Anderhalf jaar geschiedenis
van Oostenrijk
p
ANTHONY FOKKER OVER DEN
OORLOG-VAN-MORGEN
De Oosterspoor
weg
Von Papen begroet
Miklas
Het nieuws van heden
HET GEVAAR DREIGT
UIT DE LUCHT
VEERBOOT GEKAPSEISD
OP DE GANGES
VERKLARING VAN DEN
BONDSKANSELIER
Gandhi gaat weer
vasten
DE BAROMETER
VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE NV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1934
Ochtendblad
ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18898
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Niet *t gas, doch de luchttorpedo's
en de brandbommen zijn het
meest te duchten
F-36 militair bruikbaar
Italië's troepen terug
van de grens
Oostenrijksche crisis als geëindigd
beschouwd
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiji
huiiiiiiiiiiiiiiuii
FELLE BRAND TE ROTTERDAM
Rusland niet van plan hem goed
koop te verkoopen of te laten
wegnemen
Paraat om de lijn militair
te beschermen
Von Papen, gefotografeerd "bij zijn
vertrek per vliegtuig naar Weenen
Anthony Fokker
Honderdzeventig menschen
verdronken
Te Rotterdam is het pakhuis van de firma Harmsen en Geerlink aan de Delftsche-
straat een prooi der vlammen geworden Het pakhuis brandde geheel uit.
Hij zal de verstoorde betrekkingen
weer in normale banen trach
ten te leiden
Miklas belooft zijn steun
Oostenrijk wil als vrij, onafhanke
lijk land medewerken aan de
cultuur en den vrede
van Europa
Allen met goeden wil
zijn welkom
De strijd om de verwarring der openbare
Thans uit protest tegen de corrup
tie in de Congres-partij
Opnieuw dreigen stakin
gen in de V.S.
Roovers plunderen
stadje in Roemenië
Politie-agenten eerst gevangen
genomen
Amnestie in Duitschland
1000 personen in Groot-Berlijn
in vrijheid gesteld
De mijnramp te Ensis-
heim
Slachtoffers ter aarde besteld
Schietpartij in het
Saargebied
De ontvoerde million-
nair
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Nog voor de vijandelijke mach
ten met elkaar slaags zijn geraakt,
zullen zij elkaar reeds uit de lucht
bestoken. Talrijke escadrilles met
honderden vliegtuigen zullen oogen-
blikkelijk de grens overschrijden
om den vijand den eersten slag toe
te brengen. Deze toestellen zullen
ofwel op zeer groote, ofwel op
uiterst geringe hoogte vliegen en
luchttorpedo's en brandbommen uit
werpen. Hun streven is er op ge
richt zooveel mogelijk schade toe te
brengen aan militaire vliegvelden,
industrie-centra, munitie-fabrieken,
spoorweg en hoofdwegen. Hoe snel
ler en hoe verschrikkelijker een der
gelijke inval is, des te grooter wordt
ook de paniek onder de bevolking;
het verkeer van en naar de groote
steden wordt ontwricht, de voedsel
voorziening belemmerd, de mobili
satie bemoeilijkt.
Stel, bij voorbeeld, dat een flottille van twee
of drie honderd moderne vliegtuigen een stad
als Londen aanvalt. Gelijktijdig zullen dan
zoowel in het centrum als in de uiterste bui
tenwijken groote verwoestingen en enorme
branden ontstaan. Geen enkel corps brandweer
zou in staat zijn om hulp te bieden, de vuur
haarden, die zich voortdurend vermeerderen,
aan te tasten of de uitbreiding van den brand
te voorkomen.
Om het met andere woorden te zeggen:
Londen zou aan de verwoesting prijsgegeven
zijn.
Aldus onze bekende vliegtuigbouwer, de Haar-
lemsche Amerikaan Anthony Fokker in een
onderhoud dat een vertegenwoordiger van de
.British United Press" met hem had over den
oorlog der toekomst.
Maar het aangevallen land zal op dit alles
toch niet werkeloos toezien. Hoe moet het zich
Verdedigen? Hoe kan het zich verdedigen?
Het eenige wat het doen kan aldus Fok
ker is: zooveel mogelijk vliegtuigen naar
beneden schieten en vervolgens zijn eigen
luchtvloot op den aanvaller afsturen.
Ook de bruikbaarheid van toestellen der
burgerlijke luchtvaart voor militaire doeleinden
kwam ter sprake. Hieromtrent zeide Fokker:
Wij weten allemaal dat een goed vliegtuig
van de burgerlijke of de handelsluchtvaart,
mits het slechts eên groote snelheid ontwikke
len kan, niet zoo heel veel verschilt van een
militair toestel.
Een der laatste creaties, de Fokker 36,
welke binnen afzienbaren tijd in dienst zal
worden gesteld op de lijn Amsterdam
Batavia, kan een nuttigen last vervoeren
van zes ton en een snelheid bereiken van
ongeveer 320 K.M. per uur. Natuurlijk is er
niets op tegen in plaats van zes ton nutti
gen last, vier ton plus twee ton bommen
mee te voeren.
Tegenover het gebruik van gassen in den
luchtoorlog staat Fokker zeer sceptisch:
Ik twijfel er niet aan of men zal ook gas
bommen aanwenden, maar ik geloof niets van
de vreeselijke uitwerking welke men daar vrij
algemeen van schijnt te verwachten Hoe
„heele bevolkingen" door gasbommen uitge
roeid zouden kunnen worden, zie ik absoluut
niet in. Men heeft met veel te veel factoren
rekening te houden om bij dergelijke aanvallen
een redelijke kans op succes te hebben.
Neen, de luchttorpedo's en de brandbommen
zijn verreweg het gevaarlijkst. De lichte bom
bardementsvliegtuigen zooals die tegenwoordig
gebouwd worden, komen tot snelheden welke
niet zoo ver meer liggen onder die der sterkste
jagers. Daardoor wordt het steeds moeilijker
ze met jachttoestellen en afweergeschut in be
dwang te houden.
Een ander gevaar waarvan vele landen zich
nog veel te weinig rekenschap geven, schuik
daarin dat een goed deel van hun luchtvloot
uit verouderd materiaal bestaat dat in de verste
verte niet voldoet aan de eischen van den mo
dernen oorlog. Engeland heeft dit reeds inge
zien en getoond te begrijpen dat „splendid iso
lation" heel mooi is, maar dat er iets gedaan
moet worden om haar te handhaven.
ROME, 16 Aug. (Reuter). Mussolini
heeft bevel gegeven, dat de Italiaansche
troepen aan de Oostenrijksche grens on
middellijk naar hun garnizoens moeten
worden teruggetrokken.
De Oostenrijksche crisis wordt als ge
ëindigd beschouwd.
Men vermoedt, dat de Duce dit besluit
heeft genomen na overleg met prins
Starhemberg.
Naar uit Parijs wordt gemeld, heeft de Fran-
sche regeering een gunstig antwoord gegeven
op het Oostenrijksche verzoek, tot verlenging
van de toestemming om de Oostenrijksche
legersterkte op 30.000 man te brengen. Frank
rijk heeft geen bezwaar tegen verlenging dezer
machtiging met een jaar; het acht dezen maat
regel gerechtvaardigd door den huidigen toe
stand in Oostenrijk, maar wenscht het tijdelijk
karakter er van te handhaven.
Officieel wordt medegedeeld, dat de staats
secretaris voor het veiligheidswezen de Oosten
rijksche Boerenweer, vroeger Groene-Weer ge-
heeten, heeft ontbonden evenals alle onder- en
neven-organisaties, en de onvoorwaardelijke
ontwapening van deze formaties heeft gelast.
De Oostenrijksche Boerenweer was het af-
weercorps van den Landbond.
Verwachting: Zwakke tot matigen wes-
teljjke tot noordwestelijken wind, gcdeel-
5j telijk bewolkt, weinig of geen regen, S
weinig verandering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: weinig verande- |l
ring. S
CHARBIN, 16 Aug. (Reuter) In politie
ke kringen is groot opzien gewekt door een
rede, welke de Russische onder-directeur
van den Chineeschen Oosterspoorweg voor
het spoorweg-personeel heeft gehouden. Hij
verklaarde, dat de Sovjet-Unie er niet mee
accoord gaat den spoorweg goedkoop te ver
koopen. Als Japan of Mandsjoerije mocht
probeeren de spoorlijn weg te nemen, dan
zou de volkomen parate Sovjet-Unie de lijn
militair beschermen, waarbij de hulp van 'n
derde land zeker zou zijn.
Te Moskou beschouwt men de arrestatie van
de twintig Sovjet-beambten, die verdacht wor
den van medeplichtigheid aan de aanslagen op
den Chineeschen Oosterspoorweg, als een poging
om druk te oefenen op de onderhandelingen,
welke over deze spoorlijn worden gevoerd.
Een Russisch verzoek om vrijlating der amb
tenaren is door de autoriteiten van Mandsjoe-
kwo van de hand gewezen.
Het Japansche ministerie van Oorlog heeft
een lijst gepubliceerd van vijftien grensinciden
ten, welke sedert het begin van dit jaar tus-
schen Mandsjoekwo en Sovjet-Rusland zijn
voorgevallen. Volgens de Japansche publicatie
zouden al deze incidenten door Sovjet-Rusland
zijn geprovoceerd.
PATUA, 16 Aug. (Reuter.) Op de Ganges
bü Darahara is een veerboot met 200 per
sonen aan boord gekapseisd. Slechts weinige
opvarenden konden gered worden. Honderd
zeventig menschen zijn verdronken.
Nader seint Reuter, dat, toen de boot
wegens den sterken stroom begon te schom
melen eenige ossen, hierdoor bang gewor
den, in het water sprongen. Toen een wei
nig water de boot binnen kwam, schrokken
de passagiers zoo hevig, dat ze allen naar
één zijde van het schip drongen, tengevolge
waarvan de pont omsloeg.
Een dertigtal menschen konden door
schippers gered worden.
WEENEN, 16 Aug. Bij de overhandi
ging zijner geloofsbrieven heeft de Duitsche
gezant te Wèenen, Vön Papen, de volgende
toespraak gehouden:
„Mijnheer de bondspresident! Bi] het
aanvaarden van mijn ambt als buitenge
woon gezant en gevolmachtigd minister met
bijzondere missie, ben ik mij bewust van de
groote beteekenis en de verantwoordelijk
heid, die dat ambt juist onder de tegen
woordige omstandigheden medebrengt. Het
is de wensch van de rijksregeering en tege
lijk de laatste opdracht van den overleden
rijkspresident aan mij, dat de helaas ver
stoorde betrekkingen tusschen Duitschland
en Oostenrijk weer in normale en vriend
schappelijke banen geleid worden".
Mijn voornaamste streven zal zijn, met mijn
geheele kracht voor de vervulling van dien
wensch te werken en er zoo toe bij te dragen,
dat in ohze betrekkingen de gevoelens van
vriendschap worden hersteld, zooals in over
eenstemming is met onze duizendjarige stam
en cultuurverwantschap. Ik aanvaard deze groo
te taak vol vertrouwen, daar ik de vaste over
tuiging heb, dat de banden tusschen onze lan
den, die berusten op bloedverwantschap en ge
meenschappelijke geschiedenis, onverwoestbaar
zijn en omdat verder samenwerking op geeste
lijk, sociaal en economisch gebied onmisbaar is
voor den Europeeschen opbouw. Derhalve hoop
ik, dat ik bij mijn werkzaamheid kan rekenen
Het is nu tijd, de Oostenrijksche geschiede
nis der laatste anderhalf jaren eens te over
zien. Men wilde eerst dit land geestelijk bene
velen. Met de wapenen van leugen en verdraai
ing trachtte men de opvattingen en meeningen
van het Oostenrijksche volk in verkeerde ba
nen te leiden. Datgene, wat ten slotte niets
anders was, dan een worstelen om machtspo
sities in de binnenlandsche politiek werd, te
gen beter weten in, voorgesteld als een natio
nale strijd om het volkswezen. Onze overleden
leider, dr. Engelbert Dollfuss, heeft zich harts
tochtelijk daartegen geweerd. Telkens weer
bekende hij, ook in naam van allen, wien
de trouw aan het vaderland geen leeg begrip is:
Mijn naam is Oostenrijker, mijn vaderland is
Oostenrijk, mijn volk, wiens taal ik spreek, is
Duitsch.
meening moest verloren gaan. De tegenweer
zette in en er ging een ontwaken van Oos-
tenrijksch bewustzijn door de landen. Dan
volgde de tweede étappe: men zocht dit land
en zijn volk economisch te treffen en des te dui
delijker het dr. Dollfuss gelukte, betere kansen
voor een economische ontwikkeling in dit land
te verzekeren, des te sterker werden de pogin
gen, om met geweld den vooruitgang der eco
nomie tegen te gaan. Ook hier bleek spoedig,
dat er in dezen gewetenloos gevoerden strijd
wel gewonden op het slagveld bleven liggen,
dat er wel successen, die hadden moeten vol
gen, werden voorkomen, maar dat toch met sa-
botage-methoden alleen de tegenstander niet
het gewenschte succes kon bereiken, omdat
taaie, zakelijke arbeid in deze gevechtsmethode
de overwinning behaalde. Toen men inzag, dat
ook deze misdadige pogingen vergeefsch wa
ren, greep men naar het laatste middel: Men
wilde dooden.
De leus werd uitgegeven, goed doordacht en
vastberaden: De kanselier van Oostenrijk moet
weg. Met opvattingen, in welker plan de poli
tieke moord een rol speelt, hebben we niets
van doen. Zoolang er een Oostenrijk is, dat zich
geroepen gevoelt het verleden, dat zijn sym
bool in de kroon van Karei den Grooten in den
Weenschen Burg heeft, te behoeden, zoo lang
discuteeren we niet over zulke opvattingen
Maar één ding zouden we hun, wien Duitsch
geloof en Duitsch recht geen leege begrippen
zijn, willen inprenten: In verloopen eeuwen met
de hun eigen mystiek sprak men in Duitsche
landen van godsoordeelen. Wanneer er in een
gemeente iemand werd doodgeslagen en men
kende alleen den onmiddellijken dader, maar
niet de geestelijke initiatoren, dan liet men alle
ingezetenen der gemeente voor de open kist
brengen en volgens de sage begonnen dan, wan
neer er een schuldige voorbijtrok, de wonden
opnieuw te bloeden.
In dit ernstige uur roepen we nogmaals
op tot bezinning en vrede. We willen aan ieder,
die den goeden wil heeft, de hand tot den Oos-
tenrijkschen vrede bieden, in den naam van
den kanselier, wiens geest boven ons zweeft.
Maar: met hem, die middellijk of onmiddellijk
een bloedschuld op zijn geweten heeft, kan er
geen verzoening, geen vrede zijn! Daarom moet
de scheidingslijn worden getrokken tusschen
hen, die den politieken moord voor geoorloofd
houden en de anderen, die tot nu toe misbruik
te werktuigen waren. Met hen, die niet voor
de open kist zouden kunnen treden, zonder dat
de wond in het hart van onzen kanselier zou
beginnen te bloeden, kan men in dit land geen
gemeenschap hebben.
We wenschen en willen den vrede, de verzoe
ning, de rust in het Oostenrijksche land. Het
zal niet moeilijk zijn, dezen vrede te bereiken,
dezen waren Oostenrijkschen vrede, wanneei
we het maar daarover eens zijn, dat op dit
beslissend uur al degenen niets te zeggen mo
gen hebben, die hun taak enkel daarin zien,
haat en tweedracht in ons volk te zaaien, die
vaak genoeg niet eens uit den bodem van dit
land stammen en daarom ook den geest van
ons vaderland niet begrijpen. We willen een di
recte verbinding met hen, die geen persoonlijke
doeleinden nastreven en die alleen hun plicht
daarin zien, Oostenrijk te dienen; we willen ons
verbinden met allen, die, volgens beroepen in
gedeeld, willen meemarcheeren naar den nieu
wen Oostenrijkschen tijd.
De arbeiders, die werkelijk Oostenrijker wil
len zijn kunnen er van overtuigd zijn, dat alle
andere standen en allen, die nu de verant
woording dragen, het als een eereplicht
achten, te toonen, dat de vrije arbei
der in het vrije Oostenrijk in eco
nomisch en geestelijk opzicht een goed en trouw
vaderland zal vinden. Vaders en moeders moe
ten trachten, het opgroeiend geslacht op te
voeden in eerbied voor het trotsch verleden van
het land.
Moge de herinnering aan dr. Engelbert Doll
fuss de Oostenrijkers blijven aanvuren, opdat
Oostenrijk als vrij Duitsch onafhankelijk land
de behoeder blijve van een groot stuk cultuur
en van den Europeeschen vrede.
Dr. KURT VON SCHUSCHNIGG,
Bondskanselier van Oostenrijk.
BOMBAY, 16 Aug. (Reuter) Het gerucht
gaat dat Gandhi van plan zou zijn opnieuw te
gaan vasten, deze maal uit protest tegen de
corruptie en het nepotisme, die heerschen in de
Congres-party te Bombay.
De Mahatma heeft besloten de party te zui
veren alvorens te beginnen met zy'n politieke
campagne tegen de Britsche regeering. Hy acht
te 't prestige, dat het Indisch Congres tot dusver
geniet, ernstig bedreigd door de practyken van
eenige avonturiers, die zich zonder scrupule aan
het hoofd stellen hunner landgenooten om te
genieten van de materieele voordeelen, welke
deze functies hun opleveren.
WASHINGTON, 16 Aug. (Reuter.) In ver
schillende deelen van de Vereenigde Staten
dreigen stakingen. Regeeringsvertegenwoordi-
gers doen pogingen om de conflicten op vreed
zame wyze op te lossen, doch in vele plaatsen
is de toestand zoo dreigend, dat de politie ver
sterkt is om op alle mogeiykheden voorbereid
te zyn, o.a. is dit het geval te Chicago en te
Manilla op de Philippijnen.
BOEKAREST, 16 Aug. (Reuter). Het stadje
Stephaneston in Moldavië is in den afgeloopen
nacht bezet door de rooversbende van den be-
faamden rooverhoofdman Korojoe. Te voren
hadden de bandieten een hofstede in de naoy-
heid geplunderd en alle paarden uit den stal
gehaald. Eerst brachten zy een bezoek aan het
politiebureau, waar zy alle agenten gevangen
namen en boeiden; een agent, die zich verzette,
werd neergeschoten. De roovers splitsten zich
toen in verschillende groepen, die gelijktydig
de woningen der vermogende menschen bin
nendrongen en hen onder bedreiging met den
dood hun geld en sieraden afnamen. Een wijn
handelaar, die zich verzette werd mishandeld.
In totaal werden negen huizen geplunderd.
op uw steun en op de onmisbare medewerking
der Oostenryksche regeering."
Bondspresident Miklas antwoordde daarop:
„Met genoegen verneem ik, dat u in de eerste
plaats belast bent met de byzondere missie,
in den zin van den thans in God ontslapen
Rykspresident von Hindenburg de betrekkingen
tusschen Oostenrijk en Duitschland weder nor
maal te maken. Ik verzoek u de verzekering
te aanvaarden, dat het ook myn oprechte
wensch is, de betrekkingen van staat tot staat
weer het vriendschappelijke karakter te geven,
dat voortspruit uit de geschiedenis en uit zoo
veel overeenstemming in taal en cultuur. In
uw streven naar de vervulling van deze taak
zult u by my en de bondsregeering steeds den
meesten steun vinden.
In dit verband voel ik my gedrongen, even
eens uiting te geven aan de hoop en het ver
trouwen, dat ook op economisch gebied de tus
schen onze beide landen bestaande belemme
ringen verwyderd zullen worden en dat het
ons vergund moge zyn, in economische samen
werking met de andere landen van Europa by
te dragen tot het overwinnen van de algemeene
economische crisis en tot de bevordering van
de welvaart der volken".
Toespraken van Von Papen en Miklas by ge
legenheid der overhandiging van zijn geloofs
brieven aan den Bondspresident.
Het conflict om den Oosterspoorweg spitst zich
weer toe. Rusland zegt niet van plan te zijn de
spoorlyn goedkoop te verkoopen.
Italiaansche troepen van de Oostenrijksche
grens teruggetrokken.
Op de Ganges is een veerboot gekapseisd, ten
gevolge waarvan 170 menschen zijn verdronken.
Meer dan duizend personen zijn te Berlyn in
verband met de Amnestiewet in vryheid ge
steld.
Gandhi gaat weer vasten.
Vernietigend oordeel van Anthony Fokker over
de Melbourne-race.
Circulaire van den Minister van Justitie aan de
procureurs-generaal over de wet tot nadere
voorzieningen ter bescherming der Openbare
Orde.
Op vragen van het Kamerlid Keyzer heeft
minister Slotemaker de Bruine geantwoord, dat
subsidieering van werkverschaffingsobjecten
zooveel mogelyk bevorderd wordt.
De opbrengst der Ryksmiddelen is in Juli 4
millioen boven de raming geweest en 7 mil,
lioen meer dan de opbrengst in Juli 1933.
Loonbelasting in Indië; ordonnantie treedt 1
Januari 1935 in werking.
New-Yorksche beurs: opening op hooger niveau;
iaatbeurs trad reactie in, waardoor da winsten
te niet werden gedaan.
BERLIJN 16 Aug. De toepassing van de am
nestie-wet van 7 Augustus heeft ten gevolge
gehad, dat alleen in het district Groot-Berlyn
meer dan 1000 personen in vryheid zyn ge
steld. In de eerstvolgende dagen zyn nog meer
in vryheid stellingen te wachten.
PARIJS, 16 Augustus Hedenmorgen zyn
de slachtoffers die bij de mijnramp te Ensis-
heim om het leven zyn gekomen ter aarde be
steld.
Sedert gisterenmiddag is het vuur in de gan
gen, waar de ramp plaats vond, opnieuw op
gelaaid. Men heeft alle hoop opgegeven de nog
beneden zynde lyken der vier overige slachtof
fers te kunnen bergen.
SAARBRUECKEN, 16 Aug. Te Sulzbach
heeft een botsing plaats gehad tusschen een
groep communisten en hun politieke tegenstan
ders, waarby- van de vuurwapenen werd ge
bruik gemaakt. Vier communisten zyn gear
resteerd; zij zullen voor het gerecht worden
gebracht.
TORONTO, 16 Aug. (Reupter). Hugh Labatt,
de broer van den ontvoerden millionnair-bier-
brouwer, voor wien een losprys van 150.000 dol
lar is gevraagd, is vanmorgen in zyn hotel twee
maal telefonisch opgebeld. Gistermiddag om
1 uur was inmiddels de door de ontvoerders
toegestane termyn verloopen.
De familie van den ontvoerden millionnair
ontving een briefje: „Doet al het mogelijke om
my te bevryden en gehoorzaamt aan de gege
ven bevelen.
r W\ lliMll 111 11 Hf/////
Stand op Vrijdag 1 uur v.m.; 763-5
Vorige stand: 763.5
