Waarom Röhm complotteerde Uit het leven van Rintelen Mutaties in het Rijkskahinet? m Ludendorf f en Von Hindenburg Het nieuws van heden Roosevelts zilver- politiek DE VIJANDEN" DER S.A. DE 00STENRIJKSCHE VON PAPEN DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 VRIJDAG ÏO AUGUSTUS 1934 Avondblad Bedrieglijke gelijk tijdigheid Ts jang Kai S jek Foets jau Het Weer Slechts drieduizend personen zou den onder de amnestie vallen Politiek testament van Von Hindenburg? Rust te Constantine hersteld Waterhoos richt groote schade aan Priester plotseling ver dwenen In handen der Nazi's gevallen Doll fuss doorzag zijn eerzuchtige en voor Oostenrijk zoo beden kelijke plannen Wat zal hem de toe komst brengen? Dr. Rintelen VOORZITTER INTERN. KATH. JOURNALIST ENVEREENIGING OVERLEDEN Waarom de generaal niet bij de begrafenis van zijn ouden krijgsmakker tegenwoor dig wilde zijn Een merkwaardig onderhoud Ludendorff De int. wapenfabricage DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN MUSSOLINI ERFT 50 MILLIOEN Hoe een Fransch blad over de nationalisatie van den zilver- voorraad denkt Een nieuwe stap naar inflatie NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18888 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cf.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek (Van een bijzonderen medewerker) De politieke achtergrond, waartegen het bloedige drama van 30 Juni zich in Duitschland heeft afgespeeld, is stelsel matig zoowel door den „Führer" zelf als door zijn medewerkers in het duister gehouden. Of ficieel wilde men doen gelooven, dat het hoofd motief voor de gewelddadige zuivering van de S. A. gezocht moest worden in de buitenspo rige onzedelijkheden, waaraan de kring van Röhm zich overgaf, in het persoonlijk voor keursysteem bij benoemingen van de leiders, in het aanmatigend en geldverkwistend optre den van de stafleden en hun protegé's, waar door de S. A. dreigde te worden tot een „brui ne pest" voor het volk. Al hebben de wantoe standen in de S. A. ertoe bijgedragen, dat Hitier eindelijk den moed vond een gewelddadige zui veringsactie in te zetten, de eigenlijke doorslag gevende motieven voor reactie waren van zui ver politieken aard. Het nationaalsocialisme in Duitschland wilde een geheel het volk omvat tende massabeweging zijn. Het won aanhangers zoowel onder de zonen van de voormalige keizer lijke familie als onder de arbeiders in de werk plaatsen. Uit alle lagen der bevolking stroom den Hitier volgelingen toe. Het bruine partij- leger, de S. A., diende aanvankelijk niet enkel om de nationaal-socialisten tegen terreur-aan- slagen te beschermen of om zelf terreurdaden te stellen, maar ook om den staat en het volk van de nationaal-socialistische gedachte te doordringen. Toen in den zomer van 1933 de leider van de bruine massabeweging door pre sident von Hindenburg op aanraden van von Papen tot Rijkskanselier werd benoemd, kreeg deze bovendien tot op zekere hoogte de beschik king over machtsmiddelen van den staat. Voor het geval er van de een of andere zijde een poging zou gewaagd worden Rijkskanselier Hit- Ier uit zijn machtspositie te dringen, stond de S. A. ter verdediging van den „Führer" klaar. Naarmate echter de politieke toestand rustiger en stabieler werd, verloor de S. A. steeds meer haar meest eigenlijke bestemming. Bovendien be gon zij op een voor het nationaal-secialisme ge vaarlijke wijze te verwateren. Allerhande elemen ten, waaronder veel vroegere politieke tegenstan ders, zochten in de S. A. politieke dekking. De „Oberste Stafchef" Röhm werkte dit in de hand, omdat hij de S. A. zoo groot mogelijk wilde maken ten dienste van zijn eigen poli tieke plannen. Langzaam maar zeker werd de S. A. door Röhm van de partij losgemaakt. Men behoefde geen lid van de N. S. D. A. P. meer te zijn om in de gelederen der S. A. te worden opgenomen. Niemand in Duitschland vermoedde, dat Röhm stelselmatig bezig was voorbereidin gen te treffen voor het bevredigen van zijn eigen politieken machtshonger. Toen Hitier zelf officieel verklaarde, dat de Nationaal-so cialistische revolutie geëindigd en voltooid was, vroeg menigeen zich af, waartoe dan de S. A. eigenlijk nog moest dienen. Bij elke ziel» voordoende gelegenheid zette Röhm uiteen, waarom de S.A. nog altijd zijns inziens onmisbaar was, maar hij kon niet verhinderen, dat in den boezem der S.A. zelve zich allerlei tegenstellingen zoowel van politieken als van niet-politieken aard begon nen te manifesteeren. Openlijk traden deze te genstellingen voor 't eerst aan het licht, toen Röhm in zijn proclamatie, waarin hij de S.A. op verlof zond, den zin neerschreef: „Ondanks de vijanden van de S.A. zal de S.A. versterkt van haar vacantie terugkeeren." Wie waren deze vijanden? Dat Röhm dezen keer niet den klassieken vijand, den Marxist, bedoelde, lag voor de hand. Het marxisme was sinds Jang „erledigt". Voor Röhm waren de vijanden der S.A. alle krachten in Duitschland, die zich te gen zijn persoonlijke machtsbegeerte verzetten. Dus niet alleen en niet op de eerste plaats de oudere en door hem achteruitgezette S.A.- jaargangen, maar de Rijksweer, welke steeds met leede oogen den buitensporigen en gevaar lijken groei van het bruine partijleger had ga degeslagen, en tenslotte ook Hitier zelf. die op zijn Noorsche reis met den leider van de Rijksweer, generaal von Blomberg, gemeene zaak heette gemaakt te hebben ten koste van de goeddeels voor hem overbodig en ook lastig geworden S.A. Daar de geruchten over nieuwe revolutionnaire acties, over veranderingen in 't Rijkskabinet, over combinaties voor het geval von Hindenburg zou komen te overlijden, en over een ophanden zijnde Rijksweer-Putsch niet wilden verstommen, zette de Rijksregeering de campagne tegen „de kankeraars en criticasters" in. Toen echter bleek dat de bronnen van deze alarmeerende geruchten gezocht moesten wor den in S.A.-groepen, welke hij tot dan toe bij zonder vertrouwd had, en dat deze geruchten steun vonden in de gefluisterde bewering, dat de „Führer" tegen de S.A. was en naar de Rilks- weer was overgeloopen, aarzelde Hitier niet langer ook openlijk partij te kiezen. Steunend op de machtsmiddelen van den staat en in het bijzonder op de Rijksweer, sloeg hij onverbid delijk toe. Allen, die hem ter zijde wilden schui ven om zelf aan de macht te komen, werden overrompeld en geëxecuteerd. De kringen, die tweedracht hadden trachtten te zaaien tusschen Hitier en de Rijksweer, kwamen leelijk becüvgen uit. Hitier dekte met zijn naam en zijn verant woordelijkheid de gebeurtenissen van den 30en Juni, welke, voor zoover zij de S.A. betroffen, neerkwamen op een afrekening met de leiders, die tegen de Rijksweer en hem zelf samenspan den om de door hen verwaterde en opgeblazen S.A. ten eigen bate aan te wenden ter ver overing van de doorslaggevende macht in het Derde Rijk. Sinds 30 Juni staat de Rijksweer officieel en openlijk achter Hitler's politiek en dit feit is van de allergrootste beteeke- nis. Het verklaart de houding van de Rijksweer, die na den dood van Hindenburg zich haastte den eed van trouw te zweren aan den „Führer". op wien alle bevoegdheden van den Rijkspre sident werden overgedragen. Hitier heeft de S. A., die voor hem gevaarlijk werd, terugge drongen tot een partijleger van secundaire be- teekenis. De nieuwe stafchef Lutze maakt geen deel meer uit van de Rijksregeering. De balans tus- schen Rijksweer en S. A. is wederom stabiel gemaakt en in het midden troont Adolf Hitler als alleenheerscher. Hitier heeft handig gemanoeuvreerd. Hij heeft de tegengestelde krachten in het Rijk tegen elkaar uitgespeeld, zoodat uit den schok dezer krachten een resultante is ontstaan, die hem zelf omhoog stuwde. Het blijft nu alleen nog de vraag, welk tempo de ontwikkeling van het nationaal-socialisme zal nemen of dat zij mettertijd tot stilstand zal komen. Naast de zuiveringsactie tegen de S. A. van 30 Juni staat, geheel afzonderlijk daarvan, een persoonlijke actie van Hermann Goering. Door de bedrieg lijke gelijktijdigheid van deze twee scherp van elkander te onderscheiden acties, heeft men gemeend e*n causaal verband tusschen beide te moeten leggen. Dit is onjuist. Op de perscon ferentie, welke Goering na den 30en Juni heeft gehouden, verklaarde de Pruisische minister president aan de buitenlandsche journalisten: „Ik heb de opdracht, die de „Führer" mij gaf, (n.l. de zuivering der S. A. in Pruisen) uitge breid en met één slag alle ontevredenen getrof fen." In deze woorden ligt de ontsluiering van het geheim opgesloten, waarom verschillende katholieke leiders op dien datum of kort daar na het leven hebben moeten laten. Zij zijn de slachtoffers geworden van de eigenmachtige uitbreiding van de aan Goering door Hitier ver strekte opdracht, waardoor de anti-clericale Goering zich de gelegenheid schiep persoonlijk af te rekenen met allen, die hem onwelgevallig waren. Achteraf heeft Hitier dit persoonlijk initiatief van Goering op den koop toegenomen, omdat Hitler's hoofddoel, het terugdringen van de S. A. in een bescheidener en minder gevaar lijke positie dan Röhm haar wilde geven, was bereikt. iiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimi^ Verwachting: Matige, tijdelijk toene- mende. Zuidelijke tot Westelijken wind, =j half tot zwaar bewolkt of betrokken, re- j=j genbuien, later opklarend, iets koeler. jg Hoogste barometerstand 766.7 te La Coruna. j= Laagste barometerstand 744.4 te Thors- havn. Zon op 5.34 onder 8.35 - Licht op 9.05 Maan op v.m. 5.33 onder nam. 8.30 Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiinuiiiiiinfiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii BERLIJN, 10 Aug. (V. D.) Naar van wel ingelichte zijde verluidt, zouden binnenkort verschillende wijzigingen m het Rijkskabinet verwacht kunnen worden. Vermoedelijk zul len daaromtrent echter geen mededeelingen worden gedaan dan nadat de volksstemming op 19 Augustus a.s. achter den rug is. In de afgekondigde amnestie ziet men een poging van Hitier tot vergrooting van zijn popula riteit juist met het oog op c'.eze volksstem ming. De amnestie ls tengevolge van de er aan ver bonden beperkingen echter van niet groote be- teekenis. Naar schatting zal het aantal gestraf ten dat onder de amnestie-bepalingen valt, in geheel Duitschland de drie duizend niet over schrijden. De bij het Rijksdagbrandproces vrij gesproken doch nog steeds in gevangenschap verkeerende communist Torgler zal er buiten vallen, evenals de communistische leider Ernst Thaellmann die vermoedelijk binnenkort voor een der volksrechtbanken terecht zal staan. PARIJS, 10 Aug. (Reuter) De „Excelsior" schrijft, dat er een politiek testament van wij len Rijkspresident von Hindenburg zou bestaan, dat in den vorm van een proclamatie tot het volk verleden jaar winter in verscheidene exem plaren is opgesteld. Von Hindenburg zou hierin aanbevelen een beroep te doen op de Dynastie, .die de grootheid van het vaderland heeft uitgemaakt." Nadere aanduidingen zou hij hierover niet ge ven, en ook niet den naam van den toekomstigen keizer noemen. 15 Juni J.l. zou het testament in een confe rentie van hooge officieren der Rijksweer onder voorzitterschap van generaal von Fritsch zijn voorgelezen. De generaals trekken thans de gehoorzaam heid van Hitier aan „de laatste wilsbeschikking vban Von Hindenburg" niet in twijfel. Het testa ment is echter nu verdwenen. SJANGHAI, 10 Aug. (Reuter). Maarschalk Tsjang Kai Sjek is te Foetsjau aangekomen. Door officieren van den staf heeft hij de aan dacht van de bevelhebbers der buitenlandsche oorlogsschepen er op gevestigd, dat het ter be scherming der buitenlanders noodig is troepen aan land te zetten. CONSTANTINE, 10 Aug. (Reuter). De gou verneur van Algiers heeft achtereenvolgens de Mohammedaansche notabelen en een Joodsche delegatie bij zich ontvangen. Hij verklaarde den Haïti, de negerstaat, die in 1915 onder Amerikaansche protectoraat kwam, zal weer geheel onafhankelijk worden. Het regeeringsgebouw stelligen indruk te hebben, dat beide partijen de verplichtingen, welke zij in haar onderhoud met hem op zich genomen hebben, zullen na komen. Daar de rust geheel hersteld is zal de gou verneur binnenkort naar Parijs terugkeeren. Vandaag zullen 150 onruststokers voor de rechtbank moeten verschijnen. De socialistische „Populaire" verwijt de regee ring het publiek de waarheid te onthouden om trent den toestand in Algiers. In tegenstelling tot de officieele lezing zouden de incidenten te Constantine reeds op 2 en niet op 5 Augustus zijn begonnen. Hoewel men reeds meer dan een week in de geheele streek op anti-semitische demonstraties was voorbereid hebben de plaatselijke autoritei ten nagelaten maatregelen tot verhindering van het bloedbad te nemen. PARIJS, 10 Aug. (Reuter). In de omgeving van Charolles (Departement Saone et Loire) heeft een waterhoos gisteravond enorme schade aangericht. Op vele plaatsen stond het water in de huizen 50 tot 60 cenfimeter hoog Verscheidene boerderijen werden door den bliksem getroffen en brandden af. Een aantal koeien en paarden is omgekomen. TRIER (K.W.P.) Naar wij vernemen, is ka pelaan Seitz van St. Ingbert, die door de Ker kelijke autoriteiten naar een plaatsje in den Rheinpfalz verplaatst is, plotseling spoorloos verdwenen. Deze geestelijke, die zijn meening over het Derde Rijk en de neo-paganistische stroomingen niet onder stoelen of banken ge stoken had, is op weg van Ludwigshafen in Kaiserslautern door de Nazi's overvallen en ernstig mishandeld Sindsdien heeft men van hem niets meer vernomen. Dr. Rintelen was al over de vijftig heen. Hij was een man vol eerzucht. Een be gaafd, maar ongeduldig man, die naar moeilijk zijn tijd, die naar zijn vaste overtui ging toch eenmaal komen moest, kon afwacn- ten. Het hoogste, wat hij bereikte in de staats- regeering, was de ministerieele portefeuille van onderwijs. Hij was reeds jong een jurist van formaat. Als zes en twintig-jarige bekleedt hij reeds de professorale waardigheid in het recht aan de universiteit van Praag. Daar, in die stad. toen nog Oostenrijksch, wordt hij stevig Duitsch-natiónaal. Hij is niet alleen professor, maar ook militair. Dit te weten is goed voor het optreden van Rintelen in den Putsch, die Dol'fuss het leven kostte. Hij was namelijk tij dens den wereldoorlog auditeur militair bij den krijgsraad en dit ambt bracht mede, dat hij tegen talloozen zware straffen en vele dood straffen moest eischen. Zijn hart was dus ge hard en zijn persoon was dus geschikt voor de opruimings-taak, die hem wachtte, als de staatsgreep was gelukt. Na de omwenteling in 1918 werd hij afge vaardigde van den Stiermarkenschen Landdag H'j behoorde tot de christelijk-sociale partij. Een jaar later kiezen de Stiermarkers hem tot Landeshauptmann". Hij is ook lid van den Nationalen Raad in Weenen. Hij treedt scherp op tegen de sociaal-democraten. In dien tijd werden privé-legers modem. Naast de Starhem- bergsche Heimwehr sticht hij een Stiermar- kensche, die zeer fascistisch is georiënteerd. Langen tijd duurde zijn ministerschap niet. Het kabinet Ramak trad af en hij verloor daarbij de portefeuille van onderwijs. In Sep tember 1931 probeerde Pfriemer een staatsgreep. Rintelen maakte zich toen verdienstelijk bij de bescherming der republiek. Hü werd leider der boeren. Dollfuss geeft hem in zijn kabinet weer de portefeuille van onderwijs. Hij gebruikt ook Rintelen's capaciteiten als financier ter ver krijging van buitenlandsche leeningen. Een jaar lang is Rintelen een machtig man in het ka binet. Hij komt met kracht op voor de boeren, maar hij is te veeleischend. Reeds lang schijnt Rintelen verbindingen te hebben gehad met de nationaal-socialisten in Duitschland. Reeds begin '33 schijnt hij van plan geweest te zijn, geheel Oostenrijk onder het machtsbereik der nazi's te brengen maar dan onder zijn leiding. Zij houding doet le vendig denken aan die van Von Papen, vóórdat het Derde Rijk door diens toedoen ontstond. In schier eiken kabinetsraad pleit hij voor het opnemen der Oostenrijksche nazi's in het Ka- binet-Dollfuss, wat hü beschouwde als eerste station op de reis naar het Derde Rijk. Maar Dohfuss was op z'n qui vive. Hij doorzag de eerzuchtige en voor Oostenrijk zoo bedenkelijke plannen van Rintelen. Toen hij de „sterke man" was geworden en zag, dat Rintelen hem voortdurend tegenwerkte, maakte hij korte metten en zette zijn tegenstander als minis ter af. Rintelen bleef echter een gevaar in Oostenrijk, vooral als ambteloos burger. Daar om zendt Dollfuss hem naar Rome als gezant in Italië, in de hoop, dat Mussolini den ruste- loozen man tot rust en rede zal brengen. Van Rome uit heeft Rintelen helaas zijn ver derfelijk politiek spel verder gespeeld. Hij was door de nazi's nu werkelijk uitverkoren, om de Von Papen van Oostenrijk te worden. Rintelen hapte toe. Zonder verlof begaf hij zich van Rome naar Woenen. was op den dag, dat de Putsch plaats had en Dollfuss werd vermoo.-d. in het hotel Impérial en wachtte, om op 't eer ste sein de regeering over te nemen. Doordat niet de geheele regeering werd gearresteerd, zooals de bedoeling was geweest en doordat dr. Schuschnigg kordaat optrad, mislukte de staatsgreep. Rintelen werd gearresteerd. Hij pleegde zelfmoord of werd gewond door an deren. Wat er gebeurd is, is nog niet duidelijk. Telkens werd zijn dood gemeld. Telkens werd de doodstijding weer herroepen. Nog altijd ligt deze man, wiens carrière zoo heel anders had kunnen zijn, op het ziekbed. Geneest hij, dan wacht hem zware straf, wanneer tenminste het huidige bewind in Oostenrijk zich kan staande houden. Is dit laatste niet het geval, dan kan hij er zeker van zijn, dat zijn leven zoo onge veer zal verloopen als dat van zijn Duitsc.ien pendant: Von Papen. BRUSSEL (K. W. P.) In den ouderdom van 50 jar is te Namen overleden Mr. René Delforge, Directeur van het aldaar verschijnende katho lieke dagblad „Vers l'Avenier." De overledene was jarenlang voorzitter van de Internationale Katholieke Journalistenvereeniging en in die functie leidde hij het eerste R. K. Journalisten congres te Brussel in 1931. Het was aan de buitenlandsche journalisten opgevallen, dat bij de begrafenis van Rijkspre sident Von Hindenburg één man afwezig was, dien iedereen daar verwacht zou hebben, n.l. Ge neraal Ludendorff. Een redacteur van de Libre Belgique" trok de stoute schoenen aan om Ludendorff op te bellen. Ondanks het feit, dat de naam van den generaal niet in den gids vermeld staat, was de telefoonjuffrouw toch zoo bereidwillig om het geheimnummer van Ludendorff te geven. Te zamen met een redacteur van de „Irish Prss kregen de journalisten het volgende gesprek te beluisteren. Zoodra de verbinding tot stand komt, hoor ik aan het andere einde van den draad: Hier Excellentie Ludendorff. (Iemand die zich zelf Excellentie noemt!) Excellentie ik zou graag vernemen welke gevoelens u bezielen nu uw oude wapenmakker, de Rijkspresident, gestorven is? Wie bent u? Een journalist, die het ten zeerste op prijs zou stellen om uw meening te mogen vernemen. Een oogenblik stilte: ik hoor den generaal zwaar zuchten: dan herstelt hij zich en zegt: Uit principe laat ik me daarover niet uit. Maar gij zult toch wel iets te vertellen hebben over den dood van den Veldmaarschalk? Uit principe laat ik me daarover niet uit. U zult toch wel een krans gestuurd hebben? Uit principe laat ik me daarover niet uit. Waarom ging u niet naar Tannenberg? Uit principe laat ik me daarover niet uit. Dat was niet om te harden. De generaal her haalde het telkens, op denzelfden toon als een gramafoon, die men vergeten heeft stil te zet ten. Dan blijft mij niets anders over, dan u mijn verontschuldigingen aan te bieden dat ik u heb lastig gevallen. Uit principe laat ik me daarover niet uit. Het was om krankzinnig te worden. Ik had nog wel verder kunnen gaan, maar m'n collega van de Irish Press die de tweede microfoon in z'n hand hield, hing den hoorn aan den haak Zelfs bij het graf volhardt Ludendorff in zijn haat tegen Von Hindenburg. GENEVE, 10 Aug. (Reuter) De voorzitter der ontwapeningsconferentie, Henderson, heeft aan alle regeeringen, welke deelnemen aan de conferentie, een ontwerp-conventie doen toe komen betreffende de vervaardiging van en den internationalen handel in wapens en oor- iogsmaterieel. De conventie houdt zich voor namelijk bezig met de fabricage. OTTAWA, 10 Aug. (Reuter) Minister-pre sident Bennet zal waarschijnlijk de leider zijn van de Canadeesche delegatie naar de bijeen komst van den Volkenbond, welke de volgende maand te Genève wordt gehouden. Bennet zal, alvorens naar Genève te gaan, vermoedelijk Engeland aandoen en in Londen met de leden der Engelsche regeering bespre kingen voeren. J Typografenstaking te Dublin geëindigd. Con flict bij de dagbladdrukkerij echver nog niet bij gelegd. Weenen waarschuwt Von Papen zich niet met de binnenlandsche politiek te bemoeien. Mutaties in het Duitsche Rijkskabinet? Slechts 3000 personen vallen onder de amnestie-wet. Heeft Von Hindenburg een politiek testament nagelaten? Twee benzine-transporttreinen in Roemenië op elkaar gereden. Zes dooden. Beslissing prof. Gerbrandy in zake arbeidscon flict in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen en Tholen; eerste toepassing verplichte arbitrage in land bouwcrisiszaken. Staking te Oldenzaal opgeheven. Het schrijven van anonieme briefkaarten; re visie-proces te verwachten in de zaak tegen den Winterswijkschen dominee? Onderzoek van de Kerkelijke Rechtbank ter plaatse, waar Mgr. Ferd. Hamer ter dood is gebracht. Een rijke Roemeensche wapenfabrikant mr. Antonesco, die dezer dagen in Galatz is over leden heeft een erfenis nagelaten van 100 mil- lioen Lei, waarvan 50 millioen voor Mussolini is bestemd en 50 millioen voor de Grieksche Kolonie in Smyrna. WASHINGTON, 10 Aug. (Reuter). Senator Thomas begroet het zilver-decreet van presi dent Roosevelt als het sein tot een nieuw mo netair wereld-systeem, dat tot nieuwe alge- meene welvaart zal leiden. Door het genomen besluit zal een grooter ge bruik van zilver worden gemaakt voor mone taire doeleinden, aldus Senator Thomas en dit zal er toe leiden, dat andere staten eenzelfde politiek gaan volgen. De regeering moet volgens Thomas nog 1000 millioen ounces zilver koopen wanneer ten volle gebruik wordt gemaakt van de door het congres verstrekte bevoegdheid. De nationalisatie van het zilver in de Ver- eenigde Staten heeft in Frankrijk, waar men dezen maatregel als een nieuwen stap in de richting van inflatie beschouwt, geen verras sing gewekt Omtrent de motieven, die presi dent Roosevelt hiertoe genoopt hebben, consta teert het „Journal" dat binnen drie maanden de eerste verkiezingen na de ambtsovemame door Roosevelt zullen worden gehouden. Het staat vast, dat ondanks zijn goeden wil en al zijn moeite oe Amerikaansche president er niet in geslaagd is alle kiezers tevreden te stellen. Door de nationalisatie van het zilver voldoet Roosevelt aan den wensch van de bondsstaten, die tot de grootste zilverproducenten van de wereld behooren, en tegelijkertijd aan den wensch van de farmers, voor wie deze maat regel direct een aanzienlijke stijging van de graan-, katoen- en rubberprijzen tengevolge moet hebben. In verkiezingstijden doen derge lijke middelen hun invloed gelden. Dat .s ech ter slechts de politieke zijde van de ooeratie. Van financieel standpunt bezien heeft Roose velt door de verbreeding van de metaai-basis, waarop hij den dollar wil vestigen, zichtbaar de inflatiemogelijkheden van den dolla: ver hoogd. Bovendien zal zijn maatregel ook uit werking hebben op bepaalde markten :n het Verre Oosten en vooral op den goederenruil tus schen China en de Vereenigde Staten. De rol, die het zilver in de toekomst in de Amerikaan sche economie zal speien, zal het mogelijk ma ken, dat China een der voornaamste afnemers van de Vereenigde Staten wordt. Men moet dit niet onderschatten want de Amerikaansche producten vinden op deze wijze een enorm af zetgebied en het verleenen van steun aan China, al was net alleen maar om Japan te ergeren, is een der dogma's der Amerikaansche politiek. Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 758.6 Vorige stand 756.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1