Roehm, de stafchef der S.A. geëxecuteerd
Doorbraak van het S.A.-abces
Verlof van de S.A.
gaat door
Het nieuws van heden
Wordt minister-president
Goering de opvolger
van Von Papen?
Politie-officieren
gefusilleerd?
Von Papen wordt
gecontroleerd
HITLER HEEFT GELIJK"
Wjmm
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
MAANDAG 2 JULI 1934
Avondblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18822
Von Blomberg wekt de Rijksweer
op tot goede verstandhouding
met de „nieuwe S. A."
Trouwbetuigingen aan
Hitier
S. S.-mannen naar Berlijn
Actie beëindigd
„De natie herademt",
zegt Goebbels
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HONDERDEN WONINGEN
HEBBEN WIJ REEDS GEZUIVERD VAN
„RADICAAL"
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TEL. 11657
BERLIJN, 2 Juli (D.N.B.) De door
Hitier uit zijn functie ontslagen chef
van den S.A.-Staf, Ernst Roehm, is
Zondagmiddag doodgeschoten, na-
dat hij in de gelegenheid was gesteld
rekenschap af te leggen over zijn
vangen door dienstdolken. Alle por
tretten van Roehm en de andere
muitende leiders moeten worden
vernietigd. Het Ernst-Roehm huis
Politieke achtergrond
nog duister
De toestand van Prins
Hendrik
Voor zijn herstel gebeden
De nieuwe stafchef der S.A.
Victor Lutze
DE VACANTIE GAAT DOOR. UNIFORMEN VIT!
Was Von Schleicher de verbindingsman
tusschen links en rechts? De generaal met
zijn eveneens doodgeschoten echtgenoote.
Generaal von Blomberg
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers' zie de rubriek
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
verraderlijk optreden.
von Schleicher, den opvolger van Von Papen, en
een buitenlandsche mogendheid". Welke mo
gendheid bedoeld wordt, is niet duidelijk. Som
migen denken aan Sovjet-Rusland, anderen aan
Frankrijk, weer anderen aan een door Frankrijk
aangemoedigd seperatisme in het Rijnland Von
Schleicher zou slechts een „trait d'union" zijn
geweest, een schakel tusschen uiterst rechts en
uiterst links. Enkele dagen geleden heeft Hit-
Ier verklaard, dat het nationaal-socialisme geen
tweede revolutie", waarover sommigen den
mond vol hadden, noodig heeft, dat het noch
naar links noch naar rechts zal zwenken, maar
recht vooruit zal gaan in het midden.
In deze woorden ligt misschien een aandui
ding van de politieke beteekenis van het ge
beurde. Röhm c.s. stonden op den uiterst link-
schen vleugel der S.A. Welke rol Von Papen,
de rechtsch-conservatief, die het nationale
conservatisme in zijn rede te Marburg als po
sitief opbouw-element met recht tot critiek heeft
verdedigd, gespeeld heeft, valt nog niet uit te
maken, ja zelfs is het de vraag, öf hij een rol
heeft gespeeld. Von Hindenburg zwijgt. De
Paris Soir" heeft wel bericht, dat Von Hin-
denbrug van plan zou zijn af te treden in ver
band met de maatregelen, welke tegen zijn
vertrouweling Von Papen na diens door hem
goedgekeurde rede zijn genomen, maar dit be
richt lijkt voorshands nog te tendentieus om ge
loofd te kunnen worden, te meer daar de jour
nalistieke koker, waaruit het voortkwam niet
zeer betrouwbaar moet geacht worden.
H)e duister de politieke achtergrond van
ie gebeurtenissen ook is, de gebeurtenis
sen zelf zijn van dien aard, dat men zich
met afgrijzen afwendt van de afzichtelijkheden,
welke in 't Derde Rijk, waar zoo hoog van den
toren werd geblazen over orde en tucht, mogelijk
zijn gebleken. „Hitier heeft gelijk, en zal steeds
gelijk hebben" verzekerde de plaatsvervanger
van den „Führer" Rudolf Hess dezer dagen.
Maar Hitler had ongelijk toen hij een walglij
ken decadent als den avontuur Röhm tot boog-
sten S.A.-chef verhief en in de regeering opnam
en duizenden jonge mannen blootstelde aan de
tegennatuurlijke lusten van dit ongure individu.
Hitier kan zich er niet op beroepen, dat hem
de abiecte neigingen van zijn „Stabchef" niet
bekend waren. Zij waren algemeen bekend en
werden ook door de machthebbers niet geloo
chend. Desniettegenstaande heeft de Leider
dit sujet, dat eens zijn medestander en mede
strijder was, gehandhaafd op diens hoogen post,
en daardoor een verantwoordelijkheid op zich
geladen, welke hij nu niet geheel ten rechte van
zich af tracht te wentelen door een doortastend
heid, welke zelfs de meest elementaire rechts
vormen niet in acht neemt en zonder eenigen
vorm van proces de schuldigen laat terechtstel
len. De immoraliteit van Röhm en zijn geest
verwanten waren blijkbaar voor Hitier geen vol
doende motief om hen onschadelijk te maken;
eerst toen dezen een aanslag in den zin hadaen
tegen zijn macht, heeft hij toegeslagen. Achteraf
heeft Hitier aan den nieuwen „Stabchef" Lutze
een serie bevelen gegeven, welke in hun duide
lijkheid een felle aanklacht vormen tegen zijn
eigen lankmoedigheid, waarmee hij anderhalf
jaar lang onduldbare toestanden heeft geduld.
Hij heeft verordend, dat er geen bachanaleu en
orgiën meer mogen worden gehouden en zeker
niet ten koste van de party-kas, dat de S.A.-
leiders zich niet meer van party-gelden prach
tige limousines en villa's mogen aanschaffen,
maar een toonbeeld moeten zijn van soberheid
en kuischheid en eenvoud, zoodat elke moeder
haar jongen met een gerust hart aan hen kan
toevertrouwen. Gezien de verhoudingeu in
Frankryk met zyn verziekt parlementarisme en
die in Duitschland met zijn straf machtsrégime,
is vergelijkenderwys gesproken, dat wat thans
in Duitschland aan het licht is gekomen, min
stens even ernstig, zoo niet ernstiger dan het
Staviskyschandaal in Frankryk. Het Hitier-
régime in Duitschland moge misschien door het
gewelddadig uitsnyden van het walgiyke S.A.-
abces gered en gesaneerd worden, het vertrou
wen in het rassenreine nationaal-socialisme en
de deugdeiykheid der leiding heeft een schok
gekregen, waarvan het zich slechts moeizaam
zal kunnen herstellen, ook in Duitschland zelf.
Het is nog niet te voorzien, welke gevolgen een
en ander nog zal hebben, maar zeker is, dat
Hitler, die persoonlek ontegenzegiyk boven
elke verdachtmaking verheven is, indertyd niet
in alles geiyk heeft gehad, en het vermoedslyk
in de toekomst ook niet steeds zal hebben, hoe
zeer hy op het oogenblik ook geiyk heeft in zyn
stryd tegen een „Unterwelt", waarvan men het
bestaan anderhalf jaar lang heeft toegelaten.
BERLIJN, 2 Juli. Vice-kanselier Von Papen
is. na korten tyd in arrest te zijn geweest, weer
vrijgelaten; hy moet evenwel in zyn apparte
menten blyven.
Verder gaat het gerucht, dat twee van zyn
assistenten zelfmoord hebben gepleegd.
Nog steeds ontvangt Hitier uit alle deelen van
het ryk betuigingen van trouw.
Zoo heeft de leider van den arbeidsdienst
Hierl de trouw van de arbeidsdienst-soldaten
betuigd.
Minister-president Goering heeft den leider
van de S. S., politie-generaal Daluege, belast
met de hervorming van de SA-groepen Beriyn,
Brandenburg, Pommeren, Oostmark en Silezië.
De minister van de Ryksweer, generaal von
Blomberg, heeft de volgende dagorder tot de
weermacht gericht:
De leider heeft met militaire vastbeslotenheid
en voorbeeldigen moed de muiters en verraders
neergeslagen. De weermacht, als wapendrager
van het geheele volk en ver van den binnen-
landsch-politieken strijd staande, zal hiervoor
danken met toewyding en trouw. De door den
Leider gevraagde goede verstandhouding tot de
nieuwe S.A. zal door de weermacht met vreugde
worden onderhouden in het bewustzijn van ge-
meenschappeiyke idealen. De alarmtoestand
wordt overal opgeheven.
De Berlijnsche correspondent van de „Paris
Soir" bericht, dat men in den afgeloopen nacht
verklaarde, dat Rykspresident von Hindenburg
besloten was af te treden wegens de maatrege
len tegen von Papen.
Op aansporen van von Blomberg en den ex-
kroonprins zou von Hindenburg besloten heb
ben met Hitier te confereeren, doch de kanse
lier zou zyn antwoord hebben uitgesteld.
BERLIJN, 2 Juli. De correspondent van Reu
ter te Beriyn bericht, dat hij vernomen heeft,
dat met ingang van 1 Juli een draconische her
vorming in de S.A. zal worden doorgevoerd.
Duizenden mannen zullen worden geschorst,
terwyl anderen in de Ryksweer zullen worden
ingelyfd. Hierdoor zouden dan een groot aan
tal SA-leiders overbodig zyn geworden. Hitier,
Goebbels en Goering hebben den geheelen Zon
dagmiddag op het ministerie van propaganda
geconfereerd.
Twee speciale treinen met SS-mannen zyn
van München naar Beriyn vertrokken.
De verklaring, dat de muiters in contact wa
ren met een buitenlandsche mogendheid, heeft
de politie aanleiding gegeven te zoeken naar
een persoon, die een groote rol heeft gespeeld
in de separatistische beweging in het Rijnland.
Niemand gelooft, dat von Schleicher gedood
zou zyn tydens een verzet tegen een arresta
tie. Men is overtuigd, dat hij is doodgeschoten
en dat zyn echtgenoote is gevallen bij een held
haftige poging, om haar man te beschermen.
Niettegenstaande de geruchten schynt het
toch, dat August-Wilhelm, de vierde zoon van
den ex-keizer en SA-leider, niets te maken
heeft met de revolutie.
De correspondent besluit met de verklaring,
dat Hitier, Goering en Goebbels volkomen
meester zyn van den toestand, men verwacht
geen tegenactie tegen hen.
BERLIJN, 2 Juli. Officieel wordt medege
deeld, dat de zuiveringsactie Zondagavond be
ëindigd is. Verdere maatregelen in deze rich
ting zullen niet meer plaats vinden. Het geheele
ingrypen tot herstel en beveiliging van de orde
in Duitschland heeft derhalve 24 uur geduurd.
In het geheele Ryk heerscht volkomen rust en
orde.
Het geheele volk staat met geweldige geest
drift achter den leider.
De moord te Someren; in hooger beroep ver
dachte tot zes jaar gevangenisstraf veroordeeld.
O
BERLIJN, 1 Juli Ryksminister Dr. Goebbels
heeft Zondagavond voor alle Duitsche zenders
een toespraak gehouden tot het Duitsche volk.
De geheele natie herademt, zy heeft opnieuw
gezien, dat de „leider" vastbesloten is geen ge
nade te laten gelden indien het principe van het
fatsoen, eenvoud en openbare reinheid wordt
aangetast en dat de straf des te gestrenger is
naar mate degene, dien zy treft, hooger is.
De S.S. en haar leiding komt den hoogsten lof
van de natie tóe voor haar weergalooze trouw.
Het eigen volk en de geheele wereld zy het
hiermede gezegd: Nimmer was de „leider' de
situatie zoo meester als vandaag. De natie gaat
weer aan het werk. De Fuehrer is opgetreden.
WANDGEDIERTE.
Onze speciale beproefde methode garan
deert U afdoende verdelging onder schrifte
lijke garantie en geheimhouding.
Diverse dankbetuigingen ter inzage.
EERSTE HAARL. ZUIVERONDERNEMING
Vergane glorie! Achter den Rijkskanselier marcheert de gefusilleerde staf
chef Roehm met aan diens linkerhand den eveneens neergeschoten politie-
president van Breslau, Heines
Tevoren was Roehm in de gelegen
heid gesteld, om zichzelf te rechten.
De S.A.leider van Frankenland heeft
Omtrent den toestand van den Prins wordt
het volgende medegedeeld.
Na een eenigszins onrustigen voornacht
heeft Z. K. H. zes uur onafgebroken en
rustig geslapen. De gisteren gemelde tem-
peratuursvesrhooging is nog niet geheel ge
weken.
Een zeer lichte hartvliesontsteking als
gevolg van den oorspronkelijken aanval
van hartzwakte maakt absolute rust voor-
loopig dringend noodzakelijk.
Naar wij vernemen berusten de berichten,
aanvankelyk in een deel van de pers verspreid,
over een bewusteloosheid, waarmede de ziekte
van Z. K. H. zou aangevangen zyn, op een
misverstand. De aanval van pyn en hartzwakte,
waarmede de ziekte begonnen is, heeft geen
oogenblik verlies van bewustzyn met zich ge
bracht.
In vele kerken te Den Haag is Zondag tydens
de godsdienstoefening Prins Hendrik in het
gebed herdacht en is voor het herstel zyner
gezondheid gebeden.
H. M. de Koningin woonde de avondgods
dienstoefening by in de Bethlehemskerk, aan
de Laan van Meerdervoort, waar as. Westen
burg voorging.
DE S.A.-LEIDER ERNST ROEHM ZONDAG
MIDDAG GEFUSILLEERD.
uon Papen gedwongen in zijn woning te bly
ven. Oproep tot de Ryksweer voor een goede
verstandhouding met de „nieuwe S. A." Trouw
betuigingen uit heel Duitschland aan Hitier.
Huize Doorn luisterde Zaterdag tot laat in den
nacht naar de Duitsche radio-stations. Geruch
ten rond den kroonprins.
De Heimwehr in Opper-Oostenryk in volle
wapenrusting in verband met de gebeurtenissen
in Duitschland.
De Zondag te Beriyn normaal verloopen. Goe
ring verbiedt de S. A. elke kritiek op Hitier.
MacDonald „met gemengde gevoelens" op va-
cantie. Hij zal naar Canada reizen.
Presidentsverkiezing in Mexico. Generaal Car
denas gekozen.
De pensioenwet voor Amerika's spoorwegperso
neel door Roosevelt geteekend.
Vyf menschen verdronken bij een verlovingsfeest
te Parys.
De trein Peking-Moekden opgeblazen; 4 dooden.
De toestand van Prins Hendrik iets minder gun
stig; absolute rust voorloopig dringend noodza
kelijk.
Katholieke Friesche Landdag; rede van mr. C.
Goseling.
De Ned. R. K. Bond van Kappersbedienden „St.
Cosmas" in vergadering bijeen te Utrecht.
Autobus tegen auto gebotst onder Grathem;.
twee zwaar- en vyf lichtgewonden.
bevel gegeven, dat de eeredolken,
waarin Roehm's naam is gegraveerd,
moeten worden verwijderd en ver
wordt omgedoopt. Het verlof voor
de S.A. gaat door, uniformen mogen
in Juli niet worden gedragen.
BERLIJN, 2 Juli. De correspondent van Reu
ter meldt, dat de Duitsche hoofdstad Zondag
een normaal aanzien bood. Alleen het drukke
verkeer van koeriers tusschen de regeerings-
gebouwen wees op een koortsachtige bedrijvig
heid achter de schermen. De alarmtoestand,
die aanvankelijk door generaal Von Blomberg
als ryksweerminister was afgekondigd, is op
geheven. Göring heeft aan de S.A. een bevel
uitgevaardigd, waarin hy iedere critiek op de
actie van Hitier verbiedt, zelfs het bespreken
van de genomen maatregelen.
Voorts gaat het gerucht, dat Zondagmorgen
nog een aantal executies hebben plaats gehad,
o.a. van enkele politie-officieren. Men neemt in
Beriyn aan, dat Von Papen thans niet langer
op zijn post kan blijven en als vice-kanselier
zal worden vervangen door Göring.
Volgens Reuter komen uit den chaos de
volgende feiten naar voren:
1. de ryksweer blyft Hitier getrouw.
2. de speciale politie van Göring en de
keurtroepen van de S.S. waren de voornaam
ste werktuigen van Hitier.
3. De loyaliteit van de S.A. in het algemeen
is twijfelachtig.
4. een aantal leden van de regeering blyft
Hitier getrouw.
Men vestigt er de aandacht op, dat het moei
lijk is een revolutie onder de S.A. te ontkete
nen, daar gisteren voor de S.A. de vacantie be
gon. Van de S.A.-afdeelingen Hamburg, Des
sau, Dusseldorf, Danzig enz. zyn trouwoetui-
gingen ontvangen. Over het algemeen worct de
terechtstelling van de opstandige leiders goed
ontvangen, omdat men hierin het begin ziet
van een zuivering van de S.A. van ongewensch-
te elementen. Men is van oordeel, dat vooral
Heines en Ernst misbruik maakten van hun
snelle promotie by de S.A.
Alle leiders van de S.A. van boven af tot den
rang van Standartenführer moeten tot nader
order in hun kwartieren blijven.
De lijfwacht van Ernst te Beriyn blyft in
arrest, totdat hun zaak behandeld zal zyn.
Dat het in het nationaal-socialistische
Duitschland geen „botertje-tot-den-
boom" was, zooals de oratorische Nazi
machthebbers steeds van de daken ten aan-
hoore van geheel de wereld verkondigden, was
reeds lang bekend. Wat er aan ontevredenheid
en bederf onder de oppervlakte broeide, werd
met man en macht onderdrukt volgens het
yzeren regime van monddood-makerij, of tegen
beter Weten in genegeerd. De fortissimo-geest-
drift van „Feier, Feste und Fahne" der eerste
maanden na de overwinning van Hitler was
voorby, zelfs mannen als Goering en Goebbels
konden dit niet langer loochenen en moesten
dit officieel toegeven. Er werd van regeerings-
wege een campagne tegen de „kankeraars en
de mopperaars" georganiseerd. Dat dit noodig
werd geoordeeld, bewees onwederlegbaar, dat de
ontstemming en teleurstelling uitgegroeid waren
tot een direct gevaar voor het huidige régime.
De groote beloften, welke Hitler in „Mein
Kampf" heeft gedaan om het vertrouwen van
het Duitsche volk en daarmee de macht in den
staat te winnen, zijn niet alle vervulbaar ge
bleken. Het pleit voor Hitler's staatsmanswijs
heid, dat hij, eenmaal aan de macht gekomen,
inzag, dat hy meer beloofd had dan hij kon
houden en zich aanpaste aan het met het hoo-
gere standpunt veranderde uitzicht. Met Polen
sloot hy een accoord, dat de Corridor-quaestie
voor tien jaar naar het archief deed verhuizen,
zyn gelykschakelingspolitiek ten opzichte van
Oostenrijk leed een pynlyk échec, Waarin Mus
solini hem met aandrang verzocht te berusten
De autarkische landbouwpolitiek moest worden
opgeheven. Tegenover het industrieele groot
kapitaal moest Hitier noodgedwongen een bui
ging maken. De werkloosheid werd verminderd,
maar niet zelden ten koste van de loonen der
nog werk hebbenden. Economisch en financieel
strandde Duitschland op een transformatorium.
Met trots verzekerden de Nazi-leiders, dat
Duitschland zoo noodig weer zou terugkeeren
tot de „Ersaz"-productie. De mark stond sta
biel op papier. In werkelykheid waren er drie
verschillende soorten marken met drie verschil
lende koersen. Naast dezen toestand, die weinig
geschikt was om de jubelstemming erin te hou
den, waren er ook nog andere redenen tot ei-
gernis en ontevredenheid. Wij vermelden
slechts den kerkstrijd en de moeilijkheden met
de katholieken, de wryvingen tusschen de
Stahihelm, den Duitschen frontstrijdersband, de
S. S. (Schutzstaffeln, gegroeid uit de persoon-
lyke lyfwacht van Hitier, gekleed in zwarte
uniformen en vormend een soort van nationaal-
socialistische élite) en de S. A. (Sturmabteilun-
gen, gekleed in het bruine hemd, een militair
gedrilde en gedisciplineerde massa-organisatie,
het tot staatsorgaan verheven party leger).
Dat het by dezen stand van zaken tot een
„Krach" moest komen, was te voorzien,
maar niet hoe en Waar en wanneer die
zou komen. Het op vacantie-gaan van de S. A.-
leiders, waaraan geen commentaar mocht wor
den verbonden, het op vacantie-zenden van de
geheele S. A., gepaard met een tydelyk uni
formverbod, de scherpe rede van vice-kanse
lier Von Papen en de daarop gevolgde reactie,
het merkwaardige artikel van minister Von
Blomberg, die de trouw der Ryksweer aan
Hitier verkondigde en mededeelde dat de Rijks-
weer aan het politieke leven moest deel
nemen en Rudolf Hess'verzekeringen, dat
de leider Hitier gelijk heeft en steeds gelijk zai
hebben, dit alles waren even zoovele teekenen
dat de inwendige spanning in het Derde Ryk
naar een crisis groeide. Thans is die crisis uit
gebroken en voorloopig schynt Hitier, zy het
ook met een in een rechtsstaat oiimogelyk ge
achte geweldmiddelen, te hebben overwonnen.
Met zeer veel persoonlyken moed en koele zelf -
beheersching heeft hy het moment afgewacht
om zijn verraderlyke vrienden en tegen hem
samenspannende S. A.-chefs meedoogenloos
neer te slaan. Gesteund door Ryksweer en S. S
en geholpen door den onverbiddelyken Goering
in hy er in geslaagd de complotteerende en
muitende S. A.-leden te overrompelen en on-
schadelyk te maken en de macht in handen
te houden. De politieke achtergrond van het
geen er n Duitschland gebeurd is, blyft nog
steeds duister.
Het heet, dat de „oberste Stabchef" der S.A.,
minister Ernst Röhm, en zyn gedegenereerde
vrienden een linksradicale tweede revolutie
hebben willen provoceeren, en daartoe ver
binding hebben gezocht met den wel-is-waar
vrij democratischen, maar in ieder geval toch
rechtsch staanden ex-rykskanseiier generaal
