s wel en wee
Het Donau-bekken en Italië
Volkenbond
[WANDGEDIERTEN)
V.S. manen Enge
land
Stakingsonlusten
in Amerika
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
EEN VERKLARING VAN
D0LLFUSS
SAN SAL VADOR ERKENT
MANDSJOEKWO
BISSCHOPSCONFERENTIE
TE FULDA
Raadsverkiezingen in
Polen
Regeeringscandidaten
hebben succes
Bijen-invasie
Op suikerraffinaderij in
Nieuw-Zeeland
1 Zuiveronderneming „RADICAAL"
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 29 MEI 1934
Avondblad
Londen vat het niet zoo serieus op
Terreur op Cuba
Amerikaansch gezantschap
streng bewaakt
Een giftvanZ.H. den Paus
Voor de slachtoffers van Paturages
„Oostenrijk heeft een hooge zen
ding in het Europeesche
staten-concert"
Italië als vriend
Zal Sovjet-Rusland
toetreden
De vergadering van het Duitsche
Episcopaat zal met groote plech
tigheden gepaard gaan
Predikatie van Mgr. Dr.
Berning
DE INTERNATIONALE AVUSRENNEN TE BERLIJN
DE DUITSCHE GR A AL-U IT VOERING TE BERLIJN
Politie jaagt te San Francisco de
betoogers met gummistok en
traangasbommen uiteen
Textielarbeiders dreigen
Nog 10 millioen werkloozen
De textielstaking te
Verviers
Onderhandelingen over bijlegging
van het conflict afgebroken
Oorlog in Arabië weer
begonnen
Troepen van Ibn Saoed rukken op
naar Sanaa
Jedermanns afscheid van geld en goed
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
WARSCHAU, 28 Mei Gisteren hebben ge
meenteraadsverkiezingen plaats gehad in 341
steden in het Centrum en het Oosten van Po
len. De regeeringscandidaten hebben over het
algemeen succes gehad, alleen in de groote ste
den, zooals Lodz, en Lublin, handhaaft de
rechtsche en linksche oppositie zich.
AUCKLAND, 29 Mei. De suikerraffir.adei
in Chelsea in Nieuw-Zeeland ondervindt groote
last van een bijen-invasie. De bijen onderne
men een strooptocht op de stroopvaten "an de
onderneming en al stekende slaan zij eiken
aanslag op hun zoete verblijfplaats af. De ar
beiders van de firma zijn in verband met de
liooge temperatuur waarin zij moeten werken,
slechts dun gekleed en zij hebben ook daardoor
teeds menigen bijensteek opgeloopen. Sommigen
hunner zijn ernstig gestoken.
tiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimmiiiit,
i verdelgen wij volgens jpeciale succesvolle
methode. Vraagt eens prijsopgaaf. Alles onder
geheimhouding en schriftelijke garantie.
1 GEN. CRONJÊSTRAAT 135 - TEL. 11657 1
miiimiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiMiiimmr
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18767
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez,
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
door Duitschland en Japan. Frankrijk windt
zich op over het zich herbewapenende nationa
lisme in Duitschland, dat het zelf in het leven
heeft geroepen. Frankrijk wil het beschadigde
bondgenootschapssysteem opkalefateren, vooral
nu Polen tot een tijdelijk vergelijk met Hitier
is gekomen, en den verzwakten Volkenbond weer
versterken, opdat deze een doelmatig middel
zal blijven om de Fransche hegemonie in Eu
ropa te handhaven. Zal een toetreden van Sov
jet-Rusland echter voor den Volkenbond voor-
deelig blijken? Japan en Duitschland zullen
moeilijker naar Genève terug te brengen zijn,
wanneer Sovjet-Rusland een permanente zetel
aan de groene tafel wordt ingeruimd. Sovjet-
Rusland is sterk aan het „verburgerlijken". De
instelling van onderscheidingen en privileges
voor élite-communisten is daarvan een klein,
maar zinrijk symptoom. Zal Rusland als een
rotte roode appel in de mand van Genève
werken, of zal het van de anti-communistische
mogendheden een heilzamen invloed onder
gaan? Zullen alle staten, welke tot nu toe ge
weigerd hebben Sovjet-Rusland officieel te er
kennen, overstag gaan, of zullen zü voor het
Volkenbondslidmaatschap bedanken, omdat zij
in hun afwijzende houding tegenover Rusland
wenschen te volharden? Hoe verwerpelijk men
het régime in Sovjet-Rusland ook mag vin
den, het bestaan van dit régime is een feit,
waarmee rekening dient gehouden te worden.
Italië, Turkije en Engeland zullen Frankrijk
steunen bij zijn pogen om Rusland lid te ma
ken van de Geneefsche club. Maar wat zullen
Zwitserland en Nederland doen? Men kan te
gen een erkenning van Sovjet-Rusland vele
juridische en moreele bezwaren aanvoeren,
maar tegenover deze bezwaren kan men ook
vele practische overwegingen stellen. Het Sovjet-
gezag heeft zich in Rusland sinds jaar en dag
bevestigd, zij het ook vaak met ongeoorloofde
en verwerpelijke middelen. Het bestaande gezag
moet geëerbiedigd worden, voor zoover het niet
in strijd is met de goddelijke wetten en de on
vervreemdbare rechten van den mensch. In
Sovjet-Rusland is het gezag in vele opzichten
lijnrecht daarmee in strijd. Maar heeft men
Mexico of Spanje uitgestooten, toen daar Sov
jet-Russische methoden in practijk werden ge
bracht? In het internationale politieke en eco
nomische leven geven tegenwoordig moreele en
juridische overwegingen niet meer den door
slag. Het meest principelooze opportunisme is
troef. De wereld zakt af naar een verbijsterend
niveau van verbijstering.
LONDEN, 29 Mei In verband met den
Amerikaanschen eisch tot betaling van de op
15 Juni vervallende annuïteit der oorlogsschul
den met inbegrip van de reeds vervallen be
dragen, welke nog niet zijn afgedaan, en waar
onder ook vallen de tijdens het Hoover-mora-
torium uitgestelde betalingen, spreken de dag
bladen de hoop uit, dat deze eisch slechts for
meel moet worden opgevat en dat Washington
ook ditmaal genoegen zal nemen met een sym
bolische betaling. In nieuwe onderhandelingen
zou dan gestreefd kunnen worden naar een
definitieve overeenkomst met Amerika. Mocht
echter blijken, dat de Amerikaansche regeering
een gedeeltelijke betaling zou beschouwen ais
een in gebreke blijven, dan zou, volgens de mee
ning van de Londensche bladen, iedere verdere
betaling achterwege moeten blijven. Zoo schrijft
de „Times":
„De Ministers zullen er een beslissing over
moeten nemen, of de betaling van symbolische
sommen moet Worden voortgezet, dan wel of
de betalingen volledig moeten worden stopge
zet."
HAVANA, 29 Mei. In verband met de her
haalde aanslagen op den Amerikaanschen am
bassadeur Jefferson Caffery, is Maandag een
versterkte militaire bewaking ingesteld. Hard
nekkige geruchten beweren, dat de Cubaansche
terroristen vastbesloten zijn de Amerikanen te
dwingen Cuba te verlaten.
Ook Maandag hebben de terroristen weer
"an hun aanwezigheid doen blijken. Vier jonge
lui, die in een Amerikaanschen auto. welke
gewapend was met een machinegeweer, zaten,
brachten den chauffeur van den eersten secre
taris van het gezantschap, Freeman Matthews,
in het nauw en brachten hem aan het ver
stand, dat hij binnen twee weken van Cuba
verdwenen moest zijn. Een der#eugdige ter
roristen sloeg met een revolver de voorruit van
den wagen van het gezantschap in en schreeuw
de: „Dat is vast voor Matthews." De secretaris
van het gezantschap zat niet in den auto. toen
deze werd aangehouden.
Z. H. de Paus heeft aan den Nuntius te Brus
sel een bedrag van 15.000 francs gezonden voor
de slachtoffers der mijnramp van Paturages.
Bondskanselier dr. Dollfuss heeft in de pers
volgende verklaring gepubliceerd over de ver
houding van Oostenrijk tot Italië:
De Oostenrijksche politiek werd onmiddellijk
na het sluiten van den vrede aan het werk voor
den economischen opbouw gewijd. Het doel was
wel vastgesteld, maar de innerlijke vorm van
den staal veroorzaakte aanmerkelijke beletsels,
die bijna onverdraaglijk werden door een over
dreven streven naar autarkie, vooral oij de
staten, die op het gebied der oude Oosten-
rijksch-Hongaarsche Donau-monarchie nieuw
waren ontstaan. Het is dikwijls alleen met de
grootste inspanning gelukt, langzaam vooruit
te komen. Dat deze arbeid steeds meer succes
had is te danken aan het inzicht van verschil
lende groote mogendheden, vooral echter van
den Italiaanschen staat. Dadelijk na het slui
ten van den vrede heeft de Italiaansche poli
tiek begrepen, dat er in het Donaubekken weer
stabiele economische toestanden moesten komen
en de Oostenrüksch-Italiaansche vriendschaps
betrekkingen droegen een bijzonder duidelijken
stempel.
Maar hoe zeer aan beide kanten het noodige
en nuttige inzicht voorhanden was. is het toch
slechts een begin van den arbeid geweest. Dat
er nu in heel andere en vruchtbaarder vormen
gewerkt kan worden is te danken aan de breede
opvatting van den leider van het Italiaansche
volk, Benito Mussolini, die in zijn bekend Do-
nau-memorie niet alleen zijn meening over
de nieuwe inrichting van dit economische bek
ken uitte, maar tegelijk ook praktische wegen
hiertoe aanwees. In verband met de resultaten
der conferentie van Stresa kon men tot de
conferentie-van-drie in Rome komen en als
resultaat hiervan hebben we nu de Romeinsche
pacten in hun praktische uitwerking voor ons.
Dit resultaat kan en moet ook voor andere
rijken een aansporing worden, om zich bij den,
door Rome, Boedapest en Weenen ondernomen,
economischen hernieuwingsarbeid aan te
sluiten.
Voor de ontwikkeling van deze nieuwe eco
nomische politiek, was ook de interne veran
dering van ons Oostenrijksche vaderland een
noodzakelijke voorwaarde. De verwijdering van
beletsels, die altijd weer in den vorm van een
formalistisch, demagogisch radicalisme, niet
alleen in het parlement, maar in het heele
openbare leven voor den dag kwamen, heeft
onder volle toestemming van ons volk den weg
vrij gemaakt voor een vluggen arbeid. Oosten
rijk, al is het ook in een gewijzigden vorm, die
aan zijn eigenaard beantwoordt, kan menig
politiek en economisch richtsnoer van het mo
derne Italië onder de leiding van Mussolini voor
zich toepassen; dit feit heeft het gevoel van een
veel omvattende geestelijke harmonie opgeroe
pen, wat er natuurlijk toe leiden kan, de poli
tieke en economische samenwerking te bevor
deren. Het nieuwe Oostenrijk heeft zijn hooge
zending in het kader van het Europeesche sta
ten-concert geheel en al erkend. Als drager van
een oude cultureele en politieke geschiedenis,
die den Oostenrijkschen volksstam van oudsher
zijn karakter heeft verleend, zal onze zeven
millioen-staat in het Donau-bekken niet alleen
zijn historische verplichtingen in volle vrijheid
en onafhankelijkheid weten na te komen, maar
ook die, welke uit de eischen van den nieuwen
tijd voortvloeien.
De Volkenbond, die in belangrijke zaken
zware verliezen heeft geleden, heeft in
kleine aangelegenheden eenige successen
behaald. De Japan veroordeelende resolutie
naar aanleiding van de gewelddadige verovering
van Mandsjoerije, een uitspraak, welke acade
misch bleef, omdat zij niet tot sancties in de
practijk leidde, deed Japan Genève verlaten
De machteloosheid der ontwapeningsconferen
tie om tot zelfs een minimale overeenstemming
te komen, bracht Duitschland er toe zijn lid
maatschap op te zeggen van den Volkenbond,
die de opdrachtgever van de ontwapeningscon
ferentie is. Komt Genève tot de erkenning, dat
niet alleen bewapeningsvermindering, maar
ook bewapeningsbeperking een internationale
utopie is, dan krijgt de Volkenbond opnieuw
een feilen slag in het lankmoedig, humanitair
pacifistisch diplomatengezicht. Ook de bemid-
delingsarbeid van de Volkenbondscommissie in
het bloedige Gran Chaco-geschil is op niets
uitgeloopen. Alleen het rapport, dat deze com
missie uitbracht, heeft het goede gevolg gehad,
dat de gewetenlooze particuliere wapenhandel
nu door de internationale verontwaardiging in
zijn heillooze vrijheden zal worden beperkt.
Dagelijks verklaren steeds meer mogendheden
zich bereid een embargo op den wapenuit- en
doorvoer naar Bolivia en Paraguay te leggen,
en onder deze bevinden zich ook de Vereenig-
de Staten van Noord-Amerika, welke geen lid
van den Volkenbond zijn, maar niettemin nauw1
met Genève samenwerken. Of dit embargo niet
alleen algemeen aanvaard, maar ook algemeen
toegepast zal worden, blijft een vraag. In ieder
geval mag dit embargo-initiatief geboekt wor
den op de creditzijde van den reeds door velen
geestelijk failliet verklaarden Volkenbond. Het
is intusschen wel ietwat wonderlijk, dat de
zelfde regeeringen, welke bereid blijken den
oorlog tusschen de beide Zuid-Amerikaansche
bondsleden te doen eindigen door ze niet meer
van wapenen en munitie te voorzien, zelf maat
regelen nemen om militair zoo sterk mogelijk
te staan met het oog op een eventueelen, steeds
moeilijker te vermijden schijnenden oorlog.
Dit is een van de vele dwaze tegenstellingen,
welke de huidige wereld als een narrenschip
karakteriseeren. Een volledig succes heeft de
Volkenbond behaald in den strijd om Leticia.
Columbia en Peru zijn tot overeenstemming
gekomen en zullen den vreedzamen weg van
onderhandelingen volgen in plaats van dien
van het brute geweld. Veel navolging zal dit
schoone voorbeeld evenwel niet vinden, gezien
den hand over hand toenemenden lust om met
vuur te spelen. Tegenover het Leticia-succes
staat het échec, dat de Volkenbond indirect
lijdt door het feit, dat San Salvador tegen de
Volkenbondstheorieën en -leerstellingen in
den door Japan met geweld gecreëerden staat
Mandsjoekwo officieel heeft erkend. San Sal
vador treedt daardoor het Kellogg-pact, de
Stimscm-doctrine en de Volkenbondsprincipes
met voeten om economische voordeelen te win
nen. Mandsjoekwo heeft uit dankbaarheid di
rect een koffie-order in San Salvador geplaatst,
maar degene, die hierdoor werkelijk op de kof
fie komt, is de Volkenbond.
Door de bemoeiingen van Frankrijk om
Sovjet-Rusland te laten toetreden tot de
Vergadering der Volkeren te Genève,
opent zich voor den Volkenbond een schijnbaar
aantrekkelijk perspectief. Het zijn geen edel
aardige motieven, welke Rusland en Frankrijk
in elkanders armen hebben gedreven, maar
uitsluitend de dwingende macht van het poli
tieke eigenbelang. Rusland voelt zich bedreigd
KEULEN (K. W. P.) Daar de vergadering
van het Duitsche Episcopaat dit jaar geopend
wordt op den feestdag van den H. Bonifacius
(5 Juni) zullen er verschillende plechtigheden
plaats hebben, die andere jaren niet werden
gehouden. Op Zondag 3 Juni zullen reeds ver
schillende Bisschoppen in Fulda aanwezig zijn
om de Algemeene Vergadering bü te wonen van
de Bonifaciusvereeniging voor Katholiek
Duitschland. Deze jaarvergadering wordt ge
opend met een Pontificale Hoogmis in den Dom
van Fulda, waaronder de Bisschop van Osna-
brück, Staatsraad Mgr. Berning de predicatie
zal houden. Gedurende het Lof in den namid
dag zal de Bisschop van Meissen dr. Peter
Legge de vergadering toespreken, 's Maandags
begint de eigenlijke algemeene vergadering met
een Pontificale Hoogmis, die op het graf van
den H. Bonifacius wordt gecelebreerd. Dins
dags den dag waarop de conferentie der Bis
schoppen een aanvang neemt, zal de Bisschop
van Berlijn Mgr. Bares onder de Pontificale
Hoogmis de geloovigen toespreken, 's Avonds om
9 uur boeteprocessie van alle katholieke man
nen en jongelingen van de stad en het land
van Fulda naar de grafzerk van den H. Boni
facius, waar de Bisschop van Rottenburg Mgr.
dr. Sproll een toespraak zal houden.
Op den sluitingsdag van het Octaaf van Sint
Bonifacius zal een groote bedevaart naar Fulda
trekken, zooals deze grijze bisschopsstad nog
nimmer heeft aanschouwd.
Als feestredenaar zal optreden Domprediker
P. Q. Weber O. F. M. Tot slot wordt nog een
feestavond belegd waar Domproost Donders uit
Munster het woord zal voeren.
Met een ontzettende snelheid rennen de race-auto's over de haan. Op ome
foto ziet men de renners kortna den start in volle vaart
SAN FRANCISCO, 29 Mei Met gummi
stokken en traangasbommen is de politie gis
teren opgetreden om een menigte van om
streeks 500 stakers alhier uiteen te drijven,
welke zich met steenen te weer stelden. Een
nieuwsgierige werd door een kogel gewond,
welke naar verluidt door een agent van politie
zou zijn afgevuurd. De politie ontkent echter
van de vuurwapenen gebruik te hebben ge
maakt. Verder werden nog twee stakers, een
voorbijganger en drie politieagenten gewond,
terwijl twee arrestaties werden verricht. Tegen
het einde van de schermutseling vluchtten de
stakende zeelieden naar het hoofdkwartier van
hun vakvereeniging.
De botsing was ontstaan toen de stakers te
hoop geloopen waren in de verwachting, dat
de reeders een antwoord zouden geven op hun
ultimatum betreffende het doen van defini
tieve regelingsvoorstellen.
Een taxi-onderneming te Cleveland in Ohio,
waarvan de chauffeurs in staking zijn, tracht
te heden onder bescherming der politie haar
bedrijf met behulp van werkwilligen te her
vatten. Dit leidde tot ernstige onlusten met
de stakers, die de uitrijdende taxi's met stee
nen bombardeerden en in het centrum dei-
stad de straten blokkeerden, zoodat het ge-
heele verkeer erd stilgelegd.
Uit New Orleans wordt gemeld, dat het al
daar gisteren tot ernstige vechtpartijen kwam
met stakende dokwerkers, waarbij verscheide
ne personen gewond werden.
De leider der textiel-arbeiders te New York
heeft gedreigd, dat 300.000 werklieden in de
textiel-industrie in staking zullen gaan, indien
de werktijd beperkt zal worden.
Generaal Johnson heeft n.l. vorige week
Woensdag meegedeeld, dat vanaf 4 Juli, de ka
toenspinnerijen het aantal uren, waarin de
spjnnerij-bedrijven werken, voor den tijd van
12 weken moeten gaan beperken tot 65 pCt.
MEXICO, 29 Mei De kamer van arbeiders
van den staat Tampico, het centrum van de
Mexicaansche petroleumproductie, heeft mede
gedeeld, dat op 6 Juni de algemeene staking
zou aanvangen ter ondersteuning van de sedert
23 Mei stakende employé's van de Britsche Eagle
Petroleummij., wanneer de eischen van de
werknemers niet worden ingewilligd.
WASHINGTON, 29 Mei. (V. D.) Volgens een
verklaring van den President van de Ameri
kaansche Arbeidsfederatie Green, hebben gedu
rende de maand April ongeveer 260.000 arbei
ders werk gevonden.
Het aantal werkloozen bedroeg in het begin
van de maand Mei echter nog ongeveer
10.600.000. Naar raming hebben hiervan gedu
rende de maand Mei nog ongeveer 600.000 ar
beiders werk gevonden, zoodat het totaal aan
tal werkloozen thans nog ongeveer 10 millioen
bedraagt.
Green verklaarde, dat de werkloosheid in
April nog iets grooter was dan in September
van het vorig jaar, doch iets minder dan in
April 1933. Volgens de laatste statistieken is
er een kleine verbetering in den stand der
werkloosheid waar te nemen.
BRUSSEL; 29 Mei. (Reuter.) De onderhan
delingen om het conflict in de textiel-mdustrie
te Verviers bij te leggen zijn mislukt. De sta
king duurt thans reeds drie maanden en ook
de pogingen van den gouverneur van Luik om
tusschen de patroons en werklieden als bemid
delaars op te treden hadden geen succes.
Zooals men weet eischen de arbeiders vol
ledige erkenning van hun bonden en het in-
oeren van een rouleeringssysteem als de werk
tijd voor een deel der arbeiders wordt verkort.
De bekende aviatrice Lola Schröter is van
plan met een zeilvliegtuig een tocht dwars
over Duitschland te maken
KAIRO, 29 Mei. (Reuter). Het offensief van
de troepen van Ibn Saoed tegen Sanaa, de
hoofdstad van Yemen is begonnen.
De Saoedi-Arabieren rukken van drie zijden
op onder bevel van de prinsen Faigal, Saoed
en Showeir.
Alle troepen van Yemen zijn thans rond
Sanaa samengetrokken.
De opening der Bisschopsconferentie te Fulda
zal 5 Juni met groote plechtigheden gepaard
gaan.
De stakingsbeweging in Amerika breidt zich
steeds meer uit.
De oorlog in Arabië is weer begonnen. Troepen
van Ibn Saoed rukken op naar Sanoa.
Terroristen op Cuba zijn weer in actie. Voor
al op de Amerikanen hebben zij het gemunt.
Faillissementsrequesten inzake de veiling-kwes
tie te Beverwijk ingetrokken.
Kwestie in Breda's raad. Soc.-dem. raadslid
neemt ontslag.
Requesten tegen de voorgestelde nieuwe spel
lingswijze.
De Loosdrechtsche plassen. De kwestie over
openbaar vaarwater.
Weer een vechtpartij te Oss. Koopman ern
stig mishandeld.
O O
Verwachting: Zwakke tot matigen,
Noord-Westelijke tot Noord-Oostelijken
wind, licht tot half bewolkt, waar-
schijnlijk droog weer, iets warmer,
vooral in het Zuiden.
Hoogste barometerstand: 768.0 te Holy-
head.
Laagste barometerstand: 751.8 te Isa-
Er fjord.
=5 Zon op 4.49 - onder 9.06 Licht op 9.36
Maan op nam. 10.45 onder v.m. 4.23
Mgr. Dr. Berning, Bisschop van Osnabrück
en Staatsraad van Pruisen
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 756
Vorige stand: 754