Drie Altaarpaneelen van de
oude Sint Bavo
De Biennale te Venetië
t
t
Nu in het Frans Hals
museum
De Holland-Beker
wedstrijden
ENGELSCHE DELEGATIE
NAAR BERLIJN
Allerlei critiek
ZONDAG 16 SEPTEMBER 1934
STADSNIEUWS
Maerten van Heemskerk
Het altaarstuk der Wollewevers
Het altaar van het Bakkersgilde
„FINIA'
Een speciaalzaak in dameshoeden
Gevonden dieren en voorwerpen
Ontheffing winkelsluiting
Pastoors-installaties
DEMONSTRATIES OP
SCHIPHOL
Van de Aero Club
Relletjesmakers
Na rechtszitting in vrijheid
JUBILEUM CONSERVATORIUM
Drukbezochte receptie
R. Kopecky wint den Holland
beker, welke in 1926 voor het
laatst in Nederlandsch
bezit was
Groote belangstelling
Rijdt
veilig I
i
In verband met de aangekondigde
volledige controle op den
invoer in Duitschland
Oostenrijksche nazi's
roeren zich weer
Treinbotsing nabij
Dendermonde
Zestien gewonden
Vreeselijk ongeluk
Meisje op onbewaakten overweg
vermorzeld
WIELRENNEN
Uurrecord-poging van Van Hout
mislukt
DE AANRIJDING TE UTRECHT
Beide slachtoffers overleden
DE CENTRALE VOOR DE
LEDERINDUSTRIE
De oude Kerk heeft haar charme, zooals
elke oude kerk. En 's avonds by een
orgelconcert, wy zitten dicht onder
den prachtigen kansel en de organist speelt een
Praeludium van Bach, dan wordt zij betoo-
verend. Boven in de ramen van het schip gloeit
nog het laatste zonlicht en onder wordt de kerk
reeds duister, de korte dikke pilaren niet nu
onwezenlijk, fijn loofwerk bovenaan en daar-
tusschen de ruimte van den zijbeuk, donker
der nog met het exotische beeld van
een nauwelijks verlicht glasraam er midden in.
Op zoo'n avond kan men denken, dat zoo aan
stonds het Mei-Lof zal beginnen. De koster
zal de kaarsen komen aansteken en de koor
jongens zullen het Ave Maris Stella zingen,
hoog, zooals jongens dat alleen kunnen.
Er wordt geen Mei-Lof meer gezongen in de
Groote Kerk, sinds meer dan tweehonderd vijftig
jaren reeds. In 1578 is de Sint Baaf ont
ruimd zijn er de altaren uitgedragen en zyn er
ruimebanken ingekomen met hooge schotten
er achter als een voelbare verenging. We heb
ben de kerk nooit anders gekend. Ook de Katho
lieken waardeeren de oprechte zorg waarmee
men later het kerkgebouw omringd heeft, maar
ondanks hun nieuwe kathedraal, denken ze nog
graag de oude vol met altaren, met den luister
van hun eeredienst.
Misschien zijn er niet veel Haarlemmers die
Weten, dat het Frans Halsmuseum nog enkele
resten bergt van den tooi der oude St. Bavokerk
in haar katholieken tijd.
De nieuwe St. Bavo heeft sinds jaren haar
Hanze-altaar en de kapel van het Kerstmis-
gilde (een pieuze voortzetting van de Kerstkapel
der Groote Kerk, die daar in denzelfden hoek
gelegen was). De oude Sint Bavo stond vol met
altaren van gilden en corporaties, die onderling
wedijverden om hun eigen heiligdom te ver
fraaien boven dat van anderen. De beste mees
ters werden uitgenoodigd om de altaarstukken te
schilderen zooals de Belgische Kathedralen nu
nog vol hangen met de groteske doeken van
Rubens, zoo heeft ook de Sint Baaf van Haar
lem geprijkt, met de meesterwerken van vader-
landsche kunstenaars.
Drie van deze paneelen hangen nu in het
Frans Halsmuseum, te dikwijls voorbij geloopen
door haastige bezoekers. Vandaag willen we er
even voor blijven stilstaan, niet alleen wegens
de historische interesse die onze nieuwsgierig
heid wekt, maar ook om de artistieke waarde,
die men aan twee van de drie steeds heeft toe
gekend.
In 1532 vertrok Maerten van Heemskerck van
Haarlem naar Italië voor een studiereis. Reeds
voor dien tijd had hij door zijn studie in het
atelier van Jan van Scorel, bij wien hij van
1527 tot '29 verbleef, sterk Italiaansche invloe
den ondergaan, zoodat de kunsthistorici in zijn
vroeger en later werk geen wezenlijk verschil
aannemen, zooals bij velen van zijn voorgangers
die in Rome den weg van Geertgen tot S. Jans
tot Michelangelo hadden afgelegd. „Tot sijn foy
oft adieu tsijner Roomvaert" vereerde Maerten
zijn kunstbroeders met een altaarstuk, Sint
Lucas den patroon der schilders voorstellende,
terwiji deze de H. Maagd schildert. Dankbaar
werd het paneel door de schildersbent aan
vaard en aangebracht boven het gilde-altaar' in
de Groote Kerk (bij de eerste pilaar aan den
Noordkant van het schip, van de Westzijde van
het transept afgerekend). Zeker heeft het St.
Lucas-gilde, dat tot de Fransche revolutie heeft
voortbestaan, zorg gedragen dat het werk na de
alteratie der kerk veilig bewaard bleef. Hoe het
in het bezit der stad kwam, is niet bekend,
maar op het oogenblik hangt het als no. 150 van
den kataloog in het Stedelijk Museum. Het is
een paneel, 1.70 M. hoog en 2.35 M. breed, door
een smalle lijst in twee helften verdeeld. Links
troont de H. Maagd met het Goddelijk Kind,
dat speelsch de armpjes uitstrekt. Terzijde staat
een forsche engel, die aandachtig naar de
flambouw kijkt, die hij in de handen houdt.
Rechts zit Sint' Lucas op een marmeren bank,
waarop aan den zijkant het embleem van den
evangelist gebeeldhouwd is. Zijn ernstige oogen
turen door groote brilleglazen naar zijn model.
Stijf knelt zijn linkerhand het palet en de pen-
seelen, die met hun scherpe contouren uit het
paneel naar voren schijnen tê steken. Voor hem
ligt de eerste opzet van het werk, dat hij on
dernam. Over zijn schouder kijkt een man toe,
een zelfportret meende van Mander. Het geheel
beziet men eenigszins van onderen door een
geraffineerd uitgewerkte verkorting, die Maar
ten wel van Scorel zal hebben afgekeken. Als
hoog hangend altaarstuk moet dat goed ge
werkt hebben, al is de indruk er niet rustiger
door geworden. Daartoe werken ook de kleuren
niet mee, die scherp tegen elkaar staan. Scherp
(al te scherp meenen de critici) steken de
schaduwen af op de bonte kleeren van de H.
Maagd en St. Lucas, die neerhangen in over
wogen en precies geteekende plooienval.
Van Man klaagt in zijn Schilderboeck over
de onvriendelijke uitdrukking van de gezichten
die van Heemskerck schilderde. Voor de Ma
donna van het St. Lucasschilderij alleen wilde
hij een uitzondering maken.
Werkelijk, op het eerste gezicht zou men
Heemskercks schildering met een Madonna van
Rafael kunnen vergelijken. Alleen is het gezicht
Hollandscher, breeder, met een forscheren neus,
zooals al de gezichten van Heemskerck Hol-
landsch zijn, zelfs na zijn Italiaansche reis.
Wij kunnen het werk van Heemskerck niet
meer zoo bewonderen, als dat zijn tydgenooten
deden, voor wie hij naast Van Scorel als „de"
meester gold.
Toch kunnen ook wft het Sint Lucaspaneel
nog oprecht mooi vinden en wij kunnen be
grepen, hoe het zelfs voor de schilders der
XVIIe eeuw nog een voorwerp van bewondering
is geweest.
Na zijn terugkeer uit Italië in 1537 heeft Van
Heemskerck bijna voortdurend in Haarlem ge-
Werkt. Langzamerhand werd hij een van de
notabelen der stad. In 1540 werd hy deken
van het Schildersgilde, in 1553 zelfs Kerkmeester
van Sint Bavo, wat hy tot zijn dood in 1574
bleef. Van overeral kwamen de opdrachten. Hy
schilderde het groote altaarstuk van de St.
Laurens in Alkmaar, een stuk dat na veel om
zwervingen nu in het museum van Kopenhagen
prijkt. Hij werkte voor Utrechtsche, Delftsche
en Gentsche kerken en het ligt voor de hand,
dat hy ook voor de Haarlemsche kerken ver
schillende opdrachten kreeg. Zoo in 1446, toen
Maerten voor het Wolleweversgild een paar zy-
paneelen maakte voor het gilde-altaar in de
Groote Kerk. Het altaar stond tegen den muur
van het Noordertransept, op de plaats waar nu
het borstbeeld van Koning Willem I pry kt. Het
had een rykgebeeldhouwde retabel, die met de
Paneelen van Heemskerck een drielink vormde.
Het gebeeldhouwde middenstuk ging later ver
loren, zoodat de Stad Haarlem rond het jaar
1600 aan Cornells Cornelisz van Haarlem op
dracht gaf een nieuw te schilderen. Het is de
bekende kindermoord van Bethlehem, die ook
nu nog tusschen Maartens paneelen hangt. In
den kataloog van het Frans Halsmuseum lezen
we, dat in 1736 het op die manier herstelde
drieluik in het Loo hing. Later kwam de trip
tiek door een financieele overdracht in han
den van den Staat. Tot 1917 hing zy in het
Mauritshuis, toen is ze laten we hopen voor
goed weer naar Haarlem gekomen.
Het zijn twee groote paneelen, elk meer dan
twee en een halven meter hoog. De bovenkant,
die vroeger een onderbroken boogvorm vertoon
de is door Cornelis Cornelisz. bygewerkt, zoo
dat de paneelen nu twee groote rechthoeken
vormen, die, dichtgeslagen, het groote midden
doek geheel kunnen bedekken. De opengeslagen
luiken laten de aanbidding van de herders en
van de drie Koningen zien, dichtgeslagen ver-
toonen ze de Boodschap van den Engel. Som
tijds worden de paneelen omgehangen, meestal
hangt de Annuntiatie voor, jammeriyk geschei
den door het pompeuze doek van den Kinder
moord. Links knielt de H. Maagd op haar bid-
stoel. Voor haar ligt de Schrift open, by een les
van Isaias in sieriyk Romeinsch schrift. Luiste
rend wendt zy het hoofd om, de oogen neer
geslagen. Boven Maria's hoofd schiet uit den
hellen dag een duif omlaag. Op het'rechterpa
neel nadert de Engel, snel met den rechter voet
voorwaarts tredend. De linkerhand houdt een
palmtak de rechter is opgeheven by de biyde
boodschap. Op den marmeren vloer schijnen de
voeten van den engel en zijn rijk neerhangend
purperig onderkleed. Als omgeving dient een
pompeuze kolommenopbouw met boven het
hoofd van de Madonna een minutieus geschil
derd Korintisch kapiteel. In het midden is een
groote doorkijk op een zonovergoten heuvelland
schap. Een klassieke ruïne met precies getee
kende cassetten in de zoldering verraadt Maer-
tens Italiaansche reis.
De Annuntiatie is mooi en Haarlem mag dit
meesterwerk van haar Renaissance schilder
niet vergeten.
Minder is de artistieke waarde van het paneel
van- Pieter Fietersz., dat in 1575 (dus drie jaar
voor de alteratie) boven het altaar van
het bakkersgilde werd aangebracht. De plaats
is gemakkelijk terug te vinden. Langs de tapijt
schildering van de laatste pilaar aan de
Noordzijde vóór het koorhek, zien we nog de
gouden bakkersovens en schoppen. Bovenaan
staat fier een deel van het Credo uitgeschreven:
carnis resurrectionem.
De Jonge Lange Pier (zyn vader was een be
kend schilder in Amsterdam) heeft geen mees
terwerk geleverd met zyn „de drie Jongelingen
in den Vuuroven". (No. 234 van den Museum-
kataloog). Het paneel is kleurig, vol vreemde
gewaden en ornamenten. In het midden rijst
het koperen afgodsbeeld, daarvoor de hoovaar-
dige Nabuchodonosor, tronend op zyn zegekar.
Achter hem gevangen vüanden, in barokke hou
dingen om genade smeekend. Rechts in den
bovenhoek, de vuuroven, een soort van tuin
huisje waarin de jongelingen en de engel ge
barend rondloopen. Fel steken roode krijgsvanen
omhoog.
Dat zijn de altaarpaneelen van de oude St.
Bavo die nu nog in het Frans Halsmuseum
hangen. We vinden het jammer, dat ze niet
meer op hun oorspronkeiyke plaatsen prijken,
maar we zyn de directie van het museum
dankbaar voor de groote zorg, waarmee ze deze
werken voor Haarlem bewaart.
De serie moderne zaken, die aan de Groote
Houtstraat het voornaam cachet van winkel
straat geeft, is er weer met een vermeerderd.
Het pand Groote Houtstraat 3 op den hoek
van de Spekstraat, heeft een ware metamorpho
se ondergaan. In dit pand is nu een speciaal
zaak in dameshoeden, genaamd „Finia", ge
komen, welke Zaterdagmiddag is geopend.
De firma, die in verschillende plaatsen van
ons land reeds zaken drijft, zal ook in Haar
lem wedijveren om den toon op gebied van
dameshoeden aan te geven tegen scherp concur-
reerende prijzen.
Het exterieur heeft vier overzichtelijke éta
lages, waarin de hoeden op decoratieve wyze
zijn geëtaleerd.
De marmeren pui en glas-in-lood ramen
dragen er toe by om het decorum aan de
eischen des tyds te doen beantwoorden. Hes
interieur stelt de hoeden ten toon op muur
standaards en is uiterst modem. Het biedt den
dames de gelegenheid om op prettige wijze haar
keuze te bepalen.
Bloemen gaven den openingsdag een fleurige
sfeer.
By hun openingsgroet en wenschen voor een
goed succes, voegen we gaarne de onze.
Baay, Maarten v. Heemskerkstraat 60zw., au
toped. H. de Graaf, Hofdykplein 34, ceintuur.
J. v. Leeuwen, Dubbelebuurt 13rd., gewicht. J.
Schuitmaker, J. v. Goyenstraat 36, halsketting.
P. Vergers, 2e Vooruitgangstraat 32, hamer.
Roode, Pyislaan 122, kinderkleeren. Nyverheids-
school, Tetterodestraat 109, portemonnaie met
inhoud. B. Karskens, Groote Houtstraat 120, id.
id. A. v. Hamersveld, A. L. Dyserinckstraat 13,
id. id. P. Gleysteen, Geweerstraat 42, twee rie
men. E. Fenger, Kruistochtstraat 59, taschje.
V. Veen, zyistraat 19, vulpotlood. J. F. Goose-
weer, Oostvest 14, vulpenhouder.
B. en W. van Haarlem hebben de R.K. Ope
rette Vereeniging Haarlem ontheffing verleend
van de winkelsluitingswet voor haar bazar in
het gebouw St. Bavo, Smedestraat, op 21, 22,
23 en 24 September as. tot 's avonds 11 uur.
Naar wü vernemen, zullen de installaties van
den zeereerw. pater J. P. Reynenberg O. F. M.
tot pastoor van de Kleverparkparochie, en van
den zeereerw. pater Th. Roorda O. F. M. tot
pastoor van St. Antoniusparochie, resp. heden
avond om 7 uur en Dinsdagavond om half 9, ge
schieden door den hoogeerw. heer H. C. J. Son-
daal, Deken van Haarlem.
Van de Aeroclubs, die ons land ryk is," staan
ongetwyfeld de Rotterdamsche en Amsterdam-
sche aan de spits.
Beide vereenigingen leggen een prijzenswaar
dige activiteit aan den dag. Zoo gaf heden de
Amsterdamsche Aero Club op Schiphol eenige
zeer interessante demonstraties, die door de tal-
ryke aanwezigen met veel belangstelling gevolgd
werden.
Hoewel de verrichtingen der instructeurs van
de Nationale Luchtvaart School zeker de moei
te waard waren, ging de belangstelling toch wel
het meest uit. naar onze eerste Nederlandsche
autogiro en de zweefvlucht door den heer Nyen-
hoff.
Precies drie uur daalde de auto-giro voor het
eerst op Schiphol. Beter zou zijn: zakte op
Schiphol. Uit de demonstratievluchten die de
instructeur H. Schmidt Crans later op den mid
dag uitvoerde, bleken de verbluffende eigen
schappen van dit toestel. Na enkele meters is
het vliegtuig los en heeft spoedig daarop een
behoorlijke hoogte bereikt. De bewering als zou
de auto-giro ook in een tuintje kunnen opsty-
gen, hikt echter eenigszins overdreven. Daaren
tegen is het landen volmaakt; het toestel staat
onmiddeliyk stil. De besturing geschiedt door de
wieken, die de ailerons van het vliegtuig ver
vangen.
Een aardig onderdeel van het programma was
het ballonrammen. Kleine ballonnen werden op
gelaten, die de vliegers moesten trachten te
rammen.
Dat dit nog lang niet gemakkehjk was, bleek
wel uit het aantal ballonnetjes dat veilig ont
snapte.
De instructeur N. W. Sluyter verrichte daarna
een kunstvlucht. Het was een onafgebroken
dwarrelen in de lucht, een overmoedig duikelen.
De piloot scheen vooral voorkeur te hebben voor
het ruggelings vliegen.
Het programma werd besloten met de zweef
vlucht van den heer Neyenhoff. Het zweeftoe
stel werd achter een motorvliegmachine gekop
peld. Op 1000 M. werd losgekoppeld. Direct
daarop liet Neyenhof eenige prachtige loopings
en wentelingen zien. Ruim tien minuten bleef
„De Adelaar" in de lucht. Het was een prachtig
gezicht dat door de aanwezigen met een krach
tig applaus beloond werd.
Voor de Amsterdamsche Rechtbank heeft
Zaterdag een aantal personen terechtgestaan,
dat in Juli j.l. aan de Ribesstraat onrust ver
wekt heeft.
Een hunner, de 34-jarige B., moest zich te
vens verantwoorden wegens diefstal van levens
middelen uit een kruidenierswinkel, dien hy
op een van die onrustige dagen is binnenge
drongen.
De Officier eischte wegens dit feit. dat hy als
buitengewoon ernstig en brutaal kwalificeerde,
een jaar gevangenisstraf.
Hierop namen nog zeven mannen en een jonge
vrouw in de verdachtenbank plaats. Hun was
ten laste gelegd het opwerpen van barricaden
en vernieling van lantaarnpalen op 5 Juli j.l.
in de Ribesstraat.
Enkele der verdichten ontkenden pertinent
aan de barricade gewerkt te hebben. De vrou
welijke verdachte beweerde slechts vyf steenen
te hebben opgenomen.
President: „Waarom deed u dat dan?"
Verdachte: „Och, er waren zooveel mannen
en vrouwen bij. Maar aan het opbreken heb ik
niet meegedaan."
De Officier, mr. Versteeg, stelde voorop, dat
de daad door deze verdachten bedreven, in den
diepsten grond laf is, daar zy heel goed weten,
dat het begaan van zulke feiten heel moeilyk
te controleeren is. Zelfs hebben zy er niet te
gen opgezien kinderen op den uitkijk te zetten
om voor zich zelf straffeloosheid te verzekeren.
Spr. wil verdachten den raad geven, hoe ook de
beslissing van de rechtbank uitvalt:
„Wanneer de vrijheid voor u aanbreekt, bral
dan niet over uw onschuld, doch ga stil naar
huis en denk bij u zelf: ik ben aan de straf
ontsnapt, omdat ik tenslotte niet durfde uit
komen voor myn overtuiging."
Spr. achtte het wettig bewijs niet geleverd,
behalve ten aanzien van van T.. die bekend
heeft. Hij vraagt daarom vrijspraak voor alle
verdachten en veroordeeling van van T. tot
twee maanden gevangenisstraf met aftrek van
preventieve hechtenis.
De verdediger van alle verdachten, mr. Stok
vis, diende tenslotte een verzoek in tot onmid-
deliyke invrijheidstelling.
Na raadkamer deelde de president mede, dat
alle verdachten (met uitzondering van B., te
gen wien wegens diefstal een jaar is geëischt)
op vrye voeten werden gesteld.
Ter gelegenheid van het gouden feest van
het Amsterdamsch Conservatorium, hield het
bestuur Zaterdagmiddag een receDtie in het
gebouw van deze instelling in de Bachstraat.
Zeer velen kwamen daar het feestuur gelukwen-
schen. In onafgebroken ry trokken bekende
kunstenaars, oud-leerlingen en leerlingen langs
het bestuur, dat in een omgeving van kostehjke
bloemstukken de gelukwenschen in ontvangst
nam. Onder de vele bloemstukken waren er van
het bestuur van het Concertgebouw, het Hoofd
bestuur van de Maatschappij van Toonkunst
en van het Toonkunstkoor. Ook het gemeente
bestuur gaf van zyn belangstelling blijk. Het
was vertegenwoordigd door den wethouder, den
heer. G. Baas, en den gemeente-secretaris, mr.
S. J. v. Lier. De wethouder zeide, te komen in
plaats van zijn collega dr. Vos, die door uit-
stedigheid verhinderd is. By overlevering heeft
spr. gehoord, dat het geruimen tijd geduurd
heeft, voor er vaste banden werden aange
knoopt tusschen het Amsterdamsche Conser
vatorium en de gemeente. Deze barden zijn
vaster geworden. Onder alle zorgen, waaronder
de gemeente thans te lijden heeft, heeft toch
steeds het streven voorgezeten de banden in
tact te laten. En wat de toekomst betreft: ook
dan zal de belangstelling blijven. Het gemeente
bestuur zal do enwat het doen kan. Het had
gehoord van zekere wenschen van he& bestuur
van het Conservatorium om nog beter te kun
nen werken en den goeden naam nog hooger
te kunnen brengen.
Door samenwerking met verschillende instan
ties zullen vermoedelijk deze wenschen in ver
vulling gaan. Aan den Raad zal voorgesteld
worden een extra subsidie, waardoor het moge-
ïyk zal worden dat de vocale en instrumentale
vorderingen der leerlingen zullen worden vast
gelegd op gramofoonplaten.
De voorzitter mr. J. C. de Bruyn van Melis
en Mariekerke dankte den wethouder voor zijn
vriendeiyke woorden en nu de wensch van het
bestuur in vervulling gaat, zal nog beter kun
nen worden gewerkt dan vroeger. Spr. hoopte
dat de vriendschapsbanden met het gemeente
bestuur tot in lengte van dagen mogen voort
duren.
Op dezen tweeden middag der Holland-beker
wedstrijden waren de weersomstandigheden
wederom zeer fraai. Den wind, die evenals giste
ren vrij sterk was, hadden de roeiers schuin
tegen. De publieke belangstelling was vry
groot, een file auto's volgde elke race, terwyi
aan de Amsterdamsche zijde van het kanaal
enthousiaste supporters, fietsend of loopend, de
ploegen over de geheele 2000 Meterbaan aan
moedigden.
Om bij half twee werd begonnen met de
beslissing Jonge sciff B waarvoor aan den start
verschenen: boei I (Amsterdamsche zqde) W.
Hoffmann (Mainzer R.V.) boei II H. ten Hou
ten (Willem III).
Na den start ging Hoffmann weg met 10
en Ten Houten met 11 slagen in de eerste kwart
minuut. Hoffmann maakte over de halve en de
eerste heele minuut resp 18 en 34 slagen te
genover Ten Houten resp. 20 en 37. De strijd
was zeer fel, de Duitscher kwam iets voor, liep
steeds meer uit en op 500 Meter was Hoffmann
byna 1 lengte voor. Ten Houten hield taai vol,
trachtte bij te spurten, doch het verschil bleef
bewaard. Nogmaals spurtte de Willem Hier
en bij de derde maal had hij succes. Met krach
tige slagen liep hy in, kwam op een halve
lengte achterstand. Zoo passeerden de roeiers
de 1000 Meter.
Beiden hadden reeds zeer veel van hun
krachten gevergd. Ten Houten gaf reeds tee
kenen van vermoeidheid, maar ook de Duitscher
trok niet meer met die energie van het begin.
Tot op 1200 Meter lagèn de booten met halve
lengte verschil met den Duitscher voor. Plotse
ling liet Ten. Houten de riemen los, en viel uit
zyn boot in het water. Hy kon zich aan zyn
sciff vasthouden en enkele bootjes waren da-
deiyk ter plaatse om hem op het droge te
brengen. Doordat Ten Houten te veel van zijn
krachten had gevergd op de eerste duizend Me
ter het was duidelijk, dat hy in een te hoog
tempo roeide was hy uitgeput uit z«n sciff
gegleden. Na dit incident roeide Hoffmann
klam zyn baan uit. zyn tyd bedroeg 9 min
29 sec.
De tweede finale ging in het nummer Over-
naadsche sciff met aan boei I B. Moscow (Po
seidon), boei II J. Meyjes (Willem III).
De start van Moscow was goed, hy liep da-
deiyk op Meyjes uit en op 500 Meter was de
Poseidonman reeds enkele lengten voor.
Hy roeide de volgende 1000 Meter rustig ver
der en zonder zich in te spannen wist hij vele
lengten voor te krygen. De Willem nier, die
veel minder roeide dan zyn tegenstander zag
kans door het feit, dat Moscow op 1500 Meter
het tempo wel heel erg verslapte, in te loopen
zonder echter de overwinning van den Posei
donman een moment in gevaar te brengen..
1. Moscow (Poseidon) tyd 9 min. 40 sec.
2. Meyjes (Willem Hl) ver achter.
Het derde nummer van het programma, de
finale vier zonder stuurman had een veel in
teressanter verloop. Aan boei I kwam „De Hoop"
te liggen en aan boei II R. C. Saar.
„Saar" startte aanzieniyk hooger dan de
Hoop, die 9 slagen in de eerste kwart, 19 in de
halve en 35 slagen in de minuut maakte. De
cyfers voor de Saarroeiers waren resp. 11, 20
en 37. Door het hoogere tempo kwam de Saar-
club voor en op 500 Meter was er juist licht
tusschen de booten.
Het resultaat was:
1. R. C. „Saar" Saarbrücken. Tyd 7 min. 34
sec.
2. „De Hoop" Amsterdam op 1 lengte.
De winnende ploeg bestond uit M. Ruppert
(boeg), K. Hahn, W. Plumbohm, P.Korn (slag).
Voor de lichte Sciff startten aan boei I Ir.
C. P. van Niftrik (De Hoop), boei H P. Espeet
(Willem m).
De start van den Hoopman was niet zoo goed,
waardoor Espeet iets voor kwam te liggen. Op
500 Meter lag de laatste met Vk lengte voor. Van
Niftrik spurtte by en op 800 Meter lagen de
booten geiyk en direct daarop nam hy de
leiding. Op 1500 Meter was er licht tusschen
de booten. Hy won gemakkehjk in den tyd van
10 min. 32 sec., een slechte tyd!
Voor de Amsterdamsche Vieren kwamen aan
den start boei I Amstel. Boei II A.R.S.A.
Amstel startte veel beter en kwam direct 1
lengte voor te liggen.
Op 500 Meter bedroeg Amstel's voorsprong
reeds twee lengten en op de helft van den af
stand was de situatie dezelfde. Amstel roeide
goed, was een regelmatige ploeg, die goed door
Janus gestuurd werd. Op 150 Meter voor de fi
nish sloeg de Arsaslag de Jong een formidabe-
len snoek.
Het resultaat was: 1. De Amstel, tyd 8 min.
17 sec. De ploeg bestond uit M. Scharff (boeg),
J. de Ridder, A. de Bruyn, L. L. Held (slag).
Stuurman L. Janus.
2. ARSA, Amsterdam, eenige lengten.
Om 4.20 uur werd het hoofdnummer, de se
niores sciff voor den Holland-beker gestart.
Boei 1 Robert Kopecky (Normannen, Wee-
nen)boei 2 Ir. De Vries (Spaarne)
De start van de Vries was niet zoo goed met
het gevolg, dat hij achter kwam te liggen. De
Oostenryker trok er geweldig aan.
In de eindspurt wist de Vries zienderoogen in
te loopen, maar hy had de spurt te laat ingezet
om nog redeiyke kans te krijgen. Met 1% leng
te verschil won Kopecky den Hollandbeker en
wederom verhuist deze prijs naar het buiten
land. De Hollandbeker is voor het laatst door
een Nederlander in 1926 gewonnen, n.l. door
Günther van De Amstel.
Het resultaat was:
Holland-Beker winnaar Robert Kopecky (Nor
mannen, Weenen), tyd 8 min. 41 1/5 sec.
2. Ir. de Vries (Spaarne) 1 y, lengte.
Jonge sciff A. Wederom een nummer met een
buitenlandsche overwinning. De Duitscher Wil
lie Füth was ditmaal gelukkiger dan gisteren
toen hy met zijn boot omsloeg. Hij won onbe
dreigd van den Poseidonman Moscow.
1. W. Füth (Viktoria, Beriyn), tyd 8 min. 46
seconden.
2. Moscow (Poseidon) straatlengte.
Om 5 uur werd het laatste nummer, de twee
zonder stuurman verroeid tusschen aan boei 1
De Hoop en boei 2 De Maas, Rotterdam.
Jens en Dekker startten goed met 10 slagen
in de eerste kwart, 18 in de halve en 32 slagen
in de minuut, terwül de Maas 10, 18 en 33
maakte. De Hoop kwam iets voor maar de Maas
spurtte bij en deze twee lag op de 500 Meter
zelfs iets voor.
Door slecht sturen kwam Jens in het riet te
recht, waardoor zyn boot direct eenige lengten
achter lag. Maas liet een slag loopen, maar
roeide direct daarop door. De Hoop was nu ge.
dwongen den flinken achterstand in te loopen
hetgeen buitengemeen veel van de krachten
vergde. Op 1000 Meter lag de Maas nog steeds
met 1 lengte voor, maar door magnifiek trek.
ken van de Hoop-twee verminderde het verschil
zienderoogen.
Op 1500 Meter lagen de booten reeds bijna
gelijk. Direct daarop ging de Hoop er overheen.
Het resultaat was:
1. De Hoop, Amsterdam, met A. A. Dekker
(boeg) en W. H. Jens (slag), tijd 8 min. 49 sec.
2. De Maas, Rotterdam, met C. H. van Dam
(boeg) en J. Schutter (slag).
Pas nu komen de klachten los over het on
langs gehouden filmconcours op de Bien
nale te Venetië, welke niet alleen om
haar gebrekkigen opzet, maar ook om het ver
toonde nogal ergernis heeft gewekt.
Allereerst heeft men zich verbaasd, dat de
filmvertooningen werden georganiseerd tydens
het badseizoen en nog wel op het terrein van
het Lido, met het gevolg, dat de badgasten, die
een goed deel van de bezoekers uitmaakten (en
die biykbaar niet tot de bestgemanierde wereld
burgers behoorden), lawaai maakten, wanneer
een bepaalde film al te zeer van het element
„badpak" afweek. Deze Heden hebben zich bbjk-
baar in hun bescheidenheid voorgesteld, dat de
filmwedstrijd te hunnen vermake werd ge
organiseerd en konden zich dus niet begrijpen,
dat er. enkele films vertoond werden, waarvoor
men wat inspanning en wat hersens noodig
had. Grooteren by val vertoonden zy by die
films, die wy in Nederland kitsch en leege
Schund plegen te noemen en deze soort was
nogal zwaar vertegenwoordigd uit Amerika en
Frankrijk.
Intusschen hadden de organisatoren kunnen
voorzien, hoe de badgasten en de andere nabi-
tué's van het Lido zouden reageeren, temeer
waar de films vertoond werden.... in de open
lucht en dus vrijwel aUe concentratie verloren
ging. Maar de houding van het pubHek biyft
toch wel het meest opvallend verschynsel van
de Biennale. Ook de „Osservatore Romano"
heeft in een toon van ergernis critiek uitge
oefend op de vertooning van enkele schund-
films, maar ook op de houding van een pu-
bUek, dat zulk een geestdriftige voorkeur voor
de cultuurlooze kitsch aan den dag legde.
Het toeval wilde, dat op één dag werden ver
toond de Nederlandsche film „Dood Water" en
de Amerikaansche film „Wonder Bar". Eerst
genoemde film werd met instemming begroet,
door de bezoekers, die niet tot de Lido-habitué's
behoorden, terwjjl zij door laatstgenoemden met
gefluit en gejoel werd ontvangen, wy kennen
de film van Rutten nog niet. Wonderhjk genoeg
heeft men het niet noodig gevonden een Neder
landsche film haar premjère in Nederland te
geven, maar zeker is, dat deze film krachtens
haar onderwerp verre biyft van de stof, die de
Venetiaansche badgasten kunnen waardeeren.
Er was zoo'n lawaai in de openluchtzaal, dat
de vertooning moest onderbroken worden. Dit
alles hebben de ondernemers van „Dood Wa
ter" als een compliment opgevat. Voor een deel
is dit ook een compUment, maar we zouden op
de zaken vooruit loopen, als we hieruit conclu
sies zouden wiUen trekken ten aanzien van de
waarde van „Dood Water".
Maar.-Ziet, ..op denzelfden dag, dat de Neder-
landsehe film werd vertoond, draaide ook
„Wonder Bar", waarin alle groote sterren van
een Amerikaansche maatschappy optreden en
deze film had een overweldigend succes, hoe
wel haar artistieke en cultureele waarde nihii
is. De badgasten zwegen, keken en luisterden
eerbiedig en teekenden hun brevet van onbe
nulligheid en een der sterren van deze film,
Kay Francis, die mede een gast in het Lido
was (o, ironie van het toeval) werd met eerbe-
wyzen overladen. Een Duitsche courant,, die over
dit voorval vertelt, weet mede te deelen, dat
ook prins Starhemberg onder deze gasten te
zien was en tracht den indruk te wekken, dat
hy als goed gast van Lido gezelUg „durch pfei-
fen, tramplen" enz., zyn misnoegen te kennen
gaf met de film „Dood Water". Wie goed ieest,
proeft de bedoeüng, wie naar de komma's en
haakjes luistert, ziet hoogstens den vorm gered.
Zoo mengt men poUtiek met film, een bezig
heid, die noch voor de film noch voor de poU
tiek byzonder verdiensteiyk moet geacht wor
den.
Alles by alles heeft Amerika geen goed fi
guur gemaakt by de bezoekers, die men tot de
bevoegden kon rekenen.
Anders staat het met de Russen, die zelfs in
staat waren de badgasten in bedwang te hou
den, al maken wij ons sterk, dat dezen slechts
uit snobisme belangstelling hebben getoond.
Wie immers „Wonder Bar" en de origineele
Russen in één adem door bewonderen kan,
dient als verloren beschouwd te worden.
Er is een Italiaansch blad geweest, dat een
enquête heeft uitgeschreven, waaraan iedereen
in binnen- en buitenland kon meedoen. Onder
meer hadden de inzenders een artikel te schrij
ven, waarin werd aangegeven, wat er aan de
afgeloopen filmbiennale mankeerde en hoe men
het geval een volgenden keer zou moeten aan
pakken. Voor hen, die het feest van het begin
tot het einde hebben meegevierd valt er dus
heel wat te verteUen. Of echter de nadruk van
alle inkomende betoogen op het gehalte der ver
toonde films zal vaUen, zullen we nog moeten
ervaren, als de enquête wordt gepubliceerd.
Vóór alles zou men geneigd zyn voor te stellen,
om in de toekomst een kleine jury te laten be
slissen, welke films worden toegelaten, welke
niet. Door een strenge schifting, voor de films
pubHekelijk vertoond worden, werkt men min
stens den goeden smaak in de hand.
En U draalt een
heelenof halven
tlag om (met
alle gevolgen:
zie 8)
6. als ti tegen
den slip instuurt,
gaat de auto
de rondte tollen
(zie 7)
rt,
in I
5. Als U echter
In figuur 3 het
stuur naar links
draalt... (zie 6)
4. Zoo wordt de
auto In het rech
te spoor terug
gedrongen.
3. Draal
voorwielen
na
(met den slip
méé dusl)
2. Het achterdeel
gaatnaarrechts
w e g g I Ij d
(slippen)
1Een aufo rijdt
rechtuit Copdrt p*.
pUr du* Mar
LONDEN, 15 Sept. (VD.) Het Foreign Of
fice maakt bekend, dat door de Britsche en
Duitsche regeeringen is overeengekomen, dat
een delegatie onder leiding van Sir Frederick
Leith Ross, den voomaamsten economischen
adviseur van de Britsche regeering, zich on
middeliyk naar Beriyn zal begeven om bespre
kingen aan te vangen inzake de commercieele
en financieele betrekkingen der beide landen in
verband met de nieuwe Duitsche instantie voor
de controle van den invoer en de toewyzing
van buitenlandsche valuta.
Overeenkomstig de decreten van dr. Schacht
zal in Duitschland een volledige controle wor
den uitgeoefend op alle invoeren, met ingang
van 24 September, in het byzonder met het oog
op de ter beschikking stelling van buitenland
sche deviezen.
WEENEN 15 Sept. (Reuter). Een groot aan
tal Oostenrijksche Nazi's, die behoorden tot het
Oostenrijksche legioen, keeren op het oogenbUk
naar hun land terug, daar zy Hever in Oosten
rijk wonen dan geintemeerd te worden in een
arbeidskamp.
De Weensche pohtie ontdekte vandaag op het
station een helsche machine. Eenige deskundi
gen van het ministerie van Defensie maakten
het gevaarhjke voorwerp onschadehjk. Men ge
looft, dat de Nazi's weer een aanslag hebben
willen plegen.
DENDERMONDE, 15 Sept. (V. D.) Vanavond
is de sneltrein OstendeAntwerpen by het sta
tion Dendermonde op een rangeerende locomo
tief geloopen. De machinist had reeds geremd,
doch kon den trein niet geheel tot stilstand
brengen voor de botsing plaats vond. Door den
hevigen schok werden de reizigers door elkaar
geworpen. Zestien hunner zyn gewond.
Zaterdagmorgen is een vreeseiyk ongeluk ge
beurd op den onbewaakten overweg te Zetten-
Andelst. Twee meisjes, een van tien en een
van vyftien jaar, reden op een hondenkar en
wilden den overweg passeeren, juist toen de
D-trein naderde. Een ongeluk was niet meer te
vermijden. Het oudste meisje kon nog precies
op tyd ontkomen, doch het jongste werd ge
grepen en afschuweiyk verminkt.
Het uitzicht ter plaatse is slecht.
De Nederlandsche wielrenner Van Hout
heeft Zaterdagnamiddag op de wielerbaan van
St. Truiden een poging gedaan om het ten
name van den Franschman Richard staande
werelduurrecord te verbeteren. Hü mocht hier
in niet slagen en gaf na 31 min. 45 sec. gereden
te hebben op.
Aanvankelijk ging het goed en waren zijn
tijden op de 5, 10 en 15 KM. beneden die van
Richard. Vanaf de 20 K.M. bleef hy er echter
boven en gaf toen, zooals reeds gemeld, op.
Vrydagavond had op den Blauwkapelsche weg
onder Utrecht een ernstig verkeersongeval
plaats, waarbij twee bejaarde personen, die op
den rijweg Hepen, door een taxxi werden ge
grepen en zwaar gewond.
Thans vernemen wy, dat beide personen in
het Stads en Academisch Ziekenhuis aldaar zyn
overleden.
Het was een echtpaar, wonende in de van
Swindenstraat te Utrecht. De chauffeur is een
23-jarige Jongeman.
In vervolg op het vorig bericht vernemen wy
nog, dat ook de firma H. en P. Dekkers te
Kaatsheuvel, haar Hdmaaischap van de Cen
trale Vereeniging tot Behartiging van de Be
langen van de Huid-, Leder-, Schoenen- en
aanverwante branches, heeft opgezegd.
