Deed Barthou geen concessies? A STAKINGSSPANNING MINDERT TE SAN FRANCISCO Tardieu contra Chautemps Het nieuws van heden I INT. TENTOONSTELLING VERSCHROEIENDE HITTE IN MIDDEN-AMERIKA ARBEID HERVAT BINNEN 1 OF2 DAGEN? De watersnood in Zuid-Polen DE FORMULE GEVONDEN DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 19 JULI 1934 Avondblad BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 WAT WIL POLEN? Meeningsverschillen met Frankrijk Berlijns „Herrenklub" opgeheven LORD ROTHERMERE BREEKT MET MOSLEY Ook U wordt verwacht op de I I TE TILBURG Wanneer komt U f Tusschen Leiden en Leidschendam reed een vrachtauto een pont op. De vracht bleek echter te zwaar, zoodat pont met auto in de diepte verdween. De rad. soc. leider acht den politieken wapenstil stand opgezegd De staking te San Francisco. Amerïkzansche troepen stijgen op een station nabij San Francisco uit den trein,om in de omgeving der stad te patrouilleeren. De springstoffenwet in Oostenrijk De velden verdord en onder stof en gedierte. Vee bezwijkt door watergebrek Tardieu De respijt-termijn geëindigd Duizenden boeren naar de steden Verbetering te danken aan het krachtig optreden van de bevolking Onlusten te Seattle De hevige regen opgehouden; op roep tot een nationale steun- actie voor de slachtoffers 118 dooden DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Madrid legt het conflict bij met Catalonië, dat den strijd feitelijk wint NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18850 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek In strijd met Sir John Simon's mededee- ling, dat Engeland alleen dan zijn passieve en consequentie-looze sympathie aan het Fransche Oostelijk Locarno-plan zou kunnen schenken, indien dit plan tot bewapeningsver mindering en gelijkgerechtigdheid zou leiden, heeft de Fransche minister van buitenlandsche zaken Barthou in de rede, welke hij te Bayonne heeft gehouden, duidelijk verklaard, dat hij noch op bewapeningsgebied, noch op het ter rein der gelijkgerechtigdheid ook maar eenige concessie heeft gedaan en dat dergelijke con cessies door Engeland ook heelemaal niet ge vraagd zijn. Aangezien van Engelsche zijde deze verklaring van Barthou niet is tegengesproken, moeten wij wel aannemen, dat Barthou de waarheid heeft gesproken. De figuur van het geprojecteerde Oostelijk Locarno wordt dus zóó: Duitschland heeft er aan deel te nemen of niet. Neemt Duitschland er niet aan deel, dan ontstaat het gevaar van een tegen Duitschland gerichte politieke blokvorming, om vattend Sovjet-Rusland, de Kleine Entente en Frankrijk, eventueel versterkt met de Baltische landen en een Fransch-Russisch militair ver drag. Of Engeland en Italië een dergelijke blok vorming zouden af- of goedkeuren, laat Frank rijk vrijwel koud. Neemt Duitschland wel deel, dan zal het zich uit zijn politiek isolement ver lossen, maar zich weer moeten laten binden met de moeizaam losser gewrongen koorden van Versailles en Volkenbond, terwijl het dan heeft af te wachten of Frankrijk bereid zal zijn zijn eigen bewapening te beperken en Duitschlands herbewapening ter wille van de practische rechtsgelijkheid tot op zekere hoogte zal willen legaliseeren. Barthou heeft dus feitelijk een „conditio sine qua non" gesteld voor het alleen maar in overweging nemen van Duitschlands eischen. En Engeland schijnt daarmee te heb ben ingestemd. Of Italië na Barthou's uiteen zetting te Bayonne dat ook zal doen, is nog niet zoo zeker. Voor Duitschland is het sinds Bar thou's verklaring nog moeilijker geworden zich aan te sluiten bij een Oostelijk Locarno, want tegenover dè concessies, welke het daarvoor zou moeten doen, staat enkel de mogelijkheid en niet de zekerheid van een meer tegemoetkomende houding van Frankrijk, en Duitschland weet uit jarenlange ervaring, wat het van zulk een „mo gelijkheid" te verwachten heeft, Polen, dat met het nationaal-socialistische Duitschland een overeenkomst sloot, zal nu meer dan ooit vol harden in zijn opvallende gereserveerdheid te genover Barthou's plan, hoezeer Barthou zich ook over deze gereserveerdheid van den eigen- zinnigen en zelfbewusten bondgenoot moge op winden. Polen speelt zijn eigen internationaal politieke spel en wenscht niet meer slaafs naar het pijpen van de ,,Quai d'Orsay" te dansen, gelijk het dit vroeger deed. Polens buitenlandsche politiek is gericht op het handhaven van den vrede en van de gesloten verdragen. Het is zich als groote mogendheid van zijn macht en invloed bewust en denkt er niet aan zich zijn politiek door zijn bondgenooten te laten voorschrijven. Op de punten, waarin het met zijn bondgenooten van meening verschilt, blijft het zoo lang en zoo sterk staan als binnen het kader van zijn bond genootschappen maar mogelijk is, vooral wan neer deze meeningsverschillen moeilijk of heele maal niet te overbruggen zijn. Deze meenings verschillen betreffen niet op de eerste plaats Duitschland, want Polen kwam met Hitier tot een accoord niet uit sympathie, maar om tijd te winnen en het Duitsche gevaar, dat den cor ridor bedreigde, althans voor tien jaren uit te schakelen. De werkelijke meeningsverschillen tusschen Polen en Fankrijk moet men elders zoeken. Polen begrijpt Frankrijks wantrouwen tegen Duitschland volkomen. Het accoord tus schen Warschau en Berlijn is in zekeren zin het resultaat van een soortgelijk wantrouwen, want Polen heeft een gevaarlijk geachten te genstander daardoor voor tien jaren onschade lijk gemaakt. Het begrijpt echter niet het wel haast blinde vertrouwen, da;t Frankrijk op het oogenblik in Sovjet Rusland schijnt te stellen. Het sloot wel een non-agressie-pact met Rus land, en wenscht ook betrekkingen van goede nabuurschap met Moskou te onderhouden, maar het wil het vaderland van het communisme niet practisch aangesteld zien tot scheidsrechter in zuiver Europ. aangelegenheden. Daarom toont het zoo weinig geestdrift voor Barthou's Oost- Locarno-plannen. Voorts is Polen een princi- pieele voorstander van gelijkgerechtigdheid. Het gelooft niet, dat men het gevaar van Duitschlands herbewapening kan bezweren door het Derde Rijk te isoleeren en de andere mo gendheden tot een blok aaneen te smeden. Vóór alles verlangt Polen, dat de bescherming der minderheden, zooals die aan Polen en de an dere nieuwe of vernieuwde staten is opgelegd, uitgebouwd wordt tot een algemeen en gelijk geldend stelsel. Op dit punt is de tegenstelling met Frankrijk bijzonder groot. Tenslotte is Polen een tegenstander van de Kleine Entente, zoolang deze zich tegen Hongarije blijft richten en een samenwerking der Donaulanden ter be strijding van de economische crisis onmogelijk maakt. Al heeft Polen nimmer het Verdrag van Trianon geratificeerd, het voelt toch niets voor Hongarije's revisionisme. Het wil met het revi sionisme in het geheel niets te maken hebben en is de trouwe bondgenoot van Roemenië. Het is echter de meening toegedaan, dat Tsjecho- Slowakije in zijn eigen belang den vrede in Europa moet versterken door een schikking met Hongarije te treffen. Bovendien heeft het met Tsjecho-Slowakije nog een zuur appeltje te schillen naar aanleiding van de behandeling der Poolsche bevolking in Teschen. Aan Benesj' fraaie woorden hecht het geen waarde, het wil practisch zijn wenschen door daden vervuld zien. Praag ligt Polen dwars op den weg naar Parijs. En dit bepaalt met de andere opgesomde redenen Polens koele houding tegenover de Fransche po litieke projecten, een koelheid, waarover, naar het heet, Barthou zich onder vier oogen niet den Poolschen gezant bitter en heftig beklaagd zou hebben. De politieke „Herrenklub", waarin von Papen, von Schleicher en von Aldensleben eens de voornaamste rollen speelden, is, zooals de „Völk. Beobachter" meldt, in zijn tegenwoordigen vorm opgeheven. BERLIJN, 19 Juli. Naar „United Press" ver neemt, heeft vice-kanselier von Papen gisteren Berlijn verlaten. Het doel van zijn reis is on bekend. De S.S.-wacht, die sedert de gebeurte nissen van 30 Juni voor zijn woning was opge steld, is thans teruggetrokken. LONDEN, 19 Juli (Reuter) De bekende krantenkoning Lord Rothermere heeft de on dersteuning van de J/fosley-fascisten door zijn blad, de „Daily Mail", gestaakt. Dit blijkt uit een briefwisseling tusschen Lord Rothermere en Sir Oswald Mosley, welke in de „Daily Mail" is gepubliceerd. In verschillende besprekingen heeft. Lord Ro thermere van Sir Oswald geëischt, dat deze eenige van zijn voornaamste programmapunten, n.l. het oprichten van een standenstaat, de mo derniseering van het parlement, de instelling van een autoritaire regeering en zijn afwijzende houding tegen de Joden zou laten vallen of wij zigen. Sir Oswald heeft dit evenwel van de hand gewezen. Lord Rothermere verklaart thans, dat hij Mosley slechts heeft ondersteund in de hoop, dat deze bij de komende verkiezingen bereid zou zijn zich bij de conservatieven aan te slui ten, ten einde de socialisten te verslaan. .v.v.s LvüLS-uxdjïi iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii* ïiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimmHnHmmwiHiRi PARIJS, 19 Juli (Reuter). In ver band met een beschuldiging van minister Tardieu aan het adres van oud-premier Chautemps, had in den afgeloopen nacht voor de parlemen taire Staviskycommissie een con frontatie van beide politici plaats. Deze confrontatie is vry stormachtig verloopen, zonder evenwel veel resultaat op te leveren. Nadat Tardieu zijn ontstemming te kennen had gegeven, dat zijn naam nog niet door de commissie openlijk was gezuiverd van ae be schuldiging, betrokken te zijn bij de Stavisky- affaire, verklaarde de minister, dat hij gecuigen kon oproepen om te bewijzen dat inspecteur Bony betrokken was bij de cheque-vervalsching in opdracht van Chautemps. Hij wilde evenwel geen directe aanklacht tegen Chautemps indie nen, hoewel deze hem beschuldigde van laster. Chautemps verklaarde hierop: De mededelin gen van Tardieu zijn ernstig, zoowel van poli tiek, als van moreel oogpunt bezien. Ik neem kennis van het feit, dat een lid van de regee ring den politieken wapenstilstand opzegt Ter wijl ik zelf mijn best deed om de regeering te verdedigen, heeft een van de leden van die re geering den leider van de regeeringsmeerder- heid onteerd, de regeering in de nationale een heid getroffen en getracht een breuk te brengen in den politieken wapenstilstand, teneinde op deze wijze een ontbinding van de Kamer door te drijven. De rechtsche bladen zijn zeer tevreden over de verklaringen van Tardieu, doch de linksche pers spuwt vuur en vlam. „Oeuvre" noemt de verklaringen van Tardieu onbeschaamd en oppert de meening, dat het bestuur van de rad.-soc. partij onmiddellijk na den terugkeer van Herriot uit Genève een ver gadering van het executief comité van de partij zal bijeen roepen, om het uittreden van de rad.- soc. ministers uit de regeering te bespreken. Het partijbestuur, dat heden bijeenkomt, zai zich reeds met de breuk van den wapenstilstand be zig houden. Het blad schrijft verder, dat volgens de op vatting van de leden van de Stavisky-ccmmis- sie, Tardieu zijn verklaringen niet heeft afge legd zonder eerst de overige ministers te raad plegen. WEENEN, 19 Juli. De officieele „Wiener Zeitung" bracht gisteren een oproep aan de be volking, waarin aangedrongen werd op rust en bezonnenheid. „Heden Woensdag, aldus de oproep, is met den laatsten klokslag van middernacht de respijt-termijn voor hen, die ontplofbare stof fen in hun bezit hadden, geëindigd. Derhalve staan de onbevoegde bezitters van ontplofbare stoffen bloot aan alle gevolgen, van de wet van 14 Juli tot afweer tegen politieke geweld daden. Deze wet kent slechts één straf bij overtreding: De doodstraf. Het manifest van de regeering over deze maatregelen is geduren de zes dagen in duizenden exemplaren overal aangeplakt, in de pers verschenen en dage lijks per radio omgeroepen. Er kan dus geen beroep meer gedaan worden op onbekendheid met de wet.'' Van de ingeleverde springstoffen zal een lijst worden gepubliceerd. WEENEN, 19 Juli. In het derde district van Weenen is een man bij een dynamietaan- slag ernstig gewond. Te Waldenberg in Opper-Oostenrijk is door een aanslag groote schade toegebracht aan een pastorie. Het monarchistische blad „Oostenrijksche Staatsweer" is onder verscherpte censuur ge steld. KANSAS-CITY, 19 Juli. (Reuter.) De on onderbroken droogte der laatste weken heeft in het gebied tusschen den Missisippi en het Rotsgebergte tot een ontzettenden toe stand geleid. In de afgeloopen 27 dagen heeft de temperatuur bijna eiken dag een hoogte van 117 graden Fahrenheit bereikt. Geen enkelen nacht was zij lager dan 77 graden. Dientengevolge zijn alle tuinderijen, akkers en weiden hetzij volkomen ver schroeid, of onder een tientallen centimeter dikke laag fijn stof bedolven. Zelfs vrij (T l'ruvtn T' i T/inrn n niin fg^lir n>i ilwn n ID giwiu iivicxcn aljll ▼OilvOnteil UiOOj. JÖO" vendien wordt het gebied door sprinkhanen en kevers kaalgevreten. Van kilometers afstand moeten de boeren, die de wanhoop nabij zijn, water gaan halen, wil len zij hun vee niet van dorst laten omkomen. In het Westen van den staat Oklahoma heeft men gisteren 600 stuks vee doodgeschoten, daar nergens meer water voor de dieren was te vin den. Vermoedelijk zullen nog een paar honderd dieren worden afgemaakt. Reusachtige kudden dwalen in het rond op zoek naar water en wei degrond. Honderden wagons met tot op het ge beente vermagerde beesten zijn naar de vee markten gezonden. Tal van dieren bezweken echter reeds onderweg. Ook uit den staat Mon tana wordt gemeld, dat honderden stuks vee op de weiden van honger en dorst zijn gestor ven. Duizenden farmers hebben hun boerderijen verlaten. Zij hebben zich naar de steden be geven, waar zij de autoriteiten smeeken, hen te helpen. In den staat Missouri heeft men ver scheiden gevallen van typhus geconstateerd. Te Kansas-City, waar de scholen gesloten zijn, be zweken 5 menschen door de hitte. Ook elders telt men vele dooden. Voorts zijn op diverse plaatsen in het Mid den-Westen groote boschbranden uitgebroken. Anderzijds is in Tennessee, aan de andere zijde van den Missisippi, tijdens onweersbuien 1 persoon gedood en 18 gewond. Door den zwa- ren regen werden korenvelden verwoest; het telefoonverkeer is verbroken. SAN FRANCISCO, 19 Juli. (ReuterIn den stakingstoestand alhier is allerwege een verbe tering te bespeuren. Dit is voornamelijk ie dan ken aan het energiek optreden van de bevol king, welke met stokken en andere wapens de levensmiddelenvoorziening verzekerde. Zoo zijn te Oakland, niettegenstaande de dreigementen van de stakers, 200 vrachtwagens met levensmid delen binnengekomen. Daar men meent dat de algemeene staking binnen een of twee dagen een einde zal nemen, hebben de zakenlieden reeds maatregelen geno men, om de haven van San Francisco geheel haar activiteit te doen hervatten Eenige Britsche schepen zijn te San Francis co door de eigen bemanning gelost; de passa giers-dienst ligt geheel stil. De schade, tenge volge van de staking van de havenarbeiders, welke thans reeds 72 dagen duurt, wordt op 100 millioen dollar geschat. Uit in beslag genomen documenten blijkt, dat de communisten reeds jaar en dag een algemee ne staking in de havensteden van de Vereenig- de Staten hebben voorbereid. In verband hier mede verwacht men energieke maatregelen. Te Seattle waar niet-georganiseerde havenarbei ders onder politietoezicht 9 schepen losten, en te Spokane hebben enkele onlusten plaats ge had, welke toe te schrijven zijn aan communis tische actie. Traangasbommen brachten de aan vallers tot wijken. SAN FRANCISCO, 19 Juli. (Reuter.) De fe derale verzoeningsraad, die zich met Ge arbeids conflicten bezighoudt, verklaart dat de oruer tot algemeene staking onmiddellijk moet worden herroepen en het geschil aan arbitrage moet worden onderworpen. De raad deelt mede, dat de patroons der ha venarbeiders de arbitrage reeds hebben aan vaard en zich hebben verbonden de beslissin gen van den raad te eerbiedigen. Voorts ver klaart de raad, dat de scheepvaartmaatschap pijen er in moeten toestemmen dat, indien de collectieve onderhandelingen met dé gekozen vertegenwoordigers van hun employe's niet bin nen 30 aagen na hun verkiezing tot overeen stemming leiden, de maatschappijen de kwes ties van liet loon, van den werktijd en van an dere arbeidsvoorwaarden aan arbitrage moeten onderwerpen. De stakingstoestand wordt echter meer en meer gecompliceerd, daar de reeders wel mt de vak- vereeniging der havenarbeiders willen onderhan delen, maar niet met die der dokwerkers en ma chinisten. Naar verluidt, zouden ook de vak- vereenigingen, die hebben toegestemd in onder handelingen met de reederijen, in de bedrijven stemmingen moeten organiseeren, wat ca. 4 weken zou duren. De moeilijkheden worden nog vergroot door de meeningsverschillan tus schen de reeders onderling. Bridges, de militante leider der havenarbei ders, is van oordeel dat de algemeene staking geen succes heeft gehad, doordat het stakings comité machtiging verleende tot de volledige heropening der restaurants, vleeschmarkten en benzinestations. Generaal Johnson heeft beloofd de terugtrek king der nationale garde uit San Francisco te zullen bepleiten, indien de algemeene staking werd beëindigd. WARSCHAU, 19 Juli. (Reuter.) In het over stroomde gebied in Zuid-Polen is een lichte verbetering van den toestand ingetreden, daar de hevige regen van gisteren thans heeft op gehouden. Wanneer er geennieuwe zware regens meer vallen, kan het grootste gevaar voor de boven-Weichsel en de andere rivieren wel als bezworen worden beschouwd. Het verkeer in het overstroomde gebied is voorloopig nog niet hervat. De internationale treinverbindingen, die in normaal geval over Krakau-Lemberg loopen, worden thans over Kielce geleid. De regeering heeft voor de dakloos geworden slachtoffers 100.000 zloty ter beschikking ge steld, om althans het ergste gebrek te kunnen voorkomen. Hetzelfde bedrag werd door de plaatselijke autoriteiten beschikbaar gesteld. Tevens is een oproep aan het heele volk ge richt, om inzamelingen te organiseeren. In het getroffen gebied bevonden zich 83 kinder-vacantie-kampen; alle bewoners konden echter in veiligheid worden gebracht. Volgens United Press wordt officieel mede gedeeld, dat in het overstroomingsgebied reeds 118 lijken zijn geborgen. Bovendien worden ruim 400 personen vermist, onder wie tal van soldaten, die aan het red dingswerk hebben deelgenomen. Het aantal dakloozen wordt tot dusver op 14.000 geschat. De bevolking van het gebied, dat door de ramp is getroffen, bedraagt omstreeks 4.000.000 zielen. 1 Démenti van Kardinaal Faulhaber: geen ver zoening met het nationaal-socialisme. Tardieu contra Chautemps bij confrontatie voor de Stavisky-commissie. Chautemps acht den po litieken wapenstilstand opgezegd. Zwaar weer boven Engeland. Drie menschen door bliksem gedood. De spanning te San Francisco verminderd. De slaking zou binnen 1 of 2 dagen beëindigd zijn. De Engelsche krantenkoning Rothermere breekt met Mosley. Verschroeiende hitte in Midden-Amerika. Dui zenden boeren om hulp naar de steden. De watersnood in Polen. Er worden 118 dooden en 400 vermisten gemeld. Madrid legt het conflict met Catalonië bij. Cata- lonië wint feitelijk het pleit. De katholieke ex-premier van Beieren Dr. Held zou tot de slachtoffers van 30 Juni behooren. Von Papen heeft Berlijn met onbekende be stemming verlaten. De Berljjnsche politieke „Herrenklub" is opge heven. Aardbeving in Panama. De stad David ernstig getroffen. Nederlandsch-Engelsche handelsbesprekingen in een bedenkelijk stadium gekomen. De daders van het bloedig drama te Dinter leggen een volledige bekentenis af. De voorzitter der O. S. P. Schmidt wegens op ruiing gearresteerd. Geringe daling van de werkloosheid in Juni. Penningmeester van een spaarkas te Doesburg aangehouden. De „Pelikaan" naar Indië vertrokken. Nog eenige sterke aardbevingen geregistreerd te De Bilt. De Eerste Kamer heeft o.m. goedgekeurd het wetsontwerp inzake conversieleeningen ten laste van Ned.-Indië. Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiii^ Hoogste barometerstand: 767,3 te Vardö. Laagste barometerstand: 754,5 te Lerwick. VERWACHTING: Matige tot zwakken, Noordwestelijke tot Zuidwestelijken wind, II jj| tijdelijk opklarend, weinig of geen re- gen, later iets wanner. Zon op 5.02, onder 9.10. Licht op 9.40. Maan op n.m. 1.47, onder n.m. 11.20 Eerste kwartier n.m. 8.13. ^Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli. MADRID, 19 Juli (Reuter). Het sedert vijf weken tusschen de Spaansche regeering en de regeering van Catalonië bestaande conflict is thans eindelijk bijgelegd. Men heeft n.l. een formule gevonden, die de autoriteit van de cen trale regeering in de hoofdstad recht laat we dervaren, ofschoon de strijd op zichzelf ten gunste van de Catalaansche regeering wordt beslist. De Catalaansche regeering, wier antwoord nota gisteren te Madrid overhandigd is, doet voor'oopig afstand van eenige punten van haar agrarische wetgeving, terwijl de centrale re geering zich haar vrijheid van handelen voor behoudt en de voor geheel Spanje geldende landbouwhervorming zal doorvoeren. Het oordeel van het hoogste gerechtshof in Spanje, dat beslist had, dat het Catalaansche agrarische program grondwettelijk niet toelaat baar was, wordt feitelijk buiten werking ge steld. Dat Catalonië bij de onderhandelingen als gelijkwaardige partij beschouwd is, is voor de aanhangers van de nationale eenheid een slag in het gezicht. Stand op Donderdag 1 uur n.m.; 758.7 Vorige stand: 757.7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1