De mijnen in Noord-Zweden
Schaakspel
Folkloristische feesten te Borculo
I Plaats dan een „Omroeper"
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
MAANDAG 27 AUGUSTUS 1934
voor 75.000 gezinnen.
Het dorschen van graan. Een aardig detail van de folkloristische feesten welke Zaterdag te
Borculo plaats vonden bij gelegenheid van de opening van het museum „De Lebbenbrugge"
Groote jaarlijksche
productie
Malaise in de mijnindustrie
Nieuwe aula te Rolduc
Eindhovensch Ziekentriduum
Enorme schadepost
Duizenden bakken tomaten naar
de mestvaalt
PORTEFEUILLE MET ƒ20.000
VERLOREN
EEN BALLON MET WARME LUCHT
■inii;innHiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiniiiiiniiiii)iiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiininnniiinmiinnj]g
Z. H Exc. Mgr. dr. Lammens werd bij gelegenheid van zijn zilveren priesterjubileum op
den grooten Credo Pugno-dag te Roermond door 2500 leden der R.K.W.V. gehuldigd.
Het défilé
Het gouden jubileum der Bossche processie naar kapel in 't Zand.
De ziekenzegening in het kruiswegpark door Z. H. Exc. Mgr.
temmens
Vele uren ten Noorden van Stockholm,
midden in de oerwouden en mcerassen van
Noord-Zweden, strekt zich een merkwaar
dig goudland uit. Een goudland zonder Wild
West-romantiek, en toch wellicht het goudrijk
ste gebied van Europa. In 1918 werd eerst be
kend, dat in de Zweedsche provincie Wester-
botten in het district Skelleftea goud was ge
vonden. Deze provincie behoort tot de armste
van Zweden. Het land is dun bevolkt en de be
woners leven hoofdzakelijk van veeteelt en
boschbouw. Na de eerste vondsten zonk het dis
trict weldra weer in de vergetelheid terug en
slechts een aantal Zweedsche onderzoekers hield
zich met de ontdekking bezig. Nog in het begin
van 1927 was de kleine stad Skelleftea eenzaam
en onbekend en de 2000 inwoners leefden zoo
goed en kwaad als het ging van vischvangst
houthandel en den uitvoer van ijzererts,
dat hier en daar werd gevonden. Maar
een oude sage beweerde, dat deze land
streek met de schrale akkers en de onherberg
zame bergen eens een dorado zou worden, een
land van overvloed en van rijkdom aan goud.
Toen scheen het, dat de voorspelling van deze
oude sage- in vervulling ging. Het slagwoord „het
rijkste goudland in de toekomst" verscheen zes
jaar geleden in alle bladen ter wereld en tal
rijken, die belust waren op avontuur, wilden het
waagstuk ondernemen en in Westerbotten goud
gaan zoeken. Maar de geleerden, die in jaren-
langen arbeid de ontginningsmcgelijkheden had
den bestudeerd waarschuwden er bijtijds voor,
dat de exploitatie slechts door gecompliceerde
methoden met succes zou kunnen geschieden.
De tijd heeft dezen menscheri gelijk gegevenal
leen een grootscheepsche organisatie en ratio
nalisatie, de toepassing van allermodernste pro-
cedé's maakten het mogelijk, uit het erts het
edele metaal te winnen, dat de wereld reeds
zooveel zorg en verrassingen heeft bereid.
Scharen avonturiers overvielen het stille
stadje Skelleftea; gedurende de nachten ont
stond een goudgraverskamp. De goudgravers
kwamen in de vaste overtuiging, binnen eenige
dagen millionnair te zijn. Kleine dorpen beleef
den een fabelachtige periode van bloei. De
avonturiers, die er van droomden, bij een veld
tocht door de bergen goudklompen te zullen
vinden, hadden hun spaarpenningen meege
bracht, en dat geld werd regelmatig overgehe
veld in de bescheiden zakken der dorpsbewo
ners. Met spaden en houweelen trokken de
goudzoekers de bergen in; zij overnachtten in
tenten of bouwden haastig blokhuizen. Hard
nekkig verdroegen zij koude en honger, onver
moeibaar zochten zij overal in dalen en kloven,
in holen en op berghellingen naar ertslagen.
Honderden handelaars waren met de avontu
riers meegekomen; grondspeculanten in de hoop,
dat hier weldra een groote stad zou ontstaan,
handswerklieden, die verwachtten, goede zaken
te kunnen deen.
In de straten van Skelleftea heerschte een
bedrijvigheid, zooals die vroeger slechts te be
leven was op de groote marktdagen, wanneer
de bevolking ver uit den omtrek zich naar het
stadje opmaakte. Clandestiene brandewijnsto
kerijen, verborgen in de bosschen, floreerden
wat is ook een goudgraversstad zonder brande
wijn en jenever, zonder bioscopen en café's?
Maar de te hoog gespannen verwachtingen
werden spoedig teleurgesteld, de „auri sacra
fames", de „vervloekte goudhonger" moest on
vermijdelijk ongestild blijven, althans voor hen,
die als goudgravers hun geluk beproefden.
Goudklompen werden dus niet gevonden. Te
laat zagen de avonturiers in, dat het edele me
taal niet in gedegen toestand voorkwam, maar
slechts fijn verdeeld in een zwavelkiezel, dat
hoofdzakelijk bestaat uit zwavel en arsenicum.
Een Zweed, die lange jaren in Alaska als goud
graver had gewerkt, onderzocht het eerst het
gebied aan de Skelleftea-elf. Reeds bij de eerste
analyse van het boorsel in het laboratorium wer
den aanzienlijke hoeveelheden goud gevonden.
Tegelijkertijd werd van andere zijde getracht, de
geologische structuur van Westerbotten aan te
toonen.
In dienzelfden tijd was de groote houtfirma
Yttersfors en Mundfunds failliet gegaan. Het
grootste deel der bevolking van de streek was
hier in dienst geweest. Om de noodlijdende be
volking weer aan werk te helpen, reisden
Zweedsche bestuursambtenaren, o.w. de direc
teur van het staatsinstituut voor geologisch
onderzoek, naar het Noorden. Bij deze gele
genheid werd het terrein op mineralen onder
zocht en de resultaten waren zeer gunstig. In
het goudrijke koper- en arsenicumerts werd na
officieele analyse 31 procent zwavel, 3 procent
koper, 9 procent arsenicum en per ton arseni-
cum-kiezel bovendien 50 gram zilver en 12 gram
goud gevonden. Daar de verdeeling echter zeer
ongelijk was, vond men soms in een ton arse-
nicumkiezel ook 60 tot 150, menigmaal zelfs 200
gram goud.
De exploitatie was spoedig in vollen gang.
Uit het Zweedsche Klondyke was een nuchter
fabrieksterrein geworden; eenige mijlen van de
Boliden-mijn verhief zich een groote smelterij
en er ontstond een geordende nederzetting met
plantsoenen, school, kerk en alle moderne hy
giënische instituten.
Zaterdag (25 Aug.) werd niet gewerkt m de
Dominiale mijn en de mijn Willem Soplria te
Kerkrade wegens gebrek aan afzet. Ook Woens
dag werd niet in de Dominiale mijn gewerkt.
Met den bouw van een nieuwe aula te Rol
duc is een aanvang gemaakt. De plannen zijn
ontworpen door ir. Jos. Th, J. Cuypers te
Roermond.
Voor het Triduum hebben zich thans onge
veer 60 zieken opgegeven. Verschillende zieken
maken bezwaren, die heelemaal geen bezwaren
behoeven te zijn. Het wordt den zieken in alles
zoo gemakkelijk mogelijk gemaakt. Ze worden
aan huis afgehaald per auto en zoo noodig
per ziekenauto.
In de kerk zijn rustbedden voor de liggende
patiënten en gemakkelijke stoelen voor de
anderen.
De verschillende eucharistische en liturgische
oefeningen worden zoo luisterrijk mogelijk ge
houden. Een groot aantal geestelijken uit de
stad zal aan deze plechtigheden deelnemen,
terwijl het zoo goed als vaststaat, dat Z. H. Exc.
Mgr. Diepen de slotplechtigheden komt ver
richten.
Het comité doet nogmaals een beroep op de
hulpvaardigheid en den offerzin der gezonden.
Het hoopt, dat een aantal particulieren een
auto beschikbaar zal stellen en dat een groot
aantal giften zal binnenkomen.
De handel in tomaten is de afgeloopen week
een groot fiasco geworden. Reeds aan het begin
der week stond de noteering aan de Westland-
sche veilingen laag, doch tegen het einde ver
toonde de handel een nog droeviger beeld.
Vrijdag bleven aan de Westlandsche veilingen
enorme partijen tomaten onverkocht. Te 's Gra-
venzande kon alleen de B-soort den minimum
prijs behalen; de overige maten draaiden alle
door en zullen naar de mestvaalt verhuizen. In
totaal zullen, volgens het „Vaderland", duizen
den bakken tomaten moeten worden vernietigd,
hetgeen voor de nijvere tuinbouwers een enor
me schadepost beteekent, welken men in 't ge
teisterde tuinbouwbedrijf niet meer kan opvan-'
gen en velen nog dichter bij den volslagen on
dergang brengt.
J. P., te Zwijndrecht, die voor een instelling
in die gemeente een bedrag aan geld moest
halen in de gemeente Dordrecht, kwam, toen
hij een chèque aanbood bij de Nederlandsche
Bank aldaar, tot de onaangename ontdekking,
dat hij zijn portefeuille, inhoudende ongeveer
10.000, alsmede de chèque ter waarde van
10.000 vermiste.
Hij deed onmiddellijk van het voorgevallene
mededeeling aan zijn patroon, waarna de politie
te Dordrecht en Zwijndrecht met het voorge
vallene in kennis werd gesteld. P. deelde mede,
dat hij niet kon denken aan het rollen van de
portefeuille, doch veeleer aan het verliezen er
van. P. was zeer onder den indruk van het
voorgevallene. De persoon, die eenige inlichtin
gen of aanwijzingen kan geven, welke tot terug
bezorging van portefeuille en geld leiden, zal
een goede belooning ontvangen.
Alles betreffende deze rubriek te adresseeren
aan den Schaakredacteur van dit biaa.
Belangrijke momenten uit de match om het
wereldkampioenschap tusschen Dr. Aljechin en
Bogoljubow.
De Oostenrijker Brunner heeft een luchtballon uitgevonden, waarmee
hij naar believen in korten tijd kan stijgen of dalen. De uitvinding
berust op het principe der Montgol fiére, die zooals men weet, met
warme lucht is gevuld. Dezer dagen zijn in Duitschland eenige zeer
geslaagde proeven genomen. Hierboven de ballonvaarder vlak voor
de opstijging. Rechts de war me luchtballon in de lucht
De derde partij is uitvoerig in de sportru-
briek geanalyseerd. Het was een interessante
variant van het aangenomen Dame-gambiet,
uitstekend door Aljechin (Zwart) behandeld.
Bogoljubow kreeg geen kans op voordeel en
moest reeds op den zeven en twintigsten zet
remise toestaan door herhaling van zetten.
De vierde partij had een veel spannender
verloop en een dramatisch slot. Aljechin (Wit)
speelde scherp op winst te scherp zelfs
want toen zijn aanval door den uitstekend spe
lenden Bogoljubow was afgeslagen, stond hij
met een uiteengeslagen leger tegen een over-
machtigen tegenstander. Dr. Aljechin speelde
daarna buitengewoon sterk, zoodat winst voor
Zwart al spoedig zeer moeilijk bleek. Maar Bo
goljubow maakte toen eenige fouten, de kans
keerde en Aljechin, die uren lang tevergeefs
had aangevallen, kreeg juist toen zijn eigen
stelling onhoudbaar leek, tegenkansen, waarvan
hij onmiddellijk gebruik maakte.
Hieronder het eindspel van deze partij:
Bogoljubow heeft als laatsten zet 47.
g6,g5 gespeeld. Dat was wel de zwakste zet
van het bord, want op iederen anderen zet zou
Zwart het voordeel behouden hebben. Het
dient echter gezegd, dat Wit's antwoord niet
voor de hand lag!
48. g3g4
Schitterend gespeeld! Op 48. fg4:; 49.
f5! krijgt Wit een sterken aanval.
48. Pd5 f4
Zwart had 48. gf4:; 49. gf5:, Kf7, met
nog ongeveer gelijk spel moeten spelen.
49.' Pe2 f4 g5 f4
50. g4 f5 e6e5
51. Tel—el e5 d4?
Nu is de partij reddeloos verloren. Na 51.
Kh8; had Zwart nog een kleine kans op remise
gehad.
52. Tel :e7t Td7 e7
53. Lf2h4 Kg7—f7
Er is geen redding meer!
54. Lh4:e7
55. Tc2—c7t
56. f5—f6t
57. Ld3—g6t
58. f6—f7!
59. f7—f8 Dame
60. Df8 b4
61. Lg6—d3!
Kf 7 e7
Td8d7
Ke7e8
Ke8d8
Kd8 c7
f4—f3
Td7d6
Zwart geeft op
Een interessante partij uit het toumooi te
Sitges (28 Mei 1934, zesde ronde).
S. TARTAKOWER, Wit R. REY-ARDID, Zw.
(Geweigerd Damegambiet)
Wit: Zwart:
1. d2—d4 d7d5
e7e6 Jj
2. c2c4
3. Pgl—f3
Het is moeilijk te zeggen en de theoretici
zijn het hier nog niet eens welk paard ge
speeld moet worden.
Nu Wit het koningspaard speelt, is o.a. de
volgende belangwekkende variant mogelijk:
3. c7c5; 4. c4:d5, e6:d5; 5. g2—g3, met
de bedoeling door Lflg2 den geïsoleerden
damepion aan te vallen (CapablancaRubin
stein, 1911), 5.Pb8c6; 6. Lfl—g2, Pg8—f6;
7. 00, Lf8e78. Pbl—c3, 0—0; 9. d4:c5,
d5d4; 10. Pc3b5, Le7:c5 enz. (Vidmar
Maroczy, Bad-Sliac, 1932).
3. Pg8—f6
4. Pblc3 c7c5
5. c4 d5 Pf6 d5
6. g2—g3
Dit is tijdverlies en de gewone voortzetting,
e2e4, is ongetwijfeld veel sterker.
Bijvoorbeeld: 6. e2e4! Pd5:c3; 7. b2:c3,
c5:d4; 8. c3:d4, Lf8—b4t; 9. Lel—d2, Lb4:d2t;
10. Ddl—d2, 0—0; 11. Lfl—e2, Pb8—d7; 12.
0—0, Pd7—f6; 13. Dd2—f4 enz.
6. c5 d4
7. Pf3 d4
Sterker lijkt Pc3:d5, gevolgd door Ddl:d4.
7. Pd5 c3
8. b2 c3 e6e5!
9. Pd4b5?
Zwak. Zwart had Pd4b3 moeten spelen; na
den tekstzet krijgt hij zeer moeilijk spel.
9. Dd8—a5!
10. Ddl—d5 Pb8c6
11. Tal—bl
Indien 11. e2e4 of Lflg2, a7a6; 12.
Pb5d6t, Lf8:d6; 13. Dd5:d6, Da5:c3t en wint
den toren.
Indien 11. Lelb2, Lc8e6; 12. Pb5d6t,
Lf8:d6; 13. Dd5:d6, Ta8—d8; 14. Dd6—a3,
Pc6d4; 15. Tal—cl, Da5—d5; 16. c3:d4,
Dd5:hl! enz.
11. Lc8—e6
12. Pb5—d6t Lf8:d6
13. Dd5 d6 Ta8—d8
14. Dd6a3
Stand na 14. Dd6a3
Pc6d4!
Een mooie zet en onmiddellijk beslissend. Het
is duidelijk, dat Wit nu niet Da3:a5 mag spelen,
wegens Pd4c2t en mat.
15. Da3—b2 Le6—f5
16. Lel—d2 Pd4c2t
17. Kei—dl Pc2—a3
18. Db2—b4 Da5—d5
19. Tbl—b2 Dd5 hit
Wit geeft op.
FOTOREPORTAGE
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen heeft het nieuwe St
Ode kappelletje te St Oedenrode plechtig ingezegend.
De vereering der reliquieën ven St Ode
Het zilveren prieiterfeest van Z. H. Exc. Mgr. Lemmens, Bisschop
van Roermond. De stoet op weg naar de kathedraal, waar door
Z. H. Exc. de Pontificale Hoogmis werd gecelebreerd
