De groote stad in de crisis
Uit de wereld van de film
Auto in de vaart
O
Nederlandsch
Vroede vaderen
bijeen
TUK DER KA TH. JONGE
WERKGEVERS
I
AMSTERDAM-LIVERPOOL
Hg p§jgi g
ZONDAG 3 JUNI 1934
De voorjaarsvergadering der
K. J. W. V. te Eindhoven
begonnen
Rede van mr. Kropman
Ernstig ongeval op den rijksweg
Amsterd amHaarlem
Mr. G. C. J. D. Kropman
De inzittenden gered
AUTO TEGEN EEN BOOM
Twee dooden, onder wie een
Nederlandsche dame
De langste luchtlijn over zee met
landvliegtuigen geopend
HANDELSVERDRAG MET
CHILI
INDISCHE POSTVLUCHTEN
Voor het te laat is
RETRAITEN
In het „CenakeV' te Tilburg
Retraiten in het St. Alfonsushuis
te Amersfoort
West-Duitschland wint van
Oost-Nederland
SCHAKEN
Om het wereldkam
pioenschap
Het slot der 21e partij
m w»
''wé 'WM
llll lof tas* VM
'm. wm üii
Een storm tegen het praeadvies
van mr. Pont
Congres te Rotterdam
VOORSPOEDIGE REIS
UITLOTINGEN
Zaterdag en Zondag houdt de Katholieke
Jonge Werkgeversvereeniging haar voorjaars
vergadering te Eindhoven.
Nadat de verschillende deelnemers waren
samengekomen in hotel „du Commerce", werd
om ongeveer 4 uur het eerste deel van de ver
gadering geopend in Century.
De voorzitter, de heer A. v. d. L u g t gaf in
zijn openingswoord een kort overzicht van het
werk der vereeniging in de afgeloopen 3% jaar.
Spr. memoreerde de viering van het derde lus
trum, de oprichting van de club Haarlem en
de oprichting te Breda van de kern. Hoewel
het vereenigingsleven minder luidruchtig is ge
weest door de tijdsomstandigheden, is dit leven
niet minder diep en hecht, eerder het tegen
deel. De leden moeten aan de vereeniging niet
alleen hebben ideeëlen steun, maar ook mate-
rieelen. Daarom is 't instituut van het „zakelijk
contact," dat onlangs tot stand is gekomen,
van zeer groot belang. Met een speciaal woord
van welkom aan prof. Weve en aan den oud
voorzitter den heer L. Jansen wordt deze ver
gadering geopend.
Nadat de notulen der vorige vergadering zijn
goedgekeurd, leest de secretaris, mr. J. M. v.
Gilse zijn jaaroverzicht voor, waarin hij de
taak der K.J.W.V. schetste als een taak, waarbij
de christelijke service, het christelijk dienen op
den voorgrond dient te staan.
„Dienen" en „ergens voor dienen" is veelal
hetzelfde en de buitenwereld beoordeelt de
Jonge Werkgevers naar het dienen, naar de
daden, niet echter de bravour-daden, doch het
werk in stilte. Een van die daden kan zijn
het steunen van de jeugdbeweging, door mee
werken aan godsdienstige en charitatieve ver-
eenigingen, contact met werklieden en vooral
met jeugdige werkloozen.
Het hoofdbestuur heeft zijn medewerking toe
gezegd aan de oprichting van het Kath. Ge
meenschapsoord, bedoeld als werkkamp voor
Kath. jeugdige werkloozen.
Het aantal nieuwe leden bedraagt 48; de ver
eeniging telt thans 377 leden. Het ledental
wisselt zeer sterk, wat zijn oorzaak vindt in de
sterke wisselingen in de personen, die in het
bedrijfsleven een leidende functie vervullen.
Spr. memoreert de activiteit bij het werven van
nieuwe leden, vooral van de clubs Eindhoven
en Tilburg. Met een afscheidswoord aan den
voorzitter besluit de secretaris zijn overzicht.
Daarna houdt Mr. Kropman, wethouder van
Amsterdam, zijn inleiding over: „de groote
stad in de crisis".
Mr. Kropman vraagt de aandacht voor de
positie der groote gemeenten, doch hij zal niet
over politiek spreken. Gemakshalve zal spr. zich
bepalen tot Amsterdam, en geeft allereerst de
definitie van Kuijper van gemeenten. .Gemeen
ten zijn geen kunstmatig gevormde gemeen
schap, doch natuurlijke producten der volks-
gemeenschap, als hoedanig de wetgever ze moet
eerbiedigen. Amsterdam is een der gemeenten,
die zich natuurlijk heeft ontwikkeld van de
oudste historie af. De eerste groei ging langs
de boorden van den Amstel. Eerst tegen 't eind
der 15e eeuw werd de stad ommuurd, waardoor
het leven der poorters andere vormen aannam
en waardoor de stad een andere toekomst te
gemoet ging. Van 1612 tot 1658 hadden de uit
breidingen plaats, waarbij de grachten werden
gegraven.
De eerste ernstige tegenslagen heeft Amster
dam meegemaakt in den Napoleontischen tijd,
welke tijd aan den onzen herinnert en in bepaalde
opzichten nog erger was dan thans. In uien tijd
werd Amsterdam door het Rijk geholpen door
het graven van kanalen, door het stichten van
fabrieken en het aanleggen van spoorwegen.
Echter eerst na het openen van het Noordzee
kanaal kwam de welvaart terug. De bevolking
nam toe en uitbreiding was noodzakelijk. De
opening van het Merwedekanaal droeg even
eens veel bij tot verhooging der welvaart. De
bevolking nam sterker toe dan de woningen, en
in dezen toestand kwam de oorlog. In 1917
kwam het plan-Berlage tot stand, waardoor
nieuwe steden konden worden gebouwd langs
de rand der stad.
De bevolking van Amsterdam nam van 1860
tot nu toe van 200.000 tot 780.000. De aangroei
ing is hoofdzakelijk gegaan ten koste van de
Protestanten, die achteruit gingen, terwijl de
Katholieken vooruitgingen, 'n Vierde deel van de
bevolking heeft geen godsdienst. Het aantal
Joden in de stad is 10 pet.; in de gemeentedien
sten der stad is 1 pet. Joden, meestal in de
hoogere functies.
Merkwaardig is, dat de binnenstad ontvolkt
wordt, deze wordt een zakenwijk, en de bevol
king trekt naar de nieuwe steden. Deze bin-
nenstadsche verhuizing is van geestelijk be
lang, omdat men er niet toe kwam kerken in
de nieuwe wijken te bouwen, waardoor contact
met de geestelijkheid verloren ging. Eerst in de
laatste jaren komt hierin verandering. Ook de
Katholieken hebben zich dit aan te trekken.
Hierin kan ook nu de reden liggen, waarom
Yi der bevolking zonder godsdienst is. Waar
echter het kerkelijk leven is behouden, is het
dieper geworden.
Eveneens merkwaardig is, dat Amsterdam
voortdurend nieuw bloed krijgt van buiten, doch
daartegenover staat, dat velen uit de stad weg
trekken. Meestal komen de kleine vermogens
de stad binnen en de groote verdwijnen eruit.
Ook sociaal is dit van belang, daar zij, die van
buiten komen, in de groote stad niet die con
trole hebben als in de kleine stad en daardoor
verloren gaan.
Tot 1930 was in Amsterdam een vestigings
overschot van 2 tot 4 pet. Als men de schei
ding maakt tusschen N.-Holland en de andere
provincies, dan blijkt, dat N.-Holland een ver-
trekoverschot heeft en de andere provincies een
vestigingsoverschot. Het aantal buitenlanders
neemt in Amsterdam voortdurend toe, hetgeen
zijn oorzaak vindt in de Duitsche dienstboden
en de vluchten uit Duitschland.
Amsterdam heeft het geluk, dat het zijn wel
vaart kan 'putten uit meer bronnen. Ongeveer
80 pCt. der bevolking is werkzaam in nijver
heid en handel. Na den oorlog is het aantal
gemeentediensten geweldig toegenomen, waarin
pl.m. 1/10 van de bevolking zijn levensonder
houd vindt. Dit is van groot belang bij het toe
passen van loonsverlagingen en dergelijke kwfes-
ties.
Spr. geeft dan schematisch aan, hoe de crisis
Amsterdam getroffen heeft in het Jaar 1932.
Kenmerkend is bijv., dat de publieke aanbeste
dingen in een jaar terugliep van 10.5 tot 3-5
millioen. Amsterdam heeft thans 40.000 werk
loozen, waarvoor de stad per week een half
millioen moet uitkeeren. Het Rijk draagt 5
millioen per jaar bij. Amsterdam betaalt dus
per jaar 21 millioen, waarbij nog komen 5 mil
lioen voor de gewone armen, totaal 26 millioen
die zoo'n grooten invloed in hun stad hebben.
De secretaris doet voorlezing van bericht van
verhindering van mr. Steenberghe, prof. Heeze-
mans, rector v. d. Bergh en eenige leden.
Het rapport van den penningmeester, den
heer J. A. Duynstee, alsmede het rapport der
kascommissie werd voorgelezen en den penning
meester werd décharge verleend.
In de vacature, ontstaan door het aftreden
van den voorzitter, den heer A. v. d. Lugt,
werd bij enkele candidaatstelling gekozen de
heer Antoon sten uit Eindhoven.
Des avonds had een gemeenschappelijke maal
tijd plaats in hotel „du Commerce," waarna een
trip naar Heeze werd gemaakt.
de crisisverliezen op de tram en andere dien
sten, terwijl bepaalde diensten meer uitgaven
vragen, zooals de Gen. Dienst. Ook de belastin
gen brengen minder op. De eenige wijze, waarop
de begrooting sluitend kan worden gemaakt is
bezuinigen.
De nieuwe financieele regeling van de ge
meenten is voor een groote stad niet gunstig,
ook al niet wegens de tusschentijdsche veran
dering. Sinds eind 1933 is de bijdrage van het
Rijk in den werkloosheidsteun weer verminderd.
De positie der groote stad in deze crisis wordt
dus bepaald door toenemen der uitgaven, door
afnemen der inkomsten en door de houding der
regeering. De moeilijkheden worden nog ver
hoogd door de politieke schakeeringen der be
volking. Bij de regeering heerscht een geest, die
voor het gemeentebestuur de moeilijkheden nog
giooter maakt en die een groot gevaar opleveren
voor de autonomie der gemeente.
Het controle-systeem over het gemeentebe
stuur is thans niet meer juist. De groote steden
gaan hoe langer hoe meer een economisch beeld
vormen en daarom is het onjuist, dat
een college als Ged. Staten, dat een politiek
college is, het beleid der gemeenten contro
leert. Het gemeentebestuur van een groote stad
neemt hoe langer hoe meer een positie in van
't verlichte despotisme en het is mogelijk, dat
de spanning tusschen bestuur en raad te groot
is en dat de stad onbestuurbaar wordt in welk
geval een regeeringscommissaris komt, die een
einde maakt aan de autonomie dier gemeente,
hetgeen voor de gemeente zeer funest is en
haar bestaan aantast.
Het gemeentebestuur is nooit bang voor ob
jectieve critiek en daarom moeten allen mee
werken om de bevolking voor te lichten, opdat
zij een beeld krijgt van de moeilijkheden der
groote stad in de crisis.
Na het beantwoorden van enkele vragen,
dankt de voorzitter mr. Kropman en huldigde
in zijn persoon de Katholieken van Amsterdam,
Toen je uit de gevangenis
Tcwam heb ik je geld gegeven
om een nieuw leven ie begin
nen. Wat heb je er mee ge
daan?
Ik heb er een fijn stelletje
modern inbrekersgerei voor ge
kocht.
Zaterdagavond is op den Rijksweg Amster
dam—Haarlem een zeer ernstig ongeval gebeurd
dat nog goed is afgeloopen. Uit de richting
Haarlem kwam n.l. om ongeveer half acht een
auto, bestuurd door een naar schatting 65-
jarigen heer uit Den Haag.
De auto had een tamelijk groote snelheid.
Toen hij den spoorwegovergang van den spoor
weg HaarlemHoofddorp gepasseerd was, kwam
de auto door tot nu toe onbekende oorzaak
met het rechtervoorwiel en het rechterachter-
wiel in het mulle zand van den wegberm te
recht. De bestuurder raakte daardoor de macht
over zijn stuur kwijt en de auto vloog dwars
over den'weg. Eenige paaltjes van de trambaan
der N.Z.H.T.M. werden omvergereden, de auto
schoot de trambaan over en dook in de trek
vaart naast deze baan.
Gelukkig bleef de auto met zijn bovengedeelte
boven water, zoodat de zes inzittenden eruit
konden kruipen, of eruit konden getrokken
worden door inmiddels toegeschoten inzitten
den van passeerende automobielen, wielrijders
enz., terwijl ook een schipper met zijn boot bij
het redden behulpzaam was.
Van de inzittenden bleek de bejaarde echt-
genoote van den bestuurder, die naast dezen
in den wagen gezeten had, er nog het slechtst
aan toe te zijn. Zij was blijkbaar zeer geschrok
ken en had water binnen gekregen. De overi
gen: de bestuurder, mr. v. L. uit Den Haag, nog
een naar schatting zestig-jarigen heer, de 35-
jarige chauffeur, die achterin gezeten had en
nog twee dames, kwamen met den schrik en
een nat pak vrij.
De gewonde en de twee andere dames wer
den met een particulieren auto van de garage
v. Rumpt te Haarlem naar het St. Elisabeths-
gasthuis te Haarlem overgebracht, waar mevr.
v. L. ter verpleging is opgenomen.
Haar toestand was gisterenavond betrekkelijk
goed te noemen.
De twee andere dames konden naar huis
terugkeeren, wat ook de twee heeren en de
chauffeur deden.
Toen het ongeval gebeurd was, waarschuwde
de heer Roosenhart, die vanuit het service
station het ongeval had waargenomen, onmid
dellijk de politie en de E.H.B.O., die spoedig
ter plaatse waren.
Ook heeft hij garage v. Rumpt gewaarschuwd,
die met een auto de inzittende dames naar
het St. Elisabeths-gasthuis heeft overgebracht.
De politie heeft pro forma een onderzoek
ingesteld, maar geen strafbaar feit kunnen con-
stateeren.
De auto, welke binnen enkele uren zeer diep
in de vaart gezonken was, is hedennacht om
3 uur met een kraanwagen van de garage v.
Rumpt uit de vaart gehaald.
Het ernstig ongeval veroorzaakte eenige stag
natie in het verkeer ter plaatse. Tal van auto
mobilisten en wielrijders stopten en begaven
zich naar den waterkant om den gezonken
auto te bekijken. Hier gold voor hen met recht
het spreekwoord: een schip op het strand is
een baken in zee....
Zaterdagnacht is op den weg tusschen Geck
en Hasselt (België) een auto met groote snel
heid tegen een boom gereden. Mej. Klemschmidt
uit Amsterdam werd daarbij °P slag gedood.
De bestuurder, een Belg, is kort na zijn op
neming in een ziekenhuis overleden.
Bij den beeldhouwerHebt u
soms een model noodig voor
de Venus van Milo?
Gutierrez, Madrid.
Zaterdagmiddag eenige minuten vóór vieren
landde de „Leeuwerik" van de K.L.M. met ge
zagvoerder Frijns als piloot vlot op Schiphol,
thuiskomende van de eerste vlucht naar Liver
pool en terug.
Met dit vliegtuig keerde tevens terug het
Nederlandsche gezelschap, dat ter gelegenheid
van de opening van de nieuwe luchtverbinding
van de K.L.M. met Hull en Liverpool eenige
dagen in Engeland had vertoefd.
Het waren de heeren ir. M. H. Damme, direc
teur-generaal van P.T.T., L. Boogerd, directeur
van de Handelsinrichtingen te Amsterdam en
A. Plesman en D. J. de Vries van de K.L.M.
In minder dan drie en een half uur tijd
de „Leeuwerik" was te 12.35 uur Amsterd.
tijd van het vliegveld Speke nabij Liverpool
vertrokken was de Fokker-vogel van de
Westkust van Engeland naar Neerland's
hoofdstad gevlogen. Een kwartier korter was
echter de vliegtijd, daar in Huil een tus-
schenlanding wordt gemaakt.
Had de „Valk" bij de eerste vlucht op deze
lijn op 31 Mei de route gedeeltelijk langs de
Engelsche kust genomen via Cromer, de
„Leeuwerik" vloog Zaterdagmiddag recht
streeks van Huil naar Zandvoort, ongeveer
350 K.M. Dit is de langste luchtlijn ter
wereld over zee, welke met landvliegtuigen
wordt uitgevoerd.
Het is dan ook begrijpelijk, dat men in Huil
en Liverpool volle bewondering heeft voor het
werk van de K.L.M., een bewondering, welke
tijdens het bezoek der Nederlandsche gasten,
in tal van redevoeringen tot uiting kwam.
Zoowel in Huil als Liverpool de Lord Mayors
en de directeuren van de vliegvelden hebben
het den heer Plesman verzekerd zal men er
naar streven in samenwerking met de K.L.M.
tot verbetering en daarmede tot ontwikkeling
van het luchtverkeer te komen. Vooral voor
Liverpool als groote havenstad is het van groot
belang te zorgen voor een goede luchthaven.
Door internationale samenwerking zullen in
de toekomst nog veel snellere verbindingen wor
den geschapen dan thans reeds het geval is.
Het is nu reeds mogelijk des morgens te
kwart over zeven uit Glasgow in Schotland te
vertrekken en denzelfden avond te kwart over
zeven te Malmö of te kwart over acht te Berlijn
aan te komen.
Reuter seint ons uit Santiago, d.d. 1 Juni, dat
de heeren Boissevain, zaakgelastigde van Neder
land en Cruchaga, minister van Buiten' andsche
Zaken van Chili, het nieuwe handelsverdrag
hebben onderteekend.
De „Pelikaan" (uitreis) is uit Rutbah ver
trokken en landde te Dj ask.
De „Rüstvogel" (thuisreis) is uit Calcutta
vertrokken en landde te Jodhpur.
nze beschouwing over de vraag, of een Ne
derlandsche filmindustrie mogelijk is,
heeft vele lezers naar de pen doen grijpen.
Dat allen zonder uitzondering het met de
strekking van ons betoog geestdriftig eens zijn,
is voor ons bemoedigend, doch de methode, die
sommigen willen toepassen om tot het groote
doel te geraken, lijkt ons wat rigoureus.
Het is een niet te ontkennen feit. dat de Ne
derlandsche filmindustrie in verkeerde handen
is. in handen namelijk, die de mogelijkheden tot
een filmcultuur vermaterialiseeren, vergroven,
zooals een onzer lezers het terecht uitdrukt. De
kans voor de Nederlandsche film zal dan pas
komen, wanneer het begrip „industrid" op den
achtergrond wordt gedrongen en wanneer het
begrip „Cultuur" gaat primeeren.
Daar is op het oogenblik geen sprake van.
Dit wks het geval, toen de jonge filmers, die
ons land een naam hebben bezorgd in de inter
nationale filmwaardeering. naar best vermogen
en met opoffering van hun laatsten gulden hun
films maakten. Dat was de tijd van de ware
nationale film, al heeft deze periode geen drie
groote films opgeleverd. Thans echter, nu men
het nationaliteitsgevoel gaat misbruiken om een
zoogenaamde Nederlandsche filmindustrie te
vestigen, die het begrip „Nederlandsch" alleen
gebruikt om geld te verdienen ten koste van
veel grootere waarden dan geld, is er minder
dan ooit sprake van een Nederlandsch element
in deze filmindustrie. Het gaat hier uitsluitend
om de zaken en niet om de film. En juist daar
om schroomt men niet buitenlanders naar hier
te halen, die niets weten van Nederland, noch
van den Nederlandschen geest, die den geest
van Bouber's volksstuk via de commercieele
film grondig hebben vernietigd; die ver achter
blijven bij wat het middelmatige buitenland
produceert en die dus het laatst van al geroe
pen zijn om zich voor te doen als vertegen
woordigers van een Nederlandsche cultuur.
Reeds daarom alleen is het zeer te betreuren,
dat deze mannen werden uitverkoren, maar nog
op een budget van 110 millioen. Hierbij komen meer is dit te betreuren, omdat onze eigen
filmers het werk beter zouden hebben volbracht.
We schamen ons wel een beetje, wanneer we
niettegenstaande dit alles toch nog in verschil
lende Nederlandsche organen mededeelingen
lezen als daar zijn: „Het is jammer, dat wij
niet over krachten beschikken als Oswald en
anderen, zoodat we wel genoodzaakt zijn onze
toevlucht tot buitenlanders te nemen." Zulke
verklaringen worden neergeschreven na een
bezoek aan de opnamen van die bleeke juffrouw,
nadat deze verklaring geïnspireerd is door hen,
die bij deze juffrouw belang hebben. Het is
niet wadr, dat wij „zulke krachten" niet hebben.
We hebben betere. En als men ons vraagt, of
er Nederlanders zijn, die een film als „De Jan
tjes" zouden kunnen regisseeren. dan antwoor
den wij daar overtuigend op, dat zij het beter
zouden hebben gedaan, om de eenvoudige reden,
dat het niet slechter kon. Bezie de films, die
Speijer in Duitschland maakte. Tamme regie,
tamme montage, gefotografeerd tooneel en een
nogal laffe uitbuiting van précaire gegevens. De
laatste film, die we van dezen „regisseur" heb
ben gezien behandelde den handel in blanke
slavnnen en was reeds door het onderwerp
geroepen om zeker publiek geestdriftig te stem
men. Moet men filmkunstenaar zijn om met
dit onderwerp eenig succes te boeken? Aller
minst, men behoeft slechts dit onderwerp te
durven kiezen om zeker te kunnen zijn van een
draaglijk succes. In Duitschland doen deze films
het doorgaans uitstekend, althans tot vóór
eenigen tijd. Op dit oogenblik zijn zij minder
welkom, doch vroeger kon men het toppunt
van succes bereiken door een vaag instructief
draadje door de film te laten loopen, om het
publiek te suggereeren, dat de film bedoeld was
als „waarschuwing" aan ouders en opvoeders
In Nederland hebben dit soort films eveneens
nogal aftrek gevonden. Maar de laatste Speijer
is vrijwel onopgemerkt voorbij gegaan. Er was
dan ook geen enkele reden om er aandacht aan
te schenken en de eenige verdienste van de film
was, dat zij den nadruk legde op de machteloos
heid van den maker. Dit geknutsel heeft niets
met film van doen, en het mag een raadsel
heeten, waarom men überhaupt zijn toevlucht
nam tot menschen, die veel meer dan onze
eigen filmers nog alles hebben te leeren wat
tot 't goede vakmanschap van de film behoort.
Voor de heeren echter zoo ver zullen zijn, zal
er al aardig wat verknoeid zijn aan de mogelijk
heden en wij vreezen zeer, dat op dat fatale
oogenblik den moed bij de geldkrachtige en
goedwillende Nederlanders danig zal gezakt zijn.
Hetgeen ons wordt voorgespiegeld door de
nieuwe ondernemers kan ons moeilijk met
vreugde vervullen. Het succes van „De Jantjes"
is nu eenmaal een misleidend succes. Ten on
rechte spelen de belanghebbenden uit, dat de
film an sich een verrassing zou geweest zijn.
De eenige grond van het succes was het vroe
gere succes van het tooneelstuk, de populariteit
der sterren, de aardige liedjes van Davids, de
Amsterdamsche achtergrond en het feit, uat
hier sprake was van een der eerste Nederland
sche geluidsfilms in de Nederlandsche taal. Dit
is heel wat, maar het voornaamste ontbreekt er
aan. De film was geen succes als film. Integen
deel, als zoodanig was het een mislukking, die
ernstige gevolgen kan hebben. Wanneer men
wil voortborduren op dit succes, dan zal men
spoediger dan men meent bedrogen uitkomen.
Want bij iedere volgende film tellen al die fac
toren niet meer mee, al bestaat de mogelijkheid,
dat het succes nog even zal doorwerken, om
daarna voor goed weg te blijven, tot er einde
lijk duchtig zal worden ingegrepen door een
film, die om zichzelf en niet om bijkomstige
factoren zal gewaardeerd worden.
Het kwaad straft zich zelf wel en ons aller
taak is het dit proces zoo mogelijk eenigszins
te bespoedigen. Wij gelooven niet dit te kunnen
bereiken door de onzachtzinnige methode, die
een onzer lezers ons voorstelt hij is een goed
verstaander en zal dit begrijpen al kunnen
wij zijn zoo fel geuiten afkeer van de huidige
Nederlandsche filmondernemers volkomen be
grijpen en geven wij hem toe dat deze men
schen moeilijk Nederlandsch kunnen denken en
voelen.
Het verzet kan niet uitblijven en op den duur
zal men ook van hooger hand wel willen inzien,
dat er definitief moet ingegrepen worden, wil
men voorkomen, dat alle cultuur uit de film
verdreven wordt ten bate van commercieele
ondernemers, wien de cultuur blijkbaar niet ter
harte gaat.
Het zijn niet alleen de regisseurs, noch hun
assistenten, die de Duitsche lakens uitdeelen,
het zijn ook de cameramen, van wie er slechts
één een Nederlander is. die gemakkelijk onop
gemerkt kan blijven, als men dit wil. En het
zijn de architecten, die Duitsche motieven aan-
sleepen om toch vooral de architectuur van Hol
land de volle maat te geven. Het is alles Duitsch,
wat de wind waait en uit dezen hoek schijnt
men de Nederlandsche filmindustrie te verwach
ten. De volstrekte onmogelijkheid ligt er zoo dik
op, dat men zich met verbazing afvraagt, waar
het inzicht blijft. Zal het niet komen, als het
bijna te laat is?
Dgb.
912 Juni. Meisjes.
1215 Juni. Dames.
1518 Juni. Meisjes. Voltallig.
16—19 Juni. Meisjes'K.J.V.
23—26 Juni. Meisjes.
30 Juni—3 Juli. Meisjes.
7—10 Juli. Meisjes.
13—16 Juli. Meisjes. Voltallig.
16—19 Juli. Huismoeders.
20—23 Juli. Meisjes. Voltallig.
24—27 Juli. Gereserveerd.
28—31 Juli. Meisjes.
31 Juli—4 Aug. Onderwijzeressen e.a. Dames.
4—7 Aug. Meisjes.
711 Aug. Onderwijzeressen e.a. Dames.
11—14 Aug. Meisjes.
14—17 Aug. Meisjes.
18—21 Aug. Dames-Onderwijzeressen.
21—25 Aug. Onderwijzeressen e.a. Dames.
25—28 Aug. Meisjes.
28—31 Aug. Dames en Onderwijzeressen.
31 Aug.—3 Sept. Meisjes.
47 Sept. Meisjes van Lycea.
811 Sept. Meisjes.
1014 Sept. Dames.
1417 Sept. Dames kantoor-personeel.
18—21 Sept. Derde Orde H. Dominicus.
Dinsdag 5—8 Juni: Gehuwde vrouwen.
Zaterdag 9—12 Juni Gereserveerd.
Dinsdag 12—16 Juni Gehuwde Dames.
Zaterdag 16—19 Juni Gereserveerd.
Dinsdag 19—22 Juni R.K. Politiebond St.
Michael.
Vrijdag 22—25 Juni Heeren Vincentianen.
Dinsdag 26—29 Juni Ongehuwde Dames.
Zaterdag 30 Juni—3 Juli Heeren Middenstand.
Dinsdag 3—6 Juli Gehuwde vrouwen.
Zaterdag 7—10 Juli Heeren Vincentianen.
Dinsdag 10—13 Juli Geh. Dames Middenstand.
Zaterdag 14—17 Juli Ongeh. Dames Midden
stand.
Dinsdag 17—20 Juli Meisjes.
Vrijdag 20—23 Juli Gereserveerd.
Maandag 23—26 Juli Jonge Middenstanders.
Zaterdag 28—31 Juli K.J.V. (leden en asp.)
Woensdag 14 Aug. K.J.V. (leidsters en leden)
Zaterdag 47 Aug. Jonge Werkman.
Donderdag 9—12 Aug. Heeren Handelsreizigers.
Zondag 1215 Aug. Jongens (16 en 17 jaar).
Zaterdag 1821 Aug. Mannen en jongemannen.
Dinsdag 2124 Aug. Heeren Middenstand.
Zaterdag 2528 Aug. Meisjes.
Dinsdag 2831 Aug. Ongeh. Dames Middenstand
Ter gelegenheid van 't 70-jarig bestaan van de
stad Emmerik is Zaterdag aldaar een voetbal
wedstrijd gehouden tusschen West-Duitschland
en Oost-Nederland. De wedstrijd werd met 10
door de Duitschers gewonnen.
Het slot van de 21ste partij is na het belang
wekkende verloop van het eerste gedeelte nog
al tegengevallen. Bogoljubow was, zooals wij
gisteren reeds berichtten, de kwaliteit achter,
had echter nog aardige tegenkansen door een
vrij-pion, die tot de zesde lijn gevorderd was.
Zijn spel wekte echter den indruk, dat hij zich
zelf kansloos achtte. Waarschijnlijk had hij het
Aljechin wel veel moeilijker kunnen maken.
De wereldkampioen daarentegen speelde een
voudig en sterk. Hij ruilde, onder voorloopige
opoffering van een pion, het belangrijkste witte
stuk, een paard op d4, af. Bogoljubow liet,
zonder dat het bepaald noodzakelijk was, zijn
vrij-pion wegslaan. Een oogenblik later ver
zuimde hij, den vrijgeworden zwarten a-pion
te nemen en tenslotte gaf hij zwart de kans,
zich ook nog een vrij-pion op de h-lijn te ver
schaffen. Dit was te erg, twee vrijpionnen te
gen te houden, als men reeds de kwaliteit ach
ter is, dat gaat niet! Op den 63sten zet capi
tuleerde Bogoljubow.
De afgebroken stand was:
Wit Kg2, La6, Lc3, Pd4, pion a4, c6, e3, f2, g3.
Zwart Kg8, Tbl, Lb6, Pe5, pion a5, d5, e4, f7,
h5.
X ÜX.S
41. La6-b7 Waarschijnlijk had Wit
beter gedaan dezen looper beschikbaar te hou
den voor het veld b5, om eventueel tegelijk de
a- en c-pion te kunnen dekken. Overigens is
Wit om zetten verlegen! 41Pe5-f3. Het
eenvoudigste, om het sterke witte paard on
schadelijk te maken.
42. Pd4xf3, e4xf3t. 43. Kg2xf3, Lb6-c7. Om
zich te beschermen tegen een binnendringen
van den witten koning via f4 en eventueele
dreigingen als Le5 plus c6-c7 te voorkomen.
44. Lb7-a6Kost den c-pion. 44
Tbl-cl. 45. Lc3-d4. Tclxc6. 46. La6-b7, Tc6-c4.
47. Lb7xd5, Tc4xa4. 48. Kf3-e2, Lc7-d6. Deze
looper moet naar g7 om de lange diagonaal te
bezetten. 49. f2-f4, Ld6-f8. 50. f4-f5 Nu
kan Wit Lg7 desgewenscht 'beantwoorden met
f5-f6. 50Ta4-b4. 51. Ld4-c3, Tb4-g4.
52. Lc3-e5 Kansrijker lijkt ons Lc3xa5.
Weliswaar wordt dan na Tg3: de h-pion ge
vaarlijk, maar Wit heeft dan tenminste de
handen vrij om zich op de verdediging te con-
centreeren. 52a5-a4. 53. e3-e4, h5-
h4. 54. Ke2-f3? Een onbegrijpelijke zet.
Wit krijgt nu twee vrijpionnen te bestrijden.
54h4-h3. 55. Le5-f4 Na
tuurlijk mocht Kg4: niet wegens h3-h2 en h2-
hlD. Nu dreigt 't nemen echter wel, daar
thans na h3-h2 kan volgen e4-e5 met dekking
van hl. 55Tg4-g7. 56. g3-g4, Tg7-h7.
57. Lf4-h2, Lf8-d6Het eenvoudigste om er di
rect een eind aan te maken. 58. Lh2xd6, h3-
h2. 59. Ld6xh2, Th7xh2. Nu is wit machteloos
tegen 't opmarcheeren van den zwarten a-pion.
60. e4-e5, a4-a3. 61. e5-e6, f7xe6. 62. Ld5xe6t,
Kg8-f8. 63. Kf3-f4, a3-a2. Wit geeft het op.
De stand is thans: Aljechin 7, Bogoljubow 1,
remise 13. Aljechin behoeft nu nog slechts
twee punten te halen, om den strijd in zijn
voordeel te beslissen.
Zaterdagmiddag heeft de Federatie van bon
den en centrales van R K. Gemeenteraads
leden in Nederland te Rotterdam haar congres
gehouden.
Nadat 's morgens de jaarvergadering van
huishoudelijken aard had plaats gevonden,
werd 's middags onder leiding van den wet
houder van Rotterdam, den heer Nivard, een
uitstapje gemaakt naar Waalhaven, waarop de
maaltijd volgde in Tivoli.
Te half 9 begon onder leiding van den heer
J. J. W. IJsselmui ien de eerste vergadering ter
bespreking van de praeadviezen, uitgebracht
door mr. D. Pont, mr. C. van Haren en mr. R.
Schoepp, over het onderwerp:
De raad, het college van B. en W. en
de burgemeesters
Zooals we verwachten was keerde de discussie
zich uitsluitend tegen het eerste praeadvies,
dat van Hillegoms burgemeester, die scherpe
critiek had geleverd op de gemeenteraden in
hun huidige samenstelling en gepleit had voor
ingrijpende versterking van het centraal gezag
in den persoon van den ourgemeester. Zoo sterk
had dit de gemoederen in beweging gebracht,
dat aan de beide andere praeadviseurs ternau
wernood een woord werd gewijd.
De heer Pont had een knuppel in het hoen
derhok gesmeten. Het aantal congressisten was
niet groot er. de sprekers wisten zich te beheer-
schen, anders had men kunnen spreken van
een storm tegen het praeadvies-Pont.
Wij hoorden van de verschillende sprekers
qUalificaties als: „aan arrogantie gienzende
vrijmoedigheid", „een aaneenschakeling van
verdachtmakingen", „oud-liberale kliekgeest"
„Als boven dit praeadvies had gestaan:
Mussert in plaats van Pont, had het mij niet
verwonderd!" zeide de heer Lucassen. (Bilt-
hoven)
In het algemeen hadden de discussies gelijke
strekking. Van de capaciteiten der gemeente
raden werd door de sprekers een ietwat roos
kleuriger beeld opgehangen, dan de heer Pont
had gedaan. De heer Nivard herinnerde aan
den tijd van vroeger, toen de raadsbesluiten
veelal op de sociëteit werden genomen: een
tijd, dien men ook niet meer terug zal verlan
gen.
Voor het voorstel om de helft min één der
raadsleden door dan Commissaris der Koningin
te laten benoemen, schrok men terug. Een niet
katholiek gouverneur zou daarmee in een ka
tholieke provincie veel kwaad kunnen doen.
De heer Deerenberg uit Schoonhoven merkte
nog op, dat 't teruggrijpen van den heer Pont
naar het referendum niet in overeenstemming is
met diens roep om meerdere deskundigheid.
De rechtspositie der ambtenaren wordt door
praeadviseur geheel op losse schroeven gezet.
Alleen waar het een burgemeestersgrondslag
geldt, acht hij inschakeling van meerdere in
stanties gewenscht.
Na al deze bezwaren, die in den breede wer
den uitgemeten, werd nog gesproken door een
tweetal collega's van den praeadviseur, doch
ook hier mc-qht mr. Pont geen steun vinden.
Burgemeester van Elzen uit Naaldwijk sprak
speciaal om te doen uitkomen, dat het prae
advies niet een communis opinio der burger
vaders vertegenwoordigt en keerde zich uit
voerig tegen de voorstelling, dat de burgemees
ter allereerst ambtenaar is.
De jonge burgemeester van Nootdorp mr.
Schölvinck zag hem ook liever als man der ge
meente.
Het was met dat alles geen discussie, die
nieuwe gezichtspunten opleverde.
De felbsstookte praeadviseur zat achter zijn
bestuurstafel en maakte glimlachend zijn aan-
teekeningen. Eerst heden zal hij aan het woord
komen.
Wij zijn benieuwd wat hij ter adstructie van
zijn requisitoir zal aanvoeren.
De heer J. J. v. d. Leeuw, die met zijn vlieg
tuig „Goede Hoop" op weg is naar Kaapstad,
is Zaterdagmorgen te 6.15 van Boedapest ge
start en 's middags te 1.30 te Athene aange
komen. Het weer was goed, heden wordt de
vlucht voortgezet.
LOTEN PALEIS VOOR VOLKSVLIJT 1809
Loting op 1 Juni 1934
20 seriën, elk bevattende 50 nos. 1/50.
164 241 480 1560 1758 1908 2354 2650 3539 3721
4175 4871 5063 5309 5473 5745 6029 6161 6442 6811
Deze 1000 loten zijn betaalbaar bij de Assocta-
tie-Cassa te Amsterdam na aftrek van couponbe
lasting met f 2.99.
R.K. KERK H. JOZEF, NIEUWERKERK
A. D. IJSSEL
Alle nog uitstaande obl. der 5 pCt. leening 1928
zlln aflosbaar gesteld op 1 Sept. 1934 bij P. Kok
Co.. Den Haag.
RK. KERK II. LAMBERTUS, HENGELO
3(4 pCt. Lg. 1896 60.000 no. 51, losb. 1 Juni
1934 bij de firma J. Luykx, Roosendaal.
R.K. PAR. H. HENRICUS, KLAZINAVEEN
4 pCt. Lg. 1903 15000 no. 9 (laatste nummer)
f 500, losb. 1 Juli 1934 bij de Rotterdamsche Bank-
vereen., Roosendaal
R.K. PAR KERK H. JOZEF, DELFT
4 pCt. Lg. 1909 70.000 thans 48.000 ns. 42
129 A 500. losb. 1 Juni 1934 by de Rotterdam
sche Bankvereen., Roosendaal.
R.K. PAROCHIAAL KERKBEST. V. d. H. JOAN
NES DEN DOOPER, KATWIJK a. d. RIJN
5 pCt. Lg. 1928 no. 13, losb. 1 Aug. 1934 by P.
Kok Co., 's-Gravenhage.
R.K. PAR. KERKBESTUUR O. L. VROUW
KONINGIN V. (i. H. ROZENKRANS, R.'DAM
3(4 pCt. Lg. f 175.000 ns. 82 a en b a j 250,
losb. 1 Mei 1934 bij P. J. Mlnderop. Rotterdam
en H. J. v. Ogtrop Zoon, A.'dam.
ST. ADELBERTSTICHTING. EGMOND-BINNEN
3 pCt. Lg. 1922 ns. 8 12 1 06 158 200 300 312 315
334 390 a 100. losb. 1 Juni 1934 bij Theodoor
Gilissen. Amsterdam.
ST. AUGUSTINUSSTICHTING, UTRECHT
4 pCt. Lg. 1912 60.000 ns. 88A en B 89 A en
B 250, ns. 112 a b c d e a 100, losb. 1 Juni
1934 by Lentjes ós Drossaerts, Den Bosch.
ST. BONIFACIUS MISSIEHUIS, HOORN
Loting op 7 Mei 1934
5 pCt. Lg. 1928 f 140.000 ns. 17 60 63 A 1000,
no. A 114 500, losb. 1 Aug. 1934 bij de Noorder-
bank. Alkmaar en Hoorn.
ST. VINCENTIUSVER. (Vg. V. d. H. VINCENTIliS
VAN PAULO). 'S-GRAVENHAGE
5 pCt. Lg. 1929 f 100.000 ns. 4 44, losb. 1 Juli
1934 by de Nederl. Landbouwbank.