De economische toestand
OMROEPERS
pRthA\t'^S
ONTSPANNING BLIJFT
UIT
Wekelï jksch beurs-
overzicht
BIJ VOLDOENDE DEELNAME
TE OBERAMMERGAU VAN 21-28 SEPT. jj
PROGRAM: m
BIJWONING VAN HET PASSIESPEL jj
llle KLAS f 90.- lie KLAS f 115- -jj
ZONDAG 9 SEPTEMBER 1934
Indexcijfer der werkloosheid in
Mei en Juni gestegen
De markt overvoerd
Slechte prijzen
BENOEMINGEN
In het bisdom Roermond
NAAR GENèVE
HET „PLANKEN WAMBUIS"
HERDENKING KONINGIN-
MOEDER
Plannen te 's Gravenhage hebben
voortgang
RADIO WEENEN
Tienjarig bestaan wordt gevierd
Hoe ge het ook spellen wilt:
ONZE KLEINE ANNONCES
DAGELIJKS IN 75.000 GEZINNEN
KONINGIN NAAR NEDERLAND
OPENING „LUTO"
Aethergids contra
K.R.O.
Behandeling in kort geding
BANDJIRS NABIJ MAKASSAR
Twee bruggen weggeslagen
NEDERLAND—CURACAO
1634—1934
Minister Colijn opent de
tentoonstelling
Het graf van J. P. Zn. Coen
Verduistering
Handel op Belgisch Congo
Roode Kruis-onderscheiding
Prijzen ingezouten spek
UIT DE STAATSCOURANT
De postvluchten
Blijkens mededeeUngr van het Centraal
Bureau voor de Statistiek treedt uit de re
sultaten van het onderzoek naar den alge-
meenen bedrijfstoestand en den stand der
arbeidsmarkt in het tweede kwartaal van
1934 weder duidelijk naar voren hoezeer
onze nijverheid hoewel, bjj de groote ver
scheidenheid van branches en bij dan nog
dikwijls in dezelfde branche ondernemings
gewijs min of meer uiteenloopende omstan
digheden, de druk der tijden geenszins
overal in gelijke mate werd ondervonden
in haar geheel genomen sterk het stempel
der depressie bleef dragen.
Vergeleken met een jaar geleden was welis
waar in vrij wat ondernemingen een thans min
of meer grootere bedrijvigheid te constateeren,
maar de daarnaast vrijwel stationnair onbe
vredigende of zelfS nog ongunstiger geworden
toestanden in zoo vele andere toonen aan, dat
van een ontspanning van den gedrukten toe
stand in meer algemeenen zin nog allerminst
gesproken mag worden. En uit het verloop van
den gang van zaken sedert het vorige kwartaal
verkrijgt men zelfs den indruk, dat bij het geven
van een karakteristiek voor deze verslagperiode
veeleer de zich toespitsende moeilijkheden in
verschillende en belangrijke bedrijfstakken dan
de zich toch ook nog wel voordoende teekenen
van gedeeltelijken vooruitgang in de eerste
plaats naar voren dienen te worden gebracht.
Bleef in alle drie de maanden van het
vorige kwartaal het indexcijfer van de
werkloosheid in de industrie (in totaal ge
nomen) beneden het overeenkomstige van
verleden jaar, in April was dit verschil nog
maar uiterst gering, terwijl in Mei voor
het eerst in dit jaar het cijfer dat van de
zelfde maand in 1933 reeds eenigermate
overtrof (resp. 26.7 en 26.2), welk verschil
zich in Juni nog accentueerde (resp. 27.2
en 24.8).
Intusschen stak het indexcijfer van het in-
voersaldo van grondstoffen, dat in het tweede
kwartaal gemiddeld 119 bedroeg (ni. April 122,
Mei 125 en Juni 111), zeker nog niet ongunstig
af bij verleden jaar, toen het 109 beliep (resp.
106, 111 en 109), al blijkt het gunstige verschil
met 1933 wel maand voor maand kleiner te
zijn geworden.
De totale uitvoer van fabrikaten bleef naar
de waarde nog ongeveer 8 pCt. beneden dien in
het tweede kwartaal van 1933 (nJ. resp. 94 en
102 millioen gulden), doch was naar het ge
wicht iets, ni. nog geen volle 4 pCt., grooter dan
verleden jaar (resp. 735 en 710 millioen K.G.).
Dit neemt echter niet weg, dat er tegenover
verschillende fabrikaten, waarvan min of meer
grootere kwanta zijn geëxposeerd dan verleden
jaar, toch vele andere zijn, waarvan de export
nog kleiner was dan toen. Overigens zij opge
merkt, dat b.v. in het tweede kwartaal van
1929 nog werd geëxposeerd 1.002 millioen K.G.
ad 325 millioen gulden, d. i. resp. 36 en 246 pCt.
meer dan thans.
Met deze cijfers voor oogen kan het niet ver
wonderen, dat exporteerende bedrijven er ern
stig over bleven klagen dat, voorzoover er in het
buitenland nog afzet was te verkrijgen, dit
veelal slechts mogelijk bleek ten koste van
weinig of niet rendeërende prijzen, in welk
verband werd gewezen op de nog altijd veel te
onvoldoende aanpassing van onze productie
kosten aan die in andere landen.
Ook uit klachten over weinig of niet ren-
deerende prijzen, geuit door ondernemingen,
welke voor het binnenland werken, valt te con-
cludeeren, dat men den toestand veelal stellig
te gunstig zou beoordeelen door alleen te zien
naar den stand der bedrijvigheid, ofschoon deze
laatste op zichzelf reeds, zij het dan met on
dernemingsgewijs nogal voorkomende schakee
ringen, een overheerschend ongunstigen gang
van zaken duidelijk uitwijst.
Het zoeken naar compensatie op de bin-
nenlandsche markt voor verloren buiten-
landschen afzet door vele bedrijven droeg er
in verschillende branches toe bij de concur
rentie tot grooter felheid aan te wakkeren.
Daarbij waren de afzetkansen hier te lande
veelal ook beperkter dan voorheen (wat er
in den laatsten tijd niet beter op wordt we
gens het verder doorwerken van de ver
mindering van de koopkracht van velen)
hetgeen, in verschillende gevallen tezamen
met allerlei andere omstandigheden (men
denke b.v. aan de gaandeweg toegenomen
productiecapaciteit door mechanisatie, soms
nog toeneming van producenten, enz.) me
nigmaal leidde tot een overvoerde markt.
Bovendien viel er dan nog dikwijls te kampen
met een zeer prijsdrukkende buitenlandsche
concurrentie. Weliswaar bleef de totale invoer
van fabrikaten in dit kwartaal (1.014 millioen
k.g. ad 131 millioen gulden) wat beneden dien
in dezelfde periode van het vorige jaar (1.016
millioen k.g. ad 151 millioen gulden), maar dit
sluit niet uit, dat er toch van verschillende
artikelen thans grootere kwanta zijn ingevoerd.
Intusschen zou het beeld in vele gevallen on
gunstiger zijn geweest zonder de contingentee-
ringsmaatregelen.
Ontleenen wij aan het overzicht eenige bij
zonderheden over sommige industrietakken, dan
valt voor den scheepsbouw op te merken, dat
de kansen op nieuwe bouworders zeer slecht
bleven, al sluit dit niet uit, dat hier en daar
wel opdrachten (w.o. sommige belangrijke, als
bouw van eenige tankers) zijn bemachtigd. Blij
kens Lloyd's Register waren hier te lande eind
Juni in aanbouw 13 zeeschepen van in totaal
ongeveer 55.000 bruto-registerton, hetgeen naar
de tonnenmaat gerekend weliswaar niet on
gunstig afsteekt bij een jaar geleden (13 sche
pen en ongeveer 32.000 t.), maar toch een zeer
schrille tegenstelling vormt met enkele jaren
geleden (b.v. eind 1929 nog ruim 50 schepen en
232.000 t.). In een achttal groote ondernemingen
tezamen werkten bijna 1.800 man meer dan eind
Juni 1933.
Kan men voor verschillende machinefabrieken
van een bij een Jaar geleden vergeleken min
of meer verbeterde bedrijvigheid spreken, daar
tegenover getuigden andere van een niet noe
menswaard gewijzigden, meermalen zelfs toene
mend ongunstigen gang van zaken, terwijl het
geen bemoedigend teeken is, dat er ook onder
de ondernemingen met een bij verleden jaar
min of meer gunstig afstekende bedrijvigheid
waren, welke nu weer tot inkrimping moesten
overgaan.
Ondanks de vele moeilijkheden, die de ver
koop van ruwijzer, vooral in het buitenland
ondervindt, kon het hoogovenbedrijf zijn pro
ductie nog handhaven, maar bij ongunstiger
wordende bedrijfsuitkomsten, doordat de grord-
stoffenprijzen zich in een stijgende lijn be
wegen, hetgeen met de ruwijzerprijzen, in gul
dens uitgedrukt, niet of nauwelijks het geval is.
Het geleidelijk gereedkomen van de Diesel-
electrische treinstellen veroorzaakte in de
fabricage van spoor- en tramwagens een sterk
toenemende slapte (o.a. velen ontslagen).
Bij het groote bedrijf der gloeilampen en
radio-distributie is de personeelsterkte in het
afgeloopen kwartaal met ongeveer 1.700 ge
stegen tot ongeveer 15.000 aan het eind van
Juni, di. aanzienlijk meer dan eind Juni 1933
(ongeveer 10.800).
In de katoenindustrie constateerde men in
sommige gevallen wel meerdere bedrijvigheid
voor de Nederlandsch-Indische markt in ver
band met de aldaar getroffen contingent ee-
ringsmaatregelen, doch deze opleving werd
over het geheel teniet gedaan door de vermin
dering der binnenlandsche vraag (afgenomen
koopkracht, scherpe concurrentie), waardoor
verscheidene ondernemingen of afdeelinven
zich genoodzaakt zagen met een nog kleiner
deel der capaciteit te werken dan in het vorige
kwartaal, terwijl overigens de werkgelegenheid
even ongunstig (soms nog stilstand) genoemd
werd. Voorts kwamen over de prijzen nog
steeds ongunstige berichten in (deels verlies
gevend of nauwelijks loonend).
In een dertien-tal tapijtfabrieken werkten
eind Juni in totaal ongeveer 200 arbeideks min
der dan eind Maart en ongeveer 100 minder
dan eind Juni 1933.
In een 36-tal ondernemingen der Tilburgsche
wolindustrie bedroeg het totaal aantal gewerk
te uren (in duizendtallen) in de eerste week
der maanden April t/m Juli 1934 resp. 207, 208,
209, en 207 tegen resp. 209, 212, 213, en 233 in
de overeenkomstige van 1933 en tegen 240 in
Maart jj.
Bij de schoenenindustrie vertoonde het aan
tal „man-uren" in een zeventig-tal fabrieken
tezamen, in de eerste week van elke maand,
dat in het eerste kwartaal niet onbelangrijk
was gestegen, nu van maand tot maand een
achteruitgang. In de eerste week van Juni was
dit cijfer voor de eerste maal in 1934 gedaald
beneden het overeenkomstige van 1933 (resp.
302.500 en ongeveer 322.500), terwijl het aantal
„man-uren" in de eerste week van Juli reeds
was gedaald tot ongeveer 234.500, d.i. minder
dan in eenige maand sedert Januari 1932,
waarover zulke gegevens ten dienste staan.
Maatregelen tot beperking van de productie
waren dan ook meer regel dan uitzondering,
waartegenover aanneming van meer werk
krachten (als in een kort geleden in werking
gestelde nieuwe fabriek) sporadisch voorkwam.
In de diamantindustrie was het aantal wer
kende leden der werkliedenorganisaties gemid
deld over het geheele kwartaal genomen (1.753)
grooter dan in het vorige (1.545) en dan in het
tweede kwartaal van het vorig jaar (1.121).
Z. H. Exc. Mgr. Dr. J. H. G. Lemmens, Bis
schop vas Roermond, heeft op hun verzoek eer
vol ontslag verleend aan den zeereerw. heer P.
J. H. Jongen als pastoor te Echt; en aan de
weleerw. heeren: J. J. Gitmans, als pastoor te
Baexem; P. J. L. Litjens als pastoor te Einig-
hausen; L. H. Veltmans als pastoor te Neder-
weert; en H. A. Dirix als rector van den Nieu-
wenhof te Maastricht.
en heeft benoemd tot pastoor-deken te Echt
den zeereerw. heer H. J. S. Terstappen.
en tot pastoor te: Baexem den weleerw. heer
A. L. G. Tummers; Einighausen den weleerw.
heer W. A. H. J. Kömer; Nederweert des wel
eerw. heer dr. J. G. J. I. Krijn; Roermondsche
Veld de nweleerw. heer W. Berden; Ulestraten
den weleerw. heer M. J. H. Riga; Wahl en Nijs-
willer den weleerw. heer H. H. Jongen; Merkel
beek den weleerw. heer L. H. Uppers;
tot rector te: Altweert-Weert den weleerw.
heer H. H. A. Schippers; Beek (Zusters Francis
canessen) den weleerw. heer J. A. F. H. Raven;
Grubbenvorst (Zusters Ursulinen) den weleerw.
heer Th. E. Absil; Heel (broeders St. Josephge-
sticht) den weleerw. heer L. M. P. Schaeken;
Heerlen (Broeders Kneippinrichting) den wel
eerw. heer A. J. P. Dassen; Hout-Blerick den
weleerw. heer J. J. H. Crasbom; Lemiers den
weleerw. heer J. H. M. Ramaekers; Lomm-Ar-
cen den weleerw. heer S. A. H. Laemers; Maas
tricht (Nieuwenhof) den weleerw. heer J. M. J.
Goessens; Merselo den weleerw. heer A. H. De
Bot; Mook (Zusters Franciscanessen) den wel
eerw. heer J. Winter; Venlo (Zieeknhuis) den
weleerw. heer R. J. A. Geurts, priester van het
Seminarie; to ttydelijk rector te Raath-Bingel-
rade den weleerw. heer J. M. Tummers, priester
van het Seminorie;
tot kapelaan te Waubach met opdracht, de
oprichting van een rectoraat (Abdissenbosch)
voor'te bereiden, den weleerw. heer G. A. H. W.
Luchtmann;
tot kapelaan te :Eys den weleerw. heer N. H.
Essers; Haelen den weleerw. heer J. A. A. Sly-
pen; Heerlenbaan den weleerw. heer H. H. J.
ZStsen; Kerkrade den weleerw. heer J. J. Hut-
schemakers; Lutterade den weleerw. heer J. E.
Wintgens; Maastricht (S. Servaas) den weleerw.
heer P. P. J. Terpoorten; Maastricht (O. L. V.)
den weleerw. heer W. Q. J. J. Geurts; Maas
tricht (S. Mathias) den weleerw. heer P. J. H.
Kisters; Maastricht (WIttevrouwenveld) den
weleerw. heer W. H. B. Mullenders; Meerssen
den weleerw. heer H. J. M. Krijn; Noorbeek
den weleerw. heer J. A. A. Bemelmans; Pan-
ningen den weleerw. heer F. J. M. Neuss;
Schinveld den weleerw. heer A. J. Rohs; Venray
den weleerw. heer P. R. Unssen; Afferden den
weleerw. heer C. J. In 't Ven; Blerick (S. An-
tonius) den weleerw. heer L. B. Gootzen; Cadier
en Keer den weleerw. heer P. A. H. Römkens;
Leveroy de nweleerw. heer M. G. G. J. Pack-
bier; Maastricht (S. Mathias) den weleerw. heer
J. Th. Joosten; Maastricht (S. Theresia) den
weleerw. heer J. Debie; Nederweert den wel
eerw. heer J. N. H. van Wijngaarden; Roermond
(Kathedraal) den weleerw. heer Th. H. Op 't
Veld; Roggel den weleerw. heer J. M. J. Adams;
Schaesberg den weleerw. heer F. A. H. Rouwet;
Stein den weleerw. heer H. J. Vaesen; Terwin-
selen den weleerw. heer J. F. J. Franck; Well
den weleerw. heer A. L. G. H. Mestrom, de laat
ste dertien priesters van het Seminarie,
De Minister van Buitenlandsche Zaken, Jhr.
mr. de Graaff, is Zaterdagmiddag naar Genève
vertrokken tot bijwoning van de jaarljjksche ver
gadering van den Volkenbond.
Het Kamerlid Van Braambeek heeft aan den
Minister van Sociale Zaken gevraagd, of hij
heeft kennis genomen van de aankondiging, dat
half September reeds het prachtige Gelderscha
landgoed „Planken Wambuis", grenzende aan
de „Hooge Veluwe", publiek zal worden ver
kocht en daardoor groot gevaar zal loopen te
worden verkaveld en voor altijd als landgoed
verloren te gaan??
Is het niet mogelijk, dat de Minister dit land
goed alsnog aankoopt ten behoeve der werk
verschaffing, of steun aan de boomkweekers,
wijl groote deelen van het landgoed zich daar
voor leenen en dan als natuurschoon behouden
blijven?
De Vereeniging voor Handel, Nijverheid en
Gemeentebelangen heeft het initiatief geno
men tot oprichting door de inwoners van
's-Gravenhage van een gedenkteeken te 's-Gra-
venhage, gewijd aan de nagedachtenis van
H. M. de Koningin-Moeder.
Van dit voornemen werd door H. M. de Ko
ningin bereids met waardeering kennis geno
men, terwijl ook het gemeentebestuur van
eijn volle instemming deed blijken.
Het bestuur van bovengenoemde vereeniging
zal in een op Vrijdag 21 September te houden
vergadering nader het plan uiteenzetten en
heeft een oproep tot bijwoning gericht aan alle
in de gemeente 's-Gravenhage gevestigde ver-
eenigingen.
Den eersten Octbber van dit jaar viert de „Ra-
vag" (radio te Weenen) haar tien-jarig-bestaan.
Het kleine groepje pioniers in de radiobewe
ging, dat in October 1924 naar de eerste uitzen
ding van het kleine station in het ministerie v.
Oorlog luisterde is uitgegroeid tot honderddui
zenden: millioen zelfs, wanneer men alle luister
aars een derde deel van Oostenrijks bevolking
medetelt.
Steeds meer mensehen deelen
in het groote succes der
Steeds meer mensen delen
in het grote succes der
Aan al dezen is het „eerste Radio-muziekfeest"
gewijd, dat reeds de laatste week van September
zal aanvangen. De opzet er van is, om uitslui
tend werken van moderne Oostenrijksche com
ponisten uit te voeren, die anders door de tijds
omstandigheden genoodzaakt waren, hun Or
kest- en koorcomposities onuitgevoerd te laten.
Zondag 30 September zal de eigenlijke feest-
week aanvangen, waarin eiken dag uitzendingen
van bijzondere beteekenis gebracht zullen wor
den.
Naar wij vernemen, heeft H. M. de Koningin
den laatsten dag te Oslo in het Grandhotel
doorgebracht. Zaterdag is H. M. met de „Ta-
binta" uit Oslo naar Nederland vertrokken.
De opening van de Luchtvaarttentoonsttel-
ling de „LUTO", waarvan de massale gebouwen
in enkele dagen tijds in de Maliebaan te Den
Haag als 't ware uit den grond zijn gevlogen,
zal plaats hebben Vrijdag 21 September a.s., te
11 uur in de op de historie van het verkeer
berustende pleisterplaats „de Mijlpaal", welke
een deel van de tentoonstelling uitmaakt.
Onmiddellijk na de officieele opening wordt
de tentoonstelling voor het publiek opengesteld.
VRIJDAG 21/9: Vertrek per D-trein uit Utrecht te ongeveer
1130 uur' diner in restauratie-rijtuig; reis langs den Run,
souper in restauratie-rijtuig; aankomst te Nürnberg te ongeveer
23 uur; logies in hotel.
ZATERDAG 22/9: Ontbijt in hotel; te ongeveer 10 uur vertrek
van Nürnberg naar München; aankomst aldaar ongeveer 13 u.;
diner te München in de groote restauratie-zalen van het Cen- e=
traal-Station; te 14.30 uur vertrek van München (Starnberger-
bahnhof) naar Oberammergau; aankomst aldaar te 16.30,
betrekking der pensions; souper in pensions; logies.
ZONDAG 23/9:
Te 6 uur plechtige gezongen H. Mis; ontbijt; te 8 uur aanvang
van het Passiespel; te 12 uur diner in pension; te 14 uur ver
dere bijwoning van het Passiespel, dat te ongeveer 17.30 geëin
digd is; souper in pension; logies.
MAANDAG 24/9: Ontbijt; te ongeveer 8.30 per trein (schitte-
rende reis!) van Oberammergau over Murnau naar het luxueuze
en toover-schoone Garmisch-Partenkirchen, alwaar wu ons voor
de volgende dagen vestigen in uitstekende hotels; aankomst te
10 uur; diner; na het diner uitstapje naar de geweldige rots-
formaties en watervallen van den Partnachklamm; souper,
■s avonds gezellig samenzijn: uitvoering van Beiersche boeren-
dansen, schuhplatteln, jodeln! logies.
DINSDAG 25/9: Ontbijt; den geheelen dag autotocht door de
Zuidelijkste Beiersche Alpen over Mittenwald (Oostenruksche
grens); diner aan het Walchen-meer (onvergetelijk uitzicht
souper in hotel te Garmisch-Partenkirchen; 's avonds gezellig
samenzijn (zie boven)logies.
WOENSDAG 26/9: Ontbijt; te 8.30 autotocht naar het heerlijk
gelegen wereldberoemde Klooster Ettal; bezichtiging der merk
waardigheden; orgelconcert voor onze retsdeelnemers; per auto
over de alsdan zoo juist gereed gekomen auto-straat naar het
betooverende sprookjes-slot Linderhof van Ludwig II; dmer in
hotel te Ettal; per auto terug naar Garmisch-Partenkirchen,
waar in den namiddag de Kreuz-egg- of de Wankberg (naar
verkiezing) per Schwebebahn „bestegen" wordt (hier ligt het
Beiersche hooggebergte aan onze voeten; hier zien wij de berg-
meren diep beneden ons!); souper in hotel; na souper gezellig
samenzijn (zie boven); logies.
DONDERDAG 27/9: Ontbijt; te ongeveer 9 uur vertrek per HH
trein van Garmisch-Partenkirchen naar München; aankomst
aldaar te ongeveer 10.45 uur; groote autotocht door München
oud en nieuw; diner in de restauratiezalen van het Centraal-
Station; 's namiddags gelegenheid tot winkelen; te ongeveer
19 uur vertrek der deelnemers die met den nachttrein reizen.
Souper in de treinrestauratie.
De deelnemers die met den dagtrem reizen gebruiken te 18.15
het souper weder in de restauratiezalen van het Centraal-Station
en vertrekken om 19.30 van München naar Nürnberg, alwaar
wordt overnacht.
VRIJDAG 28/9: Ontbijt in den trein voor deelnemers van den
trein; aankomst in Utrecht te ongeveer 10.40 uur. =E=
Deelnemers dagtrein ontbijt in hotel; vertrek per trein uit -
Nürnberg te 7.15, diner en souper in treinrestauratie; aankomst
te Utrecht ongeveer 19.30 uur.
AFSCHEID
N.B. Zij, die bezwaar mochten hebben tegen de nachtreis van
27 op 28/9, kunnen tegen een minimum van kosten 5. en
onder geleide de terugreis op 28 September per dagtrein
afleggen.
De hierboven in het kort beschreven luxueuze reis biedt de
Directie van de V.K.P. en de Katholieke Illustratie aan hare
abonné's (uitsluitend aan hare abonné's) aan tegen den prijs van
Deelnemers aan deze reis hebben, dank zij een afzonderlijk
getroffen regeling, geen pas, doch slechts een bewijs van
Nederlanderschap noodig, wat een aanzienlijke besparing be-
teekent.
Bij inschrijving voor administratiekosten, enz. een bedrag van
ƒ2.50 per deelnemer verschuldigd.
De reissom moet uiterlijk 14/9 in ons bezit zijn.
Gegadigden gelieven zich terstond aan te melden opdat voor
een ieder een bevredigende voorbereiding gewaarborgd kan zijn,
mede in verband met de te verwachten drukte te Oberammergau
Uitvoerige dienstregeling, deelnemerslijst en insigne worden
t.z.t. aan de deelnemers toegezonden.
Men adresseere aan de Administratie van dit blad Af deeling
Reis Oberammergau.
Vrijdag is ten verzoeke van den K.R.O. door
mr. dr. P. J. Witteman beslag gelegd op een
deel der oplage van den „Aetergids", een uit
gave van P. Mulder Jr. te Amsterdam, op grond
van beweerde overtreding van de auteurswet.
Zaterdag diende deze kwestie in kort geding
voor den president der Arr. rechtbank, mr. J.
W. Huysinga.
Voor de uitgeverij trad op mr. Martin E. Le-
venbach, die opheffing van het beslag eischte.
Voor den K.R.O. trad op mr. dr. P. J. Witte
man.
Mr. Witteman zeide in zijn pleidooi, dat for
meel de K.R.O. optreedt, doch dat alle om
roeporganisaties achter den K.R.O. staan. De
zaak is voor de omroepvereenigingen van het
allergrootste gewicht, daar 't belangrijkste deel
van de inkomsten uit de omroepgidsen wordt
verkregen. De gidsen worden voor 15 20 cent
verkocht, dit blaadje voor 734 cent. In het be
doelde blad wordt de auteurswet geschonden;
pleiter lichtte dit toe aan de hand van de
jurisprudentie. Reeds onder de wet van 1881
werden geschriften beschermd, zooals het
predikbeurtenblad, feestgidsen e.d. Bij de wij-
ging der wet in 1912 is deze rechtspraak vast
gelegd in art. 10. De Beaufort wil de bescher
ming der auteurswet beperken tot geschriften,
waarbij creatieve arbeid is verricht. Aan dezen
eisch voldoen naar pleiters inzicht de radio
programma's, aan de samenstelling wordt zeer
veel zorg besteed. De „Aethergids" is 'n blaadje
van geen enkel redelijk belang en is een vorm
van zuiver parasitisme. De vrijheid van druk
pers mag niet ontaarden in vrijheid van gees
telijken diefstal. PI. concludeerde tot afwijzing
van den eisch tot opheffing van het beslag.
Uitspraak Maandag 10 September.
MAKASSAR, 8 Sept. (Aneta.) De weg van
Errekang naar Makassar is door zware bandjirs
ernstig beschadigd. Twee bruggen van veertig
meter lengte zijn weggeslagen en vier kleinere
zijn ernstig beschadigd. Op meerdere plaatsen
is de weg verdwenen. Technisch personeel zal
trachten den weg te herstellen voor de komst
van den Gouverneur-Generaal.
Naar de Herdenkingscommissie Nederland-
Curagao 16341934 ons meedeelt, heeft de Mi
nister van Staat, Minister van Koloniën Z. Exc.
Dr. H. Colijn, zich bereid verklaard de Curagao-
tentoonstelling op 1 October a.s., des middags
om 2 uur, in de Gothische Zaal te 's Graven
hage met een korte toespraak te openen.
BATAVIA, 8 Sept. (Aneta.) Het onderzoek
naar Coen"s graf en de ontgfaving hiervoor
worden nog steeds voortgezet. De jongste ont
dekking is een stuk muur behoorende aan den
Westkant van de vroegere achthoekige kerk.
SEMARANG, 8 Sept. (Aneta.) De Raad Van
Justitie veroordeelde H. J. de B., vroeger direc
teur van het Djocjasche Incassobureau, wegens
verduistering tot drie jaar gevangenisstraf met
aftrek van preventieve hechtenis.
De consul der Nederlanden te Panda (Bel
gisch Congo), met verlof hier te lande, ir. H.
J. Schniling, zal voor belanghebbenden zijn te
spreken in een lokaliteit van het Departement
van Buitenlandsche Zaken te 's-Gravenhage,
Plein 23, op Woensdag 12 September a.s„ des
voormiddags van 10 tot 12 uur.
Het dagelijksch bestuur van het Ned. Roode
Kruis heeft toegekend het Kruis van Verdien
ste aan den heer A. H. C. de Wit, de medaille
van verdienste in zilver aan den heer E. Vonk
en de medaille van verdienste in brons aan de
heeren G. Stuivenberg en J. 't Lam, allen te
Leerdam.
De Nederlandsche Varkenscentrale maakt
bekend, dat met ingang van 17 September a.s.
op de onderstaande plaatsen gezouten spek
door haar zal worden ingenomen:
Amsterdam, N.V. Blaauwhoedenveem—Vrie-
seveem; Boxtel, N.V. Exportcentrale v.d. N.C.
B.; 's-Gravenhage, Spekcentrale Hagro, Abat
toir; Oss, N.V. H. Hartog's Fabrieken; Rot
terdam, Gebr. van Toorn; Steen wijk, N.V. Pas-
man's Exportslachterijen en Fabrieken; Twello.
N.V. J. A. Zendijk Zonen en Twellosche
Exportslachterij; Utrecht, N.V. Utrechtsche
IJs-, Koel- en VriesbedrijVen.
Voor het ingenomen gezouten spek zullen
tot 30 September a.s. de onderstaande prijzen
worden betaald:
Boven 28 K.G. per strook zonder wang 55
cent; van 24—27.9 K.G. per strook zonder
wang 54 cent; Van 18—23.9 K.G. per strook
zonder wang 52 cent; van 1317.9 K.G. per
strook zonder wang 43 cent; van 1012.9 K.G.
per strook zonder wang en achterkinkel 44
cent; van 8—9.9 K.G. per strook zonder wang
en achterkinkel 41 cent; van 67.9 K.G per
strook zonder wang en achterkinkel 39 cent,
Amsterdam, 7 September 1934
Ook de effectenhandel is onderhevig aan sei-
zoensinvloeden en met leede oogen hebben wij
kunnen waarnemen, hoe de toch reeds geringe
handel gedurende de vacantiemaanden nog
verder werd ingekrompen. Des te opmerkelijker
is het feit, dat de koersen der Nederlandsche
aandeelen zich in deze slappe periode zoo goed
hebben kunnen handhaven. Als een der oor
zaken wezen wij reeds eerder op de technische
positie der markt, waartegenover een geringe
kooplust de afkeer van het publiek voor ver-
koopen nog sterker is. Daarnaast wettigt de
gunstige ontwikkeling der grondstoffenprjjzen
een optimitischer visie op de toekomst. Immers
wordt door velen het indexcijfer der grondstof-
fenprijzen als een der meest gevoelige conjunc
tuur-barometers beschouwd. Nu staat deze ba
rometer nog wel op „veranderlijk", maar ko
mende van „zeer slecht" is deze verbetering in
de economische gesteldheid een verblijdend feit.
De leidende fondsen op de binnenlandsche
aandeelenmarkt waren alle gunstig gedispo
neerd. Unilevers verheugen zich in een Lon-
densche belangstelling en niettegenstaande de
zwakke houding van het Pond-sterling, was
hier de koerswinst aanzienlijk.
De rentabiliteit van het Philips-concern is
verhoogd door het opnieuw in gebruik nemen
van de modern ingerichte Leuvensche fabrie
ken, als gevolg van de grootere vraag van
radio-artikelen op de Belgische markt. Er gaat
in dit fonds niet veel om, maar reeds geruimen
tijd is de stemming vast, en gedurende de laat
ste maand is de koers 10 punten gestegen. De
handel in Olies is enkele dagen bepaald geani
meerd geweest. Volgens Deterding zijn de voor
raden van dien aard, dat zij binnen afzienbaren
tijd verbruikt zullen zijn, hetgeen de prijs van
het product zal stimuleeren. Ondertusschen is
deze groote belangstelling voor dit fonds al
weer gekalmeerd en koersfluctuaties zijn tot
het minimum beperkt.
Onregelmatig was het verloop van Ameri-
kaansche waarden. Het is Roosevelt niet mo
gen gelukken de textielstaking te voorkomen.
Behalve in de katoenindustrie hebben ook in
de zijde-, kunstzijde- en wolindustrie ongeveer
60 pCt. van de arbeiders het werk neergelegd.
De eischen der werknemers lijken ons absurd
en economisch niet verantwoord. Men eischt
bij een 30-urige arbeidsweek een loon van $28.
Daarbij komen nog geschillen van principieelen
aard betreffende de organisatie der vakver-
eenigingen. Het bedrijfsleven wordt door deze
geweldige staking ten zeerste geschaad en de
gevolgen zijn reeds merkbaar in de electrici-
teitsproductie van deze week, welke voor het
eerst in dit jaar lager is dan in de overeen
komstige periode van het vorige jaar. Het
maandoverzicht van The National City Bank
luidt echter allerminst ongunstig en legt vooral
den nadruk op de koopkrachtsvermeerdering der
boeren. In het algemeen rekent men in het
najaar op een economische opleving, welk, met
een oplossing van het arbeidsconflict, de stem
ming zal doen verbeteren.
Op de cultuurafdeeling waren Rubbers ge
vraagd. De prijs van het product vertoont nog
steeds een stijgende tendenz, terwijl de voor
raden in Engeland de laatste week weer met
3000 ton zijn gedaald. In Amerika is men bang,
voor een te sterke prijsstijging en waarschuwt
men de producenten voor overdrijving. Da
voorraden in de United States bedragen 365.000
ton, hetgeen voldoende zou zijn om gedurende
een jaar in de behoeften te voorzien. De Ame
rikanen zouden de productie van Reclaimed
Rubber opvoeren, indien de plantagerubber hun
te duur werd. Dit lijkt ons echter schreeuwen
voor men geslagen wordt, daar de huidige prijs
Zeker niet onbillijk hoog te noemën is.
Tabakken reageerden op hun vaste stem
ming van de laatste weken. Duitschland heeft
tijdelijk de import van tabak verboden, totdat
een „Ueberwachungsstelle" de invoer geregeld
heeft, met als gevolg, dat men hier te lande
overweegt de najaarsveilingen te Amsterdam
en Rotterdam eenigen tijd uit te stellen. Wel
een teeken, welke belangrijke plaats Duitsch
land inneemt in de rij der koopers. Verblijdend
is de groote interesse, welke de Fransche regie
voor Javaansche tabak aan den dag legt.
De beleggingsmarkt heeft zijn hoogste punt
bereikt en begint teekenen van vermoeidheid te
geven. Het publiek heeft den laatsten tijd in
een snel tempo een reeks conversies te verwer-
ken gekregen en na het mislukken van het 3^2
pCt. rentetype, is er op deze afdeeling een ge
ringe reactie ontstaan. De nieuwe Neder
landsch-Indische conversieleening staat er gun
stig voor en wordt (natuurlijk officieus) reeds
een fractie boven pari verhandeld. Deze leening
zal voor de Indische schatkist een rentebespa
ring beteekenen van Tuim 2 A millioen gulden,
terwijl in 1935 ƒ15.000.000 minder behoeft te
worden afgelost. Een groote, maar ook nood
zakelijke verlichting der financieele lasten.
Het pond-sterling heeft op 3 September een
nieuw laagtepunt bereikt op 7.25%. Mocht het
de bedoeling zijn de oude pariteit tusschen pond
en dollar te herstellen, dan kunnen wij op de
valuta-markt nog wat beleven en is een ver
dere daling van het pond tot ƒ7.15 met uit
gesloten. Het is een typisch verschijnsel, dat
sinds het verlaten der gouden standaard, het
pond ieder najaar een beduidende inzinking
ondergaat. Zoowel najaarsfinancieringen als de
speculatie zullen hieraan debet zijn.
Slotkoersen
24 Aug. 7 Sept.
4 pet. Nederl. 1934
4K pet. N.-Ind. '26
3 34 pet. Engeland
534 pet. Young
A. K. U.
Ford
Philips
Unilever
Scheepv. Unie
Koninkl. Olie
Redjang Lebong
Amsterd. Rubber
H. V. A.
Del! Mij
Senembah
Beth. Steel
U. S. Steel
Anaconda
Intern. Nickel
R.M
Prolongatie
lOlVe
100
643A
291/2
361/4
2021/4
212i/s
651/8
35
1531/4
158
lOOVa
1711/2
137
13(1/2
1734
207/s
>s/4
lSVa
7.371/4
1.45%
57.67^
1 pCt.
102
100%
641/4
2614
341/4
2011/j
217
70%
34l/2
!54*£
160
101%
1701/a
1311/2
1321/2
173^
20Vs
7V4
lSVa
7.281/4
1.457/8
58.65
1 pCt
(Ingezonden door de Spaarne-Bank, N. V„
Amsterdam)
Benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-
Nassau W. J. Koken, lid van den Raad der Ge
meente Kerkrade.
Aan den commies bij het Dep. van Bin
nenlandsche Zaken, W. C. Eyckelhof is op ver
zoek, eervol ontslag verleend.
De gouden eere-medaille, verbonden aan de
Orde van Oranje-Nassau is toegekend aan: J.
G. C. P. Peerbolte, oud-klokkenist van den
Gasthuistoren in dienst der gemeente Zaltbom-
mel, wonende aldaar.
T
De „Oehoe" (uitreis) is van Mersamatruh
vertrokken en te Bagdad aangekomen.
De „Rijstvogel" (thuisreis) vloog Zaterdag
van Calcutta naar Jodhpur.
