DE H. STOEL EN OOSTENRIJK De Saarkwestie Japan en de rede van den G.G. Het nieuws van heden PAUSELIJKE BRIEF AAN KARD. INNITZER HANDELSVERDRAG MET PORTUGAL Centralisme in Duitschland Pausfilm verboden DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 TEL 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ZONDAG 17 JUNI 1934 Ochtendblad Woorden van lof voor dr. Dollfuss in verband met de sluiting van het Concordaat Apostolische zegen aan Oostenrijk Zaterdag te Lissabon geparafeerd Z. Em. Kard. Innitzer Justitie in Rijk en Pruisen in een hand. Kerrl rijksminister zon der portefeuille Goering als drijfveer Weer een barricade gevecht Communisten slaags met de politie in een Parijsche voorstad Predikanten naar de gevangenis Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin K. N. S. M. FJORDEN-REIS EEN NATUURPARK IN NOORD-BRABANT Plebiscietcommissie officieel be noemd. Ook de Nederlander De Jong lid Dr. Frick wenscht een „collecte-vacantie" De vele collectes zijn een plaag geworden Leden van de oppositie tegen rijksbisschop Muller Dictatoriaal Bulgarije Kang Teh's lijfwacht De gemeente Oudenbosch heeft een terrein van 24 H.A. aangekocht voor een natuur park dat door werkloozen dezer gemeente wordt aangelegd. Het is het eerste natuur park in deze streek. Japansche handel bloeit niet door oneerlijke concurrentie, maar door kwaliteit en lage prijzen Tokio ernstig ontstemd Handelsaccoord Parijs- Londen De moord te Warschau Pieracki onderhield innige banden met katholieke kringen Twee aanvallers dood geschoten Oud-hoofdcommissaris van Rio op zijn hoede Een relletje in München Bijna 400 miilioen katholieken ERNSTIGE ONTPLOFFING Zeven gebroeders Zeven gebroeders volgen ons op den tocht door het leven. De Maandag zet ons aan met moed het werk te begin nen. We zijn nog een beetje onwennig maar de toekomst lokt. De Dinsdag heeft onze plannen gerijpt en des Woensdags staan we midden in den arbeid om onze plannen te doen sla gen. Des Donderdags zit er al meer teekening in alles: we vermoeden te leurstellingen en zien hoopvol suc cessen. Broeder Vrijdag maant ons voort te maken, willen we onze taak volbrengen. Dan komt de Zaterdag en stelt de eindstreepde rekening wordt opgemaakt. En de zevende is de rustdag! Dan hebben we God te danken en God te bidden voor nieuwe kracht. Want wèèr komt een week met haar zorgen en arbeid. En weer moeten we frisch haar tegemoet gaan als een nieuw leven. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Nederland en België Bezoek aan het Albertkanaal NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT 1f ZEVEN EN VIJFTICSTE JAARGANG No. 18798 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Onze Rom. correspondent schrijft ons: Kardinaal Pacelli heeft namens den Paus aan kardinaal Innitzer een schrijven gericht, als antwoord op den brief, waarin de aartsbisschop van Weenen namens het gezamenlijke Oosten- rijksche episcopaat den Paus dank gebracht had voor de sluiting van het concordaat. Het schrijven van Kard. Pacelli, dat uit het Vatrcaan gedateerd is van 4 Juni 1934. maar tot hog toe niet door den „Osservatore Romano" is gepubliceerd, luidt als volgt; „Uwe Eminentie heeft in naam van ae Oos- tenrijksche bisschoppen, die aanwezig waren bij he samenkomst te Weenen, aan de voeten van 2. H. Paus Pius XI een innige dankbetuiging neergelegd voor het groote werk van het Con cordaat en tevens de hoop uitgesproken, dat op hen grondslag der hartelijke betrekkingen tus schen Kerk en Staat de komende jaren een tijdperk van Moei voor het katholieke leven en van voorspoed voor het volk zullen brengen. De He'li ge Vader, wiens bijzondere liefde voor het ga ruche Oostenrijksche volk door zijn veelvul dige uitspraken aan de heele wereld bekend is, heeft dit nieuwe bewijs van liefde en toewijding tot den H. Stoel met vaderlijke genegenheid aanvaard en aan ondergeteekende opgedragen, aan Uwe Eminentie, en door Uw bemiddeling aar. al Uwe broeders in het bisschoppelijk ambt hiee te deelen, hoezeer hij deze gevoelens op Prijs stelt Hij weet. welk een belangrijke voor waarde de totstandkoming van een zoo groot vredeswerk, als het Concordaat is, gevonden heeft in de politieke wijsheid, het rechtvaardig heidsgevoel en het doorzicht, geworteld in een hiepe godsdienstige overtuiging van den heer Bondskanselier Dr. Dollfuss. Hij smeekt de hulp des Hemels af over hem en over alle staatslieden, die in de huid'ge ern stige en dreigende crisis het geluk en de toe komst va het hun toevertrouwde volk zoeken te verwerkelijken volgens de beginselen, die 'n de heilige wet en door den Wil Gods zijn vastge legd. Hij zegent allen, die zich met mannelijken moed en rechtschapenheid en in een geest van eerlijke broederschap wijden aan de zware taak, die den hoofden van staten en volken gesteld Wordt door de zedelijke en stoffelijke crisis van onzen tijd, en die ook in hun openbare werkzaamheid zich bewust blijven van den on- verbrekelijken band, die alle menschenwerk af hankelijk maakt van Gods zegen. De Heilige Vader neemt met voldoening ken nis van de Dereidschap van het hoogwaardig Episcopaat om aan den opbouw van het vader land in christelijken zin dien steun van eebed sn offers te geven, dien het geweten der Her ders binnen de door het goddelijk gebod ge stelde grenzen, nimmer weigert, en geeft van harte aan alle Bisschoppen. Priesters en ge- loovigen van Oostenrijk zijn Apostoliscnen Ze gen De beteekenis van dit pauselijk document, met name in de zware uren, die Oostenrijk nog steeds beleeft, behoeft geen nadruk. Zaterdag is te Lissabon een Handels- en Scheepvaartverdrag geparafeerd van Nederland- sche zijde door den heer A. Th. Lamping, direc teur van den Economischen Voorlichtingsdienst en van Portugeesche zijde door den heer Fer nandez, chef van de Handelsafdeeling van het Departement van Buitenlandsche Zaken. De Nederlandshe onderhandelaar, de heer Lamping, en Mr. C. A. baron Bentinck keerden Zaterdag naar Nederland terug. BERLIJN, 16 Juni. De Pruisische minister van Justitie, Kerrl, is benoemd tot rijksminister zonder portefeuille. De rijkskanselier zal hem opdrachten van algemeenen aard en speciale opdrachten ver strekken. Hij blijft Pruisisch staatsminister. Van zijn functie als Pruisisch minister van Justitie, is hij ontheven. Tegelijkertijd is de rijksminister van Justitie, dr. Guertener, belast met de waarneming der zaken van den Pruisischen minister van Justitie. De wijziging gescheidt, blijkens e«i D.N.B.- beiicht, op voorstel van Goering en dient om de leiding der rijksjustitie te verbinden met die van Pruisen. Het is Goering's streven, de vereenvormiging en vernieuwing van het Rijk in nat. soc. zin van Pruisen uit te doen plaats hebben. PARIJS, 16 Juni. (Reuter). In den afgeloopen nacht hebben in de voorstad Colombe commu nisten een poging gedaan om een vergadering van Jonge Patriotten te verstoren. Een sterke politiemacht slaagde er evenwel in de rustverstoorders terug te drijven. De communisten wierpen vervolgens een bar ricade op, van waar achter zij de poütie met steenen en andere projectielen bekogelden, waar door tien manschappen vrij ernstig werden ge wond. De politie trad toen krachtiger op en slaagde er spoedig in de orde te herstellen. 26 Personen werden gearresteerd. 1 VERWACHTING: Meest zwakke Oos- 1 S telijke tot Zuidelijken wind, helder tot EE licht bewolkt, droog weer, warm. Verdere vooruitzichten: Weinig veran- |jj dering. .IflIllllllllllllllflIllllIIlllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllË Naar de mooiste Fjorden per Mailschip „Simon Bolivar" 24 AUG.—4 SEPT. Prijzen van 90.tot 200. KONINKL. NEDERL. STOOMBOOT MIJ. AMSTERDAM. GENÈVE, 16 Juni. Het Volkenboundssecreta- riaat maakt officieel bekend, dat de plebesciet- commissie voor het Saargebied benoemd is. Op voorstel van de commissie van drie heeft de voorzitter van den Volkenbondsraad benoemd: den Zwitser Victor Henry, commissaris der Ber- ner Jura en prefect van het district Pruntrut, den Nederlander D. de Jong, oud-burge meester van Semarang en oud-directeur-gene- raal der regeeringsbedrijven en openbare wer ken in Ned.-Indië, en den Zweed Alan Rhode, oud-voorzitter van de juridische afdeeling van het Zweedsche ministerie van buitenlandsche zaken, gouverneur van de provincie Gotland. Als technisch deskundige is aan de commis sie de Amerikaansche Sarah Wambaugh toege voegd, die, zoo noodig, ook een lid der com missie kan vertegenwoordigen. Zij was vertegen woordigster der Peruaansche regeering bij de voorbereiding der stemming over Tacna en Arica en heeft veel gepubliceerd over stemmin gen, die na den wereldoorlog hebben plaats gehad. BERLIJN, 16 Juni (V.D.) Gisteren is in Schwerin een proces geëindigd, dat van groot belang geacht kan worden voor het conflict in de Duitsche protestantsche kerk. Zeven jonge Mecklenburgsche predikanten waren ervan be schuldigd opgeruid te hebben tot ongehoorzaam heid aan de wet, geweigerd te hebben vanaf den kansel de aankondigingen van 't Centrale Kerk bestuur voor te lezen en verzekerd te hebben, dat door de Duitsche Christenen en het Kerk bestuur dwang was uitgeoefend. Deze feiten waren het vorig jaar voorgevallen en komen nog steeds voor als normale verschijnselen in de kerkelijke oppositiebeweging, gelijk dr. Nie- möller in zijn getuigenverklaringen uiteenzette. De vlugschriften, die door de beschuldigde pre dikanten verspreid waren, waren niet anders dan de gedrukte circulaires van den Pfarrei Notbund, die door dr. Niemöller zelf waren op gesteld. Tegen dr. Niemöller is geen gerechtelijke aanklacht ingediend, integendeel, hij preekt nog steeds met steun van zijn gemeente te Dahlem ondanks het feit, dat hij geschorst is. In oppositie-kringen neemt men aan, dat het proces tegen deze zeven betrekkelijk onbekende plattelandspredikanten, welk procés in een niet- opvallende plaats en zonder eenige publiciteit gehouden is, slechts als proefneming gevoerd is. De zaak werd behandeld voor een van de vele De zaak werd behandeld voor een van de spe ciale gerechtshoven, die na de revolutie zijn ingesteld en van welks uitspraken men niet in hooger beroep kan gaan. Het proces zou meer gevoerd zijn op instigatie van kerkelijke dan van politieke autoriteiten. De uitspraak is gisteravond bekend gemaakt. Drie predikanten werden resp. veroordeeld tot zes, vier en drie maanden gevangenisstraf er, boeten van 1000 R.M. Twee anderen tot een maand gevangenisstraf en 700 R.M. boete. Een predikant werd vrijgesproken. CHARBIN, 16 Juni (Reuter) Keizer Kang Teh van Mandsjoekwo, vroeger keizer Poe-ji van China, heeft een lijfwacht opgericht, bestaande uit 16 vroegere Russische soldaten. De mannen moeten scherpschutter zijn op alle hand -en vuistvuurwapenen en een lengte heb ben van minstens 1.80 M. SOFIA, 16 Juni. (Reuter.) De nieuwe Bul- gaarsche minister van Binnenlandsche Zaken, generaal Midileff, heeft uitgebreide hervor mingsmaatregelen afgekondigd voor de politie macht. Tot dusver, zoo zegt hij, had de politie een zeer slechte reputatie in het land. Zij was de schrik van de menschen, mishandelde personen die zich in arrest bevonden, en leende zich er toe, om de tegenstanders van de aan het be wind zijnde partij te sarren en het leven on aangenaam te maken. Hieraan dient een eind te komen. Voortaan moet de politie de vriend en niet de vijand van net volk zijn en de aanblik van de uniform moet vertrouwen wekken. Ook dient er een eind te komen aan het onderscheid in behan deling tusschen rijken en armen. BRESLAU, 16 Juni. De rijksminister van Binnenlandsche Zaken, dr. Frick, heeft op nieuw, thans te Breslau, een rede gehouden tegen de criticasters. Het was nagenoeg dezelfde rede, die hij tij dens deze campagne ook in andere plaatsen reeds heeft gehouden. Interessant waren zijn opmerkingen over het aan de S. A. verleende verlof. De minister sprak er n.l. zijn vreugde over uit, dat het door den chef van den staf der S. A. gegeven ver lof den S. A.-mannen gelegenheid gaf, zuil aan hun gezin en hun ontspanning te wijden. Ook diende men te overwegen, of het niet eens tijd werd, een collecte-vacantie af te kondigen, want de al te vele collectes waren iangzamei- hand een plaag voor het land geworden. D:t alles waren echter slechts kleinigheden in vergelijking met het groote werk, dat was ver richt. Wat de verhouding tusschen kerk en staat betreft, merkte spreker op, dat het nationaal- socialistische program van 1920 geen wijziging heeft ondergaan. Spreker gaf uiting aan ce hoop, dat de thans nog bestaande twee dozijn landelijke kerken binnenkort door één enkele evangelische rijkskerk zullen zijn vervangen Niemand mag gelooven, dat hij onder het mom van kerkelijke twisten, politieke doeleind- n kan nastreven. In dat geval zal de staat van alle hem ten dienste staande bestrijdingsmid delen gebruik maken, aldus Frick. MüNCHEN 16 Juni. In verband met een groot gebrek aan landarbeiders heeft de op perste S.A.-leiding verordend, dat de S A zich zoo noodig ter beschikking zal stellen voor een snel binnenhalen van den oogst. TOKIO, 16 Juni (Reuter) De rede door Jhr. de Jonge, Gouverneur-Generaal van Ned. Oost-Indië, den 14 Juni in den Volksraad ge houden, heeft hier groote belangstelling gewekt. Vooral dat gedeelte der rede, waarin toezicht op het handelsverkeer en contingenteering aan bevolen wordt, baarde hier groot opzien. Men legt er den nadruk op, dat de toename van den Japanschen handel niet door oneer lijke concurrrentie bewerkt wordt, doch door de uitnemende kwaliteit en de lage prijzen der Japansche waren, waarvan de invoer gebleken is een voordeel te zijn voor Ned. Oost-Indië. Voorts meent men dat de invoer van goed- koope waren een prikkel is voor de ontwikke ling der inheemsche industrie, terwijl de alge- meene welstand der inboorlingen er door be vorderd wordt. Men wijst op het voorbeeld van Oost-Afrika, waar goedkoope Japansche schoe nen de inboorlingen van pijnlijke voetziekten afgeholpen heeft. Wanneer men de Japansche goede ren wil weren, zonder den invoer uit andere landen te doen toenemen, en tevens hoopt den uitvoer van Ned. Oost-Indië te bevorderen: dan aldus redeneert men te Tokio strookt zulks niet met de leven-en-laten-leven-politiek waar over de Gouverneur-Generaal sprak. Contingenteering ten slotte komt neer op een belemmering van den Japanschen hande: ten voordeele van andere landen, en is dus rechtstreeks in strijd met de clausule der meest begunstigde natie, waarop het Japansch-Ned. Oost-Indisch handelsverdrag is gebaseerd. LONDEN, 16 Juni (Reuter) Hedenochtend is het handelsverdrag tusschen Frankrijk en Engeland geparafeerd. Het verdrag is gebaseerd op een wederzijdsche meestbegunstiging en voor ziet in een wijziging van de douanerechten, als mede in maatregelen tot verbetering van den handel in zekere landbouwproducten. datgeen enkel blad melding maakte van het optreden der S.S.-mannen, zoodat het voor val slechts mondïling verder kon verteld wor den en de volgende dagen de bezoekers bleven toestrooomen, om dan aan den ingang van de bioscoop te moeten vernemen, dat de voorstel lingen gestaakt waren. De reden van dit ongehoord optreden is tot dusver nog niet bekend, doch onder de katho lieken in Duitschland gaat het hardnekkige ge rucht, dat een anti-katholieke mentaliteit aan dit voorval niet vreemd is. Zeker is, dat de film geen enkele tendenz bezat, die de woede van zelfs den fanatieksten Nazi zou kunnen wekken en dat de bioscoopbezoekers zich alleszins be hoorlijk gedroegen. Deze feiten te bejegenen met gummiknuppels, lijkt in onzen verlichten yd absurd. In München echter is het historie geworden, zij het dan ook een treurige WARSCHAU, 16 Juni. (Reuter) De Pcolsche pers spreekt eenstemmig haar afkeuring en ver ontwaardiging uit over den moord op minister Pieracki. De Katholieke „Glos Narodu" wijst op de zeer innige banden, welke Pieracki met Katholieke kringen verbonden. Het bericht, dat de moordenaar reeds zou zijn gearresteerd, wordt niet bevestigd. Het ministe rie van binnenlandsche zaken heeft Inmiddels een nauwkeurige beschrijving gepubliceerd van den persoon van den dader. Op zijn inhechte nisneming is een belooning van 100.000 Zloty gesield. In een rouwzitting van den minister raad hield minister-president Kozlowsk! heden een herdenkingsrede ter eere van den vermoor den minister. Daarna deelde hij mede. dat hij zelf de leiding van het ministerie van binnen landsche zaken op zich zal nemen. PORTE ALEGRE (Brazilië), 16 Juni. (Reuter) Dr. Baptista Luzardo, de vroegere hoofdcommis saris van politie in Rio de Janeiro, zag, toen hij zich des avonds laat te bed had begeven, vanuit een kast drie met messen gewapende mannen op hem toespringen. Luzardo had echter zijn revolver bij de hand en schoot twee der mannen dood. De derde ont kwam Men schrijft den aanslag toe aan poli tieke motieven. Luzardo was afgetreden als hoofdcommissaris als gevolg van oneenigheden met de Brazili- aansche regeering. Later was hij verbannen omdat hij had deelgenomen aan de opstandige beweging van 1932 in den staat Sao Paulo. De door een Duitsche katholieke filmmaat schappij vervaardigde Pausfilm, die onlangs in München zou vertoond worden en waarvoor de voorstellingen reeds waren uitverkocht, heeft op 5 Juni de eerste en laatste der reeks vertoo ningen beleefd. Na de eerste voorstelling en terwijl een talrijk publiek wcchtt' om voor de tweede te worden binnengelaten, verscheen de oolitie, die een verdere vertooning verbood. Een en ander veroorzaakte, zooals te begrij pen is, groot ongenoegen onder de wachtenden en niet minder bij de leiding van het theater, waar de vertooning plaats had. Het werd een iormeel relletje, waarbij het ontboden Ueber- fpllkommando lusteloos bleef toezien. Toen verscheen er plotseling een troep S.S., die de menigte uit elkaar dreef en de zaai, waar de bezoekers uiterst kalm waren gebleven, ruw ontruimde. Wie naar de reden van dit optre den vroeg werd afgesnauwd of liep een klap in het gezicht op. Wie daarna nog een vraag stelde, werd zonder vorm van proces gevangen gezet. Het optreden der S.S. moet van een dusdanige brutaliteit zijn geweest, dat een al gemeene verontwaardiging ontstond, waarvan de heeren zich echter niets aantrokken. Terwijl een deel der „ordebewaarders" met den gummiknuppel het bioscoappersoneel te lijf ging. dwongen de anderen de steeds toe- stroomende bezoekers direct weer in de tram te stappen, die zij zoojuist verlieten. Het gevolg van deze barbaarschheid was, Naar de „Corrispondenza" meldt, heeft de oud-generaal van de Congregatie der Zonen van net H. Hart, pater Meroni, uitvoerig materiaal verzameld voor de vaststelling van het aantal katholieken ln de verschillende landen. Op grond van de cijfers, hem door kerkelijke en burgerlijke autoriteiten verstrekt, heeft P Me- toni een statistiek samengesteld, waarbij voor oe oudere cijfers de coëfficiënten van toename voorzichtig geschat zijn, zoodat hij meent te kunnen verzekeren, dat deze cijfers betrouw baar zijn. Volgens de statistiek van P. Meroni telt Europa 219.214.000 katholieken; Azië met de Philippijnen 20550.000; Afrika 7.684.000; Ame rika 143.040.000 en Oceanie 2.221.000. Over de gansche wereld telt de Kerk dus 392.709.000 katholieken. Door een ontploffing bij het aanleggen van een waterleiding bij Savièse (Zwitserland) zijn drie arbeiders gedood en twee zwaargewond. Pauselijk schrijven aan kardinaal Innitzer. Hulde voor Dollfuss in verband met de sluiting van het Concordaat. Vijfhonderd buitenlandsche mijnwerkers in Bel gië ontslagen. Het aantal katholieken ter wereld bedraagt te gen de 400 miilioen. Goering's streven naar centralisme in Duitsch land. Justitie in Rijk en Pruisen onder dr. Guer tener. Kerrl rijks-minister zonder portefeuille. De Saarkwestie. De plebisciecommissie officieel benoemd. Ook de Nederlander D. de Jong lid. Te Londen is een FranschEngelsche handels overeenkomst geparafeerd. Zes predikanten in Mecklenburg wegens oppo sitie tegen rijksbisschop Müller tot korte ge vangenisstraffen veroordeeld. De moord te Warschau. Pieracki onderhield in nige banden met katholieke kringen. De dader nog niet gegrepen. Eigenaardige rechtzaak; een geschil over het Zwitsersche wapen en dat van het Roode Kruis. Japan is ernstig ontstemd over de rede van den Gouverneur-Generaal Jhr. de Jonge in den Volksraad. Handels- en Scheepvaartverdrag met Portugal, Zaterdag geparafeerd. Lezing van mr. Lietaert Peerbolte over de Woningwet in den tegenwoordigen tijd. Voortgezette jaarvergadering van de coöp. groothandelsvereeniging „Dé Handelskamer" te Utrecht. Bezoek van Nederlanders aan het Albertkanaal. Ernstige steekpartij te Vinkenhoef; veekoop man levensgevaarlijk gewond. Vijf autobussen midden op den afsluitdijk in be slag genomen. Felle boschbrand onder Bakel. Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het wetsontwerp nadere wijziging der landbouw- crisiswet enz. Het Int. Anti-oorlogscongres verboden. New-Yorksche beurs: Stemming vast. O O Een twintig-tal leden der Nederlandsche Ka mer van Koophandel hebben een bezoek ge bracht aan de werken van het Albertkanaal. Te Visée voegden zich nog vertegenwoordigers der Maastrichtsche Kamer van Koophandel bij het gezeischap, dat werd rondgeleid door den hoofdingenieur Demollin. die in een rede o.m. den wensch uitsprak, dat het Albertkanaal naast het Nederlandsche Julianakanaai de ge meenschappelijke welvaart zou bevorderen. Namens de Maastrichtsche Kamer van Koop handel sprak de heer Schaepkens van Riemst, die o.m. verklaarde, dat hij iedere poging tot toenadering tusschen de beide volkeren op prijs stelde. Stand op Zondag 1 uur v.m.: 767 .Vorige stand: 767.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1