Dr. Engelbert Dollfuss vermoord
Ontzetting in Italië
Wat zal Mussolini doen?
Radiozender en bondskanselarij bezet,
meerendeel der Ministers
gevangen genomen
MOBILISATIE DER HEIMWEHR
Afgeslacht als
Klausener
Aan wie de
macht
Bondskanselier dr.
Dollfuss
Dollfuss ver
moord
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 26 JULI 1934
Ochtendblad
Standrecht afgekondigd
V-.
J
De toestand in Weenen
Hoe het drama zich
voltrok
De Duitsche grenzen
gesloten
Een werkzaam leven
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
WEENEN, 25 Juli. -
Hedenmiddag werd een
aanslag op den Weenschen
radiozender in de Johan*
nisstrasse gepleegd, welke
de inzet blijkt te zijn ge*
weest van een Nazi-Putsch
in Oostenrijk. Behalve het
radiogebouw werd later
ook de Bondskanselarij
door de rebellen bezet, bij
welke bezetting niet enkel
het meerendeel der minis
ters werd gevangen geno
men, maar ook Bondskan
selier Dollfuss zware ver
wondingen opliep.
Het was Majoor Fey, die Ket ontstellend bericht van
Dollfuss9 verwonding meedeelde en om een priester vroeg,
opdat deze den stervenden kanselier de laatste H.H. Sacra
menten zou toedienen.
Kort daarna werd gemeld, dat Dr. Engelbert Dollfuss
de kleine, maar moedige leider van het in nood verkeerende
Oostenrijk, was overleden.
Uit de berichten rijst een chaotisch beeld op van den
momenteelen toestand in Oostenrijk.
Nationaal-socialisten vermomd in
politie-uniform overrompe
len de regeering
Dollfuss dood
Politie ziet werkeloos toe
Ultimatum aan de rebellen
In Neder-Oostenrijk
Een ooggetuige verhaalt
Minister Fey
Dr, Rintelen
LONDEN, 25 Juli (Reuter). Uit Rome wordt gemeld,
dat de gebeurtenissen in Oostenrijk met stomme verbazing
zijn ontvangen. Men gelooft niet, dat Italië de annexatie van
Oostenrijk door Duitschland zal toestaan. Er is nog niets be
kend, wat Mussolini van plan is te doen, want hij is van Rome
vertrokken naar Riccione, waar hij Dollfuss zou treffen.
Zooals men weet vertoeven mevr. Dollfuss en haar kin
deren in de villa van den Duce te Riccione bij mevr. Mussolini.
De volstrekt afwijzende houding van Mussolini tegen
over een eventueele gelijkschakeling of annexatie van Oosten
rijk door Duitschland is genoegzaam bekend uit zijn op dit
punt niet mis te verstane en vaak herhaalde verklaringen.
Zender in de lucht gevlogen
Graaf Coreth vermoord
Standrecht afgekondigd
Prins Starhemberg
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18861
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
NAZI-REVOLUTIE IN OOSTENRIJK
Het Weensche radiostation Ravag
heeft Woensdagmiddag om één uur
plotseling Het gramofoonplaten-
concert onderbroken, nadat kort te
voren rumoer van stemmen en ge
stommel hoorbaar was geweest.
Daarna volgde de korte mededee-
ling door de microfoon dat de
Bondsregeering afgetreden was en
dat dr. Rintelen de taak van Doll
fuss overnam.
De Ravag zond vervolgens niet
meer uit. De luisteraars hoorden
echter luid geraas dat al$ gekraak
doorkwam. Alles wees er op dat er
iets bijzonders gebeurde.
Voor het gebouw van de bondskanselarij staat
een compagnie Heimwehren met bajonetten en
machinegeweren. De toestand is niet volkomen
duidelijk en allerlei geruchten doen de ronde.
Voor het gebouw der Ravag hoort men on
onderbroken het geknetter der machinegeweren
Vanuit het ministerie van financiën, dat te
genover het Ravag-gebouw is gelegen, wordt
niet mitrailleurs en geweren op dat gebouw
geschoten. Ook wordt het ontploffen van
bandgranaten gehoord. Men weet nog steeds
niet definitief, welke politieke groep in het ge
bouw is binnengedrongen.
Een politie-agent is gedood en vijf werden
gewond.
Na een hevig gevecht van drie uur werd de
•btjd om het Ravag-gebouw beëindigd. Ook bij
het personeel der Ravag zijn gewonden geval
len. Eenige jongelui zijn bloedend uit toet ge-
In een korte radiorede heeft
Schusschnigg, Minister van On
derwijs, die geweldig onder den
indruk was, mededeeling gedaan
van den dood van Dollfuss, die
inderdaad in zijn arbeid voor
het vaderland was gevallen. Hij
wekte de Oostenrijksche mannen
en vrouwen tot orde en trouw aan
de regeering op en deelde mee,
dat het werk van Dollfuss on
verdroten zou worden voortge
zet.
bouw gedragen en in auto's weggebracht.
De meest sensationeele geruchten doen de
ronde. Gezegd wordt dat een deel van den troep
die in het Ravag-gebouw was binnengedrongen,
gekleed was in het uniform van het bondsleger.
Ongeveer tegelijkertijd zou een menigte de
bondskanselarij zijn binnengedrongen, de deu
ren hebben gesloten en machinegeweren hebben
opgesteld. Dollfuss, minister Fey en de Staats
secretaris voor de veiligheid, Karwinsky, zou
den door de opstandelingen gevangen zijn ge
nomen. De opstandelingen zouden nog meester
van de bondskanselarij zijn.
Bij deze gebeurtenissen zou ook geschoten
zijn. Er bestaat ook nog onzekerheid over, van
welke zijde de actie is ondernomen. Men zegt,
dat leden van het bondsleger daarbij een lei
dende rol spelen.
Van andere zijde wordt gezegd, dat het in
den ministerraad, die tegen 11 uur begon, tot
ernstige incidenten tusschen Dollfuss en Fey
is gekomen. Zij zouden elkaar zelfs wederzijds
met arrestatie hebben bedreigd.
Zooals reeds gemeld, had op dat oogenblik
een Heimwehr-compagnie het gebouw bezet en
de deuren gesloten, zoodat er geen nadere in
lichtingen van de bondskanselarij waren te ver
krijgen, daar ook de telefonische verbindingen
gestoord waren.
Tegen 5 uur hedenmiddag trad het bondsleger
in actie tegen de nationaal-socialisten. Troepen
en pantserwagens veegden de straten rondom de
bondskanselarij schoon.
Toen de politie en troepen zich voor het ge
bouw van de bondskanselarij vertoonden, gaven
de opstandelingen zich over.
Minister Fey verscheen plotseling op het bal-
con van de werkkamer van Dollfuss, bewaakt
door iemand van de keizerlijke jagers en andere
soldaten en schreeuwde eenige woorden aan de
garden die het gebouw omsingelden. Men gelooft
dat Fey verzocht den prefect van politie te
roepen.
Daarop begaven zich de staatschef van de
Heimwehr Bodenstedt, veiligheidsinspecteur Eibl
en een Heimwehrman Priner genaamd in de
bondskanselarij.
Van personen, die telefoongesprek
ken van minister Fey hebben afge
luisterd wordt vernomen, dat Dr.
Dollfuss zwaar gewond is en dat
hij is afgetreden. Fey zou om een
priester verzocht hebben om aan Dr.
Dollfuss de laatste H.H. Sacramen
ten toe te dienen.
Inmiddels meldt Reuter dat Dollfuss
overleden zou zijn en Fey een
nieuwe regeering zou vormen.
De houding der rondom de regeeringsgebouwen
samengedromde volksmassa's wordt steeds drei
gender tegenover de Heimwehr. Men vreest tegen
het invallen der duisternis ernstige botsingen.
Voor het gebouw van de bondskanselarij zijn
groote troepen politie samengetrokken. Zij blij
ven werkeloos toezien. Dit wordt hierdoor ver
klaard, dat een groot aantal reeds naar de
rebellen is overgeloopen en de bezetting van de
bondskanselarij hebben versterkt. Overigens zon
ook het bondsleger alle bevelen van eenige nog
niet gevangen genomen ministers nergens heb
ben opgevolgd.
Naar D.NB. meldt heeft om 17.30 uur de
minister van Jusitie Berger-Waldenegg over den
Ravag-zender een oproep gedaan waaruit ge
concludeerd zou kunnen worden, dat hij de
eenige minister van het kabinet-Doilfuss is, die
zich nog in vrijheid bevindt.
Een centrale regeeringsmacht schijnt op het
oogenblik in Oostenrijk niet meer te bestaan.
De oproep van den miinster van Justitie houdt
zich merkwaardigerwijze alleen maar bezig met
de bezetting van het Ravag-gebouw en spreekt
met geen enkel woord van het feit der bezetting
van de bondskanselarij en van de gevangen
neming der Oostenrijksche regeering.
Volgens het Oostenrijksche correspondentie-
bureau zou het Ravag-gebouw van alle terroris
ten zijn gezuiverd, terwijl politietroepen de rebel
len gevankelijk zouden hebben weggevoerd.
De afdeelingen van de executieve zouden in
de Kartnerstrasse en in de binnenstad door
voorbijgangers met spontane loyaliteitsbetuigin
gen zijn begroet, terwijl heel Oostenrijk in vol
komen rust heet te verkeeren.
Omtrent de bezetting van het Ravag-gebouw
deelt het Oostenrijksch correspondentie-bureau
nog mede, dat een groep van 300 man gedeel
telijk gekleed in de uniform der executieve zich
in de Tumhall van het zevende gemeente
district verzamelde waar zij van wapens en mu
nitie werd voorzien. Een gedeelte van deze
groep zou ter plaatse onmiddellijk gearresteerd
zijn. Een ander gedeelte echter begaf zich te
1 uur met vrachtauto's naar de studio van de
Ravag, waar zij bij overrompeling den zender
binnendrongen en de uitzending verstoorden,
waarop een onbevoegde spreker het bericht ver
spreidde, dat Dollfuss was afgetreden.
In tegenstelling met de berichten,
dat er in Oostenrijk geen cen
trale regeeringsmacht meer aan
wezig zou zijn, wordt bericht,
dat minister Fey een nieuwe
regeering zal vormen. Volgens
andere mededeelingen is Dr.
Rintelen, de Oostenrijksche ge
zant te Rome, die voor zeer
Nazi-freundlich gehouden wordt,
ijlings naar Weenen terugge
keerd en zou aldaar in het minis
terie van oorlog op het oogen
blik met vertegenwoordigers van
het leger en de bevolking en met
den minister van onderwijs
uit het kabinet-Doilfuss,
Schusschnigg den bekenden lei
der der Sturmscharen, onderhan
delingen voeren over de vorming
van een nieuwe regeering.
Prins Starhemberg, die zich te
Lido in Italië bevond, is even
eens naar Weenen teruggekeerd.
WEENEN, 25 Juli (Reuter). Volgens latere
berichten zouden de leden van het kabinet,
die niet in de bondskanselarij zijn ingesloten,
een ultimatum hebben gesteld aan de rebel
len waarin geëischt wordt, dat de ministers
onmiddellijk moeten worden vrijgelaten.
De rebellen hebben echter niet gecapitu
leerd op het ultimatum, dat op een bepaal
den tijd verstreken was. Daarop begonnen
de militairen en de politie te probeeren om
de gevangen ministers en gijzelaars te be
vrijden.
Ofschoon tram en telefoon over het algemeen
normaal functionneeren, heerscht er een ge
spannen atmosfeer evenals in de dagen van
den Februari-opstand.
Naar de K.W.P. meedeelt was geen telefoni
sche verbinding meer tot stand te brengen met
de redactie van de Reichspost te Weenen. Wel
echter met Linz. Men neemt algemeen aan, dat
de kanselarij in handen der Nazi's is, terwijl
de politie-presiaent Seidl met de opstandelin
gen onderhandelt over de overgave van het ge
bouw, dat door de regeeringstroepen omringd
wordt.
Het schijnt, aldus Reuter, dat zoowel de
overval op de Ravag als de bondskanselarij
geschied is door nazi's, vermomd in unifor
men der Oostenrijksche politie.
Zoodra het bericht van den Nazi-Putsch be
kend werd, hebben de boeren in Neder-Oos
tenrijk zich in de omgeving van Weenen ver
zameld en zich voor een groot deel van wape
nen voorzien, om zoo noodig, ten gunste van
de regeering te intervenieeren.
Den correspondent van Reuter gelukte het
tot op 80 Meter bij de Bondskanselarij door te
dringen. Hij zag, dat van het balkon af onder
handelingen werden gevoerd tusschen regee-
ringspersonen en aanvoerders der troepen. Ma
joor Fey was voortdurend zichtbaar.
De Duitsche gezant in Weenen, die
als bemiddelaar wilde optreden,
werd opgemerkt, toen hij de Bonds
kanselarij verliet en werd met
vijandige kreten begroet.
Hedenavond te half elf heeft minister Fey
een radiorede gehouden, waarin hy het verloop
der gebeurtenissen van vandaag vertelde.
Hedenmorgen was de kabinetsraad bijeen. Te
11 uur wercien de ministers er van in kennis
gesteld, dat gewapende personen in uniform
zich in de straten bevonden. Dollfuss gaf on
middellijk opdracht een onderzoek in te stellen
en hief de zitting op. Onmiddellijk daarna re
den auto's met mannen in uniform voor de
bondskanselarij. De inzittenden drongen ge
wapend met revolvers het gebouw binnen. Dr.
Dollfuss bevond zich toen in een andere kamer
dan majoor Fey. Alle ministers werden gevan
gen genomen.
Na eenigen tijd werd Fey toegelaten bij
Dollfuss, die gewond in een kamer op een divan
lag. Dr. Dohfuss vroeg aan Fey om voor zijn
nabestaanden te zorgen en te voorkomen dat
verder bloed werd vergoten.
Fey is om drie uur vrijgelaten.
Medegedeeld wordt, dat in den loop van den
middag de Weensche zender Bisamberg is be
zet, en door een dynamietaanslag is vernield.
Radio-Weenen zendt thans over den Rosen-
buegel-zender.
INNSBRUCK, 25 Juli De chef der stede
lijke politie te Innsbruck, Hickl, is vanmiddag
voor het gouvernementsgebouw doodgeschoten.
Men verdenkt vier jongemannen van de daad.
Voor de politie te Innsbruck is de staat van
alarm afgekondigd. De openbare gebouwen zyn
door de politie bezet.
LINZ, 25 Juli (D.N.B.) Op den hoofdman
van de Boven-Oostenrijksche Heimwehr, graaf
Coreth, werd een aanslag gepleegd. Naar de
pers meldt, is de graaf dood.
Het hoofdkwartier van de Heimwehr heeft het
bevel tot mobilisatie van zyn formaties uitge
geven.
De politie-president te Weenen heeft alle sa
menscholingen verboden, terwijl de regeering
het standrecht heeft afgekondigd.
BERLIJN, 25 Juli. De Duitsche ryksregeering
heeft bij het bekend worden der onrust in Oos
tenrijk de Duitsche grenzen naar Oostenrijk
gesloten om te verhinderen, dat Rijksduitschers
of in Duitschland verblijvende Oostenrijksche
emigranten de grenzen overschrijden om ge
durende de onrust daarheen terug te keeren.
Dr. Engelbert Dollfuss werd den 4en October
1892 te Texing in Neder-Oostenrijk geboren.
Zijn vader was een bergboer. Na te Hollabrunn
het gymnasium doorloopen te hebben, studeerde
hij in de rechten te Weenen en in de staathuis
houdkunde te Berlijn. In het begin van den
wereldoorlog nam hy dienst als vrijwilliger en
vocht zeven-en-dertig maanden aan het front.
Meermalen werd hij eervol vermeld.
Na den oorlog voltooide hij _te Berlijn zijn
studies en werkte in enkele organisaties van
landbouwers. Later werd hij secretaris van den
Neder-Oostenrijkschen boerenbond om in Juni
1927 directeur der Neder-Oostenrijksche Lands-
Handelskamer te worden. Dollfuss speelde in
dezen tijd een leidende rol in alles wat er op
het gebied van land- en boschbouw tot stand
kwam; o.a. werkte hy het plan van een graan-
invoer-bureau uit.
Als vertegenwoordiger van den landbouw werd
Dollfuss den 22 Juli 1930 in de directie der
Oostenrijksche spoorwegen opgenomen. Den 9
September van hetzelfde jaar werd hy tot vice-
directeur benoemd en I October tot president.
Toen in Maart 1931 de minister van Land
bouw en Boschwezen, Thaler, aftrad, volgde
Dollfuss hem op. Toen het tweede kabinet-
Buresch zyn ontslag had aangeboden, werd hy
den 20 Mei 1932 benoemd tot bondskanselier, tot
minister van Buitenlandsche Zaken en tot mi
nister van Landbouw en Boschwezen. Dollfuss
sloot o.a. het verdrag van Lausanne, waarby
Oostenryk een leening verkreeg. Hy regeerde
vrywel zonder het parlement en verbreedde de
basis der Christeiyk Sociale Party door de in
stelling van het Oostenryksche Front.
Reeds eerder werd er op hem een aanslag
gepleegd. Een jonge fanaticus schoot op hem
in het parlement en verwondde hem licht aan
den arm.
Dr. Engelbert Dollfuss besloot zyn carrière
met de onderdrukking van een socialistischen
opstand en met een herziening van de grondwet
welke werd aangepast by de sociale encycliek
.Quadragesijno Anno."
