Het verleden daalt ten grave
De winkelsluitingswet gewijzigd
EEN CRISISMAATREGEL
DINSDAG 7 AUGUSTUS 1934
DE POLITIEK GAAT
VOORT
Merkwaardige inter
views
O.S.P.'ers in ongenade
Toepassing in handen
der gemeenten
Sociale studieweek
te Rolduc
DRUIVEN-EXPORT NAAR
DUITSCHLAND
Heffing belangrijk verlaagd
BEDEVAART NAAR DOKKUM
Toespraak van den Aartsbisschop
MOEILIJKHEDEN VEE
HOUDERIJ
Landbouw en Maatschappij
adresseert
NATIONALE BEDEVAART NAAR DOKKUM
Het Allerheiligste in de processie van de IXe Nationale
St. Bonifacius-bedevaart naar Dokkum
TOESTAND OPGEHELDERD
Bij de handelsbesprekingen
met Japan
NAAR DE MISSIE
Naar de missie
„Onbetrouwbare en onkameraad
schappelijke individuen"
AUTOVERKEER MET BELGIË
Overeenkomst met bevredigend
karakter
DE
REGENMAKER" WEER
IN ACTIE
Brandweren in het Westland
gemobiliseerd
GEEN STAKING
De voornaamste bepalingen van
de nieuwe regeling
Radicale hervormingen
ONEERLIJKE BOEKHOUDER
Eenige duizenden guldens
verduisterd
KURHAUS-CONCERT
Wonderkind Daisy Guth
Bij het zwemmen verdronken
Examen hoofdakte
B
De laatste tocht van generaal-veldmaar-
schalk Von Hindenburg door het met
duizenden flakkerende flambouwen ver
lichte nachtelijke Oost-Pruisen, honderd kilo
meter lang, is van een fantastische grandiosi-
teit geweest. Gesloten in een zware kist werd
het stoffelijk omhulsel van den grooten leger
aanvoerder op de affuit van ten kanon te
midden van troepen met tallooze vaandels ge
reden door het land, dat de veldheer eenmaal
wist te beschermen tegen de opdringende Rus
sische horden. Dit was meer de uitvaart van
een krijgsheld dan van een president des vredes.
Zoo werden in de oude tijden de Germaansche
legeroversten uitgedragen naar hun laatste
rustplaats onder de geweldige hunnebedden.
Ook Hindenburg's lichaam zal temidden van
monumentale steenmassa's rusten in het ge-
denkteeken van Tannenberg, dat de herinne
ring vereeuwigt aan zijn grootste victorie. Maar
terwijl het roemruchte verleden ten grave daalt,
gaat de politiek van het heden voort. Het leven
herdenkt wel, maar blijft niet stil staan. De
plaats van het staatshoofd, welke openviel door
den dood van Von Hindenburg, is onmiddellijk
door Adolf Hitler ingenomen. Op den „Füh-
rer" drukt thans een zwaardere en grootere
verantwoordelijkheid dan de meest absolute
monarch ooit gedragen heeft. Er is geen in
stantie meer, waarop hij zich zal kunnen be
roepen, wanneer zijn wetten en maatregelen
mochten falen. Hy zal voortaan alleen aan
sprakelijk zijn voor alles, Wat er tijdens zijn
heerschappij geschiedt. Dat Hitier dit gewild
heeft, pleit voor zijn moed, en God geve, dat
deze moed geen lichtvaardige overmoed blijke.
Hitier beschouwt zichzelven als den drager van
den volkswil en het volksvertrouwen. Aan het
volk ontleent hij zijn gezag, vandaar dat hij
verklaard heeft, dat den 19en Augustus het
Duitsche volk zich met een simpel „ja" of
„neen" zal moeten uitspreken, of het zijn eigen
machtige benoeming tot algeheel en eenig lei
der van het Duitsche Rijk al dan niet goed
keurt. De keuze, welke het volk wordt gelaten,
is uiterst beperkt. Een tegencandidaat is er
niet. Hoe zal het volk „neen" kunnen stemmen,
nu het niet weet, wat er dan zou geschieden en
wie anders dan Hitier dan de leiding yan het
Rijk zou moeten nemen? Hoe zal het volk
„neen" durven stemmen, nu door de opvolgings-
wet der Rijksregeering zoo duidelijk te kennen
is gegeven, hoe Adolf Hitler wenscht, dat er
gestemd worden zal? Ja, zou het afstemmen
van een oppermachtig heerscher, aan wien het
leger reeds ijlings den eed van trouw heeft ge
zworen, niet leiden tot een hoogst .erwarden
toestand, waaruit een burgeroorlog zou kunnen
voortkomen? Het Duitsche volk heeft dus fei
telijk geen keus, want wie wil de risico's van
een burgeroorlog aanvaarden? Te merkwaardi
ger evenwel is, dat er naar de Rijksminister
van propaganda Dr. Goebbels heeft medege
deeld, een geweldige campagne gevoerd zal
worden voor deze verkiezing, welke feitelijk
door gebrek aan keuze geen verkiezing is. Is
men bevreesd, dat de „mopperaars en kanke
raars" en de „wanhopende patriotten" toch
talrijker zullen, blijken dan voor Hitler's pres
tige in binnen- en buitenland gewenscht is?
De nationaal-socialistische volksleiders houden
er niet van hun motieven het volk aan den neus
te hangen, zoodat het volk naar deze motieven
maar moet gissen, op gevaar af van het gevoel
te krijgen, dat het bij den neus wordt genomen.
Dit onaangename gevoel moet na de Röhm-
revolte een zeker deel van de S. A. hebben ge
had, maar zij, die dat het pijnlijkst ondervon
den, leven niet meer, dank zij het overrom
pelend optreden van den Obersten Gerichts-
herrn".
Nu Hitier officieel de alleen verantwoor
delijke „Schalter und Walter" in het Der
de Rijk geworden is, dient men elk woord
dat hij spreekt nauwlettend te beluisteren. Daar
om verdient het interview, dat een vertegen
woordiger van de „Daily Mail" heeft gehad, bij
zondere aandacht. In dit interview heeft Hitier
verklaard, dat Duitschland alleen zijn tegen
woordige grenzen wenscht te handhaven en
slechts uit zelfverdediging eventueel oorlog zal
voeren. Hij zal het leven van geen enkelen Duit-
scher op het spel zetten om de kostbare luxe van
koloniën te verwerven. HU acht Oostenrijks on
afhankelijkheid boven eiken twijfel verheven en
de vereeniging van Duitschland en Oostenrijk
voor het oogenblik onmogelijk, daar het verzet
van het overige Europa daartegen te sterk zou
zijn. Dit zijn hoogst belangwekkende woorden,
welke de trouwe lezers van „Mein Kampf" wel
licht zullen teleurstellen. Zij getuigen van een
hoopgevenden zin voor de politieke werkelijkheid.
Als ze nu maar niet achteraf gedémenteerd wor
den. Bij vroegere interviews is dat wel eens ge
beurd. Hess en Hitier putten zich uit in demon
straties van vredelievendheid, maar de rijksweer-
generaal v. Blomberg, die gedoodverfd wordt als
Hitler's plaatsvervanger en door sommigen be
schouwd wordt ais Hitler's cipier, heeft in vre-
delievenden toonaard toch een niet onbedenke
lijk geluid laten hooren, dat vooral in Frankrijk
onrustwekkende echo's zal wekken.
Volgens het „Petit Journal" heeft Von Blom
berg n.l. gezegd, dat gelijkheid van bewapening
tot Fransch-Duitsche toenadering zou leiden.
Anders zullen technische moeilijkheden zich
blijven voordoen, telkens wanneer aan de over
eenkomsten een nieuwe vorm gegeven moet
worden. De voortdurende toeneming der bewa
peningen immers eischt, dat de overeenkom
sten van tijd tot tijd aan den nieuwen toestand
worden aangepast. De twee eenige landen, al
dus Von Blomberg, welke veiligheid zouden
kunnen waarborgen zijn Frankrijk en Duitsch
land. Deze landen zijn buren, en hebben elk
een schitterende eigen militaire traditie. Be
vrijd van de nachtmerrie der veiligheid zouden
Duitschland en Frankrijk niemand behoeven
te vreezen. Von Blomberg stelt zich dus blijk
baar niet meer tevreden met een beperkte
zuiver defensieve herbewapening, maar wil
aansturen op bewapeningspariteit met Frank
rijk. Inderdaad zou de wereld bij een bewape
ningspariteit tusschen Duitschland en Frank
rijk bevrijd worden van de nachtmerrie der vei
ligheid, maar daarvoor in de plaats zou zij ge
kweld worden door de nog verschrikkelijker
nachtmerrie van volslagen onveiligheid. Een
Duitschland even zwaar bewapend als het
zwaar bewapende Frankrijk is een schrikbeeld,
dat Europa hevig moet ontstellen. Europa's
angst voor Duitschland zal groeien, naarmate
Duitschland niemand meer behoeft te vreezen.
De woorden van Von Blomberg zijn nu juist niet
geschikt om het vertrouwen in Hitler's betui
gingen van inzichtige gematigdheid te verster
ken en daarom zal het voor Europa van groot
belang zijn zoo spoedig mogelijk te weten, hoe
het nu eigenlijk met de verhouding Hitier
Von Blomberg precies zit. Is Von Blomberg de
spreekbuis van Hitier, waardoor de leider dat
gene lanceert, wat hij zelf niet zeggen wil, of
is Hitier een instrument in de handen van den
rjjksweer-generaal? In ieder geval zijn de uit
latingen van Von Blomberg gedaah, nadat Hit-
Ier alle macht en verantwoordelijkheid in het
Derde Rijk reeds op zich had genomen.
Met ingang van 1 Augustus is een belang
rijke verlaging van de invoerrechten voor
druiven naar Duitschland in werking getre
den.
Voor dien datum bedroeg het invoerrecht
voor de druiven niet minder dan 75 mark per
100 K. G. welk bedrag echter nu is verlaagd
tot slechts 7 mark.
Begrijpelijkerwijze heeft dit vooral in het
Westland den handel gunstig beïnvloed, en al
worden momenteel niet zoo enorm groote par
tijen naar 't buitenland verzonden, toch bracht
in de eerste dagen deze gunstige regeling een
prijs-stljging met pl.m. vier cent per K. G.
teweeg.
Thans neemt de aanvoer van de druiven
enorm toe, waardoor weer eenige daling van
de prijzen is ingetreden, hoewel Maandag in
het Westland nog tot 43 cent per K. G. werd
betaald.
Ook voor de tomaten waren de prijzen iets
gunstiger, als gevolg van den grooteren export
naar Engeland.
Er is zelfs een exporteur, die iederen
avond nog een motorvaartuig van uit Maas
sluis met tomaten enz. naar Engeland ver
scheept.
Tijdens het Pontificaal Lof, dat Maandag ter
gelegenheid van de Nationale Bedevaart naar
Dokkum in het Bonifacius-park aldaar is op
gedragen, heeft Z.H.Exc. de Aartsbisschop een
treffende toespraak gehouden.
Mgr. zeide zich steeds beschermd gevoeld te
hebben door de H.H. Bonifacius en Gezellen.
Aan hun voorspraak dankt hij voor een groot
deel de volharding in zijn priesterroeping. De
stichting der Broederschap van St. Bonifacius
tot herstel der Nat. Bedevaarten naar Dokkum,
alsmede haar steeds succesvol slagen, hebben
hem derhalve groote vreugde verschaft. Vooral
is zulks thans het geval na den bouw en de
consecratie der nieuwe kapel.
Dan kwam Mgr. tot zijn eigenlijke predika
tie. De op den berg Thabor verheerlijkte en op
den berg Calvarië lijdende en stervende, doch
na den derden dag glorierijk verrezen Christus,
is in de H. Euchariistie onder de gedaante van
brood en wijn wezenlijk en waarachtig tegen
woordig.
Aan de ijverige verkondiging van de Blijde
Boodschap omtrent het leven, het lijden, ster
ven en glorierijke Verrijzenis van Christus en
Diens waarachtige tegenwoordigheid in het Al
lerheiligste Sacrament door den H. Bonifacius,
hebben wij nè. God vooral het Geloof in die
waarheden aan hem te danken.
Wij, pelgrims, moeten steeds God' voor 't be
zit van deien Schat des Geloofs ten zeerste dank
baar zyn. En wel op de eerste plaats door door
vurige gebeden en een voorbeeldig christeiyk
leven zoo krachtig mogeiyk te streven naar 'n
terugkeer onzer andersdenkende gewest- en
landgenooten, wier ouders het door den H. Bo
nifacius verkondigd en met zyn bloed bezegeld
geloof verzaakt hebben, in Christus' Schaaps
stal, opdat ook zij vurige aanbidders en ver
eerders van Zijn Allerheiligst Sacrament wor
den. Door ons zoo dikwijls mogelijk te voeden
met het Goddelijk Vleesch en Bloed van Jesus
Christus en door het voortdurend inroepen van
St. Bonifacius' voorspraak, zullen wy trots al
lerlei rampen en tegenspoeden in huisgezin,
staat en maatschappij een leven kunnen leiden,
hetwelk andersdenkenden krachtig en op den
duur onweerstaanbaar prikkelen zal, in den
schoot der Katholieke Kerk en bijgevolg tot t
door Frieslands Apostel verkondigd Geloof te
rug te keeren.
Zulks zal ons waarschyniyk veel offers en
lijden kosten. Maar door dit lyden zullen wij
evenals Jesus Christus de eeuwige glorie ver
werven.
(Wegens storing in de expeditie bereikte ons
bovenstaand verslag zóó laat, dat wy het eerst
heden kunnen plaatsen. Red.)
Het Bestuur van den Nationalen Bond Land
bouw en Maatschappij heeft een adres aan den
Minister van Economische Zaken gezonden,
waarin gewezen wordt op de moeilijkheden,
waarin de veehouderij nog' steeds verkeert. Ook
wordt er op gewezen, dat de producten van den
Nederlandschen bodem in de eerste plaats in
aanmerking dienen te komen voor de natio
nale voeding en dat dus de margarine en an
dere kunstvetten sluitpost dienen te worden
bij de vetvoorziening in ons land. Het gevolg
zou h. i. kunnen zijn, dat er meer boter op de
Nederlandsche markt geplaatst kon worden en
de veehouderij dus geen dwingende beperking
zou behoeven te ondergaan.
Door de monopolieheffingen op granen en
peulvruchten en de contingenteering van vee
koeken worden de productiekosten voor de
veehouderij verhoogd, terwijl deze tak n g
steeds verliesgevend is. Hoewel loonende akker
bouw eerste voorwaarde is voor het loonend
maken van den geheelen Nederlandschen Land
bouw, mag dit niet verkregen worden ten koste
van een verliesgevende veehouderij. Verder
wordt aangehaald het systeem voor uitvoering
der Landbouwcrisispolitiek, dat de Nationale
Bond steeds heeft verdedigd en dat beoogt den
akkerbouw door voldoend hooge monopolie-
heffingen op granen en eiwitrijke voedermid
delen, automatisch loonend te maken en met
de opbrengst der heffingen de aanpassing der
dierlijke productie aan den verminderden ex
port mogelijk te maken. Daardoor is een in
tensieve exploitatie van den Nederlandschen
bodem te bewerkstelligen en zal een groot deel
van de Nederlandsche Staatsburgers wederom
een bestaan kunnen krijgen.
BATAVIA, 7 Aug. (Aneta.) De voorzitters
van de Nederlandsche en Japansche handels
delegaties hebben een bespreking gehouden,
welk onderhoud heeft geleid tot verheldering
van de situatie.
De voorzitter van de Japansche delegatie, de
heer Nagaoka, heeft zijn condoleantie betuigt
by het overlijden van Ir. Wellenstein, in leven
onder-voorzitter der Nederlandsche delegatie.
Van de Congregatie der H. Familie te
Oudenbosch vertrekken 24 September a.s. naar
de missie van Borneo de Paters T. Diepen, uit
's Bosch, J. Kusters, uit Boxmeer, A. van Ros-
sum, uit Mill, en J. Hagens, uit Horst. Tevens
vertrekt op dien dag Broeder Longinus, (P.
Siebers, uit Grave).
Broeder Geerts, van de Lazaristen te
Oudenbosch, vertrekt op 22 Augustus naar de
missie in China (Shanghai).
Pater Math. Stembusch uit Ulestraten, Mont-
fortaan, is bestemd voor de missie in Portu-
geesch Nyassaland (Zuid-Afrika).
In het laatste nummer van „De Fakkel" deelt
het bestuur van de O.S.P. mee, dat de party-
secretaris en redacteur De Kadt en het lid van
het bestuur Sal. Tas zyn geschorst, terwyl het
P. B.-lid Henk de Boer zyn functie heeft neer
gelegd.
In de toelichting op dit in een vergadering
van 30 Juli genomen besluit worden de beide
geschorste functionarissen als onbetrouwbare
en onkameraadschappelijke individuen voor
gesteld met wie de party in een weldra te hou
den „conferentie" de banden wel voor goed
zal doorsnijden.
Te Brussel zyn onderhandelingen gevoerd
tusschen Nederlandsche gedeelegeerden en verte
genwoordigers van het Belgische ministerie van
financiën, zoo meldt de N. Rott. C„ over het
regime, dat moet worden toegepast wederzijds
op de 'over de grens komende automobilisten.
België had in 1930 een overeenkomst gesloten
met Nederland waardoor een vry grensverkeer
voor Belgische en Nederlandsche automobilisten
mogeiyk werd. Doch, zoo verzekert men aan
Belgische zijde, sedertdien is Nederland toege
treden tot de conventie van Genevé, waardoor
automobilisten in de wederzijdsche landen vrij
verkeer heben gedurende 90 dagen per jaar, op
voorwaarde, dat zy voorzien zijn van een fiscaal
boekje. Naar aanleiding hiervan had België de
overeenkomst met Nederland opgezegd en men
weet, dat sindsdien een maatregel was genomen,
waardoor met ingang van 1 Augustus voor de
Nederlandsche auto's, die tot goederenvervoer
dienen of betaald personenvervoer, een fiscaal
boekje werd geëischt aan de Belgische grens.
Dit leidde tot een zware verkeersopstopping, we
gens het onvoorziene karakter van den maatre
gel, daar niemand gelegenheid had zich in regel
te stellen.
De Nederlandsche gedeelegeerden zyn gekomen
om een concentie tot stand te brengen voor vrU-
en toegang in België, van Nederlandsche toer-
auto's en gemakkelijk grensverkeer per auto.
Naar het blad verneemt, is er een overeen
komst bereikt, die voor beide landen een bevre
digend karakter heeft en die in een officieel
communiqué zal worden bekend gemaakt.
De Westlandsche brandweren zyn Maandag
avond plotseling opgeroepen voor een heel by-
zonderen dienst, n.l. om regen te maken.
Op verzoek van den heer Veraart rukten om
streeks zes uur de brandweren van Maasland,
De Lier, Naaldwijk, Monster, Poeldijk, Honse-
lersdyk en 's-Gravenzande uit, om water in de
lucht te spuiten.
In ieder van deze gemeenten werd tot acht
uur op volle capaciteit gewerkt.
Begrijpelijkerwijze trok deze ongewone ar
beid van de diverse brandweren ruime belang
stelling.
Aangezien de bemiddelingspogingen van prof.
Aalberse partijen tot overeenstemming hebben
gebracht, gaat de staking by de Ned. Schroef-
boutenfabriek niet door.
Na een lange lijdensgeschiedenis is dan
eind el yk een wijziging der Winkelslui
tingswet tot stand gekomen. Het onder
ling afwijkend standpunt tusschen enkele ka
binetsleden ten aanzien van dit onderwerp en
de ziekte, gevolgd door aftreding, van Minister
Verschuur, die voor zyn heengaan een tweetal
herzieningsontwerpen (een verruimingsontwerp
en een ontwerp tot technische herziening) bij
de Staten Generaal had aanhangig gemaakt,
hebben de totstandkoming dezer wijziging aan
merkelijk vertraagd. Zooals men zich herinne
ren zal, was de Minister van Economische Za
ken ad interim om principieele redenen niet
voor behandeling van het ingediende z.g. ver
ruimingsontwerp te vinden. Een minder ver
kwikkelijk debat in de Kamer is daarvan het
gevolg geweest. Aanvankelijk toch was ver
klaard, dat het geheele kabinet met het voor
stel van Minister Verschuur tot tijdelijke ver
ruiming van den Zondagsverkoop voor enkele
consumptiebedryven accoord ging, terwyl na
aanvaarding van zyn interimaat Minister Colyn
verklaarde niet genegen te zyn dit ontwerp te
verdedigen. Het liberale kamerlid dr. Vos, die
reeds eerder een herziening der wet, welke een
aanzienlijke verruiming van den Zondagsver
koop beoogde, had aanhangig gemaakt, bracht
dit ontwerp in de Tweede Kamer wederom ter
tafel. Zyn voorstel, dat van verstrekkenden
aard was, kon in de Kamer op verre na geen
meerderheid vinden.
Nadat Minister CoUjn het ontwerp tot tech
nische herziening had aanhangig gemaakt by
de Tweede Kamer, dienden het liberale Kamer
lid dr. Vos en de Katholieke afgevaardigde mr.
Teulings amendementen in, welke tot strek
king hadden een verruiming van de verkoopge
legenheid op Zondag. Het liberale amendement
beoogde een blijvende verruiming van den Zon
dagsverkoop voor verschillende consumptiewa
ren tot 8 uren. Aanneming van dit amendement
zou zeker beteekenen aantasting van een der
grondslagen van de winkelsluitingswet. Daar
voor was de Kamer dan ook niet te vinden, en
het amendement werd verworpen met groote
meerderheid.
Het amendement van mr. Teulings ging veel
minder ver. Uitdrukkelijk werd by de indie
ning voorop gesteld, dat de Zondagsrustbevor
dering een der hoofdpijlers is der Winkelslui
tingswet, waarop geen inbreuk behoort te wor
den gemaakt. De huidige toestand waarin het
winkelbedrijf allerwege verkeert, maakt het ge
oorloofd en noodzakelijk de grens der uitzon
deringen, welke de wet zelve thans reeds kent,
eenigermate te verleggen. Het amendement Teu
lings bedoelt alleen tijdelijk voor enkele be
paalde middenstandsbedrjjven eenige verlich
ting te brengen door meerderen Zondagsverkoop
Het amendement werd door de Kamer aange
nomen. Aanstonds daarna is op verzoek van
Minister Colijn de verdere behandeling van
het ontwerp geschorst, aangezien de Regee
ring zich over den toestand wenschte te be
raden. Een oogenblik dreigde een conflict te
ontstaan tusschen Regeering en Volksvertegen
woordiging. Gelukkig, vooral in deze omstan
digheden, is het niet zoover gekomen. Naar het
oordeel der Regeering zou door het amende
ment Teulings mogelijk te ver kunnen worden
gegaan in die gemeenten, waar de overgroote
meerderheid principieel tegen verruiming ge
kant is.
Bij nota van wyziging, gecontrasigneerd
door den inmiddels opgetreden Minister Steen-
berghe is het amendement Teulings overgeno
men met deze restrictie, dat de daarin neerge
legde verruiming alleen toepassing zal vinden
in die gemeenten, waar de gemeenteraad, gelet
op de crisisomstandigheden, ze noodig oordeelt.
Hiermede is bereikt, dat de verruiming van Zon
dagsverkoop geen algemeen karakter zal dra
gen. Dit verdient zeker toejuiching. Men moet
toch wel bedenken, dat er zeker tal van ge
meenten zijn waar het overgroote deel de Zon
dagssluiting hoog waardeert en geen uitbrei
ding daarvan op prijs stelt. De door de Re
geering gevonden oplossing, waardoor met de
belangen zoowel van voor- als tegenstanders
zal worden rekening gehouden, lijkt ons inder
daad de meest bevredigende.
Tenslotte is dan deze wetswijziging door de
Eerste en Tweede Kamer aangenomen.
In hoofdzaak zijn daarmede tot stand ge
bracht een aantal technische verbeterin
gen, welke aan de hand van de twee-jarige
praktijk der wettelijke winkelsluiting en op
grond van een aantal rechterlijke beslissingen
noodzakelijk waren gebleken. Wij achten het
niet van belang hier een opsomming te geven
van al deze wijzigingen. De voornaamste zijn
wel de hierna volgende.
Aan den gemeenteraad zal in het vervolg
worden overgelaten te beoordeelen of er bij
zondere plaatselijke omstandigheden aanwezig
zijn, welke afwijking van de bepalingen der wet
noodig maken. Koninklijke goedkeuring van
deze afwijkingen blijft gevorderd. Uitdrukkelijk
bepaalt de wet thans, dat onder de 21 dagen
door den Raad aan te wijzen, waarop de wet
telijke sluitingstijden niet zullen gelden, geen
Zondagen mogen worden begrepen. Voorts
moet het geschrift of drukwerk, dat door den
winkelier in den winkel is bevestigd, welke naar
keuze van den winkelier des Zondags enkele
uren geopend mag zijn, door of vanwege den
burgemeester zijn gewaarmerkt.
Tenslotte vervallen de thans bestaande ver
ordeningen, welke afwijking van de wetsbepa
lingen inhouden, of welke dagen of gedeelten
daarvan aanwijzen, waarop alle winkels in een
gemeente of een bepaalde groep gesloten moe
ten zijn, uiterlijk binnen zes maanden na in
werkingtreding dezer wetswijziging.
De voorschriften, die deze wijzigingswet be
vat, en welke verband houden met de tegen
woordige buitengewone omstandigheden, hou
den op te gelden drie maanden na den dag,
waarop bij Koninglijk Besluit is verklaard, dat
het verder voortbestaan niet meer noodig is.
Een ruimere verkoopgelegenheid gedurende
den Zondag acht de wet toelaatbaar
voor winkels, waar uitsluitend of in
hoofdzaak visch of fruit, hetzij een of meer der
navolgende waren, t.w. brood, banket, suiker
werk, chocolade, al dan niet tezamen met con
sumptie-ijs, wordt verkocht. Deze winkels kun
nen alleen voor den verkoop van die waren
Zondags zes achtereenvolgende uren geopend
zijn. Daarnaast is voor winkels in tabaksarti
kelen en voor slijterijen een verkoopgelegenheid
op Zondag toelaatbaar gedurende vier achter
eenvolgende uren. Deze openstelling van win
kels voor den verkoop van vorengenoemde con
sumptiewaren gedurende zes en vier uren des
Zondags kan alleen gelden, indien en voorzoo
ver de gemeenteraad heeft verklaard van oor
deel te zijn. dat de tegenwoordige buitenge
wone omstandigheden daartoe aanleiding ge
ven. Deze verklaring moet de gemeenteraad
afleggen binnen twee maanden na afkondiging
der wijzigingswet. Is binnen dien tijd daaraan
niet voldaan, dan zal van deze bevoegdheid
geen gebruik meer kunnen worden gemaakt.
Voorts zal de Raad bedoelde verklaring niet
eerder kunnen afleggen, dan nadat de belang
hebbenden uit het betrokken bedrijf of bedrij
ven zijn gehoord. Het oorspronkelijk ontwerp
sprak in plaats van belanghebbenden over het
hooren der winkeliers. Deze wijziging is een ge
volg van het amendement van het kamerlid
Drop. De Regeering heeft zich daartegen met
klem verzet. Immers wie men hier onder „be
langhebbenden" heeft te verstaan, is erg duis
ter. Bedoeld waren door den voorsteller de per
soneelsorganisaties. Het oordeel van belang
hebbenden beteekent voor den gemeenteraad
in geen enkel opzicht een bindend advies. Dit
doet wel e enigszins vreemd aan. Ook een hoo-
gere macht heeft daarop geen invloed. We mo
gen evenwel vertrouwen, dat de Raad zich bij
zijn besluit geheel zal laten leiden door de
wenschen van de betrokken middenstanders.
Teneinde te voorkomen, dat in gemeenten,
waar de crisisomstandigheden door den Raad
worden erkend een al te uitgebreide openstel
ling op Zondag zou plaats vinden, welke mo
gelijk zou worden, aangezien de wet nu reeds
plaatselijke afwijkingen kent, bepaalt de wet,
dat in zoodanig geval de gewone afwijkingen
niet zullen gelden. Bovendien mogen onder de
ze omstandigheden ten aanzien van sigaren
winkels en slijterijen, door de Kroon goedge
keurde verordeningen, welke afwijkingen van
de wetsbepalingen bevatten, aan deze bedrijven
voor den Zondag geen meerdere verkoopgele
genheid geven dan twee uren. Maximaal kun
nen sigarenwinkels en slijterijen alzoo zes uren
van den Zondag geopend zijn.
Wij durven de hoop koesteren, dat van de
mogelijkheid welke de wet in dezen crisistijd
opent, om een uitgebreidere Zondagsverkoop-
gelegenheid in het leven te roepen, met bezon
nenheid gebruik zal worden gemaakt.
De "laatste in de ry van sprekers van den
Maandag was Pater J. Colsen C. M. uit Nuth,
die de „Noodzakelijke radicale hervormingen in
de structuur der samenleving" uiteenzette.
Radicale hervorming, zóó, als wy die voor
staan, mag nooit beginnen met een neerhalen
van al het bestaande, met het gelijkmaken van
alles aan den grond. Neen: wij willen evolutie,
aansluiten bij, voortbouwen en ombouwen van
het bestaande Doch dit ombouwen moet radi
caal zijn zóó radicaal als de encycliek Qudra-
gesimo Anno dat wil.
Wij moeten met kracht nastreven: op sociaal-
economisch gebied, het uitroeien van het klas-
senstrijdbeginsel, het wegbanen van de moor
dende vrije concurrentie, het onmogelijk maken
van de economische dictatuur van het kapitaal
over de massa en positief: de ordening door
de bedrijfschappen.
In dit laatste vooral mogen wij ons niet laten
temmen door de voorzichtigheidsmaniakken, die
wachten wihen tot het vanzelf komt. Wij moe
ten bedenken, dat de voorzichtigheid een deugd
is van het handelen, niet van het niet-handelen.
Op specifiek staatkundig terrein vervolgens
moeten wij streven naar een sterker gezag, dat
krachtig optreden durft tegen demagogie-op-
staatskosten. tegen versnippering in revolution-
naire partijtjes. En ook hier moet de corpora
tieve gedachte worden doorgevoerd.
Om dit alles te verwezenlijken heeft de Paus
ons opgeroepen tot katholieke actie ieeken-
apostolaat zuiver in hiërarchisch verband
zóó dat de priester niet meerdan de assistent
en de leek de eigenlijke uitvoerder van het
program is geen clericalisme doch een lee-
kenactie, waarin wij de wereldoverwinnende
eigenschappen van het katholicisme meer uit
dragen, dan wij tot nu toe deden.
Zoo'n beweging vormt de katholieke stands
organisatie, door Pater Jacobs treffend: sociale
zielzorg genoemd. Algemeen doorgevoerd is zij
het eenige middel om de massa weer voor te
lichten en te bezielen om de herkerstening der
heele profane wereld offensief te bereiken. Spe
ciaal wydt Pater Colsen nog uit over de kern-
beweging der Credo Pugno club.
Te Den Bosch is de 40-jarige boekhouder L.
Th. A. H. zichzelf bij de politie komen aan
melden. De man verklaarde, dat hij als boek
houder in dienst is geweest bij de firma J„
grossier in vee en vleesch te Stratum bij Eind
hoven, waar hij tevens woonachtig was. Hij
zeide, dat hij dit jaar ten nadeele van deze
firma eenige duizenden guldens heeft verduis
terd en dat hij verschillende posten niet in de
boekhouding heeft verantwoord.
De man is ter beschikking gesteld van de
recherche te Eindhoven, die de zaak verder
onderzoekt.
Carl Schuricht liet de ouverture „Sakantala"
van C. Goldmark direct met volle actie inzet
ten door het Residentie-orkest, dat jJ. Zon
dagavond in de Kurzaal concerteerde. Het was
een temperamentvolle inzet voor het niet min
der temperamentvolle spel van de elfjarige
Daisy Guth, die als soliste haar reputatie van
wonderkind op te houden had op de piano. Zij
deed dit met het pianoconcert in Es gr. t. van
Fr. Liszt, en vermocht, zoo er al twijfel over
schoot aan de rechte opgave van haar leeftijd,
grootendeels den twijfel weg te nemen, dien men
omtrent haar talent mocht gevoed hebben. Men
kan natuurlijk in 't algemeen de beteekenis
van wonderkinderen betwisten, feit is dat het
publiek nu eenmaal van zulk een attractie
houdt, al bevredigt het optreden den kunst
minnaar gewoonlijk maar matig. De wonder
baarlijkheid van Daisy Guth bestaat voorna
melijk in haar technische vaardigheid en af
richting. Een heimelijk gemis aan diepte, aan
innerlijke bewogenheid en rijpheid, hindert den
hoorder, al staat hij dan ook perplex voor den
„Ausdauer" dien de kleine pianiste toonde te
bezitten.
Na het zeker niet gemakkelijke concert van
Liszt speelde zij voor het dankbaar audito
rium een toegift van Chopin. Nogmaals ver
baasde zij de zaal door haar fameuze spelvaar-
digheid en verwierf zich herhaaldelijk een groot
applaus.
Na de pauze voerde het orkest het fijne „Ma
Mère l'Oye" van Ravel uit. Van deze „Cinq
pièces enfantines" excelleerde wel het tweede
„Petit Poucet", zonder dat wij daarmee willen
beweren dat de andere stukjes veel achterston
den bij de vertolking daarvan. Schuricht is de
rechte man om in deze teedere, droomerige
muziek de snelle en plotselinge hoogtepunten
in volmaakten klank uit te laten voeren. Wij
hebben dan toch altijd nog meer op met de
volwassen wonderkinderen, die zulke kinder
stukjes tot monumentale klankenfeesten weten
om te tooveren, dan voor het jonge vrouwtje,
dat een cliché reproduceert van muziek die
een volwassen talent vraagt om levend her
boren te worden. Wat zal er tenslotte van
Daisy Guth's talenten( die ze in nog onvol
komen status voorzeker heeft) groeien, als zij
ze zóó moet blijven forceeren? Het is de oude
vraag: waar blijven op den duur de wonder
kinderen? Het overigens zeer geslaagde con
cert werd besloten met de ouverture „Tann-
hauser" van Rich. Wagner.
Bij de politie te Rotterdam is als vermist
aangegeven het 17-jarige meisje J. van Aken.
Bij onderzoek heeft men aan den oever van de
Waalhaven de kleeren van dit meisje gevon
den. Met vrij groote zekerheid moet worden
aangenomen, dat zij verdronken is bij het
zwemmen in de Waalhaven. De rivierpolitie
heeft geruimen tijd gedregd, echter tot gister
avond laat zonder resultaat.
Te Nes op Ameland waagde zich iemand te
ver in zee. Door eenige zwemmers werd
hulp verleend, die den man wisten te red
den. Intusschen was ook een boot met drie
personen te hulp gesneld. Deze kantelde ech
ter in de branding. Twee der mannen konden
gered worden; de derde verdronk evenwel.
BREDA 6 Augustus. Geëxamineerd 8 mannelijke
candldateh. Geslaagd de heeren J. Th. A. van der
\et, Breda; A. J. H. P. Veuger. Breda.
