OM DE KONINGIN
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1934
Wijziging der Kieswet
Nederland—Japan
Steunverleeningen
Aon bancfen die waren
versleten.
werd menig ongeluk
geweten!
„Frissche" politiek
Hollanders ontmoeten
de Koningin
Winst voor de groote partijen
De balans
WINKELSLUITING TE
SCHEVENINGEN
Huurwaarde van perceelen te
Den Haagverlaging
aangehouden
Goede resultaten van de onder
handelingen met Indië
verwacht
TWEEPERSOON SZWEEF-
VLIEGTUIG
Demonstraties op 19 Augustus
te Arnhem
MUZIEKCONCOURS TE
GENEVE
De eenigste Nederlandsche deel
nemer der vereeniging had
goed succes
ZEEBAD DOMBURG 100 JAAR
Regeling voor telers van suiker
bieten en boonen
Ook voor boonen
GEMEENTE HILLEGOM
Conversieleening 1934
TEXTIEL-DET AILBEDRIJ F
Naar ordening en saneering
INDISCHE MAIS
Korting op crisisheffing
ingetrokken
De Kadt en Sneevliet polemiseeren
vriendelijk
Naar den ondergang?
NAVORDERINGEN OP
TANTE POS
Een maximum voor Expresse
bestelling vastgesteld
BEGRAFENIS MR. A. TAK
„Kort, zakelijk, maar met een hart
vol menschelijkheid"
„TECHNIEK EN AMBACHT"
Tentoonstelling te Venlo
H. M. informeerde belangstellend
naar de reis
LEGERFORMATIE IN INDIË
UIT DE STAATSCOURANT
DOOR VICTOR BRIDGES
„Guy gaat vast. en zeker mede. Hij is .vanmor
In het laatste nummer van „De Vrijzinnig-
Democraat" worden eenige beschouwingen ge
wijd aan het nieuwe wetsontwerp tot wijziging
der Kieswet.
Het blad vermeldt daarbij enkele cijfers, die
aanduiden, hoe de stand was bij de verkiezin
gen in 1933 en hoe het zou geweest zijn, indien
alsdan de gewijzigde Kieswet van vorig jaar op
dat tijdstip reeds in werking zou zijn geweest.
Het laatste staatje toont aan, hoe deze ver
kiezingsuitslag van 1933 geweest zou zijn bij het
nieuwe wetsontwerp.
Bij de Kamerverkiezingen van 1933 ver
kregen:
zetels
Roomsch-Katholieken 28
Sociaal-Democraten 22
Anti-Revolutionnairen 14
Christelijk-Historischen 10
Vrijheidsbond 7
Vrijzinnig-Democraten 6
Communisten 4
Staatkundig Gereformeerden 3
Christen Democraten 1
Nationale Herstellers 1
Katholieke Volkspartij 1
Revolutionnair Socialisten 1
Plattelanders 1
Hervormd Gereformeerden 1
Totaal100
Bij een verkiezing volgens de in 1933 gewij
zigde Kieswet zouden deze aantallen zijn:
eerste
rest.
stemmen
toewijzing zetels
totaal per zetel
R. K.
27
4
31
33461
S. D.
21
2
23
34542
A. R.
13
1
14
35703
C. H.
9
1
10
33976
V B,
6
1
7
33958
V. D.
5
0
5
33791
C. P. H.
3
0
3
39410
St. Geref.
2
0
2
46630
Chr. Dem.
1
0
1
38453
Kath. Volksparty 1
0
1
40383
Rev. Soc.
1
0
1
48401
Plattel.
1
0
1
47649
Herv. Geref.
0
1
1
33981
Maken wij de balans op, dan zien wü dat
winnen de R.K. (3) en de S.D.A.P. (2i zetels,
terwijl de V.D., de Communisten, de Staatkun
dig Gereformeerden en Nationaal Herstel elk
1 zetel zouden verliezen en de laatste van de
thans zittende partijen uit de Kamer zou ver
dwijnen.
Na de invoering van de thans voorgestelde
Wijzigingen zouden, zoo geeft ons het laatste
staatje te zien, reeds aanstonds uit de Kamer
verdwijnen de Staatkundig Gereformeerden, de
Christen Democraten, de Katholieke Volkspartij,
de Revolutionnair Socialisten, de Plattelanders
en de Hervormd Gereformeerden.
Er zouden dan volgens hetzelfde staatje niet
10, doch 16 restzetels zijn toe te wijzen en wel
aan de 7 dan overgebleven partijen.
Het resultaat van deze toewijzing zou zijn
als volgt:
eerste rest. stemmen
toewijzing zetels totaal per zetel
R. K. 27 6 33 32410
S. D. 21 4 25 31948
A. R. 13 2 15 33329
C. H. 9 1 10 33978
Vrijheidsb. 6 2 8 32344
V. D. 5 1 6 31497
Communisten 3 0 3 39407
De R.K. zouden dus volgens de samenstelling
van de huidige Tweede Kamer met 5, de
S.D.A.P. met 3, de A.R. met 1 en de Vrijheids
bond met 1 zetel vooruitgaan. De Christelijk
Historischen en de Vrijzinnig Democraten zou
den op hun aantal vertegenwoordigers blijven
staan, terwijl de Communisten 1 zetel zouden
Verliezen.
Indien de in 1933 aangenomen wijziging der
Kieswet reeds had gewerkt, dan zouden boven
de reeds ter gelegenheid van deze verkiezingen
gewonnen zetels, de winst der R.K. 2, de
S.D.A.P. 2, de A.R. 1, de Vrijheidsbond 1 en de
V.D. 1 zetels hebben bedragen, terwijl de Christ.
Historischen en de Communisten op hun oude
aantal zouden zijn blijven staan.
De vergadering, Maandagmiddag door den
Haagschen gemeenteraad gehouden, muntte
weer eens uit door een overvloed van woorden
met zeer gering practisch resultaat.
De liberaal Van Bommel lokte met een amen
dement op de Winkelsluitingsverordening, dat
over de vraag, of ook de winkels in de Kei
zerstraat te Scheveningen 's avonds tot 10 uur
open moeten zijn. Op een desbetreffend ver
zoek van de betrokken winkeliers hadden B.
en W. afwijzend gepraeadviseerd. En een groote
meerderheid in den raad was mèt hen van
meening, dat de 10 uur sluiting beperkt moet
blijven tot het Gevers Deynootplein. Daér
alleen staat het seizoenkarakter der winkel
zaken vast. En gaat men daarbuiten, dan komt
men tot allerlei consequenties, welke tenslotte
geheel Scheveningen aan het régime der win
kelsluiting onttrekken.
Bereikte de sociaal-democraat Stokvis door
aanneming van een amendement een klein
succesje bij de salarisverlaging voor sommige
groepen van onderwijspersoneel het zijn de
pianospeelsters bij het gymnastiekonderwijs
aan zwakzinnige kinderen, die er baat van
hebben! zeer veel tijd ging heen aan een
uitvoerige speech van den vrijzinnig-democraat
Joëls over de vraag, of aan de café's en restau
rants een verlaging van de belastbare huur
waarde voor de personeele belasting moet wor
den toegestaan. B. en W. hadden op ter zake
diverse adressen afwijzend beschikt. De heer
Joëls wilde de huurwaarde met één derde ver
minderen. Maar de meerderheid van den raad
besloot de behandeling van dit onderwerp aan
te houden tot een volgende gelegenheid, opdat
B. en W. den raad eerst nog eens beter kun
nen voorlichten. Want niet alleen beschikte
men over nog te weinig gegevens betreffende
het café- en restaurantbedrijf, maar ook is
door Minister De Wilde's laatste voorstellen
inzake werkloosheidssubsidie en gemeente-
fondsuitkeering de financieele toestand der
gemeente niet bepaald overzichtelijker ge
worden.
De zegsman van het Japansche ministe
rie van bnitenlandsche zaken heeft ver
klaard, dat er thans goede vooruitzichten
bestaan ten aanzien van de handelsonder
handelingen met Nederlandsch-Indië te Ba
tavia.
Verklaard wordt verder, dat de kwestie van
de scheepvaart, die van de Nederlandsche maat
regelen op handelsgebied en die van de veree-
niging van importeurs in Ned. Indië, welke de
voornaamste punten van bespreking te Batavia
uitmaken, zullen worden geregeld door weder-
zijdsche concessies.
Dezer dagen is het eerste Nederlandsche en
het grootste Europeesche tweepersoonszweef
vliegtuig, ontworpen door den Nederlander
Hoekstra en mede gebouwd door ingenieur
Oyens, beiden te Amsterdam, gereed gekomen,
bericht de „N. R. Cour.".
Het zal Zondag 19 Augustus achter een mo
torvliegtuig gekoppeld worden en tegen on
geveer half twee uur starten van Schiphol te
Amsterdam en vandaar een vlucht naar Am-
hem gaan ondernemen. Het motorvliegtuig zal
worden bestuurd door den instructeur van
de Nationale Luchtvaartschool te Amsterdam,
den heer Sluyter, terwijl het motorloos toestel
zal worden bestuurd door den instructeur der
Amhemsche Zweefvliegclub, den heer Reumer-
man.
In Arnhem zal men deze gelegenheid niet
ongemerkt laten voorbijgaan.
Van het vertrek der toestellen van Schiphol
af, zal er een reportage gegeven worden, waar
door de bezoekers van't terrein geregeld op de
hoogte zullen gesteld worden van de bevin
dingen der toestellen, die via Amsterdam, Bus-
sum, Soesterberg, Ede en Arnhem zullen vlie
gen. Ongeveer drie uur worden de toestellen te
Teriet verwacht. Op twee duizend meter hoogte
zal het zweefvliegtuig van het motortoestel wor
den afgekoppeld. Het motorvliegtuig zal terstond
landen, terwijl het zweefvliegtuig nog eenigen
tijd in de lucht zal blijven, voor het geven van
enkele demonstraties.
Terstond na de landing van het toestel zal
de voorzitter der A. Z. C., de ontwerper en de
medebouwer van het nieuwe toestel worden
gehuldigd. Er zullen met de verschillende toe
stellen, welke op het terrein aanwezig zullen
zijn ook met het nieuwe demonstraties worden
gegeven, o. a. van de verschillende startmetho
den als keerolstart, gummistart, lierstart enz.
De Heerlensche zangvereeniging St. Pancra-
tius, die deelgenomen heeft in de eerste klasse,
lste afdeeling van het internationale muziek
concours te Genève, dat Zondag gehouden werd
behaalde in de afdeeling: solvège-prima vista
een eersten prijs met 16 van de 20 stemmen,
in de afdeeling: klasszingen eveneens een
eersten prijs met 20 van de 20 stemmen en een
eersten prijs in de afdeeling klasse zingen. De
directeur, de heer Pfeifer, behaalde nog den
directeursprijs. Aan dezen wedstrijd namen ver-
eenigingen deel oa. uit Canada, talië en
Engeland.
24 Augustus a.s. zal het honderdjarig bestaan
van het zeebad Domburg feestelijk worden her
dacht. Bü het monument van wijlen dr. Mez-
ger zal een kranslegging plaats vinden, ter
wijl het feestprogramma verder melding maakt
van een bloemencorso, gymkhanaraces, muziek
en vuurwerk.
De Minister van Economische Zaken heeft
vastgesteld de „Crisis-Steunbeschikking 1934"
XVHI (Suikerbietensteun, oogst 1934).
Bij deze beschikking is gevoegd een Regle
ment Suikerbietensteun 1934.
Blijkens dit reglement wordt uit het Land
bouw Crisis Fonds ten behoeve van de telers
van suikerbieten, voorzoover die bieten op Ne-
derlandschen bodem zijn geteeld en aan de Ne
derlandsche Coöperatieve fabrieken of aan de
Centrale Suikermaatschappij te Amsterdam ter
verwerking op suiker zijn geleverd steun ver
leend.
De uitvoering van deze steunverleening is aan
de Nederlandsche Akkerbouw Centrale opge
dragen.
Door de fabrieken zal voor bieten, waarvoor
steun wordt verleend (garantie-bieten), gele
verd op de gebruikelijke condities aan groot-
scheepsvaarwater en van gemiddeld suikerge
halte flO.— per 1000 K.G. netto worden uit
betaald.
De hoeveelheid garantiebieten per bietenteler
voor de campagne 1934 zal hoogstens bedragen
90 pCt. van de door hem geteelde en geleverde
garantiebieten in 1933.
Voorts is in de Staatscourant een Beschik
king van den Minister van Economische Zaken
opgenomen tot steunverleening aan de boonen.
In deze beschikking wordt onder boonen ver
staan: hier te lande verbouwde veldboonen van
den oogst 1934, met dien verstande, dat daar
onder mede begrepen zijn de boonen, vermengd
met andere peulvruchten, afkomstig van ge
mengd gewas.
Uit het Landbouw Crisis Fonds zal aan de
telers van boonen steun verleend worden ten
bedrage van f 3.50 per 100 K. G. gedorschte
boonen.
De gemeente Hillegom heeft beslaten tot de
uitgifte van een 4 pet. obligatieleening, groot
f 1.398.000, in stukken van duizend gulden aan
toonder tegen den koers van honderd pet.
De leening is aflosbaar a pari in 37 jaren.
De leening dient ter aflossing van wee 4J4
pet. obligatieleningen uitgegeven in 1930, oor
spronkelijk groot f 900.000 en f 634.000, waarvan
thans in totaal nog e enbedrag van f 1.370.000
uitstaat, alsmede ter bestrijding van de kosten,
aan deze conversieleening verbonden.
Aan de houders van de per 13 November a.s.
aflosbaargestelde obligatiën der bovenvermelde
434 pet. leeningen wordt bij de inschrijving op
de 4 pet. conversieleening een recht van voorkeur
verleend.
Het bestuur van den Ned. RK. Bond van
Handelaren in manufacturen en aanverwante
vakken „St. Willibrordus", de grootste- in ons
land gevestigde vakorganisatie van manufac-
turiers, wilstreven naar een saneering en orde
ning van den handel in deze en aanverwante
branches.
Na eenige voorbereidende bijeenkomsten is
op initiatief van genoemden Bond een contact
commissie gevormd van vertegenwoordigers van
nagenoeg alle in ons land gevestigde inkoop
combinaties in de branches van manufacturen
en aanverwante artikelen.
Voor zoover het nog niet tot aansluiting bij
deze commissie van alle inkoop-combinaties
kwam, is dit voornamelijk te wijten aan het
feit, dat de besturen van sommige inkoop-com
binaties slechts zeer sporadisch plegen bijeen
te komen en derhalve nog geen definitieve be
slissing konden nemen.
De aansluiting ook van deze is thans echter
binnenkort te verwachten.
De contact-commissie besloot periodiek te
vergaderen onder leiding van het bestuur van
den bond „St. Willibrordus" en wees dit bestuur
als haar vertegenwoordiger en uitvoerder van
haar besluiten aan.
In een dezer dagen gehouden bijeenkomst der
contact-commissie kreeg het bestuur van „St.
Willibrordus" opdracht met alle kracht tegen
de. verschillende euvelen, welke het textiel-de-
tail-bedrijf schaden, op te treden.
Het secretariaat der Contact-commissie is ge
vestigd ten kantore van het secretariaat van
„St. Willibrordus", Heerengracht 32, Amster
dam (Centrum).
BATAVIA, 13 Aug. (Aneta). De korting op
de crisisheffing bij invoer van Indische maïs
in Nederland is met ingang van 13 Augustus
voorloopig geheel ingetrokken. Bij eventueele
daling der maïsprijzen op de wereldmarkt zal
de korting wederom worden ingevoerd.
Iv'
„Het Volk" publiceert gedeelten uit een paar
voor „De Fakkel" bestemde artikelen van den
redacteur De Kadt door de nieuwe redactie
blijkens haar verklaring in het nummer van
10 Augustus niet geplaatst om den onkame-
raadschappelijken toon, dien zij ademen, en
een beschouwing van P. Schmidt over het con
flict.
De Kadt vertelt, dat hij zich over de leiders
kwaliteiten van Schmidt nooit eenige illusie
heeft gemaakt.
„Hij is nooit in staat geweest eenige ernstige
kwestie te doordenken en te behandelen", en
hij was alleen onmisbaar als agitator, „zoolang
de arbeiders nog een hoeveelheid Jan Klaassen-
vertooning verwachtten bij iedere politieke ma
nifestatie.
Daarvoor was De Kadt ook bereid Schmidt
alles te geven, wat maar verlangd kon worden:
„roem, eer, eereplaatsen en bevrediging van zijn
ijdelheid."
Den terugtocht zonder strijd motiveert De
Kadt met de bewering: „De Partij is niet de
moeite waard om er voor te vechten."
Hij voorspelt, dat de nieuwe leiding binnen
kort de fusie met de R.S.P. aan de orde zal
stellen. „De fusie met Sneevliet als triumfator."
Sneevliet zou zich, volgens De Kadt. in de
Juli-dagen aan alle verantwoordelijkheid heb
ben onttrokken „door een nUmmer van „De
Arbeid", dat al gedrukt was, te laten vernieti
gen en door zich zelf zoogenaamd van de re
dactie van „De Arbeid" te laten ontheffen."
Uit de fusie voorspelt De Kadt den snellen
ondergang van de O. S. P. Zü wordt tusschen
R. S. P. en C. P. H. fijngewreven en „geeft daar
mee aan het reformisme opnieuw het bewijs in
handen, dat er geen andere keus is dan £>f
het reformisme öf het zwets-revolutionnarisme
van het C. P.-R. S. P.-soort."
Schmidt verwijt De Kadt een slingerpolitiek,
die nu eens geringschattend over de relletjes
deed, dan weer, in een paniekstemming, ze
„groot" zag. Die paniekstemming heet op de
eene plaats in Schmidt's uiteenzetting gevolg
van den omvang, dien het verzet op straat
nam, op een andere plaats is „bovengenoem
de" paniekstemming gevolg van de geruchten
over regeeringsmaatregelen tegen de partijbe
stuurders.
Met wijziging van de thans geldende tarieven
voor expressebestelling van poststukken aan ge
adresseerden, wonende buiten een bestelkring
(gebaseerd op den afstand van de woning van
den geadresseerde van het postkantoor, dat de
bestelling moest uitvoeren en de ter plaatse
geldende loonregeling voor het personeel) is
thans bepaald, dat het recht voor expressebe
stelling als bovenbedoeld, ten aanz'en van een
zelfden geadresseerde, voor elke bestelling hoog
stens 80 cent zal bedragen, en voor elk stuk niet
minder dan 10 cent. Ook ten aanzien van pak
ketten en telegrammen, bestemd voor hen, die
buiten een bestelkring wonen, is eenzelfde
maximum vastgesteld.
Het Staatsblad, waarin dit Kon. Besl. werd
afgekondigd, is gedateerd 7 Augustus, maar als
datum van inwerkingtreding van het nieuwe
tarief voor expressestukken staat daarin ver
meld1 Juli 1934! De geadresseerden, die dus
in het tijdverloop tusschen 1 Juli en het tijdstip,
waarop het personeel der Posterijen met dit
nieuwe tarief in kennis wordt gesteld (het bleek
ons, dat dit nog lang niet algemeen geschied
was), expresse-brieven, -pakketten of telegram
men ontvingen en daarvoor het bestelloon op de
oude basis betaalden, hebben derhalve een vor
dering op Tante Pos, want in vele gevallen
overschreden de bestelkosten het thans vastge
stelde maximum. Of het echter heel gemakkelijk
zal vallen, een dergelijke vordering gehonoreerd
te krijgen, zal te bezien staan.
Op de begraafplaats Oud-Eik-en-Duinen te
Den Haag is Maandagochtend onder groote be
langstelling het stoffelijk overschot van mr. A.
Tak, procureur-generaal bij den Hoogen Raad
der Nederlanden, ter ruste gelegd.
Tot de zeer vele aanwezigen behoorden de Mi
nister van Justitie, mr. J. R. H. van Schaik, met
den secretaris-generaal van het Departement,
mr. J. P. de Meijere, de vice-president van den
Hoogen Raad mr. dr. L. E. Visser, de raadshee-
ren in den Hoogen Raad, mr. N. C. M. A. van
den Dries, dr. J. van Gelein Vitringa, dr. M. Po
lak, dr. F. Kranenburg, mr. G. A. Servatius, de
advocaten-generaal mr. L. C. Besier, dr. J. Wün-
veldt en mr. S. E. J. M. van Lier, en deurwaar
der J. H. van Dalen.
Tegen kwart voor twaalf arriveerde de rouw
stoet op de begraafplaats.
In de rouwkapel speelde de organist „Iphige-
nia auf Tauris".
Als eerste spreker trad naar voren de Minis
ter van Justitie. Mr. van Schaik, die namens de
Regeering het woord voerde.
Het is ongeveer een maand geleden, aldus
de Minister dat de thans ontslapene zich tot
mij wendde en met mij besprak de kwestie van
zijn aanstaand ontslag in het najaar. Hij zeide,
dat het hem zoo zwaar viel om te moeten schei
den van een werkkring welke hem lief was ge
worden en verzocht mijn medewerking om te
bevorderen, dat hü zijn krachten dienstbaar
zou kunnen blijven maken aan de belangen van
het land.
De moeilijke ure van dit afscheid is voor mr.
Tak niet gekomen; het gedwongen afscheid is
hem bespaard gebleven.
Oogenschijnlijk in de volle kracht van zijn
leven, midden in zijn werk in volle wapenrus
ting is hij gestorven. De Regeering treurt bij
dit verlies. Mr. Tak heeft gedurende lange ja
ren in onderscheidene werkkringen zijn krach
ten en talenten in dienst van het vaderland en
van de justitie gesteld. Zijn groote kennis, zijn
vlugge geest, zijn zeldzame ongemeene werk
kracht stelden hem in staat om in alle betrek
kingen welke hij vervuld heeft als een sieraad
naar voren te komen. De functies welke hij be
kleed heeft, heeft hij steeds op de meest eervolle
wijze vervuld. Zijn groote en ruime geest stel
de hem in staat de vele moeilijke problemen,
welke hem als procureur-generaal van den
Hoogen Raad werden voorgelegd te doorzien
en te beheerschen.
En mocht men by vluchtige kennismaking
wel eens den indruk krijgen van een koele za-
keiykheid van Mr. Tak, wanneer men hem
beter leerde kennen dan bemerkte men spoe
dig, dat hy een warm hart had, een hart vol
menscheiykheid.
Tal van jaren heeft Mr. Tak mogen arbei
den niet alleen in het belang van de recht
spraak maar ook in tal van andere functies.
Zoo was hy nog onlangs benoemd in de com
missie tot voorbereiding Van maatregelen tot
Codificatie van het Internationaal Privaat
recht.
De nagedachtenis aan zijn persoon en aan
zün werk, aldus besloot Minister van Schaik,
zal by de Regeering in eerbiedige, maar boven
al in dankbare herinnering bhjven leven.
Vervolgens werd het woord gevoerd door den
vice-president van den Hoogen Raad Mr. Dr.
L. E. Visser.
Mr. Besier, advocaat-generaal by den Hoo
gen Raad sprak namens het Parket.
Oud-minister Bosboom sprak als vriend.
Daarna werd de kist, onder het spelen van
Ases Tot grafwaarts gedragen.
Vier boden van den Hoogen Raad fungeer
den als slippendragers.
Achter de baar werd een groote krans van den
Hoogen Raad gedragen.
Aan de groeve dankte de schoonzoon, ir. Pot,
voor de belangstelling byhet overiyden van
mr. Tak en by zün teraardebestelling betoond.
Een schat van kransen en bloemstukken werd
op het graf neergelegd, o.m. was er een fraaie
krans van de Carnegie-Stichting en een groot
bloemstuk van het City Concern.
In de zitting van den Hoogen Raad van he
den zal de procureur-generaal, mr. A. Tak,
worden herdacht.
De jonge Venlosche Vereeniging Techniek en
Ambacht heeft een dapper initiatief genomen
tot het organiseeren van een groote tentoonstel
ling. Zaterdagmiddag is deze tentoonstelling in
het Concertgebouw officieel geopend door den
burgemeester van Venlo, mr. B. Berger. Deze
hield een korte toespraak, waarin hy verklaar
de het initiatief der vereeniging zeer toe te
juichen. Dat de vereeniging veel tot stand kan
brengen, heeft hy reeds eerder kunnen merken,
toen voor enkele jaren eveneens op haar ini
tiatief te Venlo een tentoonstelling van zweef
vliegtuigen werd gehouden, die bijzonder goed
slaagde. Spr. hoopte, dat ook deze tentoonstel
ling goed zal slagen.
De tentoonstelling duurt tot 19 Augustus.
Zaterdagavond acht uur aan boord van het
m.s. „Christiaan Huygens" ten anker liggende
voor Ulvik (Hardangerfjord).
Op het voorschipop de brugonder de
brug., over de geheele lengte van het C dek..
van het B deken ik weet niet waar al meer
staan honderden passagiers, voor het grootste
gedeelte gewapend met kijkers. Aller blikken zijn
gericht op het Brakanes Hotel, dat met z'n
gryze beschildering scherp afsteekt tegen de
bronsgroene bergmassieven, die vrij steil achter
het vriendelijke dorpje Ulvik oprijzen.
Van alle passagiers heeft zich een zekere op
winding meester gemaakt. „Ik zou erop durven
zweren, dat het de Koningin is", roept een
jongedame uit. „Ja", voegt een ander er aan
toe, „en ik zie de prinses ook!" „Niks hoor",
roept een derde, „want de administrateur heeft
me vanmorgen gezegd dat de Koningin naar
Odda was vertrokken!"
Helaas, de afstand van het schip tot het
Brakanes Hotel was tè groot om met eenige
zekerheid te constateeren of het inderdaad onze
Koningin was, die zich ginds in een licht
costuum gekleed op den aanlegsteiger van
Ulvik bewoogtotdat de op het schip achter
gebleven passagiers zekerheid kregen. Want
toen het oogenblik aanbrak, dat de barkassen
en sloepen van de „Chr. Huygens" van den stei
ger vertrokken, zag men zakdoekengewuif en
hoorde men in de verte de klanken van het
„Wilhelmus" over het water klinken.
Toen begreep men aan boord, dat de passa
giers, die den grooten dagtoer Eidfjord, Haugastöï
VossUlvik hadden meegemaakt, de Ko
ningin en misschien wel de Prinses in Ulvik
hadden mogen begroeten.
Wat toch was gebeurd? Toen omstreeks acht
uur de ercursionisten op den steiger van dit
dorpje arriveerden, zagen zü Prinses Juliana in
den tuin van 't Brakanes Hotel wandelen. En zij
zouden geen echte Hollanders geweest zijn,
wanneer zü niet onmiddeliyk en spontaan het
„Wilhelmus" hadden ingezet, een attentie
waarvoor de Prinses vriendeiyk wuivend dank
te. Nauweiyks had de laatste strofe van ons
Volkslied weerklonken of daar verscheen ook
H. M. de Koningin met klein gevolg. Na enkele
oogenblikk'en begaf onze Landsvrouwe zich naar
de verzamelde passagiers en informeerde belang
stellend of de reis naar genoegen was geweest
en aan welke excursie de passagiers hadden
deelgenomen.
Inmiddels waren nog enkele barkassen aan
den steiger gearriveerd onder commando van
den lsten officier Steen. Deze, die eveneens lste
officier was op de Tanimbar, het vrachtschip
van de Stoomvaartmaatschappü .Nederland"
waarmede H.M. de reis naar Ulvik had onder
nomen, werd onmiddeliyk door de Koningin
herkend en ook hy mocht het genoegen sma
ken door de Koningin te worden aangesproken.
Tenslotte werd door een der heeren van H. M.'s
gevolg de heer Delprat aan de Koningin voor
gesteld, een der directeuren van de Stoomvaart
maatschappü „Nederland", die de reis met de
Huygens meemaakte.
Was de fjordenreis met het m.s. „Christiaan
Huygens" op zichzelf reeds zeer belangwekkend,
een zeer aparte bekoring verkreeg zü, doordat
het zooveel Hollanders vergund was onze Ko
ningin op Noorschen bodem te mogen begroe
ten, een begroeting, die de Koningin en onze
Prinses zichtbaar goed deed, getuige de prettige
en ongedwongen wyze waarop H. M. zich met
verschillende passagiers onderhield. Voor deze
laatsten was de 12e Augustus een dag om nooit
te vergeten.
BANDOENG, 13 Aug. (Aneta). De Preanger-
Bode meldt, dat het legerbestuur aan de re
geering voorstelde om over te gaan tot uit
breiding van de legerformatie, ten behoeve van
de verdediging van oliehavens. Deze uitbrei
ding zal hoofdzakeiyk het wapen der artillerie
betreffen.
By K. B. is toegekend de zilveren eere-me-
daille der Oranje-Nassau Orde aan W. van
Basten, wonende te Jutphaas, in dienst van
de N. V. Olieslagerij v/h. H. W. Verloop en Co.
te Oudewater en aan A. C. Snaterse, wonende
te Haarlemmermeer, magazijnchef bij de fir
ma Bos en Nugteren te Nieuw-Vennep, ge
meente Haarlemmermeer.
Bü beschikking van den Minister van Finan
ciën is de inspecteur der directe belastingen
enz. H. J. van der Linde, toegevoegd aan het
hoofd van de inspectie der directe belastingen
te Waalwük, verplaatst naar Tilburg en toege
voegd aan het hoofd van de inspectie der in
voerrechten en accünzen aldaar en is de ont
vanger der directe belastingen enz. W. E. Kra
mer verplaatst van de inspectie der invoer
rechten en accünzen te Tilburg naar de di
rectie der directe belastingen, invoerrechten en
accünzen te Maastricht
By beschikking van den Minister van On-
derwüs, K. en W. zün voor het tijdvak van
1 September 1934 tot en met 31 Augustus 1935
benoemd tot hoofdassistent aan de Technische
Hoogeschool te Delft: bij de theoretische en
toegepaste natuurkunde dr. A. C. S. van Heel;
by het landmeten, het waterpassen en de geo
desie ir. J. H. van der Meulen; bü de aero- en
hydrodynamica dr. B. G. van der Hegge Zijnen;
by de toegepaste mechanica ir. J. M. Radema
ker; by de technologie der oliën en vetten
dr. ir. J. van Loon; by de physische schei
kunde ir. W. C. Couvée; bü de organische schei
kunde dr. ir. A. T. Küchlin en by de ertskunde
ir. C. Schouten.
46
„Zü is een verbeterde editie van Molly Monk,"
zei hij met een tevreden glimlachje, „en Molly
wordt een der mooiste meisjes van Londen ge
noemd."
„Ik kon wel denken, dat je knap zou zijn,"
zei lady Jocelyn en vatte de hand van het meis
je. „Je vader was een buitengewoon knappe man.
Ik herinner my zijn portretten nog, welke men
te Portriga gewoonlijk overal ophing als er een
beweging tegen den vader van Pedro op touw
werd gezet." Zij wendde zich nu tot Tony. „Ik
dank den hemel, dat je haar veilig hebt hier ge
bracht. Ik heb den halven nacht wakker gele
gen, uit vrees dat ze jelui halzen hadden afge
sneden."
Tony lachte. „Zoo erg was het niet," zei hy,
„t was alleen maar myn lip, doch Isabel heeft
de wond uitstekend verzorgd.''
Lady Jocelyn zette haar hoornen bril op en
keek hem strak aan.
„Maar, beste Tony,'* zei ze, „nu ik je goed be-
kyk, zie ik, dat je gewond bent. Ik had het zoo
ruk met naar Isabel te küken, dat het my niet
is opgevallen."
,,'t Is van geen beteekenis,'' zei Tony. „Mijn
echoonheid zal wel weer terugkeeren." Pij keek
op de pendule en trok toen een gemakkelijken
stoel naar zich toe. ,Als u wilt, zal ik u de heele
geschiedenis vertellen, tante Fanny. Het kan nog
best voor de lunch en ik krüg altyd een heerly-
ken eetlust als ik over mij zelf praat."
Lady Jocelyn knikte. „Begin maar Tony," zei
ze aanmoedigend.
Zooals hy het vertelde en beschreef, hier in
die deftige omgeving, met Chestersquare als
achtergrond, maakte het nachtelyk avontuur,
dat zich in Latimer Lane had afgespeeld een
geweldigen indruk. Hij was juist aan het einde,
toen de deur geopend werd en het meisje mede
deelde, dat de lunch gereed was.
Lady Jocelyn stond van de sofa op. Laat ons
opstappen en iets gaan eten," zei ze. „Ik gevoel
werkelijk behoefte aan iets versterkends. Je ge
zelschap heeft altyd iets opwekkends, Tony,
maar sedert je candidaat voor het Lagerhuis
bent, vind ik het beslist overweldigend."
Zij gaf Isabel een arm en te zamen gingen zü
naar de eetkamer, waar een heeriyke lunch was
opgediend.
Nadat zü zich bediend hadden en het dienst
meisje was weggezonden wendde lady Jocelyn
zich tot Tony.
„Je kunt nu je verhaal vervolgen," sprak zy.
„Ik gevoel my nu sterker."
„Ik geloof niet dat er veel meer te zeggen
valt," zei Tony, „Ik heb het al aan Guy verteld,
doch hü deed erg onsympathiek. Hü zei dat 't
nujn verdiende loon was, omdat ik Isabel mede
genomen had naar het Empire-theater en dat
't alleen aan den zegen van den hemel te dan
ken was, dat wij niet vermoord waren."
„Ben je er zeker van, dat je op je rit hierheen
niet gevolgd bent?" vroeg lady Jocelyn.
„Ik denk het niet," zei Tony. „Waarschüniyk
hebben zy ons zien wegryden, maar ik heb een
omweg gemaakt door Barnet en Hertford, voor
wü hierheen kwamen. Wy hebben niemand ge
zien, die ons volgde, nietwaar Isabel?"
Isabel schudde met haar hoofd. „Ik geloof
niet, dat Da Freitas het zal geprobeerd hebben,
als hy Tony heeft zien rijden. Hy waagt zich
nooit aan onmogelijkheden."
Lady Jocelyn lachte. „Liefje," sprak zü zacht,
„als je voor een echte koningin wilt aangezien
worden, moet je niet schertsen. Schertsen is uit
de mode geraakt onder Karei den Tweeden." Zij
wendde zich nu wederom tot Tony. ,Heb Je al
iets van je kapitein gehoord?"
Tony knikte. „Ik heb vanmorgen een telegram
ontvangen. Hü zegt dat de „Betty" na Donder
dag gereed ligt, om zee te kiezen."
„Dat is prachtig," merkte lady Jocelyn op.
„Ik moet nog wat inkoopen doen, maar dat zal
niet veel tyd kosten."
„Ik vind het toch zoo lief van u, dat u met
ons medegaat," zei Isabel eenvoudig.
„Lief kind zei lady Jocelyn, „er steekt ook
wel een beetje zelfzucht van myn kant In, om
jelui te chaperonneeren, want ik ben dol op een
zeereis; vooral met zulk gezelschap."
Terwyl zy op het electrische knopje drukte,
zei ze: „Wat ik zeggen wil, Tony, gaat Guy ook
mee en ben je al besloten, waar je ons heen
brengt?"
gen aan het winkelen geslagen. Hy wilde beslist
een patent-reddingsvest koopen."
Hy schonk zich een glas Rijnwün in. „Ik had
gedacht, naar Buenos Ayres te gaan, tante Fan
ny. Het is juist het goede seizoen."
„Ik heb er niets tegen," zei lady Jocelyn. „Ik
weet er niet veel meer van, dan dat je het ver
keerd uitspreekt."
,,'t Is er, geloof ik, erg mooi," zei Tony. „Al
onze beste racepaarden gaan er heen."
„En wanneer denk je uit te varen?" vroeg zy.
„Wanneer u verkiest," zei Tony edelmoedig.
Lady Jocelyn dacht eenige oogenblikken na.
„Binnen een week kan ik reisvaardig zün; wü
moeten niet langer hier blijven dan noodig is,
anders ontdekt Da Freitas, waar je Isabel ver
borgen hebt."
„Laten wü het dan op vandaag over acht da
gen vaststellen," zei Tony. „Ik zal kapitein Sim
mons een telegram zenden, dat hy zich gereed
moet houden en dan gaan wy gezamenlyk in den
grooten Rolls-auto zonder oponthoud naar Sout
hampton."
„En inmiddels," verklaarde lady Jocelyn, „ben
ik van oordeel, dat het 't verstandigste is dat jy
hier niet meer komt, Tony. Zonder twyfel zullen
zy jou scherp in het oog houden en ondanks al
je voorzorgen je gangen nagaan. Ik ben niet
zenuwachtig of bang, maar ik vind het niet noo
dig, dat Isabel hier op de vloermat de menschen
neerschiet. Al was het alleen maar om de mei
den niet te doen schrikken."
„Ik geloof, dat u geiyk heeft, tante Fanny,"
zei Tony een weinig teleurgesteld. „Ik ben aan
heit gezelschap van. Isabel gewend geraakt en ik
breng slechts ongaarne veranderingen in mijn
gewoonten."
„Het zal heel goed voor Je zijn," antwoordde
lady Jocelyn beslist. „Je bent zoo verwend door
al je wenschen onmiddeliyk vervuld te zien, dat
je leven veel te eentonig wordt."
Zy wendde zich tot Isabel. „Je kunt hem toch
altijd per telefoon spreken, als het gezelschap
van een oudé vrouw je verveelt."
Isabel glimlachte. „Als 't daaraan ligt, ge
loof ik niet, dat de telefoon dikwyls gebruikt zal
worden."
XV
Dreigende wolken
„Er is een brief voor je, uit Livadia," zei Guy.
Tony nam plaats aan de ontbyttafel en nam
den brief, die naast zün bord lag.
„Hy is van Jimmy," zei hy rustig. „Dat is
leuk."
Hü maakte de enveloppe open en bevrijdde
haar van den inhoud, bestaande uit een groot
vel dun papier, dat aan beide zyden in zeer
klein en duidelyk schrift was vol gepend. Hü
ging achterover in zyn stoel zitten en begon het
schrüven van zün vriend te lezen:
Garage Anglais
Pr&ca D. Porto
Portriga.
Beste Tony
Ofschoon je antwoord op myn brief eerst
na drie maanden komt, was het toch nog on
verwacht en mij daarom des te aangenamer.
Je schijnt met de jaren vorderingen gemaakt
jte hebben, dat je je zoo bijzonder voor Liva-
diaansche politiek interesseert; of is de in
vloed van Je lieve jonge vriendin er de oorzaak
van? Hoe het ook zü, het is voor mü een ge
ruststelling, dat je nog in het land der leven
den bent en dat je nog steeds aardige vrien
den hebt. Ik was half bevreesd, dat ik de laatst
overgeblevene was.
Wat je verzoek om inlichtingen betreft, het
volgende: Het eenige, wat voor de toekomst
hier vry zeker mag heeten, is, dat het hier een
duivel&che herrie zal worden.
Het is een publiek geheim, dat de Royalis
ten samenzweren en dat zy een groot gedeelte
der officieren van het leger op hun hand heb
ben. In het Zuiden echter, schünt een sterke
tegenparty te bestaan, die den anderen tak
van de familie op den troon wil hebben; dat
zijn de afstammelingen van Don Francisco;
wie 't zyn weet ik niet. Persoonlijk boezemen
zij my geen belang in. Behalve voor myn
garage, geloof ik, dat het voor Europa het ge
lukkigst zou zyn, als de geheele bende elkaar
den nek maar afsneed. Ik maak hierop een
uitzondering voor den ouden president, die
nog zoo kwaad niet is en een zeer goede
smaak heeft, vooral van sigaren en champag
ne. Hü is goed geborgen, want ik weet, dat hij
ergens een aardige duit heeft verstopt, waar
mede hy, zoodra het te heet wordt, aan den
haal gaat. Als ik jou was, zou ik je aardige
vriendin raden, haar belangstelling in onze
politiek maar te begraven en liever een kwee-
kery van ratelslangen aan te leggen. Dat is
een veel gezonder en voordeeliger zaakje.
.(Wordt vervolgd)
