Volksstemming in Duitschland Hitier weigert den titel van Rijkspresident r Minister Schmitt met verlof „Führer" en Rijks kanselier Mislukte aanslag op Mgr. Bares Het nieuws van heden DINSDAG PLECHTIGHEID TE TANNENBERG AMERIKA BEREID TOT VLOOTBEPERKING DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1934 Ochtendblad ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18875 DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Waarschijnlijk zal Donderdag de begrafenis van Hindenburg te Neudeck plaats hebben Deelneming in het buitenland Deelneming uit het buitenland Egon Berger von Waldenegg, de nieuwe minister voor Buitenland sche Zalcen van Oostenrijk. Het lijk opgebaard De officieele necrologie Dr. Schacht voorloopig belast met de leiding van het ministerie van Economische Zaken Thans Rijksbankpresi dent en minister HERINNERING AAN 20 JAAR TERUG mi'ii Bij duizendtallen zijn de Berlijners voor het Paleis van den Keizer samengestroomd, die de geweldige menschenmassa mededeelt, dat Duitschland zich aan de zijde van Oostenrijk-Hongarije schaart en met de Donau-monarchie ten oorlog trekt. Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiH Nieuwe staatsrechtelijke figuur zonder precedent in de historie der menschheid Hitier imperator Nationaal-socialist schiet tweemaal op den Berlijnschen bisschop Wonder boven wonder ongedeerd Swanson wil 20 tot 30 procent ver minderen, maar handhaaft de 5:5: 3-verhouding WEDEROM DOODVONNISSEN IN RUSLAND Japan echter niet Moderne romantiek En dan moeten zwartgalligen nog zeggen, dat er geen romantiek meer in de wereld is! „Daar was eens" een generaal die bij de legermanoeuvres verschil van inzicht met zijn keizer had en op 64- jarigen leeftijd gepensionneerd werd. De wereldoorlog breekt uit, de Rus sen overstroomen het land en 22 Aug. 1914 ontvangt hij in Hannover een telegrafischen oproep van zijn keizer die hem aan 't hoofd stelde van de troepen in het Oosten. In een oud en verouderd uniform stapte hij des avonds op den trein. Enkele dagen later kende heel de wereld zijn onbe kenden naam als van den overicin- naar van Tannenberg. Half Septem ber werden de overgebleven Russische troepen bij de Masoerische meren verpletterd. Nu was zijn naam een legende. Maar zijn daad wordt groote werke lijkheid. Ten slotte is alle hoop op hem als eersten legerleider gevestigd. Tegen het almaar aangroeiend getal der vijanden van zijn land kon hij slechts een steeds slinkend leger stellen metzijn groote bekwaamheden. Overwonnen ten slotte blijft zijn leger toch onverslagen en zijn grootste strategie misschien is het gediscipli neerd naar eigen land uit vreemde gebieden terugvoeren van de zijnen. In de bitterste uren blijft deze oude man zijn vernederd volk getrouw. Een rots in de branding. En in 1925 roept het vaderland hem op den hoog sten post. Onkreukbaar van karakter dient hij niet een toevallige meerderheid, maar zijn land en volk naar eigen geweten. En nu hij, 86 jaar oud, ge storven is, erkent heel de wereld een reus in bekwaamheid en karakter ontsliepeen die óók voor zijn God wist te knielen. SCHIP IN NOOD S.O.S.-seinen in den storm HAARLEMSCHE COURANT BERLIJN, 2 Aug. (D. N. B.) De „leider en rijkskanselier", Hitier, heeft aan den min. van Binnenlandsche Zaken den volgenden brief gericht. „De, tengevolge van het nationale ongeluk, dat ons heeft getroffen, noodzakelijk geworden wettelijke regeling der kwestie van het staatshoofd, geeft mij aanleiding tot de volgende verordening. 1 e De grootheid van den overledene heeft den Titel van Reichspresi- dent 'n beteekenis gegeven van iets, dat „einmalig" is, dat niet weeromkomt. Deze titel is naar ons aller gevoelen in dat, wat hij beteekende, onafschei delijk verbonden met den naam van den grooten doode. Ik verzoek U daar om er voor te zorgen, dat ik in ambtelijk en buiten-ambtelijk verkeer slechts zal worden aangesproken als: leider en rijkskanselier. Dit zal voor alle toekomst geldend blijven. 2e Ik wil, dat het besluit van het kabinet, hetwelk grondwettelijk geldig is, de functies van den vroegeren Rijkspresident en van Rijkskanse lier in mijn persoon te vereenigen, de uitdrukkelijke sanctie van het Duit- sche volk verkrijgt. Doordrongen van de overtuiging, dat iedere staats macht van het volk uitgaat, verzoek ik U het besluit van het kabinet met de eventueel nog noodige aanvullingen aan een vrije volksstemming te wil len laten onderwerpen. w.g. DE RIJKSKANSELIER. BERLIJN, 2 Aug. (Reuter). Zondag 19 Augustus a.s. zal in Duitschland een volksstemming worden gehouden over het deceet, waarbij Hitier benoemd is tot Rijks president en kanselier. Waarschijnlijk zal Dinsdag 7 Aug. te Tannenberg een grootsche plechtigheid ter eere van den over leden veldmaarschalk von Hinden burg plaats hebben terwijl de begra fenis Donderdag a.s. te Neudeck zal geschieden. Over het sterfhuis van den Rijkspresident ligt een diepe stilte. Het geheele verkeer over den straatweg PreystadtDeutsch-Eylau is om gelegd. S. S. Mannen handhaven in de omge ving van het slot de orde. De talrijke buiten - landsche journalisten hebben er genoegen mee moeten nemen, dat hun iedere toegang, ook tot de sterfkamer van den president, is ge weigerd. Aan den ingang staan dubbele wacht posten van de Reichswehr. Al te ondernemende persvertegenwoordigers heeft men met gevan genneming bedreigd. Men verwacht, dat laat op den dag Hitier te Neudeck zal arriveeren om maatregelen te treffen voor de begrafenis. De Duitsche schepen die zich op zee bevin den hebben opdracht gekregen halfstok te vlaggen. De leider van het Duitsche rjjk en volk, Adolf Hitler, heeft aan kolonel Hindenburg en zijn echtgenoote het volgende telegram gezonden: „Nog diep onder den indruk van het onver getelijke oogenblik, dat ik voor het laatst onzen generaal-veldmaarschalk mocht zien en spre ken, ontvang ik het schokkende bericht. Met het geheele Duitsche volk in diepen rouw ver bonden verzoek ik u mijn rouwbetuiging en die van de natie in ontvangst te nemen". Minister Göring heeft twee telegrammen van rouwbeklag gezonden aan den zoon van wijlen president Hindenburg, n.l. als Pruisisch minis ter-president en als minister van Luchtvaart, waarin hij de groote verdiensten van Hinden burg voor Duitschland herdenkt. Ook de stad Berlijn heeft een telegram van rouwbeklag aan den zoon van den president gezonden. De plaatsvervanger van Hitier heeft een proclamatie tot de Nationaal-socialistische beweging gericht, welke als vclgt luidt: „Hindenburg is dood. Hindenburg leeft in zijn volk. Hij leeft in onze harten voort als het symbool van roemrijke Duitsche geschie denis, hij leeft voort als de overwinnaar van Tannenberg, hij leeft voort als de gene raal-veldmaarschalk van den wereldoorlog, hij leeft als de vader van een groot volk. De strijders voor Duitschlands vrijheid la ten de vanen in rouw, eerbied en aankoaar- heid voor den grooten Duitscher zinken. Hindenburg riep den leider Hindenburg leidde daarmede de nieuwe Duitsche geschie denis in. Hindenburgs levende nalatenschap voor Duitschland is de Leider. Trouw aan Hindenburg d. w. z. trouw aan den leider d.w.z. trouw aan Duitschland. Wij zetten ons schrap voor nieuwen strijd om de toekomst van ons volk." Onmiddellijk na het bekend worden van het overlijden van Rijkspresident von Hindenburg hebben de leden van het Corps Diplomatique te Berlijn onder leiding van den apostolischen nuntius hun deelneming tot uiting gebracht door het plaatsen van hun handteekening op de in het presidentieele paleis liggende lijst. Het studeervertrek van den rijkspresident en de receptiezalen zijn met rouwfloers behangen. Koning George heeft het volgende telegram gestuurd aan den zoon van den overleden rijkspresident, kolonel von Hindenburg: „Met diepe ontroering heb ik kennis geno men van het overlijden van uw vader, den president van het Duitsche rijk, wiens hooge kwaliteiten als soldaat en politicus hem een eervolle plaats in de annalen van uw land zullen verzekeren. Ik bied u hierbij mijn op rechte deelneming in uw groot verlies aan." Koning George zal zich bij de begrafenis plechtigheid laten vertegenwoordigen door den Engelschen ambassadeur te Berlijn, sir Eric Phipps, die vanmiddag ait Londen naar Berlijn is vertrokken. Daar sir John Simon met "acantie is, heeft Monck, de secretaris van het ministerie van Buitenlandsche Zaken, op de Duitsche am bassade in naam van sir John Simon een rouwbezoek gebracht. Reuter meldt uit Kentville, dat MacDonald bij het vernemen van Hindenburg's dood zeer getroffen was. Hij zeide, dat met hem een groot man, zoowel in oorlogs- als vredestijd was heen gegaan. De Engelsche premier voegde hieraan nog toe, dat Hindenburg de stabiliseerende in vloed in Duitschland was geweest en dat zijn dood geen geringe uitwerking zal hebben op den actueelen toestand in Duitschland. President Lebrun en de leden der regeering, die onderweg waren naar Nancy, om tegen woordig te zijn bij de begrafenis van maar schalk Lyautey en minister-president Doumer- gue, die met vacantie is, werden telefonisch of telegrafisch op de hoogte gesteld van den dood van Von Hindenburg. Minister-president Doumergue heeft Rijks kanselier Hitier het volgende telegram gezon den: „Ik richt tot Uwe Excellentie mijn diepge voelde deelneming en verzeker u van rie op rechte deelneming der Fransche republiek in den nationalen rouw van Duitschland." De Fransche minister van Buitenlandsche Zaken heeft den Duitschen rijksminister van buitenlandsche zaken, Freiherr von Neurath uit Nancy het volgende telegram gezonden: „Ik verzoek Uwe Excellentie naar aanleiding van de treurige gebeurtenis die Duitschland van een zijner groote dienaren berooft, mijn op rechte deelneming te willen aanvaarden." In opdracht van den president der republiek heeft zijn adjudant, overste Bonnassiue, den Duitschen ambassadeur, dr. Koester, de deel neming van den president der republiek, Lebrun persoonlijk tot uiting gebracht. De Oostenrijksche minister van buitenland sche zaken, BergerWaldenegg, heeft vanmid dag in gezelschap van staatssecretaris Tau- schitz een bezoek gebracht aan het Duitsche gezantschap, waar hij namens de Oostenrijk sche regeering en het Oostenrijksche volk zijn deelneming betuigde aan den Duitschen zaak gelastigde, Prins Zu Erbach. Naar verluidt, zal Tauschitz zeer binnenkort naar Berlijn ver trekken. De secretaris-generaal van den Volkenbond, Avenol, heeft een telegram van deelneming doen toekomen aan den Duitschen rijksminister van Buitenlandsche Zaken. Het bericht van het overlijden van Von Hindenburg heeft in de Vereenigde Staten ont roering gewekt. Staatssecretaris Huil zeide: „Door het overlijden van rijkspresident Von Hindenburg heeft de wereld een eminente fi guur verloren. Zijn karakter, zijn verstand, zijn loyale toewijding voor zijn vaderland dwingen hoogachting en bewondering af." In Saarbrücken is het overlijden door klok gelui bekend gemaakt. Op de gebouwen van de regeeringscommissie en de Fransche mijn- administratie waait de vlag halfstok. De voor zitter van den Senaat van Danzig heeft een condoleantietelegram aan Hitier gezonden. NEUDECK, 2 Aug. (D.N.B.) Het stoffelijk overschot van maarschalk Hindenburg is van middag plechtig opgebaard in het slot van Neudeck. Officieren houden de doodenwacht. De trekken van den maarschalk weerspiegelen diepen vrede. De handen zijn in elkaar geslo ten, zooals de maarschalk ze zelf in den laat- sten nacht had gevouwen. Hindenburg had het laatst gelezen in het boek der Spreuken en volgende spreuk aangestreept: „Met de eene hand hanteerde hij het zwaard, met de andere werkte hij". Het personeel, waarmede Von Hin denburg patriarchaal placht om te gaan, kreeg verlof langs de baar te trekken. De perschef der Duitsche regeering, dr. Dietrich, heeft de officieele necrologie voor de Duitsche couranten geschreven. Het is van al gemeen belang kennis er van te nemen, hoe de Duitsche regeering officieel de verhouding tusschen Hindenburg en het nationaal-socialis- me wenscht te zien opgevat. Uit het D. N. B.-bericht nemen wij het volgende: „Wij beschouwen het als een eereplicht, er van te spreken, dat Hindenburg's levenswerk diep-innerlijk verbonden is met de nationaal- socialistische wedergeboorte der Duitsche natie. Hij was niet alleen de representant van êen groot verleden, maar ook de actieve mededra ger van het nieuw opgestane Rijk, van het nationaal-socialistische Duitschland. Hij maak te voor het nationaal-socialisme den weg naar den staat vrij, toen de tijd rijp was voor de nationaal-socialistische staatsgedachte. Hij heeft de meuwe opstanding van het Duitsche volk onder het teeken van het hakenkruis uit zijn vernedering gevoeld als de uitdrukking van zijn eigen nationalen wil. Daarom erkende hij de hakenkruisvlag naast het zwart-wit-rood. En sedert hij het nationaal-socialisme in zijn innerlijk wezen en in zijn praktisch werken had leeren kennen, heeft hij niet alleen zijn zegen rijk werk voor het volk erkend, maar het ge holpen, waar hij maar kon. Achter alle groote beslissingen van Hitier stond Hindenburg met zijn volle autoriteit. Hij was in het diepst van zijn hart aanhanger geworden van het natio naal-socialisme. Men zegt niet te veel. dat president en kanselier één van hart waren ge worden. Zij waren goede kameraden geworden, de maarschalk en de gewone soldaat uit den wereldoorlog sedert het Duitsche lotgeval hen bijeenbracht Zij waren beiden soldaten en op dit feit berust het fundament van hun innerlijk saam-verbonden-zijn". BERLIJN, 2 Aug. De ernstige ongesteldheid waardoor de Rijksminister van Economische Zaken, dr. Schmitt, kort geleden is aangegre pen, maakt het noodig, dat de minister voor langen tijd met verlof gaat. Daar de hoop bestaat dat dr. Schmitt na zijn herstel zijn kracht weer ter beschikking van zijn ambt kan stellen, daar het echter tegelijkertijd met het oog op de urgente economische problemen niet mogelijk is, de functie van leider van het be treffende ministerie langen tijd onbezet te la ten, had de rijkskanselier den rijkspresident de vorige week reeds voorgesteld, den president der rijksbank dr. Schacht voorloopig voor zes maanden te belasten met de leiding der zaken van het rijksministerie van economische zaken De rijkspresident heeft op 30 Juli de daartoe vereischte handelingen verricht. Verder wordt medegedeeld: De opdracht aan den rijksbankpresident is des te doelmatiger daar thans de meest urgente economische pro blemen op het gebied van grondstoffen en voed selvoorziening, die ook reeds tot dusverre in aanraking kwamen met de economische com petentie der Rijksbank, worden samengevat in economisch-politiek opzicht. Daar de rijks bankpresident ook reeds deelnam aan de zit tingen van het rijkskabinet is het effect van zijn opdracht, dat er geen principieele veran- g VERWACHTING: Matige, aanvankelijk tijdelijk Zuidwestelijke tot Noordwestelijken S g wind, zwaar bewolkt met opklaringen: g wellicht nog eenige regenbuien; iets koeler. g Verdere vooruitzichten: afnemend buiig. s 1 STORMWAARSCHUWINGSDIENST 1 Seseind 2 Aug. 15.45 uur aan alle posten: g EE „Weest op Uw hoede." illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliliB dering komt in de economische lijn der rijks- regeering. Daar de rijksminister van economische zaken tegelijkertijd belast is met de zaken van het Pruisische ministerie voor economische zaken en arbeid, heeft de rijkskanselier op voorstel van den Pruisischen minister-president den president der Rijksbank op dezelfde wijze be last met het waarnemen ook van deze zaken. De vereeniging der functies van Rijkspresident en Rijkskanselier heeft in de Europeosche pers natuurlijk zéér sterk de aandacht getrokken, vooral omdat deze direct gevolgd is door de af legging van den eed van trouw der Rijksweer aan Hitier als opperbevelhebber aller Duitsche strijdkrachten. Elders in dit blad vindt men de mededeeling van Hitier, dat hij den titel van Rijkspresident uit reverentie voor den gestor ven president niet wenscht te accepteeren, wat staatsrechtelijk van nul en geener waarde is. In feite blijft hij en is hij Rijkspresident en tegelijk Rijkskanselier, dus staatshoofd en minister-president tegelijk, iets wat zonder precedent is in de heele geschiedenis der menschheid. Hij moet zijn regeeringsbeslui- ten als president dus als kanselier zelf con- trasigneeren en omgekeerd. Alle bladen ter wereld wijzen er op, dat Hitier zich proclameerde tot absoluut heerseher over het Rijk en dat alles wegvalt voor het voldongen feit, dat Hitier een macht in zijn persoon heeft vereenigd, die in heel de geschiedenis haar weer ga niet vindt. Over het algemeen is de wereld pers van meening, dat nu pas het experiment van het nieuwe uitschland een aanvang neemt. Het in bezit nemen van de heele staats macht is werkelijk een geweldige staatsgreep, die de laatste overblijfselen van de grondwet van Weimar vernietigt. Heel Duitschland is nu in de hand van één mensch zonder eeni ge controle, zonder eenig tegengewicht. Naar de „Maasbode" meldt, deed Radio-Paris hedenmorgen mededeeling van een bericht van de „New Saarpost" uit Berlijn, volgens hetwelk door een notionaal-socialist twee revolverscho ten zijn afgegeven op mgr. Nicolaas Bares, bis schop van Berlijn, terwijl deze zich van zijn woning naar het station begaf. Wonder boven wonder bleef de bisschop on gedeerd. Mgr. Bares is inmiddels per trein naar Zuid- Beieren vertrokken. Nader wordt gemeld, dat het leven van Mgr. Bares slechts gered werd, doordien een priester hem met zijn lichaam beschermde. (Wij meenen dit bericht onder voorbehoud te moeten geven, daar noch de pers. noch de we- reldpersbureaux van den aanslag melding heb ben gemaakt. Red.). In een proces tegen de Duitsche ingenieurs van de Oeral-machinefabriek in Swerdlowsk, die beschuldigd waren van verschillende daden van sabotage en brandstichting zijn door de rechtbank te Moskou vijf doodvonnissen ge veld. De terechtstelling is inmiddels geschied. Zij zijn gefusilleerd. WASHINGTON, 2 Aug. (V. D.) De minister van Marine, Swanson, heeft in een interview verklaard, dat hij voornemens was een vermin dering met 20 pet. van de groote vlootmachten te verdedigen. Hij verklaarde echter tevens, dat hij een definitief tegenstander was van het laten varen van de 5:5:3-verhouding tus- schen Groot-Brittannië, de Vereenigde Staten en Japan, gelijk dit door het laatste land ge- eischt wordt. Wanneer de betrokken mogend heden bereid mochten zijn verder te gaan dan de voorgestelde vermindering van 20 pet., zou Amerika eveneens bereid zijn te gaan tot 25 of 30 pet. De vlootsterkte is van relatieve waaide, aldus minister Swanson, en wanneer men de thans bestaande verhoudingsgetallen laat val len, kan niet voorspeld worden waar men ten slotte op zou uitkomen. In Japansche vlootkringen wordt uiting ge geven aan een krachtig verzet tegen de ver klaring van den minister van Marine der Ver. Staten, Swanson, betreffende de vlootconferen- tie. Men wijst erop, ciat het voorstel inzake een vermindering met 20 pet. van alle categorieën oorlogsschepen den Ver. Staten niet veel nadeel bezorgt. De Ver. Staten bezitten een groot aan tal schepen, die de leeftijdsgrens gepasseerd zijn. Het zou echter een zware slag beteekenen voor Japan, dat gedwongen zou zijn, betrekke lijk nieuwe schepen te sloopen. Wederom wijst men erop, dat de vlootconferentie van 1935 haar reden van bestaan zou verspelen, wanneer ge tracht zou worden, het verhoudingsgetal 5:5:3 te handhaven, aangezien de dreiging van oorlog daardoor niet zou worden opgeheven. De uitvoerende raad van het Japansche de partement van buitenlandsche zaken is heden- ZONDAG 19 AUG. VOLKSSTEMMING IN DUITSCHLAND. Hitier weigert den titel van Rijkspresident. Waarschijnlijk zal Dinsdag de rouwplech- tigheid te Tannenberg plaats hebben, terwijl Donderdag de teraardebestelling van Von Hin denburg te Neudeck zal geschieden. Rijksminister Schmitt met verlof; Dr. Schacht met de leiding van het ministerie van Econ. Zaken belast. Aanslag op Mgr. Bares. De Berlijnsche bis schop ongedeerd. Tot commandant van de marine te Willems oord, tevens commandant van de Stelling van Den Helder is benoemd de schout-bij-nacht T. L. Kruys. Bijdrage der Koningin tot steunverleening aan tuinders te Uithoorn en omgeving, die zware verliezen geleden hebben bij hagelslag op 18 Ju li 1.1. Nadat nog verschillende belangrijke redevoerin gen zijn gehouden, is het Congres voor Muzi kale Opvoeding der Jeugd gesloten. New-Yorksche Beurs: Bij geringen handel wa ren de koersen algemeen lager. morgen bijeen gekomen met Naotake Sato, den Japanschen ambassadeur in Frankrijk, die thans met verlof alhier aanwezig is, en met Hajime Matsoesjima, den vroegeren ambassa deur in Rome. Tijdens de beraadslagingen werd met nadruk gewezen op de noodzakelijkheid voor Japan van internationale samenwerking buiten den volkenbond. Verder is de noodzake lijkheid ter sprake gebracht van het uitoefenen van controle op den exporthandel en de in dustrie. Terwijl een storm, die een snelheid bereikte van 60 mijlen per uur, woedde is Donderdag morgen vroeg de reddingboot van Plymouth uitgevaren om hulp te brengen aan een on bekend schip dat buiten Bigbury op een af stand van 20 mijlen S.O.S.-seinen had uitge zonden. Nadere bijzonderheden zijn nog niet bekend. i iv2. Hoogste stand op Vrijdag 1 uur v.m. 750.5 Vorige stand 759,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1