VERKEERSWEEK
Het corporatieve stelsel
„Behaaglijk op lager niveau"
Prikkeldraad
De „Postjager"
Veilig verkeersactie in ons land
VERKEERSWEEK
EEN PROP A GANDA- WEEK
JONGE WERKGEVERS
BIJEEN
MINISTER CRITISEERT
K.N. V.B.
Alle menschen werden
„Brüder"
MAANDAG 4 JUNI 1934
Om iets te bereiken, moeten alle
weggebruikers zooveel moge
lijk samenwerken
Wat het Verbond
beoogt?
SPEEL BLIJ
HAAR
LAAT DEH
RIJWEG VRIJ!
VERBOND MH VEREENIGINGEN VOOR VEILIGVERKEER
de Weg
VrijvBoGevaar
Fusie van katholieke
democraten
De partij van prof. J. A. Veraart
blijft eenzijdige ontwape
ning propageeren
DE ZWARE REPETITIES EN
Tobt Gij met
Montagebrug geplaatst
Groote belangstelling te Arnhem
V acature-Mussert
De voordracht van drie personen
waaruit deze maand een hoofd
ingenieur zal worden
gekozen
REGENT F. GOOYAERTS
Benoemd tot geheim kamerheer
van Z. H. den Paus
WIELRIJDER DOODGEREDEN
CHAUFFEUR IN SLAAP
GEVALLEN
De „Goede Hoop" in Caïro
RIJNBRUGWERKZAAMHEDEN TE ARNHEM
Een der montagebruggen werd Zondag op de nieuwe pijlers
geplaatst
„Voor ons land is nog niet te zeg
gen, hoe de nieuwe staat er
uit moet zien"
Ordeningsproces
„Het corporatieve stelsel"
Italië en Oostenrijk
Vroolijke en ernstige woorden aan
het souper na het Stadion
concert
Beroep op de jeugd
Minister Marchant
Minister Marchant spreekt
De houding van den K. N. V. B.
DOOR TREIN GEGREPEN
Langzame groei
H.H. WIJDINGEN
IN ST. JANSTEEN
Een openluchtspel voorbereid
BUSTE DR. MONTESSORI
Bij haar laatste voordracht
aangeboden
Doet mee aan de Londen
Melbourne race
Op initiatief van het actieve Verbond van
Vereenigingen voor Veilig Verkeer wordt
van heden tot en met Zaterdag 9 Juni
a.s. in het geheele land een verkeersweek ge
houden.
Er wordt reeds veel gedaan voor de veilig
heid van het verkeer. De overheid is daarin op
Voorbeeldige wijze voorgegaan. Het particulier
inijatief is daarbij niet achter gebleven. In
Wetsartikelen zijr verschillende voorschriften
Vastgelegd; aan de naleving er voorschriften
Wordt zooveel mogelijk streng de hand gehou
den; particuliere organisaties verleenen vrijwil
lig daarbij haar steun. Er wordt opvoedend te
Werk gegaan; tijdschriften en brochures lichten
hun lezers in, op scholen wordt de jeugd onder-
Wezen in de regels van den weg. Er heerscht op
dit gebied groote bedrijvigheid. Alle krachten
der samenleving de wetenschap, de techniek,
de paedagogie, enz. werken mee om in zoo
kort mogelijken rijd den mensch vertrouwd te
maken met de eischen van het moderne ver
keer, opmerkzaam te maken op de gevaren,
bekend te maken met de voorschriften. In groote
lijnen staan de geboden van het moderne ver
keer vast. Als ieder zich hield aan de regels
van den weg, zou van een geordend en veilig
Verkeer kunnen worden gesproken. Maar, dat
is het hem juist: men houdt er zich niet aan.
Door het groote aantal ongevallen met doode-
lijken afloop opgeschrikt, riepen de weggebrui
kers zelve om verandering in den toestand,
Waardoor een daling van het ongevallencijfer
mogelijk zou zijn en zoo zijn de vereenigingen
Voor Veilig Verkeer ontstaan.
Amsterdam was de eerste plaats waar een
Vereniging voor Veilig Verkeer werd opgericht.
Na Amsterdam volgden onmiddellijk Amersfoort,
Arnhem, Dordrecht, 't Gooi en Hengelo. En
sindsdien was een merkbare actie voor veilig
verkeer waar te nemen. Thans is het cijfer van
30 reeds gepasseerd en liggen de vereenigingen
voor Veilig Verkeer over ons land verspreid als
sterke vestingen, van waaruit de strijd wordt
gevoerd voor een geordend verkeer.
De vereenigingen voor Veilig Verkeer hebben
een belangrijke taak te vervullen, want zij toch
z'jn de aangewezen organen om te trachten, dat de
Weggebruikers de door de overheid voorge
schreven verkeersregelingen in acht nemen. Tal
van hulpmiddelen worden daartoe aangewend.
Denken wij allereerst aan de jeugd. De z.g. ver-
keersexamens, die reeds door verschillende ver
eenigingen voor Veilig Verkeer worden gehou
den, hebben veel succes. En het is een succes
Van blijvende waarde, omdat 't kind, dat het
verkeersexamen met goed gevolg heeft afgelegd,
de regelen van den weg niet alleen kent, maar
ook de belofte heeft gedaan, de verkeersregelen
te zullen nakomen. Noemen wij verder als voor
beeld slechts het organiseeren van lezingen op
verkeersgebied, het publiceeren van verkeers-
veiligheidsplaten en het uitgeven van geschrif
ten, het bevorderen van het verkeersonderwijs
en het samenwerken met autoriteiten in één
oord de verkeersopvoeding van den wegge
bruiker.
Dat het streven dezer vereenigingen ook door
Officieele instanties zeer wordt gewaardeerd,
blijkt wel uit een schrijven van den minister
Van Waterstaat, ir. Kalff, in de verkeerscourant,
die in de week van 49 Juni a.s. in ons land
in een oplaag van 150.000 exemplaren onder de
Weggebruikers zal worden verspreid.
„Het vraagstuk," aldus de bewindsman, „hoe
een veilig verkeer te verkrijgen, zal wel niet tot
een ook maar eenigermate bevredigende oplos
sing kunnen worden gebracht, als niet aan zeer
velen het besef wordt bijgebracht van zijn be
lang. Dit zal kunnen geschieden met de ver
keersweek. Zij en dat zijn niet weinigen
die zich niet gaarne zetten tot eigen onderzoek
en tot wie niet licht doordringt, tot welke moei
lijkheden en rampen onnadenkendheid en on
wetendheid in dezen kunnen voeren, zullen door
hetgeen de verkeersweek te zien geeft tot be
zinning kunnen komen.
De aldus zoo gemakkelijk verkregen kennis
zal bij zeer velen den zin voor samenwerking
versterken; er zal door worden bereikt, dat veel
leed wordt voorkomen."
De veiligheid van het verkeer is een veel
zijdig vraagstuk, dat in korte spanne tijds in
belangrijkheid ontzaglijk is toegenomen.
Er moet, wil men een uiteindelijke oplossing
van het verkeersvraagstuk vinden, verband ko
men tusschen hetgeen partieel wordt verricht.
Overleg over en weer, opdat niet hetzelfde werk
öf tweemaal wordt gedaan öf op verschillende
wijzen, waardoor verwarring in plaats van ver
eenvoudiging kan ontstaan.
Met dit doel voor oogen is opgericht „het
Verbond van Vereenigingen voor Veilig Ver
keer."
Het initiatief ging uit van de navolgende ver
eenigingen, die als leden-oprichters optreden,
t.w. A.N.W.B., Toeristenbond voor Nederland,
Koninklijke Nederlandsche Automobiel Club,
Bond van Bedrijfsautohouders ir Nederland,
Koninklijke Nederlandsche Motorwielrijders
Vereeniging, Nederlandsche Unie van chauf
feurs en overig automobielpersoneel, Bond van
Vrijwillige Verkeersinspectiën in Nederland, de
Vereeniging „Het Nederlandsch Wegencongres."
Het doel van het Verbond is: in samenwer
king op federatieven grondslag, met andere ver
eenigingen, die blijkens haar statuten een over
eenkomstig doel beoog°n, of tot wier taak het
doel van het Verbond als onderdeel harer werk
zaamheden gerekend mag worden te behooren,
de veiligheid van het verkeer in den meest al-
gemeenen zin te bevorderen.
Het Verbond zal trachten dit doel langs wet
tigen weg te bereiken door: in het algemeen de
aanwending van alle wettige middelen, de ver
vaardiging en verspreiding van hulpmiddelen,
welke kunnen dienen ter verkrijging van groo-
tere veiligheid op de wegen, het bijbrengen van
betere kennis der verkeersvoorschriften aan jong
en oud, het voorkomen van verkeersongevallen
dit alles genomen in den ruimsten zin van
het woord; het verleenen van steun en voor
lichting aan andere organisaties, lichamen en
personen, die werkzaam zijn op het terrein van
veilig verkeer en door de aandacht der bevoegde
autoriteiten te vestigen op wenschen en mis
standen op het gebied van verkeersveiligheid.
Het Centraal Bureau van het Verbond is ge
vestigd te Utrecht, Nachtegaalstraat 20B (Tel.
12347).
Secretaris van het Verbond is de heer C. J.
van Wijngaarden van Rees.
Het Centraal Bureau te Utrecht maakt een
speciale studie - an het verkeersvraagstuk en
van de middelen, die kunnen worden aange
wend om een veilig verkeer te bereiken;
het geeft raad en voorlichting voor verkeers-
veiligheidspropaganda
het beschikt over een uitgebreide tentoon
stellingsverzameling
het beschikt over een depót van literatuur en
propagandamiddelen, zoodat een gemakkelijk
overzicht kan worden verkregen van de reeds
verschenen druk- en boekwerken en het propa
gandamateriaal
het beschikt over een jeugdverkeersfilm, door
den A.N.W.B. Toeristenbond voor Nederland te
zijner beschikking gesteld, welke tegen bepaalde
voorwaarden in bruikleen wordt afgestaan.
Deze week wordt uus door het Verbond een
groot offensief ingezet tegen de onveiligheid
van den weg. Laat eenieder zooveel mogelijk
deze actie steunen. De veiligheid op den weg
is eerst dan te bereiken, als er zooveel mogelijk
tusschen de verschillende weggebruikers wordt
samengewerkt.
Zaterdag en Zondag heeft de Katholiek
Democratische Partij in „Musis Sacrum" te
Arnhem haar jaarlijksch congres gehouden.
De resultaten van het congres zijn voorname
lijk deze: Op de huishoudelijke vergadering
van Zaterdagmiddag is het politiek program
aangevuld met enkele militaire paragrafen,
o.m. behelzende afschaffing van militairen
dienstdwang.
De Partij zal de eenzijdige ontwapening blij
ven propageeren.
Met algemeene stemmen is aangenomen een
motie die het besluit tot fusie met de R. K.
Arbeiders Partij inhield. Tijdens het congres
werd de mededeeling ontvangen, dat deze
Arbeiders Party, in congres bijeen te Breda,
een geiykstrekkende motie, eveneens met alge
meene stemmen had aanvaard. Op een con
gres te houden in het voorjaar van 1935 zal
deze fusie een feit worden.
examens zyn er. Houdt nu zenuwen en geest
met Mynhardt's Zenuwtabletten volkomen kalm
en helder. Het maken der repetities wordt lichter
en het slagen zekerder.
Buisje 75 cent. Bij Apothekers en Drogisten
verstopping of stoelgang? Neem dan eens
MIJNHARDT'S LAXEERTABLETTEN
Deze regelen vlug zonder kramp of pijn.
Doos 60 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
Onder groote belangstelling van de zijde van
de Arnhemmers, die in dichte rijen langs de
Rijnkade geschaard stonden, is Zondag de
Üzeren montagebrug over den Rijn by Arnhem
aangebracht, welke brug als hulpbrug dienst zal
doen bij de voltooiing van de vaste brug over
den Rijn. Met behulp van een drietal groote
drijvende bokken werd het gevaarte, dat Vrij
dag j.l. van Schiedam naar Arnhem is overge
bracht, in twee stukken over het nog open deel
van de rivier gelegd, in den loop van den mor
gen het eerste stuk en in den middag het twee
de gedeelte. De werkzaamheden verliepen vlot.
De Gedeputeerde Staten' van de Provincie
Utrecht hebben in hun vergadering van 1 Juni
j.l. een voordracht opgemaakt ter benoeming van
een hoofd-ingenieur van den Provincialen Wa
terstaat in Utrecht. Deze voordracht betreft de
vacature ontstaan door het eervol ontslag dat
met ingang van 1 Mei j.l. is verleend aan den
heer Ir. A. A. Mussert. Ter voorziening in deze
vacature hebben Ged. Staten een voordracht van
drie personen opgemaakt:
1. Ir. P. E. Enschedé te Groningen, ingenieur
van den provincialen Waterstaat in Groningen.
2. Ir J. C. Pannekoek, Den Haag, eerstaanwe
zend ingenieur bij den dienst der Zuiderzeewer
ken.
3. Ir H. H. Rieuwerts de Vries, Arnhem, inge
nieur van den provincialen Waterstaat van Gel
derland.
Deze maand zullen Provinciale Staten verga
deren tot het doen van een keuze uit deze voor
dracht.
Ten aanzien van de jaarwedde van den te be
noemen hoofdingenieur stellen Ged. Staten voor
deze te bepalen op het minimum-bedrag, ver
hoogd met eventueele kindertoelage.
Naar wy vernemen, heeft het Z. H. den Paus
behaagd den hoogeerw. heer F. Gooyaerts,
regent van het seminarie .Beekvliet" te St. Mi
chielsgestel, die Dinsdag a.s. zijn zilveren pries
terfeest viert, te benoemen tot geheim kamer
heer van Z. H.
Zondagmiddag kwam Z. H. Exc. Mgr. A. F.
Diepen persoonlijk den jubilaris met deze heug-
ïyke tijding verrassen, zy verwekte natuuriyk
uitbundige vreugde in geheel „Beekvliet".
De 28-jarige H. Knibbels uit Drunen, die per
rijwiel op weg was naar Nieuwcuyk, werd, door
dat hij verkeerd uitweek, door een auto ge
grepen. De ongelukkige kwam daarby voor de
locomotief van de stoomtram terecht en werd
op slag gedood.
Op den Rijksstraatweg by De Punt is een ge
heel bezette autobus, op weg van Amsterdam
naar Groningen, tegen een boom gereden en
ernstig beschadigd. De chauffeur was door slaap
overmand; de pasagiers kwamen met den
schrik vry.
De heer J. J. v. d. Leeuw is met zyn sport-
viegtuig „Goede Hoop" Zondagmorgen om 6.15
uur van Athene vertrokken en om 11.25 uur te
Mersa Matruh aangekomen.
's Middags te 12.50 uur is hy weer vertrokken
en te 3.20 uur te Caïro geland. De heer Van der
Leeuw zal twee dagen in Caïro blyven.
Zondagvoormiddag is te Eindhoven de voor
jaarsvergadering van de Katholieke Jonge
Werkgevers-vereeniging voortgezet, waarbij o.m.
aanwezig was de heer Huysmans, vertegenw.
van de Alg. R.K. Werkg. Ver.
In zyn openingswoord klaagde de voor
zitter er over, dat een aantal leden wel het aan
gename deel der byeenkomst wilde meemaken,
doch niet het ernstige.
De heer Kersten nam, na een kort woord
van den heer v. d. Lugt onder applaus het pre
sidium over.
Prof. dr. F. Weve, moderator der vereeniging,
sprak een harteiyk woord van afscheid tot den
oud-voorzitter.
Hierna sprak de heer Huysmans een woord
van dank en hulde namens de Algem. R. K.
Werkgevers Vereeniging, die met veel belang
stelling het werk der Katholieke Jonge Werk
gevers-Vereengiing volgt.
Mr. J. Bredius hield vervolgens zyn voordracht
over:
Wat moeten we verstaan onder corporatieve
staat en maatschappy? Spr. geeft eerst de defi
nitie van staat en maatschappy en het verschil
tusschen beiden Beide levensgebieden moeten
geordend zyn. Deze ordening rust thans op
het individueele stelsel. Een ander stelsel kan
zijn het corporatieve, waarbü de maatschappy
en de staat zyn opgebouwd op de beroepen.
Thans, nu alles slecht gaat, regelt de overheid
het economische leven of een deel daarvan; in
een corporatieve maatschappij nemen de
corporaties deze taak over. De regeling door de
overheid is het gevolg van het individueele stel
sel, waarby de staat niet meer zijn dienende
functie vervult. Het corporatieve stelsel gooit de
liberale ideëen overboord.
De corporatieve gedachte is niet nieuw. Reeds
in 1899 schreef mr. Aalberse, thans leider der
R. K. fractie, hierover. Ook het woord is niet
nieuw.
De corporatieve gedachte is niet afkomstig
van de Nationaal-Socialisme of het fascisme.
Wy hebben de woorden van den Paus in „Qua-
dragesimo Anno", die van veel meer waarde
zyn.
Hoe een corporatieve maatschappy er uit zal
zien, kunnen we eenigszins zien in Italië, waar
men een verticale hiërarchie kent en waar men
streeft naar een horizontale hiërarchie, de cor-
Na afloop van de receptie gevolgd op het Sta
dionconcert heeft Zondgnacht met prof. Men
gelberg en echtgenoote en met dr. Peter van An-
rooy een bhj gestemd gezelschap aangezeten aan
een souper in het Carlton hotel te Amsterdam.
Tot de eere-gasten behoorde mede de minister
van Onderwas, Kunsten en Wetenschappen, mr.
H. P. Marchant.
De voorzitter van het I. C. A., dr. M. de Har-
togh, die zich van zyn taak van tafelpraeses op
voortreffelijke wyze kweet, heeft allereerst het
woord verleend aan den heer R. L. Boissevain,
die prof. Mengelberg uit naam van vele vrienden
en bewonderaars een portretbuste aanbood. Het
kunstwerk, dat vervaardigd is door den heer G.
J. v. d. Veen, was, wegens den korten tijd van
voorbereiding, nog slechts in gipsmodel aan
wezig.
In het Comité, dat voor de tot standkoming
ervan heeft geijverd, was de heer N. H. Wolff de
stuwende kracht. Mevrouw Josephus Jitta ver
richtte de onthulling.
Prof. Mengelberg die de buste met groote er
kentelijkheid aanvaardde, heeft zich, naarmate
de maaltyd vorderde, nog enkele malen als een
geestig causeur doen kennen, waarbij hy ook vele
woorden van diepen ernst heeft gesproken. Ons
kleine land aldus Prof. Mengelberg kan
trotsch zyn op de solisten, die het bezit (ap
plaus).
Zich tot alle aanwezigen richtende, riep spr.
uit: Blijft ons helpen en zorgt vooral, dat de jon
geren onze vrienden worden! Zorgt dat de jon
gere generatie belangstelling zal hebben voor ons
muziekleven. Dat de jeugd aan sport doet valt
slechts te pryzen, doch daarnevens moet haar
gesuggereerd worden, dat niet alleen een voetbal
match, maar ook een mooi concert de moeite
waard is!
Z.Exc. mr. H. P. Marchant, die vervolgens het
woord voerde, ving aan met een ruiterlyke be
kentenis van het feit, dat ook hy tot de velen
behoord heeft, die geloofd hebben, dat van het
Stadionconcert niets terecht zou komen.
Spr. heeft zich tydens de uitvoering niet kun
nen onttrekken aan den indruk, dat men als men
muziek wil hooren, niet in een stadion moet zyn,
al wil hy toegeven, dat de Negende veel heeft
goedgemaakt. Acousaisch heeft z.i. de manifesta
tie veel te wenschen overgelaten.
Wat de solisten betreft vereenigde spr. zich
gaarne met den lof, dien de heer Mengelberg
hun heeft toegezwaaid, Spr.'s groote grief is, dat-
zoo vaak aan buitenlandsche kunstenaars boven
die van het eigen land de voorkeur wordt ge
geven.
Spr. heeft getracht, onze voetballers erop
te wijzen, dat zij zich moreel en intellectueel
tot een hooger niveau zouden kunnen opwer
ken, indien zy hun plicht zouden zien om een
ander deel van spr.'s staatstaak te begunsti
gen. Zij hebben dat niet gedaan; zy hebben
zich op het lagere niveau behaaglyk gevoeld.
Dat zy er op blyven!
Met prof. Mengelberg kan spr. volkomen in
stemmen, dat het jonge geslacht moet leeren in
zien, dat zonder kunst het leven waardeloos is
en dat het de plicht is der jongeren, in de toe
komst datgene in stand te houden, dat het Ne
derlandsche volk niet kan en mag missen!
Spr. bracht een dronk uit op de Nederland
sche kunst.
Zoo'n minister als we nu hebben moeten we
houden! verklaarde prof. Mengelberg onder da
verend applaus.
Door den sneltrein, die om half een van Eind
hoven in de richting Weert vertrekt, werd Za
terdag even voorby het station Maarheeze de
55-jarige ongehuwde arbeider J. Ros, die de
spoorlyn wilde oversteken, gegrepen. De onge
lukkige was op slag dood.
poraties. In 1930 is de raad der corporaties tot
stand gekomen en voige maand is het corpora
tieve systeem goedgekeurd. Dat heeft elf jaar
geduurd en wel door dwang van boven af. Een
goede les voor hen, die het stelsel hier te lande
meteen willen invoeren.
Naast de corporaties is nog een plaats moge-
lyk gebleven voor de verticale hiërarchie. Italië
is geen standaardmodel, dat wij zoo maar kun
nen overnemen, doch Italië is de moeite waard
om met meer belangstelling te blijven volgen.
Dan bespreekt mr. Bredius de actie van Doll-
fuss in Oostenryk, waarvan men nog niet zoo
veel kan zeggen, daar dit werk nog eerst se
dert kort begonnen is. Volgens de nieuwe grond
wet zyn er thans vier adviseerende organen, de
bondsraad, de cultuuraad, de economische raad
en de landenraad. Oostenryk begint met den
opbouw van den corporatieven staat, terwijl de
ontwikkeling zoo zou moeten zyn, dat eerst de
corporatieve maatschappij zou moeten groeien.
Een essentieel verschil met Italië is, dat Oos
tenryk geen corporaties opricht zooals Italië,
doch het groeien ervan mogelijk maakt.
Wat de heer Serrarens schreef over Dollfuss
is niet te verwonderen, want in Oostenryk vor
men het bestaansrecht en -mogelykheid van de
vakvereenigingen een moeilyk vraagstuk. De
houding van het Vaticaan tegenover Oostenrijk
wyst op het groote belang van hetgeen daar ge
beurt.
In ons land is nog niet te zeggen hoe de cor
poratieve maatschapjij er uit moet zien. Daar
voor zijn we nog niet ver genoeg. Werkgevers en
werknemers moeten nog veel leeren om te ko
men tot gezamenlyk overleg. Er zyn sympto
men te over, die wyzen op een ordeningsproces,
bijv. de bedryfsradenwet van minister Verschuur,
de centrale der huiden-, leer- en schoenen-in
dustrie, waarin echter de werknemers niet
zyn vertegenwoordigd en die haar aan
dacht schenkt aan de economisch vraag
stukken en niet aan de sociale. Een ander
symptoom zien we in den goud- en zilverhan-
del, waar men wil komen tot een rechtvaardige
prysbepaling. Ook in den graanhandel, de meel-
industrie en de textielindustrie zijn soortge
lijke symptomen waar te nemen. De regeering
gaat reeds verder met haar regeling, doch we
missen nog een nationaal plan. Zy die leiding
moeten geven in het maatschappelyk leven be
ginnen hoe langer hoe meer aandacht aan dit
vraagstuk te schenken, evenals de politieke lei
ders. Verschillende vereenigingen van industrie
dringen aan op ordening in het bedryfsleven.
Ook de wet,.die thans in departement van eco
nomische zaken is uitgewerkt, is een sterk tee-
ken, dat de hartslag van den tyd begrepen
wordt.
De Katholieken van dezen tijd moeten zor
gen, dat hun solidaristische gedachten verwe-
zenlykt worden. Werkelijke gemeenschapszin
moet komen uit onseelf en kan niet van boven
af worde opgelegd.
Op deze rede volgde een korte gedachten-
wisseling.
By acclamatie is de scheidende voorzitter
door de vergadering benoemd tot eerelid. By de
bespreking van het winterprogram werd be
sloten als practisch punt te nemen de zorg
voor jeugdige werkloozen en als theoretisch
punt de behandeling van de corporatieve ge
dachte.
In den namiddag hielden de leden een uit
tocht naar Bosch en Ven te Oisterwyk.
In het Groot-Seminarie van de Sociëteit der
Afrikaansche Missiën, te Hastings, worden op
17 Juni as. de volgende Wy dingen toegediend:
Diakonaat: J. Mijers.
Subdiakonaat: H. v. Gastel, J. Meys, H. Smee-
le, H. Somers, G. v. d. Weyden.
Kleine wy dingen: A. Bouchier, H. Damshui-
ser, J. Dewar, B. Evers, H. Jacobi, W. de Rooy,
H. Smits, G. v, Trigt, A. v. d. Weyden.
In samenwerking met den auteur en zyn ver-
dienstelyke helpers handhaaft het bestuur van
de tooneelvereeniging St. Jan ook dit jaar de
oude traditie om telkenj are in een nieuw oor-
spronkelyk openluchtspel de geschiedenis van
Hulst en Steene zichtbaar en hoorbaar onder
de aandacht van streekgenooten en vreemde
lingen te brengen.
En dat op zulk een boeiende en gezellige wyze,
dat de toeloop naar St. Jansteen telkenjare
grooter wordt en de Nederlandsche en Belgische
grootbladen zich met deze aangelegenheid gaan
bemoeien.
Het spel beweegt zich om de historische figuur
van ridder Philips Vilain, heer van St. Jan
ten Steene, die aanvankeiyk schuchter maar
tenslotte krachtig optreedt als yveraar voor de
Vlaamsche gedachte, de Vlaamsche zaak, waar
voor dit deel van Zeeuwsch-Vlaanderen in de
eerste helft der 14e eeuw ïydt en strijdt, tot
het ten slotte triompheert, zooals onder de tonen
der Roelandsklok achtereenvolgens aan het slot
van elk bedryf wordt uitgebeeld. Het Vlaamsche
volk uit dien tyd vindt in den wyzen nar Uilen
spiegel, die zich telkens op kritieke, beslissende
momenten vertoont, den Vlaamschen geest be
lichaamd.
Op 12, 15 en 19 Augustus zullen de eerste
opvoeringen te St,. Jansteen, een kwartier gaans
van Hulst gelegen, plaats hebben.
Na den wereldoorlog gaf Genève de belofte
van den Volkenbond, die nog altyd
belofte blijft. De oorlogsgeest bleef.
Op economisch gebied woedde en woedt de
oorlog zonder vuurwapens, de autarkie. De
vrede, die heerscht, is een zwaar bewapende.
De aanzet na den oorlog naar het „Alle Men
schen werden Brüder" liep dood in een in die
afmetingen nog niet gekend fanatiek nationa
lisme over bijna heel de wereld. De volken
sluiten zich op binnen hun grenzen en worden
alles eerder dan broeders. Was er geld, zou er
oorlog zijn. Geen vredesidealisme houdt den
oorlog tegen, alleen het ordinaire gebrek aan
den „nervus rerum".
Dit is de wereldatmosfeer.
In het Amsterdamsche Stadion en vandaar
uit door heel de wereld kon men Zaterdagavond
in de schier bovenmenschelyke muziek van
Beethovens „Negende" den kreet hooren opstijgen
om vrede, om menschengeluk, de smeekbede
naar den Vader in den hemel om dien vrede,
om dat geluk.
Maar zelfs in dat Stadion van één stad, één
volk was zelfs het „Alle Menschen werden Brü
der" niet eens bereikt. De „Stem des Volks"
werd er niet gehoord, omdat de nationale hymne,
het „Wilhelmus", dat alle Nederlanders tot een
eenheid diende te vereenigen, er werd gezongen.
De wereldatmosfeer in een notedop. En aan
het scheppen van die sfeer werkte ook mede
het opdringerig gevent met „Volk en Vader
land" buiten, dat na het „Alle Menschen werden
Brüder" een wanklank was.
En toch.
Wij laten den moed niet zinken, integendeel
wij krijgen en scheppen nieuwen moed. Na zulk
een avond, na het aanhooren der overmachtige
koren der „Negende" zóó zal Beethoven de
uitvoering in stoutsten droom hebben gevoeld!
na de naamlooze geestdrift der duizenden en
duizenden, allen opgenomen in en meege
sleept door het algemeen menschelijke, door een
wereldgenie vastgelegd in het „Alle Menschen
werden Brüder" leeft weer nieuwe moed op, zy
het dan thans niet in betrekking met de we
reldatmosfeer, maar alleen en uitsluitend steu
nend op den „lieben Vater", Die woont boven
de sterren. Zyn gebod is de naastenliefde, het
broeder worden aller menschen.
Het is plicht: Wy mogen den moed niet laten
zinken, wy moeten voortwerken aan het „Alle
Menschen werden Brüder".
Deze gedachte, dit gevoel weer tot leven te
hebben gebracht in duizenden en duizenden, is
het werk geweest van de „Negende" in het
Stadion, ons gebracht niet door een leerarenden
professor, maar door een kunstenaar by de gratie
Gods.
«8
Men deelt ons mede, dat aan de Londen—
Melboume-race waarvoor de inschrijving 1 Juni
jj. is gesloten, ook zal deelgenomen worden door
de Pander-Postjager.
Wie de bestuurders zyn kan nog niet worden
medegedeeld.
Dat de Nederlandsche kansen door deelneming
van deze suelste machine van onze luchtvloot
belangrijk sty gen, behoeft geen betoog.
de laatste voordracht van dr. Mon-
Amsterdam een aanvang nam werd
mevr. Coops namens de deelnejners
cursus in vriendeiyke bewoordingen
van haar zelf aangeboden, vervaar
den beeldhouwer Theo van Reyn,
dr. Motessori in het Amstelhotel had
Voordat
tessori te
haar door
van den
een buste
digd door
voor wien
geposeerd.
Nadat dr. Montessori haar dank hiervoor had
uitgesproken, ging zy als volgt voort: Deze tyd
in Holland heeft my groote vreugde bereid,
want ik heb gezien dat hier een groote groep
van menschen is, die my begrijpen en met m.j
samenwerken. Ik waardeer u niet slechts om
het werk wat ge hebt tot stand gebracht, maar
bovenal om uw persooniykheid. Ik heb hier
waariyk contact gehad met menschen waarin
de arbeidsvreugde leeft en zoo myn meening
gestaafd gevonden, dat, wie zich geeft aan de
ziel van het kind zyn persooniykheid doet uit
groeien.
Wanneer ik dan een korte samenvatting zou
moeten geven van hetgeen ik als belangrijkste
punten van onze bijeenkomsten zie, dan zou ik
een vergelyking kunnen maken met het groote
werk van Dante, want nergens vinden wil het
leven en zijn ontwikkeling zoo prachtig uitge
beeld als in zyn Divina Comedia. Dank zy de
moderne paedagogische stroomingen is er in
het tegenwoordig onderwys reeds veel verbeterd,
maar het echte ouderwetsche onderwys zou
men kunnen vergeiyken met de Hel van Dante.
Een Engelsch Dante-kenner heeft eens ge
zegd dat een Montessorischool met het purga
torium van Dante is te vergehjken. Het is de
plaats der zuivering der loutering door eigen
kracht. Zy is niet het Paradys, want daarvoor
is er te veel kracht, te veel arbeid. Er worden
fouten gemaakt en verbeterd, er is een streven
om zich te bevryden. Er wordt ook geleden,
maar men zoekt tevens op eigen kracht dit
lijden te overwinnen.
Het zijn de engelen, die de gids der natuur
in den mensch zyn, welke den weg wyzen die
hooger gaat. Degeen die zoo leiding geeft zoekt
zich ook te ontwikkelen en heeft een onuitput-
telyke bron daartoe in de kinderziel. Al zoe
kende begint hij zichzelf te vergeten en vindt
iets beters. Dat dit zoo is, aldus dr. Montessori,
hebt gy my hier doen begrijpen. En dit is de
poort tot het Paradys, want deze poort is de
liefde.
Een spontaan applaus volgde op deze woor
den.
