De vernieuwing der Dollfuss regeering mm 1 m De Rijksdag bijeengeroepen De executies in Duitschland Het nieuws van heden GROOT SUCCES VOOR DEN KANSELIER Door wervelstorm geteisterd TALRIJKE TRAGISCHE VACATURES DE BAROMETER VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 12 JULI 1934 Ochtendblad Invloed der Heimwehr versterkt Opzienbarend ontslag in Duitschland Libera me Domine De juiste toon Barthou dankt Simon Moeilijkheden voor het Belgische kabinet BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De reconstructie een bewijs ge noemd voor Dollfuss' goede verstandhouding met Starhemberg De roode arrestanten Majoor Fey Fey's positie Groote schade aangericht in de Amerikaansche stad Jacksonville „Osserv. Rom." protesteert tegen het weigeren van geeste lijke hulp „Het feit der bijeenroeping is reeds een concessie aan het recht van het volk op klaarheid en weten" „De Europeesche vrede versterkt" Tatarescoe te Parijs Volmacht-voorstel aangevochten LIEVE BEESTJES EERSTE HULP IN ACTIE Honderden en honderden vielen als slachtoffer van de warmte. De eerste hulpdienst had handen vol werk DE BIJZETTING VAN WIJLEN PRINS HENDRIK H. K. H. Prinses Juliana verlaat de kerk te Delft NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18837 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek WEENEN, 11 Juli De samenstelling der hleuwe Oostenrijksche regeering wordt thans officieel bekend gemaakt; deze samenstelling wükt niet af van de reeds gemelde ministers- lijst. Het blijkt, dat de beide leden van het kabi net, die verwant waren aan den Landbond, de minister van binnenlandsche zaken, Körber en öe staatssecretaris voor justitie, Glass, uit de regeering zijn verdwenen. De post van binnen landsche zaken is nog niet bezet. Verder is de functie van Staatssecretaris bij het legermi- nisterie geschapen, welke post ook nog niet bezet is. Het nieuwe kabinet heeft door het ver dwijnen van Körber en Glass een uitsluitend Christelijk-Sociaal-Heimwehrkarakter gekregen He nieuwe minister van Justitie Berger-Walde- hogg staat in nauwe connectie met Heimwehr- kringen. Opvallend lijkt de benoeming van Tauschitz, Oostenrijksch gezant te Berlijn, tot staatssecretaris voor buitenlandsche zaken; er is geen beslissing getroffen over de benoeming van zijn opvolger te Berlijn. Kolonel Adam, tot dusver redacteur van de Christelyk-sociale ,,Reichspost", is benoemd tot commissaris voor den „Heimatdienst" en is daardoor bevoegd geworden voor een ressort, dat tot dusverre behoorde bij het bondscommissa- riaat voor propaganda. WEENEN, 11 Juli. Naar officieel wordt mede gedeeld, heeft bondspresident Miklas de recon structie van het kabinet goedgekeurd. Naar de politieke correspondentie verneemt, moet de politieke achtergrond voor de regee- ringsvorming vooral worden gezien in het feit, dat Dr. Dollfuss de voor de binnen- en buiten landsche politiek der bondsregeering bijzonder belangrijke departementen overneemt en per soonlijk leidt. Daardoor zullen de laatste resten van staatsvijandige bewegingen in Oostenrijk definitief worden terzijde gesteld. Het aftreden der Bondsministers Ender en Schmitz vloeit voort uit de nieuwe Bondscon- structie, volgens welke de functie van een Lan- deshauptmann niet vereenigbaar is met die van een actieven Bondsminister. In de benoeming van den Oostenrijkschen gezant te Berlijn Tauschitz tot staatssecretaris Voor Buitenlandsche Zaken ligt geenerlei wijzi ging in den koers der Oostenrijksche buiten landsche politiek. Met bijzonder leedwezen wordt het aftreden van den Bondsminister voor Landsverdediging Schönberg-Hartenstein, die een der op den voorgrond staande personen van het Oosten rijksche leger is, ontvangen. Zijn aftreden zou het gevolg zijn van familieomstandigheden. Het verluidt dat Bondskanselier Dollfuss bijzondere waarde hecht aan de ondervinding van Schön berg-Hartenstein en dat Dollfuss den afge treden minister over belangrijke kwesties zal blijven raadplegen, hetgeen in Oostenrijk met groote voldoening zal worden begroet. WEENEN, 11 Juli. (V. D.) Het aantal socia listen dat zich te Weenen in arrest bevindt, bedraagt 216, o. w. 56 soc.-dem. functionaris sen, met name de voormalige burgemeester van Weenen, dr. Seitz, de vroegere Schutz- bundleider generaal Körner, en twee vroegere vrouwelijke afgevaardigden van den Nationalen Raad, Prost en Postranetzky. Het voormalige lid van den Nationalen Raad en lid van het soc.-dem. partijbestuur Albert Sever, is dezer dagen in verband met een zenuwinstorting naar een psychiatrische kliniek gebracht. Zijn echt- genoote was indertijd bij 'de onlusten in Otta- kring doodgeschoten. Ook de zuster van den voormaligen Schutzbundleider Deutsch is naar een psychiatrische kliniek overgebracht. Verder wordt gemeld, dat te Weenen een ge heim ondergrondsch kanaal is ontdekt, hetwelk waarschijnlijk door de voormalige soc.-dem. partij voor militaire doeleinden is aangelegd. Oordeel der pers WEENEN, 11 Juli (Reuter) De Katholieke „Reichspost" gaf hedenmorgen een extra-num mer uit, waarin de nadruk gelegd werd op de beteekenis der reconstructie van het kabinet- Dollfuss. De overige bladen geven het nieuws met groote koppen en verkondigen, dat de strijd tegen de nazi-terreur nu pas goed zal beginnen. Zij verwachten, dat aan dit schrik bewind nu snel en voor goed een einde zal worden gemaakt. Zij stellen vast, dat er nu volledige klaarheid is gekomen in den binnen- landschen politieken toestand. De reconstruc tie, zeggen de bladen, is een groot persoonlijk succes voor Dollfuss en tevens een nieuw bewijs van de goede verstandhouding tusschen hem en Starhemberg. WEENEN, 11 Juli Naar verluidt zal Doll fuss, na zijn bezoek aan Mussolini te Riccione, misschien ook een bezoek brengen aan dePran- sche regeering. De reis van den vice-kanselier Starhemberg naar Rome wordt van officieele zijde tegen gesproken. Majoor Fey is meer speciaal belast met de definitieve onderdrukking van de daden van terreur, ten einde den terugkeer van normale toestanden te verwezenlijken. NEW-YORK, 11 Juli De stad Jacksonville (Illinois) is in den afgeloopen nacht door een wervelwind geteisterd. Ongeveer 100 personen zijn gewond. Honderden daken zijn beschadigd. Behalve verschillende kantoorgebouwen werd een krankzinnigengesticht beschadigd. Het te lefoonverkeer ligt stil, terwijl het electrisch licht gedoofd was. Ongeveer 5000 menschen zijn dakloos. De straten zijn grootendeel onbegaanbaar. De schade wordt geraamd op millioen dollar; ook op de velden in de omgeving is aanzien lijke schade aangericht. O.a. heeft een bezitting van den bekenden filmartist Tom Mix ernstige schade geleden. Op den wervelstorm volgde een buitengewoon heftige hagelbui. BERLIJN, 11 Juli. (D.N.B.). De rijksminister van Economische Zaken heeft den leider voor economische aangelegenheden, directeur-gene raal Philipp Kessler,. met ingang van heden van zijn functie ontheven. In afwachting van een definitieve regeling is de plaatsvervangende leider, graaf von der Goltz, met de leiding der zaken belast. Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiij Verwachting: Zwakke tot matigen ver- anderlijken wind, half tot zwaar bewolkt, dróóg warm weer, behoudens geringe kans op onweer. Verdere vooruitzichten: toenemende kans Ej op onweer of regen. llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHII^ Onder den titel „Libera me Domine" schrijft de „Osservatore Romano" een fel protest tegen de Duitsche autoriteiten, die aan de personen, die in de jongste bloedige dagen terechtgesteld zijn, den geestelijken bijstand van een priester hebben onthouden. „De Duitsche bladen, aldus het Vaticaansche orgaan, hebben geprotesteerd tegen overdreven berichten over de feiten van den 30en Juni. „Effectvoller en overtuigender dan een pro test zou echter een tegenspraak zijn. Een te genspraak op zijn minst van die berichten, wel ke het christelijke en beschaafde bewustzijn het meest hebben bedroefd: de aandrang of insinuatie tot zelfmoord bij de gearresteerden; de weigering om de lichamen der gevallenen aan hun familie af te staan; de lijkverbranding van den katholiek Klausener. „Niemand had gedacht dat de weeropstan- ding van Arminius, die door Rosenberg werd gewenscht en gepreekt, niet alleen de voor christelijke zeden en gewoonten weer zou heb ben ten leven gewekt, toen een fleschje vol ge parfumeerd vergift of een sierdolkje de verloren gunst van den vorst en den burgerlijken dood beteekende, die het voorspel van den anderen dood was, maar dat zij óók het heidensche me degevoel en erbarmen zou miskennen, waardoor Achilles het doorstoken lichaam van Hector aan den ouden Friamus afstond en Homerus het verhevenste lied der oudheid dichtte op de menschelijke piëteit; niemand zou gedacht heb ben, dat zelfs de grens, waar alle vijandschap stilstaat, zou worden geschonden: de krenking- van het geloof van een katholiek volgt hem tot in de vlammen van den brandstapel. „Tegenover een tijdige en precieze tegenspraak zou de openbare meening niet aan zulke sinis tere, maar voor de hand liggende vergelijkingen hebben gedacht, vergelijkingen, wier termen nog niet eens bestraald worden door het licht van Christus, zijn godsdienst en zijn beschaving. Maar dat licht straalt helaas op een andere weigering, die niet het ontzielde lichaam be treft, maar den onsterfelijken geest in zijn ver wachtingen, zijn strevingen en zijn rechten, die nöch aan menschelijke willekeur, nóch aan menschelijke wet zijn onderworpen. „Door meelijdende menschen is gevraagd, dat aan de voor den dood bestemden de godsdien stige bijstand niet zou ontbreken. Men ant woordde met een weigering, omdat de gearres teerden „het niet waardig waren". Ongehoord! Het is ongehoord en weerzinwek kend voor dat zuiver menschelijke gevoel, dat ons den smartelijksten doodstrijd doet bevroe den, dien een ziel lijden kan: den doodstrijd, die bestaat in de heldere en verscheurende ver wachting van den nabfjen en onontwijkbaren dood; den doodstrijd, die zelfs het hart van een God verscheurde en Hem deed uitroepen: laat dezen kelk aan mij voorbijgaan! Ongehoord en ongelooflijk voor die lankmoedige zacht heid, die zelfs de hardste gerechtigheid, de meest onverzoenlijke wraakzucht buigt en niets meer weigert aan veroordeelden in hun laatste oogenblik: de omarming van hun dierbaren, een dronk, een mondvol rook.... En aan dezen werd Christus geweigerd! „Hij werd geweigerd, omdat zij onwaardig zouden zijn. De vergiffenis, die op Golgotha aan den goeden moordenaar geschonken werd; de vergiffenis, die, zoo hij haar had verhoopt en afgesmeekt, zelfs door Judas zou verkregen zijn en den godsmoordenaar zou hebben gezaligd: de vergiffenis, die maakt, dat het menschelijk hart den Heiland het liefst in de gedaante van den Goeden Herder ziet, die het verdwaalde schaap in zijn armen drukt; de vergiffenis, die alle menschelijke calvaries en schavotten tot de uitverkoren plaatsen maakt voor het treffen der goddelijke genade; die vergiffenis, wezen en poëzie van het Christendom, zijn grensmerk en zijn onderscheidingsteeken, zijn tegenstel ling met de wereld zonder het Kruis, en zijn uit eindelijke overwinning op die wereld; die ver giffenis, die een gave des hemels is, werd gewei gerd door menschen aan menschen, bij een godslasterlijke vonnis, dat het gerecht Gods durft te voorkomen en te vervalschen en de goddelijke verlossing ontkent, waarin Christus immers stierf, omdat de gansche menschheid God onwaardig was en opdat zij het nimmer meer zijn zou. „Ons troost de gedachte, dat de oneindige goedheid van den Heer edelmoediger is dan alle menschelijke onedelmoedigheid en sterker aan de muren en tralies van den kerker. Zooals in duizend andere gevangenissen, zoo zal hij ook hier onzichtbaar zijn binnengedrongen. Hij zal het „Ego sum" gesproken hebben, dat Zijn pa radijs doet opdoemen in elke aardsche hel en de verkwikking der verrijzenis brengt in eiken doodsnood. Ons troost de gedachte, dat rond de baar van Klausener ginds in de kathedraal "van Berlijn mèt zijn ziel ook de zielen van al diegenen zweefden, die mèt hem gehoopt en geloofd hebben in Christus en uit de handen der Moederkerk de begeerde kwijtschelding ont vingen, en in haar vredesliturgie de smeekbee om het eeuwig leven zongen: Domine libera mei Op 30 Januari 1933 trok Adolf Hitler, ze gevierend over heel de linie, het oude paleis van Bismarck binnen en hem werd eere ten deel, waarvan zelfs een Bismarck niet had kunnen droomen. De roem van den ijzeren smid des Rijks verbleekte bij de glorie van den schepper van het Derde Rijk. Zijn macht steeg ten top na den Rijksdagbrand, die hem in een scènerie zette als redder van het Duit sche volk uit de bloedhanden van het bolsje wisme. Den 22sten Maart had in de Garni zoenskerk te Potsdam, bij het graf van den ouden Frits, de staatsact plaats, waarbij het nationaai-socialisme, in tegenwoordigheid van Hindenburg en van al wat naam en faam had in het voor-Weimarsche Duitschland en naam en faam krijgen zou in het Derde Rijk, officieel ten troon werd verheven. In den namiddag van denzelfden dag werd aan den overkant van het door brand geteisterde Rijksdaggebouw in de Kroll-opera de eerste opvoering gegeven der tragi-comedie van een volslagen gemuilkorfd parlement. In een fanfarerede verzocht Hitier vriendelijk, maar stellig den Rijksdag, zijn eigen doodvonnis te teekenen. Hij rekende bruusk af, niet alleen met de Marxistische partijen, maar met alle partijen, de zijne dan uitgesloten. Met 441 tegen 94 (die der sociaal-democraten) stem men gaf de Rijksdag den „volkskanselier" vol ledige volmacht voor den duur van vier jaren. Ook het Centrum groef toen zijn eigen graf. Als doodbidder trad op Mgr. Kaas, die eenige dagen daarna reeds naar Rome moest vluchten. De Duitsch-nationalen maakten deel uit van het nieuwe bewind en Hugenberg torste drie portefeuilles en dunkte zich de machtige. Na de zitting liet de Pruisische minister-president en Rijksminister Goering Dr. Gereke, Regee- ringscommissaris voor de voedselvoorziening, arresteeren wegens verdenking van corruptie. In het Derde Rijk zou geen corruptie zijn en de wereld kreeg eerbied voorzulke ongewone doortastendheid. Veertien October 1933. De wereld werd plotseling opgeschrikt. Duitschland was uit den Volkenbond getreden, omdat het zijn eisch van volkomen rechtsgelijkheid met de andere volken niet in vollen omvang zag ver wezenlijkt. Een volksreferendum, verbonden met Rijksdagverkiezingen, werd gehouden. Het volk had het uittreden uit den Volkenbond met eenvoudig ja of neen goed of af te keuren. Meer dan elf millioen spraken hoopvol en geestdriftig met ja hun vertrouwen in Hitier uit. Stormen van enthousiasme gingen over Ger- manje. Het duizendjarig Rijk scheen werkelijk heid te worden. Heel een volk lag aan de voe ten van één man als van een afgod. Den 13en December 1933 kwam de nieuwe Rijksdag tien minuten bijeen in formeele zjtting, om zich te constitueeren en werd dadelijk huistoe gestuurd. De regeering zou zonder volksvertegenwoordi ging het heil brengen. Op den 30en December van hetzelfde jaar kwam het schijnparlement, waarin geen partijen meer waren, dat geheel nationaal-socialistisch was, nog eenmaal bijeen, om een rede van den dictator aan te hooren, in welke deze den jaardag van den bruinen triomf in malelooze woorden vierde. Marxisten, Centrum, Duitsch- nationalen, om van de andere partijtjes te zwij gen, waren verdwenen. Ook Hugenberg, de machtige, was verdwenen. Heel de regeerings- machine was in handen van Adolf Hitler. De storm van enthousiasme werd een orkaan. En heel de wereld boog, al dan niet gedwongen, voor zooveel eenheid. De belichaming van het eene, ondeelbare Duitsche volk in het Derde Rijk, de Rijksdag, is thans bijeengeroepen op Vrijdag 13 Juli a.s. Adolf Hitler zal het spreek gestoelte beklimmen. Hij voelt IvL^efte, niet om rekenschap af te leggen van de stroomen vergoten bloed op en na 30 Juni, maar om aan zijn volk en aan de wereld mede te deelen, waarom hij gedwongen was, de „tweede revo lutie" met ijzeren vuist den kop in te drukken. Wat zal Hitier voor zich zien? Gedunde gelederen, talrijke zetelvacatures. De Gereke's zijn zeer velen geworden. „Er heerschte bij talrijke S. A.-leiders een ongeloof lijke corruptie", zeide een der grooten van het Derde Rijk, Dr. Josef Goebbels in eigen per soon. Het „systeem van Weimar" was in zijn veertien-jarig bestaan nooit zoo gecompromit teerd als het huidig régime in anderhalf jaar. Het moet voor Adolf Hitler, den goed-willenden, ontzettend zijn. Huiverend zal hij staren op die talrijke leege plaatsen voor hem, waar zijn beste vrienden en kameraden eens zaten en hem toejuichten. Zij zijn zonder vorm van pro ces neergeschoten. Er ligt iets spookachtigs in. Het Horst Wessel-lied zal vreemd van aandoe ning zijn: „Die Rotfront und Reaktion erschossen, Marschier'n im Geist in unsere Reihen mit. „Rotfront und Reaktion" treden zwijgend op den luguberen achtergrond. Zij hebben hier niets van noö. De eigen kameraden hebben het bloedig werk gedaan. En de doodgeschotenen marcheeren nu in den geest met de levenden mede. Maar in welk een geest? Van bloed wraak? God moge verhoeden, wat beperkt men- schenverstand voelt en ziet aankomen. Wij wenschen zoo objectief mogelijk Hitler's rechtvaardigingsrede laten wij zóó zijn ko mende mededeelingen betitelen af te wach ten. Het feit alléén, dat hij den Rijksdag bij eenroept, maakt een gunstigen indruk. Het is een handreiking naar het recht van een volk op klaarheid en weten. Er staat voor hem veel, alles op het spel. Zijn lijforgaan, de „Völkische Beobachter" schrijft heden: „Wij zijn niets. Duitschland is alles. En Duitschland is Adolf Hitler." Wij vermoeden, dat dit niet de toon kan zyn van het oogenblik. Een millioenenvolk kan niet één man zijn. Dit voert naar telkens nieuwe herhalingen van 30 Juni. De wereld verwacht vurig Vrijdag uit Hitler's mond zelf een anderen, een gezonden toon. PARIJS, 11 Juli. (V. D.) Minister Barthou heeft den Engelschen minister Sir John Simon, het volgende telegram gezonden: „Ik dank u oprecht voor de hartelüke, mij tydens mün verbiyf van twee dagen te Londen door de Britsche regeering bereide ontvangst, en in het byzonder voor alle bewijzen van vriendschap, welke gy my persoonlijk deel achtig hebt doen worden. Ik breng van myn reis de zekerheid mede terug, dat onze loyale gedachtenwisseling op gelukkige wyze de goede verstandhouding tusschen onze beide landen heeft bevorderd en dat de Europeesche vrede, welke het gemeenschappelyk doel is van onze bemoeiingen, versterkt uit de onderhandelin gen naar voren komt." PARIJS, 11 Juli. De Roemeensche minister president Tatarescoe is in gezelschap van den Roemeenschen minister van Financiën van morgen te Parys aangekomen. Hy werd aan het station begroet door den Franschen minis ter van Buitenlandsche Zaken Barthou. De vernieuwing der Oostenrijksche regeering een groot succes voor Dollfuss genoemd. Moeilijkheden voor het Belgische kabinet. Het volmacht-voorstel aangevochten. Opzienbarend ontslag van Philipp Kessler in Duitschland. Groote schade aangericht door een wervelstorm in de Amerikaansche stad Jacksonville. Tal van dooden by overstroomingen in Mandsjoekwo en Japan. Zware heidebrand op de Leusdensche heide. Mgr. B. A. de Wit, oud-vicaris-generaal van het Aartsbisdom, uit voorzorg bediend. Deken L. A. F. X. Fock te Amersfoort overleden. Minister Colijn beleedigd door communistisch raadslid te Zaandam. Ned. Indië en de crisis; jaarverslag van de Javasche Bank. De inbeslagneming van „De Tribune"; Amster- damsche rechtbank verklaart zich onbevoegd tot vrijgeving. Inval in 'n drukkerij te Delft; de Maas-echo", 'n kopblad van „De Tribune", in beslag genomen. New-Yorfesche beurs: Opening vast, daarna aanbod, slot onregelmatig. O BRUSSEL, 11 Juli.. (Per tel.) De parlemen taire commissie van financiën heeft vandaag eenige amendementen aangenomen op het voostel tot verleening van een financieele vol macht aan de regeering. De amendementen zyn van dien aard, dat het voorstel er nage noeg door ontzenuwd wordt. O. a. is aangenomen een amendement van den liberalen burgemeester van Brussel, Max, die den werkingsduur van de volmacht wil beperken van 7 tot 4 maanden. Door den minister werd medegedeeld, dat de regeering de amendementen niet kan aanvaar den. Morgenochtend vergaderd het kabinet, om over de vrij precaire situatie te beraadslagen. BRUSSEL, 11 Juli. Het aantal volledig werk- loozen in België bedraagt 170.000, het aantal gedeeltelijk werklcozen 163.000. Per 1 Mei 1933 bedroegen de cyfers resp. 163.000 en 176.000. De 80 herdershonden van den radja van Athgarah (Britsch-Indië) hebben den neef van den radja verslonden, toen deze zich gedurende den nacht in den tuin begaf, waar de dieren los rondliepen. Stand op Donderdag 1 uur n.m. 757.8 Vorige stand: 761.8. ,4yOB HIIRIIIII|||UA|II. Tranen Er is verzet gepleegd. Er hebben schoten geklonkenNu vloeien er tranen. Op doodenakkers en in de rechtszaal- Slachtoffers zijn begraven. Onschul- digen meest die de dupe zijn geworden van den door hun buurtgenoot-en ontketenden opstand. Kogels voor anderen bestemd dwaalden af, ketsten, raakten een grijsaard en een jongeman, beiden rustig zittend in de kalmte van eigen huis- Op de doodenakkers staan rond schreiende familieleden, met stomheid geslagen buurtgenooten, diep, heel diep onder den indruk van den ernst der gevolgen van iets, dat als balda digheid begon. Ook in de rechtszaal rollen tranen. Berouw dat te laat komt. Onverbidde lijk is de rechter en de advocaten pleiten vergeefs. Zes maanden is de straf voor een oogenblik van opstand, voor het heffen van een hand met een steen. Droefheid en straf, leed en tranen zijn de wrange vruchten van een nutteloos verzet.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1