Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | 29 juli 1934 | pagina 8

met giftige wapens

m

Gaat Hirsch weg?

ft

Wl

S:

ft

m

IN HET REIS-SEIZOEN

Wi

,7

*7

'Mt:

3Z

F

sz

ZONDAG 29 JULI 1934

MASSAMOORDENAARS

Ontelbare slachtoffers

2

3

S

6

3

9

/6

/S

^9

2o

*9

3o

9'

93

97

99

*9

1 De reinste gezagsondermijning vanboven af! g

Vliegen, schorpioenen, slangen,
bloemen en planten

Landbouwhuishoudonderwijs

Fritz spreekt de booze plannen
tegen en vertelt meer o.a.
over Dotza

ONS PRIJSRAADSEL

De Tse-tsevlieg, verwekster van de
slaapziekte

Een letterraadsel

Oplossing vorig raadsel

JO

J3L

/3

JS

21

22

23

2S~

26

2S>

3/

32

33

!~>:3

3/

3S

36

3S

Of

I/O

W-

J/Z

i/6

t/8

So

SI

S3

SS

H.H. WIJDINGEN

Paters van den H. Geest

RAMING EN OPBRENGST
P. T. T.

,H eil"-gymnastiek

DRIEMAAL INGEBROKEN

MUZIKALE OPVOEDING
DER JEUGD

Het katholiek congres te Den Haag

NAAR DE MISSIE

Orde, rust en g

zedenbederf

'n Gordijntje
is opgegaan

'Nen rooien gloed van schaamte brandde jn

De strijd tegen de muggen is in dit jaar
getijde in vollen gang en al spreken we
steeds met een geringe overschatting over
muggenbeten, we zouden er niet zoo bloedig
tegen vechten, als die beten inderdaad zoo on
schuldig waren.

Dat z«n ze ook niet. Dagen lang kan men er
Jast van hebben en als de mug haar geraffi
neerd gebouwden snavel in de weeke huid van
een slapende baby heeft gepriemd, wees er
dan zeker van, dat de kleine wakker schrikt en
aan 't huilen slaat.

Maar onze nationale mug is nog maar een
Buigeling vergeleken bij haar tropische colle
ga s, die een reeks ziekten en misdaden op hun
geweten hebben.

Aanschouw b.v. den muskiet. In legerscharen
van millioenen zweven zij aan boven de rivieren
of over de steppen en beter dan tien bataljons
soldaten met machinegeweren scheren zij de
bewoonde streken glad. Geen mensch of hij
vlucht voor den verschrikkelijken beet van
dit nietig, maar gevaarlijk schepsel. Zelfs de
Ealkanmug is een gevaarlijk ondier. Weliswaar
is haar mondwapen zwakker dan dat van „onze"
mug, maar de beet veroorzaakt dikwijls koorts.
Kiekte en zelfs den dood. In dichte zwermen
vallen zij soms op him slachtoffer aan en be
werken zijn oogen, neus, mond en oor. Dat deze
beet zoo gevaarlijk kan zijn, vindt natuurlijk
niet zijn oorzaak in den beet zelf, of de kracht
waarmede hij wordt aangebracht, doch in het
feit, dat de beet giftig is. Ieder jaar boekt de
boer in den Balkan dan ook slachtoffers onder
zijn paarden, schapen en geiten en zelfs onder
de kinderen, die onbewaakt aan deze moorde
naars worden prijsgegeven.

Ook steekvliegen komen in den Balkan voor
en zijn minstens zoo gevaarlijk. Zij zuigen bij
voorkeur aan lijken en zien er niet tegen op
om daarna den mensch en het levend dier aan
te vallen, zoodat zij deze met lijkengif infectee-
ren, waartegen meestal niets te doen is.

De grootste en meest gevreesde moordenaar
onder de vliegen is wel de Tse tse-vlieg, die in
enkele jaren meer dan tweehonderd duizend
negers doodde. Van dit gehate dier vinden de
lezers een foto in deze beschouwing opgenomen.

Ook de wesp kan gevaarlijk zijn. De meeste
gevallen van wespenbeet beteekenen niet anders
dan wat pijn, soms heftige pijn en een kleine
opzwelling. Wanneer echter een wesp, die in
fruit verborgen zit, in den mond terecht komt
en het gehemelte of de tong treft, dan kan het
gevaarlijker worden. Als afweermiddel neme
men dan een lepeltje zout, met water bevoch
tigd. dat men langzaam doorslikt. Dan is er
verder de z.g. processiespin, die haar naam
dankt aan de gewoonte van deze dieren, om des
avonds in gesloten en keurig opgestelde gele
deren hun holen te verlaten en deze na den
rooftocht weder in dezelfde formatie op te zoe
ken. Zij zijn niet zoozeer door hun beet ge
vaarlijk dan wel doordat zij millioenen uiterst
kleine haartjes, die zij op hun rug hebben,
loslaten, nadat de haartjes de uitwerpse
len der spinnen hebben opgenomen. Deze uit
werpselen zijn vergiftig en vullen de lucht
met doodeliik gevaarlijk zwevende gifhaartjes.
In ons land zijn deze ongemoedelijke diertjes
gelukkig onbekend, in zuidelijke landen als Ita
lië, maar vooral Griekenland, komen zij veel
vuldig voor. Toch hebben ook wij enkele spin-
soorten, die men beter niet in de hand kan
nemen. Zoo bestaat er een vieze grondspin, die
gemakkelijk onder het bereik van kinderen
komt, doordat zij zoo rustig op den grond zit
te loeren en zich gemakkelijk laat vangen. Ook
de kruisspinnen hebben gevaarlijke momenten
aoch bijten alleen wanneer zij in moeilijkheden
zijn. Hun beet is dan echter voldoende sterk
om de huid te kwetsen.

Een verschrikking der Aziatische steppen is
de spin, die nauwelijks twee centimeter lang is,
doch die niettemin den naam kreeg van „zwarte
wolf". Dit gevaarlijk dier valt paarden en run

deren aan en men heeft berekend dat onge
veer een derde der kameelen door deze spin
wordt vermoord.

Het symbool der booze geesten bij de oude
Egyptenaren was de schorpioen, wiens gif door
de tropenzon nog gevaarlijker wordt. Sommige
schorpioenen hebben een lengte van twintig
centimeter. Met hun staart steken zij hun
slachtoffer, wanneer zij het niet met hun twee
lange grijparmen kunnen overweldigen. De
steek van den schorpioen is niet alleen smartelijk
maar ook levensgevaarlijk. Na heftige krampen
treedt meestal een vergiftiging op, die men met
strychinevergiftiging zou kunnen vergelijken.
Alleen in Mexico stierven omstreeks 1860 in
het dorp Durango van de 1600 inwoners meer
dan tweehonderd menschen, die des nachts op
strooptocht gingen tegen den schorpioen, om de
premie te verdienen, die op zijn „hoofd" gesteld
was. Het gif van den schorpioen is vrijwel van
gelijke sterkte als dat van de slang, het werkt
even zenuwverlammend en bloedverstijvend.
Trouwens, de slang zelf behoort tot de aller
gevaarlijkste dieren met gif wapens. Van de
1550 slangen, die we kennen, zijn er niet min
der dan 900 vergiftig. Alleen in Engelsch-Indië
sterven, naar men zegt, per jaar meer dan
19.000 menschen aan slangenbeten.

Maar ook op den bodem der zee wonen die
ren, die vochtige giffen afscheiden. Zij zijn te
gevaarlijker naarmate zij een gedaante hebben,
die er alleszins onschuldig uitziet, n.l. de ge
daante van een bloem of een plant. Door hun
schoonheid en hun vorm lokken zij menig dier,
doch nauwelijks komt de bezoeker in contact
met de plant, of hij verwekt een explosie van

De gevaarlijkste schorpioen,
de Zuid-Amerikaansche

De Oost-Indische spin. een gevaarlijke
schorpioensoort

vergif, dat het slachtoffer bedwelmit en doodt.
Het gif zit in ontelbare haartjes verborgen en
het komt voor, dat één enkele vangarm van
zulk een plant meer dan zes millard zulke
haartjes bezit.

Ook kwallen maken zich aan vergiftiging
schuldig, die echter van lichteren aard is. Zij
vallen de parelvisschers aan, die vaak met jeu
kende ledematen dagen lang rondloopen.

Zoo zijn er talrijke, om niet te zeggen ontel
bare dieren, die zwaar gewapend rondloeren
naar slachtoffers, om ze met hun gif te ver
lammen. Eenige exemplaren van deze gevaar
lijke gifmoordenaars vindt men op deze blad
zijde.

DEVENTER (Rijkslandbouwhuishoudschool

„Nieuw-Rollecate"). Geslaagd voor huishoudkun
dige ten plattenlande de dames: H. Dijkstra,
Veendam; M. Groeneveldt, De Krim; G. Hofman,
Deventer; I. ten Hoopen, Enschede; A. Kringma,
Boxum; A. Klein Lankhorst, Apeldoorn; F. R.
Krail, Veendam; H. Lamberts, Emmen; E. de
Langen, Coevorden; M. Leeuwenburgh, Numans-
dorp; G. Möller, Deventer; F. Mulder, Wildervank;
J. Nüenhuis, Winterswijk; L. Olthoff, Lochem; T.
Schuurmans. Amsterdam; G. Tegeler, Glanesbrug;
B. Vorkink, Lochem; A. Vos, Tiengemeten; A.
Westendorp, Deventer.

„Onze Friedl zijn wij kwijt; juist dezer dagen
is zij getrouwd en ik was tot mijn spijt te laat
uit het buitenland terug, om haar persoonlijk
te kunnen complimenteeren. 't Is een gevoelig
verlies voor ons, maar tja, „wo die Liebe hin-
fallt, wachst kein Gras". Ik wensch haar na
tuurlijk alle goeds toe, maar ben er intusschen
van overtuigd, dat Fraulein Dotza na verloop
van tijd weer zal terugkesren. Het tooneelbloed
kruipt toch, waar het niet gaan kan", aldus
Fritz Hirsch.

Sprekend over het afgeloopen seizoen, meent
Hirsch, dat „Zwei Herzen im Dreiviertel Takt"
financieel het meest succes boekte, terwijl van
artistiek standpunt bekeken „Liebe blüht auf al
len Wegen" den voorrang verdient.

Uw plannen voor het nieuwe seizoen?

In September beginnen wij weer met „Für
Dich Marie Louise". Ons eerste nieuwe stuk zal
dan zijn de oer-opvoering van „Die gelbe Lilie"
van den Hongaarschen componist Krauss, die
zelf de première zal dirigeeren, zooals trouwens
in het komend seizoen elke componist de eerste
opvoering van zijn operette zal leiden. Verder
staat op het nieuwe repertoire ,,Leutnant
Schmetterling" van den jongen, eveneens Hon
gaarschen componist Komjati. Paul Abraham,
Robert Stolz en Franz Lehar, de operette-phe-
nomenen, zullen vanzelfsprekend ook van de
partij zijn. Het is zelfs mogelijk, dat wij de ope
rette van Tauber in ons speelplan zullen opne
men, waarbij de beroemde Richard persoonlijk
zijn product luister komt bijzetten. Over 't al
gemeen beleven de nieuw te brengen operettes
bij ons hun wereldpremière, hegeen de aan
trekkelijkheid voor het publiek belangrijk ver
hoogt."

Komen er wijzigingen in het ensemble?

„Weinig. Buiten Friedl Dotza's uittreden, dat

ik, zooals gezegd, slechts als tijdelijk beschouw,
krijgen we deze mutatie, dat Maria Eisner, die
reeds eerder bij ons optrad, geëngageerd is. Als
bijzondere attractie heb ik den heer Karter uit
Weenen, die bij Max Reinhardt is opgetreden en
van wien ik mij veel voorstel. Ziegler zwaait, als
altijd, den dirigeerstaf in afwisseling met Lich-
tenstein, zoodat u ziet, dat er maar weinig ver
anderingen in komen".

Had uw reis een zakelijk karakter?

We stellen u voor, in dit reis-seizoen ook eens
een tochtje te maken en wel door ons eigen
land. We zullen een 8-tal onzer provinciën
aandoen, om na afloop van onzen tocht op de
plaats der cijfers in de figuur in het boven-
vak 125 den eersten regel, en in het beneden-
vak 2655 den tweeden regel van een aller
aardigst rijmspreekwoord te lezen te krijgen.

5. 38. 39. 40. 48. 35. 34: plaats in Noord-
Holland.

10. 7. 48. 49. 50. 13. 35. 36. 37: plaats in
Overijsel (Twente).

48. 45. 46. 47. 12: plaats in Zuid-Holland.

51. 15. 16. 14. 1. 48. 36. 22: dito in de on
middellijke nabijheid van de vorige.

16. 6. 7. 22. 11. 18. 48: plaats in Noord-
Brabant.

33. 34. 22. 23. 25: plaats in Drente.

44. 42. 14. 8. 9: plaats in Utrecht.

52. 54. 20. 21. 37. 28. 29: plaats in Limburg.

9. 14. 24. 46: plaats in Gelderland.

30. 17. 2. 3. 26. 27. 34. 32. 52. 53. 55: een der
Zuidhollandsche eilanden.

19. 31. 41. 43. 19. 4: industrie-streek in
Overijsel.

Onze verhuispartij behalve met het woord
op den 8en regel geschiedt als volgt:

D

e

moe

r

a

t

i

e

K

O

org

e

z

a

n

g

V

e

n s t

e

r

n

i

s

c

a

r t o

n

n

a

g

e

g

e

zon

d

h

e

i

d

1

i

eft

a

1

1

i

g

H

e

neg

0

u

w

e

n

m

e

d e d

i

n

g

e

r

b

e

den

k

e

1

k

u

i

t m o

n

d

i

n

g

v' v

•/«V
v.

V.

j. A
./'v-

'Jf.'n

•fP'l:*

y&A.

i

y.'j*.

W;V

li;xn

vV.'V

i'-v/'i

sv>.'V.

Zoodat de „raad aan langslapers" luidt:

De morgenstond heeft goud in den mond.

„Laat die extra-hulp bij uw prijsraadsels
maar weg dan hebben we wat langer werk
met het zoeken, naar de oplossing, zoodat we
dan wat langer bezig zijn met de gezonde
hersengymnastiek, waar het toch voornamelijk
om te doen is."

Aldus het advies van eenige bekwame puzze
laars.

Ons antwoord: We vinden het voorstel zeer
aantrekkelijk, doch.... daardoor aan de min
der geroutineerde lezers de gelegenheid totaal
te ontnemen, om ook eens een prijsje te be
machtigen „zal niet gaan". We blijven bij
cns systeem: nu eens wat lastiger, en dan
weer eens wat eenvoudiger in gezellige af
wisseling. Dan bevredigen we ook de dappere
puzzelaars, wier volharding door een paar ont
boezemingen, uit de hoofdstad en uit Twente,

aardig werd vertolkt. Zoo b.v. door laatstge
noemde:

In 't puzzelen ben ik nog maar een leek.
Ik puzzel en oefen dus hard elke week.
Dat ik klaar kwam met die „Verhuispartij",
Dat stemde vanzelf me bijzonder blij....

PRIJSWINNAARS ZIJN:

Mej. Lia van Baaien, J. P. Coenstraat 35,
Utrecht.

H. J. Bekker, Zuidoostsingel 9, Bergen op Zoom.
R. J. Bosch, Maart. v. Rossemstr. 6, Arnhem.
B. van Doorn, Zonstraat 79, Utrecht.

Paul Franke, Heerengracht 165, A'dam (C.).
K. van Gemert, Edenstraat 47, Eindhoven.
Mej. Annie Habraken, Antoniestr. 5, Haarlem.
W. M. D. Heijs, Berg en Dalsche Weg 300,
Nijmegen.

Mej. G. Kimmijzer, Mesdagstraat II, Amster
dam (Z.).

L. Koenders, Langendijkstraat 9, Haarlem.
J. Krak, Hendrik de Keijserstraat 72 boven,
Utrecht.

G. H. v. d. Kroef, Dr. Schaepmanplein 10,
Utrecht.

G. H. Lefèbre, Agatha-Dekenstraat 29, Amster
dam (W.).

Mej. C. Lüsscher, Bouriciusstraat 20, Arnhem.
Mevr. A. A. J. de ManTheewes, Bloemveld
laan 6, Overveen.

J. van Mechelen, Berchemlei 204, Borgerhout-

Antwerpen (België).

J. M. Otto, Nieuwendammerdijk 207, Nieuwen-
dam.

Koos v. d. Poel, Baronielaan 142, Breda.
Fr. Robat, Kerkstraat 41, Arnhem.
M. Schloosz, St. Jozefklooster, Venraij.
Mej. Annie v. Steenderen, Beukstraat 11,
Utrecht.

Mevr. Van Tol, Valkenburgerlaan 67, Heem
stede.

W. de Waal, Adm. de Ruyterweg 124, Amster
dam (W.).
j. Wielens, Bleekweg 63, Enschede.

Mej. Jo Wittmarschen, Oude Waal 6, A'dam.

Oplossingen tot Donderdag 12 uur aan den
heer G. M. A. Jansen, Ruijsdaelstraat 60,
Utrecht.

„Zuiver zakelijk. Met directeur Helm bezocht
ik Zurich, waar wij misschien den volgenden
zomer zullen optreden, Weenen en Budapest".
Over Budapest is Hirsch enthousiast. „Een be
wonderenswaardig volk, die Hongaren. Ik was
juist daar, toen Prins Hendrik was overleden.
Je kon je werkelijk in Holland wanen. Iedereen
sprak over het tragisch verlies en vooral de
Koningin en de Prinses, die in Hongarije met
een kinderlijke liefde vereerd worden, stonden
in het middelpunt der belangstelling. Ik heb op
de Nederlandsche legatie het rouwregister getee-
kend; er stond een lange file menschen: Hon
garen, die dankbare herinneringen hadden aan
het kleine Holland en die dankbaarheid bij den
dood van Prins Hendrik wilden toonen. Maar
om op de kunst terug te komen. Ik geloof, dat
in Budapest het beste tooneelleven bestaat ü-n
de wereld. Weenen is me geducht tegengeval
len, geen lach meer en geen vroolijkheid. Geen
wonder trouwens! Men doet er meer aan poli
tiek, dan aan kunst."

Nog iets, Herr Hirsch: hoe staat 't met
uw filmplannen?

Hirsch trekt de wenkbrauwen op: „Niets de
finitiefs. Ik kan u wel zeggen, dat wij al eenigen
tijd onderhandelingen voeren met Philips over
het draaien van een operettefilm."

Heeft u nog plannen voor het buitenland?

„Hier weggaan, mijnheer? Geen denken aan!

Niet, omdat wij elders geen bestaan zouden kun
nen vinden integendeel: wij zouden ons zelfs
inWeenen kunnen vestigen, maar waarom zouden
wij het doen? Wij zijn te zeer aan ons publiek
gewend, wij zijn er op ingespeeld en voelen ons
na al die jaren aan Nederland verbonden. Nee,
nee, ik ga niet weg! Eén keer ben ik mijn pu
bliek ontrouw geworden en daarna heb ik be
loofd het nooit weer te doen. Ik blijf hier om
me te wijden aan de vroolijkheid, vroolijkheid,
waarmee ik de menschen de moeilijke dingen
van het dagelijksch leven wil doen vergeten."

Fritz Hirsch moest gaan fietsen met zijn twee
jongens. „Ik voel me 'n echte Hollander, nu ik
pas een fiets heb aangeschaft." En Hirsch ver
dwijnt, om zijn vaderlijke plichten te vervullen.

In de parochiekerk van Gemert heeft Z. H.
Exc. Mgr. B. Hilhorst, apost.-vicaris van Baga-
moyo, de volgende fraters van de congregatie
van den H. Geest tot Priester gewijd:

Fr. J. Bende uit Amsterdam, fr. J. Verbeek
uit Monster, fr. P. Schoonakker uit Millingen,
fr. M. Saelmans uit Weert, fr. A. van Lierop
uit Weert, fr. F. Sanders uit Nijnsel (St. Oeden-
rode).

De diensten der P. T. T. hebben over Juni
j.l. opgebracht:

posterijen f2.939.118 (f160.644 minder dan
vorig jaar en f 84.982 minder dan de begrooting)

telegrafie f361.850 (f58.711 minder dan vorig
jaar en f35.350 meer dan de begrooting);

telefonie f2.105.585 (f18.722 minder dan vo
rig jaar en f123.685 meer dan de begrooting);

postchèque- en girodienst f 808.813 (f 13 779
minder dan vorig jaar en f 182.413 meer dan
de begrooting);

totaal f 6 215.366 (f251.856 minder dan vorig
jaar en f246.466 meer dan de begrooting.

Voor de eerste zes maanden tezamen bedroeg
de opbrengst:

posterijen f 17.861.580 (f528 meer dan vorig
jaar en f26.120 minder dan de begrooting);

telegrafie f2.156.702 (f423 meer dan vorig
jaar en f288.202 meer dan de begrooting);

telefonie f 12.253.547 (f388.460 meer dan vorig
jaar en f 669.547 meer dan de begrooting)

postchèque- en girodienst f 3.470.830 (f 236.838
meer dan vorig jaar en f 265.430 meer dan de
begrooting)

totaal f35.742.658 if 626.249 meer dan vorig
jaar en f 1.197.059 meer dan de begrooting.

Rechter: V hebt driemaal achter
elkaar ingebroken in hetzelfde mode
magazijn. Wat hebt u allemaal ge
stolen?

Verdachte: Alleen maar een ja
ponnetje voor mijn vrouw, edelacht
bare, maar ik moest eenige malen
terug om het te ruilen.

Van de vele inzendingen die wij deze
week ontvingen, werd de prijs van 2.50
toegekend aan het hierboven gepubli
ceerde onderschrift, dat werd ingezonden
door den heer J. F. Vriends, Spade-
straat 16, Breda.

Wie zendt ons thans het geestig
ste onderschrift bij bovenstaand
plaatje? Aan den besten inzender
wordt een prijs van f 2.50 toe
gekend. Oplossingen tot Woens
dagavond a.s. aan de redactie van
ons blad. Op de envelop gelieve
men te vermelden „Onderschrift",

In het eere-comité voor het R. K. Congres
voor muzikale opvoeding der jeugd, dat 1 en 2
Aug. gehouden wordt te 's-Gravenhage in het
Aloysius-College, Oostduinlaan 50, hebben de
volgende persoonlijkheden zitting genomen:

als voorzitters: Z. Exc. Mr. H. P. Marchant,
Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen; en prof. dr. W. Mengelberg, dirigent
van het Amsterdamsch Concertgebouw-orkest
en als leden: Z.Exc. Mr. Ch. Ruys de Bee-
renbrouck, Minister van Staat en Voorzitter
der Tweede Kamer; Z. Exc. Mr. Dr. L. N. Dec
kers, Minister van Defensie; G. Bolkestein,
Rijksinspecteur van het Voorbereidend Hoo-
ger en Middelbaar Onderwijs; Mgr. Dr. P. J.
M. van Gils, voorzitter van den Onderwijsraad,
afd. Voorbereidend Hooger en Middelbaar
Onderwijs; Rector B. H. de Groot, voorzitter
der Interdiocesane Jeugd-Commissie; P. Dr.
Caecilianus Huigens O. F. M., directeur der Ned.
R. K. Kerkmuziekschool; Pastoor W. P. J. Jan
sen, oud-voorzitter der Ned. St. Gregoriusver-
eeniging; Prof. Dr. A. Smijers, hoogleeraar
muziekgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht; Mr. P. W. H. Truyen, hoofd-inspec-
teur L. O.; Mgr. Dr. Th. Verhoeven, directeur
van het R. K. Centraal Bureau voor Onderwijs
en Opvoeding; mevr. dr. Justine Ward, muziek-
paedagoge, eere-lid der Ned. St. Gregoriusver-
eeniging.

Van de Missionarissen van de H. Familie zul
len met de „Mamix van St. Aldegonde" op
14 September uit Genua vertrekken:

Naar de missie van Zuid-Oost-Bomeo: de pa
ters Theodoras van Diepen uit Heer-Hugowaard
(N.-H.), Jacobus Kusters uit Boxmeer (N.-Br.),
Antonius van Rossum uit Mill (N.-Br.), Joannes
Hagens uit Horst (L.) en broeder Longuinus
(Petras Siebers) uit Grave (N.-Br.), en naar
de missiestatie Semarang op Java: pater An
tonius J. Elfrink uit Didam (Gld.).

HllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllNillllllll BRABANTSCHE BRIEVEN

liiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

ULVENHOUT, 24 Juü 1934
Menier,

Daar is in de heele weareld
m streven, 'n verlaangen naar
eerbiediging van t gezag.

Eiken weidenkenden mensch, beu van de re
volutie-rommel, van scheldpartijen en leugen-
politiek, snakt naar maatschappelijke rust, die
t leven weer mogelijk maakt.

Eiken seerjeuzen mensch is bereid zijnen kop
nog wa dieper te buigen veur 't gezag, as ie daar
mee de bescherming van dazelfste gezag ver
krijgen kan.

Ik wil zeggen daarmee: eiken seerjeuzen
mensch wil gèren 't sterkste gezag steunen, er
dus wa „vrijheid" veur opofferen, dan dupe
worren van de teugelloosheid, die we nou al ja
ren moesten aanzien. Elke regeering, die kaans
ziet 't gezag te doen zegevieren, hee dus altij
den steun van 't ernstige deel, van 't beste deel
van 't volk.

Maar

't Gezag kan nie komen van 'n stuk of tien
regeerders alleen!

Gezag-voeren is gin kwestie van geweren,
van rups-auto's, van.... dooien-maken. Want
dan was in elk laand den beul 't opperste ge
zag. Terwijl ie toch maar 'n gering-geacht
knechtje is van 't Rechterlijk Gezag

Neeë 't gezag waar eiken vredelievenden
en ordelievenden mensch naar snakt, is nie te
brengen deur "n Regeering van 10-12-20 minis
ters of éenen Moes. 't Gezag mot, zoo as alles,
zoo as ik hier al zoo dikkels op aandere manie

ren neerschreef, komen van
ons allemaal.

Van éenen zucht naar orde!
Van éenen verlangen naar
rust.

Van éen streven naar 'n fat
soenlijke samenleving, waarin
geleefd, gewerkt, getierd kan worren.

'Nen patroon, die z'n personeel tiranniseert
oefent gin gezag uit! Hij kweekt opstaandigheid.

En personeel, dat veur gin goeie woorden en
heldere redeneeringen vatbaar is, bevordert gin
gezag veur z'nen arbeid, maar kweekt patroons
beschermers!), die 't personeel perbeeren
te fnuiken.

't Ouwe cirkeltje, amico!

'tKringeske van spoeg, da 'k as kwajongen
op school wel 's trok om 'n houtluiske, dat over
m'n bank liep. 'tDierke liep er in dood....l

Hoe ik aan dit praatje kom?

O, heel eigenaardig!

'kWas verlejen week 'n paar dagen op Sche
velingen.

Ge wit van ouds, eiken zomer, as 't effetjes
tusschen al 't werk gaat, dan gaai ik daar 's
even kijken.

Gin acht dagen meer, da kan nie meer lijen.
Nie omdat reizen zoow peperduur is! Inteugen-
deel. tls goeikoop genogt. Maar omdat de zur-
gen op den hof geregeld grooter worren. Ik
klaag daar nie over. 'k Houw de taanden op
mekaar. Ik doe da, in 't vaste geloof dat er
wel 's betere tijen zullen veromkomen.

Dat er wel 's 'n end zal komen aan de af
slachting van m'n melkbeesten, om de marga

rine-koningen te beveurdeelen. Dat er wel 's 'n
end zal komen aan 't opofferen van 'nen hee-
len boerenstaand aan 'n paar geldfamilies.

Ik was dan in Den Haag. En op Schevelin-
gen. 'tWas daar, dat er 'n gordijntje veur me
opgetrokken wier.

Da 'k 'n duidelijk inzicht kreeg op 't punt
van gezag, waarover ik deuze week m'n briefke
schrijven wou.

Waant al is 'nen mensch veur z'n plazier uit,
dan is daar nog nie mee gezegd, dat ie naast
zijnen arbeid ok z'n harsenpan stopgezet hee!

Wa ge veul genogt gebeuren ziet, tusschen
twee hokskes!

Menschen, die 'nen heelen dag seerjeus ge
werkt hebben, dikkels aan 't hoofd van veul
personeel, van groote afdeelingen, van fabrie
ken, van instellingen van belaang, of geploe
terd in de studeerkamer, op zwaren koparbeid,
zulke menschen zoeken dikkels (nie altij, hoor!)
d'r ontspanning in 'n vermaak, da beneden de
weèrdigheid is van d.g. menschen. Of is 't staan
zweeten in 'n z.g. dancing, met 'n opgedirkte
dienstmeid in z'n èrmen, is da soms 'n waardige
ontspanning veur 'nen leider over aandere men
schen?

Amico, da's nou de reinste-... gezags
ondermijning!

Da stilzetten van de hersenpan, da leidt tot.,
tot alles, waaraan onze weareld kapot loopt!

Ik ben gekuierd laanks de leuning van den
boulevard op Schevelingen.

En 'k heb m'n eigen geschaamd veur m'n
evennaasten!

Dames, dames uit den allereersten staand
ben 'k teugengekomen en ze liepen.... naakt.

Ik ben 'n dame teugengekomen, die hier op
vacaantie was. 'n Klaantje van me, da 'k altij
gerespecteerd heb. Waant ze was zoo trotsch,
zoo verheven boven mij, groentenboer, da ze
me nie zag as ze veur m'nen wagel opzij moest.

Ze liep daar in 'n.... broekske 'n strak
gespannen broekske, op bloote voeten. Van bo
venlaat ik zwijgen!

Ik, ouwen boer, ik kreeg 'n klein.

Zij liep daar deur 't volk, laangs loerende
manskearels, laangs jongemannen.... van zes
tien, zeuventien jaren....

m'n oogen veur deuze mevrouw, waarveur ik op
gewone dagen m'n pepke wegsteek, braandend
nog, in mijnen broekzak.

Ze gong 'nen trap af, de zee teugemoet. Maar
nie verder, dan teugemoet.

Daar dee zenog meer uit. En Tc had al

gedocht, dat da niemeer kon!

Versta me goed, amico, ik kost da volgen van
de stoep af; 't „bad" lee open-en-bloot veur de
kijkgragen gereed.

Ze dee dus nog meer uit en toen.... toen
stapte ze naar 'nen kearel, 'nen soortement van
kelner, met 'n wit jaske aan, aan wien ze heur
orders gaf.

Toen had ik wel van dieën trap willen gaan
en heur willen zeggen: „Mevrouw, asteblieft
toch, in naam van alles, wat me heilig was in
m'n zestig jaren, terug! Terug! Terug!"

Zoo mot de boel in de weareld kapot. Waar
blijft veur 'nen knecht, die daar as kelner te
werken staat veur z'n gezinneke, 't respect veur
de „dame", die logeert in "n duur, kostelijk ho
tel en d'r eigen aanstelt, weggooit as 'n.... pu
blieke deerne!

Amico, da's de reinste gezagsondermijning
vanboven af!

Ik zou oew nog veul meer kunnen vertellen.

Van de heele verzameling, die daar, erger dan
naakt, te wentelen lag in stoelen, tot schaande
van alles wat er leeft. Erger dan naakt, ja.
Waant.... neeë!

De waarheid, de „doodgewone" waarheid van
alles wat in 't openbaar in naam van bad-,
sport- en gezondheidsprinciepen gebeurt, die
doodgewone waarheid is in 'n fatsoenlijke
kraant nie meer af te drukken!

Maar ditte wil, mot ik wel zeggen!

Dames!

Wa guilie doet, op deuze manier, da's t
werk, 't ongelukkige werk, van de liederlijkste
vrouwelijke wezens, die precies 't zelfste doen,
om de leste reksdaalders van 'nen zatten vent!

Neeë 't is liederlijker.

Hier zijn gin zatte kearels, die opgehouwen
met denken zijn. Die nie meer zien.

Hier zijn jongemannen, oew eigen kinders ok,
die later hun eigen schamen zullen veur de ge
dachtenis aan.... Moeder. Waant.... dit blijft
nie bestaan.

Deze liederlijkheid, deze zwijnerij is over
ennigte jaren uit de„mode".

Deus mode is nie nieuw.

't Heele Romeinsche Rijk, 't geweldigste Rijk
dat in de geschiedenis bestaan hee, is er aan
ten gronde gegaan. Tweeduuzend jaren gelejen
al. Nuuw! Zelfs op dit gebied is er niks
nuuws onder de zon.

Ik zeg, daar is mij 'n gordijntje opgegaan in
Schevelingen.

Ik heb daar de wortels van de gezagsonder
mijning bloot zien liggen boven de èèrde. Orde,
rust, stand, motschappelijke differentie, 't wordt
kapot gemokt onder 't zedenbederf.

De dame, die heur zelve nie respecteeren kan
tcugenover d'n eenvoudigsten kearel, d'n onont-
wikkeldsten lompen arbeider, die dame heuren
levensweg is één baan van vergif, van weg
bijtend gif, over 'n weareld van orde, van voeg
zaamheid, van levensmogelijkheid.

'Nen lompen, eenvoudigen mensch, die van
daag den eersten stand mot dienen en mergen
dieënzelfden stand in de diepste laagte be
schouwen mot, zo'nen mensch kan 't respect,
den eerbied veur alles wat boven 'm staat nie
ingeraanseld worren met politieknuppels!

Over zo'n menschdom kan gin enkele Regee
ring gezag uitoefenen.

Met kwaaie honden kan men gin hazen vaan
gen! Da kan menier Colijn nie, da kan menier
Mussert nie, da kan menier pastoor nie. Da kan
niemaand!

Ik was daar op de fiets. Had van m'nen kas
telein, waar ik logeerde, z'n fiets meugen leenen.

Bij ons mag 'n fiets nie op de stoep staan.
Ik zette dus daar op dieën boulevard m'n kar-
reke laangs de stoep, veur de bank, waarop ik
efkens ging uitblazen van al die ervarings.

Aan den overkant liep 'nen vent van mijnen
ouwer, zestig omtrent, in 'n badpakske, dat
ongeveer van zijnen buik berstte. Veur schaan-
daal, veur schaandaal amico, van alle jonge
meskes, die er waren. 'kHad me zelfs veur m'n
Trui nog geschaamd.

'Nen diender op de fiets kwam laangs me, en
commandeerde: „weg die fiets."

„Mag ze hier nie staan?" yroeg ik.

„Neeë!"

„Nimme nie kwalijk, Tc ben hier vrimd, maar
eh mag datte....?"

'k Wees op dieën ouwen schobbenjak, die daar
liep te.... „geuren", as 'nen aftaandschen
Adam.

D'n diender keek me 's aan en.... wfl be
grepen malkaar.

Wij begrepen dat 'n fiets op vijf centimeters
afstand precies geplotst mot staan, maar dat
de zedelijkheid, 't fatsoen alle grenzen over
schrijden mag!

„Voorschrift" zee d'n diender, wijzende naal
m'n fiets met 'n gebaar da beteekende: „gin
voorschrift heb ik om daar dieën naaktloopef
te vangen en op te brengen."

D'n diender was.... 'nen diender, 'nen een
voudigen, klein ontwikkelden burgerjongen, die
netjes z'n plichten vervult.

Da waandelend stuk schandaal was d'n een
of aanderen „leider" of „millionnair", die..—
stukken boven den diender stond. Al was t dan
ok aandersom!

't Gezag wordt ondermijnd deur 'nen grooten
troep, die er 't haardste om roept.

Waant de man waarop geschoten wordt, die
is in de wèèr gebrocht, deur z'n „meerderen
die 'm moreel en stoffelijk al jaren tarten.

Stoffelijk, deur 'm buiten de deur te gooien.
Moreel, deur 't slechte veurbeeld van de groo
teren.

Daar is mij 'n gordijntje opengeschoven.

Ik begrijp den strijd van sommige politieker»
er. kranten, die in naam van sport en gezond"
heid de onzedelijkheid prediken.

Die burgemeesters, regenten en geestelijke
belachelijk probeeren te maken in huiliën kamp
om fatsoen, om ingetogen leven en mode.

't Zijn de lui, die 't hebben motten van
kladderdats, van de revolutie, van de wanorm*

Deuze manier is de zekerste, om de ma»
schappij naar de verdoemenis te jagen!

Amico, da moest er deuze week 's uit. fcc

Veul groeten van Trui en as altij gin hor*
minder van oewen

toet a voo
DRS