Vrijheidsmisbruik gestuit
Naar het aardbeien-paradijs
De Tribune" in be
slaggenomen
Illegale actie
da's erger
Willem van Oranje
PERS-EXCURSIE V. V. V.
BEVERWIJK
DINSDAG 10 JULI 1934
DUBBEL STER
En m n
Een veelzijdig stadje
Auto reed onder valsch
nummer
Na 350 jaar
Ontrouw kamergenoot
Vacan.tiedruh.te in „het Haagje
van Kennemerland
Ook Rotterdam heeft kennis gemaakt met relletjes. Een barricade in een der
steegjes bü den Coolsingd
De Beverwijksche aardbei
Beverwijk als bloemenstad
Het Kennemer Haagje
De wagen GZ 4547 niet betrokken
bij de schietpartij heden
nacht
ERNSTIG ONGELUK
Leerling-machinist van locomotief
gevallen
JONGETJE DOODGEREDEN
Steelt f 600 en sticht dan brand
DE WERKLOOSHEIDSRAAD
Eindelijk heeft de regeering de „vrij
heid volgens de wet" (art. 7 der
Grondwet) aan de russische misbrui
kers der nederlandsche vrijheid ontnomen.
De persen van den provocateur zijn on
bruikbaar gemaakt, volgens art. 94 van het
Wetboek van Strafvordering kunnen ze
verbeurd worden verklaard.
„De geheele burgerlijke pers wedijvert
in ophitsing tegen ons", heette het in
de Tribune.
Het is 't gebruikelijke mondwerk van den
opruier, die eindelijk in het nekvel wordt
gegrepen. Hij heeft echter de inbeslagne
ming van zijn werktuigen aan zichzelf te
wijten. Erkende hij niet ronduit, dat hij
illegaal tegen regeering, justitie en politie
vocht? Hij wist dus de risico's te beloopen
van den strijd, waarin hij op den duur niet
ongedeerd in de sloppen kon terugwijken
en de opgehitste arbeiders aan de kara
bijnen-kogels op de barricaden overlaten.
De provocateur bleef sarren „de regee-
ring-Colijn en haar rooftocht op de zakken
der arbeiders". Hij was de organisator van
het barricadenvolk en zwetste onder de
makkers, dat geen Colijn en geen klabak
hem aandurfde, dat Wijnkoop en De Visser
immuun zijn, dat ze in de Kamer de regee
ring wel zullen krijgen en de wet aan hun
laars lappen! De provocateur hitste bij de
«tempellokalen: Colijn deed gemeen, zijn
tankwagens rupsen over het opgebroken
asfalt van de Jordaan. Maar of de meppers
tegen de agenten nog even de steenen en
dakpannen in de handen wilden houden,
want de provocateur en zijn schoftjes
schoven al De Tribune onder de deuren:
„Volgt overal het parool tot protest-sta
king."
En wat was het parool van de staking?
Zij leerde de nieuwste trucs, om van de
daken de vuilnisbakken met de uitwerpse
len van de partij genooten op de koppen
van de smerissen uit te emmeren. Ook
moeten ze voor een loozen revolverknal
niet bang zijn. Ziehier hoe de provocateur
zijn luitjes bemoedigt met de instructies
uit het groote hoofdkwartier:
Snelle, stelselmatige verplaatsing van de ac
tie van het eene stadsdeel naar het andere. De
vijand moet verrast worden en niet de gelegen
heid krijgen zich te realiseeren, wat er eigen
lijk precies gebeurt. In het bijzonder wordt ge
waarschuwd tegen de afwachtpolitiek, die de
arbeiders onvermijdelijk in een muizenval moet
brengen.
Reeds zijn een aantal arbeiders door de ge
wapende benden der bourgeoisie vermoord en
velen gewond. In de afgeloopen jaren verzweeg
de bourgeoisie voor de belasting niet minder
dan 1233 millioen gulden en zij werd volkomen
ongemoeid gelaten, maar de arbeiders die hon
geren worden neergeschoten als zij dit niet ge
duldig verdragen. De kinderen der arbeiders
zijn niet meer veilig op straat. Weigert daarom
uw kinderen naar schooi te sturen. Organiseert
schoolstakingen.
Eischt onmiddellijke verwijdering van de po
litie uit de arbeiderswijken. Ondersteunt den
strijd in Amsterdam, in de andere steden van
ons land! Organiseert overal demonstraties te
gen de steunverlaging, en sympathiestakingen
in de bedrijven! Eischt dat de militaire politie
en marechaussee onmiddellijk uit Amsterdam
worden verwijderd.
In aen loop van den avond hebben de arbei
ders in de Tweede Egelantierdwarsstraat de
straat met machine-olie ingesmeerd, zoodat de
wielen van politie-auto's en motoren er vruch
teloos over heen tollen, zonder dat de voettui-
gen verder kwamen.
Op tallooze andere puntrti zijn spijkers en
glasscherven gestrooid. In sommige straten
liggen planken, met groote spijkers erin, over
de geheele breedte van het wegdek. Tegen de
politie loeit de protestkreet op: „Moordenaars!
Moordenaars!"
De politie is volkomen haar bezinning kwijt.
Lijkbleek en schreeuwend van zenuwachtigheid
en angst hollen de agenten door de straten en
schieten maar, schieten maar, zonder ophou
den, recht op de menschen.
Om een uur of half t-aalf bleek een agent,
die zich wat al te ijverig betoonde, door de
arbeiders in de Prinsengracht gedeponeerd te
zijn.
Tegelijkertijd kondigt de burgemeester nieuw
bloedvergieten aan!
Lood inplaats van brood! is het parool van
het regiem ColijnDe Vlugt.
Laffe wraak van een politie, die een langen
bangen avond in angst en vrees had verkeerd,
omdat de werklooze, hongerige massa's van
Amsterdam hun machtige vuist hadden ge
toond....
Alleen „De Tribune" staat aan de zijde der
strijdende werkers! Alleen „De Tribune" is de
vriend en de gids der arbeiders!
Alleen de provocateur van Moskou had
lastgevingen voor de arbeiders van Am
sterdam. Alleen hij commandeerde hun de
„machtige vuist" tegen „de laffe wraak
van de politie", om den revolverknal van
den plicht te beantwoorden met de revo-
lutionnaire romantiek van de barricade, de
dakpan en het emmervuil.
Nog in het nummer, dat de persen voor
de oproerlingen gereedmaakten, toen de
justitie het Tribunegebouw binnenviel,
mousseerde de valsche berichtgeving, die
de rebellie met couragie moest bedwelmen,
daar soldaten en politie al met de barri
cade-verdedigers begonnen te verbroede
ren en niet meer op de opstandelingen
zouden schieten: „soldaten weigeren zich
voor den strijd tegen hun eigen klasse te
leenen". „Muiterij onder de politie." En na
die uitroepen-met-vette-letters deze knal
op-den-vuurpijl:
Wij weten, dat eens de arbeidersklasse ln
den strijd zegevierend te voorschijn zal komen
en dat ook in Nederland de sociale revolutie
een einde zal maken aan de heerschappij van
een klasse, die slechts ellende en wanhoop in
het allergrootste deel van de bevolking weet te
zaaien. Vóór een eenheidsfront, voor Sovjet-
Nederland!"
Hoelang zoo hebben wij al geruimen
tijd gevraagd hoelang zal Den Haag zich
nog door Moskou laten martelen, omdat
het geen martelaars wil maken? Het land
wachtte op een opluchtende daad van het
sterke gezag, nadat ook het Eerste Kamer
lid Jhr. mr. de Savornin Lohman had ge
vraagd „of de minister bereid is, met toe
passing van de bestaande wettelijke bepa
lingen, zoo deze hem daartoe de noodige
middelen verschaffen, het zijne te doen om
dergelijke openlijke ophitsing tot burger
oorlog te verhinderen en zoo de wet hem
daartoe niet de bevoegdheid geeft, ten
spoedigste herziening der wettelijke voor
schriften te dien einde te bevorderen."
Thans is de bevrijdende daad gevolgd.
Eindelijk is aan het louche drijven van
den hoofd-provocateur uit Moskou en zijn
vrijheidsmisbruik in Nederland een einde
gemaakt!
De Communistische Partij Holland, in
de sloppen en portieken teruggejaagd,
probeert de provocaties voort te zetten.
De kameraden blijven op afstand de
agenten sarren, van de daken en uit een
schaduw vliegt nog wel een steen.
Ook de propagandisten loopen nog met
gedrukte of haastig gekrabbelde instruc
ties rond. De politie ving enkele motorrij
ders op, die op geheime bevelen van den
communistischen generalen staf bepaal
de groepen uit het eene stadsgedeelte op
riepen voor den begonnen heibel in het
andere.
Zooals het verzet in de hoofdstad spon
taan leek, maar in werkelijkheid niet on
knap was georganiseerd, had het hoofd
kwartier ook in de illegale gedrukte pro
paganda voorzien, in geval het hoofdor
gaan der partij onmogelijk werd gemaakt-
Gisteren werden in Amsterdam de ge-
cyclostyleerde, verkleinde Tribune en haar
werkplaats door de politie ontdekt, in
Rotterdam probeeren linke propagandis
ten het arbeiderspubliek te misleiden
met een drie keer per week verschijnende
marxistische Maasbode, in Haarlem werd
gisteren op klein boekformaat De Tribune
voor Haarlem en Omstreken" rondbe-
zorgd, in het Noorden verschijnen in Tri
bune's omgezette bedrijfskrantjes, in het
Zuiden stiekem uitgedeelde pamfletaire
druksels tegen „de politie-terreur".
De mentaliteit, welke de actie teger: de
regeeringsmaatregelen leidt, is zoo over
spannen, dat in de hoofdstad groote biljet
ten staan aangeplakt met de uitnoodiging:
Alarm. Bezet de bedrijven. Revolutie door
onteigening."
In de Haarlemsche Tribune schrijft
thans de provocateur, dat de arbeiders
nog verder op de barricaden moeten.
En het nieuwe krantje zal daarbij de
vlag zijn, want:
De Tribune zet den strijd voort- Kogels,
gummiknuppelslagen, pantserauto's, noch
een aanslag op de persvrijheid kunnen
ons tegenhouden.
Onze Tribune zal grooter in formaat
worden en steeds beter van inhoud- Wat
het eerste betreft dat komt vanzelf als wij
verhuizen gaan naar een andere druk
kerij, wat het tweede betreft dat kan U
aller medewerking, door goede copy en
vooral plaatselijke arcorberichten af te
geven in gesloten enveloppe aan de be
kende kameraden!
De uitweg uit deze crisis en haar vree-
selijke gevolgen voor het proletariaat, is
de verovering van de macht, naar het
voorbeeld van de Octoberrevolutie van
1917.
Speculeerend op de geheimzinnigheid
der actie, die altijd een bijzondere trek
voor het kwaad is, zal de provocateur er
allicht in slagen het spelletje, dat ze van
de „actie" maken, nog eenigen tijd vol
te houden.
Maar eer de Russische October-revolutie
ook in ons land wordt klaargespeeld, zou
den Regeering en openbare meening eerst
het gezond verstand moeten verliezen!
Kennemerland begint den laatsten tijd zijn
eigen schoonheid te waardeeren, hetgeen wel
blijkt uit de vele propaganda die er gemaakt
wordt voor het vreemdelingenverkeer.
Van de Beverwijksche Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer vonden wij het een ver
dienstelijk initiatief de geheele Nederlandsche
Pers uit te noodigen voor een excursie door haar
karakteristiek stadje.
Omdat Beverwijk nagenoeg synoniem is met
aardbei, had men hiervoor natuurlijk het hoog
seizoen van de aardbeiencultuur uitgekozen.
Toch zijn we tot de bevinding gekomen, dat
Beverwijk nog heel wat meer biedt.
Het is het centrum van midden-Kennemer-
land een dicht bevolkte streek en heeft
oaardoor al de bedrijvigheid van de groote stad,
al telt het zelf niet meer dan 12000 inwoners.
Den laatsten tijd trekt het nogal de aandacht
door het vraagstuk van de samenvoeging met
Wijk aan Zee en Duin. Een zeldzaam verschijn
sel voor een plaats van 12000 zielen is, dat ze
reeds geheel over öe grenzen der gemeente is
heengegroeid. Wat de oppervlakte betreft is het
dan ook wel een der kleinste gemeenten in ons
land; deze meet n.l. niet meer dan 299 H.A.,
waarvan een belangrijk deel nog bestaat uit
polderland, voor bouwterrein ongeschikt.
Als marktplaats heeft Beverwijk een historie
van zeven eeuwen achter zich, en nog is dit
zijn grootste beteekenis. De excursie werd dan
ook begonnen met een uiteenzetting van Bever
wijk als marktplaats, door den heer W. de
Groot, directeur van de veiling „Kennemer
land."
In de „Wijker tuinen" worden al van ouds
aardbeien geteeld, bessen, asperges en allerlei
warmoezerijgewassen, waarnaast elke tuinder
ook zijn vruchtboomen had. Deze wijze van te
len is nog lang niet uitgestorven, het is nog een
geliefkoosde teelt van den „ouderwetschen"
Kennemer tuinder.
Als in Februari de zon aan den hemel komt,
begint hij nog zoo graag zijn tuinboonen en
uien te planten, zijn erwten en spinazie te
zaoien, zoo van alles wat, omdat de Beverwijk
sche markt nog altijd een groote verscheiden
heid van producten kan opnemen, wegens het
groote aantal kleinhandelaren, hier venters ge
naamd, dat in Beverwijk aan de markt als koo-
pers verschijnt.
De onderlinge uitwisseling der producten deed
op de"„Meerkade" een levendigen handel ont
staan, waaruit een vaste groenten- en fruit
markt is voortgekomen, op welke markten thans
ook de handelaar-grossier en de conservenfa-
briek als kooper verschijnen.
Toen de afzet-gelegenheid grooter werd, ging
men zich meer specialiseeren op den teelt van
die producten, die het liefst in het groot werden
gekocht. Naast het markten door den tuinder,
werd door eenige ondernemende mannen het
„veilen bij afslag" ingevoerd, welk systeem in-
tusschen overal heeft baan gebroken en de
voorlooper is geworden van het huidige veilen
met electrisch afmijntoestel.
De gespecialiseerde teelt bood nog andere mo
gelij kheiden. De exporteur verscheen op de
markt. Enorme hoeveelheden werden geëxpor
teerd. Vooral aardbeien werden op groote schaal
verzonden en het kwam niet zelden voor, dat in
één seizoen de 1000e wagon aardbeien door één
exporteur of door de „verzendvereeniging" werd
verladen.
Deze pioniers van dezen export hebben groote
verdiensten voor de streek „Kennemerland" en
voor Beverwijk als marktplaats. Ook boonen
werden in dat tijdperk in groote massa's geëx
porteerd, voor de markten en fabrieken in het
buitenland.
Maar daarnaast bood het veilingsysteem ook
gelegenheid aan iederen grossier of kleinhan
delaar, om te koopen wat hij noodig had. De
groentenwinkelier uit staa en dorp in de omge
ving werd vanuit deze plaats van producten
voorzien. De afzet voor het „binnenland" heeft
zich de laatste jaren zóó uitgebreid, dat in Be
verwijk, waar de export van groenten nagenoeg
niets meer te beteekenen heeft, bijna alle
groenten voor het binnenland worden afgeno
men. Hetsnelle en geperfectionneerde systeem
van „veilen op de klok," maakt het mogelijk, de
enorme massa's producten geheel „in het klein",
dus voor groot- en kleinhandel, te verwerken.
Ook het ouderwetsche systeem van veilen is
nog steeds in gebruik en nog kan men, als in
den goeden ouden tijd, aan de „Meerkade" deze
typische bedrijvigheid gadeslaan.
In de latere jaren is men in deze streek ook
de glascultuur gaan beoefenen. De markt in
Beverwijk kan alles gebruiken, zoodat men hier
steeds een goed afzetgebied kon vinden. Toen
echter die teelt zich ging uitbreiden, waren er
producten over, die geen plaats konden vinden,
b.v. tomaten, zoodat men afzet voor export
moest gaan zoeken, op andere veilingen. In het
algemeen echter waren de producten van de
glascultuur ook in Beverwijk goed te verkoopen.
Sedert 1930 evenwel drukt de crisis ook haar
stempel op de bedrijvigheid van Beverwijks
markten.
Wat Beverwijk beroemd heeft gemaakt in
binnen- en buitenland is de aardbei. Aardbeien
groeien op velerlei gronden, doch het is vooral
de duinzandgrond, waar de aardbei het welig-
ste tiert en de beste vruchten geeft. Of het de
kwaliteit van het grondwater is, of de kalk-
houdende bodem zullen wij een open vraag la
ten, doch feit is, dat de aardbei van de duin-
gronden van prima kwaliteit is en uitstekend
houdbaar voor export.
Het is vooral de latere soort Jacunda, hier wel
Amazone genoemd, die voor deze gronden nog
niet overtroffen is in kwaliteit en die in deze
omgeving in massa wordt geteeld.
Enorme hoeveelheden van deze heerlijke
vrucht worden in den tijd der campagne aange
voerd en de file karren die hun beurt voor het
veilingsgebouw afwachten is dikwijls kilometers
lang.
De ontelbare aardbeienvelden, alle omzoomd
door de schilderachtige heggetjes, geven aan de
omgeving een buitengewoon vriendelijk aanzien.
Ook de bloembollenteelt neemt in de omge
ving van Beverwijk een belangrijke plaats in en
is er bijna zoo oud als de eigenlijke bloembollen
streek HaarlemLeiden. Een van de oudste af-
deelingen van de Alg. Ver. voor Bloembollen
teelt is de afdeeling Beverwijk.
De omgeving is eigenlijk een natuurlijk ver
lengstuk van de bloembollenstreek, men treft
hier ongeveer dezelfde gronden aan, duingrond,
zandgrond en geestgrond voor de teelt van tul
pen, hyacinthen en gladiolen en ook zwaardere
gronden, waarop de teelt van Narcissen en bij
goed kan worden uitgeoefend.
Het is alweer de natuurlijke trek naar Be
verwijk als centrumplaats, die ook de positie
van een bloembollenveiling in Beverwijk vrij
wel verzekerde. Tegenwoordig opereeren nog
steeds twee bloembollenveilingen in Beverwijk,
één in het veilinggebouw der groentenveiling en
één in het bloemenveilinggebouw „Het Cen
trum."
Naast de cultuur van aardbeien, groenten en
bloembollen, is de teelt van en de handel in
bloemen in Beverwijk zeer belangrijk. Aanvan
kelijk begonnen met het trekken van bloembol
len, hebben de kweekers zich op den weg bege
ven van de teelt van allerlei bloemen en sier
gewassen. Enorme massa's bloemen worden er
op de veilingdagen in Beverwijk verwerkt. Het
is met de bloemen al even gemakkelijk gegaan
als met andere producten. Beverwijk is een cen
trumplaats, als er maar aanvoer is, dan is er
dadelijk handel. Groote troepen koopers uit de
geheele volkrijke omgeving komen dagelijks voor
den afvoer zorgen van bloemen en planten.
De pioniers, die de eerste moeilijke jaren heb
ben doorgeworsteld, wisten dat uiteindelijk hun
streven moest slagen en zij hebben succes ge
had, zij hebben tot de teelt geprikkeld en daar
mede een belangrijken tak van markthandel
opgebouwd.
De centrale ligging en de drukke handel heb
ben in Beverwijk een bloeiende winkelstand in
het leven geroepen, die menige veel grootere
stad tot eer zou strekken.
De Breestraat met haar dubbele boomenrij en
prachtige winkelhuizen trekt de bewondering
van iederen vreemdeling. In weinig steden treft
men het aan, dat de hoofdstraat van het eigen
lijke centrum nog geschikt is voor het huidige
snelverkeer, doch met de Beverwijksche Bree-
straat is dit wel het geval.
Hedenmorgen heeft de politie den auto opge
spoord, welke staat ingeschreven onder No.
G Z 4547. Uit een auto, welke dit nummer droeg
werd hedennacht even over twee uur bij de
Cavalerie-kazeme een wachtmeester van de
marechaussee beschoten.
Het blijkt, dat de eigenaar van den wagen
niets met het gebeurde te maken heeft.
De auto waaruit geschoten werd reed dus met
een valsch nummer.
Op het stationsemplacement te Hengelo is
Maandagavond de leerling-machinist H. Jager
van een rangeerenden locomotief gevallen. Hij
liep zoodanige verwondingen aan een zijner
voeten op, dat hij direct naar het ziekenhuis
moest worden overgebracht.
Bij informatie aan het ziekenhuis kon men
ons geen nadere inlichtingen verstrekken.
Maandagavond is te St. Willebrord de 9-
jarige A. G., wonende te Etten-St. Willebrord,
van een rijdenden vrachtauto gevallen, over
reden en gedood. De kleine, die met een twin
tigtal kameraadjes op den auto aan het spelen
was, werd door den bestuurder meermalen ge
waarschuwd en van den auto weggejaagd. Het
kind verstopte zich met drie kameraadjes in
den laadbak. Bij het in beweging zetten van
den auto viel het kind uit den laadbak met
bovengenoemd noodlottig gevolg.
Ook als amusementsplaats is „de Wijk" voor
geheel de omgeving, waardoor de Breestraat op
Zondag of bij feestelijke gelegenheden het
aspect van een grootsteedsche boulevard biedt.
Zooals de Hagenaar passagiert op zijn Sche-
veningsche pier, zoo doet de Beverwijker het op
de Breestraat.
Crisis noch werkloosheid hebben aan Bever
wijk zijn opgewekt karakter kunnen ontnemen,
zoodat bioscopen en andere amusementsgelegen
heden er nog immer vrij goede zaken maken.
Ook de ligging van Wijk aan Zee is voor Be
verwijk zeer voordeelig daar vele badgasten die
des 's avonds wat vertier willen zoeken buiten
het stille badplaatsje dit allen komen doen in
Beverwijk.
Dit is dan ook niet te verwonderen daar be
halve de bovengenoemde bedrijvigheid Bever
wijk ook vele andere bezienswaardigheden be
zit.
Zelfs de historicus kan er zijn hart ophalen
aan verschillende gebouwen en plaatsen, die
dan ook op de gehouden pers-excursie bezocht
werden. Ook Beverwijks burgemeester, mr. J. H.
Scholtens, maakte de geheele excursie mee.
In den tuin van het Rustoord in de Peper
straat bewaart men het oorspronkelijke tuin
huisje van de gezusters Wolf en Deken, het
aandenken aan deze 18e eeuwsche schrijfsters,
die een groot gedeelte van haar werken te Be
verwijk hebben geschreven. Een straat, die naar
beide dames vernoemd is, heeft aanstonds den
humor der Beverwijkers geprikkeld om haar te
veranderen in Wollendekenstraat!
Onder meer bezit Beverwijk ook een prachtig
oud kerkgebouw, thans gebruikt door de Ned.
Herv. Gemeente.
Het kerkgebouw dateert vermoedelijk uit de
13e eeuw. Van 1377 wordt zij als parochiekerk
vermeld, toegewijd aan St. Agatha. Het is in
1573 door de Spanjaarden in brand gestoken.
Na het verdwijnen van de Spaansche troepen
in 1576 is het kort daarna door de Hervormden
in bezit genomen, waarschijnlijk in 1578 of 1579.
De kerkelijke archieven kunnen daaromtrent
geen zekerheid geven, omdat door den brand
van 1644 al de stukken zijn verloren gegaan. In
1912 werd de toren 65 M. hoog), die reeds
lang aan de burgerlijke gemeente was afge
staan, door den bliksem getroffen en brandde
gedeeltelijk uit. Met medewerking van het rijk
werd de toren in 1913—1914 gerestaureerd op
kosten der gemeente.
De pijlers en bogen zijn zeer waarschijnlijk
nog van de 13e eeuw en hebben dus het vuur
getrotseerd. De preekstoel en banken zijn van
de 17e eeuw. Het doophek met eikenhouten lig
gende leeuwen en een koperen doopboog zijn van
omstreeks J600.
De kerk bevat verschillende z.g. rouwkasten
en grafkapellen. Aan de Oostzijde bevindt zich
die van Johannes Corver met een marmeren
portiek, 18e eeuwsche stijl, aan de Zuidzijde die
van de familie Van Harencarspel, waarin acht
rouwkasten en een marmeren sarcophaag, alle
uit de 18e eeuw. Tegen den Noordmuur vindt
men den grafkelder van Daniël Lodewijk Hog-
guer en Henriëtte Mauclerc.
In de kerk bevindt zich een 17e eeuwsch or
gel van den beroemden orgelbouwer Muller. Dit
orgel blijkt een waar kunststuk en munt uit
door fijnheid van toon. Evenwel verkeert het se
dert lang in staat van verval, zoodat het drin
gende behoefte heeft aan een grondige restau
ratie. Reeds heeft de Ned. Herv. Gemeente
hiertoe 'n flinke som geld bijeengebracht, zoo
dat bet orgel zoo goed als zeker voor de toe
komst bespaard blijft.
Het buiten „Scheybeek" waar Vondel zijn
ballingschap heeft doorgebracht en dat door
hem niet ten onrechte als een lustoord ge
roemd werd, is nog het eenig overgeblevene van
de talrijke buitenverblijven der Amsterdamsche
patriciërs.
Mevr. de Wed. van Hattum, de tegenwoordige
bewoonster, deed aan het eind der excursie aan
de geschiedkundigs gastvrijheid alle eer aan en
stelde het talrijke persgezelschap in de gele
genheid de geneugten van den ouden Vondel
nog eens te smaken.
Verder bleek Beverwijk in het bezit van een
keurig minatuur-museum, de Kennemer Oud
heidkamer, gelegen achter het raadhuis. Of
schoon de instelling pas van 1930 dateert, is er
op het oogenblik reeds een waardevolle verza
meling bijeengebracht.
Wat verder de moeite van een bezoek waard
is, zijn de beide katholieke kerken, vooral de
St. Agathakerk aan de Breestraat. Aan dit
machtig gebouw zijn kosten noch moeiten ge
spaard. De hooge koepel, geheel met de hand
gemetseld, en geschraagd door acht zware pi
laren, is tot wijd in den omtrek zichtbaar. Het
interieur is geheel het werk van den Haarlem-
schen architect d'interieur Lambert Laurijssen.
De talrijke Beverwijksche industrieën o.a. de
in volle werking zijnde Bever conservenfabriek,
werden bezichtigd, zoodat we volop in de gele
genheid waren kennis te nemen van de veel
zijdigheid van deze „miniatuur metropool".
De unieke lunch in het Kennemerhotel
waar ook burgemeester Scholtens de lof zijner
gemeente bezong zal er met weinig toe heb
ben bijgedragen den goeden indruk van Bever
wijk te verhoogen.
Wij wenschen Eeverwijk en zijn ijverige V.
V. V. gaarne de welverdiende belangstelling van
bet vacantievierend publiek.
Heden herdenken wij het feit, dat 350
jaar geleden de moordende kogel
van Balthasar Gerards Prins Willem
van Oranje trof en het land beroofde van
den man, die zoo waarachtig 's lands vader
wordt genoemd.
Het zou weinig zin hebben, om na de
uitvoerige herdenkingen die het vorig jaar
plaats vonden thans aan het leven en de
beteekenis van deze groote figuur weer vele
kolommen te wijden. Maar een korte her
innering aan dien noodlottigen dag mag
toch niet ontbreken.
Nederlands katholieken hebben aan de
viering van het eeuwfeest op loyale wijze
meegedaan, ondanks de onaangename kan
ten die er voor hen vastzitten aan de her
innering aan de dagen waarin de Holland-
sche staat werd geboren. Sommige katho
lieken hebben zich weliswaar tegen een
deelname aan die herdenking verzet, ook
is van protestantschen en liberalen kant
betwijfeld of zij wel con amore konden mee
doen wij herinneren in dit verband aan
het merkwaardig geschrijf in „De Avond
post" maar gelukkig heeft 'n ruim en ob-
j actief historisch inzicht gezegevierd en zoo
heeft het katholieke volksdeel in zijn alge-
menheid zich niet onttrokken aan de viering
van een man, in wiens leven zeker mo
menten waren waarop critiek gepast is,
maar die daarnaast ook zóó vele en zóó
groote deugden bezat, zóó ontzaglijk veel
heeft gedaan en geofferd voor ons land en
ons volk, dat hij een der lichtende figuren
blijft in onze geschiedenis en in de ge
schiedenis van Europa.
Willem van Oranje's laatste politieke daad
is geweest de overdracht van het lands
heerlijk gezag aan Frans van Anjou in
1581. Toen deze gestorven was, besloot men
in Holland en Zeeland aan Willem van
Oranje het souverein gezag over te dragen.
Het is evenwel nimmer zoo ver gekomen,
want niet lang daarna hadden velen het
op Willem's leven gemunt en in 1584 werd
de Prins op verraderlijke wijze vermoord.
Zijn lichaam kon men verwoesten, maar
zijn geest bleef levend. Uit dien geest is
ons vaderland geboren en gegroeid toen hij
er niet meer was. Naar men mag aannemen
was het niet precies het vaderland, zooals
hij zich dit voorstelde toen hij de Unie van
Utrecht overwoog. Prins Willem wilde niet
alleen de watervesting Holland sterk zien,
want hij had 'n te groot inzicht in de krach
ten der cultuur om niet te verlangen dat
alle Nederlanden eendrachtiglijk zouden
samengaan. Wat de Unie van Utrecht ople
verde was dus maar 'n gedeeltelijke verwer
kelijking van 't ideaal dat hem voor oogen
stond. De gevolgen kennen wij: een snelle
en prachtige groei van Holland, een verval
van de Zuidelijke Nederlanden. Laat ons
niet te lang nakaarten over historische
noodwendigheden. Nu de geschiedenis bij
ons niet meer uitsluitend geschreven wordt
met de pen van den liberalen Hollandschen
geleerde, nu allerlei nieuw onderzoek de
feiten anders groepeert en verklaart, nu
komt de figuur van Willem van Oranje, nu
komen zijn oogmerken in een ander licht.
Men hoede zich voor hypothesen zonder
basis en onverantwoorde wenschdroomen.
Maar men sterke zich aan den geest van
den Prins, die het krachtigste cement is
gebleken voor de nationale eenheid- Jonge
volksgroepen komen op, vragen hun rech
ten. Mogen zij te werk gaan zonder exces,
met het rijpe inzicht, de bereidwilligheid
tot offers en de tolerantie, welke den Prins
altijd hebben geleid bij zijn staatkundig
werk! Dan blijven wij. gespaard voor ijdel
machts-vertoon en broedermoord, zoowel
als voor nivelleering en anarchie.
Door de politie te Venlo is aangehouden en
voorgeleid voor den Officier van Justitie te
Roermond de 26-jarige werklooze J. K. uit Ble-
rick.
De jongeman had Zondag uit de kleerkast
van zijn kamergenoot in zijn kosthuis 600
ontvreemd en daarop de kast in brand gesto
ken.
Bij het ingestelde onderzoek werd uit de ver
koolde massa het slechts gedeeltelijk verbrande
geldkistje gevonden. Men kwam toen op de ge
dachte dat het geld gestolen moest zijn voor
de brand ontstaan was. Den jongeman Werd een
verhoor afgenomen, waarbij hij bekende den
diefstal gepleegd te hebben en den brand ge
sticht te hebben.
Dezer dagen hield de Nederlandsche Werk-
loosheidsraad onder presidium van zijn voor
zitter, den heer H. de Bordes, zijn twintigste
jaarvergadering.
De voorzitter herdacht met een kort woord
het overlijden van Z. K. H. Prins Hendrik en
de plaats, welke hij in het leven van ons volk
had ingenomen. Besloten werd een brief van
rouwbeklag aan H. M. de Koningin te zen
den.
De rekening en verantwoording over 1933
werd goedgekeurd en de penningmeester voor
zijn beheer gedéchargeerd.
Het jaarverslag over 1985 werd vastgesteld.
Benoemd werd de commissie tot nazien van
de rekening en verantwoording over 1934.
Het beleid van het Tijdschrift van den Ne-
derlandschen Werkloosheidsraad, in 1933 ge
voerd door de Redactie, gaf geen aanleiding
tot opmerkingen.
