HET
ZILVEREN JUBILE VAN DE
1909-1934
GROOTE HOUTSTRAAT-
VEREENIGING
WINKELS KOMEN EN GAAN
WE GAAN VERHUIZEN
VAN 24 TOT 30 JUNI
De Groote Houtstraat
recipieert
Wat de voorzitter zegt
De wil tot een krachtig
voorwaarts gaan"
Oude getrouwen
Het bestuur der Groote Houtstraatvereeniging. Van links naar rechts: (zittend) F. H.
Kehlenbrink, secretaris; J. E. Voet; A. van Weerden, voorzitter; (staand) J. Voogd;
W. J. van Bilderbeek, penningmeester.
Dat het stadsbeeld spoedig veranderen kan, toont deze foto, welke duidelijk laat zien,
hoe beperkt de verkeersruimte nog slechts eenige jaren geleden was op het kruispunt
Groote Houtstraat—Verwulft.
Aldus de voorzitter van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken
te Haarlem
In 15 jaar is het gezicht van de
Groote Houtstraat bij her
haling verjongd en
vernieuwd
Tijdingzaal N. H. Crt.
Koperslagerij
Café „De Grot
De even nummers
Waar nu V. D. staat
Het Plein omstreeks 1800.
FEESTWEEK
De Groote Houtstraatvereeniging gaat haar
25-jarig feest vieren met groot ceremo
nieel, wat met zooveel woorden zeggen
wil, dat de Groote Houtstraat zich opmaakt
stadgenoot en vreemdeling blij te ontvangen
en te laten genieten van kleur, schoonheid en
jolijt.
Met alle ten dienste staande middelen zul
len deze in de kunst der reclame gewonnen
en getogen zakenmannen, op hun vereeniging,
hun straat en hun zaken de aandacht trachten
te trekken en men kan er van verzekerd zijn,
dat het gebodene aan de gemaakte reclame
ook ten volle zal beantwoorden.
Het was een goed idee, derwijs eens de ge
dachten van het spookbeeld der wereldcrisis af
te trekken. De Groote Houtstraatbewoners ver
oorloven zich die weelde!
Als straat van louter menschen, die van het
zakengeluk moeten leven, heeft zij in de laat
ste jaren geen tijd en geen reden gehad zich
aan uitbundige vroolijkheid over te geven; t
heeft zin, dat zij eens uit den plooi komt en
euvel valt het haar zeker niet te duiden, dat zij
daarbij het zakelijke aan het nuttige tracht
te paren.
Al mag ook de Groote Houtstraat gelden als
een der beste en mooiste winkelstraten van ons
land, met étalages kostelijk als in weinig steden
der wereld, al heeft het zakenleven hier een
permanente tentoonstelling, de verwende Haar
lemmers vragen nu en dan naar meer en aan
die vraag willen de winkeliers van onze Groote
Houtstraat gaan voldoen. Daarvoor hulde aan
de jubilaresse!
Als ieder flink ondernemen, ontbreekt het
ook den feestvierders niet aan critiek. Sommigen
meenen, dat het niet op den weg ligt van de
verschillende winkelstraten elkander op eenige
wijze vliegen af te vangen: zij zeggen dat de
oorspronkelijke opgiet van de straatvereenigin-
gen was, contact tusschen de bewoners tot stand
te brengen bij het aanbrengen van versieringen
ter gelegenheid van openbare feesten en dat
het tegen den opzet was, dat zij langzaam aan
begonnen met de speciale belangen der straat
te behartigen.
Wij willen den critici er op wijzen, dat het
in moeitevolle tijden geenszins te verwonderen
is, dat groepen belanghebbenden zich aaneen
sluiten en dat ontwijfelbaar vast staat, dat de
straatvereenigingen in de laatste 25 jaar een
actie en vertier in Haarlem hebben teweeg ge
bracht, die leven en vroolijkheid in onze stad
gaven.
Hoeveel saaier zou het stadsbeeld geweest
zijn zonder de activiteit van onze winkelstraat-
vereenigingen!
Wij herinneren er ook aan, dat de Anegang
en Groote Houtstraat minder vlug zouden zijn
geasfalteerd, indien niet bij herhaling de be
treffende winkelstraatvereenigingen daarop
hadden aangedrongen. In andere steden in
binnen- en buitenland, die met Haarlem kun
nen worden vergeleken, is de asfalteering van
de binnenstad dan ook nog lang zoover niet
gevorderd als in de hoofdstad van Noord
holland, Kennemerlands Pronkjuweel! Dit is
maar één staaltje van het nut, dat winkel
straatvereenigingen stichten.
De Groote Houtstraat kan er dan ook van
verzekerd zijn, dat zij in breede kringen der
burgerij sympathie ontmoet bij de viering van
haar 25-jarig feest en dat de beste wenschen
van zeer velen haar voor de toekomst voor
gaan.
Deze feestviering is ook het bewijs van
de spirit erf' durf, die in de harten der Groote
Houtstraatbewoners schuil gaat, van hun wil
tot doorzetten tegen alle sombere beelden in,
van him doorzettingsvermogen tevens. Tegen
over de stoere werkers, die hun stug aanpakken
met zoo verblijdend effect zien bekroond, heeft
Haarlem een eereschuld. De Groote Houtstraat
immers is een der hoofdtooisels in het toilet
van onze stedemaagd.
Geen Haarlemmer zal dan ook verzuimen ter
receptie van de Groote Houtstraat te verschij
nen, al zullen allen zich niet. geroepen gevoelen
Zondag ter receptie te gaan van de Groote
Houtstraatvereeniging. Moge het goede voor
beeld dier Haarlemmers door talloos vele niet-
Haarlemmers worden gevolgd.
Wij voor ons hebben gemeend, deze ontplooi
ing van daadkracht der Groote Houtstraters te
moeten hanoreeren met de uitgave van een
extra nummer, waarvoor wij bijzondere aan
dacht vragen.
Met dit korte woord ter inleiding van dit
gevarieerde numer mogen wij wel volstaan.
De Zilveren Jubilaresse onze beste geluk-
wenschen!
middenstanders uit dezelfde straat. Die krach
tige wil tot volhouden en doorzetten zal het
moeten doen en zal, dunkt mij, niet nalaten zijn
goede uitwerking te doen gevoelen.
Naast deze gelukwenschen spreek ik mijn
vertrouwen uit, dat het uw vereeniging en
haar leden in de komende jaren niet zal ont
breken aan den vasten wil en de gezamen
lijke kracht om de belangen van een zoo be
langrijke groep der Middenstanders te dienen
en te bevorderen, waar dat mogelijk is.
G. J. DROSTE
Voorz. K. v. K. v. Haarlem
en omstreken.
Als dit nummer van uw blad zijn lezers
bereikt, staan we aan den vooravond van
de herdenkingsweek van het 25-jarig be
staan der Groote Houtstraat Vereeniging. Het
bestuur van deze vereeniging heeft deswegen
een feestwijzer doen verschijnen, waaruit de
plaatselijke pers reeds een en ander geput
heeft en nog putten zal. Het doet mij, als voor
zitter der jubileerende, een bijzonder genoegen
te zien. hoe de plaatselijke pers haar hoogge
schatte belangstelling voor dit feest uit in waar-
óeerende en belangwekkende artikelen. Dat zij
daardoor de Straatvereeniging als instituut in
de belangstelling brengt, is voor mij aanleiding,
aan het vriendelijke verzoek der hoofdredactie
te voldoen en een enkel woord daaraan te
wijden.
Het is 25 jaar geleden, dat een blijde gebeur
tenis in den lande, namelijk de geboorte van
H. K. H. de Prinses, de oorzaak was van het
„de koppen bij elkaar steken" van Groote
Houtstraat-bewoners. Een straatversiering, ter
viering van het heuglijk feit aangebracht, gaf
een batig saldo en vormde het eerste kasgeld
der jonge vereeniging. Uit de archieven blijkt,
dat de belangstelling van de bewoners der
straat direct groot was en dat het bestuur zich
metterdaad en met succes beijverd heeft, het
doel van de vereeniging na te leven en dus:
„te behartigen de belangen van de Groote
Houtstraat als winkelstraat." Het is opmerkens
waard, dat een kwarteeuw geleden reeds, zelfs
de straatbewoner als zoodanig het nut van or
ganisatie, van vereenigen inzag, en het besef
Gaarne wil ik voldoen aan het verzoek van
redactie der Nieuwe Haarl. Crt. hier iets
te schrijven naar aanleiding van het
zilveren feest der Groote Houtstraat en hier
namens de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Haarlem en omstreken mijn geluk
wenschen a. d. jubileerende Groote Houtstraat
vereeniging aanbieden. Het bestuur heeft ge
lijk, dat het dit gedenkwaardige feit in den
bestaansduur van haar vereeniging niet zon
der meer wil laten voorbijgaan, al zal het mij
waarschijnlijk wel direct willen heiaas,
moeten toegeven, dat de economische toe
standen voor den Middenstand nu juist geen
aanleiding geven tot feestvieren of uitbundige
vroolijkheid over goeden gang van zaken.
Juist de Middenstand heeft het moeilijk in
deze tijden van verminderde koopkracht" en
hooge lasten, maar op een herdenkingsdag wil
men nog wel een ernstig, doch liever geen
somber woord hooren en ik zal u, geacht bestuur
en leden, dus geen verdere factoren noemen,
die u zoo langen tijd reeds zorgen geven.
„Het bestuur heeft gelijk," zeide ik zooeven
en ik wil dat herhalen, omdat ik in deze
feestelijke herdenking erken den wil tot een
krachtig voorwaarts gaan van een nijvere groep
dus ook reeds levendig was, dat de eenling in
zijn pogen moest achterblijven bij meerderen,
tezamen de vereeniging. En den enkelen, die
heden ten dage nog steeds meenen ..het we!
alléén af te kunnen", moge het goede voor
beeld van 25 jaar geleden voor oogen gesteld
worden; parasiteeren op het werk van ouderen
is onwaardig en dom, want alleen als allen ver-
éénigri, dus één zijn, kan kracht uitgaan van
een organisatie.
De tijden, die wij nu beleven, zijn analoog
aan vroeger jaren. Er is een wringen en drin
gen, waardoor ook de winkelstraatbewoner ge
vaar loopt, zijn rechtmatige plaats niet te kun
nen handhaven. De bewoner van de winkel
straat toch is geraden, zijn daar veroverde
plaats te behouden, wil hij niet in zijn bestaan
bedreigd worden. De lasten van hoogerhand
opgelegd, zijn bijna onhoudbaar, meer dan ooit
moet hij thans ruggegraat toonen, niet ver
sagen in den strijd om het bestaan, maar zor
gen, dat zijn winkelstraat in de volle aandacht
van het pubUek blijft. Daarbij kan samenwer
king, gedachtenwisseling met zijn medebewo
ners van de grootste beteekenis zijn en is het
nut van de Straatvereeniging nu grooter dan
ooit.
De Groote Houtstraatvereeniging heeft zich
haar bestaansrecht waardig getoond, dank zij
mede de arbeidzame bestuursleden, die heen
gingen en wien ik op deze plaats een eere-
saluut breng. Het bestuur heeft gemeend, de
bewoners te mogen opwekken, het jubileum in
gepaste feestvreugde te herdenken; het kon
dit doen, ondanks de ongunst der tijden, daar
het zich geschraagd weet door een groot leden
tal dat besef heeft van de mogelijkheid van
resultaat bereiken in een vereeniging als de
onze, met haar vrij eenvoudige doelstelling. De
tijden zijn zwaar, doch juist in moeilijke tijden
is het van zoo groote waarde, als buurtgenooten
op elkander aan kunnen en elkaar vriendschap
pelijk de hand mogen reiken.
A. VAN WEERDEN
Voorzitter der Groote Houtstraat
vereeniging
Dat er in de Groote Houtstraat in slechts
weinige jaren zeer veel winkeliers geko
men, gegaan of verhuisd zijn, moge blij
ken uit het volgende artikel:
Noemen we eerst de zakenlieden die in het
zelfde pand zijn blijven wonen en geen of een
enkele moderniseering hebben aangebracht.
Iedereén kent de familie Sacré, schenkster van
fijne boter, vleeschwaren en aanverwante arti
kelen. De winkel is sinds menschenheuge-
nis op nummer 33 gevestigd en de ouders van
de Imidige familie exploiteerden reeds „Hat
Boterhuis".
Het knusse handschoenenwinkeltje van
Laimböck draagt ook interessante historische
sporen, evenals de brillenzaak van Federmann,
de tabakswinkel van Kruseman en de goud
smederij van Voet.
Maar daarmede is de lijst ook uitverkocht.
Natuurlijk zijn verschillende winkeliers of hun
zoons verhuisd van het eene naar het andere
pand, (we noemen b.v. „De Gekroonde Moor"
van 1800, Jan v. d. Pigge) maar daardoor heb
ben ze toch een belangrijk deel van het his
torisch recht verloren.
Dat in het gebouw van de Spaarnebank eer
tijds de Sociëteit „Trou moet blijcken" geves
tigd was, zal voor velen geen nieuwtje zijn.
Talrijke Haarlemmers zien de sociëteitsheeren
nog wel zitten op het knusse balcon dat zoo
heerlijk gelegenheid gaf om het drukke gedoe
daar beneden rustig en met versterking van
een borreltje gade te slaan.
Maar wist U, dat in de zaak van de N.V.
Tempelman op den hoek van de Spekstraat,
vóór de behangerszaak een lunchroom geves
tigd was? Waar nu de fotografie-toestellen van
de fa. Zwartser in de etalage prijken, ver
kocht de heer Coebergh (thans Ged. Oude
Gracht) vroeger de nieuwste romans.
Dat gedeelte van de straat noemde men in
den volksmond „Het gat van de Groote Hout
straat", omdat ze even voorbij de Anegang
tot aan de Spekstraat op een eigenaardige
wijze uitbolde!
In het pand van Winkel's Stoffenhuis (al
thans een gedeelte daarvan) was voorheen een
langwerpig café gevestigd, waar lekker bier ge
schonken werd en waar men op banken langs
de kanten menig glaasje kon verschalken. In
de wandeling sprak men van café „De Scheur'
omdat de biervaten zooq angstig weinig plaats
kregen.
Sinds kort is op no. 15 een klein byouterie-
winkeltje gevestigd, getiteld: „Paris". Wist u
dat op deze plek vroeger de Nieuwe Haarlem-
sche Courant voor de ramen hing en dat men
daar ook zijn trouw-advertentie kon brengen?
In de automatiek van Flux verkoopt men
thans lekkere huzarenslaatjes of Nieuwe Hol-
landsche met mayonnaise. Die haringen weten
nog, dat op hetzelfde plekje grond honderden
collega's aan den man gebracht werden in den
vischwinkel van v. d. Maaren.
Velen weten nog alsof het gisteren was, dat
Lippits Hoedenzaak plaats maakte voor het
huidige pand van Wisbrun en Liffman.
Op no. 47 is thans een handwerkzaak, daar
was vroeger jaren gevestigd de parapluie-zaak
van Laborit: Of het minder dan vroeger regent
of dat een parapluie uit de mode is, laten we
buiten beschouwing, maar Laborie is verdwenen.
Zijn we wel ingelicht dan bezit de Doops
gezinde Gemeente nog steeds eenige kostbare
panden van Mathot tot Schravendijk.
In de pas vernieuwde heeren-modezaak van
Gerzon zetelde vroeger een kantoor van de
Oprechte Haarlemsche Courant en waar Albert
Hein thans pinda's en speculaas verkoopt,
kochten vroeger de dames de nieuwste stoffen.
Waar nu in „Mesco's Schoenenmagazijn
ieder de schoen aantrekt die hem past, kon
men vroeger de nieuwste schlagers evenals
Mozart- en Bach-werken voor een prikkie
koopen.
In de eene helft van het pand van v. Liemt
zetelde vroeger de heer Vélu met de nieuwste
snufjes voor ijdele heeren, die de vadermoorder
al of niet hadden afgeschaft.
„Het geschenkenhuis" herbergde tot voor
kort den kunsthandel van Smit.
Een sieraad voor de Groote Houtstraat was
eertijds het haardenmagazijn van v. d. Vaart,
een prachtige zaak en uitmuntend geïnstal
leerd. Hunkemöller Lexis heeft er daarna een
corsettenmagazijn in gevestigd.
Aan den overkant, waar nu de „koude koek"
van Jamin verkocht wordt, hebben Schaars en
zijn voorgangers jarenlang koekjes voor heel
Haarlem gebakken. De heer Schaars vond het
zoo „zoetjesaan" tijd worden om de verdeeling
van de koek aan anderen over te laten.
Waar Jan v. d. Pigge nu zijn „Anno 1800"
verkoopt hing voordien ook al de geurige ta
bakslucht. Over enkele jaren weet men niet
beter of Kort was altijd in de panden 85 en 87
gevestigd, terwijl v. Bemmelen er jarenlang de
klanten bediend heeft.
De naam de Jong is ook ten nauwste ver
bonden aan de Groote Houtstraat. Waar nu
van Reysen heerlijke delicatessen verkoopt
werd vroeger koper geslagen door den heer de
Jong, die ook in het pand van Schroder zaken
dreef en nu, zooals bekend, aan de overzijde
een keurige moderne zaak heeft.
Toen café „De Karseboom" het laatste
glaasje bier getapt had, veroverde Heenk voor
zijn ijzerhandel de ruimte. Van Tïel's meubel
zaak maakte onlangs plaats voor Lorjé's boek
handel.
De heer Inpijn dreef vroeger in het pand
van Cinema Palace een automobielhandel en
naast de Sociëteit leefde een ondernemende
man heel rustig van de opbrengst van zijn
kunstzinnige grafzerken.
Een aardige bezienswaardigheid en een
sprookjesachtig etablissement voor passeerende
kinderen was altijd café „De Grot", waar fleu
rige dames tusschen angstig-grillige rotsen, die
geheimzinnig verlicht waren, met consumptie
balanceerden. Zou het louter toeval zijn, dat
daar nu de mooie hoedenzaak „De Stad Parijs"
is gevestigd?
In den lampenwinkel van Kaasenbrood wer
den voordien varkenslapjes gesneden en ossen
koppen geveld.
Voor Bus corsetten ging verkoopen in pand
135 haastten geliefden zich naar dit huis om
schrijfpapier te koopen en postzegels van het
daar gevestigde officieele agentschap.
Waar nu Lilian Harvey dwaas in het Luxor
Theater rondspringt, werden 15 jaar geleden
de apothekers-geheimen door elkaar gemengd.
Laat ons nu naar de overzijde gaan en kijken
wat daar zooal veranderd is.
Vóór de Oprechte Haarlemsche Courant het
hoekhuis Groote Markt betrok was er het Tech
nisch Bureau MacDonald, maar langer verbleef
de sigarenzaak van Maas.
Wanneer hongerige dames nu gebakjes eten
in Franken's Lunchroom pasten vroeger de hee
ren daar een nieuw costuum.
Op de nummers 6 en 14 dreef de firma Ver
meer een zaak in aardewerk en porcelein. Dat
weten vele Haarlemmers ook nog zeer goed!
In een der panden van Vogelzang was een
R. K. Boekhandel gevestigd en in de huidige
zaak van Bata een zaak in religieuze artikelen.
Wemef heeft de ruimte overgenomen van de
schilderijenzaak van Koch, maar voordien druk
ten kinderneusjes daar tegen de ruften om het
prachtige speelgoed van „De Kindervriend" te
zien.
Wij vergaten nog te melden, dat in pand 12
waar nu een hoedenmagazijn is, jarenlang ge
vestigd was de aan heeren welbekende „Snuif
molen".
Peek Cloppenburg, Magazijn Nederland en
Gerzon waren er reeds lang in kleine editie,
breidden uit en moderniseerden herhaaldelijk.
Op beide hoeken van het Verwulft was een
modezaak: die van Prent v. d. Berg ligt nog
versch in het geheugen.
Vroom Dreesmann neemt nu de panden
66 tot 76 in. Enkele jaren geleden was daar de
volgorde van kleine zaken aldus: Prent v. d.
Berg, v. d. Pigge (sigaren), V. D. (daarvoor
ijzerwinkel), Bak (manufacturen) de Paarden-
steeg, Bak (bedden), de Jong (daarvoor sla
gerij).
De Centrale Apotheek van Florijn keek op dit
alles deemoedig neer!
In het pand van Velu verkocht men vroeger
schroenen en daarnaast werden de lange snorren
van strijdvaardige dragers, gekruld en geknipt.
Op den hoek van de Nieuwstraat bakte de heer
v. d. Werff voor snoeplustigen heerlijke taartjes,
maarhij fotografeerde ook en aangezien hij
meer in de toekomst van een fototoestel dan in
een roomsoes zag metamorphoseerde hij zijn
zaak.
Er huisde in de panden 130 en 132 ook nog een
Droste, die banketbakker was. Daar verkoopt
Bosse nu lampen en de Zaanlandsche Zilver
smederij edele artikelen.
Het hoekhuis, nu in beslag genomen door het
Gem. Electriciteitsbedrüf bevatte vroeger siga
ren en sigaretten.
Het breede gedeelte van de Houtstraat zullen
we laten rusten, men heeft werkelijk geen voor
beelden meer noodig om te begrijpen, dat er
heel wat veranderd is in slechts weinige jaren.
