DOLLFUSS' MOORDENAAR
STAAT TERECHT
Otto naar Italië?
Von Hindenburg
ernstig ziek
Vad. Front onder
Starhemberg
Dr. Sack weer vrij
Het nieuws van heden
MIN. FEY ALS GETUIGE
GEHOORD
DE IJSBERGENPLOEG
JUBILEERT
DE BAROMETER
II
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 31 JULI 1934
Avondblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18870
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Den opstandelingen werd vrije
aftocht beloofd, toen Doll-
fuss' dood reeds be
kend was
Heden voortzetting
Minister Fey
Minister. Neustaedter-Stuermer
Het Ween
Vanmorgen nog eenig voedsel ge
noten, daarna rustig
ingeslapen
Zijn toestand zorgelijk
De „Reichspost" over hetgeen Von
Papen te Weenen doen en het
geen hij laten moet
Schuschnigg maakt een
goeden indruk
Starhemberg, leider van Heim-
wehr en Vaderlandsche Front
De „lee Patrol" is na de „Tita-
nic"-ramp ingesteld om ijs
bergen te signaleeren
1351 Ijsbergen in 1929
Communistisch gewroet
in Hongarije
Een complot tijdig ontdekt
Gespannen toestand te
Chicago
Hij kende Ernst wel, doch daar
school niets verdachts in
Otto von Habsburg
van LEEUWEN'S ATTRACTIES
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
COMPLOT IN BRAZILIË
WANDGEDIERTE
KAKKERLAKKEN, TORREN, KREKELS, enz.
Firma H. VAN LOON TEL. 23037
ZUIVERAARS
MARNIXSTRAAT 116 HAARLEM
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WEENEN, 31 Juli (D.N.B.) Maan-
dagmiddag begon te Weenen voor
het buitengewoon Militair Gerechts
hof het proces tegen de moordenaars
van Bondskanselier dr. Dollfuss.
Beklaagden waren de 34-jarige
OTTO PLANETA, die er van be
schuldigd wordt de doodelijke
schoten gelost te hebben, en de
29-jarige FRANZ HOLZWEBER,
die de leiding had bij den overval
op de Bondskanselarij.
Het hoogtepunt der verhooren werd
gevormd door de verklaringen van
Minister Fey, die toegaf dat den
opstandelingen onvoorwaardelijk de
vrije aftocht was toegezegd, mits zij
de Bondskanselarij verlieten. Op
het oogenblik, dat deze belofte op
eerewoord werd gedaan, wist men
reeds dat dr. Dollfuss aan zijn ver
wondingen bezweken was.
In den loop van den avond ont
stond een heftig incident tusschen
de verdediging die vroeg dat de te
ruggeroepen Duitsche Gezant, dr.
Rieth, zou worden gehoord, en de
rechtbank die dit weigerde.
Na een tweede incident legden de
verdedigers de verdediging neer,
zoodat het proces moest worden
gestaakt. Men hoopte het geschil te
kunnen bijleggen en Dinsdagmor
gen om negen uur de zitting te kun
nen hervatten.
Tegen vijf uur verscheen het hof, dat gepre
sideerd wordt door kolonel Kubin. De zaal
Stond onder militaire bewaking.
Nadat de gebruikelijke formaliteiten waren
Vervuld, kreeg de procureur-generaal het woord
Voor de acte van beschuldiging. Het eerste ge
deelte daarvan is een uitvoerige beschrijving
der gebeurtenissen van 25 Juli. Vele bijzonder
heden daarvan zijn reeds bekend, nJ. hoe dien
dag een personenauto en elf vrachtauto's op de
Ballhausplatz verschenen, waarin zich 150 a 200
man bevonden, gekleed in militaire uniformen,
en hoe dezen het gebouw binnendrongen en de
wacht overweldigden.
De bode Hedvicek, die den overval had gezien,
trachtte den Bondskanselier in veiligheid te
brengen. Hü ontmoette Dollfuss in de zuilen
zaal en verzocht den Kanselier, hem te volgen.
Hy wilde hem n.l. door een achterdeur naar
buiten brengen. Op dat oogenblik werd de deur
van de zuilenzaal echter met geweld openge
broken en drongen twaalf opstandelingen naar
binnen, die onmiddellijk hun revolvers trokken.
Eén hunner, die recht voor den Bondskanselier
was gaan staan, had, toen deze de handen, als
om het gevaar af te weren, voor het gezicht
bracht, kort na elkaar twee schoten gelost. Wat
er verder gebeurde, kon Hedvicek niet meer
volgen, omdat hy met de handen omhoog met
zyn gezicht tegen den muur moest gaan staan.
Uit het verdere onderzoek was echter gebleken,
dat Dollfuss nog eenige uren in leven en ge
deeltelik ook by bewustzijn bleef, hoewel hij
pas na 20 minuten verbonden werd. 's Middags
tegen kwart voor vier is hy aan zyn verwondin
gen overleden. Hy bleek twee kogelwonden te
hebben. Eén schot was door den hals gegaan en
had het ruggemerg doorboord. De tweede kogel
was in den hals blijven steken. Geen der schoten
was direct doodelijk en de dood is door ver
bloeding ingetreden.
De verdenking was gewekt, dat de schoten
waren gelost door Planetta, die zulks toegaf,
doch verklaarde, dat het niet zyn bedoeling
was geweest, den Bondskanselier te treffen,
laat staan te dooden, vooral waar het parool
was uitgegeven, dat geen gewelddaden ge
pleegd mochten worden, behoudens in drin
gende noodgevallen.
Na een korte onderbreking op verzoek van de
verdediging, wordt de beklaagde Planetta aan
een verhoor onderworpen. Op de vraag van den
President, waarom hij de Bondskanselary bin
nendrong, antwoordde hij: „Op bevel". Hij deelt
echter niet mee op wiens bevel. Het blijkt, dat
hy tot het Bondsleger behoorde tot hy in 1932
ontslagen werd wegens verboden actie voor de
nationaal-socialistische party.
Op 25 Juli was hy reeds des morgens te 5
uur begonnen de menschen, die als troepleider
onder zijn bevel stonden, te waarschuwen, dat
zy zich moesten verzamelen in een turngebouw
in het 7de district, waar hy zelf des middags
tegen half één was gearriveerd. Een kwartier
later vertrokken de auto's naar de Ballhausplatz.
Planetta verklaart dan hoe hy op den Bonds
kanselier geschoten heeft. Toen hy Dollfuss zag
vallen, heeft hy nog getracht, verbandwatten
te vinden. Aan het slot van zyn verhoor ver
klaart hy, dat het hem ten zeerste spyt, dat
hy den Bondskanselier heeft neergeschoten.
Bij het verhoor van beklaagde
Holzweber komen de onderhande
lingen over den vrijen aftocht der
opstandelingen ter sprake en vraagt
de president, of Minister Fey reeds
wist, dat Dollfuss zwaar gewond
was toen hij met de opstandelingen
over hun vrijen aftocht onderhan
delde. De beklaagde antwoordt
hierop bevestigend en zegt, dat ook
Minister Neustaedter-Stuermer daar
van op de hoogte was. Minister Fey
had zijn eerewoord als soldaat ge
geven voor het waarborgen van een
vrijen aftocht en had daar geen
enkele voorwaarde aan verbonden.
Minister Fey bevestigde deze lezing
in zijn daarop volgend verhoor. Hij
wist toen reeds dat de Bondskan
selier overleden was. De laatste
woorden van Dollfuss waren: „Geen
bloed vergieten, er moet vrede ko
men." Later was Minister Neustaed
ter-Stuermer voor het gebouw ver
schenen, die een vrijen aftocht be
loofde als het gebouw ontruimd
werd en dreigde, het anders te
laten bestormen.
Ook toen was aan de toezegging van vry ge-
geleide geen enkele voorwaarde verbonden. Fey
deelt mede, hoe hij van het balcon af met Mi
nister Neustaedter-Stuermer onderhandelt heeft
en hoe de bemiddeling werd ingeroepen van den
Duitschen gezant, Dr. Rieth.
Een vraag van een der verdedigers aan Fey,
of deze zyn eerewoord had gegeven, dat de op
roerlingen vry gelaten zouden worden, wordt
aoor den president niet toegestaan.
Fey verklaart echter, tegen beantwoording
hiervan geen bezwaar te hebben omdat hy zyn
woord niet gegeven heeft en wel, omdat hy
geen overeenkomst kon treffen.
Op een vraag van den president, hoe Fey dan
vtrklaart, dat de opstandelingen niet ongehin
derd konden aftrekken, antwoordt de Minister,
dat de voorwaarden later door de overige leden
der regeering ter sprake zyn gebacht.
Vervolgens werd Minister Neustaedter-Stuer
mer gehoord, die mededeelde, dat Bondsminis-
ter Schuschnigg, toen deze op de Ballhausplatz
kwam en van den dood van den Bondskanselier
hoorde, verklaard had, dat daardoor een geheel
nieuwe situatie was ontstaan. Er was een moord
gepleegd en daarom werden de opstandelingen
ui verzekerde bewaring genomen.
Een der verdedigers wenscht te constateeren,
dat men in ieder geval, los van den toestand
van den Bondskanselier, vrijgeleide had be
loofd.
Minister Neustaedter-Stuermer merkt daar
tégenover op, dat hij zyn eerewoord slechts aan
soldaten geeft en het aar. het hof wil overlaten
te beoordeelen of soldaten een doodeiyk gewon
de geestelyken en medischen bystand weigeren.
Nadat nog verschillende andere getuigen ge
hoord zyn, verzoeken de verdedigers ook den
Duitschen gezant Dr. Rieth en Bondskanselier
Dr. Schuschnigg te hooren. Na tien minuten in
raadkamer te zijn geweest wordt dit verzoek
aoor het hof afgewezen.
De verdedigers verzochten vervolgens de
zitting te willen verdagen, aangezien het
volgen ervan groote inspanning kostte. Toen
de President weigerde hieraan te voldoen,
kwam het tot een heftig incident tusschen
hen en den President en legden de verdedi
gers de verdediging neer.
Zoowel de President als de verdedigers
kondigden aan, zich by de Kamer van Ad
vocaten te zullen bekagen.
De zitting moest nu wel opgeheven wor
den. Zij wordt Dinsdagmorgen om 9 uur
voortgezet. Met de advocaten wordt onder
handeld over hervatting van de verdediging.
=j Verwachting: meest matige Zuidelyke
ij tot Westelijken wind, half tot zwaar be-
jE ivolkt of betrokken, kans op regen of on-
weer, waarschijnlijk overdag koeler.
rloogste barometerstand: 763.6 Weenen.
Laagste barometrstand: 744.3 Blacksod.
j= Zon op 5.19, onder 8.52. Licht op 9.28.
Maan op n.m. 10.29, onder n.m. 12.06.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii
NEUDECK, 31 Juli. (D. N. B.)
Rijkspresident von Hindenburg die
sinds eenigen tijd aan een blaasziekte
lijdt, was in Neudeck aanmerkelijk be
ter geworden. Gezond naar geest en li
chaam deed hij zijn werkzaamheden
af en was gisteren nog in staat bezoe
ken te ontvangen.
Een lichte inzinking welke in de laat
ste dagen merkbaar werd, is in den af-
geloopen nacht echter plots erger ge
worden. Rekening houdende met den
hoogen leeftijd van den Generaal-Vtld-
maarschalk baart zijn toestand zorg.
De behandelende geneesheeren zijn te
Neudeck aanwezig. Voortdurend zullen
berichten gepubliceerd worden.
Nader seint D.N.B. het volgende officieele
communiqué: De Rykspresident nam heden
morgen buiten bed eenig voedsel tot zich. Hy
was daarbij vol belangstelling voor zyn omge
ving. Na weer te bed gegaan te zyn, sliep hy
rustig in. Koorts is niet aanwezig. Pols krach
tig, sneller.
w.g. Prof. Sauperbruch, dr. Krauss, dr. Adam,
prof. Kauffmann.
WEENEN, 31 Juli (D.N.B.) Vol
gens mededeeling van den Bonds
kanselier voor Heimatsdienst,
Adam, is Vice-Kanselier Starhem
berg de leiding opgedragen van het
Vaderlandsche Front, waardoor de
erfenis van Dr. Dollfuss is gedeeld
tusschen Schuschnigg en hem.
Hierdoor wordt de positie der
Heimwehren weder aanzienlijk ver
sterkt.
Politie-President Dr. Seypel is, naar officieel
wordt gemeld, ongesteld en zal met verlof
gaan. De leiding der Weensche politie is in
handen gesteld van den vice-president Dr.
Skubl.
De christelyk-sociale „Reichspost" slaat he
den een minder feilen toon aan. In een hoofd
artikel houdt het blad zich bezig met de zen
ding yan Kon Papen ie .Weenen en het yerwjjt
den vorigen gezant, dr. Rieth, dat hy zyn taak,
Beriyn het ware Oostenryk te leeren kennen,
niet begrepen heeft.
De „Reichspost" bedoelt klaarblykelijk met
haar scherpe kritiek op dr. Rieth een pro
gramma uit te stippen voor Von Papen. De
persoonlijkheid van den buitengewonen gezant
die den Oosrenrykers door zyn optreden op den
christeliik-socialen partijdag te Klagenfurth
zeer sympathiek geworden was, is er door de
laatste gebeurtenissen niet beter op geworden.
Zijn Weensche zending doet vele vragen
ryzen. Ongetwyfeld kan een eerlijke man die
goedwillend en yry yan yooroordeelen tegen
over Oostenryk en de Oostenrykers staat en hen
verstaan kan en verstaan wil, vooral wanneer
hy te Beriyn invloed heeft, er grootelyks toe
bijdragen, dat de rampzalige kloof te midden
van het Duitsche volk overbrugd wordt.
Maar voor Von Papen zyn intrek neemt
in de Metternichgasse, waar het Duitsch Ge
zantschap gevestigd is, meent de „Reichspost"
dat er een aantal voorwaarden dient gesteld te
worden.
In Romeinsche regeeringskringen schynt men
van meening te zyn, dat de toestand in Oosten
ryk vandaag wel rustiger en beter is dan in
afgeloopen dagen het geval was, en dat het
hoogtepunt der crisis reeds bereikt is. Zelfs
wordt rekening gehouden met de mogelykheid,
dat de Italiaansche troepen binnen enkele da
gen weer van de Oostenryksch-Italiaansche
grens zullen worden teruggetrokken.
In Joego-Slavische regeeringskringen re
kent men er op dat het nieuw Oostenryksch
kabinet een DoUfuss-kabinet zonder Doll
fuss de lyn van den vermoorden Bonds
kanselier zal blyven volgen. Het feit dat de
richting-Schuschnigg zich gehandhaafd
heeft tegenover de pro-Itahaansche rich
ting-Starhemberg wordt te Belgrado met
voldoening geconstateerd. De pers echter
legt grooten nadruk op het monarchistisch
verleden en de monarchistische overtuiging
van Schuschnigg.
De benoeming van Schuschnigg tot Bonds
kanselier van Oostenryk wordt te Parys met in
stemming begroet. In Fransche regeeringskrin
gen beschouwt men deze benoeming als een
waarborg, dat de stryd voor de onafhankeiyk-
heid van Oostenryk, die zoo moedig door Doll
fuss gevoerd is, door zyn opvolger met dezelfde
kracht zal worden voortgezet. Verder wordt er
op gewezen, dat de nieuwe leider by de Oosten-
ryksche Sociaal-Democraten waarschynlyk niet
op dezelfde vyandschap zal stooten als Piet Doll
fuss het geval was.
BRUSSEL, 31 Juli (V.D.) Naar
alhier verluidt, zou Aartshertog
Otto von Habsburg, de Oostenrijk-
sche troonpretendent, voornemens
zijn met zijn moeder, Ex-Keizerin
Zita, aan het einde van deze week
naar Italië te gaan.
WASHINGTON, 31 Juli. (Reuter) Dezer
dagen heeft de Amerikaansche „Ice Pa
trol" haar 20-jarig bestaan gevierd.
Deze instelling is na de ramp van de „Ti
tanic" in het leven geroepen om de zee te
patrouilleeren en de scheepvaart te waar
schuwen voor ysbergen.
De dienst heeft het succes gehad, dat sedert
de oprichting geen enkel menschenleven ver
loren ging tengevolge van botsingen met ys
bergen.
Veertien landen dragen by In de kosten van
dezen dienst, waaronder ook Nederland.
Oorspronkelijk waarschuwden de patrouille
schepen alleen voor ysbergen, doch thans wordt
ook een diepgaande studie gemaakt van het
ontstaan van de ysbergen en de verwachting
waar en hoe zij zullen verschynen.
Dit jaar heeft de dienst niet minder dan 600
ysbergen gesignaleerd.
Het grootste aantal werd gesignaleerd in
1929, toen 1351 ysbergen werden waargenomen.
BOEDAPEST, 31 Juli. (Reuter). De politie
is een communistisch complot op het spoor ge
komen. dat er naar streefde in Augustus een
opstand te laten uitbreken.
Niet minder dan veex-tien communistische
leiders werden gearresteerd.
Door de nauwlettende actie van politie is het
complot in de kiem gesmoord.
NEW YORK, 31 Juli. (V. D.) De beslissing of
er wel of niet een verdere staking zal uitbre
ken onder de arbeiders van de veeparken, in
Chicago, aldus verluidde gisteren, ligt by Wil
liam Collins, den organisator van de vakveree-
niging van slagers en vleeschhouwers. Collins
heeft het in zijn macht 8400 leden van deze
vakvereeniging op te roepen tot staking. Reeds
zyn 800 leden van een andere vakvereeniging
aan het staken. Wanneer deze 8400 arbeiders in
staking- mochten gaan, zal het werk in de
vleeschconservenfabrieken stopgezet moeten
worden, zoodat ongeveer 50.000 personen dan
zonder werk zullen komen.
De toestand is des te erger, door het feit, dat
de reeds bestaande staking, zoo gering deze van
omvang moge zyn, voor een deel de nogingen
der regeering om de veehouders te redden van
de ernstigste gevolgen der groote droogte, door
het vee op te koopen, dat anders van honger en
dorst zou zyn omgekomen, heeft verlamd. De
vee-parken hebben n.l. reeds moeten weigeren
nieuwe kudden vee op te nemen, ondanks het
feit, dat in Texas en enkele andere staten
iederen dag de noodzakelykheid van het slach
ten van duizenden stuks vee grooter wordt.
De federale bemiddelaars trachten nu te be
middelen tusschen de arbeiders der veeparken
en den werkgever, de Union Stockyards and
Transit Company. Geen van beide partyen heeft
echter tot dusverre de voorstellen van den an
der aangenomen.
BERLIJN, 31 Juli. (V. D.) Dr. Sack, de Duit
sche advocaat, die Torgler tydens het Ryksdag-
brandproces verdedigd heeft en die onmiddeliyk
na de „schoonmaak" van 30 Juni gearresteerd
was, in verband met zyn betrekkingen met den
doodgeschoten S.A.-leider Ernst, is thans weer
op vrije voeten gesteld. Dr. Sack is klaarblyke-
ïyk in staat geweest te bewyzen, dat de tegen
hem gerezen verdenkingen op een reeks mis
verstanden berustten. Het was geen wonder,
dat hy Ernst kende, daar hy hem, tezamen
met graaf HeUdorf, in 1931 verdedigd heeft ln
het proces met betrekking tot anti-Joodsche
onlusten in Beriyn, die voorgekomen waren ty
dens bet Joodsche Nieuwjaar
BEZOEKT MET UW KINDEREN
Tot en met 12 Augustus
Standplaats Zandvoort (naast eindp. tram)
ELECTRISCHE DRAAIMOLEN
VENETIAANSCHE GONDELTOCHT
Dagelijks geopend van 210 uur
DE TOESTAND VAN RI.JKSPRESIDENT VON
HINDENBURG IS ZORGELIJK,
De politie van Boedapest is een communistisch
complot op het spoor dat in Augustus een op
stand wilde uitlokken.
De onlangs gesloten Fransch-Duitsche handels
overeenkomst treedt heden in werking.
Stahremberg leider van het Vaderlandsch Front!
merkwaardig artikel der Reichspost" over de
zending van Von Papen.
Dillinger's familie treedt op in een theater, naar
het heet om de begrafenis van den bandiet te
verdienen.
Maandagmiddag begon te Weenen het proces
tegen de moordenaars van dr. Dollfuss. Het
hoogtepunt vormde het verhoor van Minister
Fey, waaruit bleek dat den opstandelingen on
voorwaardelijk een vrije aftocht was toegezegd.
Een incident tusschen rechtbank en verdediging
had tengevolge, dat de zaak tot Dinsdagmorgen
werd verdaagd.
Twaalfduizend havenarbeiders van Amerika's
Westkust zijn heden weer aan het werk gegaan.
Matrozen, hofmeesters en scheepskoks moeten
nog beslissen wat zU zullen doen.
Te Brussel Ioopen geruchten dat Aartshertog
Otto met ex-keizerin Zita nog deze week naar
Italië vertrekt.
Torgler's advocaat bü het Ryksdagbrandproces,
dr. Sack, die na de actie van 30 Juni gearres
teerd was, is weer in vrijheid gesteld.
De toestand van dr. Beriage zorgwekkend.
O
RIO DE JANEIRO, 31 Juli. (Reuter). Volgens
een hier ontvangen onbevestigd bericht is de
regeering een plan op het spoor gekomen voor
het doen uitbreken van een gewapenden op
stand in Pemambuco.
Een veertigtal personen, bestaande uit hooge
militairen en ambtenaren, zyn gevangen ge
nomen.
In de stad heerscht thans volkomen rust.
TOTALE VERDELGING VAN
Stand op Dinsdag 2 uur n.m.: 754.5
yorige stand: 754.4
