Prikkeldraad
onzer kerken
Echt Nederlandsch
Film in Rusland
KLOEK SANEERINGSPLAN
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOcl
WOENSDAG 30 MEI 1934
Kwakzalverij
Nieuwe renteregeling
Nuchterheid bewaren
EN.DE GESCHENKENBONS
BLIJVEN GEHANDHAAFD!
Dringende oproep
Priesters en geloovigen in 't bisdom
Haarlem zullen de volledige
terugbetaling der schulden
mogelijk maken
Aflossing der rentegevende
schuld
Uitvoering der saneering
MOEILIJKHEDEN VOOR
PAPIERINDUSTRIE
Inkrimping van werktijd bij een
fabriek op de Veluwe
Drie millioen schuld te veel
Nog geen beslissing omtrent
pensioen
De nieuwe regeling
PASSIESPELEN TEGELEN
„De Doolhof" aangekocht
N.S.B. EN NATIONAAL
HERSTEL
TENTOONSTELLING OVER
CURACAO
Onderhandelingen over fusie
zouden worden gevoerd
Een ontkenning
COMMISSARIS DER KONINGIN
AFWEZIG
Op het Algemeen Rijksarchief
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
R.K. GEMEENTERAADSLEDEN
VEREENIGING VAN NEDERL,
GEMEENTEN
Jaarvergadering te Nijmegen
TOONEELSCHOOL
Leerares-examen
Vice-president Gerechtshof
op vertrouwen van de zijde der crediteuren.
Met grooten aandrang vraagt de Commissie
ook medewerking aan allen, die in staat zijn de
inkomsten van het Fonds voor Arme Kerken,
gevormd door de verschillende bovengenoemde
bijdragen jaarlijks zoo hoog mogelijk op te
voeren. Alle daarin gestorte bedragen toch ko
men crediteuren ten volle ten goede, en ver
beteren dus onmiddellijk den toestand.
Hoe grooter deze bedragen zijn, des te spoe
diger en met des te minder schade zijn de ge
maakte fouten hersteld.
Rest ons te vermelden, dat de ingekomen
giften en de stand van zaken regelmatig gepu
bliceerd zullen worden.
Aan het eind van dit openhartig verslag over
den nijpenden nood van verschillende paro
chiën in ons uitgestrekte bisdom, kunnen wij
geen voldoenden nadruk leggen op den vuri-
gen wensch van de Commissie, dat alle geloo-
vigen zonder onderscheid hun volle medewer
king zullen verleenen, om grooter nood te voor
komen.
De plannen der Commissie immers zijn ge
baseerd op de hulp der geloovigen. Men be
denke wel, dat zonder de hulp, zoowel van de
belanghebbenden, die er direct bij betrokken
zijn, als van alle geloovigen, die er eveneens
groote belangen bij hebben, verschillende pa
rochiën niet alleen zelf in moeilijkheden zul
len blijven, maar ook particulieren in moei
lijkheden zullen kunnen brengen.
Paus Innocentius zag eens in een droom de
basiliek van St. Pieter te Rome scheuren en
wankelen. Een man in monnikspij snelde toe,
zette zijn schouders onder de wankelende
muren en stutte het scheurende gebouw.
Zooals St. Franciscus en zijn Orde stut en
steun zijn geworden voor het geestelijk leven
van onze H. Kerk, zoo moeten nu allen eens
gezind en zonder onderscheid, zich schrap zet
ten en deze zware financieele lasten helpen
torsen, om onze eigen kerken en instellingen
voor rampen te behouden.
Onze priesters gaan ons voor. Volgen wij!!!
der Arme Parochiën, dat een jaarlijkscne con
tributie van f 4.vraagt.
Daar deze verschillende vormen van geldver-
zameling op een bijzonder intnesieve wijze
een beroep op de liefdadigheid doen, zijn zij
voorloopig voor vijf jaar aanvaard.
Na afloop van dien termijn zal in verband
met den toestand de wijze van inzameling
worden herzien en zoo noodig uitgebreid of ge
wijzigd, om eenzelfde intensieve medewerking
aan de schuldaflossing te kunnen behouden.
Uit deze verschillende bronnen vertrouwt de
Commissie, dat jaarlijks voor aflossing een be
drag van f 200.000 zal kunnen worden gevoegd
bij hetgeen de noodlijdende parochies zelve
kunnen bijeenbrengen. Dit is ongeveer het
dubbele van het bedrag, dat de betrokken pa
rochies thans verplicht waren af te lossen.
Aldus zal binnen afzienbaren tijd de rentelooze
schuld zijn terugbetaald.
De strijd tegen de kwakzalverij ls reeds
een tachtigjarige oorlog zonder twaalf
jarig bestand.
Hoewel de vechters de wetenschap en het ge
zond verstand aan hun zijde hebben, is hun
succes nooit bijster groot geweest. Nauwelijks
is een wonderbaarlijke pil of een dito toover-
poeder onder de zweepslagen der critici uitge
dreven of tientallen remplacanten dingen om
de opengevallen plaatsen.
De kwakzalverij gaat braaf met haar tijd
mee. Het marktveld is verruild voor de bios
coopzaal; naast pleister, tincturen en zalfjes
staan thans electrische machinetjes, nikkelen
apparaten en met radium (lach niet!) door
trokken doeken.
De doktoren kunnen praten als Brugman of
schrijven als Scott; het baat geen zier: de we
reld wil bedrogen worden! Dat is de kracht,
dat is de steun der kwakzalverij!
De befaamde kwakzalverij bloeit echter niet
slechts op geneeskundig terrein; men vindt
haar momenteel ook welig tieren op politiek
gebied.
Daar heb je onze nationaal-socialisten. Zij
staan met „Wien Neerlands Bloed" op en ze
gaan met.... „Mijn Schild ende Betrouwen"
naar bed, maar daartusschen liggen ze in zwijm
van bewondering voor de Duitsche bruinhem-
den en imiteeren zij natuurgetrouw alles, wat
dezen doen.
Op hun jongsten landdag te Wedde waren
dan ook een groot aantal Hitlerianen als sup
porters aanwezig.
Hoewel tyrannie en knevelarij de basementen
zfjn van hun politiek beginsel, trokken zij, voor
de landdag begon, naar Heiligerlee om een
krans te leggen bij het standbeeld van Graaf
Adolf van Nassau, die daar in den v r ij h e i d s-
strijd tegen Spanje gevallen is....
Op diverse manieren gaan de heeren te keer
tegen Marxisme en Liberalisme en toch passen
zij voor het belangrijkste deel de methodes
van Moskou toe, moesten zij wegens revolution-
naire neigingen uit den staatsdienst worden
geweerd en recruteeren zij hun leiders voor het
grootste deel uit liberale of liberaliseerende
kringen.
Voor Kerk en gezag beweren zij veel eerbied
te hebben, wat weer niet een beletsel was voor
een betooging tegen de bisschoppen in de scha
duw van Mgr. Aengenent's paleis te Haarlem.
IJverend voor de eenheid propageeren zij de
verdeeldheid; brood belovend geven zij steenen.
En toch, niettegenstaande al die verdeeldheid
in zichzelve en die innerlijke tegenspraak heb
ben zij succes.
Kan ook niet anders:
de wereld wil bedrogen worden en de naaste
gelegenheid daartoe is de kwakzalverij
volheid der macht bezit? Dan is elk ander
drager van de macht en zeker als drager
van dictatoriale macht uitgesloten. Dan
wordt de „dictator" een ambtenaar, een
stroopop, die niet regeert krachtens het
leidersbeginsel, maar krachtens de hem
daartoe door Oranje verleende bevoegdheid.
Daardoor alleen!
Of is het echt Nederlandsch de volheid
der macht niet te gebruiken en niet krach
tens persoonlijk inzicht en welbehagen te
regeeren? Maar dat is precies wat altijd
tegen het fascisme in Nederland werd opge
merkt (zie boven). Dat gaat lijnrecht tegen
het beginsel van de dictatuur in!
Eerlijk gezegd, de souvereiniteitsbeginse-
len van den heer Mussert blijven ons voor
alsnog een raadsel.
Eenigen tijd geleden meldden de bladen, dat
de vervallen coupons van verschillende leenin-
gen van R.K. kerken niet betaald konden wor
den. Het aantal in moeilijkheden verkeerende
kerkbesturen nam schrikbarend toe en met be
langstelling werd het rapport tegemoet gezien
van de commissie voor regeling van het ker
kelijk crediet in het Bisdom Haarlem.
In een persconferentie ten bisschoppeljjken
paleize heeft de voorzitter, Mgr. Th. M. P.
Bekkers een overzicht gegeven van de finan
cieele moeilijkheden en van de wijze, waarop
deze zullen moeten worden geregeld.
Merkwaardig toch:
Door de tegenstanders van het
fascisme in Nederland wordt al
jaren lang telkens en telkens weer gezegd:
ons volk is te nuchter om zich te laten be
geesteren door de figuur van een dictator;
wij laten ons niet behandelen naar de
willekeur van een oppermachtig bestuur
der; regeeringsvormen als de door het na-
tionaal-socialisme verdedigde kunnen bij
andere volken inslaan, onze natie is altijd
veel te vrijheidslievend geweest om haar
voor zichzelf te verlangen; wij leven het
best in een rechtsstaat.
Dit argument nu hebben de fascistische
bewegingen in ons land even lang als van
nul en geener waarde voorgesteld. Zij
droegen steeds de overtuiging, dat in onze
politiek slechts dit dilemma mogelijk is:
ófwel een véél-pratend en weinig tot stand
brengend parlement, ófwel een snel-wer-
kende dictatuur. En dat ons volk veel te
practisch voelt om het eerste te willen.
Doch zie:
In haar brochure „Actueele Vragen"
moet de N.S.B. haar houding bepalen tegen
over het ééne hoofd van onze Regeering,
onze Oranje-Vorstin. En nu leze men dit
proza:
„De souvereiniteit van ons Vorstenhuis moet
zijn „een echt Nederlandsche sou-
vereiniteit" (spatieering van ons,
(Red.) d.w.z. een volheid van macht, waarvan
de Souverein echter niet het gebruik maakt om
zelf naar persoonlijk inzicht en welbehagen de
natie te regeeren, doch waarvan hij gebruik
maakt om zijn persoonlijk oppertoezicht uit te
oefenen en uit de volheid van zijn macht en
krachtens het historisch recht der Oranjes de
leiding der zaken te veranderen telkens, wanneer
daarvoor een historisch oogenblik zal zijn aan
gebroken."
Wij vragen ons af wat dit nu eigenlijk
beteekent.
Wat is nu eigenlijk echt Nederlandsch?
Het feit, dat de persoon van Oranje de
Op den regel, dat de rentelooze schuld het
eerst wordt afgelost, zal natuurlijk één uitzon
dering moeten worden gemaakt. Indien vrucht
dragende activa van een kerkbestuur (waar
borgsommen, of effecten, terreinen e.d.) moeten
of voordeelig kunnen worden gerealiseerd, zal
de opbrengst daarvan moeten dienen tot af
lossing van rentegevende schuld in evenredig
heid met hetgeen zij tot dusver aan de rente
betaling bijdroegen.
Overigend wordt voor elk kerkbestuur een
minimum aflossing vastgesteld, waaraan het
zal moeten voldoen als de rentelooze schuld is
afgelost.
Op deze wijze zullen de financiën der nood
lijdende kerkbesturen weder op een gezonde
basis komen. Daarbij wordt aan de crediteuren
wel een groot offer gevraagd, maar toch niet
grooter dan beslist noodzakekelijk is.
Het vaststellen der betalingscapaciteit van elk
noodlijdend kerkbestuur is een omvangrijk
werk, dat tijd en overweging vraagt. De Com
missie arbeidt daaraan reeds ruim vijf maan
den met de noodige voortvarendheid, maar re
kent toch nog verscheidene maanden noodig
te hebben om alle haar voorgestelde gevallen
af te handelen.
Toch zullen binnenkort van eenige parochies
de rentebetalingen kunnen worden hervat; de
andere zullen daarna geleidljjk volgen. De
aflossingen zullen geschieden, zoodra de Com
missie uit de aangegeven hulpbronnen een be
hoorlijk bedrag ter verdeeling bijeen zal heb
ben.
Een aantal Kerkbesturen ondervindt wel- den
druk van de moeilijkheden, maar is toch met
een min of meer groote subsidie van het Bis
dom op het oogenblik in staat aan alle ver
plichtingen te voldoen. Voor deze worden geen
maatregelen voorgesteld.
Een kleiner getal kerkbesturen zal aan alle
verplichtingen kunnen voldoen indien de rente
der schulden wordt verlaagd tot vier pCt. Voor
enkele van deze (kleinere) is het mogelijk ge
bleken hun leeningen om te zetten in leenin
gen van lager rentetype; voor een paar andere
zal aan crediteuren worden gevraagd in een
verlaging van vier pCt. toe te stemmen.
Eerbeek met zijn vijfhonderdtwintig huis
houdens, waar in hoofdzaak de ingezetenen
hun emplooi vinden in de papier- en papier-
warenindustrie, n.l. een vijfhonderdtal, wordt
ernstig bedreigd..
Langen tijd heeft de industrie zich staande
wet ente houden ten koste van groote finan
cieele offers, doch in verband met het bijna
geheel wegvallen van den export en met de daar-
tegenoverstaande vermeerdering van invoer
van buitenlandsche papiersoorten, zijn hier te
lande groote vorraden bij de verschillende fa
brieken opgeslagen, waarvoor absoluut geen
afzetgebied te vinden is.
Met ingang van 1 Juni zal dan ook door
een der grootste fabrieken de werktijd worden
ingekrompen van 33 y3 pet. De mogelkheid is
groot, dat binnenkort meerdere firma's zullen
volgen. r~ van arbeiders zullen hierdoor fi
nancieel worden getroffen.
Engeland heeft haar invoerrechten van
16 2/3 voor ongeveer een maand terug ver-
hoofd tot 20 pet. voor de meeste papiersoorten,
o .a. krantenpapier. Van de zijde der Vereeniging
van Nederlandsche Papierfabrikanten en ook
van de zijde der werknemers, alsmede door het
gemeentebestuur, is de Regeering herhaalde ma
len op dezen toestand gewezen en zijn stap
pen gedaan om tot contingenteering te komen;
tot heden zijn deze nog zonder practisch
resultaat gebleven.
Een derde groep echter thans 25 of 24
verkeert in zulke moeilijkheden, dat zij noch
in de naaste, noch in de verre toekomst in
staat zal zijn op deze wijze gereduceerde ver
plichtingen te voldoen
Dit de verzamelde gegevens staat vast, dat
op deze Kerkbesturen minstens drie millioen
gulden te veel schuld drukt, een feit, dat niet
alleen zijn ontstaan dankt aan de crisis.
Dat dit van de zijde van het Bisdom ten
zeerste wordt betreurd, behoeft geen betoog.
Bezuinigingen van eenige beteekenis zijn bij
deze parochiën niet meer mogelijk en de in
komsten kunnen door haar niet hooger worden
opgevoerd: naar beide zijden is de grens be
reikt.
Uit ernstige onderzoekingen is gebleken, dat
de betalingscapaciteit van niet-noodlijdende
kerkbesturen absoluut buiten staat is voor een
deel het te veel aan schuld over te nemen, wil
len zij niet zelve het nakomen van hun ver
plichtingen in ernstig gevaar brengen.
De dikwerf geopperde veronderstelling, dat
de „goede" parochies de noodlijdende kunnen
redden, vindt helaas geen grond in de feiten,
Een debiteur of groep debiteuren of borgen,
in staat de verplichtingen van een groote sa-
neeringsleening te waarborgen, is dientenge
volge evenmin te vinden.
Verschillende, dikwerf ingenieus herkende
plannen van dien aard, aan de Commissie aan
geboden, zijn op dien grond alleen reeds onuit
voerbaar.
Na langdurige en grondige overwegingen
heeft daarom Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem het volgende saneeringsplan, door de
Commissie als resultaat van maandenlange
studie voorgelegd, aanvaard.
In dit plan wordt een einde gemaakt aan de
toename der schulden en is althans de uitein
delijke volledige terugbetaling van de hoofd
som der bestaande schulden op een gezonde
basis mogelijk.
In de vergadering van den Ned. R. K. Bond
van brood-, koek-, banketbakkers-, cacao-, cho
colade- en suikerbewerkers is ook besproken 't
voorstel van den bondsraad om leden die 65
jaar oud zijn een uitkeering in eens te verlee
nen van f 50.indien zij tien jaren lid van
den bond zijn en bovendien voor elk jaar dat-
ze langer lid zijn f 5 met een maximum van
f 150.
Dit voorstel was door de afdeeling Den Haag
geamendeerd, teneinde een uitspraak van de le
den te krijgen voor contributieverhooging, ten
einde pensioen te verstrekken op 65-jarigen
leeftijd.
De bondsraad adviseerde tot aanneming van
dit amendement, onder voorwaarde, dat, in
dien er geen meerderheid te verkrijgen is voor
verhooging van de contributie, het voorstel van
den bondsraad daarmede niet als verworpen
zou worden beschouwd. In dit geval zou de
bondsraad een reglement ontwerpen, regelende
de uitkeering in eens op 65-jarigen leeftijd naar
gelang het aantal jaren lidmaatschap van den
bond, met dien verstande, dat voor minder dan
tien kalenderjaren lidmaatschap geen recht
op uitkeering bestaat en de uitkeering over ten
hoogste dertig kalenderjaren of vijf gulden
wordt gesteld. De vaststelling van dit reglement
zal geschieden door een daartoe expresseiyk
bijeengeroepen vergadering van de afdeelingen,
met dien verstande, dat voor iedere afdeeling
slechts één afgevaardigde zal kunnen worden
benoemd, terwijl in deze vergadering overeen
komstig het aantal leden zal worden gestemd.
De vergadering besloot tot een nader onder
zoek in de afdeelingen.
Volgens de uiteengezette grondregels zal t.z.t.
ieder betrokken kerkbestuur afzonderlijk de
welwillende medewerking zijner crediteuren in
roepen.
De Comissie durft vertrouwen, dat deze cre
diteuren, zoowel de obligatiehouders als de
houders van ondershandsche schuldbekentenis
sen, hunne medewerking aan dit saneeringsplan
niet zullen onthouden. Het spreekt vanzelf,
dat bij de uitvoering daarvan onmogelijk uit
zonderingen of preferenties kunnen worden
toegestaan, behalve dan voor die crediteuren,
die bijzondere rechten, zooals hypotheken,
mochten hebben. De andere crediteuren staan
volkomen gelijk en van allen moeten derhalve
gelijke offers gevraagd worden.
Mocht een hunner deze meening niet deelen
en zijn oorspronkelijke aanspraken willen door
zetten, dan zou de Commissie gedwongen zijn
het geheele reorganisatieplan der betrokken
parochie te laten vallen en surséance van be
taling aan te vragen tot een accoord is ver
kregen. Evenzeer is het duidelijk, dat de be
trokken kerkbesturen zich zullen moeten ver
zetten tegen dreigementen met faillissement
e.d.
Het behoeft geen betoog, dat een aldus ver
kregen gedwongen accoord nimmer voordeeli-
ger voor de crediteuren kan zijn dan het thans
gebodene.
De Commissie vertrouwt, dat alle crediteuren
overtuigd zullen zijn, dat het uiterste wordt
gedaan om aan de hoogst betreurenswaardige
situatie van het oogenblik zoo spoedig moge
lijk een einde te maken.
Zij betreurt zelve het meest, dat zij niet be
schikt over de middelen om dit te doen zon
der van crediteuren groote offers te vragen,
doch zij is in geweten overtuigd, dat deze tot
het uiterste beperkt worden. Daaraan meent
de Commissie aanspraak te mogen ontleenen
Nadat de Stichting Passiespelen een feit ge
worden is, heeft het bestuur direct onderhan
delingen geopend met den bezitter van het tot
nog toe in pacht gebruikte natuurpark „De
Doolhof" waarin de vroegere openlucht- en de
Passiespelen van 1931-'32 plaats vonden. Het
gevolg hiervan was, dat de Doolhof aangekocht
werd en nu voor goed in het bezit gekomen is
van de Stichting.
De bezwaren die aanvankelijk bestenden om
dit mooie openluchttheater te behouden zijn
hiermede geheel opgeheven. Men heeft reeds
nieuwe beplantingen aangebracht, de speel-
plateau's worden verruimd, opdat alles voor de
opvoeringen in 1935 aan de hoogst mogelijke
eischen kan voldoen. Ook de ligging der zit
plaatsen zal in verband met acoustiek en
overzichtelijkheid der tooneelen, gewijzigd en
verbeterd worden, zcodat de zon niet meer hin
derlijk kan zijn voor de toesschouwers. De bouw
plannen voor den tooneelbouw zijn reeds ge
reed. Binnenkort zal de aanbesteding plaats
hebben van de betonwerken, die noodig zijn
voor het boventooneel en de ondergrondsche
kleedkamers, die daaronder worden aangebracht.
Deze kleedkamers die een oppervlakte hebben
van 280 M.2 hebben het voordeel, dat zij in
directe nabijheid blijven van het hoofdtooneel
en geen geluid doorlaten. De beide afdeelin
gen voor dames en heeren zullen behalve van
genoegzaam daglicht ook nog worden voorzien van
electirsche lichtinstallaties. De middentempel-
bouw zal met een diepte van 12 M. naar ach
teren worden verruimd, zoodat de wandelgang
der spelers achter 't tóoneel in een tunnel naar
den hoofdbouw zal doorloopen. Alle problemen
en ervaren bezwaren worden door het bestuur
ernstig bestudeerd om ze, beantwoordend aan
het hooggestelde doel tot oplossing te brengen.
En sinds de rollen op Witten Donderdag offi
cieel zijn toegekend, hebben de geregelde re
petities een aanvang genomen. Met begeeste
rende voortvarendheid en toewijdenden ijver
worden overal de voorbereidingen getroffen, die
het bestuur der stichting noodig acht, om de
vele duizenden bezoekers onvergetelijke uren te
doen beleven, in het Nederlandsche Oberam-
mergau.
Naar verluidt, aldus de N. Rott. Crt., worden
er onderhandelingen gevoerd tusschen de Na
tionaal Socialistische Beweging en het Verbond
voor Nationaal Herstel om tot samensmelting
te komen. De onderhandelingen zouden worden
gevoerd tusshen ir. B. Wiegersma voor de N.S B.
en generaal Snijders voor het Verbond voor
Nationaal Herstel.
Naar aanleiding van dit bericht ontkent het
hoofdbestuur van het Verbond voor Nationaal
Herstel met nadruk, onderhandelingen te voeren,
om tot een fusie met de N. S. B. te komen.
Onder de instellingen in Nederland, waar
voorwerpen worden bewaard, die op de ge
schiedenis van Curasao betrekking hebben,
neemt het Algemeene Rijksarchief wel de eer
ste plaats in. Veilig geborgen in de brandvrije
bewaarplaats staan daar de oude archieven,
welke sedert 1916 bij gedeelten naar het Moe
derland zijn overgebracht.
Behalve de archieven der kolonie zelve wor
den op het Rijksarchief bewaard de tallooze
bestuursbrieven en bijbehoorende bescheiden,
welke in het tijdperk der West-Indische Com
pagnieën en later van Curasao naar Nederland
zijn gezonden. Vooral het archief der in 1674
Geoctroyeerde West-Indische Compagnie bevat
waardevol materiaal voor de historie van het
eiland. De brieven, in den loop der 18e eeuw
gericht aan Heeren Tien (het hoofdbestuur der
G. W. I. Compagnie) en aan de Bewindhebbe
ren der kamers Amsterdam en Zeeland zijn
volledig bewaard gebleven. Bovendien komen in
de kaarten-verzameling van het Rijksarchief te
's Gravenhage vele op Curasao betrekking heb
bende kaarten voor; de Catalogus noemt een
120-tal op.
In het jaar, waarin de herdenking valt van
de 300-jarige vereeniging van Curasao met Ne
derland, scheen het gewenscht dat een instel
ling, die zooveel authentiek materiaal betref
fende de geschiedenis van het eiland bevat,
aan deze herdenking deelnam door een ten
toonstelling, waar een aantal der merkwaardig
ste bescheiden ter bezichtiging zouden worden
gesteld.
De Commissaris der Koningin in Noord-Hol
land is tot 23 Juni met verlof afwezig. Zijn
ambt zal worden waargenomen door den heer
A. H. Gerhard.
De Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
zal dit jaar haar jaarvergadering houden te
Amersfoort Vrijdag 22 Juni in de groote zaal
van de Sociëteit „Amicitia".
Meter halen. Men kwam nauwelijks tot de helft
en maakte 31 millioen Meter, waarvan een vrij
aanzienlijk aantal, dat een behoorlijke industrie
als afval verwijdert, hetgeen volgens de „Praw-
da" ongeveer 25 tot 30pCt. bedraagt.
In het jaar 19291930 werden 120 Russische
en 45 vreemde films vertoond. In 1933 echter,
toen het aantal zalen met 't drievocd was toe
genomen, heeft men slechts 60 Russische films
laten circuleeren, terwijl vrijwel geen Russische
films naar het buitenland zfjn gegaan. Men kan
zelfs beweren nog steeds is de Russische krant
aan het woord dat niet alleen de kwantiteit,
maar ook de kwaliteit achteruit gaat. Waarom
men dan onder den druk van het vijfjarenplan
toch de bioscoopzalen verdriedubbeld heeft, is
een raadsel, dat ook de Russische bladen blijk
baar niet kunnen oplossen. Wel is er een voor
uitgang te bespeuren in de geluidsfilm, maar
daar heeft het uitgestrekte moedertje Rusland
niet veel aan, als men weet dat ongeveer 96 pCt.
van de Russische bioscopen nog steeds stomme
films draaien.
En toch bestaan en werken de enorme fa
brieken, die men in Moskou, Leningrad en Kiew
gebouwd heeft: de Sovkino, de Meschbaprom,
de Polithika enz. Deze laatste alleen, te Moskou
gelegen, die een capaciteit heeft van 100 films,
maakt er per jaar slechts 15. Eveneens de an
dere fabrieken in Leningrad en Kiew. De „Praw-
da" zelf zoekt de oorzaak van deze geringe
productie voornamelijk in het feit, dat al deze
filmfabrieken vijf of meer directeuren per jaar
zien komen en gaan, waardoor de leiding aan
houdend verwisselt met alle gevolgen van dien.
De productie van het vijfjarenplan, voor zoover
het de film betreft, is reeds driemaal verminderd
en nog kan men het vereischte aantal niet
halen. Niettemin en dit is een duister punt
zijn de bovengenoemde 31 millioen Meter
celluloid opgebruikt. Waar het gebleven is,
wordt door geen enkel Russisch blad opgehel
derd.
Een ander officieel blad, „De roode Ster" van
4 April vertelt er iets meer van door melding
te maken van 60 films, die de militaire opleiding
toen gegeven hebben. Deze films zouden een
groot succes hebben gehad en luisteren naar
namen als deze: „De tankgroep," „De generale
staf van den Kaukasus aan den arbeid," „Een
charge van de cavalerie," „Een aanval der
motorbrigade" enz. enz. Dit aantal zou dus on
geveer even groot zijn als dat der films, die aan
het volk worden vertoond. Telt men echter beide
getallen bij elkaar, dan komt men tot het oor
spronkelijke getal, met dien verstande, dat men
moet beginnen met aan te nemen, dat de mili
taire films niet alleen aan militairen maar ook
aan zooveel mogelijk burgers worden vertoond.
Men zou uit deze oplossing van het raadsel
mogen besluiten, dat het Russische volk sinds
eenigen tijd gevoed wordt met militaire films,
met militarisme dus. De andere taak van de
film wordt in dat geval overgelaten aan den
buitenlandschen import, die te zorgen heeft voor
het amusement.
Wat er met de Russische filmkunst van vroe
ger gebeurt, kan men op zijn vingers natellen
en misschien ligt hier ook de oplossing van dat
andere raadsel, waarom Eisenstein en zijn col
lega's zoo in de vergetelheid raken. Krijgen zij
geen kansen meer, of vinden zij zelf hun ideaal
elders dan in ophitsende militaire films? Wie
zal het zeggen? Eén ding staat vast: de film,
voor zoover actief in de Sovjetrepubliek, maakt
propaganda voor het leger en den oorlog....
Naast documenten afkomstig van Curasao,
kwamen daarvoor allermeest in aanmerking
stukken betreffende de Geoctroyeerde West
Indische Compagnie van 1621. Behalve archief
stukken in eigenlijken zin (charters, brieven,
kaarten) zijn op de tentoonstelling ook te zien
enkele teekeningen, welke gezichten voorstellen
op de voornaamste punten van vestiging in het
gebied der Compagnie, namelijk Olinda de Per-
nambuco in Brazilië, Nieuw-Amsterdam (thans
New-York) in Nieuw-Nederland, en Sint George
d'Elmina op de Kust van Guinea in Afrika.
De tentoonstelling in het Rijksarchiefgebouw
(Bleyenburg 7 te Den Haag) is voor alle be
langstellenden toegankelijk en geopend op
werkdagen van Vrijdag 1 Juni tot en met Za
terdag 9 Juni, dagelijks van 9.30—12 uur en
van 25 uur.
Op Zaterdag 2 en Zondag 3 Juni a.s. wordt
te Rotterdam in de bovenzaal van restaurant
Tivoli, Coolsingel, het congres gehouden van
de Federatie van R.K. Gemeenteraadsleden in
Nederland. Onderwerp van het congres vormt:
„De Raad, het college van Burgemeester en
Wethouders en de Burgemeester in hun on
derlinge verhouding".
Hierover zijn praeadviezen uitgebracht door
de Mrs. Pont, Schoepp en van Haren.
Het Bestuur der Federatie stelt gaarne ook
niet-leden (niet georganiseerde gemeenteraads
leden, burgemeesters, gemeente-ambtenaren,
enz.) in de gelegenheid dit congres, waarep een
zoo actueel onderwerp, dat in het middelpunt
der belangstelling staat behandeld wordt,
bij te wonen, mits daarvan schrifte
lijk of mondeling mededeeling wordt ge
daan aan den secretaris der Federatie, Mau-
ritskade 25, 's Gravenhage, tel. 116680.
Een beperkt aantal exemplaren van „De Ge
meenteraad", orgaan der Federatie, waarin ge
noemde prae-adviezen en de agenda voor het
congres zijn opgenomen is alsnog voor belang
stellenden beschikbaar.
De vereeniging van Nederlandsche Gemeen
ten houdt Woensdag 20 Juni haar jaarverga
dering in het Concertgebouw „de Vereeniging"
te Nijmegen; des middags zullen de deelnemers
door het gemeentebestuur in het stadhuis wor
den ontvangen.
Donderdag 21 Juni des morgens om negen
uur zal de vergadering worden gehouden, als- Het openbaar eindexamen der Tooneelschool
dan zullen in behandeling worden genomen de zal plaats vinden op Zaterdag 9 Juni a.s. des
prae-adviezen uitgebracht door de heeren J. J. namiddags 2 uur in den Stadsschouwburg, al-
A. M. Beaumont, burgemeester van Gendrin- hier.
gen; Th. P. J. Eisen, burgemeester van Naald- Het Toelatingsexamen voor den cursus 1934—
wijk; Dr. J. G. Ramaker, secretaris van Brens- 1935 is vastgesteld op Maandag 3 September
kens en J. J. Talsma burgemeester-Secretaris as. Men kan zich hiervoor schriftelijk aanmel-
van Kamerik en Zegveld over het volgende on- den bij den Directeur,
derwerp: „is het gewenscht onze gemeentelijke
gebiedsindeeling te herzien in dien zin, dat
kleine gemeenten tot grootere eenheden worden
samengevoegd? Zoo ja, naar welke beginselen
zou zulk een herziening moeten geschieden.
In den namiddag van Donderdag zal het ge- Benoemd tot vice-president van Gerechtshof
meentebestuur van Nijmegen een autotocht 's Gravenhage mr. C. W. Schlingemanu, thans
aanbieden naar hotel „Groot Berg en Dal". raadsheer in dat college.
Aan de R.K. Industrie- en Huishoudschool
Haarlem zijn geslaagd voor het theoretisch ge
deelte van het leerares-examen N a (lingerie-
en costuumnaaien) de dames: C. van Boextel,
Tilburg; J. Bohnen, Rotterdam; J. van Hout,
Veghel; L. Giebels, Helmond en Zr. Nicomeda,
Haarlem.
