I IN EN OM HAARLEM
t
6
t
t
Waar ons drinkwater vandaan komt
EaiMfjMi
DE WATERTOREN AAN
DEN ZEEWEG
ijjp
WILEY POST'S PLANNEN
DINSDAG 7 AUGUSTUS 1934
Huwelijken met buiten
landers
Gesticht in 1898
Op ÏO.OOO meter hoogte
Interessante rondgang door het
Gemeentelijk Waterleiding
bedrijf te Overveen
De stichting
De watertoren
Uitzicht
Filters
NIEUW PAROCHIEHUIS
Machinehal
DE SUIKERFABRIEK TE
HALFWEG
Slechts op halve kracht?
De watertoren op den Zeeweg
CONCERT IN HET BLOEMEN-
DAALSCHE BOSCH
Door de Haarlemsche Orkestver.
VERKEERSONGEVALLEN
Te Hillegom
Arbeidsongeval aan de Papier
fabriek
Goedkoope trein
DE NATIONALE MISSIE-
WEDSTRIJD
4
1
DE AARDAPPELHANDEL MET
ENGELAND
HET BETALINGSVERKEER
MET DUITSCHLAND
Worden de marken door de
regeering gegarandeerd?
VRAGENBUS
gVRHIII
EuUIIIIIIIllIlllllllllllllllllllIllllIlIlIUIIIIIIIIIillllllllllllIIIIlIIlIllllIlllllHIIIIIIIIIIIllllllllIlllHIlllIIIHIIIIIIIIIllllllIillllllllllllIllllllllllllIlIIIIIIIIlIIllllB
I>e klachten over het in Nederland te werk
Btellen van buitenlanders zijn bekend. Er zijn
zelfs wettelijke voorschriften in de maak om
deze soort buitenlandsche concurrentie tot re
delijke proporties terug te brengen. Het zijn
vooral de kellnere, de musici en de mijnwer
kers, die zich in dit opzicht door het buiten
land verongelijkt achten. Ook op dit gebied is
autarkie weliswaar uit den booze en onhoud
baar, maar buitenlanders niet meer van onze
vrijgevigheid te laten profiteeren dan onze
landgenooten in de overeenkomende landen
Worden geprotegeerd, is een redelijke eisch van
wederkeerigheid.
Nieuw is de blacht over 't feit, dat er zooveel
Nederlanders met buitenlanders trouwen. Eigen
lijk is dit geen klacht tegen de buitenlanders,
maar tegen de Nederlanders, die op vreemden
verliefd raken. Maar, zoo redeneeren vooral de
teleurgestelde Nederlandsche dames, als de
vreemde meisjes in Holland geen werk vonden,
zou de kans, dat een Nederlander er verliefd
op raakt, geringer zijn en de kans, dat een
Hollandsch meisje tot den trouwdag komt,
grooter.
In hoever de jeremiaden der Hollandsche
vrouwen gegrond zijn, kan de statistiek der
voltrokken huwelijken in de gemeente over het
jaar 1933 en 1932 leeren. Want de toestand in
Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en andere
«teden is vrijwel gelijk aan dien in Haarlem.
Het zijn, wat de buitenlanders betreft, vooral
Duitsche meisjes die hier in het huwelijk tre
den met Nederlanders.
In 1932 werden er in totaal 898 huwelijken
Besloten. Hiervan waren 91 Nederlanders, die in
het huwelijk traden met een vrouw van Duit
sche nationaliteit. Dat is ongeveer 10 pCt. van
het totaal aantal huwelijken. In 1933 bedroeg
het aantal huwelijken in totaal 935. Hierbij
waren 83 Nederlanders, die met een Duitsche
in het huwelijksbootje stapten. Ook 10 pCt.
Wanneer men nagaat, dat dit percentage van
1920 af ongeveer gelijk is, dan valt hieruit
af te leiden hoeveel huwelijken er in de laatste
tien jaren zijn gesloten tusschen Nederland
sche mannen en Duitsche vrouwen. Dat aantal
nadert de duizend.
Dat dit percentage verband houdt met het
feit, dat vooral in de jaren na den oorlog het
aantal Duitschers, dat in ons land emplooi
vond, zeer groot was, ligt o. i. voor de hand.
Het aantal Duitsche meisjes, dat hier trouw
de, is grooter dan dat van andere vreemdelin
gen. Wij laten hieronder 't lijstje volledig volgen.
De tusschen haakjes geplaatste cijfers zijn die
van het jaar 1932.
Deze statistiek kan aanleiding geven tot
velerlei beschouwingen over de blindheid der
liefde enz., maar zeker is het ook, dat de sta
tistiek aantoont hoe het vraagstuk der huwe
lijken met buitenlanders zijdelings verband
houdt met het werkloozenvraagstuk. Door het
onbeperkt toelaten van buitenlandsche vrou
welijke werkkrachten schijnt de kans voor het
Nederlandsche meisje om tot een huwelijk te
komen te verminderen. En de werkloosheid
onder de vrouwen in Nederland zou belangrijk
minder zijn, als alle Nederlandsch-Duitsche
huwelijken zuiver Nederlandsche waren ge
weest. In Haarlem zouden er waarschijnlijk
ruim duizend Nederlandsche dames meer thans
een bestemming hebben dan nu het geval is.
Over geheel Nederland bedraagt dit aantal al
licht 10.000.
Een wet kan hier niet helpen. De natuur gaat
boven de leer. En toch schijnt het geval, waarop
wij hier de aandacht gevestigd hebben, in krin
gen, welke er iets mede te maken hebben, met
belangstelling te worden gevolgd.
Nationaliteit
Man m et
Nationaliteit
Vrouw
Totaal aantal huwelijken
935
(898)
Totaal aantal huwelijken
935
(898)
Nederlander
807
(768)
Nederlandsche
807
(768)
99
1
0)
Amerikaansche
1
0)
tr
3
1)
Belgische
3
1)
83
91)
Duitsche
83
91)
1
1)
Engelsche
1
1)
ft
1
0)
Fransche
1
0)
ft
1
0)
Hongaarsche
1
0)
st -
6
6)
Oostenrijkische
6
6)
99
1
1)
Zwitsersche
1
1)
it
1
0)
Zonder nationaliteit
1
0)
Amerikaan
0
1)
Nederlandsche
0
1)
Duitscher
3
8)
99
3
8)
Belgische
0
1)
99
0
1)
Engelschman
1
0)
99
1
0)
Franschman
1
1)
99
1
1)
Italiaan
1
0)
99
1
0)
Oostenrijker
0
1)
ft
0
1)
Hongaar
1
0)
99
1
0)
Zwitser
2
0)
99
2
0)
Zonder nationaliteit
2
2)
99
2
2)
Duitscher
9
8)
Duitsche
9
8)
Duitscher
0
1)
Oostenrijksche
0
1)
Estlander
1
Zweedsche
1
Italiaan
2
Italiaansche
2
Oostenrijker
1
Belgische
1
Tsj.-Slowaak
X
Joego-Slavische
1
In het buitenland voltrokken te Haarlem ingeschreven:
Nederlander
4
1
Nederlandsche
Zuid-Af rikaansche
Bij het schrijven van dit artikel schoot ons
zer, die aan zijn leerlingen vroeg, waar de
de anecdote te binnen van den onderwij-
melk vandaan komt. „Van de koeien," antwoord
de Jan. ,,Niet waar," zei Piet, „die wordt dooi
onzen melkboer gemaakt, want die brengt za
altijd bij ons thuis!"
Om dezelfde reden zou men op de vraag:
„Waar komt het water vandaan?" kunnen ant
woorden: „Uit de kraan!" of eigenlijk (voor ons
Haarlemmers, ten minste)„Uit den watertoren
op den Zeeweg!" En dan zou men !(imroszen
und ganszen" gelijk hebben ook! Want de wa
terdruppel, welke uit den hemel valt en door
het Gemeentelijk Waterleidingbedrijf uit de
duinen wordt gehaald, is lang niet dezelfde als
die. welke uit de waterkraan vloeit ook
zou men zoo zeggen, dat ze „als twee druppels
water op elkaar lijken!" Er bestaat eenig ver
schil tusschen beide, een verschil, dat veroor
zaakt wordt door het ontijzeringsproces, dat het
duinwater ondergaat in een speciale installatie,
welke wij onder de welwillende*en deskundige
leiding van den directeur, ir. P. Graaf v. Rand-
Wijck, dezer dagen hebben bezichtigd.
Maar men begrijpt: onze pelgrimage naar het
Gemeentelijk Waterleidingbedrijf te Overveen,
waarvan de heer Blankwater (een zeer toepas
selijke naam!) chef is, begon niet met een
bezoek aan de eerste de beste installatie van dit
bedrijf. Ze begon met een bezichtiging van dat
gedeelte, dat het meest in het oog valt, reeds
van verre zichtbaar is en aan de vele duizenden
die den Zeeweg passeerden, welbekend, n.1. van
den watertoren.
Gemakkelijk komt men niet in dezen water
toren! Wij bereikten het inwendige pas nadat
diverse sloten hadden geknarst en hekken waren
open- en dichtgesloten.
De ingang van den toren prijkt met het
jaartal 1898 en dat geeft ons aanleiding eerst
eens iets vn de geschiedenis van het water
leidingbedrijf te vertellen.
Tot 1898 heeft de Amsterdamsche Waterleiding
Haarlem van water voorzien en Amsterdam wil
de dat ook wel blijven doen, maar.... geen uit
breiding van het buizennet tot stand brengen,
als dit noodig zou zijn. Ja, toen zat er niets
anders voor Haarlem op, dan zelf de schop in
den grond te steken en een bedrijf te gaan
stichten.
De bouw van het bedrijf heeft eenige jaren
geduurd. In de machinehal bevindt zich nog een
gedenkplaat van de ingebruikneming, gedateerd
April 1898 en waarop o.a. de naam van den
toenmaligen burgemeester jhr. Boreel van Hoge-
landen geschreven staat. De machines dragen
het jaartal 1897 en zijn nog onafgebroken ir
dienst. Ze worden natuurlijk wel zoo langza
merhand onvoldoende (we zullen het maai
euphemistisch uitdrukken!) en zijn een „beetje"
verouderd
Na dit uitstapje in de geschiedenis keeren wij
naar onzen watertoren terug. Hiervan vielen ons
eigenaardigerwijze onmiddellijk twee, feitelijk
irreëele,, eigenschappen het meest op: zijn
properheid en prachtig uitzicht. Voor het ove
rige heeft de toren de namaak-romantische ar
chitectuur van het einde van de vorige eeuw
en bestaat slechts uit doodgewone bepleisterde
baksteen. Zijn interieur bevat een ijzeren, zeer
smalle en hooge trap met ik-weet-niet-meer-
hoeveel treden en het ijzeren waterreservoir, aat
los op den uitstekenden muur staat, vrij is van
den wand en bruto 1200 en netto 1000 kubieke
meter water kan bevatten. De smalle, lange
wenteltrap gaat dwars door het reservoir heen
en daardoor is dit gedeelte zóó donker, dat men
inderdaad geen hand voor zijn oogen, en wat
erger is ook de treden niet kan zien. Bij
elkaar is het beklimmen dus een werkje, dat
angstige en duizelige menschen „de stuipen op
het lijf kan jagen".-..
Maar is men eenmaal boven, dan is het leed
vergeten. Want het uitzicht, dat men er heeft,
is daarentegen onvergetelijk. Aan den voet van
den ongeveer 25 Meter hoogen toren, die zelf
weer op een tamelijk hoogen heuvel staat, be
vindt zich het voor het publiek nog ontoegan
kelijk park-in- wording en de ruime gemeente-
werf van de gemeente Bloemendaal en voor de
rest strekt zich naar drie zijden een onafzien
baar duintapijt uit, waarover de drukbereder.
Zeeweg als een grijs-zwart lint gekronkeld ligt.
Hier en daar is een gele vlek (een kale duin'
top) of een donkergroene (een dicht bos) zicht
baar. Aan den horizon een blauwe streep van
de zee en de gigantische vormen van het Hoog
ovenbedrijf te IJmuiden. In het Oosten een
roode massa: Haarlem. De meer aaneengesloten
roode kleur van Haarlem-Noord, de allesbehalve
aesthetische groote gashouder, de prachtige oude
St. Bavo, het hooge gebouw van „De Spaarne
stad" en de massieve nieuwe „St. Bavo" orien-
teeren ons omtrent de ligging onzer gemeente.
Aan den gezichtseinder prikten op enkele
plaatsen ranke kerktorens ten hemel, terwijl
in het Zuiden ook zichtbaar was het pompsta
tion te Leiduin van de Amsterdamsche Water
leiding, met wie het Haarlemsche bedrijf zus
terlijk de duinen verdeeld heeft: de eerste het
Zuidelijk, de laatste het Noordelijk gedeelte.
Ieder blijve op zijn eigen terrein!
Maar langer kunnen wij bij het uitzicht van
uit den toren niet stilstaan, al is dit eigenlijk
wel langer toeven waard. De ongeduldige lezer
of lezeres mocht misschien vragen „of er nu
niks anders te zien valt daar aan den Zeeweg?"
Wij dalen dus de steile pikdonkere kron
keltrap weer af, dwars door het waterreservoir
heen. De doorsnee-hollandsche huismoeder, op
zindelijkheid en reinheid zeer gesteld, denkt wel-,,
licht: „Dat reservoir zal wel heel wat keeren
schoongemaakt worden!" Mis hoor, moedertje!
SB 8 B
Als het eenige keeren geschiedt is het al veel!
Want het schoonmaken moet door een man
gebeuren eneen man draagt bacteriën bij
zich. Het streven is er nu juist op gericht, niet
alleen geen bacteriën in het water te brengen,
maar die er in zijn, er nog uit te halen ook!
Overigens: het water is al gezuiverd als het in
den toren komt en het beetje achtergebleven
vuil doet weinig kwaad meer. Daarom vindt 'n
groote schoonmaak slechts zelden plaats.
Als bijzonderheid kunnen wij nog melden, dat
slechts één keer in al die jaren het reservoir is
leeggeloopen. Eenige jaren geleden ontstond n.l.
een breuk in de hoofdbuis nabij den Zijlweg en
daaruit stroomde al het kostelijke water weg.
Tegen zoo'n lek konden de pompen niet op!
Alvorens verder te gaan, zullen wij eerst een
schema van de waterwinning laten volgen:
Het water wordt uit de duinen in een prise
d'eau verzameld en vervolgens naar het ont-
ijzeringsgebouw gepompt. Vandaar gaat het
naar de filters en tenslotte óf rechtstreeks naar
de stad óf naar den toren via een aanvoerlei-
ding, welke tevens voor den afvoer aient. Des
nachts wordt niet gepompt en wordt Haarlem
rechtstreeks vanuit den toren voorzien.
Ontijzeringsinstallatie
Het gebouw van de ontijzeringsinstallatie
draagt het wapen van Haarlem met de spreuk:
Vicit Vim Virtus". (Dapperheid overwint
geweld). Hier komt de lucht bij het
water en overwint: het water raakt zijn
ijzerzouten kwijt! Dit geschiedt door het water
door vele geasphalteerde ijzeren buizen met ko
peren sproeiers te leiden, van waaruit het wa
ter omhoog in ontelbare kleine straaltjes de
lucht ingespoten wordt. Het water wordt dus
fijn verdeeld en kan zich gemakkelijk met de
zuurstof vermengen ter ontijzering.
Vroeger had men een ander systeem: het
water werd over lange bruggen met talrijke
kleine gaatjes geleid, waardoor het in straaltjes
naar beneden viel. Dit systeem had echter het
groote nadeel, dat de bruggen op betrekkelijk
grooten afstand van elkaar lagen en het ver
deelsysteem daardoor te weinig intensief was.
Daarom is het huidige systeem toegepast, dat
ook 'n nadeel heeft, n.l. dat de sproeiers ver
stopt geraken en dan moet een heele buis met
sproeiers uitgeschakeld worden om dien eenen
sproeier schoon te kunnen maken. Maar een
volmaakt systeem zal wel nooit uit te vinden
zijn!
Door de opspuiterij in het gebouw heerscht er
een geweldig geraas en is het niet gemakkelijk
zich verstaanbaar te maken!
De bodem is bedekt met steenen met groote
gaten er in om het oppervlak (en daardoor de
gelegenheid voor het water om zich met lucht
te vermengen) zoo groot mogelijk te doen zijn.
Van het ontijzeringsgebouw gaat het water
via een tamelijk ingewikkeld stel van buizen en
buisjes naar twee bezinkingsbakken, welke hou
ten schotten hebben om het water tegen te
houden. Vroeger waren die schotten er niet en
stroomde het water met veel snelheid nog een
tiental meters door, waardoor er van het „be
zinken" (dat stilstand van het water eischt)
niet veel terecht kwam!
De naam bezinkingsbakken zegt al welke taak
ze hebben, n.l. om het vuil te laten bezinken
Van de bakken stroomt het water door een
ringleiding, waarvan qr maar één aanwezig is.
Een groot nadeel, omdat men ze nu niet voor
onderzoek of schoonmaak buiten werking kan
stellen zonder den heelen waterloop te moeten
onderbreken. Maar ja, degenen, die vroeger de
waterleidingsinstallaties bouwden, waren andere
personen, dan die ze moesten exploiteeren, met
alle nadeelen daaraan verbonden!
De ringleiding sluit aan op een ln afdeelin-
gen vedeelden vijver, welke nog al dikwijls ge
reinigd moet worden. In het midden hiervan
bevinden zich de zes filters, welke eveneens aan
elkaar tot een eveneens ronde doos zijn ver
bonden. Iedere filter bestaat uit de volgende la
gen: draineerbuizen, grof grind, fijn grind en
rivierzand. Opmerkenswaard is de groene kleur
van het water in den vijver. Precies is te zien,
waar het water vanuit de ringleiding in den vij
ver stroomt, want daar wordt de groene kleur
veel lichter. Dit wordt veroorzaakt door be
paalde in het water levende bacteriën.
Het nieuwe Parochiehuis aan het Zand voorterpad te Overveen, dat op 5 Sept.
in gebruik zal worden genomen
Vanuit de filters stroomt het water naar de
.reinwaterkelder", die 1500, M3. water kan ber
gen en dient om de filters regelmatig te kunnen
doen functionneeren. De afnemers van het wa
ter, dus wij allen, die in Haarlem wonen, zijn
n.l. grillige menschen. Nu eens hebben wij veel,
dan weer weinig water noodig. En daar kunnen
de filters geen rekening mee houden! Bovendien
is ook de leverancier van het water, de natuur,
erg wispelturig. Ze laat het soms veel, soms
heelemaal niet regenen, zoodat het waterleiding,
bedrijf wel het meest wisselvallige bedrijf is,
dat men zich kan denken, want het kan nooit
vooruit berekenen hoeveel ze van de hemel
toegezonden krijgt en hoeveel haar arnemers
noodig hebben!
Zoo gemiddeld wordt er 6000 kubieke meter
water per dag afgenomen, maar het is ook wel
eens.... 9000, dus anderhalf maal zooveel ge
weest. En toen kon men niet even een regen-
Duitje bestellen, maar moesten de voorraden
aangesproken worden!
Over een dag gerekend wordt des morgens
het meeste water verbruikt.
Om nu te zorgen, dat de filters nooit droog
komen te staan, dient zoo'n reinwaterkelder,
eigenlijk dus een voorraadschuur. Thans wordt
een nieuwe gebouwd, welke 2000 M3. water zal
Kunnen bevatten en ƒ55.000 kost. Dat deze
bouwsom zoo laag is, komt omdat men nu wél
de beheerders van de waterleiding (i.e. de di
rectie) de bouwers van den kelder laat zijn,
zoodat deze kelder zoo eenvoudig en toch zoo
exploitabel mogelijk gebouwd kan worden.
Van den reinwaterkelder (de nieuwe is bijna
klaar) wordt het water of naar den toren ge
pompt of naar de stad geleid.
De machinehal bevat drie pompen (één als
reserve), die het water uit de duinen en drie
(óók een als reserve), die het water uit de dui
nen naar de stad of den toren pompen en ieder
315 M3. water per uur kunnen „verduwen". Alle
zijn oude, liggende zuigerstoommachines uit
1897. Eenige jaren geleden heeft men het inte
rieur reeds verbeterd, zoodat b.v. de chef thans
een uitstekend overzicht over het geheele ge
bouw heeft en de werkplaats licht en luchtig is.
Het Ketelgebouw bevat drie witte, groote,
lange ketels. Deze kamer is rechtstreeks op de
spoorlijn HaarlemZandvoort aangesloten en
de kolenwagens rijden tot vlak voor de ketels
in de kolenbergplaats!
Het viel ons op hoe een prettige, heel niet
hooge, temperatuur erin het geheele gebouw tot
zelfs naast de.... ovens heerschte en hoe.,.,
kraakzindelijk het er is. Waaruit weer blijkt,
dat het onderhoud en toezicht nauwkeurig en
degelijk is. Men vergete daarbij niet, dat als in
het heele uitgebreide bedrijf ook maar een klein
detail hapert, het gevaar ontstaat, dat de heele
watervoorziening gestopt moet worden en dus
wij, Haarlemmers zonder water komen te zit
ten! Dat dit nog nooit gebeurd is, tenminste
niet op groote schaal, is wel de grootste eer
voor allen, die in dit bedrijf werkzaam zijn, op
de eerste plaats voor den directeur, die alleen
al door de wijze waarop hij de goede en slechte
hoedanigheden van zijn omvangrijk bedrijf ons
zoo nauwkeurig wist te vertellen, toonde hier
„the right man in the right place" te zijn!
F. K.
Naar wij vernemen, ligt het in de bedoeling
dit jaar de suikerfabriek „Holland" slechts op
halve kracht te laten werken.
Mocht dit voornemen werkelijkheid worden,
dan ziet het er voor velen minder gunstig uit.
Een tegenvaller, die in deze tijdsomstandighe
den dubbel zwaar weegt.
Men hoorde niet veel meer van den Oklaho-
ma-Indiaan Wiley Post, die door zijn kranige
vluchten een ieder bekend is. Vooral zijn vlucht
rond om de wereld in iets meer dan zes dagen
was een prestatie, die niet zoo gemakkelijk ver
beterd zal worden.
Plotseling was Post komen opduiken: een
kleine, oersterke en taaie Indiaan met één oog,
niet knap, maar een van de moedigste er ener
giekste vliegers ter wereld. En zoo plotseling
onttrok hij zich ook aan de algemeene aandacht,
tot hij nu weer met zijn duikerspak, waarmee
hij een nieuw wereldrecord wil vestigen, de
aandacht trekt.
De groote MacRobertson International Air
Race, de wedstrijd van Engeland naar Australië,
van Londen naar Melbourne, is de sensatie uit
de luchtvaartgeschiedenis. Een prijs van 10000
pond sterling is uitgeloofd voor dengene, die in
den kortsten tijd, via de vastgestelde tusschen-
landingen, den afstand aflegt, die over heete
en koude landen leidt, over bergen en meren,
zeeën en wouden.
Wiley Post zal van alle piloten ongetwijfeld
het vreemdst uitgedost zijn. Een diepzeeduiker
kan er niet merkwaardiger uitzien. Want Post
is van meening, dat een record slechts buiten
de weergebieden, dus in de stratosfeer of in
ieder geval op de grens er van, bereikt kan
worden.
„Ik heb alles precies uitgerekend," zegt Post
bedachtzaam, „ik haal het in 46 tot 50 uur:
I 12.000 mijl. Meer tijd heb ik niet noodig Ten-
Iminste niet op de vlieghoogte, die ik kies...."
In de hangar op het vliegveld staat de goede,
oude machine, de „Winnie Mae", een beetje op
gekalefaterd, maar feitelijk dezelfde „kist", die
wereldrecords maakte. Aan den motor is echter
wel het een en ander veranderd.
„Natuurlijk. Op 10.000 tot 11.000 meter hoogte
helpen ook de mooiste zuurstofmaskers niet. De
mensch moet tegen den veranderden druk be
schermd zijn, wanneer hij langen tijd op een
dergelijke hoogte wil blijven. Dus moet ik een
duikerspak gebruiken, dat wel volgens speciale
inzichten geconstrueerd is, maar feitelijk diep-
zeeduikprincipes in zich vereenigt. Ook mijn
Waspmotor mag niet overbelast worden. Hier
voor heb ik ook een pakje moeten laten aan
meten, waardoor de motor onder een druk werkt
gelijk aan die op normale hoogte."
Ook de propeller heeft een zeer bijzonderen
vorm gekregen.
„Dat moet wel, want hij draait in uiterst dun
ne lucht. Hoe zou ik vooruit kunnen komen,
wanneer ik een standaard propeller zou gebrui
ken? Direct na den start klim ik tot 10.000 of
11.000 M.
Met kompas en sextant is het dan geen kunst
om te navigeeren. Wanneer men anders
185 kilometer per uur haalt, maakt men er
daar 300. Inplaats echter van de 300 kilometer
zijn er 480 tot 500 te bereiken.
De voorwaarden van den wedstrijd dwingen
mij de tusschenlandingen in Bagdad, Calcutta,
Singapore, Darwin en Charlesville te maken.
Waren die tusschenandingen er niet, dan zou ik
het nog vlugger kunnen doen dan in 48 50
uur."
De nieuwe machine heeft tot tevredenheid
proefgedraaid. Het zware duikerspak ligt klaar.
Steeds weer inspecteert Post alle toestellen.
Of hij zijn Robot, zijn machinecontroleur, die
hem bij zijn wereldvlucht kostbare diensten be
wees, zal meenemen, weet hij nog niet. Veel
hangt hier van de wedstrijdreglementen af.
Moed, energie en vernuft zullen strijden en
vechten om een wereldrecord op 10.000 Meter
hoogte in een duikerspak,
Het programma van het concert op Woens
dagavond 8 Augustus 8 uur in het Bloemen-
daalsche Bosch onder leiding van Frits
Schuurman is als volgt:
1. Ouverture Der Freischütz, C. M. v. Weber.
2. Karelia, J. Sibelius.
Intermezzo-Ballade-Alla marcia.
3. Algiersche Suite, C. Saint-Saëns.
a. Aankomst in Algiers.
b. Noorsche Rhapsodie.
c. Avondstemming in de Oase.
(Altsolo: Fred. Leidner).
d. Fransche Marsch.
4. Ouverture GSillaume Tell, G. Rossini.
5. Fantasie over motieven uit de Opera „Der
Trompeter von Sackingen", Nessler-Nikisch.
(Trompetsolo: W. C. P. de Vries)
6. Twee Hongaarsche Dansen, Joh. Brahms.
7. „Piet Hein", Hollandsche Rhapsodie, P.
v. Anrooy.
Gisteravond rond 6 uur kwam een luxe-
wagen uit een garage aan de Hoofdstraat te
Hillegom. De chauffeur bemerkte de tram niet.
zoodat een botsing niet uitbleef. De auto schoof
met de bumpers onder den voorsten wagen
van de tram. Deze werden vernield en die van
de tram beschadigd. De auto moest worden op
gevijzeld en de tram ondervond een kwartier
vertraging. Er hadden geen persoonlijke on
gelukken plaats.
De in- en uitrij daar in de Hoofdstraat-bocht
over de tramrails is bij het enorme drukke ver
voer immer blijvend gevaarlijk.
In den nacht van Maandag op Dinsdag ge
raakte de papierdrooger V., werkzaam aan de
Papierfabriek te Velsen met zijn rechterhand
bekneld tusschen een der droogpersen. Zijn hand
werd hierbij ernstig verbrand en de pols ge
kneusd of gebroken. Na aan de fabriek door dok
ter Fieöstra voorloopig te zijn verbonden, is V.
tot verder onderzoek naar het Anthonius-zie-
kenhuis te IJmuiden-Oost overgebracht.
De Nederlandsche Spoorwegen hebben blij
kens een advertentie in dit nummer, een goed-
koopen trein ingelegd van Amsterdam Haarlem,
Leiden, Den Haag, Delft, Schiedam en Rotter
dam naar Antwerpen en Brussel op Woensdag
15 Augustus.
Pas noch bewijs van Nederlanderschap noodig.
Naar wij vernemen zal op Zondag 30 Sep
tember ce nationale Missie-voetbal wedstrijd van
de R.K.F. tusschen de vertegenwoordigende
elftallen van het Aartsbisdom Utrecht en het
Bisdom Haarlem te Hoorn worden gespeeld.
Uitvoerige maatregelen worden genomen om
deze bijzonderen wedstrijd, vooral ook door
massale belangstelling, te doen slagen. Over het
terrein, waarop gespeeld zal worden, wordt nog
onderhandeld.
7. En U draalt sen
haaien ofhalvan
dag om (met
alle gevolgen:
zie 8)
4
6.als u tegen
den slip instuurt,
gaat de auto
de rondte tollen
(xle 7)
5. Als U echter
In figuur 3 het
■tuur naar links
draait... (zie 6)
4. Zoo wordt de
auto in het rech
te spoor terug-
gedrongea.
mi 1
rt, A
in I
3. Draal dan
voorwielen óók
naar rechts
(met den (lip
méó dusl)
2. Het achterdeel
gaatnaarrechts
w e g g I ij d
(slippen)
1Een auto rijdt A
rechtuit (op dit p«-
pUr dus naar bovan) I
MAA A A
Met ingang van 1 September
ingrijpend gewijzigd
De handel op Engeland is in hoofdzaak com
missiehandel. Het grootste gedeelte van de van
Holland naar Engeland geëxporteerde tuin
bouwproducten wordt in consignatie gezonden,
wat voor de exporteurs vanzelf heel wat risico
met zich brengt. De geheele aardappelenhandel
in Engeland is bijna op commisie-basis ge
grondvest, maar ook de verbouwers aldaar ge
voelen blijkbaar niet veel meer voor de risico's,
welke men loopt door zijn goederen naar de
markten in de steden te sturen met de kans om
veel te maken, maar ook om heel weinig thuis
te krijgen.
Althans, volgens het C.O. voor den Groenten-
en Fruithandel werden er reeds geruimen tijd
stemmen gehoord, die aan dezen commissie
handel een eind wenschten te maken en werd
er zoo'n aandrang uitgeoefend op de diverse
organisaties dat de aardappelenraad tenslot
te besloot om een stemming te houden onder
de verbouwers hoe men over de verandering
van de verkoopwijze dacht. Slchts bij een aan
tal van 2/3 van de geteelde oppervlakte heeft
genoemde raad het recht, de gevraagde wijzi
ging aan te brengen.
Bij de stemming is met verpletterende meer
derheid besloten, om de goederen in 't vervolg
met meer in Commissies te verkoopen. Slechts
enkele procenten waren voor de commissie
verkoop. Vanaf 1 September mogen dan ook de
aardappelen in Engeland niet meer in com
missie worden verkocht. Of het ook voor Ne
derlandsche aardappelen geldt is niet bekend.
Deze worden er niet bij genoemd.
De centrale van vereenigingen voor den aard
appelen-, groenten- en fruithandel deelt mede,
dat door het ministerie van Economische Zaken
een circulaire is rondgezonden aan de verschil
lende betreffende vereenigingen en organisa
ties, waarin de minister van Economische Za
ken verzoekt hem zoo spoedig mogelijk en vol
ledig op de hoogte te willen stellen van de in
Duitschland uitstaande vorderingen, welke ten
gevolge van de door de Duitsche regeering ge
troffen maatregelen waarbij het betalingsver
keer tusschen Duitschland en Nederland be
perkende bepalingen zijn opgelegd, niet vlot
tend kunnen worden gemaakt.
De betreffende organisaties worden door den
minister uitgenoodigd ten behoeve van de vol
ledige inlichtingen in deze materie, een enque-
te te houden onder de leden.
Het gaat om eventueele loopende contracten,
waarvan de uitvoering tengevolge der ver
scherpte deviezenregeling achterwege bleef Te
vens vallen onder de enquete de bedragen
welke volgens de z.g. Bewirtschaftungs-maatre-
gelen op afdoening wachten.
Wij herinneren hierbij aan een uitlating op
de alg vergadering van den Ned. Tuinders-
bond te 's Gravenhage, waarin werd gewezen
op een poging van Minister Steenberghe voor
zijn benoeming tot minister van Economische
Zaken gedaan, om van de regeering te verkrij
gen, dat de marken door de regeering zouden
worden gegarandeerd.
De door den Minister ingestelde enquete
wijst er op, dat reeds in deze richting wordt
gewerkt.
Moge het spoedig gelukken een regeling van
deze voor de exporteurs zoo belangrijke zaak
te verkrijgen. Het is niet alleen in het belang
der exporteurs, ook de producenten zouden met
een garantie van de marken gebaat zijn. Voor
de handelaren echter een geruststelling.
Vraag I: Wat is de kortste en mooiste weg
van Heiloo naar Schiphol (liefst niet door Am
sterdam)? Hoeveel K.M.? (per fiets).
II. Wat is de kortste en mooiste weg van
Heiloo naar Hippolytushoef en hoeveel K.M.?
(per fiets).
Antw. I: Heiloo, Limmen, Castricum, Be
verwijk, Velsen, Haarlem (Zomervaart) door
den Haarlemmermeerpolder tot Ringvaart bij
Schiphol. Totaal 44 KM.
II. Heiloo, Alkmaar, langs Noord-Holl. ka
naal, Schoorldam, Stolpervlotbrug, Westeinde,
Anna Paulowna, Van Ewijcksluis, Wieringen,
Westerland, Hippolytushoef. Totaal 51 K.M.
Vraag: Zoudt u mij een afdoend middel kun
nen geven om wratten te verwijderen?
Antw.: Antwoord op geneeskundige vragen
wordt in deze rubriek niet gegeven. Wendt u
daarvoor tot een geneesheer.
Vraag: Op hoeveel dagen heeft een dagmeis
je recht op vacantie? Zij is 2 jaar in dezelfde
betrekking en er is verder niets overeengeko
men.
Antw.: Zij heeft geen recht op vacantie.
Vraag: Ik heb een contract geteekend voor
een schriftelijken cursus ad. 40, te betalen in
8 (maanden) termijnen. Zeven maanden heb ik
voldaan, doch daar ik het doel van den cursus
niet meer kan bereiken door te hoogen ouder-
dam, betaal ik den laatsten termijn van ƒ5
niet. De lessen hiervan krijg ik dan ook niet.
Kunnen ze mij nu rechterlijk vervolgen?
Antw.: Ja. Bedoelt u met te zeggen, dat u
de lessen niet krijgt, dat men contractbreuk
tegenover u gepleegd heeft? In dat geval bent
u natuurlijk geen lesgeld meer verschuldigd.
Vraag: Hoe verwijdert men een inktvlek uit
een karpet?
Antw.: Eerst met lauw water losweeken,
daarna uitwrijven met citroenzuur.
Vraag: betreffende loten van Z. te H.
Antw.: Geen uitgeloot.
Vraag: Wat is de mooiste en kortste weg per
fiets (zonder de groote steden aan te doen) van
IJmuiden naar Oud en Nieuw Gastel en hoeveel
K.M.?
Antw.: Een route buiten de groote steden om
bestaat niet. Welke route u ook volgt, u moet
altijd een groote stad aandoen, hetzij Gouda
of Den Haag, hetzij Dordrecht of Rottterdam.
IJmuiden-Oost, Driehuis, Bloemendaal, Over
veen, Aerdenhout, Bennebroek, Hillegom, Lisse,
Sassènheim, Oegstgeest, Leiden, Zoeterwoude,
Stompwijk, Zegwaard, De Kruisweg, Bergschen-
hoek, Rotterdam, Veer Charlois, Goidschalxoord,
Krooswijk, Middelsluis, Niemansdorp, Willems-
stad, Oude Molen, Stampersgat, Oud-GasteL
Totaal 121 K.M.
Vraag I: Wat is de mooiste en kortste weg per
fiets van Bovenkarspel naar Ter Apel via Enk
huizen en Stavoren?
n: Wat is de mooiste en kortste weg per fiets
van Bovenkarspel naar Ter Apel via den Af
sluitdijk? Hoeveel KM.?
Antw.: Bovenkarspel, Enkhuizen, Stavoren,
Hulsheis, Sondel, Lemmer, .Schoterzijl. Kuinre,
Steenwijk, Havelte, Dwingeloo, Orvelte, Zwee-
loo, Noord Steen, Emmen, Munsterscheveld, Ter
Apel. Totaal 160 K.M.
II. Bovenkarspel, Grootebroek, Lutjebroek,
Hoogkarspel, Hoorn, Wognum, Aartswoud. Kol-
horn, Anna Paulowna, Van Ewijcksluis, Wierin
gen, Den Oever, langs Afsluitdijk, Zurig, Har-
lingen, Franeker, Dronrijp, Leeuwarden, Drag-
ten, Boven Haulerwijk, Veenhuizen, Huis ter
Heijde, Kloosterveen, Assen, Rolde, Gieten, Gas-
selte, Stadskanaal, Musselkanaal. Ter Apel. To
taal 260 K.M.
