Hitier voor en over zichzelf i Cosyns en v. d. Eist gestart naar de stratosfeer I Het nieuws van heden ZELFOVERTUIGD, MAAR OOK OVERTUIGEND? Rome's steun aan Oostenrijk HET WEER UITERMATE GUNSTIG Rond den Ooster spoorweg DE BAROMETER ptw VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1934 Avondblad DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Enkele opmerkingen Twee slachtoffers van den Mont Blanc Door een nachtelijke lawine meegesleurd Een der Sow jet-eskaders terug te Moskou Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiu 1 Iy' De ontmoeting Mussolini-Schussch- nigg. Belgrado en de uitbrei ding van Oostenrijks leger Ir. COSY NS NAAR DE STRATOSFEER Een volksstemming in Oostenrijk? HET ROODE EENHEIDSFRONT LUCHTPOLITIE TE Scotland Yard neemt momenteel proeven met een nieuwe auto-gyro ten behoeve van de politiediensten in de Engelsche hoofdstad. Het doel van den tocht is uitslui tend bestudeering van de kosmische stralen De ballon drijft af naar Beieren Geen recordpoging Japan beschuldigt Rusland open lijk van een 13-tal aanslagen NAAR HET VRIJE AMERIKA DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Militaire manoeuvres in Duitschland Sportvliegtuigen nemen „geheel toevallig" deel Manoeuvres boven Parijs De Belgische ir. Cosyns is opnieuw naar de stratosfeer opgestegen. Fransch protest te Warschau Bouwlustigen in de Sovjet-Unie Iersche boeren in verzet NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ZEVEN EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18901 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De met grooten ijver en hartstocht ge voerde campagne voor de zgn. volksstem ming van Zondag a.s., waarbij men niet alleen gebruik heeft gemaakt van propagandis ten uit verschillende kringen der levende Duit- schers, maar ook van den overleden Rijkspre sident von Hindenburg, wiens merkwaardig po litiek testament dertien dagen na zijn dood werd gepubliceerd, heeft haar hoogtepunt bereikt in de groote rede, welke de rijks- en volksleider Adolf Hitler zelf in het stadhuis te Hamburg heeft uitgesproken. Het uitspreken dezer rede is een gebeurtenis geworden, welke oogenschyn- lijk heel Duitschland weer heeft opgejaagd tot een daverend heil-enthousiasme, zooals dat in den eersten roes van het natlonaal-socialisme, toen er nog geen leger van „kankeraars en cri ticasters" was, schering en inslag pleegde te zijn. Het valt dan ook niet te betwijfelen, en het is door het meest anti-Duitsch gezinde bui tenland ook niet betwijfeld, dat Zondag a.s. een overweldigende massa ja-stemmen de daad der Rijksregeering zal goedkeuren en het volkomen en onbeperkt dictatorschap van Adolf Hitler zal aanvaarden. De „Stimmung", welke te Ham burg heerschte, gaf een overtuigende voorproef van de stemming van 19 Augustus. Trouwens Wie zal, nu in Duitschland alles op één kaart is gezet, op ééne enkele troef, den moed en ook den lust hebben die ééne kaart te willen verscheuren. Wie Zondag „neen" stemt, stemt niets, want Hitier heeft geen tegencandidaten. Ten over vloede zal, volgens de „News Chronicle", de zoon van den overleden rijkspresident, Oscar von Hindenburg, voor de radio nog de verklaring afleggen, dat zijn vader, vóór die stierf, mon deling den wensch te kennen heeft gegeven, dat Hitier hem moest opvolgen. Maar ook zon der dezen klap op den vuurpijl zal deze den 19en Augustus de politieke stratosfeer boven Duitschland ingaan. Duitschland zal kiezen, omdat het geen keuze heeft, maar niet alleen daarom, ook omdat het voor een zeer groot deel overtuigd geacht moet worden van de eenige mogelijkheid, welke thans zichtbaar is, en wel ke verpersoonlijkt is in de figuür van Hitier. Hitier bezit de gave om tot het Duitsche gemoed te spreken, en daar het gemoed vaak de over hand heeft in den Duitschen aard, staat de uit slag van Zondag a.s. van te voren reeds vast. Hy is een echte volksredenaar en bedient zich ook van alle middelen, die des volksredenaars zijn. Maar hoe zelfovertuigd en voor de Duit- schers overtuigend Hitier ook moge hebben ge- sprken, in het buitenland zal men wel onwel willende en door vijandigheid geïnspireerde kanttekeningen maken op zijn Hamburg- sche rede, welke hij goeddeels vóór en over zichzelf hield. Wy willen echter met de onder de gegeven omstandigheden grootst mogelijke wel willendheid en zonder eenige vijandelijkheid een paar nuchtere en critische bemerkingen maken op hetgeen Adolf Hitler heeft meenen te moe ten zeggen. HÜ zelf schijnt gevoeld te hebben, dat eeni ge verantwoording over de wijze, waarop onmiddellijk na den dood van von Hin denburg de bevoegdheden van het president schap en het kanselierschap vóórdat het volk werd geraadpleegd, bij de wet op hem werden vereenigd, wel wenschelijk was. De verantwoor ding, welke hij gaf, was de volgende. Om aan het combinatie-spel van sommige kringen in verband met het voorziene overlijden van den Rijkspresident een einde te maken, is de be slissing genomen, welke thans achteraf door t volk zal worden goedgekeurd. Ware dit com binatie-spel er niet geweest, dan zou Hitier eerst het volk hebben laten spreken en hij zeide er verzekerd van te zijn, dat dan de uitslag niet anders zou geweest zijn als die zal zijn op 19 Augustus. Het toegeven van het bestaan van allerlei combinaties bewijst, dat vóór den dood van von Hindenburg dus niet iedereen ervan overtuigd was, dat Hitier benoemd moest worden tot bestuurder van den Duitschen één- manswagen. En indien Hitier de overtuiging had, dat dit combinatie-spel vast en zeker te niet zou zijn gedaan door de volksstemming, waarom heeft hij het dan niet door die volks stemming, maar door een op grond van de machtigingswet eigenmachtig ingrijpen van de Rijksregeering laten beëindigen? Hij zou heel de wereld door den uitslag van een voorafgaande volksstemming sterker over tuigd hebben van het vertrouwen, dat het Duit sche volk m hem stelt, dan door die, welke thans achteraf en nadat de beslissing reeds on wrikbaar gevallen is, zal worden gehouden. Weegt de overtuigdheid van geheel de wereld voor Hitier minder zwaar dan het vrij denk beeldige gevaar, dat uit een voortduren van vrijwel nultelooze, want tenslotte pra.ctisch toch niet te verwezenlijke combinaties zou zijn voortgevloeid? Hitler's motiveering van de be slissing, welke genomen werd, voordat het volk zelf kon beslissen, zoodat het thans feitelijk niets meer te beslissen heeft, zal dus buiten Duitschland met hetzelfde gevoel aanhoord zijn, als zijn verbazingwekkende verklaring, dat hij nooit voor zijn opvatting propaganda heeft ge maakt en nooit getracht heeft deze aan ande ren od te drin'gen. Is soms aan het Duitsche volk en nog wel door middel van een wet niet opgedrongen, hoe het den 19en Augustus de op vatting van Hitier moet „bejahen"? Volgens Hitier mag de staatsleiding niet vergeten, dat zjj de belangen van allen vertegenwoordigt. De katholieken zullen dit met vreugde hebben vernomen, vooral om dat zij tot nu toe nogal onder de vergeetachtig heid van de huidige staatsleiding in Duitsch land hebben te lijden gehad. Zelfs verschillende bepalingen van het concordaat met het Vati- caan werden door de staatsleiding vergeten. Zich beroepend op het feit, dat het natipnaal- socialisme zich nog in ontwikkeling bevindt, gaf Hitier toe, dat het vooral economische fouten heeft gemaakt. Maar, „een religie ontwikkelt zich gedurende tweeduizend jaar," zoo zeide hij. Een religie als het Katholicisme ontwikkelt zich echter niet. Het Katholicisme van vandaag is als godsdienst nog identiek aan dat der eerste Christenen, het kan niet ontwikkelen omdat het gebaseerd is op onveranderlijke eeuwige waar heden. De Kerk, voor zoover zij een goddelijke instelling voor menschen is, kan zich in haar organisatie ontwikkelen, maar niet in haar wezen. De conflicten tusschen het Duitsche nationaal-socialisme en de Katholieke Kerk zijn juist vaak ontstaan door het feit dat het nationaal-socialisme als zich ontwikkelende op- portuniteitsleer in botsing kwam met de eeuwi ge en onveranderlijke rechten, waarheden en wetten van het Katholicisme. Dat Hitier geen helder inzicht in heeft, geeft te denken. Wanneer Hitier dan ook verklaart, dat het nationaal-socialisme op de bres staat voor het Christendom en dat hij de twee groote confes sies 'wil verzoenen, dan weten de Katholieken uit ervaring, wat dit zeggen wil. Hitier „sneest" op de intellectueelen, maar een grondigen ken nis van historie en theologie zou hem zeer te stade komen bij zijn opbouwwerk. Tenslotte verdient zijn verklaring, dat niemand het recht heeft zichzelf als centrum te beschouwen, nog even vermeld te worden. Dat recht komt blijk baar alleen hemzelf toe, omdat hij zich uit sluitend als de drager en de uitvoerder van den Duitschen volkswil beschouwt. Zoo draait hij in een kringetje rond om zichzelf, waarbij hij het met machtsmiddelen gelijkgeschakelde volk als veerenden band gebruikt. Erg overtuigend is dit alles niet, hoezeer Hitier ook van zichzelf en zijn roeping overtuigd moge zijn. MILAAN, 18 Aug. (Reuter.) Bij een poging den Mont Blanc langs een tot dusver nog on bekenden weg te beklimmen, zijn twee bekende Alpinisten uit Turijn om het leven gekomen. Zy hadden zich met nog twee andere Alpinis ten reeds Donderdagavond op weg begeven, om niet by zonsopgang aan het dan zeer groote lawinegevaar bloot te staan. Tegen 2 uur in den nacht evenwel werden de Alpinisten by het overklimmen van een diepen afgrond door een groote lawine over vallen, die hen mee in de diepte sleurde. Hoewel de lawine op een gletscher tot stil stand kwam, zyn de reddingspogingen, die by het schijnsel van fakkels werden gedaan, tot dusver zonder resultaat gebleven en heeft men nog geen enkel spoor der slachtoffers gevondefi. MOSKOU, 18 Aug. (V.D.) Het Russische luchteskader, dat een officieel bezoek heeft ge bracht aan Frankryk en een kort bezoek aan Praag, is gistermiddag te Moskou teruggekeerd. Ter verwelkoming waren op het vliegveld onder anderen aanwezig de Fransche zaakgelastigde Payart, de Fransche militaire attaché Mendras en de Tsjechische zaakgelastigde Smetana. Het escadrille vloog zonder tusschenlanding van Praag naar Moskou. Verwachting: Zwakke tot matigen, la- ter wellicht toenemende, Westeiyke tot Ëj Zuidelijken wind, meest half bewolkt, la- ter toenemende bewolking, weinig of geen S regen, weinig verandering in temperatuur. Hoogste barometerstand: 767.5 te Scil- S EE Laagste barometerstand: 746.1 te Ha- EE paranda. H Zon op 5.48, onder 8.19. Licht op 8.49. =f EE Maan op n,m. 4.34, onder n.m. 10.40. 3= EE Eerste kwartier 5.53 n.m. itiü ROME, 18 Aug. (Reuter) Het telegraaf-agent- schap Stefani bevestigt dat de ontmoeting tusschen Mussolini en Schuschnigg plaats za) hebben te Florence tydens de manoeuvres van het Italiaansche leger in die streken. Wat betreft de conferentie tusschen Mussolini en Starhemberg te Ostia behoort gewezen te worden op twee feiten: de bespreking van Star hemberg te Venetië met den Oostenrykschen consul-generaal te Triest en de goedkeuring door Italië van de versterking van het Oosten- ryksche leger. De Italiaansche hulpverleening aan Oostenryk heeft drie aspecten: economische faciliteiten door een transito-verkeer over Triest, het belet ten van de anti-Oostenryksche nazi-agitatie op Italiaansch grondgebied en de militaire defensie PARIJS, 18 Aug. (Reuter) De Fransche regee ring heeft thans ook officieel het verzoek van Oostenrijk ingewilligd om de uitbreiding van het leger, welke het vorig jaar was toegestaan, met een jaar te verlengen. Echter heeft men de voorwaarde gesteld, dat deze extra-troepen alleen zullen worden gebruikt voor het in standhouden van de rust en orde in het land. Als de huidige moeiiykheden ophouden te be staan, moeten de extra-troepen terstond worden afgedankt. Volgens de „Echo de Paris" heeft men deze laatste voorwaarde gesteld om de Joegoslavische regeering tegemoet te komen, welke beweerde, dat de Oostenryksche regeering slechts tot ver sterking van de troepenmacht was overgegaan cm de socialisten te onderdrukken. Bovendien zou men in Joegoslavië bevreesd z«n voor een toename van de macht van Italië, in verband met de nauwe samenwerking tusschen dit land en Oostenryk. WEENEN, 18 Aug. (Reuter.) Bondscommis- saris Adam heeft gisteravond een radiorede ge houden, waarin hij de eventueele terugwerking besprak van de volksstemming in Duitschland op Oostenryk. Men hoort de vraag stellen, zoo sprak Adam, waarom ook niet in Oostenryk een stemming wordt gehouden. De Oostenryksche Bondsre- geering is besloten, om te gelegener tyd, nadat ons een zekere periode scheidt van de verplet terende gebeurtenissen in de maanden Fe bruari en Juli, aan de geheele wereld te bewy- zen, dat een zeer sterke meerderheid der be volking de grondgedachten van de grondwet van 1934 erkent. Slechts een uiterste onverantwoordehjkheid kan ertoe komen, om uit de theoretische ver onderstelling, dat de oppositie in Oostenryk in derdaad sterker is dan het Vaderlandsche Front, het recht te putten om het huidige be wind eischen te stellen. Zij die propaganda maken voor verkiezingen of een volksstemming in Oostenryk maken met voorkeur van de bewering gebruik, dat het be wind overwegend berust op de bajonetten van het uitvoerend bewind. Maar- als de oppositie met machinegeweren en ammoniet werkt, kan het staatsgezag zich niet beperken tot verma ningen en waarschuwingen. De socialistische jeugdgarde in België heeft een accoord aangegaan met de communistische jeugdorganisatie, om een gemeenschappelijke revolutionnaire actie te beginnen in het bijzon der voor de invrijheidsstelling van gevangen dienstweigeraars en tegen de regeeringsvol- machten. pi i Het interieur van de gondel. Op onze foto ziet men duidelijk de toestellen die voor de waarnemingen moeten dienen. HOUR HAVENNE, 18 Aug. (Reu- Ier). Ir. Max Cosyns is hedenoch tend te Hour Havenne in de Bel gische Ardennen bij Luik met van der Eist opgestegen voor de vlucht naar de stratosfeer. Als ballast heeft de ballon zakken zand tot een ge wicht van 1000 Kilo meegenomen, alsmede 250 liter water in van elkander gescheiden reservoirs, te zamen 300 Kilo wegende. Vannacht was men druk bezig met de toebe reidselen voor de opstijging, waaraan ongeveer driehonderd militairen deelnamen. Een groote menigte beweegt zich in de omge ving van de plaats van opstyging, die door de gendarmerie streng is afgezet. In een onderhoud met de pers verklaarde Ir Max Cosyns voor zyn opstyging dat alles goed ging. De wind waait met een snelheid van 40 K.M. uit een gunstige richting en vermoedeiyk zal de ballon naar een plaats tusschen Zwit serland en München worden gedreven. Ir. Co syns heeft berekend, dat hy hedenavond om 6 uur of althans uiteriyk één uur voor zonsonder gang zal kunnen landen. Hy hoopt onderzoekingen te kunnen doen tusschen 6000 en 15.000 meter hoogte en ook tusschen 15.000 en 17.000 meter. Hy wil er zich op toeleggen, de verschillende kosmische uitstralingen te scheiden, want deze stralingen zyn volgens hem zeer gecompliceerd. Door naar scheiding te streven, wil hy trachten, de verschillende soorten van stralingen te identificeeren en haar richtingen te bepalen. Behalve parachutes, bestemd voor eigen ge bruik, nemen de luchavaarders valschermen mede, waaraan de instrumenten in geval van nood kunnen worden bevestigd. Een kwartier .na middernacht (0.35 Amst. Tyd) was de stratosfeerbol aan den ballon be vestigd. Te half één begon de vulling, waarvoor drie wagons met 2700 kubieke meter samenge perst waterstofgas, dat een spanning heeft van 100 atmosferen, waren aangevoerd. Weldra be gon de ballon te zwellen. Het vullen van de FJ4.R.S. was hedenochtend tegen 3 uur ge ëindigd. De gondel werd vervolgens aan den bal- Ion bevestigd, waarna de gendarmerie de om geving afzette. Cosyns en Van der Eist zullen er niet naar streven om het hoogterecord te verbeteren, doch zullen slechts de kosmische stralen in de stratosfeer bestudeeren. Op een hoogte van 6.000 Meter zullen zy op een golflengte van 24 Meter beproeven, een draadlooze verbinding tot stand te brengen. De ballon, welke den indruk maakt van een geweldige peer van 40 M. hoogte, steeg rustig omhoog naar den buitengewoon helder-blauwen hemelkoepel; wind is zoo goed als afwezig. Voor zyn start heeft Max Cosyns hedenmorgen tegen 5 uur nog eenjge persvertegenwoordigers te woord gestaan, waarby hy o.a. verklaarde, dat zich tydens de voorbereidingen nog eenige moeiiykheden hadden voorgedaan, zoo o.a. het bevestigen van den gondel. Cosyns neemt aan. dat de vlucht beduidend? wetenschappeiyke resultaten zal opleveren^"" De families der beide stratosfeervliegers bleven tot 5.15 uur op de startplaats en namen toen afscheid. Om 6.16 werd de ballon naar het midden van de plaats gebracht en om 6.19 uur vond de start plaats. Cosyns riep: „tot ziens" en daarna „los laten". De aanwezigen braken in een luid gejubel uit en de ballon steeg loodrecht op. Het weer is byzonder gunstig, het is vrywel windstil. De ballon dreef eerst naar het Oosten, daarna naar het Zuid-Oosten en tenslotte naar het Zuiden. Nader wordt gemeld, dat een wind met een uursnelheid van 40 K.M. den ballon van het Westen naar 't Oosten dry ft, zoodat hy zich dus in de richting van Beieren beweegt. TOKIO, 18 Aug. (Reuter). In een commu niqué van het Japansche departement van Oor log wordt melding gemaakt van dertien inci denten, welke voorgevallen zouden zyn op den Chineeschen Ooster-spoorweg tusschen April en Juni. Tevens wordt hierin de arrestatie gemotiveerd van 17 Sovjet-Russische employé's van dezen spoorweg. Het communiqué wyst erop, dat de aansla gen gericht waren tegen treinen, die Japansche troepen en munitie-voorraden vervoerden. De Russische legers in het Verre Oosten worden er van beschuldigd orders te hebben gegeven aan de Russische employé's by den spoorweg, om deze aanslagen te plegen. De ambtenaren heb ben dat gedaan door middel van bandietenben den. De Mandsjoekwosche regeering zal er in de toekomst voor zorgen, dat de anti-Mandsjoe- kwosche elementen onder de employé's van den spoorweg zullen verdwynen. Het communiqué verklaart dat het gerucht onjuist is, dat pogingen gedaan zyn, om zich met geweld meester te maken van den Chinee schen Oosterspoorweg. Intusschen zyn de Japansche militaire krin gen ontevreden over de beweerde zwakheid van de politiek van het departement van buiten- landsche zaken. Zy eischen de snelle afsluiting van de onderhandelingen betreffende den spoor weg, welke op het oogenblik geschorst zyn. Philipp Scheidemann, die in 1919 rijkskanse- ,ier van Duitschland geweest is, heeft zich met zyn echtgenoote te Gdingen ingescheept aan boord van het Poolsche stoomschip „Kos- ciuszko", waarmede hy naar Amerika gaat. MAX COSYNS EN VAN DER ELST OPGE STEGEN VOOR HUN VLUCHT NAAR DE STRATOSFEER. Rond den Oosterspoorweg. Japan beschuldigt Rusland van een 13-tal aanslagen. Nog eenige bijzonderheden over den in Duitsch land gevangen gehouden Nederlander Zwiers. BERLIJN, 18 Aug. (Reuter). De „Völki- scher Beobachter" meldt, dat sportvliegtuigen „geheel toevallig" een belangryke rol hebben vervuld by de manoeuvres die op het oogenblik in Frankenland worden gehouden, in tegenwoor digheid van minister Blomberg en den chef van den generalen staf von Fritsch. Gisteren hebben de leiders van de motor- afdeelingen namelyk plotseling hun tactiek moeten wyzigen door de onverwachte verschy- ning van sportvliegtuigen boven de plaats, waar de manoeuvres werden gehouden. PARIJS, 18 Aug. (Reuter). Onder leiding van generaal Duchène, inspecteur-generaal van de Fransche luchtverdediging, en van generaal Goys de Mezeyrac, inspecteur van de luchtver dediging van Parijs, zullen van 28 tot 31 Augus tus voor de eerste maal groote lucht-manoeuvres boven Parys worden gehouden. Meer dan 100 vliegtuigen zullen aan deze oefening deelnemen. Luchtstrydkrachten uit Metz, Toulon, Dyon en andere plaatsen zullen aan de luchtoefeningen deelnemen. PARIJS, 18 Aug. (Reuter) De Fransche regee ring heeft by de Poolsche regeering geprotesteerd tegen de arrestatie van den directeur en secre taris-generaal van de Poolsch-Fransche maat schappij van Zyzardow en de onmiddellyke vry- lating van deze twee Fransche onderdanen ge- eischt. MOSKOU, 18 Augustus (Reuter) De Raad van Volkscommissarissen der Sovjet-Unie heeft een rapport aangenomen van den plaatsver- vangenden voorzitter van den raad, Tsjubar, over de bouwwerkzaamheden in het land. Hierin wordt erop gewezen, dat den laatsten tijd in verschillende Sovjet-republieken door vertegenwoordigers van den Raad van Volks commissarissen en andere autoriteiten groote bouwwerkzaamheden zijn begonnen, zonder dat de hiervoor benoodigde geldmiddelen en zon der dat zelfs vastomlynde technische bouw plannen aanwezig waren. Wegens gebrek aan bouw-materiaal moest het w'erk dan na korten tyd worden stopgezet. Daarom heeft de Raad van Volkscommissa rissen thans alle nieuwe bouw-werkzaamheden verboden, in zoover zij niet vervat zijn in het economisch plan en door de hoogste financieele autoriteiten zyn goedgekeurd. Aan de banken is opdracht gegeven om zon der goedkeuring van hooger hand geen geld middelen voor nieuwe bouwplannen ter beschik king te stellen. DUBLIN, 18 Aug. (V. D.) De Iersche regee ring heeft uitgebreide maatregelen genomen om te voorkomen dat zich in andere deelen van den Vrijstaat soortgelijke onlusten als te Cork zullen voordoen by den gedwongen verkoop van vee wegens het niet-betalen van de pacht gelden. Op verschillende plaatsen hebben de boeren de wegen geblokkeerd en telefoonverbin dingen doorgesneden. Stand op Zaterdag 2 uur n.m.: 766 Vorige stand: 765

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1