De Nazi-storm over Oostenrijk
Wat zal het gevolg zijn?
Duitschland en de uitvoering
van het Concordaat
Hoe de bondskanselier werd
afgeslacht
Duitschland be
schuldigd
Het nieuws van heden
Radiorede van Fey
Terwijl Minister Fey en Karwinsky als gijzelaars
werden vastgehouden, bedongen de rebellen
vrijen aftocht naar Duitschland
WOORDEN VAN GOERING
EN RUST
ZELFS GEEN PRIESTER
TOEGELATEN
DE BAROMETER
DONDERDAG 26 JULI 1934
GEWELD METHODEN
Geen winst voor
Duitschland
De onderhandelingen
der bisschoppen
Lijk overgebracht naar
zijn werkkamer
De politieke gevolgen
Regeering meester van
den toestand
Bondskanselier Dollfuss stierf als
martelaar van zijn politieke
overtuiging
Hoe de putsch werd
uitgevoerd
tDe geschiedenis der Kerk toont,
dat zij méér martelares is dan
dat zij martelaars maakt"
OVERSTROOMINGEN IN POLEN
mÈÈËÊmÈÊÈ%ÊÊm.
W"-
Een "brug te Warschap door het water vernield
Een schot trof hem in den halseen
ander trof hem onder
den schouder
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
In heel Oostenrijk hebben de
Nazi's gepoogd de Heim-
wehr-kazernes te
bezetten
E enige dagen geleden heeft de Weensche
nazi-leider Frauenfeld voor den radiozen
der te Mtinchen ernstige bedreigingen ge
uit aan het adres van bondskanselier Dollfuss
en diens regeering. Dit was niets nieuws. Vóór
hem had Theo Habicht zoo vaak soortgelijke
geluiden laten hooren, dat men er zich nauwe
lijks nog over verbaasde. Men was er zoo lang
zamerhand aan gewend geraakt, dat ondanks
alle verzekeringen door Hitier en de Duitsche
Rijksregeering aan Italië en aan Mussolini ge
geven de Münchensche zender ter beschikking
bleef van de Oostenrijksche nationaal-socialis-
tische „outlaws" om tegen het wettige gezag in
hun vaderland op onverantwoordelijke wijze te
stoken.
Maar dit keer is het niet bij een looze groot
sprakerige bedreiging gebleven en werkelijk een
barbaarsche nazi-storm over Weenen losge
broken. De politieke, sociale en economische
toestand in Oostenrijk bleef ook na den Febru-
ari-opstand uitermate "gespannen, maar heel
Europa koesterde de hoop, dat de kleine onver
saagde bondskanselier, die met opofferingsge
zinde vaderlandsliefde op twee fronten streed,
de onafhankelijkheid van zijn dierbaar Oosten
rijk zou weten te handhaven. De nederlaag der
marxisten heeft dezen wel de macht ontnomen,
maar niet de politieke gezindheid, terwijl de
nazi's, gesteund met geld en amunitie en ont
plofbare stoffen uit Duitschland op de kans
bleven loeren om hun revolutionnairen slag te
slaan. Hoe gespannen de toestand was, bleek
uit het feit, dat de wezenlijk lankmoedige Doll
fuss, die steeds liever genade voor recht liet
gelden, zich door de terreuractie der nationaal-
socialisten gedwongen zag de scherpste maat
regelen tegen de aanslagplegers af te kondigen
en zijn kabinet tot grootere weerbaarheid te
reorganiseeren. Persoonlijk heeft hem dit alles
niet mógen baten, maar Dollfuss heeft nimmer
zijn persoonlijke belangen, doch slechts, naar
zijn innigste en eerlijkste overtuiging, de be
langen van zijn arm en mishandeld vaderland
gediend. Hij had waarlijk grootsche en schoone
toekomstplannen. Hij wilde een corporatieven
staat, gebaseerd op de beginselen van „Quadra-
gesimo Anno", bouwen en het was deze oprechte
wil, dien de H. Vader en de primaat van Oosten
rijk bij herhaling en met nadruk hebben ge
prezen. De nationaal-socialisten, verraderlijk en
revolutionnair optredend in uniformen van de
Oostenrijksche politie, hebben verhinderd, dat
Dollfuss zelf zijn program heeft kunnen ver
wezenlijken.
Z}j hebben zich meester gemaakt van het
gebouw van den Weenschen radio-omroep en
van de bondskanselarij en bij de bezetting
van dit laatste gebouw hebben zij Dollfuss neer
geknald op een wijze, welke veel overeenkomst
vertoont met die, waarop de leider van de
Katholieke Actie te Berlijn, dr. Klausener werd
afgeslacht. De laatste wensch van den sterven
den bondskanselier, die na de Februari-revolutie
door de nazi's werd afgeschilderd als een bloed
hond, was, dat alles in het werk moest worden
gesteld om bloedvergieten zooveel mogelijk te
voorkomen. De nationaal-socialistische terroris
ten hebben Oostenrijk beroofd van een van zijn
meest eminente en moedigste leiders, een man
uit de school van Mgr. Seipel, een diep-over-
tuigd katholiek, die niet alleen uit politieke,
maar ook uit religieuze en cultureele over
wegingen zich met hand en tand en tot zijn
laatsten snik heeft verzet tegen een gelijk
schakeling van zijn land met het zgn. op positief
christelijken grondslag gevestigde Derde Rijk.
De wijze, waarop het concordaat met het Vati-
caan in de nationaal-socialistische practijk in
Duitschland met voeten wordt getreden, de
katholieke slachtoffers, welke bij het Röhm-
complot ten onrechte zijn gevallen, de driest
heid van het nieuwe Germaansche heidendom,
waartegen de Duitsche bisschoppen herhaal
delijk en met klem hebben geprotesteerd, dit
alles bewijst, dat Dollfuss redenen te over had
om zich met kracht tegen een invasie van den
zgn. superieuren, maar Oostenrijk ten eenen-
male vreemden „Duitschen" geest te verzetten.
Thans is Dollfuss gevallen door de hand van
moordzuchtige rebellen, maar zijn geest zal
blijven leven en zijn werk zal worden voort
gezet, indien tenminste de plechtige verzekerin
gen van minister Schuschnigg kort na Dollfuss'
overlijden voor de radio gegeven, worden be
waarheid. Een doode Dollfuss, gestorven als
martelaar van zijn politieke overtuiging, kan
een gevaarlijker, want onkwetsbare, tegenstan
der van de nazi's worden dan de bondskanselier
tyj zijn leven ooit is geweest. Intusschen wordt
de lijst van katholieke slachtoffers van natio-
haal-socialistische moordenaars wel angstwek
kend groot: Klausener, Probst, Beck en thans
dr. Engelbert Dollfuss, om van minder belang
rijke figuren als Pfarrer Müller en anderen maar
hiet te spreken.
De groote vraag is thans of de nationaal-
socialisten met hun gewelddadig en de
algemeene Europeesche verontwaardiging
wekkend optreden iets zullen winnen. Onmiddel
lijk na den dood van Dr. Dollfuss heeft Bonds
president Miklas den minister van onderwijs
Schuschnigg, den leider der katholieke „Sturm-
scharen", voorloopig met alle bevoegdheden van
den overledene bekleed en de verklaring, welke
deze over de voortzetting van Dollfuss' arbeid
heeft gedaan, wekt vertrouwen. Misschien dat
de indruk van de gebeurtenissen van 30 Juni
en de daaropvolgende dagen thans op de natio
naal-socialistische Oostenrijkers een dieperen
indruk zullen maken nu soortgelijke geweld
daden zich in hun onmiddellijke nabijheid heb
ben afgespeeld. Mannen als prins Starhemberg
en majoor Fey kunnen alleen maar door de
rebellie der Hakenkruizers te Weenen versterkt
worden in hun overtuiging, dat een régime,
hetwelk zich van zulke middelen in Oostenrijk
bediendt in Oostenrijk verijdeld dient te wor
den. Voor Duitschlands internationale positie
kan het oproer der Oostenrijksche nazi's onmo
gelijk voordeelig zijn. De wijze, waarop Hitier
heeft gemeend de Röhm-revolte te moeten on
derdrukken, heeft Duitschlands aanzien ernstig
geschaad en het drama te Weenen, waaraan
Duitschland zoo niet vóór het voetlicht, dan
toch achter de schermen heeft medegewerkt,
zal dit niet minder doen. Voor Mussolini, die
al op weg was om Dollfuss te Riccione te ont
moeten, is het een slag in het gezicht en de
toekomst zal moeten leeren, hoe de „Duce" op
zulk een openlijke beleediging van zijn prestige
zal reageeren. Heeft Duitschland gedacht, dat
de Oostenrijksche nationaal-socialisten op deze
wijze een nog sterkeren steun van Italië voor
Oostenrijk konden verhinderen? Indien dat het
geval is, zou zijn bescherming wel eens een
enorme misrekening kunnen blijken te zijn. Het
zou trouwens niet de eerste keer wezen, dat
Duitschland zich verbazingwekkend verrekent.
PRAAG, 25 Juli. Volgens betrouw
bare berichten uit Weenen heeft de
putsch in de Oostenrijksche hoofd
stad door nationaal-socialisten plaats
gehad. De bezetting van de „Ra-
vag" is het begin geweest van een
poging der nationaal-socialisten, het
bewind in handen te nemen.
Omstreeks 1 uur in den middag drongen
nationaal-socialisten, die gekleed waren in
uniformen van de Heimwehr en de politie, in
de studio van de „Ravag". Onder de bedreiging
met revolvers werd de omroeper gedwongen
mede te deelen, dat Dollfuss en zijn regeering
waren afgetreden en dat het bewind was over
genomen door dr. Rintelen.
Nadat dit was geschied trokken ongeveer 144
nationaal-socialisten naar de Bondskanselarij
aan de Ballhausplatz, waar zij, daar zü gekleed
waren in uniformen van regulaire troepen, zon
der moeite konden binnendringen.
Met de revolvers in de hand hielden zij
de beambten, die voor de bewaking moeten
zorgen, in bedwang, en een aantal begaf
zich naar de kamer van den Bondskanselier
op de eerste verdieping, waar zij Dollfuss,
Fey en den staatssecretaris voor de veilig
heid, Karwinsky, aantroffen. Alle drie wer
den gearresteerd. Dadelijk daarop werd
Dollfuss weggevoerd, waarbij eenige schoten
op hem werden gelost, tengevolge waarvan
hij ernstig gewond werd en in den loop van
den avond is gestorven.
Daarop dwongen de nationaal-socialisten Fey,
onder bedreiging met revolvers, zich op het
balcon te begeven en tot de op de Ballhausplatz
intusschen verzamelde troepen van de Heimwehr
en de politie mededeelingen te richten, de
Bondskanselarij niet te bestormen.
De nationaal-socialisten, die dreigden Fey en
Karwinsky eveneens te zullen doodschieten,
wanneer zij geen vrijen aftocht kregen, zijn
tegen den avond in de gelegenheid gesteld te
vertrekken. In vrachtauto's zijn zij daarop naar
de Duitsche grens gebracht en over de grens
gezet.
De minister van Onderwijs, dr. Schuschnigg
heeft voorloopig de leiding van de regeering op
zich genomen.
Te Weenen is onmiddellijk de verscherpte
staat van beleg afgekondigd. Na 8 uur des
avonds mocht zich niemand op straat bevinden
en alle café's moesten gesloten zijn. Alle belang
rijke punten der stad zijn door troepen van de
Heimwehr en de politie bezet. Demonstraties
zijn verboden en elke poging tot samenscholing
of oproer zal standrechtelijk worden gestraft.
Donderdagochtend zullen de ge
zanten van de groote mogendheden
en van de Kleine Entente bijeen
komen ter bespreking van den toe
stand. In regeeringskringen kon men
hedenavond nog geen enkele me-
dedeeling doen over de te nemen
maatregelen tot het handhaven van
de orde en de rust in het land.
Minister Schuschnigg heeft in zijn rede, die
hij hedenavond voor de radio heeft gehouden,
verklaard, dat de regeering de orde zal hand
haven en de politiek van Dollfuss zal voort
zetten. „Oostenrijk zal Oostenrijk blijven," aldus
besloot hjj.
Men schrijft ons van bijzondere zijde uit Ber
lijn:
Over de verhouding tusschen Kerk en Staat
zijn door de regeeringsautoriteiten in het
Nationaal-Socialistische Duitschland reeds
opzienbarende woorden gesproken.
Het meeste opzien baarden van de in den
jongsten tijd hierover gesproken woorden, die
welke Göring uitsprak te Keulen, zoo juist van
een audiëntie komend bij den kardinaal-aarts-
bisschop, van de dreigende strekking zijnde, dat
de Kerk het beste deed „zich te voegen"
zooals er overigens meer opzienbarende woorden
vielen, wanneer Pruisens premier en opper-
jachtmeester zich op een terrein van delicate,
geestelijke waarden begaf, zooals b. v. dat van
het Recht.
Thans heeft een ander lid der Rijks- en Prui
sische landsregeering over de verhouding van
staat, den nationaal-socialistischen staat, en
Kerk gesproken, de minister van eeredienst
Rust.
Rust hield Maandag bij gelegenheid van de
eedsaflegging door den nieuwen katholieken
bisschop van Hildesheim, Mgr. Dr. Machens,
een toespraak, waarvan eenige passages een zeer
actueel belang hebben. Wij laten ze hier vol
gen.
„Aan Uw leiding zijn toevertrouwd Duitsche
„menschen, tevens burgers van den nationaal-
„socialistischen staat. De wil van den Leider
„van het Duitsche Volk en van zijn regeering
„is erop gericht in den hoogst mogelijken graad
„van samenleven en saamhoorigheidsgevoel den
„waarborg te scheppen tegen het tragische uit
eenvallen der natie, waarvan de geschiedenis
„zoo menigmaal getuige was.
„De verantwoordelijke (spat. van ons)
„nat.-socialistische leiding wil geenszins con-
„flicten scheppen.
„De taak van den nat. socialistischen staat
„is een andere die der christelijke kerken,
„zij staan echter tot elkaar niet in vijandige te
genstelling.
„Een vernietigingsstrijd van beide voor het
„volk derzelfde menschen in resp. zijn nationale
„en kerkelijke samenhoorigheid verantwoorden) -
„ke leidende machten, zou slechts in staat
„zijn den doodsvijanc van de christelijke-ger-
„maansche zedelijkheid en de cultuur van het
„avondblad de overwinning te bezorgen."
Een opmerking is hier op haar plaats. De Ka
tholieke Kerk denkt er wel niet aan ooit een
vernietigingsstrijd te voeren. Haar geschiedenis
toont aan, dat het meer haai rol is martelares
te zijn, dan martelaren te maken.
Overigens klinken de woorden van Dr. Rust
schoon, en staan zij in scherpe tegenstel
ling tot de wijze van spreken van Gö
ring, welke de meest transcendenteele. geestelij
ke problemen zou willen afdoen in den auton-
tairen toon, waarmede een overste in de ka
zerne alle voorvallen aanpakt
De woorden van Rust zijn van actueel belang,
daar immers de regeling van de verhouding
tusschen de nationaal-socialisten en de Katho
lieke Kerk nog lang niet voltooid is.
De sensationeele gebeurtenissen, welke in de
eerste helft van Juli de aandacht vroegen, heb
ben haar geheel afgeleid van het probleem Kerk
en Staat, dat voor wat de Katholieke Kerk in
Duitschland betrof, nog een nadere oplossing
moest vinden in de onderhandelingen over be
paalde toepassingen van het Concordaat.
Het concordaat was tot stand gekomen, niet
zonder dat eerst in Vaticaansche kringen uit
eenloopend oordeel over de opportuniteit te
overwinnen was geweest.
Tot voorstanders van het sluiten behoorden
van den aanvang af de kardinaal-staatssecreta
ris, Pacelli, die nuntius was geweest te Berlijn,
en aan wiens beoordeeling van de Duitsche toe
standen dus groote waarde moest worden toege
kend. Zooals bekend oefenden de naar Rome
uitgeweken oud-voorzitter van het Centrum,
Mgr. Kaas en later ook vice-kanselier von Pa
pen drang ten gunste van het sluiten van het
concordaat uit. Een invloedrijk promotor ervan
was ook de aartsbisschop van Freiburg.
De H. Vader zelf was, naar sterk verluidt,
voor een afwachtende houding.
Men weet, dat de uitvoering van de Concor-
daatsbepalingen Rome groote teleurstelling heeft
gebracht. Het staatssecretariaat had einde Mei
aanteekening van meer dan 400 gevallen, welke
schending van het concordaat beteekenden.
Het is bekend, dat in de laatste helft van
Juni, na de bisschoppen-conferentie van
Fulda, te Berlijn onderhandelingen zijn
gevoerd, die ten doel hadden overeenstemming
te bereiken inzake de gewraakte toepassingen
van het concordaat.
Omtrent deze inderhandelingen, waaromtrent
tot nu toe een diep stilzwijgen in acht werd ge
nomen kunnen wij het volgende melden.
Aanvankelijk heeft men te Rome, bii de Curie
zelf getracht tot overeenstemming te komen
met de Duitsche Rijksregeering over de con-
WEENEN, 26 Juli. Omtrent het overlijden van
den bondskanselier Dollfuss vernemen wij het
volgende;
Des morgens had een zitting van den minis
terraad plaats gehad, die tot des middags 4 uur
werd verdaagd. In dien tusschentijd had de
bondskanselier dr. Dollfuss met bondsminister
Fey en den staatssecretaris voor de Veiligheid
Karwinsky in zijn werkkamer eenige dringende
zaken te bespreken.
Plotseling reden eenige auto's de poort van
de bondskanselarij aan de Ballhausplatz bin
nen. Deze auto's waren bezet met mannen in
Heimwehr-uniform. Een groep drong de wacht
binnen en een andere groep snelde naar de
eerste verdieping, waar de werkkamer van dr.
Dollfuss is gelegen. De bondskanselier had zijn
besprekingen juist beëindigd en was met staats
secretaris Karwinsky naar een aangrenzende
kamer gegaan. Hij moet het lawaai op de trap
hebben gehoord en begaf zich toen naar een
anti-chambre, die verbinding heeft met het
trappenhuis. Intusschen was de deur van de
anti-chambre naar het trappenhuis reeds door
een wacht gesloten.
Dollfuss, die in gezelschap was van
een bediende, zeide, dat hij naar
cordaatstoepassing. Nadat gebleken was, dat
dit niet ging, besliste Rome aan een vertegen
woordiging van het Duitsche episcopaat mach
tiging te verleenen te Berlijn te onderhande
len met vertegenwoordigers van de Rijksre
geering en van de nat. socialistische partij.
Tot de voornaamste punten, welke de bisschop
pen-conferentie te Fulda te behandelen had,
behoorde dan ook de aanwijzing van de bis
schoppen die het episcopaat zouden vertegen
woordigen.
Reeds einde Juni was door de onderhande
laars te Berlijn een overeenkomst bereikt,
welke onmiddellijk aan Rome werd voorge
legd. Men dient te bedenken, dat het te Ber
lijn slechts ging om officieuse, voorbereidende
onderhandelingen, over de aanvaarding of
verwerping van welker resultaat in laatste in
stantie de verdragsluitende partijen, eener-
zijas de H. Stoel, anderzijds de Rijksregeering
te beslissen hebben.
Omtrent den inhoud wordt een diep stil
zwijgen in acht genomen. Waarschijnlijk be-
hooren echter deze bepalingen als de voor
naamste tot dien inhoud.
De Katholieke Kerk ziet af van onafhan
kelijke, eigen sportorganisatie der Katholie
ke Jeugd, alsmede van eigen sociale actie.
De Duitsche regeering erkent de ongehinder
de uitoefening van het recht der katholieken
zich te vereenigen in zuiver religieus en cha
ritatief verband.
Omtrent de mogelijkheid eener spoedige aan
vaarding door Rome is men in Berlijnscne Ka
tholieken kringen niet zeer optimistisch ge
stemd.
Men meent, dat de gewelddadige dood van
Dr. Klausener en van Probst in Rome de vrees
hebben verwekt, dat bij de heerschende anti-
Katholieke mentaliteit in bepaalde toonaan
gevende kringen van het „nieuwe Duitschland"
op de naleving eener overeenkomst toch geen
staat zou zijn te maken, Heeft nu Dr. Rust
in bovenaangehaalde woorden een poging wil
len doen, Rome weer meer vertrouwen in de
bedoelingen van de „verantwoordelijke" nat.
socialistische leiding te wekken?
Het is echter opvallend, dat de „Osservatore
Romano" binnen 10 dagen tijd drie hoofdar
tikelen publiceerde, waarin zeer scherp werd
stelling genomen tegen bepaalde practijken van
het nationaal socialisme, practijken, die een
groot deel van het nat. socialisme zelf uitma
ken. Het eerste artikel naar aanleiding van
Hitler's Rijksdagrede, waarin de scherpe stel-
lingname zich dan toch tegen de hoogste „ver
antwoordelijke" leiding richtte, het tweede
naar aanleiding van het bekend worden van den
gewelddadigen dood van Proost, en Zondag het
derde, waarin het blad het c.oor het nat. soci
alisme in Oostenrijk gekweekte terrorisme ver
oordeelt.
Bovendien, Zondag JJ. is in alle katholieke
kerken van Duitschland van den kansel een
veroordeeling voorgelezen, door Rome uitge
sproken tegen de sterilisatiewet.
Door sommigen wordt uit een en ander af
geleid, dat de Katholieke leiding, na een pe
riode van rijp beraad, tot een weloverlegde
beslissing inzake de door haar aan te nemen
houding is gekomen.
Het is onloochenbaar, dat zeer vele chris
tenen in Duitschland niet tot de Katholieke
Kerk behoorend, opzien naar Rome, nu hun
eigen leiders in zeer groote getale smadelijk
gezwicht zijn voor een strijd, dien die de we
reldlijke macht hun heeft aangezegd.
de kamer van den Bondspresident
zou gaan. Op weg daarheen moest
hij de congreszaal passeeren. Toen
hy zich in de zaal bevond werd de
deur ingetrapt en met geweerkolven
vernield. Tien a twaalf nationaal-
socialisten stormden naar binnen
en de eerste, die Dollfuss zag, loste
van zeer korten afstand twee
schoten op den bondskanselier.
Eén schot trof hem in den hals, een
ander schot trof hem onder den
schouder. Dollfuss hield om af te
weren de handen voor het gelaat.
Hij draaide even terzijde en sloeg
toen achterover op den grond. Nog
even riep hij: ,,Help, help!" en
toen verstomde het geluid. De be
diende. die hem gevolgd was werd
door de nationaal-socialisten tegen
den muur geplaatst. Geruimen tijd
bleef de stervende bondskanselier
met zijn moordenaars alleen. Eeni-
gen tijd later werd Minister Fey
door eenige putschisten naar Doll
fuss geleid, die op een divan was
gelegd. Er lag een doek over zijn
hoofd. Minister Fey ontdekte aan
den halfs een noodverband waar
uit bloed vloeide.
Met zwakke doch toch nog vaste
stem verzocht Dr. Dollfuss Minis
ter Fey zich het lot van zijn vrouw
en kinderen aan te trekken. Ver
der verklaarde hy, dat er om
zijnentwege geen bloed vergoten
moet worden.
Een verder onderhoud lieten de
moordenaars van Dollfuss niet toe.
Het is tot dusverre niet bekend hoe
laat Dollfuss gestorven is. Hem is
door zijn moordenaars, zoowel ge
neeskundige als geestelijke bijstand
geweigerd.
Toen de regulaire troepen weer meester
waren van den toestand is het lyk van den
gestorven bondskanselier overgebracht naar
zijn werkkamer, waar het is opgebaard.
Het stoffelijk overschot is met een wit kleed
bedekt. Een crucifix is boven zijn hoofd ge
plaatst en vier soldaten van het bondsleger
vormen de eerewacht.
WEENEN, 25 Juli. Officieel wordt medege
deeld, dat bij de onderhandelingen tusschen
de opstandelingen en de regeeringstroepen men
den nationaal-socialisten vrijgeleide naar de
Duitsche grens had toegezegd, indien er bij den
putsch geen dooden zouden zijn gevallen. Door
den moord op Dollfuss was deze toezegging
echter vervallen.
In Oostenrijksche regeeringskringen
acht men door het feit, dat de
Duitsche gezant te Weenen als be
middelaar voor de nationaal-socia
listische opstandelingen is opgetre
den, bewezen, dat er betrekkingen
hebben bestaan tusschen de Duit
sche Rijksregeering en de putschis
ten, en dat de Rijksregeering van de
putschpoging op de hoogte was.
Omtrent de politieke gevolgen van den mis
lukten putsch van de nationaal-socialisten
konden hedennacht nog geen mededeelingen
worden gedaan. Deze putsch was geen revolte
van grooten stijl, doch was niettemin zorg
vuldig voorbereid en werd volgens een vast
plan uitgevoerd.
Het doel was tweeledig: ten eerste de be
zetting van het gebouw van de „Ravag" in de
Johannisgasse en in de tweede plaats de
moord op den Bondskanselier.
BONDSKANSELIER DR. DOLLFUSS VER
MOORD.
NAZI-REVOLUTIE IN WEENEN.
Ilegeeringsmaatregel in verband met de stijging
van den Japanschen invoer in Ned Indië; con-
tingenteering van aardewerk.'
De Nederlandsche Nationale Bedevaart te Lour"
des aangekomen.
De tweede dag van de Vierdaagsche te Nijme
gen.
Ernstige ontploffing in de haven van Ouddorp;
meisje gedood, twee zwaar gewonden.
De beurs van New-York zette ongeanimeerd
in en behield een gedrukt karakter.
WEENEN, 25 Juli. Minister Fey heeft voor de
radio een rede gehouden, waarin hij het vol
gende zeide:
„De verschrikkelijke gebeurtenissen, die ons
zwaar beproefd land heden hebben getroffen,
komen op het volgende neer.
Vanmorgen te 11 uur bevonden wij ons in
ministerraad bijeen, waar enkele leden van het
kabinet aanwezig waren. Te kwart voor twaalf
berichtten ons eenige Heimwehrleden, dat zich
in de Siebensternenstrasse lieden in uniformen
van politie en leger op verdachte wijze ophiel
den. Ik deelde dit Dollfuss mede, waarop deze
den ministerraad onderbrak en schorste tot den
middag. Daarna noodigde hij mij en Karwinsky
uit, in zijn bureau te beraadslagen. Als minister
speciaal belast met de veiligheid droeg ik ïuit.-
generaal Zehner op, zich naar het ministerie
van oorlog te begeven om de noodige voorbe
reidingen te treffen met het oog op het onmid
dellijk in actie komen van het leger. Tevens
werden telefonisch aan de politie opdrachten
verstrekt, terwijl ik de officieren van het
Schutzcorps beval, de noodige maatregelen te
nemen voor de alarmeering van alle vrijwillige
troepencorpsen. Terwijl wij nog beraadslaagden,
reden eenige auto's, bezet met een groot aantal
zwaargewapende mannen in uniform de bin
nenplaats op. De auto's reden tot op den Ball-
platz tot voor den hoofdingang der bondskan
selarij. Aangezien zij in officiersuniform waren,
konden zij gemakkelijk binnendringen. Onder
bedreiging met geweren en revolvers dreven zij
de beambten op een hoop, waarna zij de bu
reaux binnendrongen. Op het hooren van het
lawaai ging ik de gang in en stootte op een
troep zwaargewapende mannen, die mij dwon
gen in mijn kamer terug te gaan, waar ook
Karwinsky werd gebracht. Dr. Dollfuss zagen
wij niet meer terug.
Na ongeveer anderhalf uur kwam een
zwaargewapende patrouille mij in myn
kamer afhalen en bracht men mij naar het
bureau van den bondskanselier, dien wij
gewond, liggende op een divan, aantroffen.
Dr. Dollfuss verzocht mij, voor het geval
hem iets ernstigs mocht overkomen, voor
zijn vrouw en kinderen te willen zorgen en
gaf mij verder de opdracht, zoo mogelijk
bloedvergieten te vermijden en dit ook asm
de andere ministers mede te deelen.
Daarop werd ik weder teruggevoerd en bleef
tot 6 uur doorloopend bedreigd. Inmiddels had
de bondspresident Miklas minister Schuschnigg
belast met de waarneming der regeering en
volmachten verleend te handelen, zooals onder
de gegeven omstandigheden noodzakelijk zou
zijn. Deze zond den minister voor Sociale Voor
zorg, Von Neustaedter-Stuermer, naar het pa
leis van den bondskanselier. Daarop kwam een
patrouille in mijn kamer, die mij naar het bal
con aan de frontzijde voerde. Van af het balccts
kon ik overleg plegen met minister Von Neu
staedter-Stuermer, die mij mededeelde, dat de
regeering vrijen aftocht aan alle muiters aan
bood tot aan de grens, indien zij alle gevange
nen zonder letsel zouden loslaten.
Alle gevangenen zijn daarna onder doorloo-
pende bedreiging bevrijd.
In geheel Oostenrijk, vooral in Stiermarken,
hebben groote groepen nazi's gepoogd, gendar
meriepos ten en Heimwehrkazemes te overmees
teren. Overal zijn zij teruggedrongen. In geheel
Oostenrijk heerscht rust. De regeering is mees
ter van den toestand."
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 760.3
Vorige stand: 762.3
