r
1
Naar een Oost-Locarno-pact?
Hveetytwud 6
I
Katholieke actie in het Saargebied
Restauratie der
Habsburgers
Het nieuws van heden
FRANKRIJK DRINGT OP
SPOED AAN
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1934
Avondblad
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE NV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TEGEN TERUGKEER
Het Duitsche Front
De droogte in de V.S.
Toch geen voedselschaarschte
verwacht
Russische athleten te
Parijs
Politie jaagt hij hun aankomst 1S00
communisten uit elkaar
Het Weer
De toestand te Foetsjau
Communistische troepen naderen
de voorsteden
AUTO IN HET NOORDZEEKANAAL
Angst over het lot van
een plezierboot
Bij het aanbreken van den dag
echter behouden de haven
binnengeloopen
De demping van het Oost er dok te Amsterdam voor de verbreeding van
de spoorlijn AmsterdamAmersfoort
Naar een nieuwen
oorlog?
Goemboes gelooft het niet
Na den Putsch in Oosten
rijk
Proces tegen de 9 politie-agenten
heden voortgezet
,Wij kunnen thans geen avontuur
riskeer en en Italië voelt er niet
veel voor
Ruslands toetreden tot den Volken
bond zou den eersten stap tot
verwezenlijking van het
pact beteekenen
Het wachten thans op
Polen en Duitschland
Interview met Starhem
berg
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Steeds stakingen in de
Ver. Staten
Thans in de aluminium-industrie
De nationalisatie van
den zilvervoorraad
Spoedig internationale conferentie
bijeengeroepen
Rare benoemingen
Onbekende Pool
streken
De Noordpool-expeditie van de
Oxford-universiteit
Korte berichten
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18890
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Naarmate de 13e Januari 1935, de dag,
waarop de bevolking van het Saarge-
boed over 't lot van haar land bij refe
rendum zal moeten besliss, nadert, stijgt ook
de activiteit der verschillende groepen om de
beslissing te laten uitvallen naar eigen zin. Het
vaststellen van den stemmingsdatum en het
treffen van voorbereidende maatregelen om
een wezenlijk vrij en ordelijk verloop van de
stemming te waarborgen, alsmede het beperken
van de mogelijkheid van repressailles tegen hen,
die zich eventueel tegen Duitschland zouden
Uitspreken, hebben wel veel onzekerheden weg
genomen, maar de groote onzekerheid, aan
welke oplossing de meerderheid des volks de
voorkeur zal geven, is blijven bestaan. Drie mo
gelijkheden staan, zooals men weet, voor de
Saarbevolking open. Zij kan zich weder laten
inlijven bij het Duitsche vaderland, waarvan zij
na den wereldoorlog werd losgemaakt, zij kan
den „status quo" handhaven en 't Volkenbonds
régime van de regeeringscommissie bestendi
gen en zij kan Frankrijk als haar nieuwe vader
land kiezen. Deze laatste is echter een zuiver
theoretische mogelijkheid, want de Saarlanders
zijn ras-echte Duitschers. Zelfs Frankrijk heeft
zich nooit de illusie gemaakt, dat het Saargebied
zich vrijwillig tot Fransch territoir zou verkla
ren. Vóór de overwinning van het nationaal-
socialisme in Duitschland stond het als een
paal boven water vast, dat bij een volksstem
ming het Saargebied zich weer bij het Duitsche
Rijk zou aansluiten, maar sinds Hitier rijkskan
selier werd en het nazi-bewind de bruine lakens
ging uitdeelen, is die paal wankeler en korter
geworden. Hiervoor zijn verschillende oorzaken
aan te wijzen. Na de nederlaag van het Marxis
me in Duitschland zijn vele Duitsche socialis
ten en communisten naar het onder Volken-
bondsbeheer staande Saargebied uitgeweken en
voeren daar met hun vrije pers en propaganda
een scherpe en vaak hatelijke campagne tegen
de nieuwe machthebbers van Duitschland. Zij
verzetten zich in woord »en' geschrift fel tegen de
gelijkschakelingsgedachte en pleiten voor pro
longatie van het Volkenbondsbestuur. De econo
mische en politieke ontwikkeling van het Der
de Rijk, welke gegaan is in de fatale richting
van een welhaast volkomen isolement, heeft bo
vendien bij vele Saarlanders den lust doen bekoe
len om zich in de armen van Hitier te werpen.
Tenslotte hebben de gebeurtenissen van 30 Juni
in München en Berlijn en de tragedie van 25
Juli in Weenen, waardoor het nationaal-socia-
lisme zich ernstig gecompromitteerd heeft, in
het bijzonder de katholieken in hooge mate ver
ontrust. Waar de Saarbevolking voor veruit het
grootste gedeelte uit katholieken bestaat, voe
len de nazi's en alle in het Duitsche Front ver-
eenigde groepen, die het Saargebied naar
Duitschland terug willen brengen, zich allesbe
halve op hun gemak. Vooral het feit, dat de
katholieken een fel anti-nationaal-socialistische
organisatie hebben opgericht, baart hun ernsti
ge bezorgdheid.
Vandaar dat het Duitsche Front op mid
delen zon om de groeiende anti-natio
naal-socialistische gezindheid in het
Saargebied om te zetten in een anti-Fransche.
Het Duitsche Front moet het plan gehad heb
ben de mijnwerkers op te hitsen tegen de Fran
sche mijndirecties. Het zou hen hebben willen
overhalen loonsverhooging en uitbreiding van
het aantal arbeidskrachten te eischen, in de
hoop, dat de mijndirecties deze eischen zouden
afwijzen. Daaruit zou dan een groote mijnwer
kersstaking moeten ontstaan, waardoor de toe-
Stand in het Saargebied zou worden ontwricht.
Het Duitsche Front zou dan gelegenheid heb
ben te betoogen, dat de arbeiderseischen wel
zouden zijn ingewilligd, indien de mijnen in
handen van Duitschers zouden zijn geweest en
dat alleen een gelijkschakeling met Duitschland
de toekomst en de levensomstandigheden der
- mijnwerkers kan stabiliseeren en waarborgen
op het gewenschte peil. Deze plannen van het
Duitsche Front zijn echter uitgelekt en daar
door voorloopig onmogelijk gemaakt. Maar dat
ze bestaan hebben, bewijst tot welke middelen
het Duitsche Front bereid is om een terugkeer
van het Saargebied tot Duitschland te verzeke
ren. De regeeringscommissie heeft eenigen tijd
geleden huiszoekingen laten doen in de bureaux
van het Duitsche Front en zijn pers, omdat zij
illegale acties vreesde. Tegen deze huiszoekin
gen en de daarmee gepaard gaande verzegelin
gen heeft het Duitsche Front geprotesteerd en
het diende zelfs een aanklacht bij de justitie
in. De rechtbank heeft dezer dagen uitspraak
gedaan en-verklaard, dat de handelwijze van de
regeeringscommissie onrechtmatig was. Voor het
Duitsche Front is dit een belangrijk succes, zou
men zoo op het eerste gezicht zeggen Maar
deze uitspraak werpt een voor de Saarlanders
wel scherp licht op het verschil tusschen den
rechtstoestand in het Saargebied en dien in
Hitler's Rijk. In het Saargebied kan de regee
ring nu nog door het gerecht in het ongelijk
worden gesteld, maar in Duitschland, waar
Hitler's wil principieel met recht wordt ge
ïdentificeerd. is dat uitgesloten. Daar worden
huiszoekingen en zelfs executies verricht, waar
naar zelfs geen onderzoek mag worden inge
steld. De veroordeeling van de regeeringscom
missie in het Saargebied door het gerecht is
dus indirect tevens een veroordeeling van de
practijken, waaraan sommige regeerings-
instanties zich in Duitschland schuldig ma
ken. Het is niet te voorzien, hoe den I3en Ja
nuari de volksstemming zal uitvallen, maar valt
zij ten nadeele van Duitschland uit, dan zal er
een ernstig wrijfpunt tusschen Duitschland en
Frankrijk blijven bestaan, dat van onbereken
baar nadeel kan worden voor den politieken
toestand in Europa. De Saarkwestie toch is,
volgens Hitier, de eenige territoriale kwestie,
welke een toenadering tusschen Frankrijk en
Duitschland in den weg staat; en indien deze
kwestie niet overeenkomstig de Duitsche ver
langens wordt opgelost, kan zij de wereld nog
heel wat leed baren.
WASHINGTON, 11 Aug. (Reuter) De mi
nister van Landbouw, Wallace, heeft uitdruk
kelijk verklaard, dat de droogte het volgend
jaar niet zal leiden tot een gebrek aan de voor
naamste levensmiddelen. Vleesch zal niet zoo
overvloedig voorradig zijn en de prijzen zullen
moeten stijgen, maar de volksgezondheid zal
niet lijden.
PARIJS, 11 Aug. (Reuter) Bü aankomst
aan het Gare du Nord van 25 Russische athle
ten, die deel zullen nemen aan een communis
tisch sportfeest deden zich gisterenavond inci
denten voor.
Ongeveer 1900 Fransche communisten wacht
ten de Russische athleten aan het station op en
begonnen bij hun aankomst de „Internatio
nale" te zingen.
De politie liet deze demonstratie niet toe en
trachtte de communisten te verspreiden.
Hierbij hadden eenige botsingen plaats, waar
bij een persoon, die met het gebeurde niets te
maken had, werd gewond.
Eenige café's in de omgeving van het Gare
du Nord liepen schade op.
1 VERWACHTING: Matige, tijdelijk §j
toenemende, Zuid-Westelijke tot Weste-
lijken wind, half tot zwaar bewolkt of
betrokken, enkele regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
Hoogste stand: 766.1 te Biarritz en S
Toulouse
Laagste stand': 744.7 te Thorshavn.
H Zon op 5.36 - onder 8.33 - Licht op 9.03
H Maan op v.m. 6.45 - onder nam. 8.42
iiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii
TOKIO, 11 Aug. (V. D.) Uit Foetsjau wordt
van de zijde der aldaar gevestigde buitenland-
sche consulaten gemeld, dat de roode troepen
de voorsteden der stad naderen.
De Britsche, Amerikaansche en Japansche
oorlogsschepen vertoeven nog steeds in de na
bijheid.
LONDEN, 11 Aug. (Reuter) Te Clacton
en Sea in het graafschap Essex heeft men in
den afgeloopen nacht in groote ongerustheid
verkeerd over het lot van de plezierboot „Clac
ton Queen", die met 800 passagiers aan boord
uren na den vastgestelden tijd nog niet was
binnengeloopen.
Om kwart voor twee is een reddingsboot uit-
De auto, welke Vrijdagmiddag van de Velserpont achteruit in het Noordzeekanaal
reed, wordt opgetakeld. Zooals bekend, hebben twee dames bij dit ongeval het
leven verloren
gevaren om naar het stoomschip te zoeken dat
naar bericht werd, in verband met het zware
weder voor anker was gegaan.
Hedenochtend om half vijf is het stoomschip
echter veilig de haven binnengeloopen.
De kapitein verklaarde, dat hij het aanbre
ken van den dag had afgewacht, omdat hij
door de duisternis de boeien van de vaargeul
niet kon zien.
PARIJS, 11 Aug. (Reuter) Het „Petit
Journal" heeft aan verschillende persoonlijk
heden de vraag gesteld: „Zullen wij weer een
oorlog beleven?"
De Hongaarsche premier, Goemboes, beant
woordt deze vraag als volgt: „Een nieuwe oor
log zou een catastrofe zijn, waarvan de geheele
beschaafde wereld zich nooit zou herstellen.'
Goemboes gelooft niet, dat er staatslieden
bestaan, die koelbloedig de mogelijkheid van
een nieuwen oorlog onder het oog zien. Wie een
oorlog wil doen ontbranden, weet niet, wat oor
log beteekent. Goemboes is er ten volle van
overtuigd, dat slechts een op het vredesbeginsel
gebaseerde politiek de wereld kan bevrijden.
De Japansche kapitein Iwashita arriveerde
te Londen voor voorbereidende besprekin
gen aangaande vlootontwapening
WEENEN, 19 Aug. Het proces tegen de 9
politie-agenten, die in de Bondskanselarij wa
ren binnengedrongen, is verdaagd tot morgen.
De president heeft tegen het einde van de zit
ting van heden vastgesteld, dat de hoofdschul
dige, inspecteur Dobler, zelfmoord heeft ge
pleegd. Dit is de man, die zich tijdens ziln ver
hoor in het bureau van politie losrukte en uit
het raam van de vierde verdieping sprong.
LONDEN, 11 Aug. (Reuter) De Parijsche
correspondent van de „Times" meldt, dat
de onderhandelingen over het afsluiten van
een veiligheidspact in Oost-Europa het ein
de naderen.
De Fransche regeering verwacht een
spoedige mededeeling van de Poolsche re
geering over haar houding ten opzichte van
het voorstel. Frankrijk heeft de Poolsche
regeering er op gewezen hoe belangrijk het
is nog vóór het bijeenkomen van de Vol
kenbondsvergadering in September zich
voor of tegen het pact uit te spreken.
Het antwoord van Polen, onverschillig of hei
gunstig of ongunstig is, zal het einde zijn van
het eerste stadium der onderhandelingen.
De Baltische landen hebben reeds nun prm-
cipieele instemming met het veiligheidspact
medegedeeld, zoodat dan nog slechts moet wor
den gewacht op de houding van Duitschland.
De reden dat Frankrijk wenscht, dat nog
vóór September althans een voorloopige beslis
sing tot stand komt, is, daar nu vaststaat, dat
Sovjet-Rusland op de September-bijeenkomst
een verzoek tot toelating in den Volkenbond zal
indienen.
Indien Rusland als lid wordt toegelaten, zou
dit den eersten stap tot verwezenlijking van het
Pact beteekenen.
Van Fransche zijde is men van meening, dat
als Polen en Duitschland niet aan het pact wil
len deelnemen, het verdrag dan zonder hen
moet worden afgesloten, eventueel zelfs slechts
tusschen Frankrijk en Rusland.
De Times-correspondent voegt aan zijn be
richt toe, dat de Franschen niet beweren, dat
het lidmaatschap van den Volkenbond of een
verdrag met Frankrijk voor de Sovjet-regee
ring een ideale oplossing van de Russische pro
blemen beteekent.
De Sovjet-regeering heeft veiligheid in het
Westen noodig, zoodat zij de mogelijkheid heeft
zich bezig te houden met het werkelijke of ver
meende Japansche gevaar.
RIGA, 11 Aug. (Reuter.) De Letlandsche pre
mier en minister van Buitenlandsche Zaken,
Ulmanis, verklaarde in een te Libau gehouden
redevoering, dat het dringend noodzakelijk is,
dat er samenwerking tot stand komt tusschen
de landen aan de Oostzee.
De taak van Letland is in de eerste plaats
zijn krachten te vereenigen met die van zijn
nabuurstaten, wi/sr geschiedkundige, geogra-
Phische, economische en politieke verwondin
gen, het gemakkelijkst een welslagen hieivan
mogelijk maken.
Sedert den eersten dag van onze onafhan
kelijkheid, aldus de minister, hebben wij deze
taak nagestreefd.
Het verbond tusschen Letland en Estland, dat
steeds nauwer wordt, is de eerste vrucht onzer
bemoeiingen.
Thans toont ook Litauen zich tot nauwere
samenwerking bereid.
Wij kunnen optimistisch zijn, daar de positie
van Letland onder zijn buurstaten sterk is en
de toestand in het Oostzee-gebied geen reden
tot vrees geeft.
De Baltische landen staan op het standpunt,
dat de toestand in Oost-Europa zoozeer gerijpt
is, dat men tot consolidatie kan overgaan door
het sluiten van een overeenkomst, welke reke
ning houdt met de bestaande betrekkingen.
WEENEN, 11 Aug. (Reuter) Tijdens een on
derhoud met den correspondent van de „News
Chronicle" zeide Prins Starhemberg:
„Persoonlijk ben ik monarchist, maar het her
stel der Habsburgers Is niet mogelijk, omdat het
een Europeesch en geen Oostenrijksch vraagstuk
ia."
De mogendheden zullen het herstel niet toe
laten, en het denkbeeld staat Italië niet aan-
Wij kunnen thans geen avontuur riskeeren.
De Kleine Entente wenschen wij niet te kwet
sen. Al onze kracht moeten wij wijden aan deo
opbouw van den Oostenrijkschen staat."
Starhemberg voegde eraan toe. dat 95 pro
cent van het Oostenrijksche volk, zelfs de So
cialisten en Communisten inbegrepen, de Habs
burgers zouden verkiezen boven Adolf Hitler, in
dien een beslissende keuze tusschen beide moet
worden gedaan.
Volgens de „Daily Telegraph" zou Starhem
berg op een vraag betreffende de benoeming van
Von Papen tot Duitsch Gezant te Weenen, ge
antwoord hebben: „Wij hebben geleerd geen
enkele belofte of waarborg van Duitschland te
vertrouwen."
Naar een Oost-Locarnopact? Frankrijk dringt
op spoed aan.
Communistische relletjes te Parijs.
Herstel der Habsburgers in Oostenrijk? Prins
Starhemberg acht het een Europeesche, geen
Oostenrijksche kwestie.
Deviezenregeling voor toekomstige transacties
tusschen Berlijn en Londen onderteekend.
Plannen tot oprichting van een gedenkteeken te
Schalkwijk (U.) ter herdenking van de mobi
lisatie.
Zaandam krijgt nog drie maanden tijd tot her
ziening van het ambtenarenreglement.
Te Heerenwaarden zijn drie woonhuizen in de
asch gelegd.
De heer C. Struycken gaat heen als voorzitter
der Hanze in het Bisdom Haarlem.
WASHINGTON, 11 Aug. (Reuter) Naar de
Amerikaansche arbeidsfederatie mededeelt,
heeft het bestuur van den bond van arbeiders
in de aluminium-industrie besloten heden een
staking af te kondigen voor alle fabrieken van
de Aluminum Company of America. Alle be
middelingspogingen zijn mislukt.
De staking geldt voor zeven fabrieken met
15.0000 arbeiders.
PARIJS, 11 Aug. (Reuter) Volgens een be
richt van de ..Chicago Tribune" gelooft men in
verband met het nationaliseeren van de zilver-
voorraden in dfe Vereenigde Staten, dat spoedig
een internationale conferentie zal worden bij
eengeroepen om de stabilisatie der valuta te
bestudeeren.
BERLIJN (K.W.P.) Naar wij vernemen,
heeft Rudolf Hess, directeur van de politieke
Nationaal Socialistische Opvoeding benoemd
tot leider van de Nationaal-Socialistische Stu-
dentenvereenigingen, Hans Gerard Techow, een
van de moordenaars van Minister Walter
Rathenau.
Een Engelsch-Canadeesche expeditie met een
scheepje van 100 tonnen, een Noorweegsch
stoomscihip de „Signalhorn" genaamd heeft de
zer dagen van Londen uit de reis naar het eiland
Ellesmereland, ten Noorden van Groenland,
aanvaard, om de mogelijkheid van een lucht-
verbinding tuschen Canada en Europa te over
wegen en verder het ongeveer 500 mijlen var,
de Noordpool gelegen, nog onbekend Grant-
land te onderzoeken en cartographisch op te
nemen.
Het plan van deze expeditie werd uitgewerkt
door Edward Shackleton, den zoon van den be
kenden pooLomderzoeker Ernest Shackleton.
die in 1922 op Zuid-Georgië stierf. De onder
neming, die onder protectoraat der Oxford-
Universiteit en van de Royal Geographical So
ciety staat, wordt door den geograaf Dr. Noel
Humphrey geleid.
Het expeditieschip zal eerst Disko aan de
Westkust van Groenland aanloopen en daar
ongeveer zeventig sledehonden aan boord ne
men. Vandaar gaat het over de statie Theele
bij Kaap York naar Ellesmere Land. Het zal
vooral van de toestanden waarin het ijs zich be"
vindt, afhangen, waar men op dit eiland lan
den zal. Men hoopt echter een depot-station
der Canadeesche politie te bereiken.
Hier zal de expeditie overwinteren en dan
in het voorjaar van 1935 trachten noordwaarts
in het binnenland van Grand Land door te drin
gen. Men weet tot nu toe alleen, dat Hubert
Wilkins op zijn Poolvlucht hier hooge rotsen
gezien heeft en dat van deze bergketen een
groote gletscher naar een groote binnenzee
veert. Dit meer, dat op 82 graden N.B. ligt, is
reeds in het jaar 1882 door de Grethy-expedi
tie ontdekt, die hier ook de overblijfselen van
Eskimo-nederzettingen en een geweldige ijsbar-
rière aangetroffen had. Men wil met honden
sleden over dezen gletscher trekken en dan
verder in het onbekende hoogland doordringen.
De onderzoekingsreis zal ongeveer een jaar
duren. Men is echter voor twee jaar met pro
viand uitgerust, zoodat de expeditie ook twee
maal in het Poolland kan overwinteren. Na
tuurlijk is de expeditie ook van een radio-sta
tion voorzien, zoodat zij voortdurend met En
geland in verbinding staat.
In Panama zijn Vrijdag vrij hevige aard
schokken waargenomen over een tijd van drie
minuten. Als gevolg hiervan is o.m. het admi
nistratiegebouw van het Panama-kanaal te
3alboa Heights gescheurd.
De gouverneur van de Bank van Engeland,
Montague Norman, heeft zich na afloop van
zijn vacantieverblijf in Canada aan boord van
de „Duchess of Bedford" ingescheept om naar
Engeland terug te keeren.
ïetoïmfa
Rollbox (6X9 camera), geheel metaal.. 2.50
Solide metalen Statieven (1.50
Lederen tasschen met slot en langen riem f 0.90
Color-films 23" Sch., 6 X 9, 8 opn0.40
8 m.M.-films voor Kodak, Stewart. Warner e-a.
apparaten, per 15 Meter, inclusief afwerken, nu
f 3.25.
Fraaie en snelle afwerking Uwer vacantie-opnamen
tegen lagen prijs! 's Morgens vóór 10 uur gebracht,
's avonds gereed!
r\ iniiii in ff 7 t AjyJ.
Stand op Zaterdag 1 uur nun.; 757
Vorige stand: 758.6
