OOSTENRIJK NA DEN STORM Na den Putsch in Oostenrijk De pers te Neudeck Het nieuws van heden ITALIË'S POSITIE NIET TE BENIJDEN Pp Rondom von Papen NOODWEER IN AMERIKA Rijks weer zweert Hitier trouw DE BAROMETER WÊUHKÈË LAME RIS VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1934 Ochtendblad Wat kan Mussolini doen tegen een verfijnde penetratie-politiek, die aan Von Papen wel is toevertrouwd Ook bezorgdheid bij het Vaticaan mÈÊÊÊËBÊÊÊÈÊÊË W H ii IIi 111! i lilt W ÉPlIiiÉiN §1 iiiiiii»g;isi I m lil Madonna voor de Lieve Vrouwe Poort, door Piet van Dongen vervaardigd en de gemeente Bergen-op-Zoom ten geschenke aangeboden Hitier blijft „Führer GOEBBELS FELICITEERT KNUT HAMSUN U mmÊmmrn Een nieuwe betonbrug nabij Hengelo over het in aanleg zijnde Twente-Rijnkanaal Verdediger van Planetta gearres teerd; Honisch ter dood ver oordeeld en begenadigd Medewerker van Ass. Press gearresteerd Zijn vrouw verklaart dat de benoe ming nog niet zeker is Machine ontploft te Hannover Twee arbeiders gedood Korte berichten Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiig Een vrouw als generaal In het Russische leger Catalaansch conflict Een oplossing voor de havens van Barcelona en Tarragona De Volksstemming in Duitschland De Duitsche en buitenlandsche journalisten in de sterfkamer van den Rijkspresident Hindenburg's graf Huizen ingestort, spoorbanen weggespoeld, groote overstroomingen Acht dooden Rotsblok neergestort Hindenburg's les Vier en zestig. Gepensionneerd. Toen pas begon zijn groote levenstaak, waarvoor hij zich intusschen door studie en inzicht had bekwaamd. Hij bevrijdde zijn land. Hij behoedde zijn volk voor de. ineenstorting bij de veel heid van opdringende vijandelijke le gers. Acht en zeventig. De in partij schappen verdeelde natie heeft een karakter noodig, een leider. En het riep om Hindenburg als hoogste ge zag. Vier en tachtig. Nogmaals doet het volk een beroep op hem, leider te blijven. Nu hij dood is vraagt heel een we reld: wie kan treden in zijn voetstap pen? Er gaat een gerechte roep over de aarde„plaats voor de jongeren." Hin denburg's levensles is intusschen de ze: dat de rechtvaardige roep niet mag ontaarden in een onrechtvaardi ge uitsluiting van ouderen met meer levenservaring. Ook plaats voor de bekwame ouderen! Het leven van Hindenburg tusschen zijn 64ste en 86ste jaar leert ons! Als opperbevelhebber der weermacht DE H. VADER TE CASTEL GANDOLFO EEN BLIJVEND AANDENKEN HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18877 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van onzen Romeinschen correspondent) Met het geweer bij den voet staan de Italiaansche troepen nog steeds aan de grenzen van Oosten rijk om te getuigen van Mussolini s vastbeslotenheid, de zelfstandigheid van dit gemartelde land tot eiken prijs te handhaven. Het snelle en dreigende optreden van Italië heeft wellicht geen onbelangrijk aandeel gehad in de spoedige liquidatie van den nationaal-socialistischen staats greep, die aanmerkelijk ernstiger en beter voorbereid geweest is, dan men eerst wel vermoedde. Maar nu de stormvlaag voorbij is, doet het Oostenrijksche vraagstuk zich al wederom in al zijn diepe verwikkelingen open. De positie van Italië is al staat het daar manhaftig met het geweer bij den voet, allesbehalve te benij den. Iedereen is het er over eens, dat het Oos tenrijksche vraagstuk geregeld moet worden; maar iedereen heeft zijn eigen opvatting over het „hoe" en verkiest den chaos boven de me thoden van den andere. Dat Duitschland bekeerd is van zijn harts tocht voor den „Anschluss", is moeilijk te ge- looven. Het Derde Rijk is bij definitie het rijk van alle Duitschers; in de nationaal-soeialis- tische leer is de „Anschluss" een dogma. Of de Oostenrijkers meer of minder lust hebben aan gesloten te worden, kan een goed dogmaticus onverschillig zijn; hun afkeer komt naar zijn meening voort uit verderfelijke invloeden van Joden of Jezuïeten en uit een onvoldoende in zicht in de beteekenis van het Duitsche ras: eenmaal aangesloten, zal dat hoogere inzicht vanzelf hun deel worden. Het is het oude re cept: „und willst du nicht mein Bruder sein. so schlag ich dir den Schadel ein". In plaats van zulke schedelpletters komt nu echter de man op het tapijt, wiens sluwheid langzamerhand een legende in Europa geworden is, Franz von Papen. Sedert hij aan de executies van den 30en Juni ontsnapte, heeft zijn elegante grijze figuur iets „unheimlichs" gekregen, als van iemand met wien men eigenlijk niet meer rekende, een levenden doode. Welke rol zal hij te Weenen gaan spelen? Men is er hier te lande zeer beducht voor. Tegen geweld kon men tenslotte geweld stellen, maar wè.t zal Italië kunnen stellen tegenover een langzame en verfijnde pene tratie-politiek, zooals die den heer Von Papen wèl is toevertrouwd? Tot nu toe heeft Duitschland Oostenrijk trachten te winnen met bommen en met economischen boycot, en het is niet geslaagd. Maar als het straks met geschenken komt? Ook ten Vaticane zou men ofschoon men hier de uiterste reserve in acht neemt Von Papen niet zonder bezorgdheid te Weenen zien. Hoewel de Duitsche vice-kanselier op som mige oogenblikken niet zonder courage voor de katholieke belangen is opgetreden, heeft hij ook met meer ijver dan succes niet alleen de vereenigbaarheid, maar in menig opzicht de identiteit van de katholieke en de nationaal- socialistische beginselen verdedigd en o.a. be toogd, dat Hitier de eerste staatsman is. die de sociale encyclieken metterdaad verwerke lijkt. Ook heeft hij met de Oostenrijkse!" e bis schoppen in zijn bekende rede te Gleiwitz hef tig gepolemiseerd en hen min of meer ot de orde geroepen. Dit alles maakt, dat de Oosten rijksche bisschoppen en de katholieken hem met zeer gemengde gevoelens zullen zien ver schijnen. De kwestie van den „Anschluss" als zuiver politiek vraagstuk zou het Vaticaan onver schillig kunnen laten. Doch het is allerminst blind voor de vaststelling, dat de godsdienstige belangen der Kerk heel anders beveiligd zijn in den Oostenrijkschen bondsstaat dan in het Derde Rijk, en dat in het huidige Europa het kleine Oostenrijk een waar bolwerk der katho lieke cultuur beteekent. Mèt of zonder Von Papen, de positie van Oostenrijk Dly'ft zorglijk. Italië moge bereid zijn voor de onafhankelijkheid van de bonds republiek naar de wapens te grijpen, het is zonder medewerking van anderen niet in staat de politieke en evenmin de economische positie van Oostenrijk op een hechten grondslag te zetten. Nauw van den eersten schrik bekomen, staan de verschillende partijen in het Donaubekken alweer tegenover elkaar. Joego-Slavië laat weten, dat het aan den „Anschluss" nog de voorkeur geeft boven een restauratie der Habsburgers onder Italiaansche regie. Tsjecho-Slowakije schijnt van hetzelfde gevoelen. Frankrijk en Engeland schenken Italië een zekeren moreelen steun, maar niet verder dan een vinger lang. En zoo blijft het lot van Oos tenrijk weer hangen tot aan een volgende catastrofe Het lijkt bijna een spel, het on voldoend geconsolideerde Oostenrijk als een Tantaluskwelling voor Duitschland te laten iiggc-n, om telkens op te schrikken als het de hand ernaar uitstrekt. Terwijl de Donaurepubliek haar hachelijk bestaan voortzet, hebben de gebeurtenissen van den 25en Juli het resultaat, dat de politiek van evenwijdigheid tusschen Italië en Duitschland geliquideerd is. Evenwijdigheid op het gebied van het regeeringsstelsel, van de revisie der vre desverdragen en van de koloniale politiek: menigeen geloofde, dat het een voldoende grondslag was voor een diepgaande samenwer king. Hitier heeft dit scheepje op de Oosten rijksche klip te pletter laten loopen. Enkele dagen geleden heb ik uit de Italiaansche pers eenige staadjes meegedeeld van de onvriende lijkheden, die men den nationaal-socialisten naar het hcofd slingerde. De storm is nu wat geluwd, maar terwijl de wind waaide, is heel de sinds anderhalf jaar zorgvuldig bewaarde respectvolle houding van de Italiaansche open bare meening tegenover het nationaal-socialis- me overboord gegaan. Oude koeien, tot nu toe angstvallig genegeerd, werden nu met wellust uit de sloot gehaald. „Iedereen in Europa weet' schrijft de „Popoio di Roma", „wie den Rijks dag heeft aangestoken. Iedereen in Europa wist, wat de zeden van Roehm waren. Ieder een weet, dat Goering vier of vijf jaren in een gesticht voor morphinomanen heeft doorge bracht". En in een felle peroratie komt het tenslotte tot, deze uitspraak van een groot Ro- meinscb ochtendblad: „Wat zijn de nazi's? Moordenaars en paederasten". Nu de oonogslucht voor het oogenblik voor bijgedreven is, blijft er toch van over, dat het fascisme met het nationaal-socialisme als een niet verwante, maar tegengestelde theorie heeft afgerekend. De overeenkomstigheid van het politieke regime is te niet gegaan in een zee van diepere tegenstellingen. Het dragen van gekleurde hemden is op zich zelf geen voldoende grona, om elkander lief te hebben, er is een onafzienbare klove tusschen Rome en Berlijn, tusschen de zakelijke Ro- meinsche rijksidee van recht en administratieve orde en de Germaansche mystiek van het boven elke rechtsorde verheven bloed, tusschen een beschaving, die van de geestelijke waarden het Christendom als haar kostbaarste goed hecft aanvaard en een barbaarsche verheerlijking van de kracht boven alles. Voor het fascisme zelf beteekent deze episode een aanleiding tot inkeer en herziening van alles, wat in zijn theorie en practijk gelijkenis met het als volkomen hatelijk erkende natio naal-socialisme vertoont. Maar voor vele Ita lianen, dié nun land een beslissende rol in de toekomst van Europa toeschrijven, is het méér geweest dan een episode. Het was de eerste aankondiging van een episch gevecht; en voor hen is dat het gevecht van Sint Joris met den Draak. Aldus het resultaat van anderhalf jaar nationaal-socialistische politiek tegenover Italië. De Duitschers, die zich vanouds in Rome thuis gevoelden als in een geeste lijk vaderland, hebben in deze dagen een feilen haat om zich heen voelen branden. Voor iedereen, die aan een ander Duitsch land gelooft dan dat van 30 Juni en 25 Juli, is het een verschrikkelijke gewaarwording, hier een nationalen haat te zien op groeien, die aan voedsel geen gebrek heeft. BERLIJN, 3 Aug. (Reuter). Het gerucht als zou Hitier nu hij de hoogste macht in handen heeft, aftreden als leider der party, worot of ficieel ontkend. Hitler's perschef Hanfstengl verklaarde dat partij en staat één zijn en dat er van iets der gelijks geen sprake zijn kan. BERLIJN, 3 Aug. Rijksminister Goebbels heeft Knut Hamsun,, die morgen zijn 75sten verjaardag viert, het volgende telegram doen toekomen „Ik heb de eer, U harteiyk geluk te wenschen bij Uw 75sten verjaardag. Met bewondering en dankbaarheid gedenkt het Duitsche volk op dezen dag den grooten epischen dichter en den beschrijver van het echte menschdom, wiens werk als bijna geen ander een brug heeft ge slagen tusschen het Noorsche en Duitsche volk. Mogen nog vele jaren van vruchtbaren arbeid voor U weggelegd zyn." WEENEN, 3 Aug. (D. N. B.) De advocaat dr. Erich Fuehrer, de verdediger van Dollfuss' moordenaar Otto Planetta, is Donderdag ge arresteerd in verband met zijn groote sympa thie voor de Nazi's, die uit zyn pleidooi is ge bleken. De 27-jarige Eduard Honisch, nationaal-so- cialist, is ter dood veroordeeld wegens het on bevoegd in bezit hebben van ontplofbare mid delen. De bondspresident heeft den veroordeelde echter begenadigd, zoodat zijn straf is ver anderd in levenslange kerkerstraf. Naar thans bekend wordt, bevindt zich se dert Dinsdag in Salzburg een medewerker van de Associated Press, Eric Borchert, in arrest. Hij is door de Salzburgsche autoriteiten gear resteerd, daar hij ervan verdacht wordt de ver boden N. S. D. A. P. diensten te hebben bewe zen. Borchert is geruimen tijd de Berlijnsche vertegenwoordiger van de Associated Press ge weest. Hij had Zondag van de Associated Press opdracht gekregen opnamen te maken van de Festspiele. WEENEN, 3 Aug. (Reuter) Reuter ver neemt, dat de kwestie betreffende het aan vaarden van Von Papen als Duitsch gezant te Weenen, zal behandeld worden in de eerst volgende zitting van het Oostenryksche kabi net, die waarschyniyk volgende week plaats heeft. Reuter meldt verder nog, dat mevrouw Von Papen, die momenteel met haar kinderen te Wallerfangen in het Saargebied vertoeft, aan vrienden heeft verteld, dat het nog niet zeker is, dat haar man Duitsch gezant te Weenen zal worden. Von Papen zal zich vermoedeiyk binnen kort eveneens naar Wallerfangen begeven HANNOVER, 3 Aug. (D.N.B.) Vrijdagmid dag is in de Humboldtstrasse een groote teer- spuitmachine ontploft, met het gevolg, dat zü meters in de hoogte werd geslingerd. Door de rondvliegende machinedeelen werden twee ar beiders gedood, terwyi een derde ernstige ver wondingen opliep. Ook eenige kinderen, die bij het werk stonden te kijken, werden gewond Door den luchtdruk werden tallooze ruiten vernield. Uit New-York wordt gemeld, dat Tamman; Hall een nieuwen „boss" heeft gekozen, nada maandenlang daarover xelle stryd gevoerd is. De nieuwe leider is James J. Dooling, een advo caat, die thans John F. Curry opvolgt. Hü is 41 jaar en heeft indertyd groote bekendheid verworven als voetballer en baseball-speler. Hy heeft gestudeerd aan de Fordham Universiteit in New-York. De „Times" verneemt uit Kaapstad, dat de overwinning van Hertzog op het Nationalistisch Congres van den Oranje-Vrijstaat en de scheu ring onder de aanhangers van Malan de vor- H VERWACHTING: Meest zwakke, veran- j= leriyke wind, half tot zwaar bewolkt of betrokken, waarschijnlijk enkele regen- buien, aanvankeiyk iets warmer. Verdere vooruitzichten: onzeker. flIlllllllllllllllllillllllllllllllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliS ming eener fusie-party onder leiding van Hert zog en Smuts verzekert. Aan beide zijden toont men zich zeer verbitterd. Ondanks de tegenspraak der regeering wordt verwacht, dat algemeene verkiezingen noodig zullen zyn in het begin van het volgend jaar, nadat de begrooting zal zyn aangenomen. Hertzog's aan val op Malan was buitengewoon heftig, zoodat de breuk wel onherstelbaar zal zijn. Aan boord van de „Europa" die Vrijdag uit Bremerhaven naar New-York is vertrokken, be vindt zich de Duitsche ambassadeur in Amerika, dr. Luther, die met zijn gezin weer naar zijn standplaats terugkeert. In de kolenmynen van Tsjailan (Mandsjoe- kwo) zyn 11 arbeiders door een ontploffing om het leven gekomen. In de streek der Beneden-Karpathen heeft een hevig noodweer gewoed. Naby Zywiec is de bliksem ingeslagen in een school, waardoor deze tezamen met elf andere gebouwen geheel in de asch werd gelegd. HELSINGFORS, 3 Aug. (Reuter) Een Rus sische vrouw, in den volksmond „Roode Ta mara" geheeten, is tot generaal van het Rus sische leger bevorderd. Haar werkelijke naam is Tamara Sukyn. Zij is een flink gebouwde vrouw van middelbaren leeftijd en niettegenstaande haar uniform van het Roode Leger lykt zy niets op een strijd bare Amazone. Roode Tamara is verscheidene malen in den oorlog geweest en speelde een voorname rol in de belegering van Tiflis, aan het hcofd van een regiment Kozakken. Trotsky, die toen opperbevelhebber van het Sovjet-leger was, merkte haar op en bevor derde haar. Nu is zy bevorderd tot generaal en als zoo danig zal zy deel uitmaken van den genera- len staf van het Sovjet-leger. MADRID, 3 Aug. (V. D.) Het conflict tus schen de Catalaansche generaliteit en de Ma- drileensche regeering over de controle op de tiavens van Barcelona en Tarragona schijnt te zyn opgelost, naar blijkt uit verklaringen van den Minister van Openbare Werken, Guerra del Rio, die van een bezoek aan Catalonië al- bier is teruggekeerd. De Minister is van mee ning, dat de oorspronkelijke bedoeling der re geering om de controle op de beide havens voor tc behouden, aldus moet worden gewyzigd, dat de haven van Tarragona onder de generaliteit zal ressorteeren, terwyi die van Barcelona on der de centrale regeering biyft. De Minister verklaarde verder, dat er geen moeilykheden geweest waren en dat de Catalaansche autori teiten zijn standpunt in dezen hadden aan vaard. BERLIJN, 3 Aug. (D.N.B.) Voor de uitvoering van het plebisciet gelden dezelfde bepalingen die reeds van kracht zyn geweest by het plebisciet van 12 November 1933. vooral de bekende be palingen betreffende het kiesrecht van de zich in het buitenland ophoudende Duitschei s, het uitbrengen van stemmen op zee op nations en door leden van arbeidsdienstkampen De Ryksminister van Binnenlandsche Zaken heeft bevel gegeven dat kiezerslijsten op 5 en 12 Augustus ter inzage moeten worden gedepo neerd. De regeeringen der landen zyn door middel van de radio opgeroepen onmiddellijk alle voor bereidingen te treffen om den gemeentelijken en andere bestuursoverheden langs den vlug sten weg de noodige instructies te doen toeko men. NEUDECK, 3 Aug. (D.W.B.) De Duitsche en buitenlandsche journalisten hebben vandaag een bezoek mogen brengen aan de sterfkamer van Rijkspresident Von Hindenburg. De veld maarschalk ligt nog precies zoo op zyn bed als hy gestorven is. De gelaatstrekken van den bijna 87-jarigen held toonen geen sporen van verval, maar leggen getuigenis af van een grootheid, die in den dood nog monumentaler werkt dan in het leven. Aan het hoofd- en voeteinde van het bed houden twee officieren onbeweegiyk de wacht. Het bezoek aan den grooten doode maakte op de journalisten een onvergetelyken indruk. Duizenden teekenden vandaag de rouwregis ters in het paleis van den Rykspresident te Berlijn. Het stadje Hohenstein staat reeds geheel in het teeken der by zetting van Hindenburg in het „Tannenbergdenkmal". Ministerieele ambte naren zyn aangekomen, om de plechtigheden voor te bereiden. Telefoon- en telegraafdraden worden gespannen. Op- en afmarschwegen wor den in orde gebracht. Het gedenkteeken heeft acht torens en geeft uitzicht op de slagvelden. Hier liggen 10.000 soldaten, met wie de maar schalk zich zeer verbonden voelde, begraven. In een der torens, waarvoor een granieten leeuw staat ter herinnering aan regiment 147, het Hindenburgregiment, wordt de oude veld heer bygezet. Deze toren draagt den naam van Ostpreussenturm. Zooals men weet, heeft Hin denburg in 1927 dit monument zelf ingewyd met de woorden: „Den gevallenen ter eere, den overlevenden tot ernstige vermaning, den ko menden geslachten tot nadenken". By die ge legenheid hield hy ook een rede over de schuld kwestie van den oorlog, waarin hy Duitschland vry pleitte van alle schuld en waarin hy ver klaarde, dat Duitschland altyd bereid is, om dit voor onpartydige rechters te bewyzen. NEW YORK, 3 Aug. (Reuter). Omtrent den wervelstorm die Michigan heeft geteisterd wordt nader uit Detroit gemeld, dat tydens de orkaan een boot met 200 passagiers op den oever van net St. Clair-Meer werd geworpen. Gelukkig sonden alle personen gered worden. Ook in andere gedeelten van Noord-Amerika hebben hevige stormen gewoed. Vooral Illinois en de aan het Erie-Meer ge- .egen steden van Ohio werden ernstig geteis terd. Vyf menschen zyn in het Erie Meer ver dronken. De wervelstorm vernielde acht huizen. In Oost Amerika werd Brighton voor een groot gedeelte overstroomd Een huurkazerne is ingestort. In de omgeving van Townsend in den staat Delaware zyn eenige spoorbanen door den regen weggespoeld. Nader meldt Reuter, dat tengevolge van het noodweer in Michigan en Illinois acht personen om het leven zijn gekomen. De materieele schade wordt geschat op 1.500.000 dollar. In een steengroeve in de nabyheid van Malaga is een geweldig rotsblok neergestort en terecht gekomen op drie arbeiders. Aangezien het rotsblok verscheidene tonnen zwaar was, kunnen de lyken aer ongelukkigen slechts ge borgen worden, wanneer men het rotsblok in de lucht doet vliegen. Het is nog lang niet zeker, dat Von Papen ge zant te Weenen zal worden. De Reichswehr zweert Hitier trouw als opper bevelhebber der weermacht. De Duitsche en buitenlandsche journalisten hebben Vrijdag een bezoek gebracht aan de sterfkamer van Von Hindenburg. De advocaat van Dollfuss' moordenaar ge arresteerd. Noodweer in Amerika. By een inleiding op het instructievaartuig „Prinses Juliana" is een plan ontvouwd betref fende het geven van lager onderwys aan schip perskinderen. Regeling tot restitutie van het verschil in hef fing op vetten. Uitslag der prijsvraag voor een reclamebiljet ter propaganda van het boek. Nederland heeft den lawntenniswedstryd om den Davisbeker tegen Monaco met 20 gewon nen. New-Yorksche beurs: bij grooter aanbod terug- loopende koersen. BERLIJN, 3 Aug. (D.N. B.) Bijksweermmister von Blomberg heeft Hitier medegedeeld dat of ficieren, onder-officieren en soldaten der ge- heele weermacht den „Führer" gisteren ais op perbevelhebber trouw gezworen hebben. Dege nen die op het oogenblik met verlof zyn, zul len den eed later afleggen. CASTEL GANDOLFO, 3 Aug. (Reuter.) Of schoon Z. H de Paus thans in Zijn zomerver blijf vertoeft, onderbreekt Hij toch niet Zyn gewone werkzaamheden. Hedenmorgen ontving de H. Vader den burgemeester van Castel Gan- dolfo, die Hem de hulde aanbood van de be volking, die gelukkig is, dat de Paus weer in haar streek Zyn verblyfplaats heeft willen ves tigen. Zyne Heiligheid ontving ook Z. Em. Kard. Pacelli en talryke pelgrims. UORWERKHANDEL LEIDSCHESTRAAT 18 VOOR VERJAARDAGEN - JUBILEA Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 756 Vorige stand: 755,1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1