Zoekt gij betrouwbaar j
Personeel? I
I Plaats dan 'n „Omroeper"
voor 75.000gezinnen
STADSNIEUWS
LAATSTE NIEUWS
Alie Smeding
1
m
I
Ik verwacht het geluk1
WOENSDAG 20 JUNI 1934
SCHILDERIJEN ZIEN
Bij Kunstzaal Reeker, Wagenweg
FAILLISSEMENTEN
R.K. LYCEUM
Eindexamen H.B.S. A
KATHOLIEKENDAG
De Lighaluitvoering
Gevonden dieren en voorwerpen
Het nieuwe Adresboek
van Haarlem
Examen handenarbeid
R.K. Lyceum S.S. Trinitatis
Examen L.O.
Promotie
Barthou's oponthoud
te Weenen
Hanfstaengl in Amerika
Tornado in Honduras
Duitsche moratorium
Confiscatie Joodsch
eigendom
Credieten in Amerika
Dinaso's overvallen
HEEMSTEDE
Bommen in Weenen
De bliksem slaat in
Werkverschaffing en
steunverleening
VAN RIJDENDE TRAM
GESPRONGEN
De postvluchten
Kinderverlamming
De wijze van infectie
Uit de lucht gegrepen
Aneta's directeur is niet gevangen
genomen
Prins Bertil naar
Engeland
De vlootconferentie
Zal zij in Den Haag gehouden
worden?
KOFFIE NAAR DUIT SC HL AND
HET HAAGSCHE ELFTAL
IN FINLAND
DE LAGE WATERSTAND
De N.I.R.O.M. krijgt tien zenders
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
silllHlllliliiliiiiiiiiiiiilililliiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiiiiniiiri
De schilders Herman Lugt en Wilh. de Boer
exposeeren thans hunne werken in de ruime
kunstzalen der firma Reeker, Wagenweg 102
De toegang tot de expositie is vrij.
In de benedenzaal vindt men het werk van
Herman Lugt.
In vele opzichten is dit knap en verdienste
lijk. al is het coloristisch wat arm.
Het gloeit en glanst niet van groote innerlijke
bewogenheid, het heeft andere goede eigen
schappen. Er zijn de precisie van vorm en lijn,
de rustige observatie, de realistische, soms wat
te koele weergaven.
Van de cyclus „Stillevens" kiezen wij het
kleine, fijne: „Stilleven met pijnappel", een
delicaat werkje, gedistingeerd en toch innig.
Uit Dalmatië bracht de schilder beziens
waardige „stadsgezichten" mee, waarin een ge
lukkig gevoel voor architectuur tot uiting komt.
Van toon zijn deze doeken wel aantrekkelijk,
al is er niet de beving der ontroering en staat
alles wat al te rustig opgebouwd. „De dichter
Rensburg" (een goed, geen uitbundig portret)
werd expressief gegeven. Het Dalmatiaansch
interieur, met oud vrouwtje, bezit picturaal
zeer goede eigenschappen, toch reikt het niet
tot de hoogten van onze oud-Hollandsche schil
ders. De kleuren zijn echter harmonisch en be
zield. Bezieling is er ook in het „Landschap
met oude vrouwtjes", dat boeiend is van toon.
„Hooitijd in het polderland" kon ons minder
voldoen om de kleurbehandeling. De teekenin-
gen van Lugt doen zeer degelijk aan, zijn anti-
podiseh aan het ultra-moderne. Die „Oude
Olijven", een telkens herhaald motief, zijn con
structief gegeven en sterk. ortret mijner
Moeder" is zeer sympathiek.
In de bovenzaal treffen we het genre aan
van de Boer. Het is een zeer gevarieerd oeuvre.
Naast veel werk uit Insulinde, „dat zich daar
slingert om den evenaar" (zie verder Multa-
tuli!), vinden we prachtvolle Nederlandsche
landschappen, religieuse schilderkunst: „Ma
donna", „Piëta", mystische, symbolische etc.
Men moet, wat de Indische voorstellingen
betreft, eerst even wennen aan de „taal", die
deze schilder spreekt.
Ze lijkt ons in den aanvang wat hard, maar
al dra verzoenen we er ons mee, óók al om
het optimisme, de blijheid en de liefde voor
het métier, welke er uit opblinken.
Machtige natuurtafereelen achten we b.v.:
Rubberplantage, met die rijzende boomen op
de helling, dat schoone boom-bosch!
Voorts: „Stroomende Kali", met het fraaie
perspectief en de loutere stemming, die er van
uit gaat.
Er zijn andere Indische landschappen, die
ons. ook om de hardheid van toon, toch min
der kunnen voldoen.
Naast het machtige „Stroomende Kali", ziet
men echter 't zoo innige „Achtererfje". Zeer
schoon, klaar van kleur, en met die heerlijke,
glanzende figuurtjes, is het kleine schetsje van
het Tobameer. De poëzie uit het Indische leven
leert men kennen door de nos. 7 en 8 „Dan
seres van Bali", „Fantasie Insulinde"', enz. No.
10 „Sawa", is een zeer goed landschapje. Van
de Hollandsche landschappen achten wij b.v.
„Hutje te Laren" en „Landschapschets" voor
treffelijke kunst, wel herinnerend aan die der
Haagsche school, maar toch oorspronkelijk ge
noeg en in ander opzicht daarvan afwijkend.
Die werkjes zijn zeer schoon en doen een poë
tische gesteldheid aanvoelen. „Madonna" en
„Piëta" werden eveneens in dichterlijken trant
geschilderd, niet traditioneel, wel aanvaard
baar van interpretatie.
„Stillevens" zijn er goede aan te wijzen. Het
„Stilleven met landschap" is op zich zelf aar
dig gevonden, 't stilleven zelf is ons te decora
tief en het landschapje, jammer, wat zwak.
Concludeeren we, dat de Boer en Lugt onze
belangstelling en waardeering verdienen. Zij
brachten ons met hun werk weer eens in de
nabijheid der schoonheid!
K. de H.
De arrondissements-rechtbank te Haarlem
heeft 19 Juni 1934 de volgende faillissementen
uitgesproken:
J. W. Jansen (handelende onder de fa. Jan
sen en Moens), aannemer, wonende te Haarlem
Obistraat 24. Curatrice mevr. E. J. Scheltema
Conradi alhier.
A. Kryger, logementhouder en koopman in
zeemansgoederen, wonende te Velsen, Prins
Hendrikstraat 23. Curator. Mr. J. A. B. San
ders, alhier.
M. J. Moens (handelende onder de fa. Jan
sen en Moens), aannemer, wonende te Haar
lem. Mentawistraat 33. Curatrice. Mevr. mr. E.
J. ScheltemaConradi, alhier.
M. van Tol, bloembollenkweeker en hande
laar, wonende te Haarlemmermeer, Huigsloter-
dijk 245. Curator mr. P. Tideman, alhier.
J. E. T. van Helder, koopman in machines,
wonende te Haarlem, Raamsingel 50 rd. Cura
tor mr. dr. W. P. vis, alhier.
J. G. Ruppert, boekhouder, wonende te Haar
lem, Nachtegaalstraat 98. Curatrice mej. mr.
M. J. Kluitman, alhier.
J. N. Broekhuizen, melkslijter, wonende te
Lisse, Kanaalstraat 117. Curator mr. F. A. Da
vidson, alhier.
E. A. Th. Stoeken, caféhouder, wonende te
Haarlem, Barteljorisstraat 34. Curator mr. L.
J. Venhuizen, te Heemstede.
A. W. Reynders, winkelier in bloemen, wo
nende te Haarlem, Amsterdamstraat 15. Cura
trice mevr. mr. E. J. Scheltema—Conradi, al
hier. Rechter-Commissaris, mr. E. H. F. W. v.
SchaeckMathon, alhier.
Vernietigd werd het faillissement van:
Dr. A. Bernstein, wonende thans te Parijs.
Curator mr. R. E. Bakhuizenvan den Brink,
alhier.
Opgeheven werd het faillissement van;
J. J. Israël, slager, wonende te Haarlem, ten
Catestraat 17. Curator mr. W. G. J. Veenhoven,
alhier.
Beëindigd zijn de faillissementen wegens het
verbindend worden der uitdeelingsljjst van:
H. Bottema, te Zoutkamp. Curator mr. J.
Siertsema te Groningen.
G. van Dijk, bloembollenkweeker en hande
laar, wonende te Hillegom. Curator mr. L. J.
.Venhuizen te Heemstede.
A. J. Sontrop, sigarenwinkelier, te Haarlem.
Curator mr. L. J. Venhuizen te Heemstede.
ceintuur. J. Rozenhart, Grebberstraat 29, duim
stok, R. v. Muijen, Pijlslaan 1 rd., geld. K. Vis
ser, Resedastraat 27, halsband. Bureau van Po
litie, Smedestraat, handschoen, halsband. Dle-
renasyl, Ridderstraat 11, hond, 2 katten. P.
Veth, 2e Vooruitgangstraat 15, hond. C. Kensen,
Donkere Spaarne 58 rd., halsband met slot.
Kennel Haerlem, Regentesselaan 42, hond, kat.
Plomp, Gen. de Wetstraat 50, hondenpenning.
Klashorst, Steenbokstraat 18, hond. G. Dannijs,
Spaarnwouderstraat 23, kerkboek. Kennel
Fauna, Friesche Varkensmarkt, 2 katten. H
Habraken, Anthoniestraat 5, nummerplaat. P.
Reijber, Jan Steenstraat 69, rijwielbelasting-
plaatje. F. Semé, Sterreboschstraat 72, kinder-
ring. A. Burgers, Ged. Oude Gracht 22, porte-
monnaie m. i. V. Wetering, v. Oorschotstraat
12, rijwielpedaal. A. G. Sanders, Ruychaver-
straat 36 zw., rijwielbelastingplaatje. H. Jansen,
Wilsonplein li, schaar. Bureau van politie,
Smedestraat, rijwiel, zak inh. waschgoed. J.
Rijbroek, Lange Margarethastraat 30 rd., sleu
tel. Loerakker, Elzenplein 12, sleutel van'melk
bus. A. Vossen, Berkenstraat 11, zweep.
HAARLEM, 18 en 19 Juni Geëxamineerd elf
candidaten. Geslaagd: H. J. Cornet,, D. Chr.
Deutekom, J. J. Gubbi, B. S. Korsten, A. F. J.
Nieuwenhuys, B. H. Sanders, F. G. Seveke,
H. F. Smakman, N. J. J. van Sijl. Afgewezen:
2 candidaten.
Men deelt ons mede, dat ook de Algemeene
R. K. Propaganda Club met twee groote tou
ringcars Zondag as. zal opgaan naar 's-Her-
togenbosch, om aldaar aan de groote demon
stratie van Katholiek Nederland deel te nemen.
Behalve leden der propagandaclubs kunnen
ook andere personen zich aansluiten.
Kosten diner inbegrepen zijn ƒ4.50.
Er zijn nog slechts enkele plaatsen verkrijg
baar aanmelden bij J. J. Brinkman, Ane-
gang 19, Haarlem.
De netto-opbrengst van de Lighaluitvoering,
gegeven door de leerlingen der opleidingscho-
len ten bate van het Haarlemsche Lighalfonds,
bedraagt f 993.39. Alhoewel de opbrengst minder
is dan vorige jaren, blijkt toch wel, dat het
mooie doel, waarvoor deze gymnastiek-uitvoe
ring gegeven wordt, nog veler sympathie heeft.
Het klinkende resultaat van de uitvoering
zal zeker een spoorslag zijn voor de organisa
toren en uitvoerenden om het volgende jaar
opnieuw hun krachten te geven voor de tuber-
culose-bestrij ding.
De vermelding van het eindresultaat vindt
wel plaats geruimen tijd na de uitvoering, doch
daar nu en dan nog giften binnenkwamen, kon
het bedrag niet eerder worden opgegeven. Het
vermelden van het eindbedrag wil echter niet
zeggen, dat gaan bijdragen meer worden aange
nomen; de heer Meyerink zal zeker nog gaarne
giften in ontvangst nemen. Voor hen, die het
niet mochten weten, willen wij nog even ver
melden, dat het postgironummer van den heer
Meyerink is No. 100681.
Dinsdagmorgen is in de kerk van O. L. Vrouw van Altijddurenden Bijstand
Chasséstrte Amsterdam) het achtste Eucharistisch Ziekentriduum aangevangen
G. Alders, Jan Steenstraat 39, aardappelen.
J. v. Wijk, Brouwersvaart 106, badpak. C. Bak
ker, Barbarossastraat 20, boek. J. Jansen, Zuid-
Brouwerstraat 39, bril. J. Seefkink, Kinheim-
weg 19 (Bloemendaal), bril. M. Kuiper, Flora
plein 9, geld. J. v. Portoij, Seringenstraat 15,
Verschenen is de 28ste jaargang (1934) van
het Adresbeek van Haarlem. Dat de heer Joh.
P. Koppen met regelmatig voor een vernieu
wing van ons stedelijk adresboek zorg te dra
gen, een bij uitstek goed werk doet, hebben
wij dezen keer bij ons zelf kunnen constateeren:
zeiden zijn wij zoo blij geweest met de ont
vangst van een nieuw boek als ditmaal. Wie
veel van het adresboek van Haarlem gebruik
moet maken, zal het met ons eens zijn, dat
de wisseling, welke er in de Haarlemsche sa
menleving plaats vindt, bij nauwkeurige raad
pleging van het oude adresboek, dat ander-
nalf jaar geleden bij zijn verschijnen geprezen
werd om zijn accuratesse wel zeer sterk was
geweest. Wie in Haarlem bekend is, kon daar
in nu tal van hinderlijke fouten ontdekken.
Het nieuwe adresboek heeft zoodoende tal
van wenscnen vervuld.
Het ziet er weer smakelijk uit en er is klaar
blijkelijk zorg aan de samenstelling besteed.
Bij oppervlakkig bekijken vonden wij geen fou
ten. De advertenties in den tekst schreeuwen
niet en vallen toch op. Het nieuwe adresboek
is in uiterlijk en volgorde van hoofdstukken
gelijk aan zijn voorgangers. Er was dan ook
geen reden daarin verandering te brengen.
Als wij een wensch zouden mogen uiten, dan
zou het deze zijn, dat de uitgever in een vol
gende editie de rubriek vereenigingen met na
men en adressen van leden der dagelijksche
besturen tracht uit te breiden. Sinds wij geen
„Jaarboekje van Haarlem" meer hebben, zit
menigeen met de handen in het haar als hij
adressen van vereenigingen zoekt. De uitge
ver zou daarvoor, naar onze meening, best een
kleine vergoeding van de vereenigingen mogen
vragen, waarvan de namen in de betreffende
rubriek vermeld zouden worden.
HAARLEM (Nutskweekschool) Geëx: 5
candidaten. Geslaagd de dames: M. G. van
Beek, L. Limborgh Meijer, A. J. Dekker, J. A.
Ensink, E. J. Hessels, M. W. van der Horst,
J. A. Koster, W. C. Vos, en H. J. de Carpen-
tier.
Dinsdag slaagde aan de Rijksuniversiteit te
Leiden de Weleerwaarde Pater G. J. Meijknechc
O. E. S. A. voor het doctoraal examen in de
Biologie (Plant- en Dierkunde).
HAARLEM, 18 en 19 Juni. (Rijkskweek
school.) Toegelaten de dames G. Vriezen te
Haarlem; H. Zalm te Haarlem; L. Weesman
te Haarlem; M. van der Veen te Heemstede;
en de heeren J. Bakker te Haarlem; C. J. Ba-
kema te Amsterdam.
Voor het doctoraal examen wis- en natuur
kunde (hoofdvak plantkunde) slaagde gisteren
saan de Universiteit te Leiden onze oud-stad
genoot, de weleerw. pater J. M. A. Bouwman
van de Orde der Carmelieten.
De ouders van den jongen doctor wonen in
de Amptingstraat alhier.
Nieuwe verzekering van Frankrijks
steun aan Oostenrijk
WEENEN, 19 Juni. Van de zijde der Oosten-
rijksche regeering wordt omtrent de korte be
spreking tusschen den Franschen .minister
Barthau en den Bondskanselier Dollfuss op
het West-station te Weenen medegedeeld, dat
Barthou de verzekering herhaalde, dat de
Fransche regeering, in overeenstemming met
de verklaring der drie groote mogendheden van
Februari j.l., de samenwerking met de Brit-
sche en Ilaliaansche regeering zou voortzetten,
om niet slechts de onafhankelijkheid van Oos
tenrijk te waarborgen, doch ook binnen het
kader der aanbevelingen van de conferentie
van Stresa de ecvonomische en ftnancieele
ontwikkeling van Oostenrijk te bevorderen.
Verder konden ook andere vraagstukken wor
den behandeld.
Stundentikoze onvriendelijkheden
BOSTON, 19 Juni (United Press). Op ver
schillende plaatsen der Handard-universiteit, die
Hitler's perschef Hanfstaengl dezer dagen zal
bezoeken, zijn allerlei opschriften aangebracht,
o.a.: „Schenkt hem een academischen graad,
verheft hem tot cultuur-doctor en sterilisatie
doctor en gooit hem er uit".
Verschillende detectives begeleiden Honf-
staengl naar Cambridge.
NEW YORK, 19 Juni (V.D.) Volgens uit
Progreso (Honduras) ontvangen berichten heeft
een tornado, welke over een breedte van onge
veer 20 K.M. heeft gewoed, verscheidene dee-
len van Honduras geteisterd. Een plantage der
United Fruit Company is geheel verwoest. Tal
van menschen zouden om het leven zijn geko
men. De verbindingsmiddelen zijn geheel onder
broken.
BAZEL, 19 Juni De Bank voor Interna
tionale Betalingen publiceert een protest van
de trustees der Duitsche buitenlandsche leening
van 1924, tegen het moratorium in zoover dit
een duidelijke schending is van de in de eerste
plaats komende verbintenissen welke het Duit
sche Rijk bij de algemeene schulduitschrijving
op zich heeft genomen.
De trustees verzoeken de Duitsche regeering
dringend, haar beslissing te herzien.
BERLIJN, 19 Juni. (V.D.) De geheime staats
politie heeft „op grond van de wettelijke be
palingen in zake de confisqueering van Marxis
tische-, subs, staats- en volksvijandige vermo
gens" alle bezittingen van den bond van
Joodsche werknemers met al zijn onder- en
nevenorganisaties ten gunste van den staat
Pruisen verbeurd verklaard.
WASHINGTON, 19 Juni. (Reuter.) De zitting
van het Congres, welke zoo juist beëindigd is,
zal in de geschiedenis bekend blijven door de
credieten van totaal 6800 millioen dollar, welke
zijn toegestaan; vermoedelijk is dit het grootste
crediet, dat ooit in vredestijd is toegestaan.
BRUSSEL, 19 Juni. (Per tel.) Gisteravond
werd een aantal Dinaso-leden, die overigens
Badhuis. in het badhuis aan de Postlaan
werden in de week van 11 t/m. 16 Juni genomen
539 douchebaden en 32 kuipbaden.
Aan 24 kinderen werd een gratis schoolbad
verstrekt op Woensdagmiddag van 2 tot 4 uur.
Van de gelegenheid tot kosteloos baden op
Woensdagavond tusschen 5 en 8 uur werd door
24 volwassenen gebruik gemaakt.
niet in uniform in een café van een van Brus
sels voorsteden zaten, door een 100-tal socia
listen aangevallen. De ruiten werden ingegooid,
terwijl de socialisten 5 revolverschoten losten,
waardoor twee Dinaso's werden gewond. De
politie arresteerde een socialist.
WEENEN, 19 Juni. In den loop van den nacht
op heden zijn in het derde district door ont
ploffing van een bom twee automaten van een
restaurant vernield. Een agent van policie en
twee burgers werden licht gewond. In de Leo-
poldstadt is door de ontploffing van een pa-
pierbom aanzienlijke schade aangericht.
STETTIN, 19 Juni. (V.D.) Hedenmorgen is
tengevolge van het inslaan van den bliksem
een groote brand ontstaan in het dorpje Reet-
zow bij de Oostzeebadplaats Ahlbeck. Voor de
brandweer ter plaatse was verschenen, ston
den alle met stroo bedekte huizen reeds in
lichterlaaie. Elf huizen zijn tot den grond toe
afgebrand. Ook vee is in de vlammen omge
komen.
Wetsontwerp is ingediend tot
verhooging der betrekke
lijke posten
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging en
verhooging van het tiende hoofdstuk A der
Rijksbegrooting voor 1933.
Hierbij wordt o. m. de post „Bijdragen in den
vorm van subsidiën aan werkloozenkassen ten
bedrage van 100 pet. der bijdragen van de le
den over 1933 en afgesloten dienstjaren" ver
hoogd met ƒ3.850.000.terwijl de post „Bij
dragen in den vorm van subsidiën aan werk
loozenkassen, voor zooveel zij meer bedragen
dan 100 pet. der bijdragen van de leden" wordt
verhoogd met ƒ6.930.000.Volgens de Memo
rie van Toelichting zijn de op deze posten uit
getrokken bedragen de gemiddelden van die,
welke in de jjaren 1929, 1930 en 1931 zijn noodig
geweest. Aan de hand van de thans bekende
gegevens kan worden geraamd, dat de aange
vraagde bedragen noodig zullen zijn.
Compensatie behoeft niet te worden gevonden,
aangezien de bedragen, waaronder de oorspron
kelijke moeten worden verhoogd, als crisisuit
gaven komen ten laste van het Leeningsfonds.
Van de wegens subsidie uit te geven bedragen
wordt de helft van de gemeenten terug ont
vangen.
Voorts wordt de post „Kosten werkverschaf
fing en steunverleening over 1933 en afgesloten
dienstjaren" verhoogd met 60 millioen en
mitsdien gebracht op 63.754.580.Volgens de
Memorie van Toelichting is deze verhooging
een noodzakelijk gevolg van den steun, welke
wegens de heerschende werkloosheid van Rijks
wege aan de gemeenten moest worden ver
leend.
Daar op het oogenblik een juiste raming van
de uitgaven, welke ten laste van dezen post
zullen komen, nog niet mogelijk is, omdat nog
met een aanzienlijk aantal gemeenten moet
worden afgerekend, wordt om administratieve
redenen voorloopig een verhooging van het ar
tikel met het aangevraagde bedrag voorgesteld
met de bedoeling bij een nader suppletoir wets
ontwerp het voor dit artikel uiteindelijk be-
noodigde bedrag in overeenstemming met de
werkelijke uitgaven te brengen.
Dinsdagavond ging de 24-jarige G. Megesen
uit Purmerend naar zijn verloofde te Water
gang en maakte daarbij gebruik van de elec-
trische tram. Te Watergang wilde hij van den
nog rijdenden wagen springen, kwam te val
len met het gevolg, dat hij onder den wagen
terecht kwam. Ernstig gewond is het slachtoffer
naar het gemeenteziekenhuis te Purmerend
overgebracht, waar hij ter verpleging is opge
nomen.
De „Havik", op de uitreis, is in Bangkok ge
land-
Er moest wel een wending komen in het
werk van deze schrijfster, wier productie
niet alleen een stempel droeg van een
groote gehaastheid, maar die daarbij in haar
voortbrengselen de sporen eener licht- en diep-
bederfelijke mentaliteit aan het daglicht
bracht. Nauwelijks is het een half jaar geleden,
dat haar vorig boek verscheen, nauwelijks was
daarover een goed woord te zeggen. Met een
ruk schijnt zij nu tot stilstand te zijn geko
men en reeds steken de stemmen harer ang
stige vrienden op tot een loflied over dezen in
keer, herademde het volkje, dat van schan
daaltjes houdt, zonder langs dat steile realisme
te durven opklimmen, waarop zij de panora
ma's der schande met haar kodakje dorst be
strijken. Het is een stil weeshuis-verhaal 1),
waarmee zij aanvangt en naar mijn overtui
ging zou zij, wanneer ze zich bepaald had tot
het leven en de sfeer in deze schamele inrich
ting en daarvan een warm relaas met al zijn
psychologische en menschelijke elementen ge
schreven had, ons een gaaf boek geschonken
en zelf een waarlijk niet onbeduidende ver
nieuwing en verrijking als schrijfster hebben
ondergaan. Het is toch voorzeker geen geringe
winst, dat men na de volkomen ontgoocheling
die „De IJzeren Greep" overliet, thans met
stijgende belangstelling door blijft lezen over
haar vijf weeskinderen en de zoo meesterlijk
geteekende vader en moeder, toezicht-dames
en regenten. Het staat geschreven tegen het
tijdsvlak van de allerlaatste jaren, maar geen
oogenblik bedriegt ons deze al te frissche ach
tergrond, want uit de lotgevallen en de ma
nieren van deze menschen, uit heel de locale
gestemdheid van het stadje em zijn vertier
bloeien de rijpere tinten van het weeshuisle
ven uit een dertig, veertigtal jaren geleden
vast en glanzend op. Het geeft een fijne ge
voeligheid aan dit verhaal, de oude tijden en
omgangsvormen er in te zien herleven tus
schen de scherpe contouren van recente fei
ten als bijv. de acht-uur-winkelsluiting en het
neerlaten van ijzeren rolluiken. Men leest daar
bij gaarne over een enkel moment heen, waar
in het verleden zich verwart met het heden;
over een enkele slordigheid zooals in „vuren
die weder rood worden" en over een flauw
grapje als met Noach op blz. 180 de zui
vere romantiek heeft al dien tijd het valsche
realisme overwonnen, de frischheid eener be
houden jeugd louterde er de al te zwoele gan
gen, naar ontdekte verborgenheden in levens
verschijnselen, die ontaardden.
Maar het zou te schoon geweest zijn, indien
de verwachting van deze vernieuwing, waaraan
de titel van het boek een suggestie te meer
bijzet, ongerept vervuld ware. Nauwelijks be
geeft de schrijfster zich in elk harer heldere
figuren buiten de besloten weeshuissfeer, of ze
verdwaalt naar zooveel kanten als zij figuren
creëerde; menschen heeft zij ook in dit boek
niet kunnen optooveren uit niets. De twee
weesmeisjes, die een goede partij trouwen in
het rustige plaatske, geraken opeens weer in
die vreemde omgeving van huwelijks-proble
men en conflicten, die toch altijd in Alie Sme-
ding's boeken meer aan rariteiten dan aan
realiteiten doen denken. Het kan, schijnt, niet
eerder goedgaan met dat „verwacht geluk",
voordat de echtgenoot een ongewissen weg van
buitensporigheden afgedrenteld is, aan welks
einde hij dan met plotselingen schrik naar zijn
echte vrouwe terugrent. Op dit gedeelte van
het boek kan men terecht heel wat aanmer
ken, het zakt naar een ontstellend veel lager
plan, dan waarop 't verhaal begon. Wij wil
len hier niet de vraag stellen, of het enkel
onmacht was, die haar tot zulke revue-achtige
voorstellingen deed vervallen; al dringt ook de
gedachte aan een toegeeflijkheid voor het
schellinkje zich onmiskenbaar bij ons op. De
zuivere visie op de meisjes Piëta en Wina Le-
vina doezelt daar weg in de geforceerde voet
lichtflitsen op de dames Cunera Buts en Lien
van Asperen, die het huwelijksgeluk van an
deren liefst vermeerderen zouden, met hun on-
gewenschte extra-bedoeliingen op dit gebied.
Alleen door die onzuivere instelling is het ver
klaarbaar, dat Piëta zulke vreemde middelen'
aanwendt, om haar man weder terug te win
nen; alleen daardoor was een zoo onaanneme
lijke verklaring mogelijk van Wina Levina's
bijverdiensten, die tevoren bijna met zooveel
woorden aan onverantwoorden omgang met
een minnaar waren toegeschreven.
Het loopt ten slotte allemaal op een geluk
kige ontknooping uit, de braafheid wordt be
loond. Een paar details mogen hier nog enkele
zwakheden in de compositie illustreeren. Af
gaande op den naam van de filmster Renate
Müller, mogen we aannemen in de jaren van
de maatschappelijke crisis te zijn aangekomen;
niettegenstaande in deze periode de antiek-han
del zoo goed als lamgeslagen ligt, floreert 't an
tiquariaat van de fa. Baruut-Wietzel zoo krach
tig, dat men er op onbezorgden voet kan leven
groote reizen van kan maken en fabelachtige prij
zen voor inkoopen blijft besteden. Het is natuur
lijk mogelijk, dat er een groote reserve aanwe
zig was, dit wordt echter nergens aangeduid
Dat de schrijfster aanleg heeft voor ^zwol
len zinswendingen, hebben we al eerder opge
ef» bu- df bespreking van -De IJzeren
iS- °°k een kl««igheid aanwezig;
w Vm, na haar VlUCht zyn vrouw
terug in het opkamertje, ze geeft geen ant
woord op zijn roep, ze is buiten kennis. Het
volgende geeft dan de zoete teederheid van het
berouwvol hervinden weer:
Met beide handen omvat hij Pieta's
knieën en buigt zich tot haar over en voelt
haar doorweekte rok, bang-verwonderd kijkt
hij in haar bestorven-leeg gezichtje en ziet dat
haar doffe zwart-omkringde oogen hem ont
stellend-afwezig aanstaren, krankzinnig-afwe
zig
Lichtelijk ridicuul is de toepassing van te
veel dialect en teveel spraakgebrek onder de
hoogere en lagere standen, die elkaar op die
manier met ongelijke wapenen krijgen te be
strijden. Aan het algemeen-beschaafd van
dominee Creboolder kunnen we moeilijk geloo-
ven, grappig is het niet en ook juist nog niet
tragisch genoeg om indruk te maken.
Van minder allooi is een beschouwing als
van Hans Wietzel over de meisjes van de
straat, die hij in Parijs gekend heeft. Het be
doelt geestig te zijn wellicht, maar hoort prin
cipieel in de „Decamerone" thuis; hoeveel
moeite Alie Smeding daar ook ooit voor doen
zal, tot d&t peil van realisme en snijdende
ironie brengt zij het toch nooit.
A. J. D. VAN OOSTEN
1) Alie van Wijhe-Smeding: „Ik verwacht
het geluk". N.V. A. W. Sijthoff's Uitgevers
Maatschappij, Leiden 1934.
De wijze, waarop de besmetting bij de
zoo gevreesde kinderverlamming
wordt overgebracht, was nog steeds
zoo goed als onbekend. Deze ziekte is een
aandoening van 't ruggemerg; nu is de nek
kramp eveneens een ziekte van 't rugge
merg, hoewel ook van de hersenen; en deze
nekkramp wordt overgebracht langs de
neuskeelholte. Zoo lag het dan voor de
hand te onderzoeken of ook de kinderver
lamming misschien vooral langs den weg
van den neus werd overgebracht. Deze proe
ven zijn genomen door Levaditi, Kling en
Hornus, die er verslag over uitbrachten in
de Académie de Médicine op 29 Mei j.l. Zij
namen hun proeven op apen en het bleek
al ras, dat men dezen dieren langs maag
en darm de kinderverlamming moeilijk
kon bijbrengen. Maar zeer veel gevoeliger
was het neusslijmvlies. Men kan dus wel
besluiten, dat waarschijnlijk de besmetting
met de kinderverlamming langs den neus
en de neuskeelholte wordt overgebracht.
Trouwens de ziekte begint vaak met ba
nale klachten van angina en verkoudheid.
S.
Op vragen van het Kamerlid Wijnkoop be
treffende de juistheid van een bericht nopens
gevangenneming van den op Java verblijf hou
denden directeur van het Nederlandsch Tele
graaf Agentschap, heeft minister Colijn ge
antwoord, dat dit bgricht volkomen uit de
lucht is gegrepen.
Berichten opgenomen in een deel onzer
vorige oplaag
LONDEN, 19 Juni Prins Bertil, de zcon van
den Zweedschen Kroonpirns, is aan boord van
het Zweedsche oorlogsschip „Oscar II" te Car
diff aangekomen.
Prins Bertil is uit Cardiff naar Londen ver
trokken, om zich te voegen bij zijn broer Gus-
taaf Adolf, die zich reeds te Londen bevindt.
TOKIO, 19 Juni. In de Japansche bladen
komt thans steeds duidelijker een streven tot
uiting om Londen af te keuren als plaats van
samenkomst voor de aanstaande voorbereidende
vlootbesprekingenWanneer Tokio niet als con-
ferentiestad in aanmerking mocht komen, zou
men in Japan de voorkeur geven aan Parijs,
Brussel of D e n H a a g.
De „Nidsji Nidsji" noemt de volgende punten
van de Japansche vlootpolitiek op: 1. Beperking
van de totale tonnage en van de tonnage der
scheepseenheden; 2. afschaffing van 't systeem
van totale tonnage; 3. verdediging van het
recht van iedere natie, te beslissen over eigen
verdedigingsmiddelen; 4. aanvaarding van het
principe der rechtsgelijkheid.
Naar wij venemen zal de invoer van koffie
in Duitschland met ingang van 1 Juli worden
gecontingenteerd. In verband hiermee is het
gewenscht dat, voor zoover die niet reeds ge
schiedde, belanghebbenden ten spoedigste op
gaven inzenden aan het ministerie van Econo
mische Zaken, met betrekking tot den uitvoer
van koffie naar Duitschland.
Nadere inlichtingen kunnen verkregen wor
den bij de afdeeling Handel en Nijverheid van
genoemd Departement.
Maandagavond speelde het Haagsche elftal
in Helsingfors een wedstrijd tegen het offici
euze Finsche elftal, die in een 22 geijjk
spel eindigde.
De A.N.W.B., toeristenbond voor Nederland,
deelt het volgende mede:
In verband met den lagen waterstand zijn te
Nijmegen de twee groote ponten uit de vaart ge
nomen en wordt de dienst onderhouden met de
kleine pont. Getracht zal worden de vaargeul
uit te baggeren.
Vertraging in den overtocht is hiervan te ver
wachten.
Te Doesburg is alleen het tramverkeer over
de schipbrug gestremd.
BATAVIA, 19 Juni. (Aneta). Vanaf 3 Juli a.s.
zal de N.I.R.O.M. tien zenders in dienst hebben,
waarvan vier voor de Oostersche luisteraars.
