„Acciön Popular" zal Samper
niet meer steunen
Honderdduizend S.A.-mannen voor den Führer
De scheepsbrand
in Amerika
Het nieuws van heden
Een mijnstaking in
België
Rusland in den
Volkenbond
GIL ROBLES EISCHT DE
MACHT OP
ZONDAGMORGEN-PARADE
TE NEURENBERG
V£R££i\IGDF. KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1934
Avondblad
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
ZEVEN EN VIJFTICSTE JAARGANG No. 18938
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct^- ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Het W eer iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiy
De gloeiende „Morro Castle" is
thans op het strand van
New Jersey gezet
Algemeene lof voor
kpt. Warms
H. M. Koningin Wilhelmina is hedenmorgen van haar reis naar de Noorsche Fjorden
in het Vaderland teruggekeerd.
De socialisten besluiten de volgen
de week Maandag het werk
neer te leggen
Kassen niet erg sterk
Zaterdag werd op het Schuttersveld te Rotterdam de eerste balonnenderby in
Nederland gehouden. Een joto van het veld, genomen uit den eerst opstijgenden ballon
Het onderzoek van de candidatuur
zou door een uitnoodiging
worden omzeild
Weenen Volkenbonds-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
stad?
De staking te Madrid weer geëin
digd. De brandende Cata
laansche kwestie
6 dooden, 18 gewonden
te Madrid
Gil Robles
Procureur te Barcelona
aangevallen
De textielstaking in
Amerika
Voorwaarde der stakers door
patroons afgewezen
Sympathiebetuiging
IN EEN AFGROND GESTORT
Reeks van ongelukken
in Amerika
Hitier verklaart, dat zijn verhou
ding tot de S. A. onveranderd
bleef, ondanks de zwar
te schaduw"
En weer dondert het:
Sieg-Heil
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Hoogste stand: 768.4 te Helsingfors. ES
Laagste stand: 744.4 te Jan Mayen.
VERWACHTING: Zwakke tot ma- |j
tigen wind uit Zuidelijke richtingen, licht
tot half bewolkt, droog weer, iets war-
mer overdag.
Zon op 6.26, onder 7.27. Licht op 7.57
Eerste kwartier Zondag 16 Sept.
iiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini iiiiiiiiiiiiiiniiiiiiH
van de rechters gescheurd onder de kreten:
„Weg met de Spaansche justitie," „Weg met de
monarchistische rechters."
De procureur werd gearresteerd op het mo
ment, dat hij het paleis van justitie Verliet.
De procureur van de Spaansche republiek
te Barcelona heeft tegen deze arrestatie gepro
testeerd.
Sancho is inmiddels weer vrij gelaten.
Verder wordt gemeld, dat de Catalaansche
politie een 98-tal traditionalisten, die monar
chistische emblemen droegen en veel wapens
bij zich hadden, tijdens een bijeenkomst in de
bergen gearresteerd heeft.
NEW-YORK, 9 Sept. (Reuter) Omtrent
den brand van het Amerikaansche passagiers
schip „Morro Castle" wordt gemeld, dat het
gloeiende schip op het strand is gezet.
De eigenares van het schip, de Wardmaat-
schappij, raamt het aantal omgekomen passa
giers en bemanningsleden op 162. Meer dan de
helft van de geborgen lijken is reeds herkend
De brandweermannen van Ashbury Park trach
ten momenteel het smeulende vuur op de „Morro
Castle" te blusschen.
BRUSSEL, 10 Sept. (Reuter) De Socialisti
sche mijnwerkers, Zondagochtend in buitenge
woon Congres bijeengekomen, besloten met al
gemeene stemmen op 17 dezer in staking te
gaan als protest tegen de loonsverlaging van
5 procent, waartoe de werkgevers hebben be
sloten.
De mijnwerkers, wier stakingskassen niet
bijster ruim gevuld zijn, rekenen op den steun
van andere vakbonden, o.a. op dien van de me
taalbewerkers, aldus meldt nog het „N. v d. D.",
Bovendien hopen zij min of meer op een alge
meene werkstaking. De commissie uit de vakbon
den zal eerstdaags vergaderen om den toestand
te bespreken en om een besluit te nemen met
betrekking tot de algemeene staking.
Op het mijnwerkerscongres gaf de secretaris
van het hoofdbestuur, het Kamerlid Aclsille
Delattre, een uiteenzetting van de situatie in
de steenkool-industrie, welke hij zeer ernstig
noemde. De voorraden beloopen 3.5 millioen
ton, hetgeen neerkomt op de productie van een
tot twee maanden., terwijl de steenkoolmarkt
zeer flauw gesteld is. Nu eischen de werkgevers
o.a. loonsverlaging en deze eisch wordt door de
arbeiders onvoorwaardelijk van de hand gewe
zen. Met 5 pCt. loonsverlaging wordt de kost
prijs per ton met slechts 2 francs verlaagd en
daarmee zouden de Belgische producenten niet
geholpen zijn. Maar wel zouden loonen worden
betaald, die niet in overeenstemming zijn met
de duurte, met name niet met de index-cijfers
der kleinhandelsprijzen.
Bij de besprekingen werd er de regeering een
verwijt van gemaakt, dat zij niet spoediger haar
plannen uitvoert tot reorganisatie en bescher
ming der steenkool-industrie.
Van de zijde der Amerikaansche regeering
is een streng onderzoek gelast naar de oorzaak
van den brand.
De „Morro Castle" was toegerust met de
nieuwste vindingen op het gebied van brand
bestrijding. Het schip had geen brandbare ia-
ding en de kustwachten, die aan boord kwamen,
nadat het op het strand was gezet, verklaarden
dat in de ruimen geen spoor van vuur was te
bemerken.
De meeste geredden te New-Jersey zijn leden
van de bemanning; zij verklaren herhaalde ma
len de passagiers te hebben geroepen naar het
bovendek te komen, doch ten slotte moesten
zij met weinig passagiers vertrekken, aangezien
de davits, waaraan de reddingsbooten han
gen, begonnen te branden.
Sommige overlevende passagiers verklaren, dat
zij maar weinig matrozen onder bij de passa
giers gezien hadden. De bemanning verklaart dit
met te zeggen, dat de weg tot de passagiers
hutten voor hen afgesloten was door de vlam
men.
Het stoomschip „Monarch of Bermuda" is te
New-York aangekomen met 72 geredden der
„Morro Castle", de „City of Savannah" met 60
en de „Andres Luckenbach" met 22.
Voor de bureaux der Ward-scheepvaartmij.
en bij de landingspier spelen zich hartverscheu
rende tooneelen af. Tot nu toe zijn 128 passa
giers en 140 leden der bemanning te New-
York en New-Jersey aangekomen.
De beambten der Ward-lijn achten het vrij
wel zeker, dat een passagier in de bibliotheek
door het achteloos wegwerpen van een bran
dende cigaret den brand moet hebben veroor
zaakt.
De overlevenden roemen om strijd den hel
denmoed van den plaatsvervangende kapi
tein Warms, die gedurende 10 uren op zijn post
bleef, rustig bevelen gevende, opdat zooveel
mogelijk personen zouden worden gered.
Warms en eenige leden der bemanning zijn
eerst op het laatste oogenblik aan boord ge
gaan van het kustvaartuig „Tampa".
NEW-YORK, 10 Sept. (Reuter). De bladen
brengen allen hulde aan den waarnemend ka
pitein Warms en de overige officieren, die vol
gens de zeelieden-traditie tot het laatste oogen
blik op het schip bleven.
Volgens het verhaal van een ooggetuige kniel
de een groep passagiesrs in den stroomenden re
gen, omringd door vlammen op het dek neer,
om den zegen te ontvangen van een jeugdig
priester, alvorens zich in zee te storten om te
pogen zwemmend het land te bereiken.
Aan de officieren is streng verboden, aan de
pers mededeelingen omtrent den brand te ver
strekken. De bladen spreken hun verwondering
er over uit, dat tusschen hei uitbreken van
den barnd en het alarmeeren van de passagiers
klaarblijkelijk minstens een uur is verloopen.
Daar het betreden van de benedendekken
Zondag nog steeds niet mogelijk was, heerschte
er nog steeds volkomen onzexerheid omtrent
het aantal dooden, temeer daar vele slacnt-
offers tot dusver nog niet geïdentificeerd kun
nen worden. De bovendekken zijn geheel uitge
brand.
Naar verluidt was de „Morro Castle" voor
ongeveer 5% millioen dollar verzekerd. Van dit
bedrag was 2% millioen dollar ondergebracht
in de Vereenigde Staten en de rest op de Lon-
denschte markt. Bovendien was de lading voor
een aanzienlijk bedrag verzekerd.
Volgens de laatste opgaven zijn 221 passagiers,
171 matrozen en 9 officieren gered. Het totaal
aantal opvarenden bedroeg 558. Vermist worden
52 passagiers en 59 leden van de bemanning,
terwijl 45 lijken zijn geborgen.
De socialistische mijnwerkers in België beslo
ten tot een staking op 17 September aa
Het gistend Spanje. Staking te Madrid ge
ëindigd. Gil Robles eischt de macht op. Ka
tholieke jeugdbijeenkomst geterroriseerd. De
brandende Catalaansche kwestie.
De scheepsbrand van de „Morro Castle". Al
gemeene lof voor den plaatsrervangenden kap.
Warms.
De partijdag in Neurenberg. Massale S. A
parade voor den Führer op Zondagmorgen.
Ongelukken in Amerika vergen 21 dooden.
Scheepsbrand bij Balbao (Panamakanaal).
Door een uitnoodiging zou men een onderzoek
naar Rusland's candidatuur voer den Volken
bondszetel willen omzjjlen.
Zeven Roemeensche soldaten den vergiftigings-
dood gestorven.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana in het
vaderland teruggekeerd.
Radiorede van Minister Van Schaik over:
Vrijheid en Recht in Nederland.
Autobandieten aan het werk op den Rijksweg
bij Muiden.
Groote hagelschade te Haamstede.
Sleep voor Hoedekenskerke op een zandbank
geloopen, doch later weer vlotgekomen.
Locomotief nabij Maastricht uit de rails ge
sprongen; geen persoonlijke ongelukken.
Ernstig verkeersongeluk te Soest; één doode.
OVIEDO, 10 Sept. (Reuter). Gil Ro
bles, de leider van de katholieke „Accion
Popular" en van de Agrarische Volkspar
tij, heeft hier een rede gehouden voor
6000 personen, die naar Oviedo waren ge
komen, niettegenstaande de obstructie van
hun politieke tegenstanders, die oa. een
aantal automobielen verbrandden.
Robles verklaarde, dat de partij het ka
binet-Samper niet langer zal steunen, doch
zelf de macht zal opeischen. Ten aanzien
van de Catalaansche kwestie verklaarde
Robles, dat Spanje niets meer heeft toe te
staan.
Als protest tegen de meeting der Jeugdbon
den van Gil Robles was te Oviedo de alge
meene staking uitgeroepen. Om dezelfde re
den werd eveneens te Gijon de algemeene sta
king geproclameerd.
Omtrent de algemeene staking te Madrid,
georganiseerd om een bijeenkomst van de Ca
talaansche rechtsche partijen in de hoofdstad
te obstrueeren, wordt gemeld, dat de vakbon
den Zondagnacht het bevel zouden geven, het
werk te hervatten. Zij noemen de 24-uurstaking
schitterend geslaagd.
De minister van Binnenlandsche Zaken Ver
klaarde, dat de algemeene staking te Madrid
is geëindigd, maar zich in Asturië uitbreidt.
Hij geloofde echter niet, dat de regeering zich
genoodzaakt zou zien den alarmtoestand af te
kondigen.
De minister gaf bevel tot sluiting van alle
verenigingslokalen der socialisten, communis
ten en anarcho-syndicalisten te Madrid en in
de provincies.
Als gevolg der gebeurtenissen van Zaterdag
zijn te Madrid 6 dooden en 18 gewonden te be
treuren.
BARCELONA, 10 Sept. (Reuter). De Ca-
talaansch-nationalistische advocaat Xamar, die
beschuldigd werd van rebellie, werd tot een
maand gevangenisstraf veroordeeld.
Dit vonnis had ernstige protesten van het
publiek tengevolge.
Een groep drong op naar den zetel van pro
cureur Sancho en trachtte dezen te mishande
len.
De procureur protesteerde bij de politie-auto-
riteiten van Catalonië, deze gaven op hun beurt
bevel den procureur te arresteeren, aangezien
hij de Catalaansche instellingen beleedigde.
Buiten werd de Spaansche vlag van de auto's
PARIJS, 10 Sept. (Reuter) De Petit Jour
nal schrijft, dat misschien morgen reeds het
uitnoodigings-telegram, om lid te worden var.
den Volkenbond, zal worden verzonden aan
Sovjet-Rusland. Van Fransch-Engelsch-Ita-
liaansche zijde tracht men thans zooveel mo
gelijk handteekeningen voor dit telegram te
verzamelen.
Het Fransche blad meent, dat op deze wijze
het anders statutair noodzakelijke onderzoek
van de candidatuur omzeild kan worden.
„Eenige maanden geleden gleed over de be
weging een zwarte schaduw en vele onzer vij
anden dachten, dat de macht van het Natio-
naal-Socialisme een einde zou nemen.
Ik wil u dit zeggen: „Noch de S.A., noch eenig
andere instelling der partij heeft met deze zaak
iets te maken gehad; mijn verhouding tot U is
dezelfde als voor 14 jaar. Aan onze tegenstan
ders zei gezegd, dat de partij onwrikbaar staat
en dat haar S.A.- en S.S.-mannen pal staan
voor de Nationaal-Socialistische Party.
Een S.A.-man en een S.A.-leider kan niet an
ders zijn dan trouw, gehoorzaam, gediscipli
neerd, bescheiden, offervaardig. Anders is hij
geen S.A.-man".
Onder het dreunen van het geschut werden
door den Führer 126 standaarden der S.A en
75 der S.S. gewijd, door ze aan te raken met
de bloedvaan van 9 November 1923, de vaan
welke meegedragen werd by de mislukte putsch
op dien datum.
Vervolgens sprak de chef van den staf en
betuigde trouw aan vaderland en Führer.
Terwijl dit appèl in de Luitpold-arena plaats
had, stroomden inmiddels duizenden en duizen
den toe met vlaggen en kransen om den Fühic-'
te huldigen. Toen dit om half elf geschiedde
barstte een orkaan los van: „Sieg-Heil."
WASHINGTON, 10 Sept. (Reuter). Van de
zijde der stakers in de Amerikaansche textiel
industrie is voorgesteld onmiddellijke arbitrage,
mits alle fabrieken tevoren sluiten.
De patroons hebben deze voorwaarde afgewe
zen. Zij stellen daarentegen alles in het werk
opdat morgen weder eenige fabrieken zullen
openen.
Gorman kondigde Zaterdag aan, dat de werk-
leden in de tapijt-, fluweel- en pluche-fabrie
ken bevel hebben gekregen Maandag in staking
te gaan in sympathie met de textielarbeiders.
De Poolsche regeering is rechtstreeksche be
sprekingen begonnen met de Russische regee
ring, inzake Ruslands toetreden tot den Vol
kenbond. Men weet dat Polen vreest dat Rus
land, wanneer het een permanenten raadszetei
krijgt, voortdurend klachten zal indienen om
trent Polens politiek jegens de Russische min
derheid in Polen op grond van het minderhe-
denverdrag. Bij dit verdrag is Polen n.l. wel en
Rusland niet aangesloten.
Barthou verliet Zondag Genève, om te Nan-
tua (Frankrijk) een monument te onthullen
In zijn rede verklaarde hij, dat Rusland beslo
ten was, op voorwaarde der gelijkberechtiging,
loyaal de verplichtingen jegens den Volken
bond te zullen nakomen.
PARIJS, 10 Sept. (V.D.) De Weensche be
richtgever van Liberté beweert, dat wegens de
afwijzende houding van Zwitserland tegenove:
de Sovjet-Unie de tcfestemming zou zijn ge
vraagd en verkregen der Oostenrijksche regee
ring, om den zetel van den Volkenbond te ver
leggen naar Weenen. Voorts beweert de „Li
berté", dat de verplaatsing reeds de volgende
week zou geschieden. Een bevestiging van dit
bericht is niet verkregen.
Zondagochtend zijn vijf touristen uit Bazel,
die aan elkander verbonden waren met een
touw, in een afgrond boven den Rhone-glet-
scher omlaag gestort.
Ddie hunner zijn gedood. De vierde is zwaar
gewond en de vijfde heeft slechts lichte
kwetsuren opgeloopen.
TEXARKANA (Arkansas), 10 Sept. (Reuter)
Een schip, waarmede 19 negers vervoerd werden,
is omgeslagen, elf opvarenden verdronken.
Te North Wilkesborg (Noord Carolina) is een
vliegtuig omlaag gestort. De vier inzittenden
kwamen om het leven.
BALBAO, 10 Sept. (Reuter). Aan boord van
het stoomschip „Santarita", op weg van Val
paraiso naar New-York via Panama, dat hepen
te Balboa aan het Panama-kanaal moest aan
komen, is brand uitgebroken in de lading van
70 ton chemicaliën. Het schip vervoert' geen
passagiers en heeft een bemanning van 70
koppen.
NEURENBERG, 10 Sept. De partijdag van
de N.S.D.A.P., welke reeds eenige dajfen voor
beelden heeft gegeven van weergalooze massa
regie, bereikte Zaterdagavond een hoogtepunt.
Ten aanschouwe van honderdduizenden men-
schen werd in het Volkspark een vuurwerk af
gestoken zoo grootsch als nog nimmer werd ver
toond. Het schouwspel duurde ruim 5 kwartier
Verder werd Zaterdagmiddag een openluchtspel
uitgevoerd met medewerking van 3000 personen
getiteld: „Duitschland gisteren, heden en mor
gen. Door een koor van 5000 zangers werden
volksliederen gezongen.
Zondagmorgen vroeg had een troepenschouw
plaats van de S. A. en de S. S. in de Luitpold-
arena. Ongeveer twintig-duizend mannen aan
hoorden in stramme houding een toespraak van
den Führer.
De chef van den S. A.-staf, Lutze, meldde
om half negen aan den Führer, dat waren aan
getreden 97.000 S.A.-mannen met 7.000 S.A.-
leiders, benevens 11.000 S.S.-mannen.
De Führer roept hun het „Heil" toe en uit al
die monden dondert het „Heü dem Führer
hem tegen.
Dan neemt Hitier het woord en zegt dat zijn
verhouding tot zijn kameraden nog steeds de
zelfde is als voor 14 jaren.
Stand op Maandag 12 uur v.m.; 765^
Vorige stand; 764,7
