hen achtergelaten in acht voet water,"
zei de Squid. „Ik zal met dien inspecteur reke
ning moeten houden in 't vervolg. Hoe is dat
gebeurd?"
„Juffrouw Richmond werd vandaag in mijn
huis gevonden. De reporter Craven neusde rond
in Richmond. Mijn wagen reed hem omver bij de
brug. Natuurlijk moest ik hem meenemen, om
wat op te knappen. Hij moet het een of ander
gezien hebben dat zijn achterdocht opgewekt
heeft, maar ik kan met geen mogelijkheid ver
moeden wat dat geweest is. In ieder geval toen
ik vanavond thuiskwam was mijn auto niet te
zien bij 't station en terwijl ik mij afvroeg, wat
dat kon beteckenen zag ik mijn knecht, Jelks.
Hij vertelde me, dat hy al mijn bedienden naar
het politiebureau had zien brengen. Nu wist ik
al genoeg en vond het raadzamer me uit de na
bijheid te houden.
De Squid knikte.
„Jimmy Craven," zei hij langzaam. „Oók nog
zoo'n jongeman, waarop ik mijn aandacht zal
moeten vestigen."
„Ik liep wat rond in Richmond, dicht in de
buurt," vervolgde Thyme, „in de hoop je nog te
kunnen waarschuwen. Ik liep wat op en neer,
toen het donker werd en ik zag een taxi voorbij
komen. Ik wist niet zeker of het de jouwe was,
maar ik holde er toch achteraan. Zij bleef niet
ver van mijn huis af staan en ik wist dus, dat
je naar binnen was. Het was te laat om Je te
waarschuwen en daarom wachtte lk hier maar."
maal als voorzitter der stichting zal optreden
mr. A. Hilbringh Prins, Amsterdam, als be
stuursleden de heeren A. B. Brouwer, 's-Gra-
venhage, J. v. d. Koog, Rijswijk, L. Kruimer
Dz. te Huizen, T. de Rook, Lemmer; als leden
van het Dagelijksch Bestuur zijn aangewezen
de heeren mr. A. Hilbringh Prins, A. B. Brou
wer en J. v. d. Koog. Als directeur is benoemd
de heer J. v. d. Hengel, Amsterdam.
Ten slotte wordt een opgave verstrekt van
de personen, die voor de eerste maal zullen op
treden als bestuursleden van de Provinciale
Landbouw Crisis Organisaties.
H.M. de Koningin heeft het voornemen he
den, Woensdag, een gedeelte van de provincie
Groningen te bezoeken. H.K.H. Prinses Juliana
zal H.M. bij dit bezoek vergezellen. Het hooge
gezelschap zal per trein van 13.17 uur te Win
schoten aankomen en vandaar per auto de
volgende plaatsen bezoeken: Wedde, Vlagt-
wedde, Onstwedde, Nieuwe Pekela en Veendam,
om verder over Hoogezand naar Groningen te
rijden, waar in het Gouvernementsgebouw in
de Boteringenstraat aan enkele personen ge
hoor zal worden gegeven.
Met den trein van 19.38 uur zullen de beide
vorstelyke personen Groningen weer verlaten.
Dinsdagmiddag omstreeks half vier is een
personenauto, komende uit de richting Nistel-
rode, bestuurd door een heer uit Nymegen,
waarin tevens zyn echtgenoote en zijn zoontje
gezeten waren, op het kruispunt te Heesch
(N.-Br.) in volle vaart tegen een met hout be
laden goederentram gereden, komende uit
Veghel.
De inzittenden van den auto werden vrij
spoedig uit hun benarde positie verlost en een
■woning binnengedragen. Dr. Binsbergen uit
Nistelrode was spoedig ter plaatse. Hy consta
teerde by allen glaswonden aan het hoofd,
welke bij de dame van zeer ernstigen aard ble
ken te zijn. Na voorloopig verbonden te zijn,
werd de dame naar het huis van dr. Binsber
gen overgebracht ter verdere verpleging. De
twee overigen konden, na verbonden te zijn,
naar huis terugkeeren.
Het verkeer ondervond een kwartier vertra
ging. De auto is geheel vernield.
De Bemiddelingsraad in de Journalistiek is
thans aldus saamgesteld: Voor de „Nederland
sche Dagbladpers" namen zitting de heeren mr.
H. Dikkers (Zwolsche Crt.), Th. M. Houwert
(Tubantia), plaatsvervangers de heeren P. W.
Peereboom en C. M. Dosker; voor den Neder-
landschen Journalisten-Kring de heeren A. G.
Biemond en L. Schotting, plaatsvervangers Is.
Santkroos en D. Kouwenaar; en voor de R. K.
Journalisten-Vereeniging H. baron van Lams-
weerde. Het secretariaat is voorloopig gevestigd
by L. Schotting, vyzelstraat 50, Amsterdam.
In het donker van den auto lichtten de oogen
van den Squid kwaadaardig, maar hy zei niets.
„En wat zal er nu gaan gebeuren?" vroeg
Thyme na een kort stilzwegen. „Het spel is uit
gespeeld, denk ik. Eer de nacht om is, zal men
signalement over heel Londen verspreid zyn."
„Juist," antwoordde de Squid. :iy boog voor
over en nam de spreekbuis op, die hem met den
chauffeur verbond.
„Zoo gauw mogeiyk naar Kingston, beval hy,
en" dan naar de stad, Fleet Street."
Hy keerde zich tot Thyme.
We zullen onze spullen by de bank gaan af
halen," zei hy. „Jy hebt toch de sleutels?"
„Ja, allemaal."
„In orde." De Squid straalde van voldoening.
Elveden zal wel niet zoo gauw wraak verwachten,
en het zal een waardig antwoord zyn op zyn
kleinen valstrik van vanavond.
Hq leunde achterover en kruiste de armen, ge
heel op zyn gemak.
„Als we klaar zyn," zei hy, „moet je maar
naar myn schip gaan in Sussex, dan kan ik Je
naar Frankryk laten brengen."
Het was stil een tydje, en toen barste de Squid
plotseling in lachen uit.
„Misschien heeft Elveden nog wel zijn eigen
agent aangeschoten," zei hy. „Ik zal heel wat
kostbaren tijd moeten verspillen, met mij om te
kleeden, ik kan die doornatte kleeren niet aan
houden."
Hy leunde achterover en sloot rustig zyn
oogen, bewonderd door Thyme.
Toen de taxi Kingston binnenkwam, opende
de Squid de oogen.
Die loopen gewoon maar over
den rijweg zonder uit te kijken I
Menschen zijn natuurlijk geen
ganzen, maar toch lijkt het
er soms wel opl
Een 46-jarige inwoner van 's-Gravenhage.
thans zonder beroep, stond Dinsdag terecht
voor de rechtbank te Utrecht, wegens ver
duistering van f 18000, ten nadeele van den
Christeiyken Nationalen Werkmansbond.
Verdachte was sinds 1 December 1928 admi
nistrateur van genoemden bond. Oorspronke-
ïyk was het een nevenbetrekking, maar 1
Maart 1931 werd het de hoofdbetrekking van
verdachte. Deze ging toen te Zeist wonen en
kocht in October '32 aldaar een villa voor een
bedrag van f 18000. Aangezien hy het geld niet
bezat om de koopsom te voldoen, nam hy het
bedrag uit een pensioenfonds, dat door hem als
administrateur werd beheerd. Ook daarna wer
den door verdachte nog een paar malen
verduisteringen gepleegd, zoodat de Christeiyk
Nationale Werkmansbond totaal werd bena-
deld voor een bedrag van ongeveer f 32.000.
Verdachte bekende hetgeen hem ten laste
was gelegd.
De president, mr. Van der Meulen, deed
mededeeling van het rapport, uitgebracht dooi
de commisie van voorlichting, waarin als de
hoofdfout van verdachte wordt aangewezen
zyn zucht om groot te doen.
De officier van justitie, jhr. mr. Twiss
Quarles van Ufford, eischte een gevangenis
straf van negen maanden.
De verdediger, mr. Wieringa, drong aan op
geheele of gedeelteiyke voorwaardeiyke ver
oordeeling.
Uitspraak 5 Juni.
BATAVIA, 22 Mei. (Aneta). De Volksraad
zette de behandeling van de ontwerpen inzake
de rubberrestrictie heden voort.
De Regeering beantwoordde de sprekers in
eersten termyn. Hierby voerden drie Regee-
ringsgemachtigden het woord.
De eerste spreker, de Regeeringsgemachtigde
voor Crisiszaken, de heer Paerels, zeide, dat de
Regeering verheugd was over het feit, dat vele
leden hun meening duideiyk hadden geuit.
Het meerendeel der leden biykt de noodzaak
van restrictie in te zien ook al wordt niet al
gemeen met de methode ingestemd. Spreker
legt den nadruk op deze noodzaak.
Het huidige vleugje van verbetering zal zich
zonder restrictie niet handhaven. Natuuriyke
restrictie bleek te falen, saneering werd daar
door niet bereikt. Alleen een stelsel waarbij de
aanvoeren op de markt worden beheerscht, kan
verbetering brengen. Dit beoogt de internatio
nale overeenkomst.
De restrictie beoogt drieërlei: verbetering der
rentabiliteit van de ondernemingsbedrijven,
verbetering van de productie basis van het be-
volkingsbedrijf en verhooging van het alge
meene welvaartspeil dezer landen.
Spreker wyst er op, dat deze landenovereen-
komst voor de rubberrestrictie vooral belang
rijk is omdat zij een openbare totale wijziging
beteekent in de internationale economische po
litiek van belangrijke productie- en consump-
tielanden. Zij breekt met de tot nog toe ge
voerde politiek, die bescherming der eigen
voortbrenging en consumptie door tarieven en
preferentieele rechten voorstond.
De gedelegeerde van den Minister van Kolo
niën, de heer Hardeman, woonde een deel der
besprekingen by.
Vervolgens werd het woord gevoerd door den
Regeeringsgemachtigde voor binnenlandsch
bestuur, den heer van Lith.
Deze deelde mede, dat ook de Regeering en
van overtuigd is, dat aan het stelsel van uit
voerrecht ernstige bezwaren zyn verbonden.
Ieder ander restrictie-stelsel, vooral het stelsel
van individueele restrictie vereischt zoodanigen
tyd van voorbereiding en zooveel onderhande
lingen met de bevolking der rubbergewesten,
dat het volkomen uitgesloten is, dat vóór 1 Juli
a.s. een ander stelsel uitgevoerd zou kunnen
worden. Dit staat geheel los van de vraag of
de Regeering het stelsel van heffing van uit
voerrecht wil handhaven of niet.
In de rubber produceerende gewesten zullen
commissies in het leven worden geroepen, wier
taak zal zijn te overwegen voor welke doelein
den de opbrengst van het uitvoerrecht moet
worden besteed.
Te Groningen is in de VuLkaniseer-inrichting
van den heer D. G. de Jonge een ketel uit el
kaar gesprongen, waardoor de heer De Jonge
aan den linkervoet werd gewond en zyn knecht
de heete vloeistof in het oog kreeg, waardoor
hij in het ziekenhuis ter observatie moest wor
den opgenomen.
Naar de oorzaak van de ontploffing wordt nog
gezocht.
Op de Laan van Meerdervoort hoek Pomona-
laan te Den Haag is de 55-jarige wielrijder C.
van O. aangereden door een vrachtauto, be
stuurd door een inwoner van Wassenaar, die
onder toezicht van een anderen inwoner van
Wassenaar reed. De wielryder bekwam een
schedelbasisfractuur en is in deerniswekkenden
toestand door den Geneeskundigen Dienst ver
voerd naar het Roode Kruis-Ziekenhuis
De oorzaak van het ongeval moet vermoede-
lük toegeschreven worden aan eigen onvoorzich
tigheid van den wielryder, die plotseling van
richting veranderde.
De Rotterdamsche politie is er in geslaagd
een viertal jongens van veertien vijftien
jaar te arresteeren, die er hun werk van maak
ten sigaretten te ontvreemden uit automaten,
zy gingen daarby op handige wyze te werk.
Nadat proces-verbaal tegen hen was opge
maakt, zyn de jongens aan hun ouders terug
gegeven.
,Dit," zei hy langzaam, „zal een nacht vol
verrassingen worden."
Mynheer Thyme knikte instemmend, zonder
de dubbelzinnigheid van die woorden ook maar
even te kunnen vermoeden.
EEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK
De hoffelijke vergelding
In de bank van Thyme waren twee mannen
hard aan 't werk, by 't licht van een electrische
zaklantaarn. By de open deur van het vertrek
lagen reeds drie zakken, die dreigden te barsten.
Een vierde werd gevuld.
Geen van beiden sprak, maar ze hielden al
hun aandacht op hun taak gevestigd.
Een klok in de buurt sloeg drie uur, voordat
de Squid met een voldaan gegrom, achteruit ging
staan.
„Een aardige verrassing voor den inspecteur,"
zei hy, en tegeiykertyd bukte hy zich, nam een
van de zakken op zijn schouder, en ging ermee
door de gang naar de trap. Mynheer Thyme
volgde hem met een tweeden zak.
Hygend onder hun zwaren last, kwamen de
twee mannen aan den achteruitgang van de
bank uit. Buiten, in Shoe Lane, legde de Squld
zijn vrachtje neer en keek behoedzaam de straat
af. De straat was verlaten. Een eindje verder
stond de taxi. Haastig brachten zij alles in den
auto wat binnen tien iriinuten gebeurd was.
De Squid, op de treeplank staande, gaf nog
eenige instructies, terwyi mynheer Thyme terug
naar den kelder ging.
Dinsdag hield de Nederlandsche Organisten -
Vereeniging haar tweede congres in het gebouw
der Rüksuniversiteit te Utrecht.
De heer Cor Kee, uit Zaandam, hield een
referaat over:
De roemryke tyd van het Nederlandsche orgel
is niet de twintigste eeuw. aldus ving spr. zyn
interessant betoog aan; en ook de 19e eeuw is
dit niet, al kunnen we in dezen eeuw bekwame
mannen aanwijzen.
Wij moet en nog verder terug, n.l. naar de
16e en vooral 15e en een gedeelte der 14e eeuw.
To enwaren niet alleen onze componisten, voca
listen en instrumentalisten beroemd, maar ook
de instrumentmakers, met name de orgelbou
wers waren wyd en zijd vermaard,
nen, bekwaam n het uitdenken van nieuwe
De Nederlandsche orgelbouwers waren man-
speel- en klankmogelykheden.
Doordat de orgelmakers van buiten de gren
zen naar hier kwamen en orgelmakers van hier
naar elders gingen en Nederlandsche orgels
gekocht en ten geschenke werden gegeven door
en aan buitenlandsche vorsten, zijn de wyd
gemensureerde stemmen en ook de andere in
venties in het buitenland gekomen en gingen
ook daar een groote rol spelen: Duitschland,
Italië, Frankryk, Spanje.
Een andere klank- en speeleigenschap van
het Nederlandsche orgel boven dat van ande
ren, is gelegen in de aanbrenging van het rug
positief. Vond men in andere landen (Duitsch
land, Frankryk) het rugwerk aan het eind der
15e eeuw, in de Nederlanden, zoowel in het Zui
den als in het Noorden kende men dit reeds
veel vroeger.
Ten slotte legde spr. den nadruk speciaal ten
opzichte van het 15de eeuwsch orgel, op de
dispositie en dan wel vooreerst op de groote
verscheidenheid in klankkleur en voorts op het
principe volgens hetwelk men werkte.
De heer D. A. Flentrop (Zaandam) hield
daarna een referaat over: „Sleeplade en Rug
positief".
Des middags hield de heer Leo Mens (Lei
den) een rede over:
Spr. behandelde achtereenvolgens: het ont
staan der psalmwyzen; verwantschap met het
Gregoriaansch, rhythme en de bewoording er
van.
Het meerendeel uier psalmwyzen voor ge
dichten van Marotten Beza is ontstaan te Ge-
nève tydens het verbiyf van Calvyn aldaar.
Als bewerker moet men allereerst Louis Bour
geois noemen wiens werk echter door een con
flict met Calvyn, voortgezet werd door Maitre
Pierre. Ondanks het feit, dat de wyzen ont
leend werden aan bestaande volks-melodieën
(vaak met profane teksten) maakte vooral
Bourgeois hiervan door omwerking stalen van
eenvoud, stoerheid en vroomheid.
Na 1700 kwam de verwording der melodieën,
zoowel ten opzichte van aangebrachte verhoo
gingen als verslapping van'rhythme.
Ten slotte constateerde spr. met den Fran-
schen schryver Devoluy, dat wy hier te doen
hebben met een kostelijke erfenis, maar
waarvan t rhythme verminkt is.
Spr. vroeg zich af, of hier voor ons, 20e
eeuwers, niet een taak is weggelegd. Hy ont
veinsde zich de moeilijkheden daarby niet,
maar veranderingen in dezen zullen niet dan
met veel beleid moeten gebeuren. Hoofdzaak
is nu tot de erkenning te komen dat de behan
deling van deze schoone materie onwaar is, d.l.
in strijd met. de oorspronkeiyke bedoeling.
Echter moeten de organisten zelf deze bewe-
Te Soesterberg is Dinsdagmiddag tegen half
zes ter hoogte van de Tempellaan een ernstig
ongeluk gebeurd, waarbij twee personen werden
gewond.
De motorfietsryder Palings met zyn duo
passagier, Valkenburg, beiden uit Utrecht, wil
den een byna stilstaanden personenauto pas-
seeren.
Op het kritieke moment draalde de auto de
Tempellaan in, waardoor de motorrijder in het
nauw werd gedreven. Met een fllnken klap reed
hy tegen den auto, bestuurd door den heer
Leguit.
De heer Palings zoowel als de heer Valken
burg werden ernstig gewond aan armen en
beenen.
Zy zyn naar het ziekenhuis Lichtenberg te
Amersfoort overgebracht.
De motor werd totaal vernield.
„Ga naar Fleet Street," zei de Squid, „en
wacht buiten Anderton Hotel. Als een agent je
wat vraagt, zeg je maar, dat je op iemand uit
bet hotel wacht. Ik kom dadelyk by je, als ik
hier.... klaar benl"
Hy sprong van de treeplank af en keek den
auto na, toen die Fleet Street binnenreed. Toen
liep hy langzaam terug. Een politieagent, die in
zijn richting kwam aanwandelen, nu en dan een
deur belichtend met zijn lantaarn, belette den
Squid, direct weer naar binnen te gaan, maar
eindelyk kon hy dan toch zyn gang gaan.
„Heb je alle nummerlysten vernietigd van het
bankpapier?" vroeg hij, binnentredend en de
deur achter zich sluitend.
Thyme knikte.
„Er is niets meer te doen, behalve ons uit de
voeten maken. Elveden zou kunnen veronder
stellen dat ik gewaarschuwd ben, en ons kunnen
volgen."
„Dat denk ik toch niet. Ik betwyfel of hy ons
verder heeft kunen nagaan dan tot Kingston.
Het veranderen van de nummerplaat biyit een
uitstekende truc. En Elveden zal nu ook wel een
beetje verkouden zijn!"
„Wel, laten we dan maar weggaan," stelde
Thyme zenuwachtig voor. „Ik wil eerst nog even
op kantoor kyken maar dan is er ook geen tyd
meer te verliezen."
Hy keerde zich om naar de deur, maar bleef
plotseling staan, toen hy recht in den loop van
den Squid zyn revolver keek.
„Je zei, „we", geloof ik?" mompelde de Squld.
„Niet zoo' haastig, vriend. Er is geen sprake van:
wè."
ging ter hand nemen, omdat er helaas van me
dewerking van de zyde van voorgangers of
kerkbesturen weinig te wachten is.
De laatste die een referaat hield op dit con
gres was de heer W. Petri (Utrecht), die sprak
over „De harmonisatie van de Psalmmelodieën.
Als korte samenvatting kwam spr. tot de
volgende conclusies:
1. Psalmmelodieën, die door de ingeslopen
kruizen en mollen hun oorspronkelyk tonali-
teitskarakter hebben verloren, kunnen natuur
lijk niet streng in de kerktonen geharmoniseerd
worden.
2. Het ware te wenschen, dat de herstelde
uitgave van de Psalmen in het jaar 1761 weer
algemeen in gebruik werd genomen, om ze
weer in hun oorspronkeiyke schoonheid te
kunnen zingen en spelen.
3. Alle muziekbeoefenaars, in t byzender de
organisten, aan te sporen, zich meer vertrouwd
te maken met de oude kerktoonsoorten, om de
Psalmen weer in hun oude schoonheid te doen
hooren.
Tot slot volgden eenige voorbeelden op het
orgel van Psalmmelodieën, geharmoniseerd
streng in de kerktoonsoorten en in het tegen
woordige toonsysteem, zooals men het gewoon-
lyk hoort.
Te half vyf had de officieele ontvangst
plaats door B. en W. in de St. Michaëlskapei
van den Domtoren.
De nieuwe Lutine-toren, welke by de firma
H. Jonker en Zoon te Amsterdam is vervaar
digd, zal hedenmiddag tusschen twee en drie
uur naar het eiland Terschelling vertrekken,
waar het transport Donderdagavond wordt
verwacht. De sleepdienst J. Huisman te Am
sterdam is met het vervoer belast.
Op de algemeene vergadering van den Diet-
schen Landdag te Tilburg op 27 Mei zullen de
twee vooraanstaande figuren uit het huidige
Vlaamsche cultuur-leven, prof. dr. W. de Vreese
en priester-dichter Cyriel Verschaeve, worden
gehuldigd. Prof. dr. W. de Vreese door Pater
Reypens S.J., van de uusbroec-vereeniging, en
dr. A. Jacob; priester-dichter Cyriel Verschaeve
door Anton van Duinkerken.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis organiseert met het doel, het per
soneel te oefenen en voor zyn taak te bekwa
men, alsook om meer bekendheid te geven aan
doel en streven der vereeniging, telken jare een
oefening op eenigszins uitgebreide schaal. Werd
het vorig jaar naby Raalte de hulpverleening
by een watersnoodramp beoefend, voor dit jaar,
en wel voor 26 Mei as., staat een oefening voor
hulpverleening by een cycloonramp op het pro
gramma. Hierbij wordt verondersteld, dat Enk
huizen door zulk een ramp getroffen en gedeel-
teiyk verwoest is.
De taak van het Roode Kruis is dan in de
eerste plaats om de slachtoffers uit de geheel of
gedeelteiyk verwoeste woningen te halen en hun
de eerste hulp te verleenen, hetzy ter plaatse,
hetzy in de daartoe in de onmiddellijke naby-
heid op te richten hulpposten. Voorts behoort
het tot de taak van het Roode Kruis, om hen,
zoodra daartoe gelegenheid bestaat, per trein of
met vrachtauto's te vervoeren naar Hoorn. Hier
worden de slachtoffers ondergebracht in twee
met behulp van het uit Amsterdam aangevoerde
materiaal in te richten hulpziekenhuizen. Aan
de oefeningen nemen deel helpers en helpsters
van de afdeelingen in Noord-Holland, t.w. 120
heeren en 30 dames, benevens een' achttal
artsen.
Als patiënten zullen fungeeren een vyftigtal
werkloozen uit Enkhuizen, die daarvoor een gel
delijke vergoeding ontvangen. De schoolcom-
pagnie van den motordienst te Haarlem en het
Vrijwillig Landstormcorps Motordienst stellen
geheel belangeloos de benoodigde automobielen
beschikbaar.
Van den dienst der Nederlandsche Spoorwe
gen is de beschikking over het benoodigde
spoorwegmateriaal verkregen. Bij de voorberei
ding werd voorts de meest mogelyke hulp van
de burgemeesters van Hoom en Enkhuizen en
van andere plaatselyke autoriteiten ondervon
den.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis betreurt, dat oefeningen als deze
uit geldeiyke overwegingen slechts eenmaal per
Jaar gehouden kunnen worden.
De gewone audiëntie van den minister van
Binnenlandsche Zaken zal op Maandag 28 Mei
as. niet plaats hebben.
„Wa-wat bedoel je?" stamelde Thyme, met
plotseling groote open oogen.
„Iets heel natuurlijks," zei de Squid. „Ik zal
het Je zeggen. Op de eerste plaats, kan ik geen
knoeiers gebruiken."
Mijnheer Thyme schrok, of hy een klap in het
gezicht had gekregen. ZUn gelaat werd grauw.
„Knoeiers?" stotterde hij. „Dat begrijp ik niet.
Het is door myn toedoen, dat je vanavond ge
red bent."
„Het was door Jouw toedoen, dat ik vanavond
bijna myn vrijheid verloor. Hoewel je wist dat
het huis doorzocht was en Elveden me opwachtte,
liet Je me er toch binnengaan."
Hy zweeg even en keek den bankdirecteur
spottend aan. Thyme plukte zenuwachtig aan
zyn das.
„Myn helpers maken nooit tweemaal dezelfde
fout," zei de Squld zachtjes. „Dat is een fysische
onmogeiykheid."
Thyme, met uitpuilende oogen, loodkleurige
kaken ,kwam een halven stap naar voren, maar
stapte weer terug, toen de Squid een dreigende
beweging met zyn revolver maakte.
„En nu ik er aan denk," ging hy goedmoedig
verder, „klopt dat alles ook volmaakt met de
rest. Je bent er uit, Thyme. Je wordt oud, Je
wordt nutteloos en het is myn gewoonte niet, om
onbruikbare leden nog langer op sleeptouw te
nemen."
„Maar maar je laat me toch zeker niet in
den steek?" hygde Thyme, zenuwachtig met zyn
lippen werkend.
(Wordt vervolgd)
