Eischen der Engelsche marine
Duitsche transfer
moeilijkheden
Politieke ziekte
van MacDonald?
Telegrammenoor-
log in den Chaco
Het nieuws van heden
VLOOTUITBREIDING OOK
IN AMERIKA
HET DERDE RIJK WORDT
NIET BEGREPEN
Woldemaras vroeg
geen gratie
De havenstaking in
Amerika
DE BAROMETER
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: yoor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
ZATERDAG 23 JUNI 1934
Avondblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18809
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez,
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
EXCUSEZ DU PEU"
Een nieuwe oorlogsvloot
Japan wil het einde der 553
verhouding en wel zonder
uitstel
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
mul
Oppositiepers schrijft over kabi
netswijzigingen en het aan
staand ontslag van den
Premier
Parijs mag Baldwin wel
Vanaf 25 Juni zal de Rijksbank
niet meer deviezen afgeven
dan zij ontvangt
Zweden wil praten
Baldwin
Het buitenland denkt nog steeds
met het oude Duitschland te
doen te hebben
Strasser over het Derde
Rijk
Wmmm
U
Japan eischt de pariteit met Engeland en Amerika, Engeland wil zijn vloot uitbreiden,
Amerika wil zijn vloot versterkendreigt er in plaats van een vlootconferentie een
wedloop naar bewapening ter zee?
Het vonnis van 12 jaar zware ker
kerstraf rechtsgeldig geworden
Hft
Frauenfeld gewond
Passagier van het in den Taunus
verongelukte vliegtuig
Schipbreukelingen der
„Dresden" naar huis
La Paz en Asuncion gaan voort te
seinen dat zoowel Bolivia als
Paraguay zegevieren
Roosevelt verzoekt den Minister
van Arbeid in te grijpen
Rood en zwart slaags te
Bristol
Twaalf ernstig gewonden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Epidemie van blindheid
ROOFOVERVAL
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Het wonderlijke geval van den zoekge-
raakten Japanschen vice-consul Kara-
moeto te Shanghai, die, jammer genoeg
voor Japan, op het laatste nippertje werd te
ruggevonden, zoodat Japan er geen tot gevaar
lijke represailles dwingend „incident" van kon
maken, en de dreigende houding, Welke de Ja-
pansche autoriteiten aannamen na de zeeroo-
verij, gepleegd door Chineesche bandieten,
waarbij behalve enkele Engelsche officieren ook
eenige Japanners werden gevangen genomen,
hebben bewezen, hoe Japan er nog altijd op uit
is een bruikbaren stok te zoeken om den Chi
neeschen hond te slaan. De Japansche politiek
tegenover het machtelooze China blijft die van
een streng toezienden voogd, alle geruststellen
de verklaringen en diplomatieke draaierijen ten
spijt. Telkens wordt China gedwongen een
beetje dieper te bukken en China doet dat
traag en onwillig, hopend, dat er op een of an
dere wijze redding zal komen opdagen, vóór het
heelemaal plat ter aarde is gedrukt onder de
keizerlijke laars van Japan. Zoo zal binnenkort
het geregelde verkeer tusschen China en den
wederrechtelijk gecreëerden, slechts in schijn
onafhankelijken staat Mandsjoekwo worden
hersteld. De Chineesche autoriteiten hebben
alleen wat uitstel gevraagd om de nationalisten
in China aan het idee van deze nieuwe con
cessie te wennen. In haar hart zou de Chinee
sche regeering te Nanking hemelsch blij zijn,
indien de expansie-zucht van Japan zich met
Mandsjoekwo tevreden zou willen stellen, maar
daar is niet de minste kans op. Japan wil zijn
hegemonie in het Verre Oosten bevestigen en
China blijvend brengen binnen zijn dicteerende
invloedsfeer. De eenige mogelijkheid, waarop
China zal kunnen blijven hopen, bestaat hierin,
dat Japan zóó aanmatigend te Werk zal gaan,
dat de vreemde mogendheden, terwille van de
bescherming van hun belangen in het Verre
Oosten, tusschen beide zullen komen. Dat de
vreemde mogendheden, welke zich op het
oogenblik daartoe nog te zwak voelen, zich
daarop voorbereiden, zou afgeleid kunnen wor
den uit de plannen tot vlootuitbreiding, welke
sij smeden. De vlootconferentie, welke in 1935
gehouden zal worden, zal de beslissing móeten
brengen of de vlootverhoudingen tusschen Ja
pan, Amerika en Engeland gebonden zullen
kunnen worden aan een vastomlijnd schema of
wel vrij en wild zullen uitgroeien volgens de
wetten van den naijver en de zucht om de
sterkste te worden.
De op instigatie van Engeland te Londen
plaats hebbende voorbesprekingen zijn
van het hoogste belang, omdat zij aan
wijzingen kunnen geven in welke richting de
komende vlootconferentie zich zal gaan bewe
gen. Officieel wordt er niet veel concreets be
richt over deze besprekingen. De gedelegeerden
houden zich op de vlakte der algemeenheden.
Officieus weet de pers nu en dan dingen te
vertellen, welke de aandacht ten volle waard
zijn. De tegengestelde meeningen van den Ame-
rikaanschen vice-admiraal William Pratt, die
Vindt, dat Japan geen enkel logisch motief kan
aanvoeren om vlootpariteit met Amerika en
Engeland te eischen, en van den zegsman der
Japansche admiraliteit hebben wij reeds be
sproken. Thans weet de Daily Telegraph" iets
te melden omtrent de eischen der Engelsche
marine, zooals die door den Britschen marine
minister Sir Bolton Eyres-Monsell zouden zijn
geformuleerd. Deze eischen, die klinken als het
salvo van een zwaar scheepskanon, zouden in
een memorandum in het Foreign Office aan de
NEW-YORK, 23 Juni (Reuter) Norman
Davis heeft het Britsche ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken medegedeeld, dat Amerika
voornemens is zijn vloot te vergrooten.
Er is hier evenwel slechts sprake van polsen
hoe de Britsche regeering daarop reageert.
Met betrekking tot de vlootbesprekingen mel
den de Japansche bladen, dat, wanneer Japan
er niet in slaagt een herziening te verkrijgen
op de vlootconferentie van 1935, van de 553
verhouding, de Japansche regeering het vloot-
verdrag van Londen zal laten schieten en het
verdrag van Washington zal opzeggen. Verzekerd
wordt, dat in dat geval Japan een onafhanke
lijk vlootprogramma zal uitvoeren, uitsluitend
ten behoeve van de nationale veiligheid.
Naar verluidt heeft Japan zich echter krach
tig verzet tegen een uitstel van de vlootconfe
rentie tot 1940 of tot onbepaalden tijd. De mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Hirota, heeft
het Kabinet er van in kennis gesteld, dat
Groot-Brittanië en de Vereenigde Staten zich
niet verzetten tegen den Japanschen eisch, dat
politieke problemen, het Verre Oosten betref
fende uitgesloten moeten worden van de voor
bereidende vlootbesprekingen.
Amerikaansche marine-deskundigen zijn over
handigd en door Norman Davis naar Washing
ton zijn doorgezonden. Volgens de „Daily Tele
graph" zou Engeland ter verdediging van het
Britsche Rijk en de zeewegen voor de Britsche
koopvaardijschepen den bouw van een nieuwe
oorlogsvloot eischen, zoodra de beperkende be
palingen van het vlootverdrag van Londen ver
vallen. Het zou een aantal nieuwe kruisers wil
len bouwen om deze categorie tot een zeventig
tal op te voeren. Op het oogenblik heeft En
geland 50 kruisers, waarvan 10 stuks binnen
twee jaar de vastgestelde ouderdomsgrens,
waarop zij door nieuwe zullen mogen worden
vervangen, zullen bereiken. Voorts zou Enge
land een groot aantal nieuwe torpedojagers en
nieuwe vliegtuig-moederschepen op stapel wil
len zetten. Voegt men bij deze eischen nog die
betreffende de luchtmacht, waaraan een spe
ciale afdeeling ter bestudering van luchtge
vechten en daarmee samenhangende vraagstuk
ken zal worden verbonden, dan krijgt men wel
sterk den indruk, dat zoowel Amerika als En
geland zich zoo sterk mogelijk willen maken.
Mocht het ooit tot het toestaan van vloot
pariteit aan Japan komen, dan zal Japan, welks
vlootmacht officieel volgens het verdrag van
Washington zich tot die van Amerika en Enge
land verhoudt als 5:3, heel wat hebben bij te
bouwen. Hopen Amerika en Engeland er mis
schien op, dat Japan een dergelijke vlootuit
breiding niet zou kunnen betalen en daarom
maar liever van den pariteitseisch zou willen af
zien? In dat geval zullen zü waarschijnlijk be
drogen uitkomen, want Japan heeft bewezen
tot welke offers het bereid is, wanneer het
gaat om zijn machtspositie en weerbaarheid te
versterken.
VERWACHTING: Zwakke tot mati- §j
gen, noordelijke tot oostelijken wind,
half- tot zwaarbewolkt, weinig of geen
regen, weinig verandering in tempera-
tuur.
jÊ Hoogste barometerstand 764,7 te Aber-
X deen.
I Laagste barometerstand 750,4 te Isa- S
fjord.
LONDEN, 23 Juni (Reuter) Vermoedelijk
zal MacDonald zijn voorgeschreven drie maan
den vacantie reeds volgende week beginnen. Het
grootste deel van zijn vacantie zal hij te Los
siemouth doorbrengen, hoewel zijn oogarts, Hor
der, een verblijf in het buitenland aanbeveelt.
MacDonald zal vervangen worden door Bald
win.
De oppositiepers buit deze gedwongen vacan
tie van MacDonald uit om vergaande veron
derstellingen inzake een kabinets-wijziging op
te werpen.
Volgens de „News Chronicle" is 't nog onze
ker hoe het kabinet er in de toekomst uit zal
zien; de vacantie van MacDonald is ook nood
zakelijk voor hem, om uit te rusten van den
druk, welken de conservatieve ministers op hem
uitoefenen.
De „Daily Herald" schrijft zelfs, dat de me-
dedeeling van den koning, dat MacDonald af
treedt, reeds gereed ligt.
Volgens dit blad verlangt men een kabinet,
waarin MacDonald geen president meer is, doch
slechts raadgever is; Baldwin zal dan eveneens
aftreden.
De „Daily Telegraph" waarschuwt evenwel
deze geruchten niet te gelooven; MacDonald zal
leider van het kabinet blijven.
Reuter meldt uit Parijs:
De berichten uit Londen, als zou MacDonald
op aanraden van zijn geneesheer drie maan
den vacantie nemen, werd in zekere Parijsche
kringen met voldoening ontvangen. Men ver
wacht dat de Fransche Minister van Buiten
landsche Zaken, Barthou, bij zijn bezoek aan
Londen, niet MacDonald, maar wel Baldwin
ontmoeten zal. Bezien van het buitenlandsch-
politieke standpunt, is dit van groot belang,
daar de leider der conservatieve partij steeds
een ruim begrip toont.
STOCKHOLM, 22 Juni (Reuter). Naar het
departement van Buitenlandsche Zaken mede
deelt, heeft de Zweedsche regeering de Duit
sche transfemota beantwoord.
De regeering heeft haar vroegere verklaring
herhaald, dat zij bereid is, met de Duitsche
regeering onderhandelingen over de mogelijk
heid van een overeenkomst te voeren.
De Zweedsche delegatie is reeds samenge
steld.
Naar uit Bern wordt gemeld, heeft de Zwit-
sersche bondsraad Vrijdagmiddag de Duitsch-
Zwitsersche economische besprekingen behan
deld. Minister Stucki bracht rapport uit over
zijn reis naar Berlijn.
De Zwitsersche bondsraad heeft besloten de
onderhandelingen met de Duitsche regeering
voort te zetten.
Te Berlijn zijn Vrijdagmiddag de Duitsch-
Fransche onderhandelingen in zake een han
delsverdrag aangevangen.
Uit Berlijn wordt bericht:
De hachelijke toestand der deviezen-si
tuatie van de Rijksbank maakt het nood
zakelijk de dagelijksche verstrekking van
deviezen zoodanig te beperken, dat niet
meer deviezen worden uitgegeven dan ont
vangen-
Deze maatregel zal met ingang van 25
Juni a.s. worden toegepast. Bij de verdee
ling zal rekening gehouden worden met ver
schillende omstandigheden, o.rn. welke de-
viezengroep het betreft.
Postwissels naar het buitenland zullen
niet meer toelaatbaar zijn. Per 1 Juli a-s.
zal een nieuwe regeling ingaan voor de fi
nanciering van het warenverkeer.
Reuter verneemt uit bevoegde Bërlljnsche
bronnen, dat Duitschland het Engelsche voorstel
aanvaardt om een delegatie van bankiers naar
Londen te zenden, ten einde te onderhandelen
over het transfervraagstuk.
HALLE, 22 Juni Voor een reusachtige men-
schenmenigte heeft Rijksminister Goebbels
heden te Halle een rede gehouden, en wel voor
de eerste maal sedert de nationaal-socialisten
het bewind in Duitschland in handen hebben.
Goebbels sprak, evenals in tal van vox-ige rede
voeringen over de taak van het Derde Rijk en
de Duitsche gelijkberechtigdheid op het gebied
van veiligheid en landsverdediging.
Aan het slot van zijn rede zei Goebbels, dat
het buitenland zich tegenover het nieuwe
Duitschland gedroeg overeenkomstig de erva
ringen, die men in het buitenland met de re
geeringen volgens het oude systeem had opge
daan. Deze houding zou zich echter wijzigen
waneer men wist, uit welk hout de mannen
van het nieuwe Duitschland gesneden zijn. De
tijden zijn voorbij, dat het Duitsche volk zich
aan elk dictaat onderwerpt. Nooit meer zal
een Duitsche handteekening geplaatst worden
onder een verdrag, tot uitvoering waarvan het
Duitsche volk niet in staat is.
Onlogisch achtte Goebbels de bezorgdheid van
het buitenland, dat Duitschland in den vreemde
nationaal-socialistische propaganda zou voe
ren. Het nationaal-socialisme is geen export
artikel. Elk land moet zijn eigen politieke ont
wikkeling in zijn eigen tempo doormaken.
Duitschland acht zich gelukkig met den voor
sprong, dien de nationaal-socialistische revolu
tie het in de Europeesche ontwikkeling gegeven
heeft.
PARIJS, 23 Juni. (Reuter) In het blad „Les
Anneles" publiceert Hill Gilland een interview
met Otto Strasser, een van Hitler's oudste mede
werkers.
Zooals men weet, leeft Strasser in balling -
schap te Praag, daar hij over de uitvoering van
het nationaal-socialistisch program verschil van
meening had met de huidige Nazi-leiders.
Strasser verklaarde o.a., dat Duitschland op
het oogenblik geplaatst is voor een socialistische
revolutie of een fascistischen oorlog.
Hitier heeft er geen bezwaar tegen, dat er
onder zijn aanhangers meeningsverschillen ont
staan, daar hierdoor zijn eigen positie versterkt
wordt.
Volgens Strasser zijn er in Duitschland tal
rijke personen, die met hem van meening zijn
dat er een socialistische revolutie moet komen,
gesteund door alle werkelijke nationaal-socialis
ten en de oude Marxistische groepen, die het
zelfde doel nastreven als wij.
KOWNO, 22 Juni. (Reuter). De vroegere
Litausche Minister-President Woldemaras,
die Zondag jX in verband met de militaire
putschpoging van 7 Juni door een militaire
rechtbank tot twaalf jaar zware kerkerstraf is
veroordeeld, heeft noch van den termijn van
48 uur tot indiening van een gratie-verzoek,
noch van zijn recht om in cassatie te gaan,
gebruik gemaakt, zoodat het vonnis thans
rechtsgeldig is geworden.
Aangezien Woldemaras ook geweigerd heeft
het gewone gevangeniswerk te verrichten, zal
het gewone gevangenisregime op hem toege
past worden.
LONDEN, 23 Juni De „Daily Mail" meldt
uit Berlijn, dat in het vliegtuig van de Luft
hansa, dat boven den Taunus is neergestort,
waarbij twee van de vijf inzittenden werden
gedood, de Oostenrijksche nationaal-socialisti
sche leider Frauenfeld gezeten was. Frauenfeld
is gewond.
OSLO, 22 Juni Vrijdagmorgen zijn de
schipbreukelingen van de „Dresden" met de
„Stuttgart" van den Norddeutschen Lloyd uit
Stavanger vertrokken om naar Duitschland
terug te keeren. Twee zwaar gewonden moesten
in het gemeentelijk ziekenhuis te Stavanger
achterblijven en twee dooden voe.. de „Stutt
gart" mee naar Dui '"'and terug. Bij het
vertrek van het schip bad men op tal van ge
bouwen te Stavanger de Noorsche vlag half
stok geheschen.
La PAZ, 25 Juni Officieele telegrammen
melden gisteren dat de overwinning der Bo-
liviaansche troepen in den Pilcomayo-sector
bevestigd kan worden. De veldslag aldaar
was Maandag begonnen en Woensdag geëin
digd, toen, naar thans officieel door het de
partement van oorlog medegedeelt wordt, vier
duizend Paraguaysche soldaten door een
kruisvuur van de Boüviaansche troepen wer
den weggemaaid.
Daarentegen meldt men uit Asuncion; Gis
teren is den strijd tusschen de Paraguaysche
en Boliviaansche troepen een fel handgemeen
ontstaan. Na een zwaar bombardement gingen
de Boliviaansche troepen over tot den storm
loop met de bajonet in den sector Canade el
Carmen. De Paraguaysche troepen ontvingen
hen met een kruisvuur uit de machinegewe
ren, met het gevolg, dat de Boliviaansche
troepen gedwongen waren terug te trekken.
Nadere telegrammen zeggen, dat ook in den
sector Ballivian een felle strijd woedt.
In militaire kringen is men van meening,
dat de strijd thans een beslissend stadium
heeft bereikt. Men is echter vol vertrouwen
op het succes van de Paraguaysche wapenen.
Uit Washington. De Boliviaansche regeering
heeft geprotesteerd tegen de Amerikaansche
regeeringsinterpretatie van de door het Congres
aangenomen resolutie, waarbij aan president
Roosevelt machtiging wordt verleend, den ver
koop aan wapens en munitie aan Bolivia en
Paraguay te verbieden. Bolivia heeft aan de
Amerikaansche regeering verzocht de bestel
lingen die vóór 28 Mei zijn gedaan, te doen
uitvoeren. De minister van Buitenlandsche
Zaken, Gordell Huil, heeft aan den Bolivi-
aanschen gezant medegedeeld, dat het presi
dentieel verbod op de export van munitie niet
van toepassing is op wapens die voor het af
kondigen van het verbod op 28 Mei besteld
en reeds vervaardigd waren.
SEATTLE, 23 Juni (Reuter) Het Britsche
stoomschip „Modavia" is door ongeorganiseerde
havenarbeiders gelost in een poging om de
staking te breken.
De lading staat evenwel nog op de kade,
welke door de stakes is afgesloten.
350 Politiemannen bewaken het schip en de
lading en reeds zijn drie stakers bij charges
van de politie gewond.
Uit San Francisco bericht Reuter:
De stakende havenarbeiders alhier dreigen
een embargo af te kondigen op alle schepen
naar Europa, Australië en de kust van den At
lantische Oceaan,, die door ongeorganiseerde
havenwerkers te Seattle zijn geladen.
Uit vrees, dat de onlusten een grooter vorm
zullen aannemen heeft Roosevelt den Minister
van Arbeid verzocht in te grijpen.
LONDEN, 23 Juni. (Reuter). Te Bristol wer
den gisteren een aantal fascisten door een
grooten troep communisten aangevallen. Er ont
stond een gevecht, waarbij twaalf personen,
waaronder een politieman, ernstig werden ge
wond.
Zeven personen werden gearresteerd.
Toen de fascisten aftrokken werd een hunner
gewonden voor de tweede maal door commu
nisten aangevallen en mishandeld.
Vanaf 25 Juni zal de Rijksbank niet meer de
viezen afgeven dan zij ontvangt. Zweden wil
onderhandelen met Berlijn. De FranschDuit
sche besprekingen zijn begonnen.
Twaalf ernstig gewonden, onder wie een agent
van politie, bij een straatgevecht te Bristol tus
schen communisten en fascisten.
Woldemaras heeft geen verzoek om gratie in
gediend en evenmin cassatie aangevraagd. Het
vonnis van 12 jaar zware kerkerstraf is thans
rechtsgeldig geworden.
Na Engeland heeft thans ook Amerika het
voornemen kenbaar gemaakt zijn vloot uit -e
breiden, terwijl Japan zonder uitstel afschaf
fing der 553-verhouding vraagt.
Bolivia en Paraguay gaan voort overwinningen
te seinen uit den Gran Chaco, terwijl La Paz
protesteert tegen het embargo op wapenen en
munitie.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana zetten
het liefdadig werk van de overleden Koningin-
Moeder voort.
Mr. M. P. L. Steenberghe door H. M. de
Koningin als Minister van Economische Zaken
beëedigd.
De Zesde Nederlandsche Katholiekendag ker
kelijk geopend
Zondag wordt Z.H.Exc. mgr. W. Panis M.S.C.
te Menado plechtig tot bisschop gewijd.
Vertegenwoordigers van het R. K. Werklieden
verbond hebben zich te Heerlen op de hoogte
gesteld van het dreigend mijnconflict.
Auto van den dijk gereden langs het Balgzand
kanaal; drie gewonden.
Roofoverval in Heerlen voor het gerecht te
Aken.
MEXICO-STAD, 23 Juni. Een epidemie van
blindheid, welke veroorzaakt wordt door den
steek van een zwarte muskiet, heeft zich reeds
over drie Mexicaansche staten uitgebreid. In de
naaste omgeving van de hoofdstad zijn reeds
verscheidene gevallen voorgekomen. De over
heid stelt krachtige pogingen in het werk om
de epidemie te stuiten voor deze zich over het
geheele land heeft uitgebreid. Tientallen ge
zinnen zijn reeds uit Oaxaca gevlucht om- aan
deze vreeselijke epidemie te ontkomen.
Drie gewapende mannen hebben te Hamilton
den kaslooper van een tabaksmaatschappij over
vallen. Zij wisten te ontkomen met een buit
van ruim 4 duizend dollers, welke bestemd
waren voor uitbetaling van salarissen.
i \\\\v\\\\imiiif//# /x/" -172.
Stand op Zaterdag 2 uur n-m.: 763.9
Vorige stand: 763.2
