DR. SCHACHT'S REDE OP DE LEIPZIGER MESSE De vergeten opper bevelhebber Textielstaking in de V.S. Het Vaticaan en Spanje Het nieuws van heden NEDERLANDS BELANG Fransche kabinet bijeen DE BAROMETER VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS BUREAUX: NASSAULAAN 51 TEL 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1934 Ochtendblad ZEVEN EN VIJFTICSTE JAARGANG No. 18922 DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cl.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Merkwaardige opmerkingen van den secretaris der Duitsche K. v. K. in Nederland Een persavond NIEUWE ZAAKGELASTIGDE Dinsdag werd Lt.-Köl. Al berto Wieckman Murphy, consul-generaal van Chili in Holland, tevens benoemd tot zaakgelastigde ad interim Instructie in zaak-Stavisky bijna beëindigd De luchtmachten der wereld Frankrijk de sterkste Wolvenplaag bij Nan king Talrijke kinderen gedood Overstrooming van den Nijl Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiui!^ Hindenburg vroeg of hij nog niet te gebruiken was in den wereldoorlog Ik schaam mij over de straat te gaan" Zaterdagavond laat zullen de arbeiders het werk neerleggen 600.000 werklieden er bij betrokken 200.000 man werken aan verster king der dijken Von Ribbentrop te Londen Onderhandelingen over grond stoffen en credieten Korte berichten Vliegtuigen met ÏOOO passagiers Uitvinding van Deensch ingenieur Gouden kroon gestolen van afgodsbeeld Kantonale verkiezingen in Frankrijk Socialisten stemmen tegen regee- ring-Doumergue Sprinkhanen zetten stad in het donker Zwerm was ruim 10 K.M. lang OOSTENRIJKS HANDELS VLOOT Het katholiek karakter van Spanje en zijn uiterst anti-godsdien stige grondwet bemoeilij ken een regeling Concordaat onmogelijk DE LUCHT MANOEUVRES BOVEN PARIJS NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Een onzer medewerkers te Berlijn heeft een bezoek gebracht aan de Leipziger Messe en aldaar een onderhoud gehad met den secretaris van de Duitsche Kamer van Koop handel in Nederland over de rede, die Dr. Schacht, de president van de Rijksbank en voorloopig minister van Economische Zaken heeft gehouden. Hij vroeg den secretaris naar de uitwerking, welke deze rede, gehouden bij gelegenheid eener samenkomst der binnen- en buitenlandsche pers, had gehad. Deze was van Jheening, dat men bovenal de eerlijkheid van Dr. Schacht moest bewonderen, omdat zoowel de Duitsche importeurs als de buitenlandsche exporteurs niet wisten, waaraan zij zich hadden te houden. Overigens was zijn oordeel, dat Nederland door de te nemen scherpe maatregelen weinig getroffen zou worden. De landen, welke Schacht voornamelijk op het oog had, waren o.a. Enge land, Australië, Frankrijk en Finland, die zeer exportlustig waren, maar niet geneigd Duit sche waren af te nemen. Mogelijk, dat Nederland zichzelf misschien mag rekenen tot de landen voor welke de nieuwe banen, waarin Duitschland zijn handelsrelaties n t net buitenland wil leiden, nieuwe mogelijk heden zullen openen. Dit zou men tenminste mogen afleiden uit het feit, dat, nog pas, een Duitsche importeur een deviezen-contingent zich zag toegewezen ten bedrage van 600.000 gulden om schapenwol vanuit Nederland in te voeren. Ligt hierin geen vingerwijzing? Is het niet mogelijk, dat een intensiveering van Neder- landsche schapenteelt loonende vooruitzichten heeft, nu Duitschland de leveranties van wol onttrekt aan de landen, waarmede het een sterk passieve handelsbalans heeft? Zooals bekend, is onze handelsbalans met Duitschland voor Duitschland sterk actief. In ieder geval lijkt ons de vraag het bestudeeren waard Verder kwamen ook nog de moeilijkheden, vfelke de gedwongen clearing zou opleveren, ter sprake. Deze waren tot dusverre nog niet bijzonder voelbaar, daar de toepassing ervan nog lang niet voldoende in regels is uitgewerkt. Wel was de verwachting, dat de gedwongen clearing een blijvend instituut zou worden. Voor de ter Messe aanwezige journalisten vormde vanzelfsprekend de persavond het hoogtepunt. Hier waren de gelijkgescha kelde Duitsche met hun vrije buitenlandsche persbroeders bijeen, in een bijeenzijn, dat de bedoeling had gemoedelijk en genoeglijk te zijn. Het behoeft geen nadere uiteenzetting, dat de verhouding, door de aanvallen, waaraan in de binnenlandsche bladen nagenoeg dagelijks, de kwaliteiten, de eerlijkheid en de goede trouw van de buitenlandsche correspondenten bloot staan, aan gemoedelijkheid wel eenigszins heeft ingeboet. Niettemin kan het contact, dat over en weer op dezen avond werd verkregen, ertoe bijgedra gen hebben, de verstandhouding ietwat te ver beteren. Bevreemdend was evenwel, dat Dr. Schacht meende zijn rede te moeten inleiden met een hoonenden steek naar de buitenlandsche cor respondenten. Want dat was immers zijn opmer king, dat hij, Dr. Schacht, die in den aanvang van zijn loopbaan ook in de journalistiek werk zaam was geweest, daar geleerd had, dat men den invloed der pers niet moest overschatten. (Er waren Duitsche collega's, die deze tirade als een uitstekende grap opnamen). Deze steek moet als sterk misplaatst worden beschouwd, daar de buitenlandsche correspondenten ten slotte de gastén van den avond waren. Wan neer een, buitenlandsche autoriteit een opmer king van laten we zeggen dergelijke „kracht" aan het adres van Duitsche gasten had ge plaatst, zou men in de pers hier zeker lezen van een „ontactische grofheid", of iets van dien aard. Het moet voor de buitenlandsche persverte genwoordigers dan ook een beduidende voldoe ning zijn geweest, toen een der meest gelezen Berlijnsche avondbladen gisteren met een Mess- verslag uitkwam, waarin de Duitsche journa list heel naïef de volgende opmerking van een buitenlandsch koopman ter Messe zegde ge hoord te hebben, naar aanleiding juist van Herr Doktor's rede: „Wanneer ik dat alles hier zoo hoor, imponeert het mij tenzeerste. Maar eerst moet ik eens lezen, Wat de buitenlandsche pers ervan zegt." Het was een koopman, het ging dus om koopen of niet-koopen. Niet alleen moet men den invloed der pers niet overschatten, men moet haar ook niet on derschatten. Dr. Schacht's opmerking is zoo lang als zij breed is. Zooals zooveel opmerkin gen in zijn rede. PARIJS, 30 Augustus (Reuter). De ministers zijn Donderdag voor de eerste maal sedert de vacanties bijeen gekomen. Afwezig waren Tar- dieu, die nog met verlof is, en Flandin, die de regeering bij de herdenkingsfeesten in Canada vertegenwoordigt. De minister van Justitie, Chéron gaf een uit eenzetting van de loopende zaken. Hij zeide dat hij van het parket de verzeke ring had gekregen dat de verschillende in structies in de zaak-Stavisky in October a. s. geëindigd zullen zijn. Voorts deelde Chéron mede dat de enquête, die is geopend inzake de koersbeweging in de suikerwaarden aan de Parijsche beurs, waar schijnlijk tot een justitieelen stap zal leiden. Germain-Martin, de minister van financiën, deelde mede dat de begrooting voor 1935, in overleg met alle ministerieele departementen, op 47 milliard is vastgesteld en den 20en Sep tember zal worden ingediend. Barthou zal morgen zijn exposé van den bui- tenlandschen toestand geven. GENèVE, 30 Aug. (Reuter). Volgens het be wapeningsjaarboek van den Volkenbond heeft Frankrijk de grootste luchtmacht ter wereld. Het heeft in totaal 2891 vliegtuigen, welk aan tal bijna gelijk is aan dat van de twee erop volgende sterkste landen tezamen. Engeland heeft, de oefenvliegtuigen niet me- degerekend, 1434 vliegtuigen, hetgeen hetzelfde aantal is als in 1931. De Vereenigde Staten hebben 743 vliegtuigen behoorende tot het leger en 518 voor de marine. De cijfers van Sovjet-Rusland zijn die van 1931 en geven 750 legervliegtuigen aan. Latere opgaven zijn door de Sowjets niet gedaan. Ook van Italië zijn geen latere opgaven ont vangen dan van 1931 toen het aantal leger vliegtuigen als 1507 werd opgegeven. De Japansche cijfers voor 1933 wijzen 1140 legervliegtuigen aan en 329 voor de marine. Bovendien is een vloot van 470 postvliegtuigen in aanbouw. NANKING, 30 Aug. (Reuter.) In de omge ving van Nanking worden zooveel kinderen door wolven gedood, dat de autoriteiten van het Soen Yat Sen Mausoleum een belooning van 40 Chineesche dollars hebben uitgeloofd aan ieder, die een wolf dood of levend vangt De dieren houden zich vooral op in het dorp Hsiaolingwei in het Mausoleum-park. Zij zijn zoo brutaal, dat zij onlangs een vróuw aan vielen, die een zuigeling op den arm droeg. Het dier wist de vrouw het kind te ontrukken en ermee te ontkomen.- 1 VERWACHTING: Meest zwakke wind uit Zuidelijke tot Westelijke richtingen, ge- deeltelijk bewolkt; waarschijnlijk weinig of geen regen, zelfde temperatuur. Verdere vooruitzichten: Nog weinig ver- p Ëj andering. illlllllllllllllllllllllllllllllflllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllilllli Bij het begin van den wereldoorlog was ge- neraal-luitenant Von Stein als generaal-kwar- tiermeester de machtigste man in het Duitsche hoofdkwartier. Aan hem richtte 12 Aug, 1914 de onbekende, gepensionneerde generaal Von Hindenburg uit Hannover, waar hij woonde volgenden brief: Zeer geëerde Heer Von Stein! In vertrouwen op onze oude relaties een kort verzoek. Denkt U aan mij, als in den loop der dingen misschien nog een leider in een hoo- geren rang noodig zou zijn. Ik ben naar lichaam en geest geheel in orde. Met welke gevoelens ik thans mijn kameraden van denzelfden leef tijd als ik ten oorlog zie trekken, terwijl ik buiten mijn schuld moet thuisblijven, kunt U zich voorstellen. Ik schaam mij over de straat te gaan. Antwoord op dezen brief verwacht ik niet, U hebt gewichtiger dingen te doen. God zij met U. Uw oude kameraad V. BENECKENDORFF UND HINDENBURG Gen. der Inf. a la suite v. h. 3e Garde-reg. te voet. Men weet, dat, toen de nood in Oost-Pruisen ten top gestegen was, men in het Hoofdkwartier op de gedachte kwam, den vergeten generaal Hindenburg in het Oosten tot opperbevelheb ber te benoemen. Op den 3en September 1914 dankte Von Hindenburg Von Stein in het vol gende briefje: Excellentie, Ik ben U oprecht dankbaar, dat U mij hebt opgegraven en gelukkig, dat ik weer iets kan presteeren. Uw trouwe kameraad, VON HINDENBURG. Zóó schreef dus op 3 September de man, die 26 Augustus den slag van Tannenberg ten einde had gevoerd: „Ik ben gelukkig iets te kunnen presteeren." WASHINGTON, 30 Aug. De staking der textielarbeiders, welke, naar men gisteren hoopte, kon worden voorkomen, is thans onvermijdelijk geworden. De stakingsleiding heeft instructies ge geven voor het begin der staking. Het werk zal worden neergelegd Zaterdag avond laat bij het aflossen der ploegen. Er zullen voorloopig 1500 ondernemingen met 600.000 arbeiders door de staking worden ge troffen. Bovendien zijn plannen in voorbereiding om te bewerken, dat de arbeiders uit andere be drijven in sympathiestaking zullen gaan. WASHINGTON, 30 Aug. De werknemersorga nisaties in de kunstzijde- en wolindustrieën hebben mededeeling ontvangen, dat zij zich ge reed moeten houden deel te nemen aan de staking in de katoenindustrie. CAIRO, 30 Aug. (Reuter.) De regeering heeft een decreet uitgevaardigd, volgens hetweik de autoriteiten machtiging krijgen om lichame lijk geschikte mannen in Egypte te verplichten hun beroep tijdelijk te onderbreken en te hel pen bij de werkzaamheden ter bescherming der dijken tegen de overstroomingen van den Nijl. Daar reeds 200.000 man aan de versterking van de Nijl-dijken werken, blijkt uit deze ver ordening duidelijk de ernst van den toestand aan den Nijl. LONDEN, 30 Aug. (Reuter). De persoonlijke vertegenwoordiger van Hitier, von Ribbentrop, die zich speciaal met buitenlandsche kwesties bezighoudt, is, naar de „Daily Express" ver neemt, in Londen aangekomen om te onder handelen over den aankoop van grondstoffen en het verkrijgen van nieuwe credieten. De verbreeding van den weg naar het vliegveld Soesterberg den chef van het Mandsjoerijsche leger, gene raal Tsjan-Sinkoei. Wegens roofmoord in drie gevallen zijn Don derdagmorgen vroeg op de binnenplaats van de gevangenis te Dortmund door onthoofding met een bijl terechtgesteld August Scheer en August Schulte. De communistische „Arbeiterzeitung" meldt, dat de regeeringscommissie van het Saargebied het op 19 April 1933 uitgevaardigde verbod van gesloten communistische betoogingen heeft op geheven. KOPENHAGEN 30 Aug. (Reuter), Volgens een Deensch ingenieur, die beWeert een nieuwe manier te hebben uitgevonden om vliegtuigen in beweging te brengen zal het weldra moge lijk zijn reusachtige vliegtuigen te bouwen van 100.000 P. K., die 1.000 passagiers kunnen mee voeren. Naar verluidt heeft een Amerikaansche lucht vaartonderneming vertegenwoordigers naar Denemarken gezonden, om over de exploitatie van de uitvinding te onderhandelen. POONA, 30 Aug. (Reuter.) In een tempel te Bombay is van het hoofd van den aap-God Maruti een gouden kroon gestolen, bezet met 18 edelsteenen ter waarde van 125. De dief was den tempel binnengekomen en had den wachter verteld, dat een krankzinnige buiten stond. Terwijl de wachter den tempel verliet, werd de diefstal gepleegd. Naar het Japansche agentschap Kokozoe meldt, zijn elf Chineesche staatsburgers terecht gesteld. Zij hadden een. aanslag beraamd op PARIJS, 30 Aug. (Reuter.) Het dagelijksch bestuur van de Fransche socialistische partij heeft besloten bij de as. kantonale verkiezin gen bij een eventueele herstemming de candi- daten der party alleen dan toe te staan zich voor een linksch candidaat, die grooter kans heeft, terug te trekken, indien deze candi daat nadrukkeiyk verklaart, zich, als hy wordt gekozen, tegen de regeering der nationale een heid te zullen verzetten. LISSABON 30 Aug. (Reuter). Volgens hier ontvangen berichten heeft een zwerm sprink hanen de stad Lorenzo Marques in Portugeesch Oost-Afrika gedurende 16 minuten in volledige duisternis gehuld. De zwerm was ruim 10 Kilometer lang en de inwoners vreesden dat de insecten zich op de huizen zouden neerzetten. Lang voordat de sprinkhanen over de stad vlogen, hoorde men hen reeds aankomen. ROME, 30 Aug. (Reuter). Het eerste schip van de Oostenryksche handelsvloot, de „Wien", heeft gisteren in de haven van Ancona de Oostenryksche vlag geheschen. Het schip is overgenomen van de Joego-Slavische vloot en zal volgens he'. Italiaansch-Oostenrijksch-Hon- gaarsch verdrag zyn basis hebben in de vrij haven Triest. Onze Rom. correspondent meldt ons dd 29 Augustus: Van Spaansche zyde zqn in de laatste dagen verschillende berichten gepubliceerd over de onderhandelingen, die de byzondere gezant van Spanje by den H. Stoel, minister Pita y Ro mero, te Rome voert om tot een drageiyke re geling van het bestaan der Kerk in de Spaan sche republiek te geraken. De Spaansche socialistische pers heeft reeds van de mislukking der onderhandelingen ge sproken en daarbij tevens aan de regeering verweten, dat zy door de zending van Pita y Romero de republikeinsche grondwet heeft geschonden. In werkelijkheid zy'n de onderhandelin gen nóch mislukt, nóch afgebroken. 'Vél is waar, dat de Spaansche gezant by zyn taak op groote moeilykheden stuit. Het Spaan sche volk eischt in zyn overgroote meer derheid een behoorlyke regeling van de be trekkingen tusschen Kerk en Republiek. Maar elke feitelyke regeling moet rekening houden met den tekst der grondwet, die drie jaren geleden is vastgesteld. Ik was te Madrid in de dagen, dat de anti- kerkelyke grondwetsartikelen in de constitu- eerende vergadering in stemming kwamen en herinner my, hoe verschillende vooraanstaande politici, die niet tot de kleine katholieke groep in de constituante behoorden, als hun overtui ging te kennen gaven, dat de voorstellen niet zouden worden aangenomen, „tenzy", zoo zei- de my bijv. niemand minder dan Ortega y Gas set, „in een oogenblik van anti-clericale op winding in de kamer". Tegen de verwachting in deed zich op den dag der stemming zulk een opwinding gelden; de vrucht daarvan staat nu, na drie jaren, nu de geest in het iand en zelfs ih de kamer aan zienlijk veranderd is, een grondige regeling van den toestand der Kerk in den weg. Van een concordaat tusschen Spanje en den H. Stoel, zooals de katholieke traditie van het land dat zou verlangen, kan by de geldende grondwet geen sprake zijn. De gezant Pita Romero bevindt zich dus in de moeilyke positie, een regeling tot stand te moeten brengen, die aannemelyk is voor den H. Stoel en moet beantwoorden aan de katho lieke gevoelens van het Spaansche volk, maar die van den anderen kant moet blyven binnen de perken van een uitgesproken anti-kerkelyke grondwet. Voor zulke regelingen heeft de diplomatieke taal de uitdrukking „modus vivendi", waarmede een practische verhouding wordt aangeduid, die diepere rechtsvragen voorloopig onopgelost laat, en op een onbevredigenden grondslag een dra- gelyke zakelijke verhouding vastlegt, in afwach ting van betere mogelijkheden. Dat zulk een „modus vivendi" langdurige on derhandelingen vordert, ligt voor de hand. De drie maanden, die sedert het begin van Pita y Romero's taak verstreken zyn, zyn dan ook geenszins buitensporig en beteekenen niets on gunstigs. Dezer dagen heeft de Spaansche re geering gemeend, den gang der besprekingen te moeten inperken, daar zij h. i. teveel in de richting van een concordaat, dus buiten de perken van de grondwet gingen. Anderzyds moet de H. Stoel erop aandringen, dat ook een voorloopige „modus vivendi" rekening houdt met de grondslagen van het kerkrecht, en dat is ongetwijfeld ook de wensch van het katholieke meerendeel van het Spaansche volk. Van Vaticaansche zyde wordt opgemerkt dat ,men zich over den tragen gang der verhande- Deensch ingenieur zou een uitvinding hebben gedaan, volgens welke het mogelijk is vliegtui gen te bouwen, die 1000 passagiers kunnen ver voeren. In de omgeving van Nanking heerscht een vreeselijke wolvenplaag. Het Fransche kabinet byeen. Von Ribbentrop voert te Londen onderhande lingen om grondstoffen en credieten voor Duitschland te verkrygen. Nog weinig vooruitgang in de onderhandelin gen tusschen het Vaticaan en Spanje, daar het moeilijk is een regeling te treffen, welke te ge lijk beantwoordt aan het katholiek karakter der bevolking en een fel anti-godsdienstige grond wet. Lesvliegtuig bij Bandoeng gevallen; bestuurder ernstig gewond. Aantal werkloozen sinds 28 Juli licht gestegen. Met ingang van September is de nieuwe spel ling voorgeschreven op openbare gymnasia, H.B. scholen en kweekscholen. Steunverleening is vastgesteld aan pluimvee- houders-eierproducenten en producenten van slachtgevogelte. Ir. de van 1315 September te Amsterdam te houden vergadering van „Armenzorg en Wel dadigheid" zal besproken worden de kwestie der verlichting van lasten voor de gemeenten en gemeente-instellingen.- Voorontwerp van nieuw Werktijdenbesluit voor fabrieken en werkplaatsen bij den Hoogen Raad aanhanging gemaakt. Textiel-staking in de V.S. geproclameerd. Historische boerderij te Mierlo-Hout afgebrand. New-Yorksche Beurs: Tendenz vry zwak, slot lager. Ongeschreven wetten De gewaardeerde lezer die ons de oplossing vroeg, hoe te handelen bij de benaming van een eerstgeborene, brengt nu zelf een zijde der aange legenheid naar voren, die overdacht moge worden door jong getrouwden. Kwetst niet noodeloos uw ouders die er misschien op gesteld zijn, dat hun naam aan de(n) kleine wordt ge geven. Passeert hen niet. Er zijn ongeschreven wetten, die men niet venoaarloozen kan. Een behartigenswaardige opmerking. Intusschen blijft de benaming een moeilijke kwestie, want er zijn twee paar grootouders, waarschijnlijk met vier verschillende namen. Zoodat vader en moeder zelf eerst bij het vijfde kind aan de beurt komen, indien ze althans niet naar hun eigen ouders heeten. Bij strenge doorvoering zou den trouwens slechts vier namen in elke familie burgerrecht hebben. In tusschen spreken peetoom en peet tante ook vaak een woordje mee. En de smaak der ouders zelf mag toch ook meetellen. Waarmee we alleen maar zeggen willen, dat wij geen betere oplossing kunnen aanbieden dan we al gaven. Waaraan we vastknoopen dezen raad: denkt niet alleen aan het verleden, maar vooral aan de toekomst. Vóór alles komt 't er op aan wat de kleine eens zal worden. Leer hem of haar daarom in deCn) levenspatroon (pa- tronesse) een voorbeeld ter navolging te zien. Niet de levensnaam maar ae levensdaad is het voornaamste. lingen niet behoeft te verwonderen. Aan beide zyden vertrouwt men, tot een voor het oogen blik bevredigende regeling te zullen geraken, die zoowel aan de dringendste belangen der Kerk als den oogenblikkelijken rechtstoestand in de republiek beantwoordt. PARIJS, 30 Aug. (V.D.) De luchtmanoeuvres hebben Donderdag hun hoogtepunt bereikt met den aanval van de uit het Oosten komende „blauwe partij" op de Parijsche luchthaven, Le Bourget. Ondanks alle genomen maatregelen, is het de aanvallende party gelukt, de verdedigings linie te doorbreken, zoodat de luchthaven Le Bourget door 47 vliegtuigen met bommen werd bestrooid. Stand op Vrydag 1 uur v.m.: 758.5 Vorige stand: 756

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1934 | | pagina 1