De hoofdstad in
ijzeren greep
mm
Barthou op reis
naar Londen
MINISTERWISSELING IN JAPAN
Het nieuws van heden
In den morgen hier en daar
nieuwe beroering
De gewapende macht heeft de hoofdstad bezet
BARTHOU NAAR LONDEN
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZATERDAG 7 JULI 1934
Avondblad
Sterkte der militaire
bezetting
Rumoer hier en daar
De geheime zender
ifssi
Regeering stelt zich op
de hoogte
De Ministers Colijn en Deckers
in de hoofdstad
In den voormiddag
Politie en militairen
Algemeene staking in
San Francisco?
De bijeenkomst der
oud-strijders
i§P
Onder dekking van gewapende patrouilles ruimen agenten hinderlijke ver
sperringen in de Jordaan weg. Het „ramen en deuren dicht" klonk in alle
straten. Toch laaide het verzet nog voortdurend op en werden roode
vlaggen op barricades geplant.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
Geen enkele demonstratie
Ongunstig vlootaspect
De
JEcho de Paris" beducht voor
een Gemaansche over-
heersching
„Frankrijk trouw aan
den Volkenbond"
Zwitserland pareert
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Fransche fabriek in
brand gestoken
Reeds twee weken hitte
in New-York
Regenstormen in andere staten
der V. S.
Amerika verwerpt pact
met Rusland
Het wenscht niet den argwaan van
Japan te wekken
Geen vervolging van
Chautemps
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18830
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Na de aankomst hedenmorgen der
Haagsche regimenten infanterie,
die tegen vier uur langs het
Damrak met hoorngeschal en trom
geroffel de stad doortrokken naar
de Oranje-Nassaukazerne, is de mi
litaire versterking als volgt:
De gemeentelijke politie 'is thans
versterkt met 200 man mare
chaussee, die ook in normale
tijden in en om de hoofdstad gede
tacheerd zijn, 250 man militaire
politie, die uit verschillende plaatsen
van het land naar Amsterdam zijn
gedirigeerd, de genoemde infanterie
uit Den Haag, alsmede genie- en
infanterie-troepen uit Arnhem en
Amersfoort. Bij de troepen uit
Arnhem bevindt zich een speciale
mitrailleur-afdeeling, alsmede drie
pantserauto's en eenige rupsauto's.
Zooals reeds gemeld werd is gedu
rende het nachtelijk optreden in ver
schillende buurten ook gebruik ge
maakt van de zoeklichten van de
genie, die door heel de stad te zien
waren en goede diensten bewezen.
In de ochtenduren
Toen het Zaterdagochtend weer licht werd
bleek opnieuw, welk een treurig beeld de mees
te straten in de stadswijken, waar de onlusten
hadden gewoed, toonden. Zoowel in de Jordaan
als in de Spaarndammerbuurt, in de buurt
Y Y, als in Oost, moesten de stratenmakers op
nieuw het plaveisel herstellen, wat op vele
plaatsen slechts mogelijk was nadat de opge
worpen barricades waren opgeruimd. Ook de
Gemeente Electriciteitswerken hadden druk
werk met het herstellen der vernielde straat
verlichting, waarmee werd begonnen zoodra het
begon te dagen. Zoowel in de Jordaan als in
de Spaarndammerbuurt bleef de politie den ge-
heelen nacht, versterkt door militaire politie, pa
trouilleeren.
In Oost was het pas laat in den nacht rus
tig. Hier was men, in de Indische buurt, pas
zeer laat begonnen o.a. in de Soerabajastraat,
Bataviastraat, Semarangstraat en op den Insu-
lindeweg het plaveisel op te breken, barricades
op te werpen en de straatverlichting te vernie
len, zoodat genoemde straten met de kleinere
tusschenliggende straten geheel in het duister
waren gehuld en de politie zich voorloopig uit
de omgeving terugtrok. Menschen waren hier
trouwens evenmin als in de andere stadswijken,
niet meer op straat. Tegen drie uur in den
nacht hadden de oproerlingen aan het einde
van de Molukkenstraat een tramhuisje in brand
gestoken, waarvoor de brandweer moest uitruk
ken, die het vuur spoedig had bedwongen.
Ook dezen morgen was het in verschillende
buurten weer rumoerig, maar de overheid bleef
den toestand volkomen meester.
De Minister-president en de Minis
ter van Defensie hebben zich heden
naar Amsterdam begeven, ten einde
zich van den toestand aldaar op de
hoogte te stellen.
De geheime zender, oie het bericht heeft ver
spreid dat de waterleiding geen water meer
zou géven, heeft onder de gewone burgerij gis
terennamiddag in West heel wat onrust ver
wekt. In de buurt van de Krommert zoowel als
van den Hoofdweg bleken verschillende men
schen het bericht te hebben opgevangen. En
gedienstige geesten kwamen buren waarschuwen
om toch er op te rekenen, dat de waterleiding
zou worden afgesloten. De een vertelde er bij,
dat de leiding was „opgeblazen", een ander
sprak van staking van het personeel, weer an
deren gewaagden van stopzetting van electri-
citeit en gas.
Zeer opmerkelijk is het, dat de geheime zen
der blijkbaar door zoovelen is gehoord, zoodat
reeds de vraag is gerezen of men hier te doen
heeft met een zender, die bij velen niet zoo
geheim is!
De blijkbare opzet is geweest onrust te ver
wekken en in vele gezinnen is dit bereikt. De
huisvrouwen werden zenuwachtig, de verbitte
ring steeg nog in sommige stadsdeelen. Som
mige gezinnen kochten kaarsen en olie voor
den avond. En groote hoeveelheden water wer
den gereed gezet.
De toestand hedenmorgen om 11 uur was als
volgt: In de Jordaan is in de Willemstraat een
kleine botsing geweest, die dadelijk door de
politie kon onderdrukt worden. Op de noeken
der straten worden de gebeurtenissen van de
afgeloopen dagen en nachten druk besproken.
In de Staatsliedenbuurt en het Spaarndam-
merkwartier stonden bij de opengebroken straten
talrijke belangstellenden, doch ook hier deden
zich geen bijzonderheden voor.
De Kinkerstraat had hedenmorgen haar nor
maal Zaterdagsch aanzien. De marktkooplieden
hadden hun plaatsen ingenomen en alleen in de
Borgerstraat en Van Lennepstraat stonden bij
de vernielde barricaden groepjes personen den
toestand te bespreken.
Aan de overzijde van het IJ was het heden
morgen eenigszins rumoerig. De politie dreef
enkele samenscholingen uiteen, doch tot ernstige
incidenten kwam het niet.
De Dapperbuurt en Indische buurt hadden
een normaal aanzien. Vroeg in den morgen
uren zijn tientallen stratenmakers met karren
en materiaal er op uitgetrokken om de open
gebroken en vernielde wegbedekking te her
stellen.
Het G.E.B. zond tal van monteurs naar de
straten, waar de lichtleidingen vernield waren,
en met man en macht wordt er gewerkt om
hedenavond de verlichting normaal te doen
branden.
In het vroege morgenuur is een groot aantal
bereden en onbereden troepen aan het Centraal
Station aangekomen.
Zij zijn in de Oranje Nassau-kazerne, cava
lerie- en marinekazerne ondergebracht.
Ook heeft men hedenmorgen nog de beschik
king gekregen over een 25 militaire vracht
auto's.
De diverse straten, die in den afgeloopen
nacht door politie en militairen bezet waren,
zijn hedenmorgen om 5 uur voor het verkeer
vrijgegeven. Alleen wordt hedenmorgen gepa
trouilleerd door marechaussee.
De agenten loopen in de beruchte straten
met drie man bijeen en aan de politiebureaux
wordt voldoende personeel, zoowel politie als
militairen, in reserve gehouden.
In ons verslag van de botsngen hedennacht
in de Jordaan staat, dat verzetplegers de houten
brug over de Lauriergracht tegenover de le
Looiersdwarsstraat in brand staken. Dit is na
tuurlijk een misstelling. Het moet zijn de brug
over de Looiersgracht.
SAN FRANCISCO, 7 Juli. (Reuter). De sta
king der havenarbeiders neemt thans steeds
gevaarlijker vorm aan. Als antwoord op het
doodschieten van twee zich verzettende sta
kers op Donderdag j.l. hebben de vakvereeni-
gingen met totaal 45.000 leden besloten Vrij
dagavond te stemmen over de afkondiging van
de algemeene staking. Meer dan 15.000 ordebe
waarders met machinegeweren gewapend pa
trouilleerden door het havenkwartier.
Vertegenwoordigers van de stakende haven
arbeiders hebben een S.O.S. geseind aan pre
sident Roosevelt en hem verzocht te willen be
vorderen, dat „het terrorisme wordt opgehe
ven". De nationale garde heeft n.l. bekend ge
maakt, dat wanneer de vechtpartijen blijven
aanhouden zal worden overgegaan tot schieten
met scherp.
'f?*:
VERWACHTING: Zwakke tot matigen HE
H wind uit Noordelijke tot Oostelijke rich-
jg tingen, licht tot half bewolkt, droog,
warm weer, behoudens geringe onweers- ËH
j= kans.
H Hoogste barometerstand: 772,5 te Vardö.
Laagste barometerstand: 757,8 te Sei-
=j disfjord. j=
Zon op 4.48, onder 9.20. Licht op 9.50. HH
Maan op v.m. 1.02, onder njn. 6.15.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllli
PARIJS, 6 Juli (Reuter) De Nationale
Bond van Oudstrijders houdt morgen en Zon
dag een bijeenkomst, om te onderzoeken in
hoeverre de regeering-Doumergue haar pro
gramma van Maart j.l. is nagekomen. De bond
publiceert een communiqué, waarin gezegd
wordt, dat de Bond geen enkele demonstratie
wil houden; de Bond noodigt zijn 3.500.000
leden uit kalm en waardig te vergaderen
met als eenig oogmerk het algemeen lands
belang.
De gebeurtenissen in Duitschland hebben
heel de week de aandacht zóózeer voor
zich opgeëischt, dat er nauwelijks iets
kon overschieten voor in zich toch belangrijke
feiten, welke een uitvoerig commentaar zouden
hebben verdiend, indien zij niet waren samen
gevallen met de geweldige zuiveringsactie der
S.A. in het Derde Rijk en alles wat zich daar
omheen in het duister heeft afgespeeld. Het
aftreden b.v. van het kabinet-Saito in Japan,
dat, ofschoon het een boven-partijdig karakter
droeg, ernstig gecompromitteerd is gewerden
door de medeplichtigheid van verschillende
leden aan corruptie en zwendel-affaires, en de
benoeming van admiraal Okade tot kabinets
formateur moet van groot belang geacht werden
voor de ontwikkeling van de Japansche politiek
in hét Verre Oosten. De fascistisch gezinde en
extreem-nationalistisch gezinde groepen, die ge
tracht hebben uit de financieele schandalen
politieke munt te slaan met den beeldenaar van
een dictatoriaal bewind, hebben hun zin niet
gekregen, hoe zeer het toch reeds niet groote
aanzien van het parlementarisme in Japan ook
heeft geleden. De nieuwe kabinetsformateur
admiraal Keisoeke Okade is een bekende en
algemeen, ook in militaire en financieele kringen,
geachte figuur, die reeds verschillende malen
een ministersportefeuille heeft beheerd. Hij is
de man geweest, die het Londensche vlootver-
drag, waarbij de vlootverhouding tusschen
Amerika, Engeland en Japan in 1930 werd vast
gesteld op 5 5 3, erdoor heeft gehaald,
ondanks den tegenstand van de zijde der Ja
pansche marine. Hij is niet alleen een krachtige,
maar ook zeer diplomatieke bewindsman. Al
zweeft hem ook hetzelfde doel voor oogen als
generaal Araki, hij zal zich niet als deze laten
verleiden tot een „rücksichtslose" agressiviteit,
maar met omzichtigheid té werk gaan om dé
vreemde mogendheden niet noodeloos voor het
hoofd te stooten. Het feit, dat hij het voornemen
schijnt te hebben, Hirota als minister van Bui-
tenlandsche Zaken uit het demissionaire kabinet-
Saito over te nemen, versterkt deze verwachting.
Het zal nog wel eenige dagen duren alvorens
hij zijn ministerieel team volledig bij elkaar
heeft, maar de richting, welke dit team zal in
slaan wordt door de persoonlijkheid van Okade
reeds vrij definitief gemarkeerd. Het is de rich
ting van bezonnenheid en tactische manoeuvres,
welke zonder dat Japans rivalen in het harnas
worden gejaagd zullen moeten leiden tot de zoo
zeer door Japan verlangde vlootpariteit met de
yereenigde Staten en Engeland.
Voor de voorbereidende vlootbesprekingen
te Londen, welke gehouden worden met
het oog op de komende vlootconferen-
tie, is het een ernstige handicap, dat Japan al
leen maar met een betrekkelijk ondergeschikten
gedelegeerde er aan zal deelnemen. In afwach
ting van dezen gedelegeerden heeft men ze stop
gezet. Engeland heeft de officieele erkenning
van de totale mislukking der ontwapeningscon
ferentie niet afgewacht om zijn plannen tot 'n
formidabele vlootutbreiding, waardoor Enge
land de heerschappij op de golven weer aan zich
wil trekken, kenbaar te maken. Engeland, dat
steéds voor béwapeningsvermindering gepleit
heeft, heeft alle hoop op een conventie laten
varen, en daar het noch een stabilisatie van den
huidigen stand der bewapeningen noch een
nieuw veiligheidssysteem overeenkomstig de
Fransche wenschen mogelijk acht, wreekt het
zich voor de geleden teleurstelling door een
ontzagwekkend bewapeningsplan. Men heeft
Engeland verweten daardoor de ontwapenings
conferentie te hebben getorpedeerd, maar dit
is niet geheel gerechtvaardigd. Het heeft al 't
mogelijke gedaan om dit narrenschip drijven
de te houden. Alleen omdat dit niet gelukt is,
heeft het zijn vrijheid hernomeri. Dat dit niet
lukkqn kon, moet hoofdzakelijk geweten worden
aan de onverzoenlijke meeningsverschillén tus
schen Frankrijk en Duitschland. Barthou, die
naar Polen en de Kleine Entente reisde om de
bondgenootschappen te versterken en nieuwe
mazen te weven aan het veiligheidsnet, waarin
Frankrijk geheel Oost-Europa wil vangen, wil
de ook naar Londen gaan, om te trachten En
geland aan een Oost-Locamo te laten deelne
men. Maar nog vóór hij vertrokken is, heeft
de Engelsche regeering door middel van haar
gezant te Parijs laten weten, dat Engeland met
het pact-van Locarno reeds het maximum van
aanvaardbare garantie-verplichtingen heeft be
reikt en er niet aan denkt zich nog meer te
binden.
Barthou zal dus te Londen niet veel anders
kunnen doen dan verslag uit te brengen van
zijn reizen, een verslag, dat natuurlijk beleef
delijk zal worden aangehoord, maar niet de
minste gevolgen zal hebben. Italië voelt ook
niets voor de Fransche veiligheidspolitiek, wel
ke het beschouwt als een pacifistisch gecamou
fleerde poging tot politieke en militaire blok
vorming tegen Duitschland en de andere revi
sionisten, zoodat de Fransche minister van bui-
tenlandsche zaken ook te Rome wel weinig suc
ces zal oogsten. Een geheel nieuw element in
de Europeesche verhoudingen vormt op het
oogenblik het inwendig gistende Duitschland.
Van de wijze, waarop zich daar de toestand
al dan niet zal consolideeren, zal veel voor
Europa afhangen, want alle' bemoeiingen van
Barthou waren gebaseerd op de vrees voor een
hecht aaneengesloten zuiver-Hitler.aansch, on
wankelbaar en „draufgangerisch" Derde Rijk.
PARIJS, 7 Juli. (V. D.) Minister Barthou
heeft gisteren in de Kamercommissie van Bui-
tenlandsche Zaken een verklaring afgelegd. Hij
zeide o.m., dat hij weigerde in te gaan op de
campagne, die in verband met de gebeurtenis
sen in Duitschland tegen Frankrijk gevoerd is.
Niets van alles, wat beweerd wordt over de rol,
die hem is toegedicht, is waar. Het zou bene
den zijn waardigheid zijn, dergelijke belache
lijke opmerkingen ernstig te nemen.
De Minister gaf vervolgens een overzicht van
de Fransche politiek. Frankrijk wenschte zoo
veel mogelijk vredes-garanties te zoeken. Het
blijft nauw verbonden met den Volkenbond, dat
het als den eenigen burcht van recht tegen ge
weld beschouwt. Deze politiek was het, die Bar
thou geleid heeft bij zijn reis naar Zuid-Oost-
Europa. Zijn bezoek aan Roemenië en Joego
slavië was een aanvulling van zijn reeds eer
der gemaakte reizen naar Polen en Tsjecho-
Slowakije. Overal waren de vriendschapsbe
trekkingen inniger geworden. De bondgenoot
schappen dienden den vrede binnen het raam
van den Volkenbond. Een dergelijke politiek
had niet de bedoeling, tegenover het eene blok
het andere te stellen, doch werkte voor de
Europeesche samenwerking. Barthou besprak
ook de met Sovjet-Rusland gevoerde onder
handelingen, die nog niet zoo ver gevorderd
waren, dat zij afzonderlijk vermeld behoefden
te worden.
Tenslotte besprak Barthou zijn aanstaande
reis naar Londen, die hij ondernam op uitnoo-
diging van MacDonald om de overeenstemming,
welke te Genève met Engeland bleek te be
staan, nader uit te werken en te versterken.
PARIJS, 7 Juli. (Reuter.) De „Echo de Paris"
waarschuwt hedenmorgen tegen al te groote
verwachtingen van de reis van Barthou naar
Londen.
Het blad' schrijft, dat Engeland begrijpen
moet, dat zijn lot verbonden is aan dat van die
landen, die zich tegen een Germaansche over-
heersching verzetten. Barthou moet niet pogen
Engeland tot samenwerking te dwingen.
Uit heth jaarverslag van de fabriek van ched-
dit-ontploffingsmiddelen blijkt, volgens de
„Oeuvre", dat deze firma, die een aandeelen
kapitaal heeft van 1.600.000 francs, in het af
geloopen jaar zes millioen heeft afgeschreven
en een winst van 1.800.000 francs heeft ge
maakt. Dit zou het uitkeeren van een dividend
van 100 procent mogelijk maken.
LONDEN, 7 Juli. (Reuter.) In een hoofdarti
kel bespreekt de „Times" heden het aanstaan
de bezoek van Barthou.
Wat de kwestie van een bondgenootschap met
Frankrijk betreft, wijst het blad er op, dat de
openbare meening in Engeland geen voorstan
der is van dergelijke bondgenootschappen.
Bü den huidigen toestand in Europa kan
geen bondgenootschap als zuiver defensief wor
den beschouwd.
Minister Barthou is van dit standpunt van
Engeland op de hoogte.
De socialistische „Daly Herald" waarschuwt
voor het gevaar, dat ontstaan zou als Engeland
te ver inging op de Fransche wenschen voor
een bondgenootschap.
BERN, 7 Juli. De Bondsraad heeft besloten
den Invoer en verspreiding van „De Angriff",
„Völkischer Beobachter" en „Berliner Bör-
senzeitung" in Zwitserland voorloopig te ver
bieden.
Duitschlands bloedig weekend. Men meldt
thans 235 terechtstellingen.
Reeds twee weken hitte in Oost-Amerika. Re-
genstormen in andere staten der V. S.
Dreigende algemeene staking te San Francisco.
De ministers Colijn en Deckers hebben zich naar
de hoofdstad begeven, om zich op de hoogte te
stellen van den toestand aldaar.
Benoemingen bij de Paters van den H. Geest.
Drama op de Rijn bij Millingen.
Scheepswerf te Druten afgebrand.
O
PARIJS, 7 Juli. (Reuter). Te Mussidan, in
liet departement Dordogne, is een conserven-
fabriek door brand verwoest; 200.000 bussen
geconserveerde levensmiddelen werden ver
nield. De schade bedraagt een millioen francs.
De brand is opzettelijk gesticht, in verband
waarmede twee arbeiders zijn gearresteerd.
Een hunner zou reeds een bekentenis hebben
afgelegd.
NEW-YORK, 6 Juli. (Reuter). De Oostkust
van Amerika wordt sedert ongeveer 14 dagen
door een hittegolf geteisterd, welke de hevig
ste sedert 1901 wordt genoemd. Gisteren werd
te New-York een temperatuur van 36 gr. Cel
sius in de schaduw en 55 graden Celsius in de
zon bereikt, terwijl het vochtgehalte der lucht
buitengewoon hoog was.
In de tot dusver door droogte bezochte stre
ken van Dakota en Minnesota regent het
reeds sedert 14 dagen en woeden hevige stor
men. De schade is zeer groot. Des nachts
heerscht er felle koude.
Ook de staat Michigan wordt door stormen
en onweders geteisterd, waardoor reeds vijf
personen werden gedood.
WASHINGTON, 7 Juli (V.D.). De corres
pondent te Washington van de „New York
Times" verneemt van welingelichte zijde, dat
de regeering der V. S. het Russische voorstel
tot het sluiten van een bilateraal non-agres
siepact even ondubbelzinnig heeft afgewezen
als indertijd Japan een soortgelijk voorstel. De
Amerikaansche ambassad'eur Bullitt heeft Lit-
winof geantwoord, dat dergelijke verdragen in
strijd zijn met de traditioneele politiek van
Amerika, omdat zij den schijn van bondge
nootschappen droegen, terwijl in het onderha
vige geval zeker de argwaan van Japan zou
worden gewekt. Daarentegen was Amerika, zoo
als Roosevelt reeds had verklaard .bereid toe te
treden tot een algemeen non-agressiepact,
wanneer daardoor het doel van algemeene be-
wapeningvsermindering bevorderd zou kunnen
worden.
PARIJS, 7 Juli. De Fransche minister van
Justitie heeft den procureur-generaal te Parijs
het verslag doen toekomen van de verhooren
van inspecteur Bony voor de enquête-commis
sie inzake de Stavisky-affaire.
De commissie heeft met algemeene stemmen
op een na een voorstel verworpen om Chau
temps' getuigenverklaring aan den minister
van Justitie te doen toekomen.
Stand op Zaterdag 10 uur v.m.: 768.7
Vorige Stand: 766.7
