Geweld als recht inDuitschland
ft
ita^
DE MOORD OP KATHOLIEKE
VOORMANNEN
fy"
Het nieuws van heden
HET ROOKSCHERM BLIJH
KATHOLIEKEN EN FILM
MOTIEVEN DER HITLER-
REGEERING
m
Rond Von Papen
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DONDERDAG 5 JULI 1934
Avondblad
De zege van Hitier een
Pyrrhus-overwinnïng
Een ernstig schrijven van kardi
naal Pacelli aan 't Int. Kath.
Filmbureau
Krachtige strijd tegen
de slechte film
UNIFORMVERBOD
ENTHOUSIASTE ONTVANGST DER OCEAANVLIEGERS IN POLEN
De ontvangst der oceaanvliegers de gebr. Joseph en Ben jamin Adamowicz te Warschau, na hun
oceaanvlucht, welke zij tweemaal met een noodlanding moesten onderbreken
Volgens inlichtingen van de
„Times" bestond er een
groep-von Bose
„Doodelijke vijanden"
ERNSTIGE ONGEREGELDHEDEN IN DE HOOFDSTAD
Barricade in een der straten van de Jord,aan, waar de politie in den afgeloopen nacht
na lellen strijd de ovroeriae elementen in hun huizen wist terug te dringen
Von Klausener gecremeerd!
Begrafenisplechtigheid-von
Schleicher verboden!
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii
Barthou's reis naar
Londen
De Fransche minister zou reeds
een afwijzende verklaring
hebben ontvangen
Bezoeken bij Von Neurath
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Zijn aanblijven een der ernstigste
nederlagen van Hitier
genoemd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18826
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De aanvankelijke bewondering, welke velen
voor Hitier gevoelden, toen hij als een
gerechtvaardigd vertoornde wreker zich
persoonlijk in het vunze nest van de samen
rottende S. A.-leiders waagde en de voornaam
ste verraders liet executeeren, is weer voor een
groot deel te niet gedaan door de gruwelijkhe
den, welke daarop zijn gevolgd. De officieele
lezing van den dood van Von Schleicher en
diens echtgenoote, die gevallen heeten bij een
poging tot verzet tegen hun arrestatie, wordt
ernstig betwijfeld. Er gaan hardnekkige geruch
ten, dat de generaal en zijn vrouw eenvoudig
zijn afgeslacht. Indien dit waar is, heeft men
hem nog erger behandeld dan den ontaarden
Köhm, wien men ten minste nog de gelegenheid
gaf zichzelf te rechtvaardigen. Dat men Röhm
bovendien nog de „eer" wilde laten zich zelf
van kant te maken, is een verbijsterend tee-
ken, dat het zuiver heidensche eerbegrip dex
militaire kaste uit den Keizertijd de nationaal-
socialistische revolutie heeft overleefd. De
moord op de Von Schleichers, vallend binnen
het politie-gebied van Hermann Goering, wordt
door sommigen beschouwd als een eigenmach
tige daad van dezen machthebber, welke in
strijd zou zijn geweest met Hitler's instructie
alleen de S. A. te Berlijn te zuiveren zooals de
„Führer" zelf den staf te München zuiverde
Anderen bewaren, dat ook Goering niet voor
deze daad verantwoordelijk mag worden ge
steld, omdat deze het werk zou geweest zijn van
een tweetal particulier arbeidende moordenaars
Hoe dit alles ook moge zijn, voor het neerschie
ten van minstens 46 S. A.-leiders moeten de
Duitsche autoriteiten zonder eenigen twijfel
worden verantwoordelijk gesteld. Deze massa
executie is voltrokken, nadat ieder drie minuten
tijd kreeg om zich voor een inderhaast in elkaar
gezet spoedgerechtshof te rechtvaardigen. Velen
dezer ongelukkigen heeten den dood te zijn in
gegaan met een „Heil Hitier" op de lippen. De
instelling van dit spoedgerechtshof en de ach-
terafsche goedkeuring, welke de kabinetsraad
aan de maatregelen ter uitroeiing van de sa
menzweerders heeft gehecht, bewijzen, dat de
regeering, waarschijnlijk ter wille van het ont
zette buitenland, behoefte heeft gevoeld een
schijn van recht aan de gepleegde gewelddaden
te verleenen. Meer dan een schijn van recht
heeft zij echter niet kunnen bewerken, want
in een welgeordenden rechtsstaat geldt het
buiten alle justitieele vormen om eigenmach
tig executeeren van verdachten nog altijd voor
moord, en de regeering, w^elke post factum
daaraan haar goedkeuring hecht, qualificeert
Zichzelve daarmee op ondubbelzinnige wijze.
Het rookscherm, waarachter zich een
bloedbad heeft voltrokken, waarmee de
nationaal-socialistische revolutie het zoo
geliefde praedicaat „onbloedig" voor goed heeft
verspeeld, wordt kunstmatig in stand gehou
den. Zelfs het aanvankelijke voornemen om al
de namen der terechtgestelden mettertijd te
publiceeren, heet thans opgegeven om onge-
wenschte indrukken in het buitenland te ver
mijden. Maar acht Hitier den thans gevestigden
indruk in het buitenland, waar naar aanleiding
van het gebeurde reeds van „middeleeuwsche
practijken" en „typisch Duitsche barbaarsch-
heden" wordt gesproken en geschreven dan
zoo gewenscht voor Duitschland? Heeft hij dan
door de nooit volkomen opgehelderde Rijksdag
brandhistorie niet geleerd, welk een onbereken
bare schade er aan het Duitsche prestige en
aanzien in de wereld kan worden toegebracht
door wilde en oncontroleerbare, doch vaak maar
al te gaarne geloofde geruchten te laten voort
woekeren in den humus van moedwillige ge
heimzinnigheid? Of zijn de geruchten en ver
onderstellingen, welke op het oogenblik in het
buitenland de ronde doen, minder gevaarlijk
dan het ontsluieren van de waarheid? Evenals
in de geschiedenis van den Rijksdagbrand, wel
ke bedoeld zou zijn geweest als een sein voor
den beweerden algemeenen communistischen
opstand, heeft generaal Goering een groote rol
gespeeld in den strijd tegen het politieke com
plot, dat tegen Hitier op touw zou zijn gezet,
maar waarvoor blijkbaar met moedwil geen
enkele houvast biedende bijzonderheid wordt
bekend gemaakt. Is het te verwonderen, dat men
parallellen gaat trekken, welke den bedwingers
van de „revolte" onmogelijk aangenaam kunnen
zijn? De links georiënteerde Goebbels heeft bij
Hitiers actie tegen de muiters mogen toekijken
om daarvan later verslag uit te brengen, maar
de rechts geörienteerde Goering heeft er actief
aan mogen deelnemen. Behalve links geörien
teerde S.A.-lieden zijn er ook rechtsch-conser-
vatieve en katholieke elementen geëxecuteerd,
zoodat, indien er wezenlijk van een acuut com
plot sprake is geweest, dit wel heel wonderlijk
in elkaar moet hebben gezeten.
Of hebben de „wanhopende patriotten" van
de meest uiteenloopende denkrichtingen en
strevingen elkander gevonden in het ééne ne
gatieve doel den Führer" uit den weg te rui
men, om na de verwezenlijking van dit doel el
kander te lijf te gaan; zoodat wij hier te doen
zouden hebben met een rijk geschakeerde on
tevredenheid, welke Hitier de kans heeft gege
ven met allen zonder onderscheid af te rekenen,
die het niet voor 100 procent met hem eens
zijn?
Von Papen is 't echter niet voor honderd pro
cent met Hitier eens en hij heeft dat te Mar
burg niet onder stoelen of banken gestoken. En
toch schijnt de afrekening met von Papen niet
te willen gelukken. Men heeft wel zijn naaste
medewerkers en intimi neergeschoten, en huis
zoekingen bij hem verricht, maar men schijnt
van den anderen kant hem tóch als vice-kan-
selier en commissaris voor het Saargebied te
zullen handhaven.
Dat dit uit reverentie voor de katholieken
geschiedt, is nauwelijks aan te nemen, gezien
het feit, dat men zich niet ontzien heeft dr.
Klausener, den voorzitter van de Katholieke
Actie te Berlijn, en von Kahn, den leider van
de Katholieke Actie te München, te dooden.
Waarschijnlijk is, dat von Hindenburg, die von
Papens rede van te voren las, zijn vertrouwe
ling dekt en beschermt met al het gezag, dat
men den Rijkspresident niet kan ontnemen.
Anders is het niet te verklaren, dat von Papen
na de ondervonden bejegening in functie wil
blijven. Von Papen heeft zich moedig tot tolk
gemaakt van de ontevredenheid, welke in bree-
de kringen over het Nazi-regiem heerschte en
dat op een moment, dat er een felle campagne
tegen die ontevredenheid werd gevoerd. Vreest
Hitier de achter von Papen staande elementen
zoo zeer, dat hij deze niet durft laten vallen?
Dan zou het aanblijven van von Papen voor
hem een nederlaag beteekenen. De geheimzin
nigdoenerij der officieele instanties in Duitsch
land wekt den indruk, dat Hitler's overwin
ning op zijn tegenstanders wel eens een Pyr-
rhus-overwinning zou kunnen blijken te zijn.
VATICAANSTAD, 4 Juli. In een brief, welke
kardinaal Pacelli geschreven heeft aan kanun
nik Brohee, voorzitter van het Internationale
Katholieke Filmbureau, wordt de meening van
den Paus weergegeven over de hedendaagsche
films en een oproep gedaan tot de Katholieken
over de geheele wereld, om den strijd aan te
binden tegen onzedelijke films.
De film, zoo schrijft kardinaal Pacelli, oefent
zelfs een sterkeren invloed uit dan de pers en
van alle kanten bereiken mij waarschuwingen
over de ernstige gevaren voor godsdienst en
moraliteit, welke onzedelijke films vooral voor
de jeugd beteekenen.
De pogingen van het gezag, van onderwijzers
en ouders, om het jonge geslacht zedig op t.e
voeden, dreigen te mislukken door de herhaal
delijke voorstellingen van een kunstmatig en
immoreel leven. De fijne besnaardheid van het
geweten en de instictieve reactie tegen het
kwaad, welke het kenteeken zijn van de jeugd,
nemen af en men neigt tot een levensopvatting,
die onvereenigbaar is met het christendom.
De katholieken uit alle landen moeten het
zich tot een gewetensplicht maken hierin ver
betering te brengen en de katholieke actie moet
meer gebruik maken van de film als hulpmiddel
bij een gezonde opvoeding. Ook in katholieke
bijeenkomsten en studieprograms moet meer
aandacht geschonken worden aan de film.
Katholieke couranten moeten filmrubrieken
publiceeren, waarin zij goede films prijzen en
slechte afkeuren, teneinde de lezers in de keuze
van hun amusement te onderrichten. Slechte
films moeten krachtig worden tegengegaan.
Ten slotte keurt de Paus de bemoeiingen van
het Katholieke Filmbureau goed, om speciale
bioscopen op te richten, waarin uitsluitend
goede films worden vertoond. (Reuter).
BOEKAREST, 5 Juli (V.D.) De minister
raad heeft besloten tot onmiddellijke ontbin
ding van alle Duitsche nat.-soc. organisaties in
Roemenië en tot een verbod van alle politieke
uniformen.
LONDEN, 5 Juli (V.D.) De Berlfjnsche
correspondent van de „Times" heeft van gezag
hebbende zijde een aantal inlichtingen gesregen
over de samenzweringen, die het regime tot het
drastische optreden van Zaterdag aanleiding
hebben gegeven. De correspondent geeft op
grond van deze inlichtingen de volgende uit
eenzetting:
Er bestonden intriges in drie onderscheiden
groepen waarvan twee met elkaar in verband
stonden. Deze groepen waren de leiders van do
S. A., die samengingen met Roehm, generaal
von Schleicher en zijn vrienden en een groep,
die naar men veronderstelt onder leiding stond
van Von Bose en die contact had met Roomsch-
Katholieke kerkelijke kringen en in verband
stond met, doch onafhankelijk werd van Von
Papen.
De groep Roehm, bezeten van machtsgevoel
doch ongerust zich de kansen op een onbeperk
te machtsuitoefening te laten ontsnappen, zou
zich hebben willen ontdoen van een aantal lei
dende figuren van het regime en aldus zijn in
vloed op Hitier hebben willen herwinnen. Kort
voordat Roehm met ziekteverlof ging schijnt
Hitler in een onderhoud, dat vier uren duurde,
getracht te hebben Roehm tot redelijk optreden
te brengen. Het wachtwoord van „de tweede re
volutie" was niet, dat de Leider tegen de S.A.
was, maar dat leden van het Kabinet tusschen
Roehm en Hitier waren gedrongen en hun
vriendschappelijke relaties hadden vernield.
De Schleicher-groep van haar kant had intri
ges op touw gezet om wijzigingen in de regee
ring tot stand te brengen, waarbij men echter
toegeeft, dat ook deze groep Hitier als leider
van de door hem ontworpen regeering had wil
len handhaven. Generaal von Schleicher zou
dan weer Rijksweerminister geworden zijn. Wat
HHH
bij dit alles de rol geweest is van de „Buiten-
landsche mogendheid" is den correspondent
niet medegedeeld; alleeen werd hem gezegd, dat
afgezanten naar een zekere hoofdstad door de
groep Schleicher gezonden zijn. Deze groep stond
verder in contact met de ontevredenen door
tusschenkomst van Gregor Strasser en Ernst,
van wie hij bij de uitvoering van zijn plannen
gebruik had willen maken.
Uit hun inlichtingen hadden de leidende re-
geeringsfiguren de overtuiging gekregen, dat de
„Tweede revolutie" Zaterdagmiddag om 12 uur
zou hebben moeten uitbreken. Ondanks de be
velen dat de S. A. geen wapens zou mogen dra
gen waren toch, aldus wordt verklaard, een
aantal wapenen ter beschikking gesteld. Hoe
veel wapenen dit waren is niet duidelijk. Er
wordt verklaard, dat groepleider Ernst bevel
had gegeven dat alle motorlorries in Berlijn—
Brandenburg tegen 12 uur in gereedheid moes
ten worden gebracht. De S.A. zou de straat op
worden gezonden en groote verwarring zou wor
den gewekt door het vermoorden van een aantal
vooraanstaande leden van het regime. Men ver
klaart, dat men de hand heeft gelegd op een
lijst, waarop de om te brengen personen stonden
genoteerd en waarop als eerste dr. Goebbels
voorkwam.
Het schijnt verder, dat de leden van de derde
groep niet allen bekend waren met de samen
zwering van Von Schleicher en Roehm. Of
schoon het dwaas schijnt te denken, aldus voegt
de correspondent hieraan toe, dat deze plannen
ernstig zouden worden uitgevoerd, wordt er toch
met nadruk op gewezen, dat de leden van de
derde groep doodelijke vijanden waren van het
regime en voortdurend bezig waren met het
smeden van plannen om het ten val te bren
gen. Verklaard wordt dat Von Papen zich niet
bewust was van wat er om hem heen gebeurde
en van het feit, dat hij gebruikt werd ter be
vordering van die plannen gelijk het èeval was
bij zijn redevoering van Marburg.
BERLIJN, 5 Juli. (V. D.) De „Germania",
het katholieke dagblad waarvan Von Papen
mede-eigenaar is, heeft een overlijdensannonce
gepubliceerd betreffende dr. Klausener, die
leider van de Katholieke Actie, die Zaterdag
morgen door S.S.-mannen in zqn bureau is
doodgeschotén.
Het verluidt, dat de publicatie van deze an
nonce, die door de familie van den vermoorde
was opgegeven, door het ministerie van propa
ganda eerst was verboden, doch later door ge
neraal Goering werd toegestaan, op voorwaar
de, dat de laatste vijf woorden van den vol
genden zin werden geschrapt: „Hij werd plot
seling van ons weggerukt op 30 Juni 1934 na
een leven van liefde en opoffering voor Kerk,
volk en vaderland." De annonce verscheen
echter met deze woorden.
Tegen het uitdrukkelijk verlangen van
de familie van dr. Klausener in, die reeds
in de annonce had medegedeeld, dat zij den
datum der teraardebestelling nader bekend
zou maken, is het lijk van von Klausener
gecremeerd. Er verluidt trouwens, dat de
lijken van de meeste slachtoffers gecre
meerd zijn.
BERLIJN, 5 Juli. (V. D.) De teraardebestel
ling van generaal von Schleicher en zijn echt
genoote was vastgesteld op Woensdagmiddag
op de begraafplaats te Lichterfelde. Vijf mi
nuten voor den aanvang van de plechtigheid
deelde de politie, die in grooten getale in de
omgeving was opgesteld, mede dat de plechtig
heid verboden was. De deur van de kapel,
waarin de kisten waren opgebaard, werd geslo
ten en kransen en bloemen werden bij een
achteruitgang neergelegd. Onder de personen,
die naar de kapel gekomen waren om de laat
ste eer te bewijzen aan de beide dooden en die
onverrichterzake weer moesten terugkeeren,
bevond zich o.m. generaal von Hammerstein,
de vroegere commandant van het leger, die
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
noordelijke tot oostelijken wind, licht tot s
half bewolkt, droog weer, iets warmer.
Hoogste barometerstand: 766,8 te De
Bilt en Den Helder.
Laagste barometerstand: 756,3 te Memel.
H Zon op 4.47, onder 9.21. Licht op 9.51.
Maan op n.m. 12.39, onder n.m. 4.07.
ill!llllllllillllllllllllllllllllllllllllllllilllllillllllllllllllllllilNIIIIIIIIUIIÏ6
LONDEN, 5 Juli. (Reuter). Ten aanzien van
het a.s. bezoek van minister Barthou aan Lon
den schrijft de „Daily Telegraph", dat Bar
thou besloten heeft Dinsdag weer naar Parijs te
rug te keeren in plaats van Woensdag, zooals
eerst was vastgesteld.
De oorzaak hiervan is, dat het Britsche ge
zantschap te Parijs, Sir George Clerk, den
Franschen minister reeds heeft medegedeeld,
dat de Britsche politiek tegenwoordig het aan
vaarden van verdere verplichtingen op het vas
teland van Europa afwijst.
PARIJS, 5 Juli. Terwijl de Engelsch-Ameri-
kaansche besprekingen betreffende vlootaange-
lègenheden stopgezet zijn tot na het bezoek van
Barthou aan Londen, is Woensdag in officieele
kringen groote ontstemming gewekt door de
publicatie van de „Daily Herald" over de af
sluiting van een Engelsch-Fransche militaire al
liantie, welke volkomen ongegrond wordt ge
noemd. Er verluidt, dat Barthou gehoopt had
Engeland te kunnen overhalen tot een belofte
om vliegtuigen ter verdediging naar Frankrijk
te zenden, onmiddellijk wanneer dit noodig
mocht blijken. Thans echter zal Barthou er zich
toe willen bepalen, Engeland te overtuigen van
het gevaar van een overval uit een herbewapend
Duitschland en de Engelsche regeering te door-
ciringen van de noodzakelijkheid van een vol
ledig voorbereid zijn.
den vorigen winter door generaal von Fritsch
is opgevolgd. Er waren ook tal van andere of
ficieren aanwezig.
BERLIJN, 5 Juli (V.D.) Gisteren heeft de
Fransche ambassadeur Frangois Poncet een be
zoek gebracht aan den Rijksminister Von Neu
rath. In Fransche kringen alhier verluidt, dat
Poncet Von Neurath gewezen heeft op de mo
gelijke nadeelen voor de internationale betrek
kingen, welke zouden kunnen voortvloeien uit de
mededeelingen omtrent een „zekere buitenland-
sche mogendheid" in de laatste officieele Duit
sche verklaringen. De opmerkingen van Poncet
droegen echter geenszins het karakter van een
démarche of een protest".
De Britsche ambassadeur te Berlijn, Sir Eric
Phipps, heeft eveneens een bezoek gebracht aan
Von Neurath. Er verluidt echter dat het voor
naamste doel van het bezoek was te spreken
over de Duitsch-Engelsche transferovereen
komst, die gisteren te Londen tot stand is ge
komen. Uiteraard is echter ook gesproken over
de recente gebeurtenissen in Duitschland. De
Britsche ambassadeur heeft echter geen toespe
lingen gemaakt op het vermelden van de „bui-
tenlandsche mogendheid".
Schrijven van Z. Em. Kardinaal Pacelli aan het
Int. Kath. Filmbureau over de slechte film.
Een nieuw Japansch kabinet'Okada. Osoemi en
Hayasji blijven minister van Marine en Oorlog.
Roemenië's relaties met Moskou. Titoelescoe
acht Bessarabië thans erkend als Roemeensch
gebied. Bezwaren der oppositie.
Engeland weigert levering van vliegtuigen aan
het oorlogvoerende Paraguay.
Het Siameesche vorstenpaar op bezoek bij Von
Hindenburg.
De Spaansche regeering heeft volmacht van de
Cortes gekregen inzake het conflict met Ca-
talonië.
Aanvullende berichten over den moord op het
echtpaar von Schleicher.
De onderhandelingen over het Concordaat te
Berlijn en de dood van dr. Klausner.
Voorstel tot legeruitbreiding door België's par
lement aangenomen. Officieele verklaring, dat
de steun van nabuurstrijdkrachten bij de ver
dediging der Oostgrens verzekerd is.
Ongeveer honderd dooden bij ongelukken op den
Amerikaanschen Onafhankelijkheidsdag
Ook een uniformverbod in Roemenië.
Barthou's reis naar Londen. Is hem thans
reeds een afwijzende houding van Engeland
bekend gemaakt?
Het vermoorden van Katholieke voormannen in
Duitschland. Inlichtingen van de „Times".
Lijk van Von Klausener tegen den wil der fa
milie gecremeerd.
De begrafenisplechtigheid voor de Von Schlei
chers ter elfder ure verboden.
Bezoeken van den Franschen en Engelschen
ambassadeur aan Von Neurath.
Na den dood van Prins Hendrik. Het hof zal
een maand halve rouw aannemen.
Rouwzitting van de beide Kamers der Staten-
Generaal.
Schrijven van het Episcopaat naar aanleiding
van het overlijden van Prins Hendrik; gebeden
voorgeschreven.
Ultimatum aan de Heemaf-directie. Staking op
16 Juli?
Raadsverkiezing in Groot-Enschede.
De „Kwartel" naar Indië vertrokken.
Brand in het station te Nijmegen.
BERLIJN, 5 Juli. (V. D.) In verband met de
verklaring van officieele zijde, dat er geen spra
ke is van een aftreden van vice-Kanselier Von
Papen, heeft men hier in welingelichte kringen
de overtuiging, dat dit feit een der ernstigste
nederlagen geacht moet worden, die het Hitier-
regime in de achttien maanden van zijn bestaan
heeft ondervonden. Men is van meening, dat
Hindenburg ondanks zijn gelukwenschtelegram
aan Hitler met betrekking tot de onderdrukking
van de revolte van Roehm, hiermede duidelijk
te kennen geeft geenszins volledig achter Hitier
te staan en de door Hitier gebruikte methodes
streng af te keuren. Tevens wordt de meening
uitgesproken, dat uit het aanblijven van Von
Papen duidelijk blijkt, dat men ook in offi
cieele regeeringskringen wel degelijk rekening
houdt met de populariteit, die von Papen zich
verworven heeft met het uitspreken van zijn
rede te Marburg.
MÜNCHEN, 5 Juli. (V. D.) Onder de namen
van de slachtoffers van het bloedbad van Za
terdag worden nog als nieuwe genoemd Von
Kahr, Sempner, Dr. Beek en de namen van
een groot aantal oud-officieren en leden van
vroegere monarchistische groepen.
Stand op Donderdag 2 uur n.m-: 765-P
Vorige stand: 766.2
